BÀI 5: ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN KHỐI LƯỢNG
PHƯƠNG TRÌNH HÓA HỌC
(Thời gian thực hiện: 4 tiết)
I. Mục tiêu
1. Năng lực
- Năng lực chung:
+ Năng lực tự chủ tự học: Chủ động, tích cực tìm hiểu về phương trình hóa
học, định luật bảo toàn khối lượng .
yêu cầu của GV, tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.
+ Giải quyết vấn đề sáng tạo: Thảo luận với các thành viên trong nhóm
nhằm giải quyết các vấn đề trong bài học để hoàn thành nhiệm vụ học tập.
- Năng lực khoa học tự nhiên
+ Nhận thức khoa học tự nhiên: Phát biểu được định luật bảo toàn khối lượng;
Nêu được khái niệm phương trình hóa học các bước lập phương trình hóa học;
Trình bày được ý nghĩa của phương trình hóa học; Lập được đồ phản ứng hóa học
dạng chữ phương trình hóa học (dùng công thức hóa học của một số phản ứng hóa
học cụ thể)
+ Tìm hiểu tự nhiên: Tiến hành hành được thí nghiệm chứng minh: trong phản
ứng hóa học, khối lượng được bảo toàn
+ Vận dụng kiến thức, năng đã học: Giải thích được các hiện tượng thực tế,
vận dụng kiến thức PTHH định luật bào toàn khối lượng để tính toán lượng chất
trong quá trình sản xuất trong đời sống như tính dược khối lượng đá vôi cần thiết
để sản xuất vôi sống.
2. Phẩm chất
- Tham gia tích cực hoạt động nhóm phù hợp với khả năng của bản thân.
- Cẩn thận, trung thực thực hiện các yêu cầu trong bài học.
- niềm say mê, hứng thú với việc khám phá học tập khoa học tự nhiên.
II. Thiết bị dạy học học liệu
1. Chuẩn bị của Giáo viên.
- Dụng cụ: cân điện tử, cốc thủy tinh
- Hóa chất: dung dịch barium chloride, sodium sulfate
- Phiếu học tập
2. Chuẩn bị của Học sinh.
- Nghiên cứu nôi dung bài học
- Phiếu học tập GV yêu cầu chuẩn bị theo nhóm.
III. Tiến trình dạy học
Tiêt 1
A. Khởi động
Hoạt động 1: Chơi trò chơi “Giải cứu voi”
a. Mục tiêu: tạo ra cho học sinh hứng thú để học sinh trước khi tìm hiểu nội dung bài
mới.
b. Nội dung: giáo viên đưa ra hệ thống câu hỏi học sinh trả lời mỗi câu hỏi trả lời
đúng sẽ một cơn mưa đổ xuống biển cứu chú voi con mắc cạn.
Câu 1. Hiện tượng nào hiện tượng hóa học trong các hiện tượng thiên
nhiên sau đây?
A. Sáng sớm, khi mặt trời mọc sương tan dần.
B. Nạn cháy rừng tạo khói đen dày đặc gây ô nhiễm môi trường
C. Khi mưa dông thường sấm sét.
D. Hơi nước trong các đám mây ngưng tụ rơi xuống tạo ra mưa.
Câu 2. Hiện tượng nào sau đây hiện tượng vật lý?
A. Đốt bột lưu huỳnh thành khí
B. Xay nhỏ gạo thành bột
C. Thanh sắt để ngoài không khí bị gỉ
D. Hòa tan vôi sống vào nước được vôi tôi
Câu 3. Dấu hiệu nào giúp ta khẳng định có phản ứng hóa học xảy ra?
A. chất kết tủa (chất rắn không tan)
B. chất khí thoát ra (sủi bọt khí)
C. sự thay đổi màu sắc
D. Một trong số các dấu hiệu trên
Câu 4. Than cháy trong không khí, thực chất phản ứng hóa học giữa
cacbon oxi. Cần đập nhỏ than trước khi đưa vào lò, sau đó dùng que lửa
châm rồi quạt mạnh đến lúc than cháy, bởi vì:
A. Đập nhỏ than để tăng diện tích tiếp xúc giữa than oxi
B. Quạt để tăng lượng oxi tiếp xúc với than
C. Phản ứng giữa than oxi cần nhiệt độ cao để khơi mào
D . Tất cả các giải thích trên đều đúng
Câu 5. Trong một phản ứng hóa học, các chất phản ứng các chất sản
phẩm phải chứa cùng:
A. Số nguyên tử trong mỗi chất
B. Số phân tử trong mỗi chất
C. Số nguyên tử của mỗi nguyên tố
D. Số nguyên tố tạo ra chất
c. Sản phẩm: Câu 1B, Câu 2B, Câu 3D, Câu 4C
d. Tổ chức thực hiện
Hoạt động của GV Hoạt động của học sinh
- Thông báo luật chơi: Đọc thông tin
trả lời câu hỏi. Mỗi câu trả lời đúng
sẽ một trận mưa gúp chú voi
mắc cạn
- Ghi nhớ luật chơi
- Giao nhiệm vụ:
+ nhân trả lời lần lượt từ câu hỏi 1
đến 5
- Nhận nhiệm vụ
- Hướng dẫn học sinh thực hiện
nhiệm vụ:
+ Giáo viên chiếu câu hỏi học sinh
giơ tay trả lời
- Thực hiện nhiệm vụ hoàn thành
- Chốt lại đặt vấn đề vào bài:
Khi các phản ứng hoá học xảy ra,
lượng các chất phản ứng giảm dần,
lượng các chất sản phẩm tăng dần.
Vậy tổng khối lượng các chất trước
sau phản ứng thay đổi không?
phương trình hóa học được viết
như thế nào? Bài học hôm nay chúng
ra sẽ làm vấn đề trên.
- Chuẩn bị sách vở học bài
B. Hình hành kiến thức mới
I. ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN KHỐI LƯỢNG
Hoạt động 2: Tìm hiểu định luật bảo toàn khối lượng.
a. Mục tiêu:
- Tiến hành được thí nghiệm để chứng minh: trong phản ứng hóa học, khối lượng
được bảo toàn
- Phát biểu được định luật bảo toàn khối lượng
b. Nội dung: Các nhóm HS thực hành thí nghiệm trong sgk, hoàn thành phiếu học
tập 1. Rút ra nhận xét về sự bảo toàn khối lượng, nêu được lịch sử ra đời của định
luật bảo toàn khối lượng.
PHIẾU HỌC TẬP
1. phản ứng hóa học xảy ra không? Nếu thì dựa vào dấu hiệu nào?
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
2. Nêu tên các chất tham gia, các chất sản phẩm của thí nghiệm?
.................................................................................................................................................
3. Viết phương trình chữ của phản ứng?
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
4. Nhận xét vị trí của kim cân trước sau phản ứng?
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
5. nhận xét về khối lượng của các chất tham gia khối lượng của các chất
sản phẩm?
5. So sánh tổng khối lượng của các chất trước phản ứng với tổng khối lượng c chất
sau phản ứng.
................................................................................................................................
c. Sản phẩm:
1. - phản ứng hóa học xảy ra.
- Dựa vào hiện tượng: kết tủa trắng tạo thành
2. - Các chất tham gia: Barium chloride Sodium sulfate
- Các chất sản phẩm: Barium sulfate Sodium chloride
3. Barium chloride Sodium sulfate+ -> Barium sulfate + Sodium chloride
4. Trước sau phản ứng số hiển thị cân không thay đổi
5. Khối lượng các chất tham gia khối lượng các chất sản phẩmbằng
d. Tổ chức thực hiện
Hoạt động của GV Hoạt động của học sinh
- Giao nhiệm vụ:
GV chia lớp thành 4 nhóm tiến hành
thực hành thí nghiệm sgk trang 24.
Hoàn thành PHT1theo nhóm
- Nhận nhiệm vụ
- Hướng dẫn học sinh thực hiện
nhiệm vụ:
+ Các nhóm tiến hành thí nghiệm
thảo luận hoàn thành nội dung
PHT1 (thời gian 4 phút) . Đại diện
các nhóm trình bày nội dung thảo
luận, nhóm hoàn thành tốt sẽ được
cộng điểm.
GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ
- Thực hiện nhiệm vụ thảo luận nhóm
hoàn thành nội dung PHT1
- Báo cáo kết quả:
+ Mời 2 nhóm trình bày
+ Các nhóm khác nhận xét
+ GV nhận xét sau khi các nhóm đã
ý kiến nhận xét bổ sung
- Đại diện 2 nhóm trình bày
- Các nhóm còn lại nhận xét
- Tổng kết
Trước sau phản ứng số hiển thị
cân không thay đổi do vậy khối
lượng các chất tham gia khối bằng
lượng các chất sản phẩm. Đó chính là
ni dung ca đnh lut bo toàn khi lưng
(ĐLBTKL).
- Yêu cu HS đc ni dung đnh lut
Trong một phản ứng hoá học, tổng
khối lượng của các chất sản phẩm
bằng tổng khối lượng các chất tham
gia phản ứng
GV thông báo đnh lut do hai nhà khoa hc
Lô-mô-nô-xp và La-va-di-e đã tiến hành
đc lp vi nhng thi nghim cân đo chính
xác tìm ra đnh lut.
- Hưng dn HS gii thích đnh lut:
- Đc ni dung đnh lut
- Ghi Định luật vào vở
Carbon tác dụng với oxygen theo đổ Hình 5.1:
Carbon Oxygen Carbon dioxide
Giải thích tại sao khối lượng carbon dioxide bằng tổng khối
lượng carbon oxygen
Trong đồ phản ứng, số nguyên tử C trước sau phản ứng đều 1, số
nguyên tử O trước sau phản ứng đều 2, do đó khối lượn chúng khống
thay đổi, nghĩa khối lượng carbon di oxide bằng tổng khối lượng của
carbon oxygen.
Hoạt động 3: Áp dụng định luật bào toàn khối lượng
a. Mục tiêu: Giải thích được các hiện tượng thực tế, áp dụng định luật bảo toàn khối
lượng để tính khối lượng chất tham gia hoặc chất tạo thành trong một phản ứng khi
biết khối lượng chất còn lại.
b. Nội dung: Viết được công thức khối lượng làm bài tập 1,2,3
Bài 1: Sau khi đốt cháy than tổ ong ( thành phần chính carbon) thì thu được xỉ
than. Xỉ than nặng hơn hay nhẹ hơn than tổ ong? Giải thích.
Bài 2: Vôi sống (calcium oxide) phản ứng với một số chất mặt trong không khí
như sau:
Calcium oxide + Carbon dioxide Calcium carbonate
Calcium oxide + nước Calcium hydroxide
Khi làm thí nghiệm, một học sinh quên đậy nắp lọ đựng vôi sống, sau một thời gian
khối lượng của lọ sẽ thay đổi như thế nào?
Bài 3: Đốt cháy hoàn toàn 3,1 gam phostphorus (P) trong không khí (có khí
oxygen), ta thu được 7,1 gam hợp chất diphostphorus pentoxide (P ).
2
O
5
a. Viết phương trình chữ của phản ứng.
b. Tính khối lượng oxygen đã tham gia phản ứng.
c. Sản phẩm:
Bài 1: Xỉ than nhẹ hơn than tổ ong phần carbon trong than tổ ong đã phản ứng với
khí oxygen trong không khí thành chất khí carbon dioxide đi vào không khí.
Bài 2: Khối lượng lọ đựng sống tăng lên vôi sống đã pản ứng với hơi nước
carbon dioxide trong không khí tạo thành các chất rắn trong lọ. Khối lượng lọ tăng
lên bằng khối lượng carbon dioxide hơi nước.
Bài 3:
a. Phương trình chữ của phản ứng:
phostphorus + khí oxygen diphostphorus pentoxide
to
b. Theo định luật bảo toàn khối lượng ta có:
m + m = m p
hostphorus
khí oxygen
diphostphorus pentoxide
3,1 + m = 7,1
khí oxygen
m = 7,1-3,1= 4g
khí oxygen
d. Tổ chức thực hiện
Hoạt động của GV Hoạt động của học sinh
- Giao nhiệm vụ:
? Viết biu thc đnh lut cho phn ng tng
quát:
A + B
C + D
Kí hiu khi lưng ca cht là m
? Nếu áp dng đnh lut bo toàn khi lưng
vào phn ng ca thí nghim trên, ta scó
biu thc khi lưng nào?
VD: Biết khối lượng barium chloride
sodium sulfate đã phản ứng lần
lượt lad 20,8 gam 14,2 gam, khối
lượng của bari sulfate tạo thành
23,3 gam. Khối lượng sodium
chloride tạo thành bao nhiêu?
Yêu cầu 2 học sinh trả lời bài tập 1,2.
Thảo luận nhóm bài tập 3
- Nhận nhiệm vụ
- Hướng dẫn học sinh thực hiện
nhiệm vụ:
Yêu cầu nhân học sinh trả lời câu
hỏi vận dụng kiến thức làm bài tập
vận dụng
Thực hiện nhiệm vụ theo yêu cầu
giáo viên
- Báo cáo kết quả:
GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ
m
A
+ m = m + m
B C D
m
Bari chloride
+ m = m +
Sodium sulfate Bari sulfate
m
Sodium chloride
m = 20,8 + 14,2 -23,3 =
sodium chloride
11,7 (g)
- Tổng kết:
Phương trình tổng quát
A + B
C + D
Công thức khối lượng
m
A
+ m = m + m
B C D
Nếu trong phản ứng n chất, khi
biết khối lượng đã tham gia tạo
thành của (n-1) chất, ta sẽ xác định
được khối lượng của chất còn lại.
- Ghi vào vở
Tiết 2
II. PHƯƠNG TRÌNH HÓA HỌC
Hoạt động 4: Tim hiểu cách lập phương trình hóa học.
a. Mục tiêu: Nêu được khái niệm phương trình hóa học các bước lập phương trình
hóa học.
b. Nội dung: GV giới thiệu về PTHH cách lập PTHH thông qua các dụ, HS
hoạt động nhóm trả lời các câu hỏi GV đề ra.
1. Thay thế tên chất bằng công thức hóa học:
Khí hydrogen + Khí oxygen Nước
2. So sánh số nguyên tử của mỗi nguyên tố hai vế trong phương trình trên
3. Lập phương trình hóa học của các phản ứng sau:
a. Fe + O
2
Fe
3
O
4
b. Al + HCl
AlCl + H
3 2
c. Al
2
(SO ) +NaOH
4 3
Al(OH) SO
3
+ Na
2 4
d. CaCO + HCl
3
CaCl + H O + CO
2 2 2
4. Cho biết: Các bưc lp phương trình hóa hc?
c. Sản phẩm:
1. Khí hydrogen + Khí oxygen Nước
H + O > H O
2 2
.......
2
2. Số nguyên tử của mỗi nguyên tố hai vế của đồ phản ứng không bằng
nhau
2H
2
+ O 2H O
2 2
3. Lập phương trình hóa học của các phản ứng sau:
a. 3Fe + 2O Fe
2 3
O
4
b. 2Al + 6HCl 2AlCl + 3H
3 2
c. Al
2
(SO )
4 3
+6NaOH 2Al(OH)
3
+ 3Na
2
SO
4
d. CaCO + 2HCl CaCl + H O + CO
3 2 2 2
d. Tổ chức thực hiện
Hoạt động của GV Hoạt động của học sinh
- Giao nhiệm vụ:
+ Cá nhân làm bài tp 1,2
+ Tho lun nhóm 1,2,3 làm bài tp 3a,c
Nhóm 4,5,6 làm bài tp 3b,d
- Nhận nhiệm vụ
- Hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm
vụ:
Yêu cầu nhân suy nghĩ trả lời câu hỏi
1,2. Thảo luận nhóm bài 3,4
GV quan sát hỗ trợ học sinh khi cần thiết.
Dựa vào kiến thức đã học trả lời bài 1
Thảo luận nhóm hoàn thành bài 3
- Báo cáo kết quả:
Mời nhân trả lời câu hỏi 1,2
- Mời học sinh khác nhận xét
GV Hướng dẫn HS cách để cân bằng số
nguyên tử của mỗi nguyên tố
Số nguyên tử của mỗi nguyên tố đã
bằng nhau Phương trình đã lập đúng
Yêu cầu thảo luận nhóm lập các phương
trình a,b,c,d
Qua ví d trên hc sinh nêu Các bưc lp
Khí hydrogen + Khí oxygen Nước
H + O > H O
2 2
.......
2
Số nguyên tử của mỗi nguyên tố hai
vế của đồ phản ứng không bằng
nhau
Thực hiện cân bằng theo hướng dẫn
của GV
2H
2
+ O > 2H O
2
.......
2
2H
2
+ O 2H O
2 2
Các nhóm thảo luận lập các PTHH
Nêu các bưc lp phương trình hóa hc
phương trình hóa hc?
- Tổng kết:
+ Phương trình hóa học biểu diễn ngắn
gọn phản ứng hóa
+ Các bưc lp phương trình hóa hc
Bước 1: Viết đồ của phản ứng
Bước 2: Cân bằng số nguyên tử của mỗi
nguyên tố hai vế
Bước 3: Viết phương trình hóa học của
phản ứng.
Lưu ý:
- Hệ số viết ngang với hiệu của các
chất.
- Không thay đồi các chỉ số trong các
công thức hoá học viết đúng. .
- Nếu trong công thức hoá học, các
chất 2 vế những nhóm nguyên tử
giống nhau thì coi nhóm nguyên tử này
như một "nguyên tổ" dể cân bằng.
Ghi kết luận vào vở
Tiêt 3
Hoạt động 5: Tim hiểu ý nghĩa của phương trình hóa học
a. Mục tiêu: Trình bày được ý nghĩa của phương trình hóa học
b. Nội dung: Tổ chức cho học sinh quan sát hình ảnh, tổ chức hoạt động nhóm để
mục tiêu trên
Bài 1: Hãy cho biết tỉ lệ về số nguyên tử, số phân tử giữa các chất trong phản
ứng?
a. 4P + 5O 2P
2 2
O
5
b. 2Al + 6HCl 2AlCl + 3H
3 2
c. Sản phẩm:
a. Số nguyên tử P : số phân tử O : số phân tử P = 4 : 5 : 2
2 2
O
5
b. Số Số phân tử Al : số phân tử HCl : số phân tử AlCl : số phân tử H
3 2
= 2 : 6 : 2 : 3
d. Tổ chức thực hiện
Hoạt động của GV Hoạt động của học sinh
- Giao nhiệm vụ:
Yêu cầu học sinh làm việc theo
nhóm hoàn thiện bài tập 1
Thời gian thực hiện nhiệm vụ 3
phút.
- Nhận nhiệm vụ
- Hướng dẫn học sinh thực hiện
nhiệm vụ:
Học sinh hoạt động theo nhóm hoàn
thiện bài tập 1
Giáo viên quan sát hỗ trợ học sinh khi
cần thiết.
Phân công nhiệm vụ các thành viên
trong nhóm, tiến hành thực hiện
nhiệm vụ
- Báo cáo kết quả:
+ Mời 2 nhóm lên bảng trình bày kết
quả. Các nhóm khác đổi chéo cho
nhau để chấm điểm sau khi GV đưa
đáp án
+ Mời nhóm khác nhận xét
+ GV nhận xét phân tích tỉ lệ số
nguyên tử hay phân tử các chất đúng
bằng tỉ lệ hệ số của chúng trong
phương trình hóa học đó cũng tỉ
lệ số mol các chất.
+ Lấy dụ minh họa cụ thể
2H + O 2H O
2 2 2
Số phân tử H : Số phân tử O : Số phân
2 2
tử H O = 2:1:2
2
Số mol H : Số mol O : Số mol H O =
2 2 2
2:1:2
Khối lượng H : Khối lượng O : Khối
2 2
lượng H O = 2.2:1.32:2.18= 1:8: 9
2
- Nhóm được chọn trình bày kết quả
- Nhóm khác nhận xét
- Tổng kết:
Ý nghĩa của phương trình hóa học:
phương trình hóa học cho biết trong
phản ứng hóa học lượng các chất
tham gia phản ứng các chất sản
phẩm tuân theo một tỉ lệ xác định.
- Ghi kết luận vào vở
Hoạt động 6: Luyện tập
a. Mục tiêu: Học sinh sử dụng kiến thức đã học làm bài tập
b. Nội dung:
Bài tập 1: Lập phương trình hoá học xác định tỉ lệ số phân tử của các chất
trong đồ phản ứng hoá học sau:
Na CO
2 3
+ Ba(OH) BaCO + NaOH
2
3
Bài tập 2: Cho kim loại Magnesium(Mg) tác dụng với axit Clo hidocloric
acid(HCl) tạo ra Magnesium chloride (MgCl ) khí hyđrogen (H )
2 2
a. Lập PTHH của phản ứng trên?
b. Cho tỉ lệ số nguyên tử Magnesium lần lượt với số phân tử của 3 chất khác
trong phản ứng?
Bài tập 3: Giả thiết trong không khí, Iron(Fe) tác dụng với oxygen tạo thành gỉ
sắt( Iron (III)oxide )Fe . Từ 5,6 gam Iron thề tạo ra tối đa bao nhiêu gam Iron
2
O
3
(III)oxide?
c. Sản phẩm:
Bài 1. Na + Ba(OH) —> BaCO + 2NaOH
2
CO
3 2 3
Số phân tử Na : Số phân tử Ba(OH) : Số phân tử BaCO : Số phân tử
2
CO
3 2 3
NaOH = 1: 1: 1: 2
Bài 2. Mg + 2HCl —> MgCl + H
2 2
Tỉ lệ số nguyên tử Mg lần lượt với số phân tử của 3 chất khác trong phản ứng:
Số nguyên tử Mg : số phân tử HCl = 1 : 2
Số nguyên tử Mg : số phân tử MgCl = 1 : 1
2
Số nguyên tử Mg: số phân tử H = 1 : 1
2
Bài 3. 4Fe+ 3O —> 2Fe
2 2
O
3
n
Fe
=5,6/56 = 0,1mol
n
Fe2O3
= 0,05 mol
m
Fe2O3
= 0,05.160 = 8g
d. Tổ chức thực hiện
Hoạt động của GV Hoạt động của học sinh
- Giao nhiệm vụ:
Yêu cầu 2 học sinh lên bảng làm bài 1,2
- Nhận nhiệm vụ
- Hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ:
Dựa vào kiến thức đã học làm bài tập 1,2
Hướng dẫ bài tập 3
+ Tính số mol Fe
+ Tính số mol Fe
2
O
3
+ Tính khối lượng Fe
2
O
3
GV quan sát, hỗ trợ khi cần thiết
Thực hiện nhiệm vụ
- Báo cáo kết quả:
Chiếu đáp án chuẩn bài 1,2
Chiếu đáp án chuẩn bài 3
2 học sinh lên bảng làm làm bài tập
1,2
Các học sinh khác nhận xét
Học sinh lên bảng làm bài tập 3 theo
các bước hướng dẫn
Học sinh nhận xét bài làm của bạn
- Tổng kết:
+ Đánh giá nhận xét kết quả học tập của
học sinh
+ Nhắc lại các nội dung bài học học sinh
cần ghi nhớ.
- Học sinh lắng nghe
Tiêt 4
Hoạt động 7: Vận dụng
a. Mục tiêu: Học sinh vận dụng kiến thức đã học làm bài tập
b. Nội dung: hệ thống câu hỏi
Bài 1: Một lưỡi dao để ngoài trời, sau một thời gian sẽ bị gỉ. Hãy cho biết
khối lượng của lưỡi dao bị gỉ bằng khối lượng của lưỡi dao trước khi gỉ không?
Bài 2: Khi điện phân nóng chảy Aluminium oxide (Al ) người ta thu được
2
O
3
Aluminium (Al) khí oxygen. Biết rằng khi điện phân 40,8 kg Aluminium oxide
người ta thu được 19,2 kg khí oxygen
a. Lập phương trình hóa học, viết công thức khối lượng của phản ứng
b. Tính khối lượng Aluminium (Al) thu được
Bài 3: Lập phương trình hóa học các đồ phản ứng sau:
a. Fe(OH) Fe + H O
3
2
O
3 2
b. Na + BaCl BaSO + NaCl
2
SO
4 2
4
c. K + CaCl CaCO + KCl
2
CO
3 2
3
d. C + O CO + H O
2
H
4 2
2 2
Bài 4: Cho đồ của phản ứng như sau:
Al + CuSO Al + Cu
4 x
(SO )
4 y
a. Xác định các chỉ số x y.
b. Lập phương trình hóa học cho biết tỉ lệ số nguyên tử của cặp đơn chất
kim loại số phân tử của cặp hợp chất.
c. Sản phẩm: Đáp án bài tập
Bài 1: Khối lượng của lưỡi dao bị gỉ lớn hơn khối lượng của lưỡi dao trước
khi bị gỉ. sắt đã kết hợp với oxi trong không khí để tạo thành sắt oxit, theo
phương trình sau :
Iron + oxygen Iron (II,III)oxide
Theo định luật bảo toàn khối lượng ta :
m = m + m
Iron (II,III)oxide Iron oxygen
Bài 2: Phương trình hóa học
2Al
2
O
3
4Al + 3O
2
Công thức khối lượng : mAl = mAl + mO
2
O
3 2
Khối lượng nhôm thu được
mAl = mAl mO = 40.8 19.2 = 21.6 (g)
2
O
3 2
Bài 3:
a. 2Fe(OH)
3
Fe + 3 H O
2
O
3 2
b. Na
2
SO
4
+ BaCl BaSO + 2NaCl
2
4
c. K
2
CO
3
+ CaCl CaCO + 2 KCl
2
3
d. C
2
H
4
+ 3O 2CO + 2H O
2
2 2
Bài 4
a. x= 2; y= 3 Al
2
(SO )
4 3
Điện phân nc
Criolit
b. Phương trình hóa học : 2Al + 3CuSO Al + 3Cu
4 2
(SO )
4 3
Tỉ lệ số nguyên tử của cặp đơn chất kim loại số nguyên tử Al : số nguyên tử Cu = 2
: 3.
Tỉ lệ số phân tử của cặp hợp chất số phân tử CuSO4 : số phân tử Al2(SO4)3
= 3:1
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động của GV Hoạt động của học sinh
- Giao nhiệm vụ:
+ nhân làm bài tập 1,2
+ Làm việc theo nhóm bài tập 3,4
- Nhận nhiệm vụ
- Hướng dẫn học sinh thực hiện
nhiệm vụ:
Yêu cầu học sinh đọc bài tập, vận
dụng kiến thức đã học giải bài tập
Giáo viên theo dõi hướng dẫn học
sinh giải bài tập
- nhân làm bài tập 1,2
- Các nhóm làm bài tập 3,4 theo phân
công giáo viên
- Báo cáo kết quả:
Yêu cầu 2 học sinh lên bảng giải bài
1,2
Đại diện 4 nhóm treo bảng bảng phụ
đã hoàn thành
Giáo viên trình chiếu đáp án chuẩn
- 2 học sinh lên bảng giải bài tập 1,2
Các học sinh khác nhận xét
- 4 nhóm treo bảng phụ lên bảng
Các nhóm khác nhận xét
- Tổng kết:
Đánh giá nhận xét kết quả bài tập,
tinh thần học tập của học sinh. Khen
ngợi học sinh tinh thần học tập tốt,
động viên các học sinh còn lại
- Học sinh lắng nghe
C. Dặn
- Học sinh học Định luật bảo toàn khối lượng, các bước lập phương trình hóa học, ý
nghĩa phương trình hóa học.
- Vận dụng kiến thức đã học làm bài tập sách BT
- Chuẩn bị bài mới “Tính theo phương trình hóa học”

Preview text:

BÀI 5: ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN KHỐI LƯỢNG VÀ
PHƯƠNG TRÌNH HÓA HỌC
(Thời gian thực hiện: 4 tiết) I. Mục tiêu 1. Năng lực - Năng lực chung:
+ Năng lực tự chủ và tự học: Chủ động, tích cực tìm hiểu về phương trình hóa
học, định luật bảo toàn khối lượng .
+ Năng lực giao tiếp và hợp tác: Hoạt động nhóm một cách hiệu quả theo đúng
yêu cầu của GV, tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.
+ Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Thảo luận với các thành viên trong nhóm
nhằm giải quyết các vấn đề trong bài học để hoàn thành nhiệm vụ học tập.
- Năng lực khoa học tự nhiên
+ Nhận thức khoa học tự nhiên: Phát biểu được định luật bảo toàn khối lượng;
Nêu được khái niệm phương trình hóa học và các bước lập phương trình hóa học;
Trình bày được ý nghĩa của phương trình hóa học; Lập được sơ đồ phản ứng hóa học
dạng chữ và phương trình hóa học (dùng công thức hóa học của một số phản ứng hóa học cụ thể)
+ Tìm hiểu tự nhiên: Tiến hành hành được thí nghiệm chứng minh: trong phản
ứng hóa học, khối lượng được bảo toàn
+ Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Giải thích được các hiện tượng thực tế,
vận dụng kiến thức PTHH và định luật bào toàn khối lượng để tính toán lượng chất
trong quá trình sản xuất và trong đời sống như tính dược khối lượng đá vôi cần thiết
để sản xuất vôi sống. 2. Phẩm chất
- Tham gia tích cực hoạt động nhóm phù hợp với khả năng của bản thân.
- Cẩn thận, trung thực và thực hiện các yêu cầu trong bài học.
- Có niềm say mê, hứng thú với việc khám phá và học tập khoa học tự nhiên.
II. Thiết bị dạy học và học liệu
1. Chuẩn bị của Giáo viên.
- Dụng cụ: cân điện tử, cốc thủy tinh
- Hóa chất: dung dịch barium chloride, sodium sulfate - Phiếu học tập
2. Chuẩn bị của Học sinh.
- Nghiên cứu nôi dung bài học
- Phiếu học tập GV yêu cầu chuẩn bị theo nhóm.
III. Tiến trình dạy học Tiêt 1 A. Khởi động
Hoạt động 1: Chơi trò chơi “Giải cứu cá voi”
a. Mục tiêu: tạo ra cho học sinh hứng thú để học sinh trước khi tìm hiểu nội dung bài mới.
b. Nội dung: giáo viên đưa ra hệ thống câu hỏi học sinh trả lời mỗi câu hỏi trả lời
đúng sẽ có một cơn mưa đổ xuống biển cứu chú cá voi con mắc cạn.
Câu 1. Hiện tượng nào là hiện tượng hóa học trong các hiện tượng thiên nhiên sau đây?
A. Sáng sớm, khi mặt trời mọc sương mù tan dần.
B. Nạn cháy rừng tạo khói đen dày đặc gây ô nhiễm môi trường
C. Khi mưa dông thường có sấm sét.
D. Hơi nước trong các đám mây ngưng tụ và rơi xuống tạo ra mưa.
Câu 2. Hiện tượng nào sau đây là hiện tượng vật lý?
A. Đốt bột lưu huỳnh thành khí
B. Xay nhỏ gạo thành bột
C. Thanh sắt để ngoài không khí bị gỉ
D. Hòa tan vôi sống vào nước được vôi tôi
Câu 3. Dấu hiệu nào giúp ta khẳng định có phản ứng hóa học xảy ra?
A. Có chất kết tủa (chất rắn không tan)
B. Có chất khí thoát ra (sủi bọt khí)
C. Có sự thay đổi màu sắc
D. Một trong số các dấu hiệu trên
Câu 4. Than cháy trong không khí, thực chất là phản ứng hóa học giữa
cacbon và oxi. Cần đập nhỏ than trước khi đưa vào lò, sau đó dùng que lửa
châm rồi quạt mạnh đến lúc than cháy, bởi vì:

A. Đập nhỏ than để tăng diện tích tiếp xúc giữa than và oxi
B. Quạt là để tăng lượng oxi tiếp xúc với than
C. Phản ứng giữa than và oxi cần nhiệt độ cao để khơi mào
D . Tất cả các giải thích trên đều đúng
Câu 5. Trong một phản ứng hóa học, các chất phản ứng và các chất sản
phẩm phải chứa cùng:
A. Số nguyên tử trong mỗi chất
B. Số phân tử trong mỗi chất
C. Số nguyên tử của mỗi nguyên tố
D. Số nguyên tố tạo ra chất
c. Sản phẩm: Câu 1B, Câu 2B, Câu 3D, Câu 4C
d. Tổ chức thực hiện Hoạt động của GV
Hoạt động của học sinh
- Thông báo luật chơi: Đọc thông tin - Ghi nhớ luật chơi
trả lời câu hỏi. Mỗi câu trả lời đúng
sẽ có một trận mưa gúp chú cá voi mắc cạn - Giao nhiệm vụ:
+
Cá nhân trả lời lần lượt từ câu hỏi 1 - Nhận nhiệm vụ đến 5
- Hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ:
- Thực hiện nhiệm vụ hoàn thành
+ Giáo viên chiếu câu hỏi học sinh giơ tay trả lời
- Chốt lại và đặt vấn đề vào bài:
- Chuẩn bị sách vở học bài
Khi các phản ứng hoá học xảy ra,
lượng các chất phản ứng giảm dần,
lượng các chất sản phẩm tăng dần.
Vậy tổng khối lượng các chất trước
và sau phản ứng có thay đổi không?
và phương trình hóa học được viết
như thế nào? Bài học hôm nay chúng
ra sẽ làm rõ vấn đề trên.
B. Hình hành kiến thức mới
I. ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN KHỐI LƯỢNG
Hoạt động 2:
Tìm hiểu định luật bảo toàn khối lượng. a. Mục tiêu:
- Tiến hành được thí nghiệm để chứng minh: trong phản ứng hóa học, khối lượng được bảo toàn
- Phát biểu được định luật bảo toàn khối lượng
b. Nội dung: Các nhóm HS thực hành thí nghiệm trong sgk, hoàn thành phiếu học
tập 1. Rút ra nhận xét về sự bảo toàn khối lượng, nêu được lịch sử ra đời của định
luật bảo toàn khối lượng. PHIẾU HỌC TẬP
1. Có phản ứng hóa học xảy ra không? Nếu có thì dựa vào dấu hiệu nào?
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
2. Nêu tên các chất tham gia, các chất sản phẩm của thí nghiệm?
.................................................................................................................................................
3. Viết phương trình chữ của phản ứng?
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
4. Nhận xét vị trí của kim cân trước và sau phản ứng?
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
5. Có nhận xét gì về khối lượng của các chất tham gia và khối lượng của các chất sản phẩm?
5. So sánh tổng khối lượng của các chất trước phản ứng với tổng khối lượng các chất sau phản ứng.
................................................................................................................................ c. Sản phẩm:
1. - Có phản ứng hóa học xảy ra.
- Dựa vào hiện tượng: Có kết tủa trắng tạo thành
2. - Các chất tham gia: Barium chloride Sodium sulfate
- Các chất sản phẩm: Barium sulfateSodium chloride
3. Barium chloride + Sodium sulfate -> Barium sulfate + Sodium chloride
4. Trước và sau phản ứng số hiển thị ở cân không thay đổi
5. Khối lượng các chất tham gia bằng khối lượng các chất sản phẩm
d. Tổ chức thực hiện Hoạt động của GV
Hoạt động của học sinh
- Giao nhiệm vụ: - Nhận nhiệm vụ
GV chia lớp thành 4 nhóm tiến hành
thực hành thí nghiệm sgk trang 24. Hoàn thành PHT1theo nhóm
- Hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ:
+
Các nhóm tiến hành thí nghiệm
- Thực hiện nhiệm vụ thảo luận nhóm
thảo luận và hoàn thành nội dung hoàn thành nội dung PHT1
PHT1 (thời gian 4 phút) . Đại diện
các nhóm trình bày nội dung thảo
luận, nhóm hoàn thành tốt sẽ được cộng điểm.
GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ - Báo cáo kết quả:
+
Mời 2 nhóm trình bày
- Đại diện 2 nhóm trình bày + Các nhóm khác nhận xét
- Các nhóm còn lại nhận xét
+ GV nhận xét sau khi các nhóm đã
có ý kiến nhận xét bổ sung - Tổng kết
Trước và sau phản ứng số hiển thị ở
cân không thay đổi do vậy khối
lượng các chất tham gia bằng khối
lượng các chất sản phẩm. Đó chính là
nội dung của định luật bảo toàn khối lượng (ĐLBTKL).
- Yêu cầu HS đọc nội dung định luật
- Đọc nội dung định luật
Trong một phản ứng hoá học, tổng - Ghi Định luật vào vở
khối lượng của các chất sản phẩm
bằng tổng khối lượng các chất tham gia phản ứng
GV thông báo định luật do hai nhà khoa học
Lô-mô-nô-xốp và La-va-di-e đã tiến hành
đọc lập với những thi nghiệm cân đo chính xác tìm ra định luật.
- Hướng dẫn HS giải thích định luật:
Carbon tác dụng với oxygen theo sơ đổ Hình 5.1: Carbon Oxygen Carbon dioxide
Giải thích tại sao khối lượng carbon dioxide bằng tổng khối lượng carbon và oxygen
Trong sơ đồ phản ứng, số nguyên tử C trước và sau phản ứng đều là 1, số
nguyên tử O trước và sau phản ứng đều là 2, do đó khối lượn chúng khống
thay đổi, nghĩa là khối lượng carbon di oxide bằng tổng khối lượng của carbon và oxygen.
Hoạt động 3: Áp dụng định luật bào toàn khối lượng
a. Mục tiêu: Giải thích được các hiện tượng thực tế, áp dụng định luật bảo toàn khối
lượng để tính khối lượng chất tham gia hoặc chất tạo thành trong một phản ứng khi
biết khối lượng chất còn lại.
b. Nội dung: Viết được công thức khối lượng làm bài tập 1,2,3
Bài 1: Sau khi đốt cháy than tổ ong ( thành phần chính là carbon) thì thu được xỉ
than. Xỉ than nặng hơn hay nhẹ hơn than tổ ong? Giải thích.
Bài 2: Vôi sống (calcium oxide) phản ứng với một số chất có mặt trong không khí như sau:
Calcium oxide + Carbon dioxide → Calcium carbonate
Calcium oxide + nước → Calcium hydroxide
Khi làm thí nghiệm, một học sinh quên đậy nắp lọ đựng vôi sống, sau một thời gian
khối lượng của lọ sẽ thay đổi như thế nào?
Bài 3: Đốt cháy hoàn toàn 3,1 gam phostphorus (P) trong không khí (có khí
oxygen), ta thu được 7,1 gam hợp chất diphostphorus pentoxide (P2O5).
a. Viết phương trình chữ của phản ứng.
b. Tính khối lượng oxygen đã tham gia phản ứng. c. Sản phẩm:
Bài 1:
Xỉ than nhẹ hơn than tổ ong vì phần carbon trong than tổ ong đã phản ứng với
khí oxygen trong không khí thành chất khí carbon dioxide và đi vào không khí.
Bài 2: Khối lượng lọ đựng vô sống tăng lên vì vôi sống đã pản ứng với hơi nước và
carbon dioxide có trong không khí tạo thành các chất rắn trong lọ. Khối lượng lọ tăng
lên bằng khối lượng carbon dioxide và hơi nước. Bài 3:
a. Phương trình chữ của phản ứng:
phostphorus + khí oxygen to diphostphorus pentoxide
b. Theo định luật bảo toàn khối lượng ta có: m phostphorus + m
khí oxygen = m diphostphorus pentoxide 3,1 + m khí oxygen = 7,1 m khí oxygen = 7,1-3,1= 4g
d. Tổ chức thực hiện Hoạt động của GV
Hoạt động của học sinh - Giao nhiệm vụ:
? Viết biểu thức định luật cho phản ứng tổng - Nhận nhiệm vụ quát: A + B  C + D
Kí hiệu khối lượng của chất là m
? Nếu áp dụng định luật bảo toàn khối lượng
vào phản ứng của thí nghiệm trên, ta sẽ có
biểu thức khối lượng nào?
VD: Biết khối lượng barium chloride
và sodium sulfate đã phản ứng lần
lượt lad 20,8 gam và 14,2 gam, khối
lượng của bari sulfate tạo thành là
23,3 gam. Khối lượng sodium
chloride tạo thành là bao nhiêu?
Yêu cầu 2 học sinh trả lời bài tập 1,2.
Thảo luận nhóm bài tập 3
- Hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ:
Thực hiện nhiệm vụ theo yêu cầu
Yêu cầu cá nhân học sinh trả lời câu giáo viên
hỏi và vận dụng kiến thức làm bài tập vận dụng
- Báo cáo kết quả: mA + mB = mC + mD
mBari chloride + mSodium sulfate = mBari sulfate + mSodium chloride
m sodium chloride = 20,8 + 14,2 -23,3 =
GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ 11,7 (g) - Tổng kết:
Phương trình tổng quát - Ghi vào vở A + B  C + D Công thức khối lượng mA + mB = mC + mD
Nếu trong phản ứng có n chất, khi
biết khối lượng đã tham gia và tạo
thành của (n-1) chất, ta sẽ xác định
được khối lượng của chất còn lại.
Tiết 2
II. PHƯƠNG TRÌNH HÓA HỌC
Hoạt động 4: Tim hiểu cách lập phương trình hóa học.
a. Mục tiêu: Nêu được khái niệm phương trình hóa học và các bước lập phương trình hóa học.
b. Nội dung: GV giới thiệu về PTHH và cách lập PTHH thông qua các ví dụ, HS
hoạt động nhóm trả lời các câu hỏi GV đề ra.
1. Thay thế tên chất bằng công thức hóa học:
Khí hydrogen + Khí oxygen → Nước
2. So sánh số nguyên tử của mỗi nguyên tố ở hai vế trong phương trình trên
3. Lập phương trình hóa học của các phản ứng sau: a. Fe + O2 −→ Fe3O4 b. Al + HCl −→ AlCl3+ H2
c. Al2(SO4)3+NaOH −→ Al(OH)3+ Na2SO4
d. CaCO3+ HCl −→ CaCl2+ H2O + CO2
4. Cho biết: Các bước lập phương trình hóa học? c. Sản phẩm:
1. Khí hydrogen + Khí oxygen → Nước H ....... 2 + O2 > H2O
2. Số nguyên tử của mỗi nguyên tố ở hai vế của sơ đồ phản ứng không bằng nhau 2H2 + O2 2H2O
3. Lập phương trình hóa học của các phản ứng sau: a. 3Fe + 2O2 Fe3O4 b. 2Al + 6HCl 2AlCl3+ 3H2
c. Al2(SO4)3+6NaOH 2Al(OH)3+ 3Na2SO4
d. CaCO3+ 2HCl CaCl2+ H2O + CO2
d. Tổ chức thực hiện Hoạt động của GV
Hoạt động của học sinh
- Giao nhiệm vụ: - Nhận nhiệm vụ
+ Cá nhân làm bài tập 1,2
+ Thảo luận nhóm 1,2,3 làm bài tập 3a,c
Nhóm 4,5,6 làm bài tập 3b,d
- Hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ:
Yêu cầu cá nhân suy nghĩ trả lời câu hỏi Dựa vào kiến thức đã học trả lời bài 1
1,2. Thảo luận nhóm bài 3,4
Thảo luận nhóm hoàn thành bài 3
GV quan sát hỗ trợ học sinh khi cần thiết. - Báo cáo kết quả:
Mời cá nhân trả lời câu hỏi 1,2
Khí hydrogen + Khí oxygen → Nước H ....... 2 + O2 > H2O
- Mời học sinh khác nhận xét
Số nguyên tử của mỗi nguyên tố ở hai
vế của sơ đồ phản ứng không bằng nhau
Thực hiện cân bằng theo hướng dẫn của GV
GV Hướng dẫn HS cách để cân bằng số 2H ....... 2 + O2 > 2H2O
nguyên tử của mỗi nguyên tố 2H2 + O2 2H2O
Các nhóm thảo luận lập các PTHH
Số nguyên tử của mỗi nguyên tố đã
Nêu các bước lập phương trình hóa học
bằng nhau Phương trình đã lập đúng
Yêu cầu thảo luận nhóm lập các phương trình a,b,c,d
Qua ví dụ trên học sinh nêu Các bước lập phương trình hóa học? - Tổng kết:
+ Phương trình hóa học biểu diễn ngắn Ghi kết luận vào vở gọn phản ứng hóa
+ Các bước lập phương trình hóa học
Bước 1: Viết sơ đồ của phản ứng
Bước 2: Cân bằng số nguyên tử của mỗi nguyên tố ở hai vế
Bước 3: Viết phương trình hóa học của phản ứng. Lưu ý:
- Hệ số viết ngang với kí hiệu của các chất.
- Không thay đồi các chỉ số trong các
công thức hoá học dã viết đúng. .
- Nếu trong công thức hoá học, các
chất ở 2 vế có những nhóm nguyên tử
giống nhau thì coi nhóm nguyên tử này
như một "nguyên tổ" dể cân bằng. Tiêt 3
Hoạt động 5: Tim hiểu ý nghĩa của phương trình hóa học
a. Mục tiêu: Trình bày được ý nghĩa của phương trình hóa học
b. Nội dung: Tổ chức cho học sinh quan sát hình ảnh, tổ chức hoạt động nhóm để rõ mục tiêu trên
Bài 1: Hãy cho biết tỉ lệ về số nguyên tử, số phân tử giữa các chất trong phản ứng? a. 4P + 5O2 2P2O5 b. 2Al + 6HCl 2AlCl3+ 3H2 c. Sản phẩm:
a. Số nguyên tử P : số phân tử O2 : số phân tử P2O5 = 4 : 5 : 2
b. Số Số phân tử Al : số phân tử HCl : số phân tử AlCl3 : số phân tử H2 = 2 : 6 : 2 : 3
d. Tổ chức thực hiện Hoạt động của GV
Hoạt động của học sinh
- Giao nhiệm vụ: - Nhận nhiệm vụ
Yêu cầu học sinh làm việc theo
nhóm hoàn thiện bài tập 1
Thời gian thực hiện nhiệm vụ là 3 phút.
- Hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ:
Học sinh hoạt động theo nhóm hoàn Phân công nhiệm vụ các thành viên thiện bài tập 1
trong nhóm, tiến hành thực hiện
Giáo viên quan sát hỗ trợ học sinh khi nhiệm vụ cần thiết. - Báo cáo kết quả:
+ Mời 2 nhóm lên bảng trình bày kết
- Nhóm được chọn trình bày kết quả
quả. Các nhóm khác đổi chéo cho
nhau để chấm điểm sau khi GV đưa đáp án
+ Mời nhóm khác nhận xét - Nhóm khác nhận xét
+ GV nhận xét phân tích tỉ lệ số
nguyên tử hay phân tử các chất đúng
bằng tỉ lệ hệ số của chúng trong
phương trình hóa học và đó cũng là tỉ lệ số mol các chất.
+ Lấy ví dụ minh họa cụ thể 2H2 + O2 2H O 2
Số phân tử H2: Số phân tử O2: Số phân tử H2O = 2:1:2 Số mol H2: Số mol O : 2 Số mol H2O = 2:1:2 Khối lượng H : 2 Khối lượng O : 2 Khối
lượng H2O = 2.2:1.32:2.18= 1:8: 9 - Tổng kết:
Ý nghĩa của phương trình hóa học: - Ghi kết luận vào vở
phương trình hóa học cho biết trong
phản ứng hóa học lượng các chất
tham gia phản ứng và các chất sản
phẩm tuân theo một tỉ lệ xác định.
Hoạt động 6: Luyện tập
a. Mục tiêu: Học sinh sử dụng kiến thức đã học làm bài tập b. Nội dung:
Bài tập 1: Lập phương trình hoá học và xác định tỉ lệ số phân tử của các chất
trong sơ đồ phản ứng hoá học sau:
Na2CO3 + Ba(OH)2  BaCO3 + NaOH
Bài tập 2: Cho kim loại Magnesium(Mg) tác dụng với axit Clo hidocloric
acid(HCl) tạo ra Magnesium chloride (MgCl2) và khí hyđrogen (H2)
a. Lập PTHH của phản ứng trên?
b. Cho tỉ lệ số nguyên tử Magnesium lần lượt với số phân tử của 3 chất khác trong phản ứng?
Bài tập 3: Giả thiết trong không khí, Iron(Fe) tác dụng với oxygen tạo thành gỉ
sắt( Iron (III)oxide )Fe2O3. Từ 5,6 gam Iron có thề tạo ra tối đa bao nhiêu gam Iron (III)oxide? c. Sản phẩm:
Bài 1. Na2CO3 + Ba(OH)2 —> BaCO3 + 2NaOH
Số phân tử Na2CO3 : Số phân tử Ba(OH)2 : Số phân tử BaCO3 : Số phân tử NaOH = 1: 1: 1: 2
Bài 2. Mg + 2HCl —> MgCl2 + H2
Tỉ lệ số nguyên tử Mg lần lượt với số phân tử của 3 chất khác trong phản ứng:
Số nguyên tử Mg : số phân tử HCl = 1 : 2
Số nguyên tử Mg : số phân tử MgCl2 = 1 : 1
Số nguyên tử Mg: số phân tử H2 = 1 : 1
Bài 3. 4Fe+ 3O2 —> 2Fe2O3 nFe =5,6/56 = 0,1mol nFe2O3 = 0,05 mol mFe2O3 = 0,05.160 = 8g
d. Tổ chức thực hiện Hoạt động của GV
Hoạt động của học sinh
- Giao nhiệm vụ: - Nhận nhiệm vụ
Yêu cầu 2 học sinh lên bảng làm bài 1,2
- Hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ:
Dựa vào kiến thức đã học làm bài tập 1,2 Thực hiện nhiệm vụ Hướng dẫ bài tập 3 + Tính số mol Fe + Tính số mol Fe2O3 + Tính khối lượng Fe2O3
GV quan sát, hỗ trợ khi cần thiết
- Báo cáo kết quả:
2 học sinh lên bảng làm làm bài tập 1,2
Các học sinh khác nhận xét
Chiếu đáp án chuẩn bài 1,2
Học sinh lên bảng làm bài tập 3 theo các bước hướng dẫn
Học sinh nhận xét bài làm của bạn
Chiếu đáp án chuẩn bài 3 - Tổng kết:
+ Đánh giá nhận xét kết quả học tập của - Học sinh lắng nghe học sinh
+ Nhắc lại các nội dung bài học mà học sinh cần ghi nhớ. Tiêt 4
Hoạt động 7: Vận dụng
a. Mục tiêu: Học sinh vận dụng kiến thức đã học làm bài tập
b. Nội dung: hệ thống câu hỏi
Bài 1: Một lưỡi dao để ngoài trời, sau một thời gian sẽ bị gỉ. Hãy cho biết
khối lượng của lưỡi dao bị gỉ có bằng khối lượng của lưỡi dao trước khi gỉ không?
Bài 2: Khi điện phân nóng chảy Aluminium oxide (Al2O3) người ta thu được
Aluminium (Al) và khí oxygen. Biết rằng khi điện phân 40,8 kg Aluminium oxide
người ta thu được 19,2 kg khí oxygen
a. Lập phương trình hóa học, viết công thức khối lượng của phản ứng
b. Tính khối lượng Aluminium (Al) thu được
Bài 3: Lập phương trình hóa học các sơ đồ phản ứng sau: a. Fe(OH)3 Fe  2O3 + H2O
b. Na2SO4 + BaCl2  BaSO4 + NaCl
c. K2CO3 + CaCl2  CaCO3 + KCl d. C2H4 + O2  CO2 + H2O
Bài 4: Cho sơ đồ của phản ứng như sau: Al + CuSO4 → Alx(SO4)y+ Cu
a. Xác định các chỉ số x và y.
b. Lập phương trình hóa học và cho biết tỉ lệ số nguyên tử của cặp đơn chất
kim loại số phân tử của cặp hợp chất.
c. Sản phẩm: Đáp án bài tập
Bài 1: Khối lượng của lưỡi dao bị gỉ lớn hơn khối lượng của lưỡi dao trước
khi bị gỉ. Vì sắt đã kết hợp với oxi trong không khí để tạo thành sắt oxit, theo phương trình sau :
Iron + oxygen → Iron (II,III)oxide
Theo định luật bảo toàn khối lượng ta có :
m Iron (II,III)oxide = m Iron + m oxygen
Bài 2: Phương trình hóa học 2Al Điện phân nc 2O3 4Al + 3O2 Criolit
Công thức khối lượng : mAl2O3 = mAl + mO2
Khối lượng nhôm thu được
mAl = mAl2O3 – mO2 = 40.8 – 19.2 = 21.6 (g) Bài 3: a. 2Fe(OH)3 Fe  2O3 + 3 H2O b. Na2SO4 + BaCl2 BaSO  4 + 2NaCl
c. K2CO3 + CaCl2  CaCO3 + 2 KCl
d. C2H4 + 3O2  2CO2 + 2H2O Bài 4 a. x= 2; y= 3⇒ Al2(SO4)3
b. Phương trình hóa học : 2Al + 3CuSO4 → Al2(SO4)3 + 3Cu
Tỉ lệ số nguyên tử của cặp đơn chất kim loại là số nguyên tử Al : số nguyên tử Cu = 2 : 3.
Tỉ lệ số phân tử của cặp hợp chất là số phân tử CuSO4 : số phân tử Al2(SO4)3 = 3:1
d. Tổ chức thực hiện: Hoạt động của GV
Hoạt động của học sinh
- Giao nhiệm vụ: - Nhận nhiệm vụ
+ Cá nhân làm bài tập 1,2
+ Làm việc theo nhóm bài tập 3,4
- Hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ:
- Cá nhân làm bài tập 1,2
Yêu cầu học sinh đọc bài tập, vận
- Các nhóm làm bài tập 3,4 theo phân
dụng kiến thức đã học giải bài tập công giáo viên
Giáo viên theo dõi hướng dẫn học sinh giải bài tập - Báo cáo kết quả:
Yêu cầu 2 học sinh lên bảng giải bài
- 2 học sinh lên bảng giải bài tập 1,2 1,2
Các học sinh khác nhận xét
Đại diện 4 nhóm treo bảng bảng phụ
- 4 nhóm treo bảng phụ lên bảng đã hoàn thành Các nhóm khác nhận xét
Giáo viên trình chiếu đáp án chuẩn - Tổng kết:
Đánh giá nhận xét kết quả bài tập, - Học sinh lắng nghe
tinh thần học tập của học sinh. Khen
ngợi học sinh có tinh thần học tập tốt,
động viên các học sinh còn lại C. Dặn dò
- Học sinh học Định luật bảo toàn khối lượng, các bước lập phương trình hóa học, ý
nghĩa phương trình hóa học.
- Vận dụng kiến thức đã học làm bài tập sách BT
- Chuẩn bị bài mới “Tính theo phương trình hóa học”