Bài giảng chi tiết Pháp luật về Logistics | Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh

Bài giảng chi tiết Pháp luật về Logistics của Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh với những kiến thức và thông tin bổ ích giúp sinh viên tham khảo, ôn luyện và phục vụ nhu cầu học tập của mình cụ thể là có định hướng ôn tập, nắm vững kiến thức môn học và làm bài tốt trong những bài kiểm tra, bài tiểu luận, bài tập kết thúc học phần, từ đó học tập tốt và có kết quả cao cũng như có thể vận dụng tốt những kiến thức mình đã học vào thực tiễn cuộc sống. Mời bạn đọc đón xem!

120 60 lượt tải Tải xuống

Chia sẻ Báo cáo tài liệu

lOMoARcPSD|37054152

lOMoARcPSD| 37054152

Phụ lụ

c I

DANH MỤC ĐỀ TÀI THUYẾT TRÌNH

Học phần pháp luật logistics

Học kỳ 2

Năm học 2022 – 2023

Mỗi nhóm ược giao chuẩn bị và thuyết trình 1 ề tài thuộc danh mục sau:

1. Giới thiệu về các dịch vụ logistics chủ yếu hiện nay

2. Điều kiện kinh doanh dịch vụ logistics

3. Thành lập doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ logistic: trình tự, thủ tục, hồ sơ thành

lập.

4. Pháp luật Việt Nam về dịch vụ logistics trong hoạt ộng thương mại iện tử

5. Pháp luật về hợp ồng dịch vụ logistics: khái niệm, ặc iểm, các iều khoản cơ bản của

hợp ồng dịch vụ logistics cụ thể.

6. Các trường hợp miễn trách nhiệm ối với thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics

7. Giới hạn trách nhiệm pháp lý của thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics.

8. Các biện pháp bảo ảm thực hiện hợp ồng dịch vụ Logistics.

9. Giới thiệu tổng quan về các loại hình dịch vụ vận tải hiện nay.

10. Pháp luật Việt Nam về vận tải biển.

11. Hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường biển.

12. Pháp luật Việt Nam về vận tải a phương thức: Khái niệm, Điều kiện kinh doanh vận

tải a phương thức, Trách nhiệm của người kinh doanh vận tải a phương thức.

13. Hợp ồng vận tải a phương thức

14. Pháp luật Việt Nam về khai báo hải quan: Khái niệm, Điều kiện kinh doanh ại lý hải

quan; Trách nhiệm của người kinh doanh ại lý hải quan.

15. Quy trình thông quan hàng hoá

DANH MỤC ĐỀ TÀI TIỂU LUẬN CUỐI KỲ

lOMoARcPSD| 37054152

Phụ lục II

Học phần Pháp luật về logistics

Học kỳ 2

Năm học 2022 - 2023

1. Tìm hiểu về khung pháp lý về dịch vụ logistics tại Việt Nam hiện nay. Những hạn

chế, bất cập và hướng giải quyết?

2. Tìm hiểu về Hình thức pháp lý của doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ Logistics:

những vấn ề lý luận và thực tiễn.

3. Tìm hiểu về trình tự, thủ tục thành lập doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ logistics tại

Việt Nam. Những hạn chế, vướng mắc và hướng giải quyết.

4. Tìm hiểu về iều kiện kinh doanh dịch vụ logistics ối với thương nhân Việt Nam.

Những hạn chế, vướng mắc và hướng giải quyết.

5. Tìm hiểu về iều kiện kinh doanh dịch vụ Logistics ối với thương nhân nước ngoài.

6. Tìm hiểu về các loại hình dịch vụ logistics theo Luật thương mại Việt Nam.

Những hạn chế, vướng mắc và hướng giải quyết.

7. Tìm hiểu về Trách nhiệm của thương nhân kinh doanh dịch vụ Logistics theo Pháp

luật Việt Nam.

8. Tìm hiểu về Giới hạn trách nhiệm của thương nhân kinh doanh dịch vụ Logistics.

9. Tìm hiểu về Quyền và nghĩa vụ của thương nhân kinh doanh dịch vụ Logistics.

10. Phân tích các iều khoản cơ bản của Hợp ồng dịch vụ Logistics.

11. Tìm hiểu về Hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường bộ.

12. Tìm hiểu về Hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường hàng không.

13. Tìm hiểu về Hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường sắt.

14. Tìm hiểu về Hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường biển.

15. Tìm hiểu về Hợp ồng vận chuyển hành khách và hành lý bằng ường biển.

16. Tìm hiểu về Hợp ồng vận tải a phương thức.

17. Tìm hiểu về Hợp ồng thuê tàu.

18. Tìm hiểu về Giới hạn trách nhiệm dân sự ối với các khiếu nại hàng hải.

19. Tìm hiểu về Hợp ồng bảo hiểm hàng hải.

20. Tìm hiểu về Giải quyết tranh chấp hàng hải.

HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN TIỂU LUẬN

MÔN HỌC PHÁP LUẬT LOGISTICS

Học kỳ 2, Năm học 2019 - 2020

lOMoARcPSD| 37054152

Phụ lục II

1. Chia nhóm và chọn ề tài tiểu luận

- Sinh viên tự chọn nhóm, mỗi nhóm có 3-5 thành viên. Thời gian chọn nhóm từ tuần số 1

cho ến hết tuần số 4 của môn học.

- Giảng viên sẽ giao ề tài ngẫu nhiên theo danh sách các nhóm ăng ký.

- Bài tiểu luận ược thực hiện thay cho việc thi kết thúc môn học. Điểm bài tiểu luận chiếm

50% iểm môn học.

2. Thời gian giao ề tài và thời hạn nộp tiểu luận

- Đề tài ược giao cho các nhóm từ tuần thứ 1 ến tuần thứ 5 của môn học.

- Thời gian nộp bài tiểu luận: Tuần thứ 15 của môn học.

3. Yêu cầu ối với việc nộp bài bài tiểu luận

- Khi nộp bài, nhóm sinh viên phải ính kèm bản nhận xét và ánh giá kết quả làm việc

của từng thành viên trong nhóm.

Nội dung chính của bản ánh giá gồm: Họ và tên, Mã số sinh viên, Mã lớp học phần…,

Buổi học: Thứ….tiết….. Phân công công việc;

Đánh giá mức ộ hoàn thành công việc theo mức A, B, C, D

- Cách tính iểm: Mức A - Điểm bằng iểm do GV công bố, Mức B - giảm 0.5 iểm so

với iểm GV công bố, Mức C - giảm 0.5 iểm so với iểm GV công bố giảm 1 iểm so với iểm

GV công bố), Mức D - giảm 1.5 iểm tính từ iểm số ạt ược giảng viên công bố.

4. Tiêu chí ánh giá

- Bố cục hợp lý

- Nội dung vấn ề trình bày rõ ràng, hợp lý, úng ắn

- Hình thức trình bày ẹp, úng quy chuẩn

2 iểm

6 iểm

2 iểm

Tổng: 10 iểm

YÊU CẦU CỦA TIỂU LUẬN

1. Về hình thức

1.1. Khổ giấy: A4, in một mặt.

lOMoARcPSD| 37054152

Phụ lục II

1.2. Kiểu chữ (font): Times New Roman, ánh Unicode. 1.3.

Cỡ chữ (font size): 13 - 14.

1.4. Cách dòng (line spacing): 1,5 lines. Canh ều 2 bên.

1.5. Định lề (margin):

- Top: 2,5cm

- Bottom: 2,5 cm

- Left: 3 cm - Right: 2 cm 1.6. Đánh số trang:

- Bài tiểu luận phải ánh số trang ở giữa, cuối trang và số trang ược ánh từ phần nội dung

chính của bài tiểu luận.

1.7. Đánh số các chương mục: ánh theo số Ả rập (1, 2, 3,…), không ánh theo số

La Mã

(I, II, III,…).

1.8. Số lượng trang: 10 – 30 trang.

2. Về nội dung

- Tập trung vào nội dung chính ược yêu cầu;

- Phân tích ược các quy ịnh của pháp luật liên quan.

- Vận dụng kiến thức cơ bản ể giải quyết các vấn ề của thực tiễn.

3. Về ạo ức khoa học

Nghiêm cấm sinh viên chép bài của người khác.

Trong khi viết bài, sinh viên có thể tham khảo tài liệu từ nhiều nguồn khác nhau. Tuy nhiên,

sinh viên không ược phép chép bài của người khác mà không có trích dẫn ầy ủ về tên tác

giả, tên tài liệu tham khảo,... theo quy ịnh về mặt học thuật. Trong trường hợp phát hiện

sinh viên ạo văn, tiểu luận sẽ bị iểm không (0).

4. Kết cấu của Tiểu luận Phần 1: Mở ầu

- Đặt vấn ề: giới thiệu tổng quan lý do chọn ề tài, tình hình nghiên cứu ề tài. -

Phương pháp, mục tiêu nghiên cứu của ề tài.

Phần 2: Nội dung

Kiến thức cơ bản

Với mỗi ề tài sinh viên cần phải làm rõ ược các kiến thức cơ bản liên quan ến ề tài hoặc cơ

sở pháp lý ối với bài tập tình huống, phù hợp với học phần ã ược giảng dạy và tình huống

ưa ra. Kiến thức vận dụng

Trên cơ sở các kiến thức cơ bản ã trình bày, sinh viên cần phải vận dụng các kiến thức cơ

bản ó một cách phù hợp ể giải quyết các vấn ề cụ thể của thực tiễn.

Nếu là bài tập tình huống sinh viên cần phân tích các dữ kiện của tình huống.

Vận dụng quy ịnh của pháp luật ể trả lời các yêu cầu nêu ra trong tình huống.

Phần 3: Kết luận

Tóm tắt lại kết quả ã ược trình bày ể óng lại vấn ề.

5. Cách trình bày óng cuốn Bài tiểu luận

ược sắp xếp theo thứ tự sau:

- Trang bìa (Bài chính, bìa phụ)

lOMoARcPSD| 37054152

Phụ lục II

- Trang “Danh mục các từ viết tắt” (nếu có).

- Trang “Mục lục” - Mục lục không ánh số trang.

- Phần nội dung của tiểu luận (từ 10 – 20 trang) ược ánh số trang bắt ầu từ phần mở ầu.

- Phần “Phụ lục” (nếu có)

- Tài liệu tham khảo.

6. Tài liệu tham khảo

Tài liệu tham khảo sắp xếp theo trình tự chỉ dẫn trong bài và theo cách trình bày:

- Nếu là tạp chí: Số thứ tự, tên tác giả, tên tạp chí, tập số, trang, (năm).

- Nếu là sách: Số thứ tự, tên tác giả, tên sách, trang, nhà xuất bản, nơi xuất bản, năm xuất

bản.

- Nếu lấy tài liệu từ Internet: Tên tác giả, tên bài báo, tên báo, ược download (hoặc truy

cập) tại ường link, ngày download (hoặc truy cập).

lOMoARcPSD|37054152 
 
  
MỤC LỤC CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ PHÁP LUẬT ĐIỀU CHỈNH DỊCH VỤ 
LOGISTIC ......................................................................... Error! Bookmark not defined. 
1 Khái quát chung về Logistics và dịch vụ Logistics ....................................................... 1 
2 Chuỗi dịch vụ logistics .................................................................................................. 3 
3 Nguồn pháp luật iều chỉnh dịch vụ logistic tại Việt Nam ............................................. 4 
CHƯƠNG 2: ĐIỀU KIỆN KINH DOANH DỊCH VỤ LOGISTICS TẠI VIỆT NAM .... 7 
1 Thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics ................................................................... 7 
2 Điều kiện kinh doanh các dịch vụ logistics cụ thể ...................................................... 10 
3 Hình thức pháp lý của doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ logistics ............................ 14 
4 Thủ tục, hồ sơ thành lập doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ logistics ......................... 26 
CHƯƠNG 3: PHÁP LUẬT VỀ HỢP ĐỒNG DỊCH VỤ LOGISTICS........................... 30 
1 Khái niệm, phân loại Hợp ồng .................................................................................... 30 
2 Điều kiện có hiệu lực của hợp ồng .............................................................................. 35 
3 Nội dung cơ bản của Hợp ồng logistics ...................................................................... 37 
4 Trách nhiệm của thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics ....................................... 39 
4.1 Trách nhiệm của thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics nói chung .................. 39 
4.3  Các  trường  hợp  miễn  trách  nhiệm  ối  với  thương  nhân  kinh  doanh  dịch  vụ 
logistics .............................................................................................................................. 39 
5 Giới hạn trách nhiệm của thương nhân ....................................................................... 40 
6 Các biện pháp ảm bảo thực hiện hợp ồng Logistics.................................................... 42 
7 Trách nhiệm do vi phạm Hợp ồng dịch vụ logistics ................................................... 46 
7.1 Các căn cứ áp dụng trách nhiệm do vi phạm hợp ồng ............................................ 46 
7.2 Các loại chế tài dụng khi vi phạm hợp ồng .............................................................. 48 
8 Giải quyết tranh chấp hợp ồng dịch vụ Logistics ........................................................ 51 
CHƯƠNG 4: PHÁP LUẬT VỀ VẬN TẢI ....................................................................... 55 
1 Pháp luật về vận tải biển ............................................................................................. 55 
1.1 Công ước của liên hiệp quốc về chuyên chở hàng hoá bằng ường biển 1978 ........ 55 
1.1.1 Một số khái niệm ................................................................................................... 55 

lOMoARcPSD|37054152 
 
1.1.2 Trách nhiệm của người chuyên chở và người chuyên chở thực tế ....................... 55 
1.1.3 Thời hạn trách nhiệm ............................................................................................ 56 
1.1.4 Cơ sở trách nhiệm.................................................................................................. 56 
2 Pháp luật về vận tải hàng không .................................................................................. 61 
3 Pháp luật về vận tải ường bộ ....................................................................................... 66 
4 Pháp luật về vận tải a phương thức ............................................................................. 69 
CHƯƠNG 5: LUẬT HẢI QUAN ..................................................................................... 74 
1 Pháp luật về thủ tục hải quan ...................................................................................... 74 
2 Pháp luật về kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan ................................................... 85 
3 Pháp luật về tổ chức thu thuế và các khoản thu khác ối với hàng hóa xuất nhập khẩu 
...................................................................................................................................... 91 
4 Xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan ................................................... 114 
 

  
 

lOMoARcPSD|37054152

CHƯƠNG 1:

TỔNG QUAN VỀ PHÁP LUẬT ĐIỀU CHỈNH DỊCH VỤ LOGISTIC

1.1 Khái quát chung về Logistics và dịch vụ Logistics

1.1.1 Khái niệm

 Logistics là thuật ngữ có nguồn gốc lâu ời trong lịch sử phát triển của nhân loại. Ở

Phương Đông, Từ thời Hán Cao Tổ Lưu Bang xây dựng nhà Hán, Trương Lương lần ầu

tiên ưa ra khái niệm Hậu cần. Năm 202 TCN, ở Phương tây, thời kỳ Hy Lạp cổ ại, ế chế

Roma và Byzatine ã có sĩ quan “Logistikas” người chịu trách nhiệm về các vấn ề tài chính

cũng như cung cấp, phân phối [Viện Nghiên cứu kinh tế và phát triển Trường Đại học Kih

tế Quốc dân, 2011, Logistics - Những vấn ề lý luận và thực tiễn ở Việt Nam, NXB Đại học

Kinh tế quốc dân].

Ở Việt Nam thuật ngữ này cũng ã ược biết ến từ lâu, chúng ta vẫn chưa tìm ược thuật

ngữ thống nhất, phù hợp ể dịch từ Tiếng Anh sang tiếng Việt. Thuật ngữ Logistics có khi

ược dịch là hậu cần, tiếp vận, tổ chức cung ứng, ảm bảo hoặc giao nhận… Tuy nhiên các

cách dịch nói trên ều chưa phản ánh ầy ủ bản chất của Logistics. Vì vậy hiện nay, hầu hết

các nhà nghiên cứu ều giữ nguyên thuật ngữ tiếng Anh và bổ sung thuật ngữ này vào tiếng

Việt. Để phục vụ cho hoạt ộng nghiên cứu, thuật ngữ Logistics có một số cách hiểu như

Theo nghĩa rộng, Logistics gắn liền cả quá trình nhập nguyên liệu làm ầu vào cho quá

trình sản xuất, sản xuất ra hàng hoá và ưa vào các kênh lưu thông, phân phối ến tay người

tiêu dùng:

- Logistics là quá trình lập kế hoạch, thực hiện và kiểm soát một cách hiệu quả về mặt

chi phí dòng lưu chuyển và phần dự trữ nguyên vật liệu, bán thành phẩm và thành phẩm,

cùng những thông tin liên quan từ iểm khởi ầu của quá trình sản xuất ến iểm tiêu thụ cuối

cùng nhằm mục ích thoả mãn ược các yêu cầu của khách hàng [Hội ồng quản trị

Logistics – council of Logistics Management - CLM 1991].

- Logistics là hoạt ộng quản lý quá trình lưu chuyển nguyên vật liệu qua các khâu lưu

kho, sản xuất ra sản phẩm cho tới tay người tiêu dùng theo yêu cầu của khách hàng [Liên

hiệp quốc – Khoá ào tạo quốc tế về vận tải a phương thức và quản lý Logistics, Đại học

ngoại thương, tháng 10/2002].

Theo nghĩa hẹp, Logistics ược hiểu là các hoạt ộng dịch vụ gắn liền với quá trình phân

phối, lưu thông hàng hoá và Logistics là hoạt ộng thương mại gắn với các dịch vụ cụ thể.

Dưới góc ộ nghiên cứu, một số khái niệm khác về Logistics ược ưa ra như sau:

- Logistics là quá trình tiên liệu trước các nhu cầu và mong muốn của khách hàng, sử

dụng vốn, nguyên vật liệu, nhân lực, công nghệ và những thông tin cần thiết ể áp ứng những

nhu cầu và mong muốn ó, ánh giá những hàng hoá hoặc dịch vụ hoặc mạng lưới sản phẩm

có thoả mãn ược yêu cầu của khách hàng hay không; và sử dụng mạng lưới này ể thoả mãn

lOMoARcPSD|37054152

yêu cầu của khách hàng một cách kịp thời nhất [Coyle, 2003]. Định nghĩa này cho thấy

iểm chung giữa logistics và marketing là thoả mãn nhu cầu của khách hàng nhưng nhấn

mạnh logistics sử dụng các nguồn tài nguyên ầu vào, công nghệ thông tin ể áp ứng nhu cầu

của khách hàng.

- Logistics là tập hợp các hoạt ộng chức năng ược lặp i lặp lại nhiều lần trong suốt

quy trình chuyển hoá nguyên vật liệu thành thành phẩm [Grundey,2006]. Định nghĩa này

tập trung vào phạm vi của Logistics trải dài và bao trùm toàn bộ quá trình sản xuất, từ iểm

khởi ầu ến cuối cùng.

Dưới góc ộ một khoa học: Logistics là quá trình phân phối và lưu thông hàng hoá ược

tổ chức và quản lý khoa học việc lập kế hoạch, tổ chức thực hiện và kiểm soát quá trình

lưu chuyển hàng hoá, dịch vụ…từ iểm khởi nguồn sản xuất ến tay người tiêu dùng cuối

cùng với chi phí thấp nhất nhằm ảm bảo cho quá trình sản xuất xã hội tiến hành ược nhịp

nhàng liên tục và áp ứng tốt nhất các yêu cầu của khách hàng [Logistics - Những vấn ề lý

luận và thực tiễn ở Việt Nam, Viện Nghiên cứu kinh tế và phát triển Trường Đại học Kinh

tế Quốc dân, 2011, NXB Đại học Kinh tế quốc dân].

 Dịch vụ logistics

Theo nghĩa rộng, Dịch vụ logistics là hoạt ộng thương mại bao gồm một chuỗi các

dịch vụ ược tổ chức và quản lý khoa học gắn liền với các khâu của quá trình sản xuất, phân

phối, lưu thông và tiêu dùng trong nền sản xuất xã hội.

Theo nghĩa hẹp, Dịch vụ logistics là hoạt ộng thương mại bao gồm các dịch vụ bổ

sung về vận chuyển, giao nhận, kho hàng, hải quan, tư vấn khách hàng và các dịch vụ khác

liên quan ến hàng hoá ược tổ chức một cách hợp lý và khoa học nhằm ảm bảo quá trình

phân phối, lưu chuyển hàng hoá một cách hiệu quả, áp ứng yêu cầu của khách hàng.

Dịch vụ logistics thực chất ã ược quy ịnh trong Luật Thương mại năm 1997 với tên

gọi là “dịch vụ giao nhận hàng hóa”. Cùng với sự phát triển của thị trường, khái niệm giao

nhận hàng hóa dần ược mở rộng nội hàm. Sau ó, Luật Thương mại năm 2005 ra ời và gọi

tên dịch vụ này là dịch vụ logistics ( ược phiên âm theo tiếng Việt là dịch vụ lô-gistíc).

Luật Thương mại 20005 lần ầu tiên ưa ra khái niệm về Dịch vụ Logistics như là hoạt

ộng thương mại tại Điều 233: “Dịch vụ logistics là hoạt ộng thương mại, theo ó thương

nhân tổ chức thực hiện một hoặc nhiều công việc bao gồm: nhận hàng, vận chuyển, lưu

kho, lưu bãi, làm thủ tục hải quan, các thủ tục giấy tờ khác, tư vấn khách hàng, óng gói bao

bì, ghi ký mã hiệu, giao hàng hoặc các dịch vụ khác có liên quan ến hàng hoá theo thoả

thuận với khách hàng ể hưởng thù lao”.

1.1.2 Đặc iểm

Về chủ thể, bao gồm: Thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics và khách hàng.

- Chủ thể kinh doanh dịch vụ logistics ược quy ịnh tại iều 234 (Luật Thương mại

2005. Điều kiện kinh doanh dịch vụ logistics) theo ó “Thương nhân kinh doanh dịch vụ

lOMoARcPSD|37054152

logistics là doanh nghiệp” có ủ iều kiện kinh doanh dịch vụ logistics theo quy ịnh của pháp

luật. Theo quy ịnh tại Khoản 1, Điều 6 Luật Thương mại 2005: “Thương nhân bao gồm tổ

chức kinh tế ược thành lập hợp pháp, cá nhân hoạt ộng thương mại một cách ộc lập, thường

xuyên và có ăng kí kinh doanh”. Trong khi ó, Khoản 7, Điều 4, Luật Doanh nghiệp 2014

ịnh nghĩa về doanh nghiệp như sau: “Doanh nghiệp là tổ chức có tên riêng, có tài sản, có

trụ sở giao dịch, ược ăng ký thành lập theo quy ịnh của pháp luật nhằm mục ích kinh

doanh”. Như vậy có thể hiểu, mọi doanh nghiệp chắc chắn ều là thương nhân, còn thương

nhân chưa chắc ã phải là doanh nghiệp như: hộ kinh doanh, hợp tác xã... những chủ thể

này có thể cung cấp các dịch vụ logistics nhưng không phải là doanh nghiệp. Như vậy, các

quy ịnh hiện hành thiếu thống nhất, dẫn ến thực tiễn thi hành gặp nhiều vướng mắc.

- Khách hàng là người có nhu cầu sử dụng dịch vụ logistics. Như vậy, khách hàng có

thể là thương nhân hoặc không.

• Về nội dung, nội dung của dịch vụ logistics rất a dạng bao gồm một hoặc nhiều hoạt

ộng nhằm hỗ trợ khách hàng liên quan ến hàng hóa: nhận hàng, vận chuyển, lưu kho, lưu

bãi, làm thủ tục hải quan, các thủ tục giấy tờ khác, tư vấn khách hàng, óng gói bao bì, ghi

ký mã hiệu, giao hàng hoặc các dịch vụ khác có liên quan ến hàng hoá.

• Về mặt hình thức: Hoạt ộng logistics ược thể hiện dưới dạng hợp ồng dịch vụ

logistics. Hợp ồng dịch vụ logistics là sự thỏa thuận giữa một bên cung cấp dịch vụ và một

bên là khách hàng, theo ó bên cung cấp dịch vụ có nghĩa vụ thực hiện tích hợp một hoặc

nhiều dịch vụ trong chuỗi cung ứng logistics bao gồm việc nhận hàng, vận chuyển, lưu

kho, lưu bãi, làm thủ tục hải quan, các thủ tục giấy tờ khác, tư vấn khách hàng, óng gói bao

bì, ghi ký mã hiệu, giao hàng hoặc các dịch vụ khác liên quan ến hàng hóa, còn bên kia

(khách hàng) có nghĩa vụ thanh toán phí dịch vụ. Hợp ồng dịch vụ logistics bắt buộc phải

ược lập thành văn bản.

1.2 Chuỗi dịch vụ logistics

Trước ây, Nghị ịnh 140/2007/NĐ-CP (Quy ịnh chi tiết luật thương mại về iều kiện kinh

doanh dịch vụ lô-gi-stíc và giới hạn trách nhiệm ối với thương nhân kinh doanh dịch vụ lô-

gi-stíc) chia dịch vụ logistics thành 3 nhóm: Các dịch vụ logistics chủ yếu, các dịch vụ

logistics liên quan ến vận tải, các dịch vụ logistics liên quan khác trong ó có nhiều ngành

dịch vụ cụ thể. Trong ó, các dịch vụ logistics chủ yếu gồm: dịch vụ bốc xếp hàng hóa, bao

gồm cả hoạt ộng bốc xếp container; dịch vụ kho bãi và lưu giữ hàng hóa, bao gồm cả hoạt

ộng kinh doanh kho bãi container và kho xử lý nguyên liệu, thiết bị; dịch vụ ại lý vận tải,

bao gồm cả hoạt ộng ại lý làm thủ tục hải quan và lập kế hoạch bốc dỡ hàng hóa; dịch vụ

bổ trợ khác, bao gồm cả hoạt ộng tiếp nhận, lưu kho và quản lý thông tin liên quan ến vận

chuyển và lưu kho hàng hóa trong suốt cả chuỗi logistics; hoạt ộng xử lý lại hàng hóa bị

khách hàng trả lại, hàng hóa tồn kho, hàng hóa quá hạn, lỗi mốt và tái phân phối hàng hóa

ó; hoạt ộng cho thuê và thuê mua container. Các dịch vụ logistics liên quan ến vận tải gồm:

dịch vụ vận tải hàng hải; dịch vụ vận tải thủy nội ịa; dịch vụ vận tải hàng không; dịch vụ

vận tải ường sắt; dịch vụ vận tải ường bộ; dịch vụ vận tải ường ống. Các dịch vụ lô-gi-stíc

lOMoARcPSD|37054152

liên quan khác bao gồm: dịch vụ kiểm tra và phân tích kỹ thuật; dịch vụ bưu chính; dịch

vụ thương mại bán buôn; dịch vụ thương mại bán lẻ, bao gồm cả hoạt ộng quản lý hàng

lưu kho, thu gom, tập hợp, phân loại hàng hóa, phân phối lại và giao hàng; các dịch vụ hỗ

trợ vận tải khác.

Hiện nay, Nghị ịnh 163/2017/NĐ-CP (quy ịnh về kinh doanh dịch vụ logistics)

chia dịch

vụ logistics thành 17 mục dịch vụ bao gồm:

- Dịch vụ xếp dỡ container, trừ dịch vụ cung cấp tại các sân bay.

- Dịch vụ kho bãi container thuộc dịch vụ hỗ trợ vận tải biển.

- Dịch vụ kho bãi thuộc dịch vụ hỗ trợ mọi phương thức vận tải.

- Dịch vụ chuyển phát.

- Dịch vụ ại lý vận tải hàng hóa.

- Dịch vụ ại lý làm thủ tục hải quan (bao gồm cả dịch vụ thông quan).

- Dịch vụ khác, bao gồm các hoạt ộng sau: Kiểm tra vận ơn, dịch vụ môi giới vận tải

hàng hóa, kiểm ịnh hàng hóa, dịch vụ lấy mẫu và xác ịnh trọng lượng; dịch vụ nhận

và chấp nhận hàng; dịch vụ chuẩn bị chứng từ vận tải.

- Dịch vụ hỗ trợ bán buôn, hỗ trợ bán lẻ bao gồm cả hoạt ộng quản lý hàng lưu kho,

thu gom, tập hợp, phân loại hàng hóa và giao hàng.

- Dịch vụ vận tải hàng hóa thuộc dịch vụ vận tải biển.

- Dịch vụ vận tải hàng hóa thuộc dịch vụ vận tải ường thủy nội ịa.

- Dịch vụ vận tải hàng hóa thuộc dịch vụ vận tải ường sắt.

- Dịch vụ vận tải hàng hóa thuộc dịch vụ vận tải ường bộ.

- Dịch vụ vận tải hàng không.

- Dịch vụ vận tải a phương thức.

- Dịch vụ phân tích và kiểm ịnh kỹ thuật.

- Các dịch vụ hỗ trợ vận tải khác.

- Các dịch vụ khác do thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics và khách hàng thỏa

thuận phù hợp với nguyên tắc cơ bản của Luật Thương mại.

Cách phân loại như vậy rõ ràng và phù hợp hơn với những cam kết của Việt Nam trong

Biểu cam kết cụ thể về dịch vụ của Việt Nam trong Tổ chức thương mại thế giới (WTO).

Việc phân loại này không làm hạn chế loại hình dịch vụ logistics khi ghi nhận “Các dịch

vụ khác do thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics và khách hàng thỏa thuận phù hợp

với nguyên tắc cơ bản của Luật thương mại”.

1.3 Nguồn pháp luật iều chỉnh dịch vụ logistic tại Việt Nam

Nguồn pháp luật iều chỉnh các hoạt ộng logistics là hệ thống các văn bản quy phạm pháp

luật Việt Nam và hệ thống luật quốc tế cùng các cam kết quốc tế của Việt Nam liên quan

ến các hoạt ộng logistics.

Các văn bản pháp luật chủ yếu của Việt Nam iều chỉnh lĩnh vực logistics bao gồm:

lOMoARcPSD| 37054152

- Luật Thương mại (Văn bản hợp nhất 2017) Mục 4. Dịch vụ logistics, từ Điều 233 ến

Điều 240;

- Bộ luật Dân sự 2015;

- Luật Doanh nghiệp 2014;

- Luật Giao dịch iện tử 2005; - Luật Hải quan 2014.

- Luật Đầu tư 2020;

- Luật Đường sắt 2017;

- Luật Giao thông ường bộ 2008;

- Luật Giao thông ường thuỷ nội ịa 2004 (sửa ổi bổ sung 2014);

- Luật Hàng không dân dụng Việt Nam 2006 (sửa ổi bổ sung 2014);

- Bộ luật Hàng hải 2015;

- Nghị Định số 163/2017/ NĐ-CP ngày 30/12/2017 quy ịnh về kinh doanh dịch vụ

logistics;

Hệ thống pháp luật quốc tế gồm các công ước quốc tế, Nghị ịnh và hiệp ịnh quốc tế liên

quan ến dịch vụ Logistics như:

- Công ước của liên hiệp quốc về chuyên chở hàng hoá bằng ường biển 1978

- Công ước về hợp ồng mua bán hàng hoá quốc tế (CISG);

- Công ước quốc tế về séc, Hối phiếu;

- Điều kiện thương mại quốc tế (INCOTERM 2010)

- Các hiệp ịnh về ường sắt, ường bộ, ường hàng không ược ký kết giữa Việt Nam và

các quốc gia (Hiệp ịnh vận tải ường bộ giữa Lào và Việt Nam – 26/10/1999; Hiệp ịnh

về hàng hoá quá cảnh Lào - Việt Nam 13/3/2009; Hiệp ịnh về vận tải xuyên biên giới

trong khuôn khổ hiệp ịnh GMS giữa Lào - Việt Nam – Trung Quốc – Mianma,

Campuchia và Thái Lan)

- Nghị ịnh ASEAN về vận tải quá cảnh;

- Các Hiệp ịnh quốc tế củaWTO: Hiệp ịnh giá trị hải quan, Hiệp ịnh về xuất xứ hàng

hoá, Hiệp ịnh về hàng không…

Các cam kết quốc tế của Việt Nam trong các Hiệp ịnh thương mại: hiệp ịnh thương mại

Việt Nam – Hoa Kỳ, Hiệp ịnh ưu ãi thuế quan có hiệu lực chung (CEPT), Cam kết của Việt

Nam trong WTO về mở cửa thị trường dịch vụ Logistics như: cam kết về dịch vụ xếp dỡ

Công ten nơ, dịch vụ kho bãi, về ầu tư xây dựng và vận hành các kho quan ngoại ở Việt

Nam, về dịch vụ ại lý vận tải hàng hoá tại Việt Nam…

lOMoARcPSD|37054152

Ngoài ra, nguồn của pháp luật về dịch vụ logistics còn có các quyết ịnh, chính sách, quy

hoạch, chiến lược phát triển dịch vụ logistics của Nhà nước ta qua các thời kỳ như: quy

hoạch phát triển cơ sở hạ tầng giao thông: ường bộ, ường sắt, ường hàng không, ường thuỷ,

ường ống, sân bay, kho tàng…. Những văn bản Hải quan có ảnh hưởng trực tiếp, gián tiếp

ến các hoạt ộng dịch vụ logistics.

Hình 1: Nguồn pháp luật của dịch vụ logistics

Nguồn pháp

luật về dịch

vụ logistics

Pháp luật

Việt Nam

Cam kết,

Hiệp ịnh

ươ

mại

Pháp luật

quốc tế

lOMoARcPSD|37054152 
7  
  
 
CHƯƠNG 2: ĐIỀU KIỆN KINH DOANH DỊCH VỤ LOGISTICS TẠI VIỆT 
NAM  
2.1 Thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics  
2.1.1 Điều kiện chung với chủ thể kinh doanh dịch vụ Logistics  
Chủ thể kinh doanh dịch vụ logistics dù là pháp nhân hay không phải là pháp nhân 
vẫn phải tuân thủ các iều kiện kinh doanh quy ịnh tại iều 4 Nghị ịnh số 163/2017/NĐCP 
theo ó: “Thương nhân kinh doanh các dịch vụ cụ thể thuộc dịch vụ logistics quy ịnh tại 
Điều 3 Nghị ịnh này phải áp ứng các iều kiện ầu tư, kinh doanh theo quy ịnh của pháp luật 
ối với dịch vụ ó”. Như vậy, thương nhân kinh doanh 17 dịch vụ logistics phải áp ứng các 
iều kiện ầu tư, kinh doanh theo quy ịnh của pháp luật ối với dịch vụ ó như vận tải, bưu 
chính, hải quan…. Nghĩa là ngoài việc phải áp ứng những iều kiện chung thì còn phải tuân 
thủ các quy ịnh của luật chuyên ngành. Hiện nay, ể kinh doanh dịch vụ logistics, các doanh 
nghiệp ăng ký kinh doanh ang phải tuân thủ cùng lúc ít nhất hai iều kiện kinh doanh, một 
là iều kiện cho ngành riêng lẻ trong chuỗi và hai là iều kiện chung của chuỗi logistics khi 
bị gọi là ngành nghề kinh doanh. .  
 Ngoài ra, thương nhân tiến hành một phần hoặc toàn bộ hoạt ộng kinh doanh logistics 
bằng phương tiện iện tử có kết nối mạng Internet, mạng viễn thông di ộng hoặc các mạng 
mở khác, ngoài việc phải áp ứng theo quy ịnh của pháp luật ối với các dịch vụ cụ thể còn 
phải tuân thủ các quy ịnh về thương mại iện tử ược quy ịnh trong các văn bản như: Luật 
Giao dịch  iện  tử  2005; Nghị  ịnh 52/2013/NĐ-CP  về Thương  mại  iện  tử;  Nghị  ịnh  số: 
08/2018/NĐ-CP sửa bổ sung một số nghị ịnh về iều kiện kinh doanh lĩnh vực công thương, 
Thông tư số: 59/2015/TT-BCT quản lý hoạt ộng TMĐT qua ứng dụng trên thiết bị di ộng, 
Thông tư số: 12/2013/TT-BCT về thủ tục ăng ký, thông báo, công bố web thương mại iện 
tử, Thông tư số: 21/2018/TT-BCT sửa bổ sung Thông tư số:  
47/2014/TT-BCT, Thông tư số: 59/2015/TT-BCT về thương mại iện tử.  
2.1.2 Điều kiện ối với nhà ầu tư nước ngoài kinh doanh dịch vụ logistics Trước xu thế hội 
nhập kinh tế quốc tế, thực hiện cam kết về logistics với Tổ chức Thương mại thế giới và 
các nước khu vực là iều tất yếu. Nghị ịnh số 140/2007/NĐ-CP ngày 05/9/2007 của Chính 
phủ quy ịnh chi tiết Luật Thương mại về iều kiện kinh doanh dịch vụ logistic và giới hạn 
trách nhiệm ối với thương nhân kinh doanh dịch vụ lôgistic ã ược sửa ổi ể phù hợp với thực 
tế. Nghị ịnh số 163/2017/NĐ-CP, ngày 30/12/2017 quy ịnh về iều kiện kinh doanh dịch vụ 
logistics ã mở rộng ối tượng áp dụng là các doanh nghiệp trong nước và các doanh nghiệp 
logistics nước ngoài, ồng thời thể hiện sự không phân biệt các loại hình doanh nghiệp và 
mà tạo ra sân chơi rộng lớn, bình ẳng cho tất cả các doanh nghiệp. Đây cũng là cơ hội và 
cũng là thách thức cho các doanh nghiệp logistics Việt Nam, buộc họ phải nhanh chóng ổi 
mới, nâng cao năng lực cạnh tranh ể có thể tồn tại và phát triển cùng với các doanh nghiệp 
nước ngoài ngay tại thị trường logistics Việt Nam và vươn ra môi trường quốc tế.  
Theo quy ịnh của Luật Đầu tư 2020, nhà ầu tư nước ngoài muốn thành lập công ty tại 
Việt Nam phải thực hiện thủ tục xin chấp thuận chủ trương ầu tư từ Quốc hội, Thủ tướng 

lOMoARcPSD| 37054152

Chính phủ hoặc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tùy thuộc vào quy mô và các tính chất của dự

án, hoặc xin cấp Giấy chứng nhận ăng ký ầu tư ối với dự án không thuộc trường hợp phải

xin chấp thuận chủ trương. Nhà ầu tư nước ngoài thành lập công ty trong khu chế xuất, khu

công nghiệp, khu công nghệ cao cần xin chủ trường ầu tư thì thủ tục ăng ký ầu tư sẽ ược

thực hiện bởi Ban quản lý các khu chế xuất, khu công nghiệp, khu công nghệ cao ó. Đối

với những dự án không thuộc diện xin chủ trương ầu tư, nhà ầu tư nước ngoài sẽ tiến hành

thủ tục xin cấp Giấy chứng nhận ăng ký ầu tư tại Phòng ăng ký kinh doanh thuộc Sở Kế

hoạch và Đầu tư nơi công ty ặt trụ sở chính. Ngoài việc áp ứng các iều kiện chung, nhà ầu

tư nước ngoài còn phải áp ứng các iều kiện cụ thể khác ược quy ịnh tại khoản 3, iều 4 –

Luât Thương mại 2005.

Trường hợp kinh doanh dịch vụ vận tải hàng hóa thuộc dịch vụ vận tải biển (trừ vận

tải nội ịa):

- Được thành lập các công ty vận hành ội tàu treo cờ Việt Nam hoặc góp vốn, mua cổ

phần, phần vốn góp trong doanh nghiệp, trong ó tỷ lệ vốn góp của nhà ầu tư nước ngoài

không quá 49%. Tổng số thuyền viên nước ngoài làm việc trên các tàu treo cờ quốc tịch

Việt Nam (hoặc ược ăng ký ở Việt Nam) thuộc sở hữu của các công ty Hải quan tại Việt

Nam không quá 1/3 ịnh biên của tàu. Thuyền trưởng hoặc thuyền phó thứ nhất phải là công

dân Việt Nam.

- Công ty vận tải biển nước ngoài ược thành lập doanh nghiệp hoặc góp vốn, mua cổ

phần, phần vốn góp trong doanh nghiệp.

Trường hợp kinh doanh dịch vụ xếp dỡ container thuộc các dịch vụ hỗ trợ vận tải

biển (có thể dành riêng một số khu vực ể cung cấp các dịch vụ hoặc áp dụng thủ tục cấp

phép tại các khu vực Hải quan), ược thành lập doanh nghiệp hoặc góp vốn, mua cổ phần,

phần vốn góp trong doanh nghiệp, trong ó tỷ lệ vốn góp của nhà ầu tư nước ngoài không

quá 50%. Nhà ầu tư nước ngoài ược phép thành lập hiện diện thương mại tại Việt Nam

dưới hình thức hợp ồng hợp tác kinh doanh.

Trường hợp kinh doanh dịch vụ xếp dỡ container thuộc các dịch vụ hỗ trợ mọi phương

thức vận tải, trừ dịch vụ cung cấp tại các sân bay, ược thành lập doanh nghiệp hoặc góp

vốn, mua cổ phần, phần vốn góp trong doanh nghiệp, trong ó tỷ lệ vốn góp của nhà ầu tư

nước ngoài không quá 50%.

Trường hợp kinh doanh dịch vụ thông quan thuộc dịch vụ hỗ trợ vận tải biển, ược

thành lập doanh nghiệp hoặc góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp trong doanh nghiệp,

trong ó có vốn góp của nhà ầu tư trong nước. Nhà ầu tư nước ngoài ược phép thành lập

hiện diện thương mại tại Việt Nam dưới hình thức hợp ồng hợp tác kinh doanh.

Trường hợp kinh doanh các dịch vụ khác, bao gồm các hoạt ộng sau: Kiểm tra vận

ơn, dịch vụ môi giới vận tải hàng hóa, kiểm ịnh hàng hóa, dịch vụ lấy mẫu và xác ịnh trọng

lượng; dịch vụ nhận và chấp nhận hàng; dịch vụ chuẩn bị chứng từ vận tải, ược thành lập

lOMoARcPSD| 37054152

doanh nghiệp hoặc góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp trong doanh nghiệp, trong ó có

vốn góp của nhà ầu tư trong nước.

Trường hợp kinh doanh dịch vụ vận tải hàng hóa thuộc dịch vụ vận tải ường thủy nội

ịa, dịch vụ vận tải hàng hóa thuộc dịch vụ vận tải ường sắt, ược thành lập doanh nghiệp

hoặc góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp trong doanh nghiệp, trong ó tỷ lệ vốn góp của

nhà ầu tư nước ngoài không quá 49%.

Trường hợp kinh doanh dịch vụ vận tải hàng hóa thuộc dịch vụ vận tải ường bộ, ược

thực hiện thông qua hình thức hợp ồng hợp tác kinh doanh hoặc ược thành lập doanh nghiệp

hoặc góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp trong doanh nghiệp, trong ó tỷ lệ vốn góp của

nhà ầu tư nước ngoài không quá 51%. 100% lái xe của doanh nghiệp phải là công dân Việt

Nam.

Trường hợp kinh doanh dịch vụ vận tải hàng không thực hiện theo quy ịnh của pháp

luật về hàng không.

Trường hợp kinh doanh dịch vụ phân tích và kiểm ịnh kỹ thuật:

- Đối với những dịch vụ ược cung cấp ể thực hiện thẩm quyền của Chính phủ ược

thực hiện dưới hình thức doanh nghiệp trong ó có vốn góp của nhà ầu tư trong nước sau ba

năm hoặc dưới hình thức doanh nghiệp trong ó không hạn chế vốn góp nhà ầu tư nước

ngoài sau năm năm, kể từ khi nhà cung cấp dịch vụ tư nhân ược phép kinh doanh các dịch

vụ ó.

- Không ược kinh doanh dịch vụ kiểm ịnh và cấp giấy chứng nhận cho các phương

tiện vận tải.

- Việc thực hiện dịch vụ phân tích và kiểm ịnh kỹ thuật bị hạn chế hoạt ộng tại các

khu vực ịa lý ược cơ quan có thẩm quyền xác ịnh vì lý do an ninh quốc phòng.

Trường hợp nhà ầu tư nước ngoài thuộc ối tượng áp dụng của các iều ước quốc tế có

quy ịnh khác nhau về iều kiện kinh doanh dịch vụ logistics, nhà ầu tư ược lựa chọn áp dụng

iều kiện ầu tư quy ịnh tại một trong các iều ước ó. So với Nghị ịnh 140/2007/NĐ-CP, Nghị

ịnh 163/2017/NĐ-CP không quy ịnh iều kiện ối với nhà ầu tư nước ngoài kinh doanh các

ngành dịch vụ logistics ã ược mở cửa 100% như: kinh doanh dịch vụ kho bãi; kinh doanh

dịch vụ ại lý vận tải mà quy ịnh các iều kiện áp dụng ối với các ngành dịch vụ logistics

khác theo lộ trình mở cửa thị trường tuân thủ theo Biểu cam kết cụ thể về dịch vụ của Việt

Nam trong WTO, trong ó, tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối a của nhà ầu tư nước ngoài trong tổ

chức kinh tế có vốn ầu tư nước ngoài của một số ngành dịch vụ logistics như sau:

- Kinh doanh dịch vụ vận tải hàng hóa thuộc dịch vụ vận tải biển (trừ vận tải nội ịa),

dịch vụ vận tải ường thủy nội ịa và dịch vụ vận tải ường sắt (không quá 49%);

- Kinh doanh dịch vụ xếp dỡ container thuộc các dịch vụ hỗ trợ vận tải biển và các

dịch vụ hỗ trợ mọi phương thức vận tải, trừ dịch vụ cung cấp tại các sân bay (không quá

50%);

lOMoARcPSD|37054152

- Kinh doanh dịch vụ vận tải hàng hóa thuộc dịch vụ vận tải ường bộ (không quá

51%);

- Kinh doanh dịch vụ thông quan thuộc dịch vụ hỗ trợ vận tải biển và kinh doanh một

số các dịch vụ khác (dưới 100%);

- Kinh doanh dịch vụ phân tích và kiểm ịnh kỹ thuật ối với những dịch vụ ược cung

cấp ể thực hiện thẩm quyền của Chính phủ (dưới 100% sau ba năm và 100% sau năm năm

kể từ khi nhà cung cấp dịch vụ tư nhân ược phép kinh doanh các dịch vụ ó).

2.2 Điều kiện kinh doanh các dịch vụ logistics cụ thể

Ngoài iều kiện chung, thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics còn phải áp ứng iều

kiện cụ thể theo pháp luật chuyên ngành ối với một số loại dịch vụ như:

2.2.1 Điều kiện kinh doanh dịch vụ xếp dỡ container

Điều kiện kinh doanh dịch vụ xếp dỡ container, trừ dịch vụ cung cấp tại các sân bay Theo

khoản 2 Điều 8 và Điều 11 Nghị ịnh số 14/2015/NĐ-CP ngày 13/02/2015 thì Doanh nghiệp

kinh doanh xếp, dỡ hàng hóa tại ga, bãi hàng có ường sắt phải có ủ các iều kiện sau ây:

- Là doanh nghiệp ược thành lập theo pháp luật Việt Nam;

- Có ăng ký kinh doanh phù hợp với ngành nghề kinh doanh;

- Có trang thiết bị, cơ sở vật chất phù hợp với ngành nghề kinh doanh.

- Địa iểm xếp, dỡ hàng hóa bảo ảm ủ iều kiện an toàn theo quy ịnh của Bộ Giao thông

vận tải.

- Các thiết bị xếp, dỡ hàng hóa ưa vào khai thác bảo ảm tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật

theo quy ịnh.

- Người iều khiển thiết bị xếp, dỡ hàng hóa có giấy phép, bằng, chứng chỉ chuyên môn

theo quy ịnh của pháp luật.

2.2.2 Điều kiện kinh doanh dịch vụ kho bãi Hoạt

ộng kho, bãi gồm 2 hoạt ộng chính:

- Lưu giữ hàng hóa: Hoạt ộng của các doanh nghiệp có kho hàng riêng, nhận và lưu trữ

hàng hóa của chính họ tự sản xuất hoặc từ các doanh nghiệp khác, hàng tháng xuất

hóa ơn phí lưu giữ hàng hóa. Đây là hoạt ộng không thuộc nhóm kinh doanh bất ộng

sản.

- Hoạt ộng thuê kho, bãi: Các ơn vị sở hữu kho bãi cho thuê và tự iều hành, hoặc cho

thuê ất trống hàng tháng thuộc nhóm kinh doanh bất ộng sản.

Để ạt ủ iều kiện kinh doanh cho thuê kho, bãi, cần áp ứng một trong các yếu tố sau:

lOMoARcPSD| 37054152

- Tổ chức, cá nhân kinh doanh bất ộng sản phải thành lập doanh nghiệp hoặc hợp tác

xã và có vốn pháp ịnh không thấp hơn 20 tỷ ồng.

- Tổ chức, hộ gia ình, cá nhân bán, chuyển nhượng, cho thuê, không thường xuyên thì

không phải thành lập doanh nghiệp nhưng phải kê khai nộp thuế theo quy ịnh pháp

luật.

Trong Luật doanh nghiệp 2014 có quy ịnh, doanh nghiệp phải duy trì số vốn pháp ịnh trong

suốt thời gian kinh doanh, vốn iều lệ tối thiểu phải bằng với mức vốn pháp ịnh. Như vậy

sẽ có 2 trường hợp sau ây:

Thành lập mới có ăng ký ngành nghề kinh doanh cho thuê kho bãi:

- Vốn iều lệ tối thiểu 20 tỷ ồng (không phải chứng minh vốn) - Duy trì mức vốn tối

thiểu 20 tỷ ồng trong suốt quá trình kinh doanh Doanh nghiệp bổ sung ngành nghề

kinh doanh cho thuê kho bãi:

- Đăng ký bổ sung ngành nghề kinh doanh cho thuê kho bãi

- Đăng ký mức vốn iều lệ tối thiểu là 20 tỷ ồng (không phải chứng minh) - Duy

trì mức vốn tối thiểu 20 tỷ ồng trong suốt quá trình kinh doanh.

Ngoài các iều kiện kinh doanh cho thuê kho, bãi ở trên, việc áp ứng các yêu cầu an toàn về

phòng cháy chữa cháy cũng là một quy ịnh cần tuân thủ. Kho bãi ược xếp vào nhóm “Cơ

sở có nguy hiểm về cháy, nổ”, vì vậy doanh nghiệp phải ảm bảo các iều kiện phòng cháy,

chữa cháy như sau:

• Có quy ịnh, nội quy và ặt biển báo, biển chỉ dẫn về phòng cháy chữa cháy trong cơ

sở.

• Phân công chức trách, nhiệm vụ phòng cháy chữa cháy.

• Lắp ặt hệ thống iện chống set, chống tĩnh iện. Đảm bảo an toàn khi sử dụng các thiết

bị sinh lửa sinh nhiệt.

• Có quy trình kĩ thuật về phòng cháy chữa cháy phù hợp với thực tế tại kho hàng.

Có lực lượng phòng cháy và chữa cháy tại cơ sở, tập huấn sẵn sàng cho các nghiệp

vụ phòng cháy chữa cháy ể ảm bảo sản sàng khi xảy ra.

• Có phương án chữa cháy ược các cấp có thẩm quyền phê duyệt:

- Nêu ược sự nguy hiểm về cháy nổ và iều kiện ể phòng cháy chữa cháy.

- Đề ra tình huống phức tạp và nguy hiểm nhất.

- Đề ra kế hoạch chữa cháy phù hợp với từng giai oạn của tình huống cháy. Hệ thống

giao thông, cấp nước, thông tin liên lạc, hệ thống báo cháy, phương tiên thiết yếu

trong ám cháy,… ược ảm bảo liên tục. Có văn bản thẩm duyệt, kiểm tra nghiệm thu

về phòng cháy và chữa cháy của cơ quan Cảnh sát phòng cháy và chữa cháy ối với

công trình.

lOMoARcPSD|37054152

Có hồ sơ quản lý, theo dõi hoạt ộng phòng cháy và chữa cháy theo quy ịnh của Bộ

Công an.

2.2.3 Điều kiện kinh doanh dịch vụ chuyển phát

Chuyển phát là ngành nghề kinh doanh có iều kiện vì vậy ể ược phép ăng ký kinh doanh

ngành nghề Hải quan phải áp ứng các iều kiện của pháp luật quy ịnh. Điều 21 Luật bưu

chính năm 2010, Điều kiện cấp phép kinh doanh dịch vụ Bưu chính quy ịnh Doanh nghiệp

ược cấp giấy phép bưu chính khi có ủ các iều kiện sau ây:

- Có giấy chứng nhận ăng ký kinh doanh hoạt ộng bưu chính hoặc giấy chứng nhận

ầu tư trong lĩnh vực bưu chính;

- Có khả năng tài chính, nhân sự phù hợp với phương án kinh doanh theo nội dung ề

nghị ược cấp giấy phép;

- Có phương án kinh doanh khả thi phù hợp với quy ịnh về giá cước, chất lượng dịch

vụ bưu chính;

- Có biện pháp ảm bảo an ninh thông tin và an toàn ối với con người, bưu gửi, mạng

bưu chính.”

– Điều kiện về vốn pháp ịnh theo Điều 5 Nghị ịnh 47/2011/NĐ-CP:

+ Đối với trường hợp cung ứng dịch vụ bưu chính trong phạm vi nội tỉnh, liên tỉnh, doanh

nghiệp phải có mức vốn tối thiểu là 02 tỷ ồng Việt Nam;

+ Đối với trường hợp cung ứng dịch vụ bưu chính quốc tế, doanh nghiệp phải có mức vốn

tối thiểu là 05 tỷ ồng Việt Nam.

+ Mức vốn tối thiểu trên phải ược thể hiện trong giấy chứng nhận ăng ký kinh doanh hoạt

ộng bưu chính hoặc giấy chứng nhận ầu tư hoạt ộng bưu chính tại Việt Nam của doanh

nghiệp.

2.2.4 Điều kiện kinh doanh dịch vụ ại lý vận tải hàng hóa

Đại lý vận tải hàng hóa ược quy ịnh tại Điều 59 Thông tư 63/2014/TT-BGTVT quy ịnh về

tổ chức, quản lý hoạt ộng vận tải hành khách, vận tải hàng hóa bằng xe ô tô và dịch vụ hỗ

trợ vận tải ường bộ do Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải ban hành. Cụ thể như sau:

- Đăng ký kinh doanh (hoặc ăng ký doanh nghiệp) theo quy ịnh của pháp luật.

- Được hưởng tiền công dịch vụ ại lý vận tải theo thoả thuận với chủ hàng và ược ghi trong

hợp ồng.

- Tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ ại lý vận tải hàng hoá thông báo bằng văn bản tới

Sở Giao thông vận tải ịa phương các nội dung: ịa chỉ, số iện thoại liên hệ và bản sao Giấy

chứng nhận ăng ký kinh doanh (hoặc ăng ký doanh nghiệp).

2.2.5 Điều kiện kinh doanh dịch vụ ại lý làm thủ tục hải quan

lOMoARcPSD| 37054152

Theo Điều 20, Luật Hải quan 2014: Đại lý làm thủ tục hải quan, Điều kiện là ại lý làm thủ

tục hải quan bao gồm:

- Có Giấy chứng nhận ăng ký kinh doanh hoặc Giấy chứng nhận ăng ký doanh nghiệp có

ngành, nghề kinh doanh dịch vụ giao nhận hàng hóa hoặc ại lý làm thủ tục hải quan;

- Có nhân viên ại lý làm thủ tục hải quan;

- Có hạ tầng công nghệ thông tin áp ứng iều kiện ể thực hiện khai hải quan iện tử và các

iều kiện khác theo quy ịnh.

Nhân viên ại lý làm thủ tục hải quan là công dân Việt Nam áp ứng ủ các iều kiện sau ây:

- Có trình ộ cao ẳng kinh tế, luật, kỹ thuật trở lên;

- Có chứng chỉ nghiệp vụ khai hải quan;

- Được cơ quan hải quan cấp mã số nhân viên ại lý làm thủ tục hải quan.

2.2.6 Điều kiện kinh doanh dịch vụ vận tải hàng hóa ường biển

Nghị ịnh 160/2016/NĐ-CP về iều kiện kinh doanh vận tải biển, kinh doanh dịch vụ ại lý

tàu biển và dịch vụ lai dắt tàu biển. Nghị ịnh quy ịnh iều kiện kinh doanh vận tải biển gồm:

1. Doanh nghiệp kinh doanh vận tải biển ược thành lập và hoạt ộng theo quy ịnh của pháp

luật về doanh nghiệp, hợp tác xã kinh doanh vận tải biển ược thành lập và hoạt ộng theo

quy ịnh của pháp luật về hợp tác xã (sau ây viết tắt là doanh nghiệp); 2. Được cấp Giấy

chứng nhận ủ iều kiện kinh doanh vận tải biển khi áp ứng iều kiện quy ịnh về tổ chức bộ

máy, tài chính, tàu thuyền và nhân lực.

Cụ thể, ối với doanh nghiệp kinh doanh vận tải biển quốc tế, tổ chức bộ máy phải có bộ

phận quản lý an toàn theo quy ịnh của Bộ luật quốc tế về quản lý an toàn (ISM Code); có

bộ phận quản lý an ninh hàng hải theo quy ịnh của Bộ luật quốc tế về an ninh tàu biển và

bến cảng (ISPS Code); có bộ phận quản lý hoạt ộng kinh doanh, khai thác vận tải biển; có

bộ phận thực hiện công tác pháp chế.

Về tài chính, các doanh nghiệp Hải quan phải có bảo lãnh của tổ chức tín dụng hoặc chi

nhánh ngân hàng nước ngoài ể bảo ảm nghĩa vụ của chủ tàu ối với thuyền viên; mức bảo

lãnh tối thiểu là 05 tỷ ồng Việt Nam.

Đồng thời, phải có tối thiểu 01 tàu biển; nếu tàu biển mang cờ quốc tịch Việt Nam phải phù

hợp với Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia do Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải ban hành.

Về nhân lực, người phụ trách hệ thống quản lý an toàn, an ninh hàng hải phải ược ào tạo,

huấn luyện và ược cấp chứng chỉ theo quy ịnh của Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải. Người

phụ trách bộ phận quản lý hoạt ộng kinh doanh, khai thác vận tải biển phải tốt nghiệp cao

ẳng trở lên thuộc một trong các chuyên ngành hàng hải, ngoại thương, thương mại hoặc

kinh tế. Người phụ trách bộ phận thực hiện công tác pháp chế phải tốt nghiệp cao ẳng trở

lên thuộc chuyên ngành luật. Thuyền viên làm việc trên tàu biển phải áp ứng ầy ủ các tiêu

chuẩn về chuyên môn, sức khỏe và ược cấp chứng chỉ chuyên môn theo quy ịnh.

lOMoARcPSD|37054152

Đối với doanh nghiệp kinh doanh vận tải biển nội ịa, tổ chức bộ máy phải có bộ phận quản

lý hoạt ộng kinh doanh, khai thác vận tải biển.

Về tài chính, phải có bảo lãnh của tổ chức tín dụng hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài

ể bảo ảm nghĩa vụ của chủ tàu ối với thuyền viên; mức bảo lãnh tối thiểu là 500 triệu ồng

Việt Nam.

Doanh nghiệp phải có tối thiểu 01 tàu biển mang cờ quốc tịch Việt Nam phù hợp với Quy

chuẩn kỹ thuật quốc gia do Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải ban hành.

Ngoài ra, người phụ trách bộ phận quản lý hoạt ộng kinh doanh, khai thác vận tải biển phải

tốt nghiệp cao ẳng trở lên thuộc một trong các chuyên ngành hàng hải, ngoại thương,

thương mại hoặc kinh tế. Thuyền viên làm việc trên tàu biển phải áp ứng ầy ủ các tiêu

chuẩn về chuyên môn, sức khỏe và ược cấp chứng chỉ chuyên môn theo quy ịnh.

2.3 Hình thức pháp lý của doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ logistics

Doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ logistics thuộc 1 trong 4 loại hình sau:

2.3.1 Công ty trách nhiệm hữu hạn

2.3.1.1 Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên

Công ty trách nhiệm hữu hạn (Viết tắt: TNHH) một thành viên là doanh nghiệp do một tổ

chức hoặc một cá nhân làm chủ sở hữu (gọi chung là chủ sở hữu công ty);

Ưu iểm

- Công ty TNHH 1 thành viên chỉ có duy nhất một chủ sở hữu, nên chủ sở hữu công ty

có quyền quyết ịnh toàn bộ trong quản lý và iều hành công ty, cơ cấu tổ chức ơn giản.

- Chủ sở hữu công ty chỉ chịu trách nhiệm trong phạm vi số vốn cam kết góp vào công

ty dẫn ến rủi ro cho chủ sở hữu ít hơn Doanh nghiệp tư nhân.

- Có thể chuyển nhượng vốn sang cho các cá nhân hoặc tổ chức nên có khả năng huy

ộng vốn. Nhược iểm

- Vì chủ sở hữu chỉ chịu trách nhiệm trong quá trình kinh doanh trong phạm vi số vốn

cam kết góp vào công ty nên có ít sự tin tưởng từ các ối tác muốn liên kết, hợp tác.

- Khi huy ộng vốn bằng cách chuyển nhượng vốn sang cho cá nhân hoặc tổ chức khác

thì phải làm hồ sơ chuyển ổi loại hình công ty từ 01 thành viên lên Công ty TNHH từ

02 thành viên hoặc Công ty Cổ phần.

- Không ược phát hành cổ phiếu cũng như giao dịch trên Sàn giao dịch chứng khoán.

2.3.1.2 Công ty TNHH 02 thành viên trở lên

Công ty TNHH 2 thành viên trở lên là công ty có số lượng thành viên trong công ty từ 02

thành viên trở lên, số lượng thành viên trong vượt quá 50. Thành viên trong ty có thể là

cá nhân hoặc tổ chức.

lOMoARcPSD|37054152 
15  
  
 
Ưu iểm của loại hình TNHH 2 thành viên trở lên 
•  Ít rủi ro cho thành viên trong công ty khi hoạt ộng vì thành viên chỉ chịu trách nhiệm 
khi có phát sinh trong phạm vi số vốn góp vào công ty   Có thể chuyển nhượng vốn, 
bán lại phần vốn góp cho các cá nhân, tổ chức khác cho nên loại hình Hải quan có 
khả năng huy ộng vốn cao.  
Nhược iểm 
•  Vì thành viên chỉ chịu trách nhiệm ối với quá trình kinh doanh trong phạm vi số vốn 
cam kết góp vào công ty nên có ít sự tin tưởng từ các ối tác muốn liên kết.  
•  Không ược phát hành cổ phiếu cũng như giao dịch trên Sàn chứng khoán.  
2.3.2 Công ty Cổ phần  
Công ty CP là công ty có số lượng cổ ông trong công ty tối thiểu là 03, và không giới hạn 
số lượng tối a. Vốn của công ty ược chia làm nhiều phần tương ứng với số vốn góp của các 
thành viên. Cổ ông công ty cổ phần có thể là cá nhân hoặc tổ chức.  
Ưu iểm 
•  Ít rủi ro cho cổ ông trong công ty khi hoạt ộng vì cổ ông chỉ chịu trách nhiệm khi có 
phát sinh trong phạm vi số vốn góp vào công ty  
•  Công ty có quyền phát hành cổ phiếu, trái phiếu công ty và ưa lên Sàn giao dịch chứng 
khoán, có thể chuyển nhượng vốn cho cổ ông trong và ngoài công ty, số lượng cổ ông 
trong công ty là không giới hạn, chính vì vậy có thể xem công ty cổ phần là loại hình 
có khả năng huy ộng vốn cao nhất trong các loại hình doanh nghiệp.  
Nhược iểm 
•  Ít niềm tin với ối tác khi cổ ông chỉ chịu trách nhiệm hữu hạn trong phần vốn góp.   
Trong trường hợp công ty có quá nhiều cổ ông thì việc quản lý, iều hành công ty rất 
phức tạp, rất dễ xảy ra trường hợp không ồng nhất ý kiến của các cổ ông trong bộ 
máy quản lý.  
2.3.3 Doanh nghiệp tư nhân  
Doanh nghiệp tư nhân là doanh nghiệp do một cá nhân làm chủ và tự chịu trách nhiệm bằng 
toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt ộng kinh doanh của doanh nghiệp. Có thể hiểu ơn 
giản, nếu loại hình công ty TNHH, cổ phần cổ ông chỉ chịu trách nhiệm (khi công ty làm 
ăn không tốt, mang nợ) trên số vốn ăng ký trong giấy phép kinh doanh thì loại hình doanh 
nghiệp tư nhân chủ doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm trên tất cả tài sản mình có như nhà, 
xe, ất…  
Ưu iểm 
•  Cá nhân tự làm chủ nên có thể toàn quyền chủ ộng trong việc quản lý và iều hành 
doanh nghiệp.  

lOMoARcPSD|37054152

• Vì chủ doanh nghiệp tư nhân phải chịu toàn bộ trách nhiệm trong quá trình kinh doanh

kể cả bằng tài sản cá nhân nên tạo ược sự tin tưởng hơn cho các ối tác khi liên kết,

hợp tác với Doanh nghiệp tư nhân.

Nhược iểm

• Việc tự chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình do dù vốn góp cam kết góp

vàolúc thành lập công ty là bao nhiêu dẫn ến rủi ro có thể xảy ra cho chủ doanh nghiệp

là rất cao.

• Doanh nghiệp tư nhân không ược phát hành bất kỳ loại chứng khoán nào, cũng như

ược bán phần vồn góp cho cá nhân hoặc tổ chức khác, nên không có khả năng huy

ộng vốn.

So với ưu iểm thì dường như Doanh nghiệp tư nhân lại mang nhiều bất lợi hơn cho chủ

doanh nghiệp, hiện nay rất ít cá nhân hoặc tổ chức lựa chọn loại hình doanh nghiệp tư nhân

ể ăng ký hoạt ộng kinh doanh.

2.3.4 Công ty hợp danh

Công ty hợp danh là doanh nghiệp, trong ó:

• Phải có ít nhất hai thành viên là chủ sở hữu chung của công ty, cùng nhau kinh doanh

dưới một tên chung (gọi là thành viên hợp danh); ngoài các thành viên hợp danh có

thể có thành viên góp vốn.

• Thành viên hợp danh phải là cá nhân, chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình

về các nghĩa vụ của công ty. Thành viên góp vốn chỉ chịu trách nhiệm về các khoản

nợ của công ty trong phạm vi số vốn ã góp vào công ty.

• Cũng như các loại hình công ty khác, công ty hợp danh cũng có tư cách pháp nhân kể

từ thời iểm ược cấp giấy chứng nhận ăng ký kinh doanh.

• Theo quy ịnh, công ty hợp danh không ược quyền phát hành cổ phiếu ể huy ộng vốn.

Bảng so sánh các loại hình doanh nghiệp theo Luật doanh nghiệp 2014

Tiêu chí

Công ty

TNHH một

thành viên

Công ty

TNHH hai

thành viên trở

lên

Công ty hợp

danh

Công ty cổ

phần

Doanh

nghiệp tư

nhân

A. Đặc iểm pháp lý

lOMoARcPSD| 37054152

1. Thành viên

– Có thể là tổ

chức hoặc cá

nhân

– Có thể là cá

nhân hoặc tổ

chức– Từ 2

ến 50 thành

viên

– Ít nhất hai

thành viên

hợp danh

(HD) là cá

nhân, có thể

thêm thành

viên góp vấn

(TVGV)

– Ít nhất 3

thành viên và

không hạn

chế– Cổ ông

có thể là cá

nhân hoặc tổ

chức

– Do một

cá nhân

làm chủ,

chỉ ược

thành lập 1

doanh

nghiệp tư

nhân

2. Trách nhiệm về

khoản nợ và

nghĩa vụ tài sản

– Trong phạm

vi số vốn iều

lệ

– Trong phạm

vi số vốn iều

lệ

– TVHD

chịu trách

nhiệm bằng

toàn bộ tài

sản của

mìnhTVGV

chịu trách

nhiệm về

các khoản

nợ của công

ty trong

phạm vi số

vốn ã góp

– Chỉ chịu

trách nhiệm

trong phạm vi

số vốn ã góp

vào doanh

nghiệp

– Chiụ

trách

nhiệm

bằng toàn

bộ tài sản

của mình

về mọi

hoạt ộng

của

doanh

nghiệp

3. Tư cách

pháp nhân kể từ

ngày ược cấp

giấy chứng nhận

ăng ký doanh

nghiệp

(CNĐKDN)

– Có

– Không

4. Chứng

khoán

– Không ược

quyền phát

hành cổ phần

– Không ược

quyền phát

hành cổ phần

– Không

ược phát

hành bất kỳ

loại chứng

khoán nào

– Có quyền

phát hành cổ

phần ể huy ộng

vốn

– Không

ược

quyền phát

hành cổ

phần

B. Vốn thành lập công ty

lOMoARcPSD| 37054152

1. Hình thức

– Tách biệt tài

sản của chủ sở

hữu và tài sản

công ty– Tách

biệt các chi

tiêu cá nhân,

gia ình với các

chi tiêu của

Chủ tịch công

ty, GĐ, TGĐ.

– Tiền ồng,

ngoại tệ, vàng,

bất ộng sản,

bản quyền sở

hữu công

nghiệp, quyền

sử dụng ất …

– TVHD và

TVGV phải

góp ủ và úng

hạn số vốn

như ã cam

kết

– Cổ phần Cổ

ông sáng lập

(CĐSL) phải

cùng nhau ăng

ký mua ít nhất

20% tổng số

cổ phần phổ

thông ược

quyền chào

bán tại thời

iểm ăng ký

doanh nghiệp

– Vốn ầu

tư của chủ

doanh

nghiệp tư

nhân do

chủ doanh

nghiệp tự

ăng ký

2. Thời hạn góp

vốn

– 90 ngày kể

từ ngày ược

cấp Giấy

chứng nhận

ăng ký doanh

nghiệp

(GCNĐKDN)

– 90 ngày kể

từ ngày ược

cấp

GCNĐKDN.

Trong thời hạn

này các thành

viên có các

quyền và

nghĩa vụ

tương ứng với

tỷ lệ góp vốn

như ã cam

kết

lOMoARcPSD| 37054152

3. Xử lý nếu

không góp vốn

úng hạn

– Đăng ký iều

chỉnh vốn

iều lệ bằng giá

trị số vốn thực

góp trong thời

hạn 30 ngày,

kể từ ngày

cuối cùng phải

góp ủ vốn iều

lệ

– TV chưa

góp hoặc chưa

góp ủ số vốn ã

cam kết, công

ty ăng ký

iều chỉnh vốn

iều lệ, tỷ lệ

phần vốn góp

của các thành

viên bằng số

vốn ã góp

trong thời hạn

60 ngày, kể từ

ngày cuối

cùng phải góp

vốn ủ phần

vốn góp – TV

chưa góp vốn

hoặc chưa góp

ủ số vốn ã

cam kết phải

chịu trách

nhiệm tương

ứng với phần

vón góp ã cam

kết ối với các

nghĩa vụ tài

chính của

công ty phát

sinh trong

– TVHD

không góp ủ

và úng hạn

số vốn ã cam

kết

gây thiệt hại

cho công ty

phải chịu

trách nhiệm

bồi thường

thiệt hại.

– TVGV

không góp ủ

và úng hạn

số vốn ã cam

kết thì số

vốnchưa góp

ủ ược coi là

khoản nợ của

TV ó

ối với công

ty. Trong

trương hợp

này, TVGV

có thể bị khai

trừ khỏi công

ty theo quyết

ịnh của

HĐTV.

– Công ty phải

ăng ký iều

chỉnh vốn iều

lệ bằng giá trị

mệnh giásố

cổ phần ã ược

thanh toán ủ

và thay ổi

CDDSL trong

thời hạn 30

ngày, kể từ

ngày kết thúc

thời hạn phải

thanh toán

– Chủ

DNTN có

nghĩa vụ

ăng ký

chính xác

tổng số

vốn ầu tư

thời gian trước

ngày công ty

ăng ký thay ổi

vốn iều lệ

và phần vốn

góp của thành

viên

lOMoARcPSD| 37054152

4. Tăng giảm vốn

– Chỉ

ược quyền rút

vốn bằng cách

chuyển

nhượng một

phần (dẫn ến

thay ổi loại

hình DN)

hoặc toàn bộ

vốn iều lệ cho

tổ chức hoặc

cá nhân khác

(dẫn ến thay

ổi chủ sở

hữu).

– Được

quyền tăng

vốn từ chủ sở

hữu ầu tư

thêm hoặc huy

ộng vốn góp

người khác

(dẫn ến thay

ổi hình thức

doanh nghiệp)

– Được quyền

tăng/ giảm

vốn và phải

báo cáo bằng

văn bản ến cơ

quan ĐKKD

trong vòng 10

ngày kể từ

ngày hoàn

thành

– Đối với

TVHD:

Tăng giảm

vốn bằng

cách

tăng/giảm

thành viên

và phải ược

TVGV chấp

nhận

– Tăng

vốn bằng cách

tăng

số lượng cổ

phần ược

quyền chào

bán.

– Giảm

vốn bằng cách

công ty mua lại

cổ phần và làm

thủ tục iều

chỉnh trong

vòng 10 ngày,

kể từ ngày

hoàn thành

việc thanh toán

mua lại cổ

phần

– Có

quyền tăng

/giảm vốn.

– Trương

hợp giảm

vốn xuống

thấp hơn

vốn ầu tư

ã ăng ký

thì chủ

doanh

nghiệp tư

nhân chỉ

ược giảm

vốn sau khi

ã ăng ký

với cơ

quan

ĐKKD.

5. Chuyển

nhượng vốn

– Chuyển

ngượng nội bộ

hoặc cho bên

ngoài nếu

thành viên

không mua hết

– TVHD

không ược

quyền

chuyển một

phần hoặc

toàn bộ phần

vốn góp của

mình tại

công ty cho

người khác

nếu không

– Trong 3 năm

kể từ ngày có

Giấy

CNĐKDN,

CĐSL có

quyền chuyển

nhượng cổ

phần cho người

khác; chỉ

chuyển nhượng

cổ phần phổ

– Có

quyền cho

thuê hoặc

bán

DNTN

lOMoARcPSD| 37054152

ược sự chấp

thuận của các

TVHD còn

lại.

– TVGV ược

quyền

chuyển

nhượng phần

vốn góp cho

người khác.

thông cho

người không

phải CĐSL nếu

ược sự chấp

thuận của Đại

hội ồng cổ ông

C. Quản trị nội bộ

1. Đại hội

ồng cổ ông

(ĐHCĐ)/ Hội

ồng thành viên

(HĐTV)/ Hội

ồng quản trị

(HĐQT)

– Chủ tịch

công ty hoặc

Hội ồng

thành viên

– HĐTV họp

ít nhất mỗi

năm một lần –

Là cơ quan

quyết ịnh cao

nhất

– HĐTV

có quyền

quyết ịnh tất

cả công việc

kinh doanh

công ty

– TVHD

có quyền yêu

cầu triệu tập

họp HĐTV

– ĐHĐCĐ là

cơ quan quyết

ịnh cao nhất

của công ty cổ

phầnĐHĐCĐ

họp thường

niên 1 lần/

năm, chậm

nhất 4 tháng kể

từ ngày kết

thúc năm tài

chínhĐHĐCĐ

có thể họp bất

thường –

HĐQT có

toàn quyền

quyết ịnh

những vấn ề

không thuộc

thẩm quyền

của ĐHĐCĐ.

Có từ 3 ến 11

thành viên

hoặc theo iều

lệ

– Chủ

DNTN có

toàn

quyền

quyết ịnh

ối với tất

cả hoạt

ộng kinh

doanh của

doanh

nghiệp

lOMoARcPSD| 37054152

2. Cuộc họp hợp

lệ

– Ít nhất 2/3

tổng số thành

viên dự họp

– Lần 1:

khi có số

thành viên dự

họp sở

hữu ít nhất

65% vốn iều

lệ.

– Lần 2:

ít nhất 50%

vốn iều lệ. –

Lần 3: không

phụ thuộc số

– Họp ĐĐCĐ

lần 1 ít nhất

51% tổng số

phiếu biểu

quyết (hoặc

theo iều lệ),

lần 2 ít nhất

33%, lần 3

không phụ

thuộc.

– Họp HĐQT

ít nhất ¾ tổng

số thành viên,

lần 2 ít nhất ½

3. Thẩm quyền

triệu tập họp

Theo thứ tự

sau:– Hội

ồng thành

viên– Ban

kiểm soát (

nếu có) –

Thành viên

hoặc nhóm

thành viên giữ

10% vốn

Theo thứ tự

sau:– Hội ồng

quản trị– Ban

kiểm soát -

Thành viên

hoặc nhóm

thành viên giữ

10% vốn

lOMoARcPSD| 37054152

4. Thông qua

nghị quyết họp

– Quyết ịnh

quan trọng ¾

số thành viên

dự họp, còn lại

là ½ hoặc theo

iều lệ

– Quyết ịnh

quan trọng

75% số vốn

góp thành viên

dự họp tán

thành, còn lại

là 65% hoặc

theo iều lệ

– Với những

quyết ịnh

quan trọng

phải ược ¾

số TVHD

chấp nhận

(hoặc theo

iều lệ công

ty). Các vấn

ề khác ít

nhất 2/3

– Các quyết

ịnh quan

trọng của họp

ĐHĐCĐ cần ít

nhất 65% số

phiếu biểu

quyết của cổ

ông dự họp–

Nghị quyết của

HĐQT ược

thông qua nếu

ược a số

thành viên dự

họp tán thành.

Trường hợp

50/50 thì chủ

tịch HĐQT

quyết ịnh

lOMoARcPSD| 37054152

5. Tổng giám ốc

(TGĐ)/Giám ốc

(GĐ)

– HĐTV hoặc

Chủ tịch công

ty bổ nhiệm

hoặc thuê GĐ,

nhiệm kỳ

không quá 5

năm

– Có ủ

năng lực hành

dân sự, trình

ộ, kinh

nghiệm và

không thuộc

ối tượng

không ược

quản lý kinh

doanh

– Đối với

công ty con

của công ty có

phần vốn góp,

CP do Nhà

nước nắm giữ

trên 50% vốn

thì Giám ốc

không ược là

vợ hoặc

chồng, cha ẻ,

cha nuôi,..

Của người

quản lý công

ty mẹ và

người ại diện

phần vốn nhà

nước tại công

ty ó

– Giám ốc

là thành viên

hợp danh

nếu iều lệ

không quy

ịnh khác –

Các thành

viên hợp

danh có

quyền ại

diện theo

pháp luật và

tổ chức iều

hành hoạt

ộng kinh

doanh hằng

ngày của

công ty

– Không còn

hạn chế việc

làm GĐ cho

doanh nghiệp

khác

– Chủ

DNTN có

thể trực

tiếp hoặc

thuê người

khác quản

lý, iều

hành hoạt

ộng kinh

doanh.

Trường

họp thuê

người

khác

làm GĐ

quản lý

DN thì vẫn

phải chịu

trách

nhiệm về

mọi hoạt

ộng kinh

doanh –

Chủ

DNTN là

nguyên ơn,

bị ơn hoặc

người có

quyền lợi

nghĩa vụ

liên quan

Trọng Tài

hoặc Tòa

án trong

các tranh

chấp liên

quan ến

– Chủ

DNTN là

lOMoARcPSD| 37054152

ại diện

theo pháp

lOMoARcPSD|37054152

luật của

6. Ban kiểm soát

(BKS)/ Kiểm soát

viên (KSV)

– Chủ sở hữu

bổ nhiệm,

nhiệm kỳ

không quá 5

năm

– Từ 11 thành

viên trở lên

phải thành lập

Ban kiểm soát

– Trường

họp công ty cổ

phần có dưới

11 cổ ông và

các cổ ông là

tổ chức sở hữu

dưới 50% tổng

số cổ phần của

công ty thì

không bắt buộc

phải có Ban

kiểm soát.

– 3-5

thành viên

– Hơn ½

kiểm soát viên

cư trú tại Việt

Nam. – Trưởng

ban kiểm soát

phải là kế toán

viên hoặc kiểm

toán viên

chuyên nghiệp

và phải làm

việc chuyên

trách tại công

ty (hoặc cao

hơn do Điều lệ

quy ịnh). Đối

với công ty

niêm yết thì

phải có chứng

chỉ hành nghề

kế toán hoặc

kiểm toán

2.4 Thủ tục, hồ sơ thành lập doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ logistics

2.4.1 Doanh nghiệp không có vốn nước ngoài

lOMoARcPSD| 37054152

Nhà ầu tư trong nước thành lập doanh nghiệp Việt Nam 100% vốn trong nước, ngoài việc

tiến hành thành lập doanh nghiệp theo thủ tục Luật Doanh nghiệp 2014 và Nghị ịnh

78/2015/NĐ-CP, nhà ầu tư phải ược cấp Giấy phép kinh doanh một số dịch vụ của Logistics

tại các cơ quan có thẩm quyền, phụ thuộc vào dịch vụ kinh doanh ví dụ như: Cục hàng

không Việt Nam, Cục hàng hải Việt Nam, … Các bước thành lập doanh nghiệp bao gồm:

Bước 1: Nộp hồ sơ thành lập doanh nghiệp theo mẫu của Sở Kế hoạch và Đầu tư Hồ

sơ sẽ gồm:

• Giấy ề nghị ăng ký doanh nghiệp;

• Điều lệ công ty;

• Danh sách thành viên hoặc cổ ông công ty (nếu là công ty trách nhiệm hữu hạn hai

thành viên trở lên hoặc công ty cổ phần); Bản sao hợp lệ một trong các giấy tờ

chứng thực:

o Giấy CMND, còn hiệu lực hoặc Hộ chiếu còn hiệu lực ối với cá nhân; o Quyết ịnh

thành lập hoặc Giấy chứng nhận ăng ký doanh nghiệp hoặc giấy tờ tương ương khác,

một trong các giấy tờ chứng thực cá nhân (công dân Việt Nam: thẻ căn cước công dân,

chứng minh thư còn hiệu lực và người nước ngoài: hộ chiếu còn hiệu lực) của người

ại diện theo ủy quyền và văn bản ủy quyền tương ứng ối với trường hợp người thành

lập doanh nghiệp là tổ chức;

• Quyết ịnh góp vốn ối với thành viên là tổ chức

• Giấy ủy quyền (Nếu có)

Bước 2: Công bố thông tin ăng ký doanh nghiệp (nội dung Giấy chứng nhận ăng ký doanh

nghiệp và thông tin về ngành, nghề kinh doanh của công ty).

Sau khi ược cấp Giấy chứng nhận ăng ký doanh nghiệp, doanh nghiệp phải thông báo công

khai trên Cổng thông tin quốc gia về ăng ký doanh nghiệp.

Bước 3: Khắc dấu và thông báo mẫu con dấu của doanh nghiệp

2.4.2 Doanh nghiệp có vốn ầu tư nước ngoài

Đối với doanh nghiệp có vốn ầu tư nước ngoài, trước hết nhà ầu tư phải ược cấp Giấy

chứng nhận ầu tư vào Việt Nam (nếu ầu tư theo hình thức góp vốn, mua cổ phần, phần vốn

góp của tổ chức kinh tế, nhà ầu tư không cần tiến hành thủ tục Hải quan).

Để ược phép ầu tư thành lập doanh nghiệp, nhà ầu tư phải xem xét:

• Nếu nhà ầu tư thuộc quốc gia, lãnh thổ nằm trong Điều ước quốc tế Việt Nam là thành

viên và có cam kết mở cửa thị trường, nhà ầu tư phải tham khảo Biểu cam kết của

Việt Nam trong Điều ước ó. Bởi trong cam kết sẽ thể hiện những hạn chế và yêu cầu

khi tiến hành hiện diện thương mại tại ối hoạt ộng ngành nghề vận tải và các ngành

nghề phụ trợ kèm theo (như dịch vụ thông quan, xếp dỡ container). Ví dụ, ối với dịch

vụ vận tải biển, nhà ầu tư ược thành lập các công ty vận hành ội tàu treo cờ Việt Nam

lOMoARcPSD| 37054152

hoặc góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp trong doanh nghiệp, trong ó tỷ lệ vốn góp

của nhà ầu tư nước ngoài không quá 49%. Tổng số thuyền viên nước ngoài làm việc

trên các tàu treo cờ quốc tịch Việt Nam (hoặc ược ăng ký ở Việt Nam) thuộc sở hữu

của các công ty Hải quan tại Việt Nam không quá 1/3 ịnh biên của tàu. Thuyền trưởng

hoặc thuyền phó thứ nhất phải là công dân Việt Nam (mục a khoản 3 Điều 4 Nghị ịnh

163/2017/NĐ-CP).

• Trong trường hợp nhà ầu tư không thuộc trường hợp trên, ể ược phép ầu tư nhà ầu tư

phải xin ý kiến của Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Thủ tục như sau:

Bước 1: Các nhà ầu tư liệt kê thông tin của dự án trên Cổng thông tin ầu tư quốc gia. Trong

thời hạn 15 ngày kể từ ngày niêm yết trực tuyến, nhà ầu tư nộp hồ sơ cho cơ quan ăng ký

ầu tư.

Hồ sơ cấp giấy chứng nhận ầu tư bao gồm:

• Văn bản ề nghị thực hiện dự án ầu tư;

• Bản sao chứng minh nhân dân, thẻ căn cước hoặc hộ chiếu ối với nhà ầu tư là cá nhân;

bản sao Giấy chứng nhận thành lập hoặc tài liệu tương ương khác xác nhận tư cách

pháp lý ối với nhà ầu tư là tổ chức;

• Đề xuất dự án ầu tư bao gồm các nội dung: nhà ầu tư thực hiện dự án, mục tiêu ầu tư,

quy mô ầu tư, vốn ầu tư và phương án huy ộng vốn, ịa iểm, thời hạn, tiến ộ ầu tư, nhu

cầu về lao ộng, ề xuất hưởng ưu ãi ầu tư, ánh giá tác ộng, hiệu quả kinh tế – xã hội

của dự án;

• Bản sao một trong các tài liệu sau: báo cáo tài chính 02 năm gần nhất của nhà ầu tư;

cam kết hỗ trợ tài chính của công ty mẹ; cam kết hỗ trợ tài chính của tổ chức tài chính;

bảo lãnh về năng lực tài chính của nhà ầu tư; tài liệu thuyết minh năng lực tài chính

của nhà ầu tư;

• Đề xuất nhu cầu sử dụng ất; trường hợp dự án không ề nghị Nhà nước giao ất, cho

thuê ất, cho phép chuyển mục ích sử dụng ất thì nộp bản sao thỏa thuận thuê ịa iểm

hoặc tài liệu khác xác nhận nhà ầu tư có quyền sử dụng ịa iểm ể thực hiện dự án ầu

tư;

• Giải trình về sử dụng công nghệ ối với dự án ược yêu cầu.

• Hợp ồng BCC ối với dự án ầu tư theo hình thức hợp ồng BCC.

Bước 2: Sau khi nhận ược hồ sơ, cơ quan ăng ký ầu tư sẽ cung cấp cho nhà ầu tư một tài

khoản truy cập vào Cổng thông tin quốc gia về ầu tư nước ngoài ể giám sát quá trình tiến

hành.

lOMoARcPSD|37054152

Bước 3: Cơ quan ăng ký ầu tư sẽ sử dụng Cổng thông tin quốc gia về ầu tư nước ngoài ể

tiếp nhận, tiến hành, trả lời kết quả của hồ sơ, cập nhật tiến trình tiến hành và cấp mã của

dự án.

Sau 35 ngày kể từ ngày nhận hồ sơ ầu tư, nhà ầu tư ược cấp giấy chứng nhận ầu tư, nhà ầu

tư tiến hành thủ tục thành lập doanh nghiệp tương tự như ã ề cập trên.

Giống như với doanh nghiệp 100% vốn nội ịa, doanh nghiệp có vốn ầu tư nước ngoài phải

tiến hành xin Giấy phép kinh doanh ối với một số ngành nghề thuộc dịch vụ Logistics. Tuy

nhiên, iều kiện áp dụng doanh nghiệp vốn trong nước và doanh nghiệp có vốn ầu tư nước

ngoài sẽ khác nhau trong từng lĩnh vực.

Lưu ý: Đối với các dịch vụ Logistics mà Việt Nam ã cam kết mở cửa thị trường sẽ không

òi hỏi phải ược cấp Giấy phép kinh doanh như vận tải hàng hóa thuộc dịch vụ vận tải biển,

dịch vụ kho bãi container thuộc dịch vụ hỗ trợ vận tải biển,…

lOMoARcPSD|37054152 
30  
  
 
CHƯƠNG 3: PHÁP LUẬT VỀ HỢP ĐỒNG DỊCH VỤ LOGISTICS  
3.1 Khái niệm, phân loại Hợp ồng  
3.1.1 Hợp ồng  
  Khái niệm:  
Hợp ồng: Bộ luật dân sự 2015 chỉ ưa ra khái niệm hợp ồng chung mà không nói riêng là 
hợp ồng dân sự như Bộ luật Dân sự 2005. Các hợp ồng hiện nay như hợp ồng dân sự, hợp 
ồng thương mai, hợp ồng xây dựng,… thì cũng ều liên quan ến pháp luật dân sự. Vì vậy, 
Bộ luật Dân sự 2015 quy ịnh chung là hợp ồng. Theo Điều 385 BLDS năm 2015: “Hợp 
ồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay ổi hoặc chấm dứt quyền và nghĩa 
vụ dân sự”. Theo ó, hợp ồng ược hiểu là những thỏa thuận giữa các bên nhằm ạt ược mục 
ích các bên hướng tới, áp ứng nhu cầu sinh hoạt, tiêu dùng. Hợp ồng là cơ sở xác ịnh các 
quyền và nghĩa vụ dân sự sẽ ược xác lập, thay ổi hay chấm dứt.  
Hợp ồng thương mại: Luật thương mại 2005 không có khái niệm các loại hợp ồng thương 
mại, nhưng có thể hiểu Hợp ồng thương mại là hình thức pháp lý của hành vi thương mại, 
là sự thỏa thuận giữa các chủ thể kinh doanh với nhau nhằm xác lập, thay ổi, chấm dứt 
quyền và nghĩa vụ của các bên trong việc thực hiện hoạt ộng thương mại.  
Hợp ồng thương mại có một số ặc iểm sau: Thứ nhất, về chủ thể của Hợp ồng thương mại. 
Hợp ồng thương mại ược kí kết giữa các bên là thương nhân, hoặc có một bên là thương 
nhân. Đây là một iểm ặc trưng của Hợp ồng thương mại so với các loại Hợp ồng dân sự. 
Theo Khoản 1 Điều 6 Luật thương mại 2005 thì thương nhân bao gồm tổ chức kinh tế ược 
thành lập hợp pháp, cá nhân hoạt ộng thương mại một cách ộc lập, thường xuyên và có ăng 
ký kinh doanh. Ngoài ra, chủ thể của hợp ồng thương mại còn có thể là các cá nhân, tổ 
chức khác có hoạt ộng liên quan ến thương mại (Điều 2 Luật thương mại 2005). Thứ hai, 
về hình thức của hợp ồng thương mại. Điều 24 Luật thương mại 2005 quy ịnh: Hợp ồng 
mua bán hàng hóa ược thể hiện bằng lời nói, bằng văn bản hoặc xác lập bằng hành vi cụ 
thể. Đối với các loại hợp ồng mua bán hàng hóa mà pháp luật quy ịnh phải ược lập thành 
văn bản thì phải tuân theo các quy ịnh ó. Luật thương mại 2005 cũng cho phép thay thế 
hình thức văn bản bằng  hình thức khác có giá trị pháp lý tương ương, bao gồm iện báo, 
telex, fax, thông iệp dữ liệu iện tử và các hình thức khác theo quy ịnh của pháp luật. Luật 
Thương mại năm 2005 quy ịnh: Cung ứng dịch vụ là hoạt ộng thương mại, theo ó bên cung 
ứng dịch vụ có nghĩa vụ thực hiện dịch vụ cho một bên khác và nhận thanh toán, bên sử 
dụng dịch vụ có nghĩa vụ thanh toán cho bên cung ứng dịch vụ và sử dụng dịch vụ theo 
thỏa thuận. Như vậy, hợp ồng dịch vụ thể hiện tính thương mại rõ ràng. Cung ứng dịch vụ 
là hoạt ộng nhằm mục ích sinh lời, bên cung ứng thực hiện việc cung ứng ể thu lợi nhuận 
và bên còn lại trả tiền.  
  Phân loại hợp ồng:  
Theo quy ịnh tại Điều 420 - Bộ luật Dân sự 2015, Hợp ồng gồm có 6 loại hợp ồng chủ 
yếu, hay gặp trong thực tế bao gồm:  

lOMoARcPSD| 37054152

- Hợp ồng song vụ là hợp ồng mà mỗi bên ều có nghĩa vụ ối với nhau;

- Hợp ồng ơn vụ là hợp ồng mà chỉ một bên có nghĩa vụ;

- Hợp ồng chính là hợp ồng mà hiệu lực không phụ thuộc vào hợp ồng phụ;

- Hợp ồng phụ là hợp ồng mà hiệu lực phụ thuộc vào hợp ồng chính;

- Hợp ồng vì lợi ích của người thứ ba là hợp ồng mà các bên giao kết hợp ồng ều phải

thực hiện nghĩa vụ và người thứ ba ược hưởng lợi ích từ việc thực hiện nghĩa vụ ó; -

Hợp ồng có iều kiện là hợp ồng mà việc thực hiện phụ thuộc vào việc phát sinh, thay

ổi hoặc chấm dứt một sự kiện nhất ịnh.

Mỗi loại hợp ồng có những ặc trưng cơ bản, riêng biệt khác nhau. Từ ó, pháp luật phân

chia theo các nhóm hợp ồng.

Hợp ồng song vụ: Hợp ồng song vụ là hợp ồng mà các bên chủ thể ều có nghĩa vụ phải

hoàn thành. Trong nội dung hợp ồng, mỗi bên chủ thể vừa là người có quyền vừa là người

có nghĩa vụ. Quyền lợi của bên Hải quan là nghĩa vụ của bên kia và ngược lại. Vì vậy, trên

thực tế, khi ghi nhận các iều khoản trong hợp ồng thường ghi quyền, nghĩa vụ của một bên

hoặc nghĩa vụ của hai bên. Nếu hình thức của hợp ồng khi giao kết là văn bản, hợp ồng

phải lập thành nhiều bản ể mỗi bên giữ một bản và nếu có chủ thể liên quan thì bên liên

quan cũng giữ một bản hợp ồng. Ví dụ: Hợp ồng thuê quyền sử dụng ất thì bên thuê có

nghĩa vụ trả tiền thuê úng kì hạn và bên cho thuê có nghĩa vụ giao ất ể bên thuê sử dụng

trong khoảng thời gian thuê ó. Đối với hợp ồng thuê quyền sử dụng ất thì phải lập thành

văn bản và có công chứng, chứng thực.

Hợp ồng ơn vụ: Hợp ồng ơn vụ là hợp ồng mà chỉ một bên có nghĩa vụ phải hoàn thành ể

bảo ảm quyền lợi cho bên còn lại. Bên còn lại không phải thực hiện nghĩa vụ nào cả. Việc

xác ịnh quyền, nghĩa vụ giữa các chủ thể ược bắt ầu từ thời iểm hợp ồng dân sự có hiệu

lực. Vì vậy, có những hợp ồng các bên ều có nghĩa vụ ối với nhau nhưng do thời iểm phát

sinh hiệu lực hợp ồng là khi một bên ã hoàn thành nghĩa vụ của mình nên hợp ồng ó vẫn

ược coi là hợp ồng ơn vụ. Nếu hình thức của hợp ồng ược giao kết là văn bản thì các bên

chỉ cần lập một bản hợp ồng giao cho bên có quyền lợi giữ. Ví dụ: Hợp ồng vay tài sản mà

các bên xác ịnh sau khi bên cho vay ưa ủ tiền vay cho bên vay thì hợp ồng vay tài sản phát

sinh hiệu lực. Khi ó, chỉ bên vay có nghĩa vụ trả tiền vay.

Như vậy, khi xác ịnh một hợp ồng là ơn vụ hay song vụ phải dựa vào quyền và nghĩa vụ

của các bên kể từ thời iểm có hiệu lực của hợp ồng (chính là thời iểm phát sinh quan hệ

nghĩa vụ giữa các bên). Vì vậy, có thể cùng loại hợp ồng nhưng ở trường hợp Hải quan là

hợp ồng song vụ, ở trường hợp khác lại là hợp ồng ơn vụ. Chẳng hạn, hợp ồng cho vay ược

thỏa thuận là có hiệu lực từ thời iểm các bên cùng ký vào văn bản hợp ồng thì hợp ồng vay

Hải quan là hợp ồng song vụ vì từ thời iểm ó ã phát sinh một quan hệ nghĩa vụ và trong ó

cả bên cho vay và bên vay ều có nghĩa vụ (bên cho vay có nghĩa vụ giải ngân, bên vay có

nghĩa vụ trả nợ). Nếu hợp ồng cho vay ược thỏa thuận là chỉ có hiệu lực khi bên cho vay ã

chuyển tài sản vay cho bên vay thì hợp ồng vay Hải quan là hợp ồng ơn vụ vì vào thời iểm

hợp ồng có hiệu lực, bên cho vay không còn nghĩa vụ. - Hợp ồng chính: Là hợp ồng mà

lOMoARcPSD| 37054152

hiệu lực không phụ thuộc vào hợp ồng kia. Theo ó, hợp ồng chính khi tuân thủ ầy ủ các iều

kiện mà pháp luật quy ịnh thì ương nhiên có hiệu lực và có hiệu lực bắt buộc thực hiện ối

với các bên kể từ thời iểm giao kết. Hợp ồng tồn tại ộc lập không lệ thuộc vào hợp ồng nào

khác. Ví dụ: Hợp ồng thuê nhà thường kèm với hợp ồng ặt cọc tiền ể ảm bảo bên thuê sẽ

thuê hết khoảng thời gian thỏa thuận. Nếu bên thuê vi phạm hợp ồng thì tiền cọc sẽ thuộc

về bên cho thuê. Khi ó, hợp ồng thuê nhà ơn giản là hợp ồng chính.

- Hợp ồng phụ: Là hợp ồng mà hiệu lực phụ thuộc vào họp ồng chính. Đầu tiên, hợp

ồng phụ vẫn phải áp ứng ầy ủ các iều kiện luật ịnh về chủ thể, nội dung, hình thức,…Thêm

vào ó, tùy thuộc vào hợp ồng chính là có hiệu lực pháp luật thì hợp ồng phụ có hiệu lực.

Hoặc hợp ồng chính không có hiệu lực thì hợp ồng phụ cũng bị coi là không có hiệu lực

pháp lực. Hợp ồng phụ có chức năng dự bị, hỗ trợ hay bảo ảm cho việc thực hiện hợp ồng

chính. Hợp ồng phụ sẽ ược thực hiện nếu hợp ồng chính không ược thực hiện hoặc chỉ thực

hiện ược một phần khi ến hạn. Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp ặc biệt hợp ồng phụ

vẫn có hiệu lực không phụ thuộc vào hiệu lực của hợp ồng chính. Ví dụ như hợp ồng vay

tài sản kèm với hợp ồng thế chấp tài sản ể ảm bảo việc trả tài sản vay úng hạn. Thì hợp ồng

thế chấp tài sản là hợp ồng phụ. Trong trường hợp hợp ồng cho vay ó vô hiệu nhưng bên

cho vay ã ưa tài sản thế chấp cho bên vay rồi thì bên vay vẫn phải trả tài sản vay. Nếu

không thực hiện nghĩa vụ thì hợp ồng thế chấp vẫn có hiệu lực và tài sản thế chấp thuộc

quyền sở hữu của bên cho vay.

Như vậy, hợp ồng phụ có chức năng hỗ trợ, bảo ảm cho việc thực hiện hợp ồng chính, hợp

ồng phụ ược thực hiện khi hợp ồng chính không ược thực hiện hoặc chỉ ược thực hiện một

phần khi ến hạn. Cũng vì vậy, nếu hợp ồng chính vô hiệu thì hợp ồng phụ cũng vô hiệu,

trừ trường hợp hợp ồng chính vô hiệu nhưng ã ược thực hiện toàn bộ hoặc một phần. Chẳng

hạn, giữa hợp ồng vay tài sản với hợp ồng thế chấp tài sản ể bảo ảm thực hiện hợp ồng vay

thì hợp ồng vay tài sản là hợp ồng chính, hợp ồng thế chấp tài sản là hợp ồng phụ. Trong

trường hợp hợp ồng vay vô hiệu và chưa ược thực hiện thì hợp ồng thế chấp cũng bị vô

hiệu. Nếu hợp ồng vay vô hiệu nhưng bên cho vay ã chuyển tài sản cho bên vay thì hợp

ồng thế chấp vẫn có hiệu lực pháp luật và bên thế chấp phải bảo ảm việc trả lại tài sản vay

mà bên vay ã nhận.

- Hợp ồng vì lợi ích của người thứ ba: là hợp ồng mà các bên giao kết hợp ồng ều

phải thực hiện nghĩa vụ và người thứ ba ược hưởng lợi ích từ việc thực hiện nghĩa vụ ó.

Đây là loại hợp ồng có sự xuất hiện của bên thứ ba nhưng bên thứ ba không có bất kì nghĩa

vụ nào với hai bên hợp ồng cả. Các bên giao kết hợp ồng ều phải thực hiện nghĩa vụ và

người thứ ba là người ược hưởng lợi từ việc thực hiện nghĩa vụ ó. Nếu ngươi thứ ba từ chối

lợi ích của mình trước khi bên có nghĩa vụ thực hiện nghĩa vụ ó thì bên có nghĩa vụ không

phải thực hiện nghĩa vụ nhưng phải thông báo cho bên có quyền và hợp ồng bị hủy bỏ. Còn

nếu khi bên có nghĩa vụ ã thực hiện nghĩa vụ mà người thứ ba mới từ chối lợi ích thì bên

có nghĩa vụ ược coi là hoàn thành hợp ồng. Bên có quyền phải thực hiện thỏa thuận với

bên có nghĩa vụ. Và nếu có thiệt hại xảy ra khi thực hiện nghĩa vụ với người thứ ba thì bên

có quyền phải bồi thường thiệt hại ó. Ví dụ: Hợp ồng gia công bức tượng thạch và yêu cầu

lOMoARcPSD| 37054152

bên gia công giao ến cho một người khác thì bên ặt gia công sẽ thánh toán chi phí hợp ồng.

Nếu bên thứ ba biết về hợp ồng gia công và từ chối trước khi hoàn thành bức tượng thì coi

như bị hủy hợp ồng nhưng bên ặt gia công phải bồi thường thiệt hại toàn bộ khoảng thời

gian và công sức gia công ó. Nếu gia công hoàn tất bức tượng thì dù người thứ ba không

nhận thì vẫn ược coi là hoàn thành hợp ồng và bên ặt gia công phải thanh toán chi phí theo

thỏa thuận.

- Hợp ồng có iều kiện: là hợp ồng mà việc thực hiện phụ thuộc vào việc phát sinh,

thay ổi hoặc chấm dứt một sự kiện nhất ịnh. Theo ó, các bên thỏa thuận việc có thực hiện

hợp ồng hay không sẽ phụ thuộc vào một sự kiện thực tế có phát sinh, thay ổi hay chấm

dứt không. Điều kiện thực hiện hợp ồng ược hiểu là các sự kiện mang tính khách quan,

xuất hiện trong tương lại sau khi ã giao kết hợp ồng, sự kiện Hải quan phải phù hợp với

quy ịnh pháp luật. Nếu iều kiện là một công việc thì công việc ó phải thực hiện ược. Ví dụ:

Hợp ồng hợp tác ầu tư mà các bên có thỏa thuận nếu ến tháng sau mà giá bất ộng sản giảm

từ 30% trở lên thì sẽ hợp tác ầu tư vào ngành bất ộng sản. Thì sự kiện giá bất ộng sản tăng

giảm sẽ dẫn ến việc hợp ồng hợp tác ầu tư ược thực hiện hoặc không.

3.1.2 Hợp ồng dịch vụ logistics

 Khái niệm

Do không có cách hiểu thống nhất về thuật ngữ Logistics và dịch vụ logistics nên có nhiều

cách hiểu khác nhau về hợp ồng dịch vụ logistics. Dưới ây là một số quan iểm:

Thứ nhất: Hợp ồng dịch vụ logistics là sự thỏa thuận, theo ó 1 bên (bên làm dịch vụ) có

nghĩa vụ thực hiện hoặc tổ chức thực hiện 1 hoặc 1 số dịch vụ liên quan ến quá trình lưu

thông hàng hoá còn bên kia (khách hàng) có nghĩa vụ thanh toán thù lao dịch vụ. Thứ hai:

Hợp ồng dịch vụ logistics là sự thỏa thuận giữa một bên cung cấp dịch vụ và một bên là

khách hàng, theo ó bên cung cấp dịch vụ có nghĩa vụ thực hiện tích hợp một hoặc nhiều

dịch vụ trong chuỗi cung ứng logistics bao gồm việc nhận hàng, vận chuyển, lưu kho, lưu

bãi, làm thủ tục hải quan, các thủ tục giấy tờ khác, tư vấn khách hàng, óng gói bao bì, ghi

ký mã hiệu, giao hàng hoặc các dịch vụ khác liên quan ến hàng hóa, còn bên kia (khách

hàng) có nghĩa vụ thanh toán phí dịch vụ.

 Đặc iểm hợp ồng dịch vụ logistics

Thứ nhất: hợp ồng dịch vụ logistics là hợp ồng song vụ, hợp ồng ưng thuận và mang tính

chất ền bù. Dịch vụ logistics ược thực hiện trên cơ sở hợp ồng song vụ có tính ền bù. Đây

là sự thỏa thuận giữa hai bên chủ thể, là sự thống nhất ý chí ược thể hiện ra bên ngoài trên

cơ sở bình ẳng về ịa vị pháp lý, tức là các bên có quyền ngang nhau trong quá trình àm

phán i ến thống nhất quyền và nghĩa vụ của mình. Bên cung ứng và bên sử dụng dịch vụ

có các quyền và nghĩa vụ tương ứng với nhau theo thỏa thuận. Trường hợp một bên có

hành vi vi phạm nghĩa vụ, bên còn lại có quyền hoãn thực hiện nghĩa vụ tương ứng. Đặc

trưng cơ bản của hợp ồng song vụ là chủ thể Hải quan thực hiện nghĩa vụ là cơ sở ể chủ

thể còn lại thực hiện nghĩa vụ tương ứng ã thỏa thuận trong hợp ồng. Ví dụ, hợp ồng quy

ịnh bên A có nghĩa vụ vận chuyển hàng cho bên B từ iểm X ến iểm Y do bên B chỉ ịnh.

lOMoARcPSD| 37054152

Tại iểm Y, sau khi ã nhận hàng ầy ủ, bên B phải trả tiền vận chuyển cho bên A (nghĩa vụ

của bên A ã hoàn thành làm phát sinh nghĩa vụ tương ứng (nghĩa vụ trả tiền của bên B).

Tùy thuộc vào mức ộ sử dụng dịch vụ của khách hàng, nội dung hợp ồng có thể ơn giản

hoặc phức tạp.

Tính ền bù trong hợp ồng dịch vụ logistics ược thể hiện ở chỗ: Bên sử dụng dịch vụ phải

trả tiền phí dịch vụ cho bên cung cấp dịch vụ. Phí dịch vụ do các bên thỏa thuận trong hợp

ồng. Thời iểm trả tiền dịch vụ các bên thỏa thuận trong hợp ồng, có thể là thanh toán tạm

ứng trước, trả tiền ngay sau khi bên cung ứng hoàn thành nghĩa vụ hoặc sau 60 ngày kể từ

ngày bên cung ứng hoàn thành nghĩa vụ… Trường hợp bên sử dụng dịch vụ không trả tiền

dịch vụ ược coi là vi phạm nghĩa vụ. Khi có vi phạm nghĩa vụ, bên sử dụng dịch vụ có thể

tiếp tục thực hiện nghĩa vụ ã vi phạm và/hoặc bồi thường thiệt hại theo thỏa thuận trong

hợp ồng (thường là phạt lãi chậm thanh toán hoặc bên cung ứng tạm dừng nghĩa vụ cung

cấp dịch vụ của mình). Ví dụ, hợp ồng quy ịnh: Định kỳ 25 hàng tháng hai bên có nghĩa

vụ lập bảng công nợ trong tháng ó, bên cung cấp dịch vụ xuất hóa ơn ỏ gửi cho bên sử dụng

dịch vụ. Sau thời hạn 60 ngày kể từ ngày hóa ơn, bên sử dụng dịch vụ có nghĩa vụ trả tiền

dịch vụ cho bên cung cấp dịch vụ. Quá thời hạn Hải quan, bên cung cấp dịch vụ có quyền

dừng việc cung cấp dịch vụ, cụ thể là dừng việc vận chuyển hàng, tạm giữ không giao hàng,

tính lãi phạt số tiền chậm trả theo thỏa thuận trong hợp ồng...

Thứ hai: Chủ thể của hợp ồng. Bên làm dịch vụ phải là doanh nghiệp, còn khách hàng có

thể là doanh nghiệp hoặc là cá nhân. Thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics bao gồm

tổ chức kinh tế ược thành lập hợp pháp, hoạt ộng thương mại một cách ộc lập, thường

xuyên và có ăng ký kinh doanh. Hoạt ộng logistics là dịch vụ kinh doanh có iều kiện, do ó

thương nhân kinh doanh dịch vụ Hải quan, tùy từng loại dịch vụ sẽ có các iều kiện kinh

doanh khác nhau. Ví dụ, thương nhân thành lập công ty ại lý hải quan thì phải có chứng

chỉ ại lý hải quan, thương nhân kinh doanh dịch vụ kho bãi thì phải tuân thủ các iều kiện

về kho bãi, thương nhân kinh doanh dịch vụ vận chuyển phải tuân thủ các quy ịnh về vận

chuyển... Thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics phải thỏa mãn một số iều kiện theo

quy ịnh tại Nghị ịnh số 163/2017/NĐ-CP ngày 30/12/2017 của Chính phủ quy ịnh chi tiết

thi hành Luật Thương mại về iều kiện kinh doanh dịch vụ logistics và giới hạn trách nhiệm

ối với thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics. Chủ thể có thể một bên là pháp nhân nước

ngoài trong trường hợp bên thuê dịch vụ logistics sử dụng dịch vụ của các ối tác nước

ngoài.

Thứ ba: Đối tượng của hợp ồng dịch vụ logistics. Đối tượng của hợp ồng dịch vụ logistics

trước hết là một loại dịch vụ, mà dịch vụ là một sản phẩm vô hình, không tồn tại dưới dạng

vật chất, khó xác ịnh dịch vụ bằng những chỉ tiêu kỹ thuật ược lượng hóa. Luật Thương

mại không quy ịnh về ối tượng dịch vụ mà tìm thấy trong Bộ luật Dân sự 2005, iều 519:

Đối tượng của hợp ồng dịch vụ là một công việc có thể thực hiện ược, không thuộc danh

mục dịch vụ cấm kinh doanh.

lOMoARcPSD|37054152

Đối tượng của hợp ồng dịch vụ logistics là dịch vụ gắn liền với hoạt ộng mua bán, vận

chuyển hàng hóa như: tổ chức việc vận chuyển hàng hóa, giao hàng hóa cho người vận

chuyển, làm các thủ tục giấy tờ cần thiết ể vận chuyển hàng hóa là các dịch vụ ược Nghị

ịnh số 163/2017/NĐ-CP ngày 30/12/2017 của Chính phủ quy ịnh chi tiết thi hành Luật

Thương mại về iều kiện kinh doanh dịch vụ logistics và giới hạn trách nhiệm ối với thương

nhân kinh doanh dịch vụ logistics.

Thứ tư: Hình thức của hợp ồng dịch vụ logistics. Vì tính chất phức tạp của dịch vụ logistics

mà thực tế hợp ồng dịch vụ logistics bắt buộc phải bằng văn bản. Hợp ồng dịch vụ logistics

là một hợp ồng phức tạp với một chuỗi các dịch vụ gắn liền với quyền lợi và trách nhiệm

của các bên, phí dịch vụ, thời iểm dịch chuyển rủi ro, các trường hợp miễn trách của người

chuyên chở, các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan có quy ịnh bắt buộc hợp ồng

phải ược lập bằng văn bản. Nếu không tuân thủ iều kiện về hình thức Hải quan thì hợp ồng

có thể bị vô hiệu, hoặc khi có tranh chấp xảy ra các bên không có căn cứ pháp lý ể giải

quyết.

Thứ năm: Nội dung của hợp ồng dịch vụ logistics là toàn bộ các iều khoản mà các bên ã

giao kết trên cơ sở tự nguyện, tự do ý chí, dựa trên các quy ịnh của pháp luật.

3.2 Điều kiện có hiệu lực của hợp ồng

Điều kiện có hiệu lực của hợp ồng là tổng hợp iều kiện cần và ủ ể một hợp ồng có hiệu lực

theo Bộ luật dân sự 2015 và các quy ịnh pháp luật hiện hành. Trong quá trình xây dựng và

ký kết hợp ồng, người soạn thảo cần lưu ý ến iều kiện của hợp ồng có hiệu lực và các

trường hợp vô hiệu của hợp ồng nhằm tránh các trường hợp áng tiếc xảy ra trong quá trình

hai bên thực hiện hợp ồng. Theo pháp luật dân sự, hợp ồng chỉ có hiệu lực khi áp ứng ủ 4

iều kiện:

Thứ nhất, Điều kiện chủ thể: các chủ thể ký kết hợp ồng phải có năng lực chủ thể tức là các

bên giao kết phải có ầy ủ năng lực pháp luật và năng lực hành vi dân sự.

Thứ hai, Điều kiện ý chí: chủ thể ký kết hợp ồng phải hoàn toàn tự nguyện tức là xuất phát

từ ý chí thực, từ sự tự do ý chí của các bên trong các thỏa thuận hợp ồng ó.

Thứ ba, Điều kiện nội dung của hợp ồng: nội dung của hợp ồng không ược trái pháp luật

và ạo ức xã hội. Đối tượng của hợp ồng không thuộc hàng hóa cấm giao dịch, công việc

cấm thực hiện. Bên cạnh ó, nội dung của hợp ồng cần phải cụ thể, bởi vì việc xác lập nghĩa

vụ trong hợp ồng phải cụ thể và có tính khả thi. Những nghĩa vụ trong hợp ồng mà không

thể thực hiện ược thì hợp ồng cũng không ược coi là có hiệu lực pháp lý làm phát sinh

quyền và nghĩa vụ.

Thứ tư, thủ tục và hình thức của hợp ồng phải tuân theo những thể thức nhất ịnh phù hợp

với những quy ịnh của pháp luật ối với từng loại hợp ồng.

Hợp ồng không áp ứng ược một trong các iều kiện trên sẽ dẫn ến vô hiệu.

lOMoARcPSD| 37054152

Với Hợp ồng thương mại, Luật Thương mại không quy ịnh cụ thể các iều kiện ể hợp ồng

có hiệu lực. Vì vậy, khi xem xét hiệu lực của hợp ồng trong kinh doanh, thương mại, cần

dựa trên các iều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự quy ịnh trong Bộ luật dân sự. Căn

cứ vào Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015 và các quy ịnh có liên quan, có thể xác ịnh một hợp

ồng trong kinh doanh, thương mại có hiệu lực khi có ủ các iều kiện sau ây: – Điều kiện chủ

thể

Các chủ thể tham gia hợp ồng kinh doanh, thương mại phải có năng lực chủ thể ể thực hiện

nghĩa vụ theo hợp ồng. Trong thực tiễn kinh doanh, thương mại, chủ thể tham gia hợp ồng

kinh doanh, thương mại chủ yếu là thương nhân. Khi tham gia hợp ồng kinh doanh, thương

mại nhằm mục ích lợi nhuận, các thương nhân phải áp ứng iều kiện có ăng ký kinh doanh

phù hợp với nội dung hợp ồng. Trường hợp mua bán hàng hóa, dịch vụ có iều kiện kinh

doanh, thương nhân còn phải áp ứng các iều kiện kinh doanh ó theo quy ịnh của pháp luật.

Đại diện hợp pháp của chủ thể hợp ồng có thể là ại diện theo pháp luật hoặc ại diện theo

ủy quyền. Khi xác ịnh thẩm quyền giao kết hợp ồng kinh doanh, thương mại, cần lưu ý quy

ịnh tai Điều 142 Bộ Luật Dân sự 2015 theo ó khi người không có quyền ại diện giao kết,

thực hiện hợp ồng, sẽ không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ ối với bên hợp ồng ược ại diện,

trừ trường hợp ược người ại diện hợp pháp của bên ược ại diện chấp thuận.

– Điều kiện nội dung hợp ồng

+ Mục ích và nội dung của hợp ồng kinh doanh, thương mại không vi phạm iều cấm của

pháp luật, không trái ạo ức xã hội.

+ Hàng hóa, dịch vụ là ối tượng của hợp ồng không bị cấm kinh doanh theo quy ịnh của

pháp luật. Tùy thuộc từng giai oạn của nền kinh tế, xuất phát từ yêu cầu quản lý nhà nước

mà những hàng hóa, dịch vụ bị cấm kinh doanh ược pháp luật quy ịnh một cách phù hợp.

+ Các bên tham gia hợp ồng hoàn toàn tự nguyện

Việc quy ịnh nguyên tắc giao kết hợp ồng nhằm ảm bảo sự thỏa thuận của các bên phù hợp

với ý chí thực của họ, hướng ến những lợi ích chính áng của các bên, ồng thời không xâm

hại ến những lợi ích mà pháp luật cần bảo vệ. Việc giao kết hợp ồng nói chung và hợp ồng

kinh doanh, thương mại nói riêng phải tuân thủ theo các nguyên tắc: tự do giao kết nhưng

không trái pháp luật và ạo ức xã hội: Tự nguyện, bình ẳng, thiện chí, hợp tác, trung thực

và ngay thẳng.

– Điều kiện hình thức hợp ồng phù hợp với quy ịnh của pháp luật

Để hợp ồng kinh doanh, thương mại có hiệu lực, hợp ồng phải ược xác lập theo những hình

thức ược pháp luật thừa nhận. hợp ồng kinh doanh, thương mại ược thể hiện bằng lời nói,

bằng vàn bản hoặc ược xác lập bằng hành vi cụ thể. Trong trường hợp pháp luật có quy ịnh

giao dịch kinh doanh phải ược thể hiện bằng hình thức văn bản hoặc phải ược công chứng,

chứng thực, ăng ký hay xin phép thì các bên phải tuân thủ quy ịnh về hình thức khi ký kết

hợp ồng.

lOMoARcPSD|37054152

* Hợp ồng vô hiệu và xử lý hợp ồng vô hiệu

– Hợp ồng vô hiệu là hợp ồng không thỏa mãn ầy ủ các iều kiện có hiệu lực theo quy

ịnh của pháp luật. Hợp ồng có thể vô hiệu trong các trường hợp sau:

+ Vô hiệu do vi phạm iều cấm của pháp luật hoặc trái ạo ức xã hội;

+ Vô hiệu do giả tạo;

+ Vô hiệu do nhầm lẫn;

+ Vô hiệu do bị lừa dối, e dọa;

+ Vô hiệu do người xác lập không nhận thức và làm chủ ược hành vi của mình;

+ Vô hiệu do vi phạm quy ịnh về hình thức;

– Tùy thuộc vào tính chất và mức ộ của sự vô hiệu hợp ồng, hợp ồng vô hiệu có thể

phân chia thành:

+ Hợp ồng vô hiệu toàn bộ;

+ Hợp dồng vô hiệu từng phần;

+ Hợp dồng vô hiệu tuyệt ối;

+ Hợp dồng vô hiệu tương ối;

– Xử lý hợp ồng vô hiệu: Hợp ồng vô hiệu không làm phát sinh quyền và nghĩa vụ

của các bên từ thời iểm giao kết. Các bên phải khôi phục lại tình trạng ban ầu. Việc khôi

phục lại tình trạng ban ầu ược thực hiện theo quy ịnh sau:

+ Các bên hoàn trả cho nhau những gì ã nhận.

+ Bên có lỗi gây thiệt hại phải bồi thường cho bên kia.

3.3 Nội dung cơ bản của Hợp ồng logistics

Nội dung cơ bản của hợp ồng dịch vụ logistics là những iều khoản không thể thiếu ược.

Nếu không thoả thuận ược những iều khoản ó thì hợp ồng dịch vụ logistics không thể giao

kết ược. Ngoài ra, có những iều khoản không phải là iều khoản cơ bản ối với hợp ồng dịch

vụ logistics nhưng các bên thấy cần phải thoả thuận ược iều khoản ó mới giao kết hợp ồng

thì những iều khoản này cũng trở thành iều khoản cơ bản của hợp ồng ó.

Luật Thương mại 2005 không quy ịnh cụ thể về các nội dung chủ yếu của hợp ồng dịch vụ

logistics nhưng với tính chất của hợp ồng dịch vụ thì hợp ồng dịch vụ logistics có các nội

dung chủ yếu sau: ối tượng, phí dịch vụ, iều khoản thanh toán, thời gian và ịa iểm thực hiện

dịch vụ, quyền và nghĩa vụ các bên cung ứng và bên sử dụng dịch vụ, kết quả của dịch vụ,

chế tài phạt hợp ồng và bồi thường thiệt hại, giới hạn trách nhiệm và các trường hợp miễn

trách nhiệm ối với người làm dịch vụ, chấm dứt hợp ồng dịch vụ, các trường hợp bất khả

kháng, cơ chế giải quyết tranh chấp, hiệu lực của hợp ồng...

lOMoARcPSD| 37054152

- Nội dung công việc mà khách hàng ủy nhiệm cho bên làm dịch vụ giao nhận hàng hoá

thực hiện. Nội dung công việc gồm các dịch vụ gắn liền với hoạt ộng mua bán, vận chuyển

hàng hoá như: tổ chức việc vận chuyển hàng hoá, giao hàng hoá cho người vận chuyển,

làm các thủ tục giấy tờ cần thiết ể vận chuyển hàng hoá, nhận hàng từ người vận chuyển

ể giao cho người có quyền nhận hàng...

- Các yêu cầu cụ thể ối với dịch vụ: Phương tiện, iều kiện vận chuyển, cách sắp xếp hàng

hoá khi vận chuyển, cách lưu kho, lưu bãi…

- Thù lao dịch vụ và các chi phí liên quan ến việc thực hiện dịch vụ giao nhận hàng hoá;

nghĩa vụ thanh toán thù lao và các chi phí dịch vụ.

Mức phí thù lao dịch vụ do các bên thỏa thuận, có thể ược xác ịnh theo số tiền tuyệt ối hoặc

theo tỷ lệ trên giá trị hàng hoá. Ngoài tiền thù lao, người làm dịch vụ logistics có thể yêu

cầu khách hàng thanh toán các khoản chi phí hợp lý liên quan ến việc thực hiện dịch vụ

như chi phí xếp dỡ, chi phí kiểm ếm,… nếu iều này ược các bên thỏa thuận trong hợp ồng

về bên phải chịu chi phí.

Để ảm bảo nghĩa vụ thanh toán tiền thù lao, người làm dịch vụ có quyền cầm giữ và ịnh

oạt hàng hoá theo một số iều kiện nhất ịnh quy ịnh trong hợp ồng.

Hai bên thỏa thuận với nhau về phương thức thanh toán, các lần thanh toán, thanh toán ược

thực việc trực tiếp hay chuyển khoản ngân hàng, thời hạn của mỗi lần thanh toán.

- Thời gian và ịa iểm thực hiện dịch vụ

Hai bên thỏa thuận về thời gian, ịa iểm thực hiện dịch vụ, cần ghi rõ thông tin về ịa chỉ, số

lượng sản phẩm, loại sản phẩm sẽ ược giao nhận ối với mỗi lần giao nhận sản phẩm. - Giới

hạn trách nhiệm và các trường hợp miễn trách ối với người làm dịch vụ

Hai bên thỏa thuận với nhau về giới hạn trách nhiệm của mỗi bên ối với tổn thất của hàng

hóa và các trường hợp miễn trách nhiệm. Ví dụ như về các trường hợp miễn trách nhiệm:

Bên dịch vụ giao nhận hàng hoá ược miễn trách nhiệm hợp ồng trong các trường hợp sau

ây:

• Người làm dịch vụ logistics không có lỗi trong việc vi phạm hợp ồng

• Các lý do khách quan ngoài tầm kiểm soát của người làm dịch vụ như các trường hợp

bất khả kháng, ình công hay do thay ổi chính sách pháp luật.

- Quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp ồng dịch vụ logistics:

Quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp ồng dịch vụ logistics do các bên thoả thuận,

không trái với quy ịnh của pháp luật. Trong ó khách hàng có Quyền và nghĩa vụ như sau:

• Hướng dẫn, kiểm tra, giám sát việc thực hiện hợp ồng.

• Cung cấp ầy ủ chỉ dẫn cho thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics.

lOMoARcPSD|37054152

• Thông tin chi tiết, ầy ủ, chính xác và kịp thời về hàng hoá cho thương nhân

kinh doanh dịch vụ logistics.

• Đóng gói, ghi ký mã hiệu hàng hoá theo hợp ồng mua bán hàng hoá, trừ

trường hợp có thỏa thuận ể thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics ảm

nhận công việc này.

• Bồi thường thiệt hại, trả các chi phí hợp lý phát sinh cho thương nhân kinh

doanh dịch vụ logistics nếu người ó ã thực hiện úng chỉ dẫn của mình hoặc

trong trường hợp do lỗi của mình gây ra.

• Thanh toán cho thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics mọi khoản tiền ã

ến hạn thanh toán.

3.4 Trách nhiệm của thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics

3.4.1 Trách nhiệm của thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics nói chung

Thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics có các nghĩa vụ sau ây:

- Trong quá trình thực hiện hợp ồng, nếu có lý do chính áng vì lợi ích của khách hàng

thì thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics có thể thực hiện khác với chỉ dẫn của khách

hàng, nhưng phải thông báo ngay cho khách hàng;

- Khi xảy ra trường hợp có thể dẫn ến việc không thực hiện ược một phần hoặc toàn

bộ những chỉ dẫn của khách hàng thì phải thông báo ngay cho khách hàng ể xin chỉ dẫn;

- Trường hợp không có thoả thuận về thời hạn cụ thể thực hiện nghĩa vụ với khách

hàng thì phải thực hiện các nghĩa vụ của mình trong thời hạn hợp lý.

Khi thực hiện việc vận chuyển hàng hóa, thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics phải

tuân thủ các quy ịnh của pháp luật và tập quán vận tải.

3.4.2. Trách nhiệm của thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics khi cầm giữ hàng hoá

Khi chưa thực hiện quyền ịnh oạt hàng hóa theo quy ịnh, thương nhân kinh doanh dịch vụ

logistics thực hiện quyền cầm giữ hàng hoá có các nghĩa vụ sau ây:

– Bảo quản, giữ gìn hàng hoá;

– Không ược sử dụng hàng hoá nếu không ược bên có hàng hoá bị cầm giữ ồng ý;

– Trả lại hàng hoá khi các iều kiện cầm giữ, ịnh oạt hàng hoá

– Bồi thường thiệt hại cho bên có hàng hoá bị cầm giữ nếu làm mất mát hoặc hư hỏng hàng

hoá cầm giữ.

3.4.3 Các trường hợp miễn trách nhiệm ối với thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics

Theo Điều 294. Các trường hợp miễn trách nhiệm ối với hành vi vi phạm, Bên vi phạm

hợp ồng ược miễn trách nhiệm trong các trường hợp sau ây:

- Xảy ra trường hợp miễn trách nhiệm mà các bên ã thỏa thuận;

lOMoARcPSD|37054152 
40  
  
 
- Xảy ra sự kiện bất khả kháng;  
- Hành vi vi phạm của một bên hoàn toàn do lỗi của bên kia;  
- Hành vi vi phạm của một bên do thực hiện quyết ịnh của cơ quan quản lý nhà nước có 
thẩm quyền mà các bên không thể biết ược vào thời iểm giao kết hợp ồng.  
Bên vi phạm hợp ồng có nghĩa vụ chứng minh các trường hợp miễn trách nhiệm  
Ngoài các trường hợp nói trên thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics không phải chịu 
trách nhiệm về những tổn thất ối với hàng hoá phát sinh trong các trường hợp sau ây: - Tổn 
thất là do lỗi của khách hàng hoặc của người ược khách hàng uỷ quyền;  
- Tổn thất phát sinh do thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics làm úng theo những chỉ 
dẫn của khách hàng hoặc của người ược khách hàng uỷ quyền;  
- Tổn thất là do khuyết tật của hàng hoá;  
- Tổn thất phát sinh trong những trường hợp miễn trách nhiệm theo quy ịnh của pháp luật 
và tập quán vận tải nếu thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics tổ chức vận tải;  
- Thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics không nhận ược thông báo về khiếu nại trong 
thời hạn mười bốn ngày, kể từ ngày thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics giao hàng 
cho người nhận;  
- Sau khi bị khiếu nại, thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics không nhận ược thông báo 
về việc bị kiện tại Trọng tài hoặc Toà án trong thời hạn chín tháng, kể từ ngày giao hàng.  
Thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics không phải chịu trách nhiệm về việc mất khoản 
lợi áng lẽ ược hưởng của khách hàng, về sự chậm trễ hoặc thực hiện dịch vụ logistics sai 
ịa iểm không do lỗi của mình.  
3.5 Giới hạn trách nhiệm của thương nhân  
Việc một bên không thực hiện úng những thoả thuận ã ký kết nhất là nghĩa vụ hợp ồng sẽ 
làm phát sinh trách nhiệm hợp ồng. Trách nhiệm này có thể là trách nhiệm thực hiện không 
úng hợp ồng; huỷ hợp ồng; bồi thường các thiệt hại phát sinh từ sự vi phạm hợp ồng hoặc 
phạt hợp ồng. Tương tự với hợp ồng logistics, thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics 
cũng phải chịu trách nhiệm khi có hành vi vi phạm hợp ồng, gây thiệt hại cho khách hàng. 
Tuy nhiên, do tính chất ặc thù của dịch vụ logistics, pháp luật có ặt ra hạn mức tối a mà 
thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho khách 
hàng ối với những tổn thất phát sinh trong quá trình tổ chức thực hiện dịch vụ logistics. 
Hạn mức tối a ó gọi là giới hạn trách nhiệm. Giới hạn trách nhiệm là hạn mức tối a mà 
thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho khách 
hàng ối với những tổn thất phát sinh trong quá trình tổ chức thực hiện dịch vụ logistics.  
Trong trường hợp pháp luật liên quan có quy ịnh về giới hạn trách nhiệm của thương nhân 
kinh doanh dịch vụ logistics thì thực hiện theo quy ịnh của pháp luật liên quan.  

lOMoARcPSD| 37054152

Trường hợp pháp luật liên quan không quy ịnh giới hạn trách nhiệm thì giới hạn trách

nhiệm của thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics do các bên thoả thuận. Trường hợp

các bên không có thoả thuận thì thực hiện như sau:

- Trường hợp khách hàng không có thông báo trước về trị giá của hàng hóa thì giới

hạn trách nhiệm tối a là 500 triệu ồng ối với mỗi yêu cầu bồi thường.

- Trường hợp khách hàng ã thông báo trước về trị giá của hàng hóa và ược thương

nhân kinh doanh dịch vụ logistics xác nhận thì giới hạn trách nhiệm sẽ không vượt quá trị

giá của hàng hóa ó.

Giới hạn trách nhiệm ối với trường hợp thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics tổ chức

thực hiện nhiều công oạn có quy ịnh giới hạn trách nhiệm khác nhau là giới hạn trách nhiệm

của công oạn có giới hạn trách nhiệm cao nhất.

Với quy ịnh như trên thì giới hạn trách nhiệm bồi thường thiệt hại của người làm dịch vụ

logistics có thể coi là một ngoại lệ của chế tài bồi thường thiệt hại trong hoạt ộng thương

mại nói chung khi Điều 302 Luật thương mại năm 2005 quy ịnh: "Giá trị bồi thường thiệt

hại bao gồm giá trị tổn thất thực tế, trực tiếp mà bên bị vị phạm phải chịu do bên vi phạm

gây ra và khoản lợi trực tiếp mà bên bị vi phạm áng lẽ ược hưởng nếu không có hành vi vi

phạm". Một nguyên tắc chung của trách nhiệm bồi thường thiệt hại mà Bộ Luật Dân sự

quy ịnh là bên vi phạm hợp ồng gây thiệt hại bao nhiêu thì phải chịu trách nhiệm bồi thường

bấy nhiêu. Ví dụ, người làm dịch vụ logistics làm mất hàng và vì vậy, khách hàng không

có hàng giao cho người mua. Trong trường hợp này, khách hàng có thể phải chịu các thiệt

hại phát sinh bao gổm: Giá trị hàng hoá bị mất, tiền phạt hợp ồng hoặc bồi thường thiệt hại

do không có hàng giao cho người mua và khoản lợi áng lẽ ược hưởng (nếu có hàng giao

cho người mua).

Tuy nhiên, thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics không ược hưởng quyền giới hạn

trách nhiệm bồi thường thiệt hại nếu người có quyền và lợi ích liên quan chứng minh ược

sự mất mát, hư hỏng hoặc giao trả hàng chậm là do thương nhân kinh doanh dịch vụ

logistics cố ý hành ộng hoặc không hành ộng ể gây ra mất mát, hư hỏng, chậm trễ hoặc ã

hành ộng hoặc không hành ộng một cách mạo hiểm và biết rằng sự mất mát, hư hỏng, chậm

trễ ó chắc chắn xảy ra.

Nghị ịnh số 163/2017/NĐ-CP ấn ịnh mức 500 triệu cho mỗi yêu cầu bồi thường, nghĩa là

không cần tính ến lượng hàng hóa là bao nhiêu, thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics

cũng chỉ bồi thường tối a 500 triệu ồng cho tất cả tổn thất. Cụ thể, trường hợp khách hàng

không có thông báo trước về giá trị của hàng hóa thì giới hạn trách nhiệm tối a là 500 triệu

ồng ối với mỗi yêu cầu bồi thường. Quy ịnh này dẫn ến 2 bất cập như sau:

Một là, việc khống chế mức bồi thường có thể ảnh hưởng tiêu cực ến tính chất bình ẳng

trong hoạt ộng dịch vụ logistics. Vì nó gián tiếp buộc khách hàng phải khai báo trước giá

trị hàng hóa nếu muốn ược bồi thường thỏa áng trong trường hợp có thiệt hại xảy ra. Bên

lOMoARcPSD|37054152

cạnh ó, nhiều trường hợp giá trị hàng hóa cũng là một bí mật kinh doanh của thương nhân,

việc khai báo có thể gây ra nhiều hậu quả bất lợi cho họ.

Hai là, bên cạnh quy ịnh khống chế mức bồi thường tối a là 500 triệu, giới hạn trách nhiệm

của thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics còn ược quy ịnh “không vượt quá giá trị của

hàng hóa ó”. Quy ịnh này càng không hợp lý, trong thực tế có những tổn thất xuất hiện tại

thời iểm hàng hóa bị hư hỏng, nhưng có những tổn thất có tính tương lai, chẳng hạn do

hàng hóa bị chậm ảnh hưởng ến thu nhập hình thành trong tương lai của khách hàng. Vì

vậy, quy ịnh này ảnh hưởng ến quyền lợi của khách hàng thuê dịch vụ logistics.

Người làm dịch vụ logistics ược miễn trách nhiệm hợp ồng trong các trường hợp sau ây:

- Người làm dịch vụ logistics không có lỗi trong việc vi phạm hợp ồng. Ví dụ: Người

làm dịch vụ ã làm úng theo những chỉ dẫn cùa khách hàng hoặc của người ược khách hàng

uỷ quyền; hàng hoá bị hư hỏng do khách hàng óng gói và ghi kí mã hiệu hàng hoá không

phù hợp, do khuyết tật của hàng hoá, do lỗi của người vận chuyển khác. Khuyết tật của

hàng hóa có 2 loại: thứ nhất là lỗi nội tỳ, ây là lỗi hàng hóa mà người ta có thể nhận ra ược

bằng mắt thường; thứ hai là lỗi ẩn tỳ, ây là lỗi mà mắt thường và các thiết bị hiện ại cũng

khó phát hiện ra. Theo ó, ối với lỗi ẩn tỳ thì việc thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics

ược miễn trách nhiệm khi tổn thất xảy ra là iều ương nhiên. Nhưng ối với lỗi nội tỳ, thương

nhân kinh doanh dịch vụ logistics có trách nhiệm phải biết hàng hóa có thể xảy ra hiện

tượng ổ vỡ, hỏng hóc... và từ tình trạng ấy, thương nhân kinh doanh dịch vụ phải lên

phương án vận chuyển, lưu kho… sao cho ảm bảo ược hàng hóa an toàn, không hư hại.

Trong trường hợp Hải quan, theo quy ịnh của LTM 2005, dù ây là lỗi của thương nhân

kinh doanh dịch vụ logistics thì họ vẫn ược miễn trách nhiệm

- Các lí do khách quan ngoài tầm kiểm soát của người làm dịch vụ như: Các trường

hợp bất khả kháng (thiên tai, dịch hoạ), ình công hay do thay ổi chính sách pháp luật.

3.6 Các biện pháp ảm bảo thực hiện hợp ồng Logistics

Trong trường hợp, hợp ồng ã ký kết mà một bên (bên có nghĩa vụ) không thực hiện hoặc

thực hiện không úng sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới quyền lợi của bên kia (bên có quyền). Do

vậy cần phải có những biện pháp bảo ảm quyền lợi của các bên trong quá trình thực hiện

hợp ồng. Theo quy ịnh của hệ thống pháp luật hiện hành, các bên trong hợp ồng Logistics

có thể thỏa thuận một trong các biện pháp bảo ảm thực hiện hợp ồng như cầm cố, thế chấp,

ặt cọc, ký cược, ký quỹ, bảo lãnh.

3.6.1 Cầm cố tài sản

Cầm cố tài sản là việc một bên (gọi là bên cầm cố) giao tài sản thuộc quyền sở hữu của

mình cho bên kia (gọi là bên nhận cầm cố) ể bảo ảm thực hiện nghĩa vụ theo hợp ồng. Việc

cầm cố tài sản phải ược lập thành văn bản, có thể lập thành văn bản riêng hoặc ghi trong

hợp ồng chính. Nếu cầm cố tài sản là ộng sản thì có thể bằng hình thức miệng hoặc hình

thức văn bản, nếu cầm cố bất ộng sản thì bắt buộc phải bằng văn bản.

lOMoARcPSD|37054152

Văn bản cầm cố không nhất thiết phải công chứng hoặc chứng thực hoặc ăng ký. Thông

thường, nếu tài sản cầm cố không phải ăng ký quyền sở hữu thì các bên không cần phải

công chứng hoặc chứng thực. Tuy nhiên, ể nâng cao ộ an toàn pháp lý, các bên có thể thỏa

thuận cầm cố phải có công chứng hoặc chứng thực.

Đối tượng của cầm cố tài sản chỉ có thể là tài sản. Bản chất của cầm cố là việc bên cầm cố

phải giao tài sản cho bên nhận cầm cố nên tài sản cầm cố chỉ có thể là vật có sẵn vào thời

iểm giao dịch cầm cố ược xác lập. Giấy tờ có giá chỉ có thể là tài sản cầm cố nếu bản thân

giấy tờ ó là một loại tài sản. Vật cầm cố có thể là ộng sản hoặc bất ộng sản (nếu pháp luật

có quy ịnh) nhưng phải áp ứng các iều kiện sau ây:

- Thứ nhất, vật cầm cố phải thuộc quyền sở hữu của bên cầm cố (Điều 309).

- Thứ hai, vật cầm cố phải là vật ược phép chuyển giao.

3.6.2 Thế chấp tài sản

Thế chấp tài sản là việc một bên (gọi là bên thế chấp) dùng tài sản thuộc sở hữu của mình

ể bảo ảm thực hiện nghĩa vụ theo hợp ồng ối với bên kia (gọi là bên nhận thế chấp) và

không chuyển giao tài sản ó cho bên nhận thế chấp. Việc thế chấp tài sản phải ược lập

thành văn bản, có thể lập thành văn bản riêng hoặc ghi trong hợp ồng chính. Trong trường

hợp pháp luật có quy ịnh thì văn bản thay thế phải ược công chứng, chứng thực hoặc ăng

ký.

3.6.3 Đặt cọc

Theo Điều 328 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy ịnh: “Đặt cọc là việc một bên (sau ây gọi là

bên ặt cọc) giao cho bên kia (sau ây gọi là bên nhận ặt cọc) một khoản tiền hoặc kim khí

quý, á quý hoặc vật có giá trị khác (sau ây gọi chung là tài sản ặt cọc) trong một thời hạn ể

bảo ảm giao kết hoặc thực hiện hợp ồng”. Tài sản ặt cọc có thể là tiền, giấy tờ có giá và

ộng sản nói chung, ví dụ: ặt coc xe ô tô ể ảm bảo cho việc giao kết hợp ồng mua bán nhà

ở.Bộ luật Dân sự năm 2015 quy ịnh tài sản gồm 4 loại: Vật, tiền, giấy tờ có giá và quyền

tài sản, trong khi quy ịnh tài sản ặt cọc chỉ bao gồm: “một khoản tiền hoặc kim khí quý, á

quý hoặc vật có giá trị khác”. Như vậy, tuy không cấm, nhưng tài sản ặt cọc không bao

gồm vật là ộng sản nói chung, mà chỉ gồm một số ộng sản. Như vậy, tuy pháp luật không

cấm nhưng bất ộng sản không thể là tài sản ặt cọc. Bộ luật Dân sự năm 2015 không còn

quy ịnh việc ặt phải ược lập thành văn bản như Bộ luật dân sự năm 2005. Đồng thời, cũng

không có trường hợp nào hợp ồng ật cọc bắt buộc phải công chứng, chứng thực và ăng ký

giao dịch bảo ảm như ối với một số hợp ồng thế chấp. Kể cả khi hợp ồng chính phải bằng

văn bản và ược công chứng, chứng thực thì hợp ồng ặt cọc cũng không nhất thiết phải tuân

theo iều kiện bằng văn bản và ược công chửng, chứng thực. Vì vậy, hoàn toàn có thể sử

dụng hợp ồng ặt cọc ể ràng buộc hợp pháp các bên ký kết và thực hiện hợp ồng mua bán,

chuyển nhượng bất ộng sản, kể cả trường hợp bất ộng sản chưa ủ iều kiện ể mua bán,

chuyển nhượng.

lOMoARcPSD|37054152 
44  
  
 
Quy ịnh về ặt cọc về cơ bản giống với quy ịnh về cầm cố, cũng thực hiện giao tài sản (nhấn 
mạnh tiền, hoặc kim khí quý, á quý hoặc vật có giá trị khác) ể ảm bảo nghĩa vụ. Đặt cọc có 
một iểm khác là, ngoài việc ể bảo ảm thực hiện hợp ồng, thì còn ể ảm bảo cho việc giao 
kết hợp ồng.  
Ngoài ra, nếu bên nhận ặt cọc vi phạm nghĩa vụ thì phải trả cho bên kia (phạt cọc) gấp ôi 
số tiền (gồm tài sản ặt cọc và một khoản tương ương giá trị tài sản ặt cọc), trừ trường hợp 
có thỏa thuận khác. Như vậy, nếu như có thỏa thuận thì bên nhận ặt cọc có thể phải trả lại 
ít hơn hoặc nhiều hơn 2 lần số tiền ặt cọc. Đặc biệt có ược áp dụng biện pháp phạt cọc khác 
i ối với trường hợp “bên ặt cọc” vi phạm không, hay chỉ có một cách xử lý duy nhất là “tài 
sản ặt cọc thuộc về bên nhận cọc”? Với cách viết “trừ trường hợp có thỏa thuận khác” như 
trên, thì không biết có “trừ” ối với cả hai trường hợp, hay chỉ trừ ối với trường hợp sau.  
Nếu như thỏa thuận phạt cọc gấp vài ba lần số tiền ặt cọc thì bình thường, nhưng nếu thỏa 
thuận phạt coc gấp hàng trăm, hàng nghìn, thậm chí hàng triệu lần số tiền ặt cọc thì khó có 
thể ược Toà án chấp nhận, cho dù không có quy ịnh nào hạn chế việc Hải quan. Ngay cả lẽ 
công bằng” theo quy ịnh của Bộ luật dân sự năm 2015 thì Tòa án cũng chỉ ược sử dụng nếu 
như các bên không có thỏa thuận, pháp luật không có quy ịnh, không có tập quán không 
thể áp dụng tương tự.  
3.6.4 Ký cược  
Ký cược là việc bên thuê tài sản là ộng sản giao cho bên cho thuê một khoản tiền hoặc kim 
khí quí, á quí hoặc vật có giá trị khác (gọi là tài sản ký cược) trong một thời hạn ể bảo ảm 
việc trả lại tài sản thuê. Theo ó, ký cược chỉ áp dụng ối với những hợp ồng thuê tài sản 
trong trường hợp tài sản thuê phải là “ ộng sản” và tài sản ký cược không phải là quyền tài 
sản. Mục ích của ký cược là nhằm buộc bên thuê phải trả lại tài sản, và ể bảo vệ các quyền 
lợi của bên cho thuê tài sản. Khi ký cược, hai bên phải thỏa thuận về thời hạn khi nào bên 
thuê phải trả lại tài sản. Thời hạn ký cược là thời hạn thuê tài sản (Điều 474 BLDS 2015 
quy ịnh về thời hạn thuê tài sản). Theo nguyên tắc và ể ảm bảo quyền lợi cho bên cho thuê, 
giá trị tài sản ký cược phải tương ương hoặc cao hơn giá trị tài sản cho thuê (nếu các bên 
không có thỏa thuận khác). Vê hình thức ký cược, BLDS 2015 không quy ịnh bắt buộc ký 
cược phải theo một hình thức nhất ịnh (có thể bằng văn bản, hoặc bằng lời nói). Về việc xử 
lý tài sản ký cược, nếu bên thuê trả lại tài sản thuê theo như thỏa thuận thì bên thuê ược 
nhận lại tài sản ký cược sau khi trừ tiền thuê; nếu bên thuê không trả lại tài sản thuê thì bên 
cho thuê có quyền òi lại tài sản thuê chứ tài sản ký cược không ương nhiên thuộc sở hữu 
của bên cho thuê ( iểm khác biệt so với ặt cọc); Tài sản ký cược chỉ thuộc sở hữu bên cho 
thuê khi tài sản thuê không còn ể trả lại (tài sản thuê bị mất, bị tiêu hủy hoặc ã chuyển giao 
cho người thứ ba… ). Trong việc xử lý tài sản ký cược thì có một số vấn ề như sau:  
–  Trong trường hợp bên.thuê trả lại tài sản thuê thì bên cho thuê phải trả lại tài sản ký 
cược (nhưng sẽ trừ i tiền thuê chưa trả) hoặc tiền thuê hai bên sẽ thỏa thuận thanh toán 
riêng. Bên thuê (bên ký cược) phải, thanh toán cho bên cho thuê (bên nhận ký cược) chi 
phí hợp lý (nếu có) ể bảo quản, giữ gìn tài sản ký cược trừ trường hợp các bên có thỏa 

lOMoARcPSD|37054152

thuận khác; ngược lại thì bên cho thuê (bên nhận ký cược) có nghĩa vụ bảo quản, giữ gìn

tài sản ký cược, không ược khai thác, sử dụng tài sản ó, trừ trường hợp các bên có thoả

thuận khác, bên nhận ký cược không ược xác lập giao dịch ốì với tài sản ký cược trừ trường

hợp bên ký cược ồng ý.

– Trong trường hợp bên thuê cố tình không trả lại tài sản thuê thì bên cho thuê có

quyền yêu cầu Tòa áíi buộc bên thuê phải trả lại tài sản thuê và việc trả lại tài sản thuê và

tài sản ký cược sẽ ược thực hiện cùng một lúc.

– Trong trường hợp tài sản thuê không còn ể trả lại (vì lý do tài sản thuê bị mất hoặc

bị tiêu hủy… ) thì tài sản ký cược thuộc về bên cho thuê và chấm dứt nghĩa vụ của bên

thuê với bên cho thuê. Các bên cần thận trọng trong việc thỏa thuận về tài sản ký cược. Tại

thời iểm hai bên phải trả lại tài sản mà có sự thay ổi khách quan giá trị tài sản thuê hoặc tài

sản ký cược theo hướng tăng lên hay giảm i so với giá trị ban ầu tại thòi iểm chuyển giao

tài sản thì các bên không có quvền yêu cầu thanh toán chênh lệch (trừ khi các bên có thỏa

thuận khác).

3.6.5 Ký quỹ

Ký quỹ là việc bên có nghĩa vụ gửi một khoản tiền hoặc kim khí quí, á quí hoặc giấy tờ có

giá khác vào tài khoản phong toả tại một ngân hàng ể bảo ảm việc thực hiện nghĩa vụ theo

hợp ồng. Trường hợp bên có nghĩa vụ không thực hiện hoặc thực hiện không úng nghĩa vụ

thì bên có quyền ược tổ chức tín dụng nơi ký quỹ thanh toán, bồi thường thiệt hại do bên

có nghĩa vụ gây ra, sau khi trừ chi phí dịch vụ. Bộ luật Dân sự năm 2015 quy ịnh:“1- Ký

quỹ là việc bên có nghĩa vụ gửi một khoản tiền hoặc kim khí quý, á quý hoặc giấy tờ có giá

vào tài khoản phong tỏa tại một tổ chức tín dụng ể bảo ảm việc thực hiện nghĩa vụ. 2-

Trường hợp bên có nghĩa vụ không thực hiện hoặc thực hiện không úng nghĩa vụ thì bên

có quyền ược tổ chức tín dụng nơi ký quỹ thanh toán, bồi thường thiệt hại do bên có nghĩa

vụ gây ra, sau khi trừ chi phí dịch vụ. 3- Thủ tục gửi và thanh toán thực hiện theo quy ịnh

của pháp luật”. (Điều 30) Theo quy ịnh trên thì các tài sản không ược sử dụng ê ký quỹ

bao gồm: ộng sản, ngoại trừ kim khí quý hoặc á quý, bất ộng sản và quyền tài sản.Đồng

thời, nếu theo úng quy ịnh trên thì luôn có 3 bên tham gia và giao dịch ký quỹ, ó là bên có

nghĩa vu (bên ký quỹ), bên có quyền (bên nhận ký quỹ) và tổ chức tín dụng. Thủ tục gửi

và thanh toán ký quỹ ược thực hiện theo quy ịnh của pháp luật cũng thường có sự tham gia

của các tổ chức tín dụng như ký quỹ ể i làm việc ở nước ngoài, ký quỹ ể cho thuê lại lao

ộng, ký quỹ bảo ảm dự thầu hay ký quỹ ể xin giấy phép hoạt ộng dịch vụ việc làm.

3.6.6 Bảo lãnh

Bảo lãnh là việc người thứ ba (gọi là bên bảo lãnh) cam kết với bên có quyền (gọi là bên

nhận bảo lãnh) sẽ thực hiện nghĩa vụ thay cho bên có nghĩa vụ (gọi là bên ược bảo lãnh),

nếu khi ến thời hạn mà bên ược bảo lãnh không thực hiện hoặc thực hiện không úng nghĩa

vụ. Các bên cũng có thể thoả thuận về việc bên bảo lãnh chỉ phải thực hiện nghĩa vụ khi

bên ược bảo lãnh không có khả năng thực hiện nghĩa vụ của mình. Việc bảo lãnh phải ược

lOMoARcPSD|37054152 
46  
  
 
lập thành văn bản, có thể lập thành văn bản riêng hoặc ghi trong hợp ồng chính. Trong 
trường hợp pháp luật có quy ịnh thì văn bản bảo lãnh phải ược công chứng, chứng thực. 
Biện pháp bảo lãnh ược phát sinh trên cơ sở thỏa thuận của các bên. Trên thực tế thì vấn ề 
bảo lãnh ược nhắc ến nhiều trong bảo lãnh ngân hàng. Hợp ồng bảo lãnh có thể ược xem 
là hợp ồng phụ với mục ích ể bảo ảm thực hiện nghĩa vụ cho hợp ồng chính, thông thường 
thì hợp ồng phụ Hải quan sẽ ược lập sau hợp ồng chính. Nếu trong các giao dịch khác, hợp 
ồng có hiệu lực kể từ khi kí kết hoặc chuyển giao tài sản thì trong bảo lãnh, nghĩa vụ bảo 
lãnh chỉ xuất hiện khi bên ược bảo lãnh không thực hiện hoặc thực hiện không úng nghĩa 
vụ khi ến hạn thực hiện.  
Đồng thời khác với cầm cố hay thế chấp, quan hệ bảo lãnh là quan hệ 3 bên: bên bảo lãnh, 
bên nhận bảo lãnh, bên ược bảo lãnh. Bên bảo lãnh ứng ra cam kết với bên có quyền (bên 
nhận bảo lãnh) sẽ thực hiện nghĩa vụ thay cho bên có nghĩa vụ (bên ược bảo lãnh), nếu khi 
ến thời hạn mà bên ược bảo lãnh không thực hiện hoặc thực hiện không úng nghĩa vụ; và 
các bên cũng có thể thỏa thuận về việc bên bảo lãnh chỉ phải thực hiện nghĩa vụ khi bên 
ược bảo lãnh không có khả năng thực hiện nghĩa vụ của mình.  
Đối tượng của bảo lãnh: Trong quan hệ nghĩa vụ dân sự, lợi ích các bên chủ thể hướng tới 
là lợi ích vật chất. Và trong quan hệ bảo lãnh là việc sử dụng một lợi ích vật chất của chủ 
thể Hải quan ể ảm bảo lợi ích vật chất cho chủ thể khác. Vì vậy người bảo lãnh phải có ủ 
iều kiện mang ến lợi ích vật chất tương ương với lợi ích vật chất mà người nhận bảo lãnh 
có quyền nhận ược từ người có nghĩa vụ. Lợi ích vật chất ó có thể là tài sản hoặc một công 
việc phải thực hiện. Nếu ối tượng của bảo lãnh là công việc phải thực hiện thì trong trường 
hợp người có nghĩa vụ không thể thực hiện công việc thì người bảo lãnh phải thực hiện 
công việc ó. Nếu ối tượng của nghĩa vụ dân sự là một khoản tiền hoặc một tài sản có giá 
trị thì nghĩa vụ của bảo lãnh là tài sản thuộc quyền sở hữu của người bảo lãnh.  
Phạm vi của bảo lãnh: Điều 336 Bộ luật dân sự quy ịnh về phạm vi bảo lãnh như sau: Bên 
bảo lãnh có thể cam kết bảo lãnh một phần hoặc toàn bộ nghĩa vụ cho bên ược bảo lãnh. 
Nghĩa vụ bảo lãnh bao gồm cả tiền lãi trên nợ gốc, tiền phạt, tiền bồi thường thiệt hại, lãi 
trên số tiền chậm trả, trừ trường hợp có thoả thuận khác. Các bên có thể thỏa thuận sử dụng 
biện pháp bảo ảm bằng tài sản ể bảo ảm thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh. Trường hợp nghĩa vụ 
ược bảo lãnh là nghĩa vụ phát sinh trong tương lai thì phạm vi bảo lãnh không bao gồm 
nghĩa vụ phát sinh sau khi người bảo lãnh chết hoặc pháp nhân bảo lãnh chấm dứt tồn tại.  
3.7 Trách nhiệm do vi phạm Hợp ồng dịch vụ logistics  
3.7.1 Các căn cứ áp dụng trách nhiệm do vi phạm hợp ồng  
Với tính chất là một loại trách nhiệm pháp lý, trách nhiệm do vi phạm hợp ồng trong kinh 
doanh, thương mại ược áp dụng khi có những căn cứ do pháp luật quy ịnh. Với mỗi hình 
thức chế tài, căn cứ áp dụng có sự khác nhau nhất ịnh, phụ thuộc vào tính chất và mục ích 
của hình thức chế tài ó. Theo quy ịnh hiện hành, các hình thức chế tài ược áp dụng khi có 
các căn cứ sau:  

lOMoARcPSD|37054152 
47  
  
 
Căn cứ thứ nhất, có hành vi vi phạm nghĩa vụ theo hợp ồng  
Hành vi vi phạm hợp ồng là căn cứ pháp lý ể áp dung ối với tất cả các hình thức chế tài do 
vi phạm hợp ồng. Hành vi vi phạm hợp ồng trong kinh doanh, thương mại là xử sự của các 
chủ thể hợp ồng không phù hợp với các nghĩa vụ theo hợp ồng. Biểu hiện cụ thể của vi 
phạm hợp ồng trong kinh doanh, thương mại là việc không thực hiện hoặc thực hiện không 
úng, không ầy ủ theo nghĩa vụ hợp ồng. Cần lưu ý, trong quan hệ hợp ồng trong kinh doanh, 
thương mại, các bên không chỉ phải thực hiện những nghĩa vụ thỏa thuận trong hợp ồng 
(ghi vào hợp ồng), mà coi có thể phải thực hiện những nghĩa vụ theo quy ịnh của pháp luật 
(trong khoa học pháp lý thường gọi là nội dung thường lệ của hợp ồng trong kinh doanh, 
thương mại). Vì vậy, khi xem xét hành vi có vi phạm hợp ồng trong kinh doanh, thương 
mại hay không, cần phải căn cứ vào hợp ồng và các quy ịnh về hợp ồng trong kinh doanh, 
thương mại. Căn cứ thứ hai, có thiệt hại thực tế xảy ra  
Thiệt hại vật chất thực tế do vi phạm hợp ồng trong kinh doanh, thương mại gây ra là căn 
cứ bắt buộc phải có khi áp dung chế tài bồi thường thiệt hại. Đối với các hình thức chế tai 
khác, thiệt hại thực tế có thể ược coi là tình tiết ể xác ịnh mức ộ nặng, nhẹ của chế tài ược 
áp dung. Thiệt hại thực tế là những thiệt hại có thể tính ược thành tiền mà bên bị vi phạm 
hợp ồng phải gánh chịu (hàng hóa mất mát, hư hỏng, chi phí ngăn chặn, hạn chế thiệt 
hại…). Thiệt hại thực tế ược chia làm hai loại là thiệt hại trực tiếp và thiệt hại gián tiếp. 
Thiệt hại trực tiếp là những thiệt hại ã xảy ra trên thực tế, có thể tính toán một cách dể dàng 
và chính xác. Biểu hiện cụ thể của thiệt hại trực tiếp là tài sản bị mất mát, hư hỏng, chi phí 
ể ngăn chặn và hạn chế thiệt hại do vi phạm hợp ồng gây ra. Thiệt hại gián tiếp là những 
thiệt hại phải dựa trên sự suy oán khoa học (trên cơ sở những chứng cứ, tài liệu) mới có thể 
xác ịnh ược. Biểu hiện cụ thể của thiệt hại gián tiếp là thu nhập thực tế bị mất, bị giảm sút, 
khoản lợi áng lẽ ược hưởng mà bên có quyền lợi bị vi phạm phải chịu.  
Về nguyên tắc, bên bị vi phạm chỉ ược bồi thường (và bên vi phạm chỉ có nghĩa vụ phải 
bồi thường) những khoản thiệt hại trong phạm vi do pháp luật quy ịnh. Đối với các hợp 
ồng nói chung, các khoản thiệt hại do vi phạm nghĩa vụ hợp ồng gây ra bao gồm tổn thất 
về tài sản, chi phí hợp lý ể ngăn chặn, hạn chế, khắc phục thiệt hại, thu nhập thực tế bị mất 
hoặc bị giảm sút. Đối với hợp ồng trong lĩnh vực kinh doanh, thương mại, Luật Thương 
mại quy ịnh về các khoản thiệt hại do vi phạm hợp ồng bao gồm giá trị tổn thất thực tế, 
trực tiếp mà bên bị vi phạm phải chịu do bên vii phạm gây ra là khoản lợi trực tiếp mà bên 
bị vi phạm áng lẽ ược hưởng nếu không có hành vi vi phạm. Nếu bên vi phạm chậm thanh 
toán tiền, thì bên bị vi phạm có quyền yêu cầu trả tiền lãi trên số tiền chậm trả ó theo lãi 
suát nợ quá hạn trung bình trên thị trường tại thời iểm thanh toán tương ứng với thời gian 
chậm trả.  
Căn cứ thứ ba, có mối quan hệ nhân quả giữa hành vi vi phạm và thiệt hại thực tế Mối 
quan hệ nhân quả giữa hành vi vi phạm hợp ồng và thiệt hại thực tế ược xác ịnh khi hành 
vi vi phạm và thiệt hại thực tế có mối liên hệ nội tại, tất yếu; hành vi vi hạm là nguyên nhân 
trực tiếp gây ra thiệt hại. Bên có hành vi vi phạm hợp ồng chỉ phải bồi thường thiệt hại khi 

lOMoARcPSD|37054152 
48  
  
 
thiệt hại xảy ra là kết quả tất yếu của hành vi vi phạm hợp ồng. Trên thực tế, một hành vi 
vi phạm hợp dồng có thể gây ra nhiều khoản thiệt hại và một khoản thiệt hại cũng có thể 
ược sinh ra do nhiều hành vi vi phạm hợp ồng. Trong khi ó, các chủ thể hợp ồng, ặc biệt là 
các chủ thể kinh doanh, có thể cùng lúc tham gia nhiều quan hệ hợp ồng khác nhau. Vì vậy, 
việc xác ịnh chính xác mối quan hệ nhân quả giữa hành vi vi phạm hợp ồng và thiệt hai 
thực tế không phải bao giờ cũng dể dàng; sẽ rất dễ nhầm lẫn nếu chỉ dựa vào sự suy oán 
chủ quan. Điều Hải quan òi hỏi bên bị vi phạm khi òi bồi thường thiệt hại (cũng như các 
cơ quan tài phán khi áp dụng quyết ịnh chế tài bồi thường thiệt hại ối với bên vi phạm) phải 
dựa trên những chứng cứ rõ ràng, xác thực và hợp pháp. 
Căn cứ thứ tư, có lỗi của bên vi phạm  
Căn cứ bắt buộc phải có ể áp dụng ối với tất cả các hình thức chế tài do vi phạm hợp ồng 
là lỗi của bên vi phạm hợp ồng. Trong khoa học pháp lý, lỗi ược hiểu là trạng thái tâm lý 
và mức ộ nhận thức của một người ối với hành vi của họ và hậu quả của hành vi ó. Vấn ề 
trạng thái tâm lý và nhận thức chỉ ược ặt ra ối với các chủ thể là cá nhân. Trong khi bên vi 
phạm hợp ồng có thể là cá nhân hoặc tổ chức. Vì vậy, khi xác ịnh lỗi của chủ thể là tổ chức 
vi phạm hợp ồng  ể áp dụng trách nhiệm hợp ồng, phải căn cứ vào lỗi của người ại diện 
cho tổ chức ã giao kết và thực hiện hợp ồng. Trách nhiệm hợp ồng ược áp dung theo nguyên 
tắc lỗi suy oán, theo ó mọi hành vi không thực hiện, thực hiện không úng hợp ồng ều bị 
suy oán là có lỗi (trừ trường hợp bên vi phạm chứng minh ược mình không có lỗi); bên vi 
phạm cũng như cơ quan tài phán không có nghĩa vụ chứng minh lỗi của bên vi phạm.  
3.7.2 Các loại chế tài dụng khi vi phạm hợp ồng  
Khi có hành vi vi phạm hợp ồng, bên vi phạm phải chịu trách nhiệm pháp lý là: Bồi thường 
thiệt hại và Phạt vi phạm. Chúng ta cần phân biệt 02 loại chế tài này có những iểm khác 
biệt cơ bản sau:  
TIÊU CHÍ  
BỒI THƯỜNG THIỆT 
HẠI  
PHẠT VI PHẠM  

lOMoARcPSD| 37054152

Khái niệm

Bồi thường thiệt hại là việc

bên vi phạm bồi thường

những tổn thất do hành vi vi

phạm hợp ồng gây ra cho

bên bị vi phạm.

Phạt vi phạm là việc bên bị

vi phạm yêu cầu bên vi

phạm trả một khoản tiền

phạt do vi phạm hợp ồng

nếu trong hợp ồng có thoả

thuận.

(Riêng ối với hợp ồng

thương mại trừ các trường

hợp miễn trách nhiệm quy

ịnh tại Điều 294 Luật

Thương mại 2005 sẽ không

phải chịu chế tài phạt vi

phạm.)

Mục ích áp dụng

Khắc phục hậu quả do hành

vi vi phạm gây nên

Ngăn ngừa các vi phạm có

thể xảy ra trong quá trình

thực hiện hợp ồng

Căn cứ phát sinh

Phát sinh khi có ủ 3 yếu tố:

- Có hành vi vi phạm

hợp ồng;

- Có thiệt hại thực tế

xảy ra;

- Có mối quan hệ nhân

quả: Hành vi vi phạm hợp

ồng

- Có thỏa thuận;

- Có hành vi vi phạm

hợp ồng

=>Việc phạt vi phạm chỉ ặt

ra nếu có sự thỏa thuận của

các bên chủ thể trong hợp

là nguyên nhân trực tiếp gây

ra thiệt hại.

=>Cho dù các bên có thỏa

thuận hay không, thì khi xảy

ra thiệt hại, bên gây thiệt hại

vẫn phải bồi thường theo

quy ịnh của pháp luật.

ồng. Nếu trong hợp ồng

không có ghi nhận về vấn ề

phạt vi phạm thì bên bị vi

phạm không có quyền yêu

cầu phạt vi phạm hợp ồng ối

với bên vi phạm.

lOMoARcPSD|37054152

Mức chế tài áp dụng

Bồi thường toàn bộ thiệt hại,

bao gồm:

- Giá trị tổn thất trực

tiếp và;

- Khoản lợi trực tiếp

ãng lẽ ược hưởng.

Trừ trường hợp các bên có

thỏa thuận khác hoặc luật có

quy ịnh khác:

- Do các bên chủ thể

thỏa thuận miễn trừ trách

nhiệm bồi thường thiệt hại.

- Thiệt hại gây ra

không do lỗi của bên gây

thiệt hại mà là do lỗi của bên

bị thiệt hại.

- Thiệt hại xảy ra do sự

kiện bất khả kháng.

>>> Đối với hợp ồng dân

sự:

Mức phạt vi phạm hợp ồng

do các bên tự do thỏa thuận

(không bị khống chế mức

tối a)

Thỏa thuận phạt vi phạm

ược quy ịnh tại Điều 418 Bộ

luật dân sự 2015, theo ó,

phạt vi phạm là sự thỏa

thuận giữa các bên trong

hợp ồng, theo ó bên vi phạm

nghĩa vụ phải nộp một

khoản tiền cho bên bị vi

phạm. Mức phạt vi phạm do

các bên thỏa thuận, trừ

trường hợp luật liên quan có

quy ịnh khác.

>>> Đối với mức phạt hợp

ồng thương mại:

Theo Điều 301 Luật

Thương mại 2005, theo ó,

mức phạt ối với vi phạm

nghĩa vụ hợp ồng hoặc tổng

mức phạt ối với nhiều vi

phạm do các bên thoả thuận

trong hợp ồng, nhưng

không quá 8% giá trị phần

nghĩa vụ hợp ồng bị vi

phạm, trừ trường hợp quy

ịnh tại Điều 266 của Luật

Hải quan quy ịnh về phạt vi

phạm, bồi thường thiệt

lOMoARcPSD|37054152

hại trong trường hợp kết quả

giám ịnh sai.

>>> Đối với mức phạt hợp

ồng xây dựng:

Theo khoản 2 Điều

146 Luật xây dựng

2014 thì:“ Đối với công

trình xây dựng sử dụng vốn

nhà nước, mức phạt hợp ồng

không vượt quá 12% giá trị

phần hợp ồng bị vi phạm.

Ngoài mức phạt theo thỏa

thuận, bên vi phạm hợp ồng

còn phải bồi thường thiệt

hại cho bên kia, bên thứ ba

(nếu có) theo quy ịnh của

Luật Hải quan và pháp luật

có liên quan khác”.

Quan hệ giữa hai chế tài

Đối với hợp ồng dân sự:

– Có thể chỉ thỏa thuận áp dụng chế tài phạt vi phạm;

– Có thể thỏa thuận áp dụng ồng thời hai chế tài;

– Có thỏa thuận về phạt vi phạm nhưng không thỏa

thuận về việc vừa phải chịu phạt vi phạm vừa phải bồi

thường thiệt hại thì chỉ ược áp dụng chế tài phạt vi phạm.

Đối với hợp ồng thương mại:

– Không có thỏa thuận phạt vi phạm thì chỉ có quyền

òi yêu cầu bồi thường thiệt hại;

– Có thỏa thuận phạt vi phạm thì có thể áp dụng cả hai

chế tài.

3.8 Giải quyết tranh chấp hợp ồng dịch vụ Logistics

3.8.1 Khái niệm, ặc iểm

Khái niệm

Tranh chấp hợp ồng dịch vụ logistics ược hiểu là mâu thuẫn giữa các bên tham gia ký kết

hợp ồng về việc thực hiện, thực hiện không ầy ủ hoặc không thực hiện các quyền và nghĩa

vụ theo hợp ồng ã ược ký kết.

lOMoARcPSD| 37054152

Tranh chấp hợp ồng cũng ược hiểu là ý kiến bất ồng của các bên về việc ánh giá hành vi vi

phạm hoặc là cách thức giải quyết hậu quả từ vi phạm ó.

Đặc iểm của tranh chấp hợp ồng:

- Tranh chấp hợp ồng thường phát sinh từ quan hệ hợp ồng và thuộc quyền tự quyết

của các bên tranh chấp;

- Tranh chấp hợp ồng luôn có yếu tố vật chất hoặc tinh thần và gắn với lợi ích các bên

tranh chấp;

- Nguyên tắc giải quyết các tranh chấp hợp ồng là các bên bình ẳng với nhau và theo

thỏa thuận;

3.8.2 Các phương thức giải quyết tranh chấp hợp ồng

3.8.2.1. Phương thức thương lượng, hòa giải

Hòa giải là hình thức giải quyết tranh chấp xuất hiện sớm nhất trong lịch sử xã hội loài

người trên nhiều lãnh vực, chứ không riêng ặc trưng gì với tranh chấp Hợp ồng. Khi hòa

giải các bên tranh chấp cùng nhau bàn bạc, thỏa thuận ể i ến thống nhất một phương án giải

quyết bất ồng giữa họ và tự nguyện thực hiện phương án ã thỏa thuận qua hòa giải. Các

bên phải tự thương lượng, hòa giải với nhau khi phát sinh tranh chấp. Khi thương lượng,

hòa giải bất thành mới ưa ra Tòa án hoặc trọng tài giải quyết. Ngay tại Tòa án, các bên vẫn

có thể tiếp tục hòa giải với nhau. Ở VN, bình quân mỗi năm, số lượng tranh chấp kinh tế

ược giải quyết bằng phương thức hòa giải chiếm ến trên dưới 50% tổng số vụ việc mà Tòa

án ã phải giải quyết.

Các ưu iểm của giải quyết tranh chấp Hợp ồng kinh tế trong thực tế bằng phương thức hòa

giải:

- Là phương thức giải quyết tranh chấp ơn giản, nhanh chóng, ít tốn kém.

- Các bên hòa giải thành thì không có kẻ thắng người thua nên không gây ra tình trạng ối

ầu giữa các bên, vì vậy duy trì ược quan hệ hợp tác vẫn có giữa các bên.

Các bên dễ dàng kiểm soát ược việc cung cấp chứng từ và sử dụng chứng từ ó giữ ược các

bí quyết kinh doanh và uy tín của các bên.

- Hòa giải xuất phát từ sự tự nguyện có iều kiện của các bên, nên khi ạt ược phương án

hòa giải, các bên thường nghiêm túc thực hiện.

Những mặt hạn chế của phương thức hòa giải trong tranh chấp Hợp ồng:

- Kết quả của việc hoà giải phụ thuộc vào thiện chí của các bên tranh chấp. Nếu một bên

thiếu thiện chí thì có thể sẽ lợi dụng thủ tục hòa giải ể trì hoãn việc thực hiện nghĩa vụ

của mình. Việc trì hoãn giải quyết tranh chấp có thể ưa ến hậu quả là bên có quyền lợi

bị vi phạm mất quyền khởi kiện tại Tòa án hoặc trọng tài vì hết thời hạn khởi kiện.

lOMoARcPSD| 37054152

- Nếu hoà giải bất thành, thì lợi thế về chi phí thấp trở thành gánh nặng bổ sung cho các

bên tranh chấp.

Các hình thức hòa giải:

- Tự hòa giải: là do các bên tranh chấp tự bàn bạc ể i ến thống nhất phương án giải quyết

tranh chấp mà không cần tới sự tác ộng hay giúp ỡ của ệ tam nhân.

- Hòa giải qua trung gian: là việc các bên tranh chấp tiến hành hòa giải với nhau dưới sự

hổ trợ, giúp ỡ của người thứ ba (người trung gian hòa giải). Trung gian hòa giải có thể

là cá nhân, tổ chức hay Tòa án do các bên tranh chấp chọn lựa hoặc do pháp luật qui

ịnh.

- Hòa giải ngoài thủ tục tố tụng: là việc hòa giải ược các bên tiến hành trước khi dưa ơn

khởi kiện ra Tòa án hay trọng tài.

- Hòa giải trong thủ tục tố tụng: là việc hòa giải ược tiến hành tại Tòa án, trong tài khi

các cơ quan Hải quan tiến hành giải quyết tranh chấp theo ơn kiện của một bên (hòa

giải dưới sự trợ giúp của Tòa án hay trọng tài). Tòa án, trong tài sẽ ra quyết ịnh công

nhận sự thỏa thuận của các bên và quyết ịnh Hải quan có giá trị cưỡng chế thi hành ối

với các bên.

3.8.2.2 Phương thức giải quyết bởi Trọng tài

Các bên thỏa thuận ưa ra những tranh chấp ã hoặc sẽ phát sinh giữa họ ra giải quyết tại

Trọng tài và Trọng tài sau khi xem xét sự việc tranh chấp, sẽ ưa ra phán quyết có giá trị

cưỡng chế thi hành ối với các bên. Phương thức giải quyết trọng tài cũng bắt nguồn từ sự

thỏa thuận của các bên trên cơ sở tự nguyện. Các bên ược quyền thỏa thuận lựa chọn một

Trọng tài phù hợp, chỉ ịnh trọng tài viên ể thành lập Hợp ồng (hoặc Ủy ban) Trọng tài giải

quyết tranh chấp. Khác với thương lượng hòa giải, trọng tài là một cơ quan tài phán (xét

xử). Tính tài phán của trọng tài thể hiện ở quyết ịnh trọng tài có giá trị cưỡng chế thi hành.

Trung tâm trọng tài Quốc tế Việt Nam có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp phát sinh

từ quan hệ kinh tế, trong ó có tranh chấp Hợp ồng (tranh chấp phát sinh từ Hợp ồng thuần

túy dân sự không thuộc thẩm quyền giải quyết của Trọng tài). Thẩm quyền của Trọng tài

ược xác ịnh không phụ thuộc vào quốc tịch, ịa chỉ trụ sở giao dịch chính của các bên tranh

chấp hay nơi các bên tranh chấp có tài sản hay nơi ký kết hoặc thực hiện Hợp ồng.

Điều kiện ể trọng tài có thẩm quyền giải quyết tranh chấp là các bên phải có thỏa thuận

trọng tài. Thỏa thuận trọng tài là sự nhất trí của các bên ưa ra những tranh chấp ã hoặc sẽ

phát sinh giữa họ ra giải quyết tại trọng tài. Thỏa thuận trọng tài phải thể hiện dưới hình

thức văn bản và phải chỉ ích danh một trung tâm trọng tài cụ thể . Thỏa thuận trọng tài có

thể là một iều khoản của Hợp ồng ( iều khoản trọng tài) hay là một thỏa thuận riêng biệt

(Hiệp nghị trọng tài). Mọi sự thay ổi, ình chỉ, hủy bỏ hay vô hiệu của Hợp ồng ều khôn

glàm ảnh hưởng ến hiệu lực của thoả thuận trọng tài (trừ trường hợp lý do làm Hợp ồng vô

hiệu cũng là lý do làm thoả thuận trọng tài vô hiệu). Thỏa thuận trọng tài không có giá trị

lOMoARcPSD|37054152 
54  
  
 
ràng buộc các bên khi nó không có hiệu lực hoặc không thể thi hành ược. Khi ã có thỏa 
thuận trọng tài thì các bên chỉ ược kiện tại trọng tài theo sự thỏa thuận mà thôi. Tòa án 
không tham gia giải quyết nếu các bên ã thỏa thuận trọng tài, trừ trường hợp thỏa thuận 
trọng tài ó là vô hiệu hoặc thỏa thuận trọng tài là không thể thực hiện ược.  
Trọng tài hoạt ộng theo nguyên tắc xét xử một lần. phán quyết trọng tài có tính chung thẩm: 
các bên không thể kháng cáo trước Tòa án hoặc các tổ chức nào khác. Các bên tranh chấp 
phải thi hành phán quyết trọng tài trong thời hạn ấn ịnh của phán quyết.  
 Các ưu iểm của phương thức giải quyết tranh chấp Hợp ồng thông qua trọng tài:  
-  Thủ tục trọng tài ơn giản, nhanh chóng.  
-  Các bên tranh chấp có khả năng tác ộng ến quá trình trọng tài.  
-  Quyền chỉ ịnh trọng tài viên giúp các bên lựa chọn ược trọng tài viên giỏi, nhiều kinh 
nghiệm, am hiểu sâu sắc vấn ề ang tranh chấp. Qua ó, có iều kiện giải quyết tranh chấp 
Hợp ồng nhanh chóng, chính xác.  
-  Nguyên tắc trọng tài không công khai giúp các bên hạn chế sự tiết lộ các bí quyết kinh 
doanh, giữ ược uy tính của các bên trên thương trường.  
-  Trọng tài không ại diện cho quyền lực nhà nước nên rất phù hợp ể giải quyết các tranh 
chấp có nhân tố nước ngoài.  
 Các mặt hạn chế của phương thức trọng tài:  
-  Tính cưỡng chế thi hành các quyết ịnh trọng tài không cao (vì Trọng tài không ại diện 
cho quyền lực tư pháp của nhà nước).  
-  Việc thực hiện các quyết ịnh trọng tài hoàn tòan phụ thuộc vào ý thức tự nguyện của các 
bên. 
 3.8.2.3 Phương thức giải quyết tranh chấp hợp ồng theo thủ tục tố tụng tư pháp  
 Khi tranh chấp Hợp ồng phát sinh, nếu các bên không tự thương lượng, hòa giải với nhau 
thì có thể ược giải quyết tại Tòa án. Tùy theo tính chất của Hợp ồng là kinh tế hay dân sự 
mà các tranh chấp phát sinh có thể ược Tòa án giải quyết theo thủ tục tố tụng kinh tế hay 
thủ tục tố tụng dân sự  
Các lợi thế của việc giải quyết tranh chấp Hợp ồng qua Tòa án:  
-  Các quyết ịnh của Tòa án ( ại diện cho quyền lực tư pháp của nhà nước) có tính cưỡng 
chế thi hành ối với các bên.  
-  Với nguyên tắc 2 cấp xét xử, những sai sót trong quá trình giải quyết tranh chấp có khả 
năng ược phát hiện khắc phục.  
-  Với iều kiện thực tế tại Việt Nam, thì án phí Tòa án lại thấp hơn lệ phí trọng tài.  Các 
mặt hạn chế của việc giải quyết tranh chấp Hợp ồng qua Tòa án:  
-  Thời gian giải quyết tranh chấp thường kéo dài (vì thủ tục tố tụng Tòa án quá chặt chẽ).  

lOMoARcPSD|37054152

- Khả năng tác ộng của các bên trong quá trình tố tụng rất hạn chế.

CHƯƠNG 4: PHÁP LUẬT VỀ VẬN TẢI

4.1 Pháp luật về vận tải biển

4.1.1 Công ước của liên hiệp quốc về chuyên chở hàng hoá bằng ường biển 1978

4.1.1.1 Một số khái niệm

Người chuyên chở là bất kỳ người nào, tự mình hoặc trên danh nghĩa của mình, một

hợp ồng vận tải bằng ường biển ã ược ký kết với người gửi hàng.

Người chuyên chở thực tế là bất kỳ người nào ược người chuyên chở ủy thác thực

hiện việc chuyên chở hàng hóa hoặc một phần việc chuyên chở ó, và bao gồm bất kỳ người

nào khác ược giao phó thực hiện việc chuyên chở ó.

Người gửi hàng là bất kỳ người nào tự ký hay ược người khác ứng tên hoặc thay mặt

ký một hợp ồng vận tải hàng hóa bằng ường biển với người chuyên chở, hoặc là bất kỳ

người nào mà chính người ó giao hoặc ược người khác ứng tên hay thay mặt giao hàng cho

người chuyên chở liên quan tới hợp ồng vận tải ường biển.

Người nhận hàng là người có quyền nhận hàng.

Hàng hóa gồm cả súc vật sống, nếu hàng hóa ược óng trong container, pallet hoặc

công cụ vận tải tương tự, hoặc khi hàng hóa ược bao gói, “hàng hóa” bao gồm cả công cụ

vận tải hoặc bao gói ó nếu chúng ược người gửi hàng cung cấp.

4.1.1.2 Trách nhiệm của người chuyên chở và người chuyên chở thực tế

- Khi việc chuyên chở hay một phần chuyên chở ược giao cho người chuyên chở thực

tế ảm nhiệm, dù việc ủy thác ó có phù hợp với quyền tự do trong hợp ồng vận tải ường

biển hay không, người chuyên chở vẫn phải chịu trách nhiệm ối với toàn bộ quá trình

chuyên chở theo úng những quy ịnh của Công ước này. Đối với phần chuyên chở do người

chuyên chở thực tế tiến hành, người chuyên chở phải chịu trách nhiệm về những hành vi

và thiếu sót của người chuyên chở thực tế và của người làm công và ại lý của người chuyên

chở thực tế chỉ khi những người này hoạt ộng trong phạm vi công việc ược giao.

- Tất cả các quy ịnh của Công ước này quy ịnh trách nhiệm của người chuyên chở

cũng ược áp dụng ối với trách nhiệm của người chuyên chở thực tế trong quãng ường

chuyên chở do người này thực hiện.

- Bất kỳ thỏa thuận ặc biệt nào mà theo ó người chuyên chở ảm nhận những nhiệm

vụ không ược ặt ra trong Công ước, hoặc từ bỏ những quyền ược hưởng theo Công ước

này, chỉ có hiệu lực ối với người chuyên chở thực tế, nếu ược người chuyên chở thực tế

ồng ý rõ ràng bằng văn bản. Dù người chuyên chở thực tế có ồng ý như vậy hay không,

người chuyên chở vẫn bị ràng buộc bởi những nghĩa vụ hoặc bởi những sự từ bỏ phát sinh

từ sự thỏa thuận ặc biệt ó.

- Trong trường hợp và trong chừng mực mà cả người chuyên chở và người chuyên

chở thực tế cùng chịu trách nhiệm, trách nhiệm của họ là liên ới và riêng biệt.

lOMoARcPSD|37054152

- Tổng số tiền bồi thường mà người chuyên chở, người chuyên chở thực tế và những

người làm công và ại lý của họ phải chịu không ược vượt quá những giới hạn trách nhiệm

quy ịnh trong Công ước này.

- Không một quy ịnh nào trong các quy ịnh nói trên làm phương hại ến quyền truy òi

có thể có giữa người chuyên chở và người chuyên chở thực tế.

4.1.1.3 Thời hạn trách nhiệm

Trách nhiệm của người chuyên chở ối với hàng hóa, theo Công ước này, bao gồm

khoảng thời gian mà người chuyên chở ã chịu trách nhiệm về hàng hóa ở cảng xếp hàng,

trong quá trình chuyên chở và ở cảng dỡ hàng.

Người chuyên chở ược coi là chịu trách nhiệm về hàng hóa:

- Kể từ khi người chuyên chở ã nhận hàng từ:

Người gửi hàng hoặc một người thay mặt người gửi hàng, hoặc

Một cơ quan hoặc người thứ ba khác mà theo luật pháp hoặc quy ịnh ở cảng xếp hàng,

hàng hóa phải ược trao cho họ ể gửi i.

- Cho ến khi người chuyên chở ã giao hàng:

Bằng cách chuyển giao hàng cho người nhận, hoặc

Trong trường hợp người nhận không nhận hàng từ người chuyên chở, bằng cách ặt

hàng hóa dưới sự ịnh oạt của người nhận hàng, phù hợp với hợp ồng hoặc luật lệ hay tập

quán buôn bán mặt hàng ó tại cảng dỡ, hoặc

Bằng cách chuyển giao cho một cơ quan hoặc cho một người thứ ba khác mà theo

luật lệ hoặc quy ịnh áp dụng ở cảng dỡ, hàng hóa phải ược chuyển giao cho họ.

Chú ý: Khi nói ến người chuyên chở hoặc người nhận hàng, ngoài người chuyên chở

hoặc người nhận hàng ra, còn có nghĩa là nói ến cả người làm công hay ại lý của họ.

4.1.1.4 Cơ sở trách nhiệm

- Người chuyên chở chịu trách nhiệm về những thiệt hại do hàng hóa bị mất mát hoặc

hư hỏng cũng như do việc chậm giao hàng; nếu sự cố gây ra mất mát, hư hỏng hoặc chậm

giao hàng xảy ra trong khi hàng hóa ang thuộc trách nhiệm của người chuyên chở theo quy

ịnh, trừ khi người chuyên chở chứng minh ược rằng bản thân mình, những người làm công

hoặc người ại lý của mình ã áp dụng mọi biện pháp hợp lý, cần thiết ể tránh sự cố ó và hậu

quả của nó.

- Được coi là chậm giao hàng khi hàng không ược giao ở cảng dỡ hàng quy ịnh trong

hợp ồng vận tải ường biển trong thời gian ã thỏa thuận rõ ràng, hoặc nếu không có sự thỏa

thuận như vậy, trong thời gian hớp lý có thể òi hỏi ở một người chuyên chở cần mẫn, có

xét ến hoàn cảnh của sự việc.

lOMoARcPSD|37054152

- Người có quyền khiếu nại về việc mất hàng có thể coi là hàng hóa ã bị mất, nếu

hàng ó không ược giao theo quy ịnh trong vòng 60 ngày liên tục tiếp sau ngày hết hạn giao

hàng.

- Người chuyên chở chịu trách nhiệm về:

Mất mát hoặc hư hỏng của hàng hóa hay chậm giao hàng do cháy gây ra, nếu người

khiếu nại chứng minh ược rằng cháy xảy ra là do lỗi hoặc sơ suất của người chuyên chở,

người làm công hoặc ại lý của người chuyên chở.

Mất mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng mà người khiếu nại chứng minh ược là do lỗi

hoặc do sơ suất của người chuyên chở, người làm công hoặc ại lý của người chuyên chở

gây ra trong khi thi hành mọi biện pháp hợp lý, cần thiết ể dập tắt lửa và ể tránh, hạn chế

hậu quả của cháy.

Trong trường hợp cháy trên tàu ảnh hưởng ến hàng hóa, nếu người khiếu nại hoặc

người chuyên chở yêu cầu, phải tiến hành giám ịnh theo úng thực tiễn hàng hải ể xác ịnh

nguyên nhân và tình hình của vụ cháy và một bản sao biên bản giám ịnh phải ược chuyển

cho người chuyên chở và người khiếu nại theo yêu cầu của họ.

- Đối với súc vật sống, người chuyên chở không chịu trách nhiệm về mất mát, hư

hỏng hoặc chậm giao hàng xảy ra do bất kỳ rủi ro ặc biệt nào vốn có trong loạt chuyên chở

này. Nếu người chuyên chở ã chứng minh ược rằng mình ã làm úng mọi chỉ dẫn ặc biệt

của người gửi hàng liên quan ến súc vật và chứng minh ược rằng trong hoàn cảnh ó, sự mất

mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng có thể ã do những rủi ro nói trên gây ra, việc mất mát,

hư hỏng hoặc chậm giao hàng ược suy oán là do nguyên nhân ó gây ra trừ phi có bằng

chứng là toàn bộ hoặc một phần mất mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng gây ra do lỗi hoặc

sơ suất của người chuyên chở, người làm công hoặc ại lý của người chuyên chở.

- Trừ trường hợp tổn thất chung, người chuyên chở không chịu trách nhiệm khi mất

mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng xảy ra do thi hành những biện pháp nhằm cứu sinh

mạng hay những biện pháp hợp lý nhằm cứu tài sản trên biển.

- Khi lỗi lầm hoặc sơ suất của người chuyên chở, người làm công hoặc ại lý của người

chuyên chở cùng với một nguyên nhân khác gây ra mất mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng,

người chuyên chở chỉ chịu trách nhiệm trong phạm vi việc mất mát, hư hỏng hoặc chậm

giao hàng xảy ra do lỗi hoặc sơ suất ó, với iều kiện là người chuyên chở chứng minh ược

phần mất mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng không do lỗi hoặc sơ suất ó gây nên.

4.1.1.5 Giới hạn trách nhiệm

Trách nhiệm của người chuyên chở về thiệt hại do hàng hóa bị mất mát hoặc hư hỏng

ược giới hạn bằng số tiền tương ương 835 ơn vị tính toán cho mỗi kiện hoặc ơn vị chuyên

chở khác hoặc tương ương 2,5 ơn vị tính toán cho mỗi kilogram trọng lượng cả bao bì của

hàng hóa bị mất mát hoặc bị hư hỏng, tùy theo cách tính nào cao hơn.

lOMoARcPSD|37054152

Trách nhiệm của người chuyên chở về việc chậm giao hàng theo ược giới hạn bởi số

tiền tương ương 2,5 lần tiền cước phải trả cho số hàng giao chậm nhưng không vượt quá

tổng số tiền cước phải trả theo quy ịnh của hợp ồng vận tải hàng hóa bằng ường biển.

Trong mọi trường hợp, tổng trách nhiệm của người chuyên chở không ược vượt quá

giới hạn trách nhiệm ược xác ịnh theo tiểu mục (a) của mục này ối với trường hợp tổn thất

toàn bộ hàng hóa mà người chuyên chở có trách nhiệm.

Để tính toán số tiền nào lớn hơn, những quy tắc sau ây ược áp dụng:

Nếu container, pallet hay công cụ vận tải tương tự ược dùng ể óng hàng, những kiện

hoặc những ơn vị chuyên chở khác liệt kê trong vận ơn, nếu vận ơn ược cấp, hoặc trong bất

cứ chứng từ nào làm bằng chứng cho hợp ồng vận tải ường biển và ược óng trong công cụ

vận tải ó, ều ược coi là những kiện hoặc những ơn vị chở hàng. Ngoài cách nói trên, những

hàng hóa chứa trong công cụ vận tải ó chỉ ược coi là một ơn vị chuyên chở.

Trong những trường hợp mà bản thân công cụ vận tải bị mất hoặc hư hỏng, công cụ

vận tải ó ược coi là một ơn vị chuyên chở riêng biệt, nếu nó không do người chuyên chở

sở hữu hoặc cung cấp.

Đơn vị tính toán là Quyền Rút vốn Đặc biệt (SDR) do Quỹ Tiền tệ Quốc tế xác ịnh.

Người chuyên chở và người gửi hàng có thể thỏa thuận quy ịnh những giới hạn trách nhiệm

vượt quá các giới hạn quy ịnh.

4.1.1.6 Mất quyền hưởng giới hạn trách nhiệm

Người chuyên chở không ược quyền hưởng giới hạn trách nhiệm, nếu có bằng chứng

rằng mất mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng là do hành ộng hoặc thiếu sót của người chuyên

chở ược thực hiện một cách có ý thức nhằm gây ra mất mát, hử hỏng hoặc chậm giao hàng

hoặc thực hiện một cách thiếu thận trọng trong khi biết rằng mất mát, hư hỏng hoặc chậm

giao hàng ó có thể xảy ra.

Một người làm công hoặc ại lý của người chuyên chở không có quyền hưởng giới hạn

trách nhiệm, nếu có bằng chứng rằng mất mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng là do hành

ộng hoặc thiếu sót của người làm công hoặc ại lý ược tiến hành một cách có ý thức nhằm

gây ra mất mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng, hoặc ược tiến hành một cách thiếu thận

trọng trong khi biết rằng mất mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng ó có thể xảy ra.

4.1.2 Pháp luật Việt Nam về vận tải biển

4.1.2.1 Chủ thể kinh doanh vận tải biển 

Chủ thể kinh doanh

Kinh doanh vận tải biển là ngành nghề kinh doanh có iều kiện. Doanh nghiệp kinh

doanh vận tải biển phải áp ứng các iều kiện kinh doanh vận tải biển nói chung bao gồm:

lOMoARcPSD| 37054152

- Được thành lập và hoạt ộng theo quy ịnh của pháp luật về doanh nghiệp, hợp tác xã

kinh doanh vận tải biển ược thành lập và hoạt ộng theo quy ịnh của pháp luật về hợp tác

xã.

- Được cấp Giấy chứng nhận ủ iều kiện kinh doanh vận tải biển khi áp ứng iều kiện

kinh doanh vận tải biển quốc tế và vận tải biển nội ịa.

 Doanh nghiệp kinh doanh vận tải biển quốc tế

Ngoài các iều kiện chung về thành lập và hoạt ộng, doanh nghiệp kinh doanh vận tải

biển quốc tế còn phải áp ứng các iều kiện sau ây:

- Điều kiện về tài chính: Phải có bảo lãnh theo quy ịnh của pháp luật với mức tối thiểu

là 05 (năm) tỷ Đồng Việt Nam hoặc mua bảo hiểm ể bảo ảm nghĩa vụ của chủ tàu ối với

thuyền viên theo quy ịnh.

- Điều kiện về tàu thuyền: Có quyền sử dụng hợp pháp tối thiểu 01 tàu biển; nếu tàu

biển mang cờ quốc tịch Việt Nam phải phù hợp với Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia do Bộ

trưởng Bộ Giao thông vận tải ban hành.

- Trong quá trình hoạt ộng, doanh nghiệp phải thiết lập hoặc thuê tổ chức bộ máy và

nhân lực như sau:

Về tổ chức bộ máy, gồm: Bộ phận quản lý an toàn theo quy ịnh của Bộ luật quốc tế

về quản lý an toàn (ISM Code); bộ phận quản lý an ninh hàng hải theo quy ịnh của Bộ luật

quốc tế về an ninh tàu biển và bến cảng (ISPS Code);

Về nhân lực: Người ược giao phụ trách lĩnh vực quản lý an toàn, an ninh hàng hải

phải ược ào tạo, huấn luyện và ược cấp chứng chỉ theo quy ịnh của Bộ trưởng Bộ Giao

thông vận tải.

 Doanh nghiệp kinh doanh vận tải biển nội ịa

Ngoài các iều kiện chung về thành lập và hoạt ộng, doanh nghiệp kinh doanh vận tải

biển nội ịa còn phải áp ứng iều kiện: Có quyền sử dụng hợp pháp tối thiểu 01 tàu biển mang

cờ quốc tịch Việt Nam phù hợp với Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia do Bộ trưởng Bộ Giao

thông vận tải ban hành.

Tổ chức nước ngoài tham gia vận chuyển nội ịa bằng tàu thuyền mang cờ quốc tịch

Việt Nam

- Tổ chức nước ngoài tham gia vận tải nội ịa bằng tàu biển mang cờ quốc tịch Việt

Nam phải thành lập doanh nghiệp liên doanh theo quy ịnh, trong ó tỷ lệ phần vốn góp của

nhà ầu tư nước ngoài không vượt quá 49% vốn iều lệ của doanh nghiệp.

- Thuyền viên nước ngoài ược phép làm việc trên tàu biển mang cờ quốc tịch Việt

Nam hoặc tàu biển ược ăng ký tại Việt Nam thuộc sở hữu của các doanh nghiệp liên doanh

tại Việt Nam nhưng tổng số thuyền viên nước ngoài không ược vượt quá 1/3 ịnh biên của

tàu biển; ồng thời, thuyền trưởng hoặc thuyền phó nhất của tàu biển ó phải là công dân Việt

Nam.

lOMoARcPSD|37054152

- Có Giấy chứng nhận ủ iều kiện kinh doanh vận tải biển theo quy ịnh tại Nghị ịnh

này.

4.1.2.2 Hàng hóa và chứng từ trong vận tải biển 

Hàng hoá trong vận tải biển

Hàng hóa trong hoạt ộng vận tải biển là máy móc, thiết bị, nguyên vật liệu, nhiên liệu,

hàng tiêu dùng và các ộng sản khác, kể cả ộng vật sống, container hoặc công cụ tương tự

do người giao hàng cung cấp ể óng hàng ược vận chuyển theo hợp ồng vận chuyển hàng

hóa bằng ường biển.

 Chứng từ vận chuyển

Chứng từ vận chuyển bao gồm vận ơn, vận ơn suốt ường biển, giấy gửi hàng ường

biển và chứng từ vận chuyển khác. Mẫu vận ơn, vận ơn suốt ường biển do doanh nghiệp

phát hành và phải ược gửi, lưu tại cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành hàng hải.

- Vận ơn là chứng từ vận chuyển làm bằng chứng về việc người vận chuyển ã nhận

hàng hóa với số lượng, chủng loại, tình trạng như ược ghi trong vận ơn ể vận chuyển ến

nơi trả hàng; bằng chứng về sở hữu hàng hóa dùng ể ịnh oạt, nhận hàng và là bằng chứng

của hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường biển.

- Vận ơn suốt ường biển là vận ơn ghi rõ việc vận chuyển hàng hóa ược ít nhất hai

người vận chuyển bằng ường biển thực hiện.

- Giấy gửi hàng ường biển là bằng chứng về việc hàng hóa ược nhận như ược ghi

trong giấy gửi hàng ường biển; là bằng chứng của hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường

biển. Giấy gửi hàng ường biển không ược chuyển nhượng.

- Chứng từ vận chuyển khác là chứng từ do người vận chuyển và người thuê vận

chuyển thỏa thuận về nội dung, giá trị.

4.1.2.3 Hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường biển

 Khái niệm

Hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường biển là thỏa thuận ược giao kết giữa người

vận chuyển và người thuê vận chuyển, theo ó người vận chuyển thu giá dịch vụ vận chuyển

do người thuê vận chuyển trả và dùng tàu biển ể vận chuyển hàng hóa từ cảng nhận hàng

ến cảng trả hàng.

Hợp ồng vận tải ường biển là bất kỳ hợp ồng nào mà theo ó người chuyên chở ảm

nhận việc chuyên chở hàng hóa bằng ường biển từ một cảng này ến một cảng khác ể thu

tiền cước. Tuy nhiên, một hợp ồng bao gồm chuyên chở bằng ường biển và cả bằng phương

tiện khác, hợp ồng ó chỉ ược coi là hợp ồng vận tải ường biển theo nghĩa trong Công ước

này, nếu nó liên quan ến vận tải ường biển.

lOMoARcPSD|37054152

 Các loại hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường biển Hợp

ồng vận chuyển hàng hoá bằng ường biển gồm 2 loại:

- Hợp ồng vận chuyển theo chứng từ vận chuyển là hợp ồng vận chuyển hàng hóa

bằng ường biển ược giao kết với iều kiện người vận chuyển không phải dành cho người

thuê vận chuyển nguyên tàu hoặc một phần tàu cụ thể mà chỉ căn cứ vào chủng loại, số

lượng, kích thước hoặc trọng lượng của hàng hóa ể vận chuyển. Hợp ồng vận chuyển theo

chứng từ vận chuyển ược giao kết theo hình thức do các bên thỏa thuận.

- Hợp ồng vận chuyển theo chuyến là hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường biển

ược giao kết với iều kiện người vận chuyển dành cho người thuê vận chuyển nguyên tàu

hoặc một phần tàu cụ thể ể vận chuyển hàng hóa theo chuyến. Hợp ồng vận chuyển theo

chuyến phải ược giao kết bằng văn bản.

Các bên liên quan ến hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường biển

- Người thuê vận chuyển là người tự mình hoặc ủy quyền cho người khác giao kết

hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường biển với người vận chuyển. Trường hợp hợp ồng

vận chuyển theo chứng từ vận chuyển, người thuê vận chuyển ược gọi là người giao hàng.

- Người vận chuyển là người tự mình hoặc ủy quyền cho người khác giao kết hợp ồng vận

chuyển hàng hóa bằng ường biển với người thuê vận chuyển.

- Người vận chuyển thực tế là người ược người vận chuyển ủy thác thực hiện toàn bộ

hoặc một phần việc vận chuyển hàng hóa bằng ường biển.

- Người giao hàng là người tự mình hoặc ược người khác ủy thác giao hàng cho người

vận chuyển theo hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường biển.

- Người nhận hàng là người có quyền nhận hàng quy ịnh tại Điều 162 và Điều 187

của Bộ luật này.

4.2 Pháp luật về vận tải hàng không

Ra ời sau những phương thức vận tải khác, song ến nay vận tải hàng không giữ vai

trò rất quan trọng trong ngành vận tải. Phương tiện vận tải hàng không ược dùng trong hàng

không chủ yếu là máy bay. Máy bay gồm nhiều loại khác nhau, từ khi ra ời máy bay ược

biết tới như là một phương tiện dùng cho chiến tranh, không nhiều là dùng vào mục ích

vận chuyển con người. Ngày nay, cùng với sự phát triển của khoa học hàng không, máy

bay còn ược biết ến như là một phương tiện vận chuyển nhanh, là phương tiện vận tải có

thê dễ dàng vượt qua các loại ịa hình hiểm trở như các ỉnh núi, các ại dương. Nhờ có sự

phát triển của vận tài hàng không, tốc ộ lưu chuyển hàng hóa và con người ã tăng lên nhanh

chóng. Tuy không chiếm một tỷ trọng vận chuyển nhiều như ường biển nhưng hàng không

ã và ang một vai trò to lớn ối với sự vận chuyển của con người với các ưu iểm như: giảm

ược oạn ường vận chuyển, tốc ộ vận chuyển và khai thác nhanh, thời gian vận chuyển

nhanh chóng, ơn giản về thủ tục và ộ an toàn cao. Bên cạnh ó, vận tải hàng không cũng có

một số hạn chế như: cước vận tải cao, không phù hợp với hàng hóa có khối lượng, lớn giá

trị thấp, òi hỏi ầu tư lớn về trang thiết bị và con người.

lOMoARcPSD|37054152

Đối tượng của vận chuyển hàng không bao gồm: hành khách, hành lý, hàng hoá, bưu

phẩm, bưu kiện, thư bằng ường hàng không. Hiện nay, các hãng hàng không Việt Nam

chưa có một hãng hàng không nào có sử dụng máy bay chuyên dụng vào mục ích vận

chuyển hàng hóa, việc vận chuyển hàng hóa chủ yếu là ược vận chuyển kết hợp trên các

chiếc may bay chở khách.

Xét dưới góc ộ luật quốc tế, Việt Nam là thành viên của tổ chức hàng không dân dụng

quốc tế (ICAO- International Civil Aviation Organization)

(1)

, là một bên của Công ước

Vac-xa-va 1929 và Nghị ịnh thư Hague 1955, Việt Nam ang xem xét việc gia nhập Hiệp

ịnh Montreal

(2)

. Hãng hàng không Việt Nam, Vietnam airline là thành viên của Hiệp hội

vận tải hàng không quốc tế (IATA- International Aviation Transport Association)

(3)

. Từ tư

cách thành viên, cũng như là một bên của các công ước, hoạt ộng vận chuyển hàng hóa

bằng ường hàng không của Việt Nam cũng chịu ảnh hưởng của những quy ịnh của pháp

luật quốc tế.

Xét dưới dưới kinh tế thương mại quốc tế, WTO không iều chỉnh về vận tải hàng hóa

và vận tải hành khách bằng ường hàng không mà chỉ iều chỉnh về một số dịch vụ hỗ trợ

như tiếp thị và bán sản phẩm hàng không, ặt giữ chỗ bằng máy tính và dịch vụ bảo dưỡng

sửa chữa máy bay. Cam kết của Việt Nam về các dịch vụ nói trên rất thông thoáng phù hợp

với thực tiễn của ngành Hàng không và nhằm mục tiêu thu hút ầu tư ể phát triển dịch vụ

bảo dưỡng sửa chữa máy bay ở Việt Nam

Như vậy, pháp luât iều chỉnh về hoạt ộng vận chuyển hàng hóa bằng ường hàng không

trong vấn ề thành lập, hoạt ộng của chủ thể kinh doanh vận chuyển hàng hóa bằng ường

hàng không sẽ là pháp luật về hàng không của Việt Nam. Trong phạm vi bài viết “bước ầu

tìm hiểu tìm hiểu pháp luật về vận chuyển hàng hàng hóa bằng uờng hàng không ” sẽ trình

bày vấn ề về quy chế pháp lý cho việc thành lập, kinh doanh vận chuyển hàng hóa bằng

ường hàng không theo pháp luật Việt Nam hiện hành trên tinh thần có sự tham khảo các

quy ịnh của pháp luật thế giới.

4.2.1 Chủ thể kinh doanh vận chuyển hàng hóa bằng ường hàng không

Theo quy ịnh của Luật hàng không dân dụng Việt Nam 2014 và các văn bản hướng

dẫn, kinh doanh vận chuyển hàng hóa nói riêng và kinh doanh vận chuyển hàng không nói

chung là nghành, nghề kinh doanh có iều kiện và do doanh nghiệp vận chuyển hàng không

thực hiện (hay còn gọi là các hãng hàng không). Theo ó, chủ thể ược phép kinh doanh vận

chuyển hàng hóa bằng ường hàng không phải là các hãng hàng không, bao gồm hãng hàng

không Việt Nam và hãng hàng không nước ngoài. Điều kiện chung ể ược cấp phép kinh

doanh vận chuyển hàng hóa bằng ường hàng không:

- Có Giấy chứng nhận ăng ký kinh doanh mà ngành kinh doanh chính là vận chuyển

hàng không;

- Có phương án bảo ảm có tàu bay khai thác;

lOMoARcPSD| 37054152

- Có tổ chức bộ máy, có nhân viên ược cấp giấy phép, chứng chỉ phù hợp bảo ảm khai

thác tàu bay, kinh doanh vận chuyển hàng không;

- Đáp ứng iều kiện về vốn theo quy ịnh của Chính phủ;

- Có phương án kinh doanh và chiến lược phát triển sản phẩm vận chuyển hàng không

phù hợp với nhu cầu của thị trường và quy hoạch, ịnh hướng phát triển ngành hàng không;

- Có trụ sở chính và ịa iểm kinh doanh chính tại Việt Nam.

Ngoài các iều kiện chung, pháp luật Việt Nam cũng có những quy ịnh về iều kiện

riêng cho mỗi hãng hàng không:

4.2.1.1 Hãng hàng không Việt Nam

Điều kiện về vốn: vận chuyển hàng không là ngành dịch vụ òi hỏi có sự ầu tư lớn về

máy móc trang thiết bị, không chỉ phương tiện vận chuyển, trang thiết bị mặt ất cũng khá

tốn kém. Theo quy ịnh của pháp luật hiện hành ể ược cấp phép kinh doanh vận chuyển

hàng không nhà ầu tư- hãng hàng không khi kinh doanh vận chuyển sử dụng từ 1 ến 10

máy bay và khai thác thị trường vận chuyển hàng không nội ịa phải có vốn iều lệ ít nhất

200 tỷ Việt Nam Đồng và 500 tỷ Việt Nam ồng cho việc khai thác thị trường vận chuyển

hàng không quốc tế. Nếu sử dụng số lượng máy bay khai thác lớn hơn 10 chiếc, các hãng

hàng không phải áp ứng một lượng vốn pháp ịnh lớn hơn theo quy ịnh của Nghị ịnh

75/2007/NĐ-CP.

4.2.1.2 Hãng hàng không nước ngoài

Theo quy ịnh của pháp luật Việt Nam, quyền khai thác vận chuyển hàng không nội ịa

là ược giành cho các hãng hàng không Việt Nam. Hãng hàng không quốc tế chỉ ược khai

thác vận chuyển hàng không nội ịa trong trường hợp vì mục ích phòng chống, khắc phục

thiên tai dịch bệnh và viện trợ nhân ạo khẩn cấp, phải ược sự chấp thuận của Bộ giao thông

vận tải. Đây là quy ịnh khá phổ biến mà các quốc gia thường áp dụng iển hình là Mỹ.

Ngoài iều kiện về vốn pháp ịnh như theo quy ịnh của Nghị ịnh 75/2007/NĐ-CP, hãng

hàng không nước ngoài khi thành lập tại Việt Nam còn phải tuân thủ về tỷ lệ góp vốn: bên

nước ngoài không chiếm quá 49% vốn iều lệ ối với hãng hàng không, hoặc 49% vốn iều lệ

ối với doanh nghiệp kinh doanh hàng không chung; một cá nhân hoặc pháp nhân nước

ngoài không chiếm quá 30% vốn iều lệ. Người ại diện theo pháp luật của hãng phải là công

dân Việt Nam và không quá một phần ba tổng số thành viên trong bộ máy iều hành là người

nước ngoài.

Nghị ịnh số 89/2019/NĐ-CP vừa ược Thủ tướng Chính phủ vừa ký ban hành ngày

15/11/2019 sửa ổi, bổ sung một số iều của Nghị ịnh số 92/2016/NĐ-CP quy ịnh về các

ngành, nghề kinh doanh có iều kiện trong lĩnh vực hàng không dân dụng và Nghị ịnh số

30/2013/NĐ-CP ngày 8-4-2013 về kinh doanh vận chuyển hàng không và hoạt ộng hàng

không chung. Nghị ịnh số 89 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2020.

Theo ó, mức vốn tối thiểu ể thành lập và duy trì doanh nghiệp kinh doanh hàng không

chung là 100 tỷ ồng. Đối với mức vốn tối thiểu (bao gồm vốn chủ sở hữu và vốn vay) ể

lOMoARcPSD|37054152

thành lập và duy trì doanh nghiệp kinh doanh vận chuyển hàng không khai thác ến 10 tàu

bay là 300 tỷ ồng; khai thác từ 11 ến 30 tàu bay là 600 tỷ ồng và trên 30 tàu bay là 700 tỷ

ồng.

Theo nghị ịnh 89, doanh nghiệp kinh doanh vận tải hàng không có vốn ầu tư nước

ngoài phải áp ứng 3 iều kiện gồm nhà ầu tư nước ngoài chiếm không quá 34% vốn iều lệ;

phải có ít nhất một cá nhân Việt Nam hoặc một pháp nhân Việt Nam giữ phần vốn iều lệ

lớn nhất; trường hợp pháp nhân Việt Nam có vốn ầu tư nước ngoài góp vốn thì phần vốn

nước ngoài chiếm không quá 49% vốn iều lệ của pháp nhân. Trước ó, Nghị ịnh số

92/2016/NĐ-CP quy ịnh, trần vốn góp của các nhà ầu tư nước ngoài tại doanh nghiệp kinh

doanh vận tải hàng không ược ấn ịnh là 30%.

Nghị ịnh mới Hải quan cũng bãi bỏ quy ịnh về việc chấp thuận việc chuyển nhượng

cổ phần, phần vốn góp, tăng vốn của doanh nghiệp hàng không cho ối tác nước ngoài.

Đối với iều kiện cấp giấy phép kinh doanh cảng hàng không, Nghị ịnh số 89 quy ịnh

mức vốn tối thiểu ược lựa chọn là mức thấp (100 tỷ ồng), tỷ lệ vốn nhà ầu tư nước ngoài

không quá 30% vốn iều lệ.

Giấy phép kinh doanh vận chuyển hàng không bị hủy bỏ trong trường hợp không duy

trì vốn tối thiểu trong thời gian 3 năm liên tục; ngừng khai thác vận tải hàng không 36 tháng

liên tục; cố ý làm sai lệch thông tin trong hồ sơ ề nghị cấp giấy phép; không ược cấp giấy

chứng nhận người khai thác tàu bay trong thời hạn 36 tháng kể từ ngày ược cấp giấy phép;

vi phạm nghiêm trọng các quy ịnh của pháp luật về an ninh an toàn hàng không, tổ chức

bộ máy iều hành và hoạt ộng khai thác vận chuyển hàng không...

Trong trường hợp Hải quan, Bộ Giao thông Vận tải ra quyết ịnh hủy bỏ giấy phép và

doanh nghiệp phải chấm dứt ngay việc kinh doanh vận tải hàng không.

Bên cạnh ó, Nghị ịnh số 89 quy ịnh tuổi của tàu bay ã qua sử dụng nhập khẩu vào

Việt Nam ể thực hiện vận chuyển hành khách sẽ không quá 10 năm tính từ ngày xuất xưởng

ến thời iểm nhập khẩu vào Việt Nam theo hợp ồng mua, thuê mua; không quá 20 năm tính

từ ngày xuất xưởng ến thời iểm kết thúc hợp ồng thuê. Riêng tàu bay trực thăng không quá

25 năm tính từ ngày xuất xưởng ến thời iểm kết thúc hợp ồng thuê.

Với tàu bay vận chuyển hàng hóa, bưu phẩm, bưu kiện, kinh doanh hàng không

chung, tuổi tàu bay không vượt quá 15 năm tính từ ngày xuất xưởng ến thời iểm nhập khẩu

theo hợp ồng mua, thuê mua và không quá 25 năm tính từ ngày xuất xưởng ến thời iểm kết

thúc hợp ồng thuê…

4.2.2 Hàng hóa và vận ơn trong vận chuyển hàng không

4.2.2.1 Hàng hóa

Những hàng hóa ược vận chuyển bằng ường hàng không, phải là hàng hóa ược phép

lưu thông theo quy ịnh của pháp luật. Hàng hóa trong vận chuyển hàng không ược phân ra

làm hai loại hàng hóa thông thường và hàng hóa nguy hiểm. Đối với hàng hóa thông thường

việc vận chuyển phải tuân thủ các quy ịnh về về bao bì, óng gói, ký hiệu, mã hiệu hàng hoá

lOMoARcPSD| 37054152

của người vận chuyển. Đối với hàng hóa nguy hiểm, ngoài việc tuân theo các quy ịnh của

người vận chuyên, hàng hóa nguy hiểm chỉ ược vận chuyển khi ược cơ quan có thẩm quyền

cấp Giấy chứng nhận ủ iều kiện vận chuyển hàng nguy hiểm bằng ường hàng không theo

Quyết ịnh 13/2007/QĐ-BGTVT và theo phụ lục 18, Công ước về hàng không dân dụng

quốc tế.

4.2.2.2 Vận ơn hàng không

 Khái niệm

Vận ơn hàng không (Airwaybill-AWB) là chứng từ vận chuyển hàng hoá và bằng

chứng của việc ký kết hợp ồng và vận chuyển hàng hoá bằng máy bay, về iều kiện của hợp

ồng và việc ã tiếp nhận hàng hoá ể vận chuyển.

Chức năng của vận ơn hàng không: là bằng chứng của một hợp ồng vận tải ã ược ký

kết giữa người chuyên chở và người gửi hàng, bằng chứng của việc người chuyên chở hàng

không ã nhận hàng, giấy chứng nhận bảo hiểm hàng hoá vận chuyển bằng ường hàng

không, chứng từ kê khai hải quan của hàng hoá, hướng dẫn cho nhân viên hàng không trong

quá trình phục vụ chuyên chở hàng hóa.

Nếu như vận ơn trong vận tải ường biển óng vai trò rất quan trọng trong giao dịch, nó

vừa là chứng từ sở hữu hàng hóa. Trong vận tải hàng không, người ta không sử dụng vận

ơn vẫn có thể giao dịch ược, vận ơn không ược xem là chứng từ sở hữu hàng hóa như vận

ơn ường biển. Nguyên nhân của iều này là do tốc ộ vận tải hàng không rất cao, hành trình

của máy bay thường kết thúc và hàng hoá ược giao ngay ở nơi ến một khoảng thời gian dài

trước khi có thể gửi chứng từ hàng không từ người xuất khẩu qua ngân hàng của họ tới

ngân hàng của người nhập khẩu ể rồi ngân hàng của người nhập khẩu gửi cho người nhập

khẩu. Vì những lý do trên mà vận ơn hàng không thường không có chức năng sở hữu hàng

hoá. Vận ơn hàng không có thể do hãng hàng không phát hành, cũng có thể do người khác

không phải do hãng hàng không phát hành.

 Phân loại vận ơn hàng không

Có nhiều cách phân loại vận ơn hàng không.

Nếu căn cứ vào người phát hành có hai loại: vận ơn của hãng hàng không (Airline

airway bill) và vận ơn trung lập ( Neutral airway bill). Nếu căn cứ và việc gom hàng có

vận ơn chủ (Master Airway bill-MAWB) và vận ơn của người gom hàng (House airway

bill-HAWB).

 Nội dung của vận ơn

Vận ơn hàng không ược in theo mẫu tiêu chuẩn của Hiệp hội vận tải hàng không quốc

tế IATA (IATA standard form). Một bộ vận ơn bao gồm nhiều bản, trong ó bao gồm 3 bản

gốc (các bản chính) và các bản phụ

Mỗi bản vận ơn bao gồm 2 mặt, nội dung của mặt trước của các mặt vận ơn giống hệt

nhau nếu không kể ến màu sắc và những ghi chú ở phía dưới khác nhau, ví dụ bản gốc số

lOMoARcPSD|37054152

1 thì ghi chú ở phía dưới là “bản gốc số 1 dành cho người chuyên chở phát hành vận ơn”,

còn bản số 4 thì lại ghi là “bản số 4, dùng làm biên lai giao hàng”

Mặt sau của bản vận ơn khác nhau, ở những bản phụ mặt sau ể trống, ở các bản gốc

là các quy ịnh có liên quan ến vận chuyển hàng hoá bằng ường hàng không.

4.2.3 Hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường hàng không

Hợp ồng vận chuyển hàng hoá là sự thoả thuận giữa người vận chuyển và người thuê

vận chuyển, theo ó người vận chuyển có nghĩa vụ vận chuyển hàng hoá ến ịa iểm ến và trả

hàng hoá cho người có quyền nhận; người thuê vận chuyển có nghĩa vụ thanh toán cước

phí vận chuyển.

Như vậy, Hợp ồng vận chuyển hàng hóa phải có ít nhất hai bên chủ thể tham gia vào

hợp ồng, bên vận chuyển và bên thuê vận chuyển. Theo quy ịnh của pháp luật bên vận

chuyển phải là tổ chức cung cấp dịch vụ vận chuyển thương mại bằng ường hàng không.

Pháp luật iều chỉnh quan hệ hợp ồng Hải quan có thể bao gồm: các công ước mà Việt Nam

là một bên như công ước Vác-xa-va, nghị ịnh thư Hague… luật hàng khôn dân dụng Việt

Nam, Bộ luật dân sự, và các văn bản hướng dẫn.

Các nội dung chính trong hợp ồng: loại hàng, khối lượng, ịa iểm giao hàng, thời gian,

cước phí, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên, a phần các quy ịnh của hợp ồng vận chuyển ều

ược ghi nhận trong vận ơn hàng không

Vận chuyển hàng hóa bằng ường hàng không là một phương thức vận tải còn nhiều

tiềm năng phát triển, nhu cầu sử dụng dịch vụ vận chuyển Hải quan sẽ sớm trở thành một

nghành dịch vụ thu hút ược sự ầu tư của các nhà ầu tư nước ngoài và trong nước. Tuy nhiên,

hiện nay về cả phương diện pháp lý và kinh tế, vận chuyển hàng hoá bằng ường hàng không

chưa ược quan tâm nhiều của các nhà làm luật và giới ầu tư Việt Nam, các kiến thức pháp

lý cơ bản chưa ược phổ biến rộng rãi, ví dụ như việc áp dụng luật iều chỉnh mối quan hệ

hợp ồng vận chuyển, trách nhiệm của các bên tham gia hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng

ường hàng không chưa ược quy ịnh rõ ràng trong pháp luật về hàng không của Việt Nam,

trong khi ó có nhiều công ước quốc tế mà Việt Nam tham gia nhưng không ược công bố

hay dịch thuật ra tiếng Việt và phổ biến công khai, càng khó khăn hơn khi các công ước và

nghị ịnh thư về hàng không ã ược sửa ổi và bổ sung khá nhiều lần, việc áp dụng nó càng

trở nên phức tạp hơn. Với mong muốn khơi ngợi một niềm am mê nào ó cho việc nghiên

cứu và tiềm hiểu về lịnh vực hàng không nói chung và vận chuyển hàng hóa bằng ường

hàng không nói riêng sẽ biến các kiến thức về hàng không, không còn lạc lõng và xa lạ với

giới nghiên cứu pháp lý chúng ta.

4.3 Pháp luật về vận tải ường bộ

4.3.1 Khái niệm

Hoạt ộng vận tải ường bộ gồm hoạt ộng vận tải không kinh doanh và hoạt ộng kinh

doanh vận tải ường bộ. Kinh doanh vận tải ường bộ là ngành nghề kinh doanh có iều kiện

theo quy ịnh của pháp luật. Kinh doanh vận tải ường bộ gồm kinh doanh vận tải hành khách,

lOMoARcPSD|37054152

kinh doanh vận tải hàng hóa”. Hoạt ộng vận tải ường bộ phải phù hợp với quy hoạch giao

thông vận tải ường bộ và mạng lưới tuyến vận tải.

Kinh doanh vận tải hàng hóa bằng xe ô tô bao gồm:

- Kinh doanh vận tải hàng hóa thông thường;

- Kinh doanh vận tải hàng hóa bằng xe taxi tải; - Kinh doanh vận tải

hàng hóa siêu trường, siêu trọng; - Kinh doanh vận tải hàng nguy

hiểm.

4.3.2 Điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô

Doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh hoạt ộng kinh doanh vận tải bằng xe ô tô

phải có ủ các iều kiện sau ây:

- Đăng ký kinh doanh vận tải bằng xe ô tô theo quy ịnh của pháp luật;

- Bảo ảm số lượng, chất lượng và niên hạn sử dụng của phương tiện phù hợp với hình

thức kinh doanh;phương tiện kinh doanh vận tải phải gắn thiết bị giám sát hành trình của

xe theo quy ịnh của Chính phủ;

- Bảo ảm số lượng lái xe, nhân viên phục vụ trên xe phù hợp với phương án kinh

doanh và phải có hợp ồng lao ộng bằng văn bản; nhân viên phục vụ trên xe phải ược tập

huấn nghiệp vụ kinh doanh vận tải, an toàn giao thông; không ược sử dụng người lái xe

ang trong thời kỳ bị cấm hành nghề theo quy ịnh của pháp luật;

- Người trực tiếp iều hành hoạt ộng vận tải của doanh nghiệp, hợp tác xã phải có trình

ộ chuyên môn về vận tải;

- Có nơi ỗ xe phù hợp với quy mô của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh, bảo

ảm yêu cầu về trật tự, an toàn, phòng, chống cháy nổ và vệ sinh môi trường.

Chỉ các doanh nghiệp, hợp tác xã mới ược kinh doanh vận tải hành khách theo tuyến

cố ịnh, kinh doanh vận tải hành khách bằng xe buýt, bằng xe taxi và phải có ủ các iều kiện

sau ây:

- Các iều kiện quy ịnh nói trên;

- Có bộ phận quản lý các iều kiện về an toàn giao thông;

- Đăng ký tiêu chuẩn chất lượng dịch vụ vận tải hành khách với cơ quan có thẩm

quyền và phải niêm yết công khai.

Chỉ các doanh nghiệp, hợp tác xã mới ược kinh doanh vận tải hàng hóa bằng côngten-

nơ và phải có ủ các iều kiện quy ịnh tại khoản 1, iểm b khoản 2 Điều Hải quan. Chính phủ

quy ịnh cụ thể iều kiện và việc cấp giấy phép kinh doanh vận tải bằng xe ô tô.

lOMoARcPSD|37054152

Vận tải hàng hóa bằng xe ô tô

Việc vận chuyển hàng hóa bằng xe ô tô phải chấp hành các quy ịnh sau ây: -

Hàng vận chuyển trên xe phải ược xếp ặt gọn gàng và chằng buộc chắc chắn; -

Khi vận chuyển hàng rời phải che ậy, không ể rơi vãi.

Không ược thực hiện các hành vi sau ây:

- Chở hàng vượt quá trọng tải thiết kế và quá kích thước giới hạn cho phép của

xe;

- Chở người trong thùng xe, trừ trường hợp quy ịnh tại khoản 1 Điều 21 của

Luật Hải quan.

Vận chuyển hàng siêu trường, siêu trọng

Điều 4, Điều 5, Điều 7 của Quyết ịnh số 63/2007/QĐ - BGTVT ngày 28/12/2007 của

Bộ GTVT

Hàng siêu trường, siêu trọng là hàng có kích thước hoặc trọng lượng vượt quá giới

hạn quy ịnh nhưng không thể tháo rời ra ược. Hàng siêu trường siêu trọng là hàng không

thể tháo rời (chia nhỏ), khi xếp lên phương tiện vận chuyển có một trong các kích thước

bao ngoài (của phương tiện và hàng xếp trên phương tiện) o ược như sau:

- Chiều dài lớn hơn 20 mét.

- Chiều rộng lớn hơn 2,5 mét.

- Chiều cao (tính từ mặt ường bộ trở lên) lớn hơn 4,2 mét (trừ container). Và

hàng siêu trường, siêu trọng là hàng không thể tháo rời (chia nhỏ) có trọng lượng trên

32 tấn.

Việc vận chuyển hàng siêu trường, siêu trọng phải sử dụng xe vận tải phù hợp với

loại hàng và phải có giấy phép sử dụng ường bộ do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp.

Phương tiện vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng là loại xe chuyên dùng ược thiết kế,

chế tạo ể vận chuyển hàng siêu trường, siêu trọng có kích thước, tải trọng phù hợp với loại

hàng hoá vận chuyển và phải tuân thủ theo các iều kiện quy ịnh ghi trong giấy phép lưu

hành xe. Trong trường hợp cần thiết, phương tiện vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng

có thể cải tạo theo hồ sơ thiết kế ã ược cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Xe vận chuyển hàng siêu trường, siêu trọng phải chạy với tốc ộ quy ịnh trong giấy

phép và phải có báo hiệu kích thước của hàng, trường hợp cần thiết phải bố trí người chỉ

dẫn giao thông ể bảo ảm an toàn giao thông. Phương tiện vận chuyển hàng siêu trường siêu

trọng lưu hành trên ường bộ phải thực hiện theo các quy ịnh về lưu hành xe quá tải trọng,

xe quá khổ giới hạn, xe bánh xích trên ường bộ trong Chương III của Thông tư 07 /2010/TT-

BGTVT.

lOMoARcPSD|37054152

Vận chuyển hàng nguy hiểm

- Xe vận chuyển hàng nguy hiểm phải có giấy phép do cơ quan nhà nước có thẩm

quyền cấp.

- Xe vận chuyển hàng nguy hiểm không ược dừng, ỗ ở nơi ông người, những nơi dễ

xảy ra nguy hiểm.

- Danh mục hàng nguy hiểm, vận chuyển hàng nguy hiểm và thẩm quyền cấp giấy

phép vận chuyển hàng nguy hiểm do Chính phủ quy ịnh

4.4 Pháp luật về vận tải a phương thức

4.4.1 Khái niệm, ặc iểm

Khái niệm

Vận tải a phương thức là việc vận chuyển hàng hóa từ ịa iểm nhận hàng ến ịa iểm trả

hàng cho người nhận hàng bằng ít nhất hai phương thức vận tải, trong ó có phương thức

vận tải bằng ường bộ trên cơ sở một hợp ồng vận tải a phương thức. Đặc iểm

Vận tải a phương thức là loại hình vận tải có các ặc iểm sau:

– Sử dụng ít nhất 2 phương thức vận tải;

– Phải qua ít nhất 2 nước ( ối với vận tải quốc tế) hoặc 2 nơi (ối với vận tải nội ịa);

– Dựa trên 1 chứng từ vận tải a phương thức;

– Một người chịu trách nhiệm với hàng hóa;

– Hàng hóa thường ược chuyên chở bằng container…

4.4.2 Các phương thức vận tải trong vận tải a phương thức

4.4.2.1 Vận tải container

Việc ra ời của vận tải container là một cuộc cách mạng trong vận tải quốc tế, là chiếc

cầu nối ể kết nối các phương thức vận tải thành một quần thể thống nhất phục vụ cho việc

vận chuyển hàng hóa trong container.

Việc phối hợp chặt chẽ của các phương thức vận tải có một ý nghĩa quan trọng.Để ạt

hiệu quả kinh tế cao cũng như áp ứng ược yêu cầu của người gửi hàng, người nhận hàng

trong quá trình vận chuyển container với sự tham gia của nhiều phương thức phải phối hợp

sử dụng hợp lý các phương tiện kỹ thuật ở các iểm xếp, dỡ, tổ chức hợp lý các luồng ô tô,

toa tàu, ảm bảo hệ thống thông tin thông suốt ể quản lý toàn bộ quá trình vận chuyển một

cách thống nhất.

4.4.2.2 Vận tải ường bộ

Ðể ảm bảo an toàn và chất lượng trong vận chuyển hàng của hệ thống vận tải a phương

thức trên ường bộ, các tuyến ường phải ủ tiêu chuẩn kỹ thuật: Tiêu chuẩn H.30 nghĩa là

cầu ủ khả năng cho phép ôtô chở hàng có tải trọng 35 tấn. Tiêu chuẩn ường cấp 3 là mặt

lOMoARcPSD|37054152

ường ược trải nhựa hoặc bê tông nhựa có thể chịu ược trọng tải của các loại xe từ 20 tấn

trở xuống.

Để ảm bảo an toàn cho xe cộ i lại khi chở hàng thì khoảng không từ mặt cầu, mặt

ường tới vật cản thấp nhất (thanh ngang cầu chạy dưới áy hầm cầu vượt ường bộ, cổng

cầu hãm, các loại ường ống, máng dẫn nước) phải ủ tiêu chuẩn ộ cao từ 4,5m trở lên.

Những tiêu chuẩn của cơ sở hạ tầng ường bộ còn phải chú ý ến cả bán kính cong và ộ dốc

của ường. Ðối với các tuyến miền núi, bán kính cong tối thiểu phải ảm bảo là 25m, còn ở

ồng bằng bán kính cong của ường phải ảm bảo tối thiểu là 130m, ộ dốc khoảng 6-7%.

4.4.2.3 Vận tải ường sắt

Cơ sở hạ tầng của vận tải ường sắt liên quan ến yêu cầu của vận tải a phương thức là

các công trình ường sắt như: ường ray, nhà ga, thiết bị, bãi chứa hàng. Các tuyến ường sắt:

thường xây dựng theo các khổ khác nhau: loại khổ hẹp 1m và loại khổ rộng 1,435 m. Loại

khổ ường nào cũng thích ứng ược trong vận tải a phương thức. Thiết bị vận chuyển là các

toa xe ường sắt cần phải ảm bảo tiêu chuẩn tải trọng trục tối a. Sức chở của toa xe phụ

thuộc vào trục của nó, mặt khác tác ộng tới nền ường cũng ảnh hưởng ở mức ộ khác nhau

tuỳ theo số lượng trục toa xe.

Trong các ối tượng thuộc cơ sở hạ tầng của vận tải ường sắt còn có các ga phân loại

và chứa hàng, các bãi chứa container ường sắt nội ịa. Các bãi chứa hàng cần phải trang bị

ầy ủ phương tiện và bố trí khu vực chuyển tải thích hợp ể khi xếp các container lên toa xe

hoặc khi dỡ xuống nhanh chóng, thuận tiện với thời gian tối thiểu. Toàn bộ diện tích bãi

phải ược tính toán ủ về sức chịu tải, xác ịnh số container có thể chất ược, phân chia bãi

chứa container.

4.4.2.4 Vận tải biển

Cảng biển là một cầu nối giao thông, nơi tập trung, nơi giao lưu của tất cả các phương

tiện vận tải: ường sắt, ường sông, ường bộ, ường biển và cả ường không. Trong vận tải a

phương thức, các cảng biển, ặc biệt là các bến container giữ vai trò quan trọng. Từ các bến

container, hàng ược chuyển từ phương tiện vận tải biển sang các phương tiện khác hoặc

lưu lại. Các bến cảng container khác hẳn các bến khác ở chỗ: hàng lưu kho lưu bãi tại cảng

rất ít mà chủ yếu ược chuyển i khỏi bến càng nhanh càng tốt, tới những trạm chứa container

hoặc tới các cảng nội ịa.

4.4.3 Chủ thể kinh doanh vận tải a phương thức

Người kinh doanh vận tải a phương thức" là doanh nghiệp hoặc hợp tác xã giao kết

và tự chịu trách nhiệm thực hiện hợp ồng vận tải a phương thức. Để kinh doanh dịch vụ

vận tải a phương thức chủ thể phải áp ứng các iều kiện do pháp luật quy ịnh tuỳ thuộc vào

phạm vi vận tải nội ịa hay quốc tế.

lOMoARcPSD|37054152

4.4.3.1 Điều kiện kinh doanh vận tải a phương thức nội ịa

Chỉ doanh nghiệp, hợp tác xã Việt Nam, doanh nghiệp nước ngoài ầu tư tại Việt Nam

mới ược kinh doanh vận tải a phương thức nội ịa và phải áp ứng các iều kiện sau:

- Có Giấy chứng nhận ăng ký kinh doanh trong ó có ăng ký ngành nghề kinh

doanh vận tải a phương thức;

- Có Hợp ồng bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp vận tải a phương thức.

Người kinh doanh các phương thức vận tải tham gia vào hoạt ộng vận tải a phương

thức nội ịa phải áp ứng các iều kiện kinh doanh theo quy ịnh của pháp luật tương ứng với

mỗi phương thức vận tải.

4.4.3.2 Điều kiện kinh doanh vận tải a phương thức quốc tế

Doanh nghiệp, Hợp tác xã Việt Nam chỉ ược kinh doanh vận tải a phương thức quốc

tế khi có ủ các iều kiện sau ây:

- Có Giấy chứng nhận ăng ký kinh doanh trong ó có ăng ký ngành nghề kinh doanh

vận tải a phương thức quốc tế;

- Duy trì tài sản tối thiểu tương ương 80.000 SDR hoặc có bảo lãnh tương ương;

- Có bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp vận tải a phương thức hoặc có bảo lãnh tương

ương;

- Có Giấy phép kinh doanh vận tải a phương thức quốc tế.

Doanh nghiệp nước ngoài ầu tư tại Việt Nam chỉ ược kinh doanh vận tải a phương

thức quốc tế khi có ủ các iều kiện sau ây:

- Là doanh nghiệp có Giấy chứng nhận ầu tư trong ó có ăng ký ngành nghề kinh doanh

vận tải a phương thức quốc tế;

- Có tài sản tối thiểu tương ương 80.000 SDR hoặc có bảo lãnh tương ương;

- Có bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp vận tải a phương thức hoặc có bảo lãnh tương

ương;

- Có Giấy phép kinh doanh vận tải a phương thức quốc tế.

Doanh nghiệp của các quốc gia là thành viên Hiệp ịnh khung ASEAN về vận tải a

phương thức hoặc là doanh nghiệp của quốc gia ã ký iều ước quốc tế với Việt Nam về vận

tải a phương thức chỉ ược kinh doanh vận tải a phương thức quốc tế khi có ủ các iều kiện

sau ây:

- Được cấp phép hoặc ược ăng ký kinh doanh vận tải a phương thức quốc tế tại cơ

quan có thẩm quyền của nước ó;

- Có bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp vận tải a phương thức hoặc có bảo lãnh tương

ương;

- Có Giấy phép kinh doanh vận tải a phương thức quốc tế của Việt Nam.

lOMoARcPSD|37054152

Giấy phép kinh doanh vận tải a phương thức quốc tế do Bộ trưởng Bộ Giao thông vận

tải cấp.

4.4.4 Hợp ồng và chứng từ vận tải a phương thức

4.4.4.1 Hợp ồng vận tải a phương thức

 Khái niệm

Hợp ồng vận tải a phương thức là hợp ồng ược giao kết giữa người gửi hàng và người

kinh doanh vận tải a phương thức, theo ó người kinh doanh vận tải a phương thức ảm nhận

thực hiện dịch vụ vận chuyển hàng hóa ể thu tiền cước cho toàn bộ quá trình vận chuyển,

từ ịa iểm nhận hàng ến ịa iểm trả hàng cho người nhận hàng.

 Các bên trong hợp ồng vận tải a phương thức bao gồm:

Người vận chuyển là tổ chức, cá nhân thực hiện hoặc cam kết thực hiện một phần

hoặc toàn bộ việc vận chuyển dù người ó là người kinh doanh vận tải a phương thức hay

không phải là người kinh doanh vận tải a phương thức.

Người gửi hàng là tổ chức, cá nhân giao kết hợp ồng vận tải a phương thức với người

kinh doanh vận tải a phương thức.

Người nhận hàng là tổ chức, cá nhân ược quyền nhận hàng hoá từ người kinh doanh

vận tải a phương thức.

4.4.4.1 Chứng từ vận tải a phương thức

 Khái niệm: Chứng từ vận tải a phương thức là văn bản do người kinh doanh

vận tải a phương thức phát hành, là bằng chứng của hợp ồng vận tải a phương thức, xác

nhận người kinh doanh vận tải a phương thức ã nhận hàng ể vận chuyển và cam kết giao

hàng ó theo úng những iều khoản của hợp ồng ã ký kết.

Văn bản là một trong các hình thức sau: iện tín, telex, fax hoặc bất cứ hình thức nào

khác ược in ấn, ghi lại.

Chứng từ vận tải a phương thức do người kinh doanh vận tải a phương thức phát hành

 Các dạng chứng từ vận tải a phương thức

Chứng từ vận tải a phương thức ở dạng chuyển nhượng ược thì ược phát hành theo

một trong các hình thức sau:

- Xuất trình;

- Theo lệnh;

-Theo lệnh của người có tên trong chứng từ gốc.

Chứng từ vận tải a phương thức ở dạng không chuyển nhượng ược thì ược phát hành

theo hình thức: ích danh người nhận hàng.

lOMoARcPSD|37054152

Các dạng chứng từ trong vận tải a phương thức nội ịa do các bên thỏa thuận.

 Nội dung của chứng từ vận tải a phương thức

Chứng từ vận tải a phương thức bao gồm các nội dung chính sau ây:

- Đặc tính tự nhiên chung của hàng hoá; ký hiệu, mã hiệu cần thiết ể nhận biết hàng

hoá; tính chất nguy hiểm hoặc mau hỏng của hàng hoá; số lượng kiện hoặc chiếc; trọng

lượng cả bì của hàng hoá hoặc số lượng của hàng hoá ược diễn tả cách khác; Tất cả các chi

tiết nói trên do người gửi hàng cung cấp;

- Tình trạng bên ngoài của hàng hoá;

- Tên và trụ sở chính của người kinh doanh vận tải a phương thức;

- Tên của người gửi hàng;

- Tên người nhận hàng nếu người gửi hàng ã nêu tên;

- Địa iểm và ngày người kinh doanh vận tải a phương thức tiếp nhận hàng hoá;

- Địa iểm giao trả hàng;

- Ngày hoặc thời hạn giao trả hàng tại ịa iểm giao trả hàng, nếu các bên liên quan ã

thoả thuận;

- Nêu rõ chứng từ vận tải a phương thức là loại chứng từ chuyển nhượng ược hoặc

không chuyển nhượng ược;

- Chữ ký của người ại diện cho người kinh doanh vận tải a phương thức hoặc của

người ược người kinh doanh vận tải a phương thức uỷ quyền;

- Cước phí vận chuyển cho mỗi phương thức vận tải nếu các bên liên quan ã thoả

thuận, hoặc cước phí vận chuyển, ồng tiền thanh toán cước phí mà người nhận hàng thanh

toán, hoặc sự diễn tả khác về cước phí sẽ ược người nhận hàng thanh toán;

- Tuyến hành trình dự ịnh, phương thức vận tải trong từng chặng và các ịa iểm chuyển

tải nếu ã ược biết khi phát hành chứng từ vận tải a phương thức;

- Các chi tiết khác mà các bên liên quan nhất trí ưa vào chứng từ vận tải a phương

thức, nếu không trái với quy ịnh của pháp luật.

Việc thiếu một hoặc một số chi tiết nói trên sẽ không ảnh hưởng ến tính pháp lý của

chứng từ vận tải a phương thức.

lOMoARcPSD|37054152

CHƯƠNG 5: LUẬT HẢI QUAN

5.1 Pháp luật về thủ tục hải quan

5.1.1 Khái quát về thủ tục hải quan

5.1.1.1 Khái niệm, vai trò

Thủ tục hải quan là các công việc mà người khai hải quan và công chức hải quan phải

thực hiện theo quy ịnh của Luật Hải quan ối với hàng hóa, phương tiện vận tải. Hàng hóa,

phương tiện vận tải phải ược làm thủ tục hải quan, chịu sự kiểm tra, giám sát hải quan; vận

chuyển úng tuyến ường, úng thời gian qua cửa khẩu hoặc các ịa iểm khác theo quy ịnh của

pháp luật. Hàng hóa ược thông quan, phương tiện vận tải ược xuất cảnh, nhập cảnh sau khi

ã hoàn thành thủ tục hải quan.

Cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội, Việc phát triển hàng hóa xuất khẩu và nhập

khẩu ã ược cải thiện, góp phần thúc ẩy thương mại và phát triển kinh tế ối ngoại, ặc biệt là

duy trì sự ổn ịnh của thị trường trong nước, tạo iều kiện cho nền kinh tế quốc dân phát triển

bền vững. Do ó, Nhu cầu cần thiệt là phải ào tạo xuất nhập khẩu một cách hiệu quả nhất và

cần ược nâng cao hơn. Là một người ang học xuất nhập khẩu, bạn sẽ nhận thức ược rõ ràng

về các vấn ề về thủ tục hải quan và vai trò của nó trong vấn ề xuất nhập khẩu như hiện nay.

Phát triển kinh tế ối ngoại, vai trò của thủ tục hải quan quan trọng hơn, không chỉ giới hạn

trong lĩnh vực quản lý xuất nhập khẩu hàng hoá mà còn là một trong những công cụ của

Nhà nước ể bảo vệ lợi ích chủ quyền kinh tế, an ninh quốc gia; Bảo vệ, phát triển sản xuất

trong nước; Bảo vệ lợi ích của người tiêu dùng và tạo nguồn thu ngân sách nhà nước.

Ở Việt Nam, với sự phát triển kinh tế trong những năm gần ây, vai trò của các thủ tục

hải quan ngày càng tập trung và óng vai trò rất quan trọng trong hệ thống quản lý kinh tế

của ất nước. Cụ thể như sau:

+ Trước tiên, thủ tục hải quan ược Nhà nước sử dụng làm công cụ quản lý hành chính

ối với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu; Phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh.

Làm thủ tục hải quan là việc thực hiện quyền hành pháp trong khu vực hải quan và ược

thực hiện bởi cơ quan quản lý nhà nước. Tất cả hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu phải làm

thủ tục hải quan không phải là thông quan hải quan hoặc không ược thực hiện theo quy ịnh

của pháp luật thì không ược thông quan ể thông quan. Người khai hải quan, công chức hải

quan có trách nhiệm phối hợp với nhau và cùng với các cơ quan quản lý nhà nước khác

thực hiện nội dung công việc ó. Thủ tục hải quan ược thực hiện theo trình tự liên tục và

liên tục ể ảm bảo thông quan nhanh và thuận lợi cho xuất nhập khẩu. Thống nhất quá trình

thực hiện từ quá trình nộp hồ sơ, xử lý tại các Chi cục Hải quan và Hải quan trên phạm vi

cả nước. Thủ tục hải quan phải ược thực hiện minh bạch và minh bạch ể ảm bảo tính nhất

quán.

+ Thứ hai, Nhà nước sử dụng thủ tục hải quan như một công cụ ể ngăn ngừa buôn

lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hoá, ngoại hối và tiền Việt Nam qua

lOMoARcPSD| 37054152

biên giới ể bảo vệ và quảng bá sản phẩm. Xuất khẩu ở các nước phát triển, bảo ảm lợi ích

của người tiêu dùng, góp phần bảo vệ lợi ích chủ quyền kinh tế và an ninh quốc gia.

+ Thứ ba, Nhà nước có thủ tục hải quan ể thu thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu và các

loại thuế khác liên quan ến hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu vào ngân sách nhà nước. Bao

gồm thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ ặc biệt và thuế giá trị gia tăng. Đối với

nhiều nước ang phát triển, thuế xuất khẩu và nhập khẩu ( ặc biệt là nhập khẩu) óng góp

phần lớn vào tổng thu thuế nói riêng và ngân sách nói chung, ảm bảo nguyên tắc thu úng. ,

thú dữ. Nếu thu thập không ầy ủ hoặc không phù hợp do hành vi gian lận thương mại, buôn

lậu ... không chỉ gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước mà còn tạo iều kiện cho hàng hoá

nước ngoài thâm nhập thị trường trong nước, bán phá giá ...

+ Thứ tư, Nhà nước sử dụng thủ tục hải quan làm công cụ thống kê về hàng hoá xuất

khẩu, nhập khẩu. Thống kê hàng hoá xuất nhập khẩu do cơ quan hải quan thu thập và thực

hiện thông qua việc thực hiện các thủ tục hải quan ể giúp Nhà nước thực hiện công việc

quản lý kinh tế vĩ mô, xây dựng chính sách thuế, thương mại quốc gia, giám sát thị trường

và ánh giá việc thực hiện các thỏa thuận thương mại song phương và a phương, Tranh chấp

trong thương mại quốc tế; Đầu vào hệ thống tài khoản quốc gia và cán cân thương mại, ể

lên kế hoạch xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng ... Thông tin thống kê về hàng hoá xuất nhập

khẩu là iều cần thiết của mọi quốc gia. cũ.

+ Thứ năm, thủ tục hải quan óng một vai trò quan trọng trong việc thúc ẩy quá trình

hợp tác, hội nhập của Việt Nam với khu vực và thế giới.

- Hải quan không chỉ hoạt ộng tại cửa khẩu mà hoạt ộng dọc theo biên giới, cả nội ịa

và ở tất cả các nơi có nhu cầu làm thủ tục hải quan, giám sát, kiểm soát hàng hoá xuất khẩu,

nhập khẩu. Chỉ hợp tác với các lực lượng trong nước mà còn hợp tác chặt chẽ với các tổ

chức hải quan khu vực và quốc tế.

- Hải quan là "người gác cổng của nền kinh tế quốc dân", là người bảo vệ biên giới

trên mặt trận kinh tế. Do ó, việc thực hiện các thủ tục hải quan ảnh hưởng trực tiếp ến hoạt

ộng xuất nhập khẩu. Hoạt ộng ầu tư và du lịch; Kinh doanh, trao ổi hàng hoá; Hoạt ộng

trao ổi, hợp tác quốc tế giữa Việt Nam và các nước khác. 5.1.1.2 Trách nhiệm làm thủ tục

hải quan Trách nhiệm của người khai hải quan:

- Khai và nộp tờ khai hải quan; nộp hoặc xuất trình chứng từ thuộc hồ sơ hải quan

theo quy ịnh tại Điều 24 của Luật Hải quan;

- Đưa hàng hóa, phương tiện vận tải ến ịa iểm ược quy ịnh ể kiểm tra thực tế hàng

hóa, phương tiện vận tải;

- Nộp thuế và thực hiện các nghĩa vụ tài chính khác theo quy ịnh của pháp luật về

thuế, phí, lệ phí và quy ịnh khác của pháp luật có liên quan.

Trách nhiệm của cơ quan hải quan, công chức hải quan:

- Tiếp nhận và ăng ký hồ sơ hải quan;

lOMoARcPSD|37054152

- Kiểm tra hồ sơ hải quan và kiểm tra thực tế hàng hóa, phương tiện vận tải;

- Tổ chức thu thuế và các khoản thu khác theo quy ịnh của pháp luật về thuế, phí, lệ

phí và quy ịnh khác của pháp luật có liên quan;

- Quyết ịnh việc thông quan hàng hóa, giải phóng hàng hóa, xác nhận phương tiện

vận tải ã hoàn thành thủ tục hải quan.

5.1.1.3 Tờ khai hải quan Tờ khai hải quan là văn bản mà nhà xuất hay nhập khẩu

cần khai báo chi tiết về thông tin, số lượng, quy cách của hàng hóa cần xuất i nước ngoài

hay nhập từ nước ngoài về Việt Nam.

Khai báo trên tờ khai là một khâu trong quy trình làm thủ tục hải quan cho hàng hóa.

Khi có một lô hàng nào ó cần phải xuất i hoặc nhập về thì phải làm thủ tục hải quan, trong

ó tờ khai hải quan là bắt buộc phải có, nếu không có mọi hoạt ộng liên quan ến xuất nhập

khẩu ều bị dừng lại. Hiện nay các loại tờ khai giấy ều ược thay thế bằng mẫu tờ khai iện

tử.

5.1.2 Thủ tục hải quan ối với hàng hoá xuất nhập khẩu thương mại

5.1.2.1 Đối tượng làm thủ tục hải quan

Người khai hải quan bao gồm: chủ hàng hóa; chủ phương tiện vận tải; người iều khiển

phương tiện vận tải; ại lý làm thủ tục hải quan, người khác ược chủ hàng hóa, chủ phương

tiện vận tải ủy quyền thực hiện thủ tục hải quan.

5.1.2.2 Quyền và nghĩa vụ của các bên

Người khai hải quan

Người khai hải quan có quyền:

- Được cơ quan hải quan cung cấp thông tin liên quan ến việc khai hải quan ối với

hàng hóa, phương tiện vận tải, hướng dẫn làm thủ tục hải quan, phổ biến pháp luật về hải

quan;

- Yêu cầu cơ quan hải quan xác ịnh trước mã số, xuất xứ, trị giá hải quan ối với hàng

hóa khi ã cung cấp ầy ủ, chính xác thông tin cho cơ quan hải quan;

- Xem trước hàng hóa, lấy mẫu hàng hóa dưới sự giám sát của công chức hải quan

trước khi khai hải quan ể bảo ảm việc khai hải quan ược chính xác;

- Yêu cầu cơ quan hải quan kiểm tra lại thực tế hàng hóa ã kiểm tra, nếu không ồng ý

với quyết ịnh của cơ quan hải quan trong trường hợp hàng hóa chưa ược thông quan;

- Sử dụng hồ sơ hải quan ể thông quan hàng hóa, vận chuyển hàng hóa, thực hiện các

thủ tục có liên quan với các cơ quan khác theo quy ịnh của pháp luật;

- Khiếu nại, tố cáo hành vi trái pháp luật của cơ quan hải quan, công chức hải quan;

- Yêu cầu bồi thường thiệt hại do cơ quan hải quan, công chức hải quan gây ra theo

quy ịnh của pháp luật về trách nhiệm bồi thường của Nhà nước.

Người khai hải quan là chủ hàng hóa, chủ phương tiện vận tải có nghĩa vụ:

lOMoARcPSD|37054152

- Khai hải quan và làm thủ tục hải quan theo quy ịnh;

- Cung cấp ầy ủ, chính xác thông tin ể cơ quan hải quan thực hiện xác ịnh trước mã

số, xuất xứ, trị giá hải quan ối với hàng hóa;

- Chịu trách nhiệm trước pháp luật về sự xác thực của nội dung ã khai và các chứng

từ ã nộp, xuất trình; về sự thống nhất nội dung thông tin giữa hồ sơ lưu tại doanh nghiệp

với hồ sơ lưu tại cơ quan hải quan;

- Thực hiện quyết ịnh và yêu cầu của cơ quan hải quan, công chức hải quan trong việc

làm thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát hải quan ối với hàng hóa, phương tiện vận tải;

- Lưu giữ hồ sơ hải quan ối với hàng hóa ã ược thông quan trong thời hạn 05 năm kể

từ ngày ăng ký tờ khai hải quan, trừ trường hợp pháp luật có quy ịnh khác; lưu giữ sổ sách,

chứng từ kế toán và các chứng từ khác có liên quan ến hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu ã

ược thông quan trong thời hạn do pháp luật quy ịnh; xuất trình hồ sơ, cung cấp thông tin,

chứng từ liên quan khi cơ quan hải quan yêu cầu kiểm tra theo quy ịnh tại các iều 32, 79

và 80 của Luật hải quan.

- Bố trí người, phương tiện thực hiện các công việc liên quan ể công chức hải quan

kiểm tra thực tế hàng hóa, phương tiện vận tải;

- Nộp thuế và thực hiện các nghĩa vụ tài chính khác theo quy ịnh của pháp luật về

thuế, phí, lệ phí và quy ịnh khác của pháp luật có liên quan.

Người khai hải quan là ại lý làm thủ tục hải quan, người khác ược chủ hàng hóa, chủ

phương tiện vận tải ủy quyền thực hiện nghĩa vụ trong phạm vi ược ủy quyền. Người khai

hải quan là người iều khiển phương tiện vận tải thực hiện nghĩa vụ quy ịnh tại các iểm a, c,

d, e và g khoản 2 Điều này.

Công chức hải quan

- Nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật, quy trình nghiệp vụ hải quan và chịu trách nhiệm

về việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình.

- Hướng dẫn người khai hải quan, tổ chức, cá nhân có liên quan khi có yêu cầu.

- - Thực hiện kiểm tra, giám sát hải quan; giám sát việc mở, óng, chuyển tải, xếp dỡ

hàng hóa tại ịa iểm làm thủ tục hải quan và ịa iểm kiểm tra hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu;

trong trường hợp phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật về hải quan thì yêu cầu chủ hàng

hóa, chủ phương tiện vận tải, người chỉ huy, người iều khiển phương tiện vận tải hoặc

người ược ủy quyền thực hiện các yêu cầu ể kiểm tra, khám xét hàng hóa, phương tiện vận

tải theo quy ịnh của Luật này và pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.

- Lấy mẫu hàng hóa với sự có mặt của người khai hải quan ể cơ quan hải quan phân

tích hoặc trưng cầu giám ịnh phục vụ kiểm tra hải quan.

- Yêu cầu người khai hải quan cung cấp thông tin, chứng từ liên quan ến hàng hóa ể

xác ịnh úng mã số, xuất xứ, trị giá hải quan của hàng hóa.

- Yêu cầu người chỉ huy, người iều khiển phương tiện vận tải i úng tuyến ường, úng

thời gian, dừng úng nơi quy ịnh.

- Các nhiệm vụ và quyền hạn khác theo quy ịnh của pháp luật

lOMoARcPSD| 37054152

5.1.2.3 Địa iểm làm thủ tục hải quan

Địa iểm làm thủ tục hải quan là nơi cơ quan hải quan tiếp nhận, ăng ký và kiểm tra

hồ sơ hải quan, kiểm tra thực tế hàng hóa, phương tiện vận tải. Địa iểm tiếp nhận, ăng ký

và kiểm tra hồ sơ hải quan là trụ sở Cục Hải quan, trụ sở Chi cục Hải quan.

Địa iểm kiểm tra thực tế hàng hóa bao gồm:

- Địa iểm kiểm tra tại khu vực cửa khẩu ường bộ, ga ường sắt liên vận quốc tế, cảng

hàng không dân dụng quốc tế; bưu iện quốc tế; cảng biển, cảng thủy nội ịa có hoạt ộng

xuất khẩu, nhập khẩu, xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh; cảng xuất khẩu, nhập khẩu hàng

hóa ược thành lập trong nội ịa;

- Trụ sở Chi cục Hải quan;

- Địa iểm kiểm tra tập trung theo quyết ịnh của Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan;

- Địa iểm kiểm tra tại cơ sở sản xuất, công trình; nơi tổ chức hội chợ, triển lãm;

- Địa iểm kiểm tra tại khu vực kho ngoại quan, kho bảo thuế, ịa iểm thu gom hàng

lẻ;

- Địa iểm kiểm tra chung giữa Hải quan Việt Nam với Hải quan nước láng giềng tại

khu vực cửa khẩu ường bộ;

- Địa iểm khác do Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan quyết ịnh trong trường hợp

cần thiết.

5.1.2.4 Thời hạn làm thủ tục hải quan

Thời hạn cơ quan hải quan làm thủ tục hải quan: Cơ quan hải quan tiếp nhận, ăng ký,

kiểm tra hồ sơ hải quan ngay sau khi người khai hải quan nộp, xuất trình hồ sơ hải quan

theo quy ịnh của Luật Hải quan. Sau khi người khai hải quan thực hiện ầy ủ các yêu cầu ể

làm thủ tục hải quan, thời hạn công chức hải quan hoàn thành kiểm tra hồ sơ và kiểm tra

thực tế hàng hóa, phương tiện vận tải ược quy ịnh như sau:

- Hoàn thành việc kiểm tra hồ sơ chậm nhất là 02 giờ làm việc kể từ thời iểm cơ quan

hải quan tiếp nhận ầy ủ hồ sơ hải quan;

- Hoàn thành việc kiểm tra thực tế hàng hóa chậm nhất là 08 giờ làm việc kể từ thời

iểm người khai hải quan xuất trình ầy ủ hàng hóa cho cơ quan hải quan. Trường hợp hàng

hóa thuộc ối tượng kiểm tra chuyên ngành về chất lượng, y tế, văn hóa, kiểm dịch ộng vật,

thực vật, an toàn thực phẩm theo quy ịnh của pháp luật có liên quan thì thời hạn hoàn thành

kiểm tra thực tế hàng hóa ược tính từ thời iểm nhận ược kết quả kiểm tra chuyên ngành

theo quy ịnh.

Trường hợp lô hàng có số lượng lớn, nhiều chủng loại hoặc việc kiểm tra phức tạp thì

Thủ trưởng cơ quan hải quan nơi làm thủ tục hải quan quyết ịnh việc gia hạn thời gian kiểm

tra thực tế hàng hóa, nhưng thời gian gia hạn tối a không quá 02 ngày;

lOMoARcPSD| 37054152

Việc kiểm tra phương tiện vận tải phải bảo ảm kịp thời việc xếp dỡ hàng hóa xuất

khẩu, nhập khẩu, việc xuất cảnh, nhập cảnh của hành khách và bảo ảm việc kiểm tra, giám

sát hải quan theo quy ịnh của Luật Hải quan.

- Việc thông quan hàng hóa ược thực hiện sau khi ã hoàn thành thủ tục hải quan.

Trường hợp người khai hải quan ã hoàn thành thủ tục hải quan nhưng chưa nộp, nộp chưa

ủ số thuế phải nộp trong thời hạn quy ịnh thì hàng hóa ược thông quan khi ược tổ chức tín

dụng bảo lãnh về số tiền thuế phải nộp hoặc ược áp dụng thời hạn nộp thuế theo quy ịnh

của pháp luật về thuế. Trường hợp chủ hàng hóa bị xử phạt vi phạm hành chính về hải quan

bằng hình thức phạt tiền và hàng hóa ó ược phép xuất khẩu, nhập khẩu thì hàng hóa có thể

ược thông quan nếu ã nộp phạt hoặc ược tổ chức tín dụng bảo lãnh về số tiền phải nộp ể

thực hiện quyết ịnh xử phạt của cơ quan hải quan hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Đối với hàng hóa phải kiểm tra, phân tích, giám ịnh ể xác ịnh có ủ iều kiện ược xuất khẩu,

nhập khẩu, cơ quan hải quan chỉ thực hiện thông quan hàng hóa sau khi xác ịnh hàng hóa

ược xuất khẩu, nhập khẩu trên cơ sở kết luận kiểm tra, phân tích, giám ịnh hoặc thông báo

miễn kiểm tra của cơ quan kiểm tra chuyên ngành theo quy ịnh của pháp luật. Hàng hóa

phục vụ yêu cầu khẩn cấp; hàng hóa chuyên dùng phục vụ an ninh, quốc phòng; túi ngoại

giao, túi lãnh sự, hành lý của cơ quan, tổ chức, cá nhân ược hưởng quyền ưu ãi, miễn trừ

ược thông quan theo quy ịnh tại Điều 50 và Điều 57 của Luật Hải quan.

Thời hạn nộp hồ sơ hải quan: Thời hạn nộp tờ khai hải quan ược quy ịnh như sau:

- Đối với hàng hóa xuất khẩu, nộp sau khi ã tập kết hàng hóa tại ịa iểm người khai

hải quan thông báo và chậm nhất là 04 giờ trước khi phương tiện vận tải xuất cảnh; ối với

hàng hóa xuất khẩu gửi bằng dịch vụ chuyển phát nhanh thì chậm nhất là 02 giờ trước khi

phương tiện vận tải xuất cảnh;

- Đối với hàng hóa nhập khẩu, nộp trước ngày hàng hóa ến cửa khẩu hoặc trong thời

hạn 30 ngày kể từ ngày hàng hóa ến cửa khẩu;

- Thời hạn nộp tờ khai hải quan ối với phương tiện vận tải thực hiện theo quy ịnh tại

khoản 2 Điều 69 của Luật Hải quan.

Tờ khai hải quan có giá trị làm thủ tục hải quan trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày

ăng ký.

Thời hạn nộp chứng từ có liên quan thuộc hồ sơ hải quan ược quy ịnh như sau:

- Trường hợp khai hải quan iện tử, khi cơ quan hải quan tiến hành kiểm tra hồ sơ hải

quan, kiểm tra thực tế hàng hóa, người khai hải quan nộp các chứng từ giấy thuộc hồ sơ

hải quan, trừ những chứng từ ã có trong hệ thống thông tin một cửa quốc gia;

- Trường hợp khai tờ khai hải quan giấy, người khai hải quan phải nộp hoặc xuất trình

chứng từ có liên quan khi ăng ký tờ khai hải quan.

lOMoARcPSD| 37054152

5.1.2.5 Hồ sơ hải quan Hồ

sơ hải quan gồm:

- Tờ khai hải quan hoặc chứng từ thay thế tờ khai hải quan;

Chứng từ có liên quan.

Tùy từng trường hợp, người khai hải quan phải nộp hoặc xuất trình hợp ồng mua bán

hàng hóa, hóa ơn thương mại, chứng từ vận tải, chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa,

giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu, văn bản thông báo kết quả kiểm tra hoặc miễn kiểm tra

chuyên ngành, các chứng từ liên quan ến hàng hóa theo quy ịnh của pháp luật có liên quan.

Chứng từ thuộc hồ sơ hải quan là chứng từ giấy hoặc chứng từ iện tử. Chứng từ iện tử phải

bảo ảm tính toàn vẹn và khuôn dạng theo quy ịnh của pháp luật về giao dịch iện tử.

Hồ sơ hải quan ược nộp, xuất trình cho cơ quan hải quan tại trụ sở cơ quan hải quan.

Trường hợp áp dụng cơ chế một cửa quốc gia, cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành gửi

giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu, văn bản thông báo kết quả kiểm tra, miễn kiểm tra chuyên

ngành dưới dạng iện tử thông qua hệ thống thông tin tích hợp.

Mẫu tờ khai hải quan, việc sử dụng tờ khai hải quan và chứng từ thay thế tờ khai hải

quan, các trường hợp phải nộp, xuất trình chứng từ có liên quan ược Bộ trưởng Bộ Tài

chính quy ịnh.

5.1.3 Quy trình thông quan hàng hoá

5.1.3.1 Tiếp nhận, kiểm tra hồ sơ và thông quan ối với hàng hoá ược miễn kiểm tra

thực tế

Theo quy ịnh tại Khoản 1 Điều 33 Luật Hải quan 2014 thì hàng hóa thuộc một trong

các trường hợp sau ây ược miễn kiểm tra thực tế:

- Hàng hóa phục vụ yêu cầu khẩn cấp;

- Hàng hóa chuyên dùng phục vụ quốc phòng, an ninh;

- Hàng hóa thuộc trường hợp ặc biệt khác theo quyết ịnh của Thủ tướng Chính

phủ.

Hàng hóa thuộc các trường hợp trên mà phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật phải

ược kiểm tra thực tế theo quy ịnh của pháp luật.

Còn hàng hóa không thuộc các trường hợp trên thì việc kiểm tra thực tế ược thực hiện

trên cơ sở áp dụng quản lý rủi ro.

Hàng hóa là ộng vật, thực vật sống, khó bảo quản, hàng hóa ặc biệt khác ược ưu tiên

kiểm tra trước.

lOMoARcPSD| 37054152

Đối với trường hợp phải kiểm tra thực tế hàng hóa thì phải do công chức hải quan

thực hiện trực tiếp hoặc bằng máy móc, thiết bị kỹ thuật, các biện pháp nghiệp vụ khác.

Việc kiểm tra thực tế hàng hóa phải có mặt của người khai hải quan hoặc người ại

diện hợp pháp của họ sau khi ăng ký tờ khai hải quan và hàng hóa ã ược ưa ến ịa iểm

kiểm tra, trừ trường hợp thủ trưởng cơ quan hải quan nơi lưu giữ hàng hóa quyết ịnh kiểm

tra thực tế hàng hóa vắng mặt người khai hải quan trong các trường hợp sau:

- Để bảo vệ an ninh;

Để bảo vệ vệ sinh, môi trường;

- Có dấu hiệu vi phạm pháp luật;

- Quá thời hạn 30 ngày kể từ ngày hàng hóa nhập khẩu ến cửa khẩu mà người

khai hải quan không ến làm thủ tục hải quan;

- Các trường hợp khác theo quy ịnh của pháp luật.

5.1.3.2 Kiểm tra thực tế và thông quan ối với hàng hoá phải kiểm tra thực tế Hàng

hóa phải kiểm tra thực tế bao gồm:

- Hàng hóa miễn kiểm tra thực tế mà phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật;

- Hàng hóa không thuộc ối tượng miễn kiểm tra thực tế hàng hóa;

- Hàng hóa thuộc trường hợp ặc biệt khác theo quyết ịnh của Thủ tướng Chính

phủ.

Các trường hợp kiểm tra thực tế hàng hóa vắng mặt người khai hải quan bao gồm:

- Để bảo vệ an ninh; bảo vệ vệ sinh, môi trường

- Có dấu hiệu rủi ro

- Quá thời hạn 90 ngày kể từ ngày hàng hóa nhập khẩu ến cửa khẩu mà người

khai hải quan không ến làm thủ tục hải quan

Nội dung kiểm tra gồm: Kiểm tra tên hàng, mã số, số lượng, trọng lượng, khối lượng,

chủng loại, chất lượng, xuất xứ, trị giá hải quan của hàng hóa. Kiểm tra ối chiếu sự phù

hợp giữa thực tế hàng hóa với hồ sơ hải quan.

Thẩm quyền quyết ịnh hình thức, mức ộ kiểm tra thực tế hàng hóa

Đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu phải kiểm tra thực tế, Chi cục trưởng Chi cục

Hải quan nơi tiếp nhận, xử lý hồ sơ hải quan căn cứ quy ịnh tại Khoản 4 Điều 26 Nghị ịnh

này và thông tin liên quan ến hàng hóa ể quyết ịnh hình thức, mức ộ kiểm tra thực tế hàng

hóa.

Thời hạn hoàn thành việc kiểm tra thực tế hàng hóa thực hiện theo quy ịnh tại Điểm

b Khoản 2 Điều 23 Luật Hải quan.

lOMoARcPSD| 37054152

Trường hợp phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật hải quan, Chi cục trưởng Chi

cục Hải quan nơi tiếp nhận, xử lý hồ sơ hải quan, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan nơi lưu

giữ hàng hóa hoặc thủ trưởng cơ quan Hải quan quản lý ịa iểm kiểm tra hàng hóa tập trung

quyết ịnh thay ổi mức ộ, hình thức kiểm tra thực tế hàng hóa và chịu trách nhiệm về quyết

ịnh của mình.

Mức ộ kiểm tra thực tế hàng hóa: Việc kiểm tra thực tế hàng hóa ược thực hiện cho

ến khi ủ cơ sở xác ịnh tính hợp pháp, phù hợp của toàn bộ lô hàng với hồ sơ hải quan.

Công chức hải quan thực hiện kiểm tra thực tế hàng hóa theo quyết ịnh của Chi cục

trưởng Chi cục Hải quan và căn cứ thông tin liên quan ến hàng hóa tại thời iểm kiểm tra;

chịu trách nhiệm về kết quả kiểm tra ối với phần hàng hóa ược kiểm tra.

lOMoARcPSD|37054152

Các hình thức kiểm tra thực tế hàng hóa:

- Công chức hải quan kiểm tra trực tiếp;

- Kiểm tra bằng các phương tiện kỹ thuật, các biện pháp nghiệp vụ khác; - Kiểm

tra thông qua kết quả phân tích, giám ịnh hàng hóa.

Trong quá trình kiểm tra thực tế hàng hóa nếu cần thiết phải thay ổi hình thức kiểm

tra hàng hóa thì Chi cục trưởng Chi cục Hải quan nơi kiểm tra thực tế hàng hóa quyết ịnh.

Kết quả kiểm tra thực tế bằng máy soi, thiết bị soi chiếu kết hợp với cân iện tử và các thiết

bị kỹ thuật khác là cơ sở ể cơ quan hải quan ra quyết ịnh việc thông quan hàng hóa.

Trường hợp bằng các máy móc, thiết bị kỹ thuật hiện có tại Chi cục Hải quan, ịa iểm

kiểm tra hải quan, công chức hải quan kiểm tra thực tế hàng hóa không ủ cơ sở ể xác ịnh

tính chính xác ối với nội dung khai của người khai hải quan về tên hàng, mã số, chủng loại,

chất lượng, khối lượng, trọng lượng thì yêu cầu các tổ chức chuyên môn nghiệp vụ của cơ

quan hải quan thực hiện việc phân tích phân loại hoặc giám ịnh ể xác ịnh các nội dung trên.

Trường hợp cơ quan hải quan không ủ iều kiện ể xác ịnh tính chính xác ối với nội

dung khai của người khai hải quan thì cơ quan hải quan trưng cầu giám ịnh của tổ chức

giám ịnh theo quy ịnh của pháp luật và căn cứ kết quả giám ịnh ể quyết ịnh việc thông quan

hàng hóa.

5.1.3.3 Thu thuế, lệ phí hải quan

Người khai hải quan phải nộp lệ phí làm thủ tục hải quan theo quy ịnh của pháp luật

về phí và lệ phí. Theo quy ịnh tại Thông tư số 274/2016/TT-BTC ngày 14/11/2016 của Bộ

Tài chính, việc thu, nộp, quản lý và sử dụng phí hải quan và lệ phí hàng hóa, phương tiện

quá cảnh có nhiều iểm mới so với quy ịnh trước ây. Một trong những iểm mới nổi bật gồm:

quy ịnh về ối tượng áp dụng, mức thu; các trường hợp miễn thu phí, lệ phí; cách thức nộp

phí, lệ phí...

Mức thu và ối tượng áp dụng

Tờ khai xuất nhập khẩu tại chỗ thuộc ối tượng ược miễn phí theo quy ịnh cũ, từ

01/01/2017 sẽ phải nộp phí hải quan là 20.000 ồng/tờ khai.

Bổ sung cụ thể phí ối với ơn yêu cầu bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ và phí ối với hàng,

phương tiện quá cảnh, ồng thời lệ phí quá cảnh ối với phương tiện vận tải sẽ ược áp dụng

theo ầu phương tiện vận tải (quy ịnh cũ áp dụng theo tờ khai), với mức cụ thể như sau:

STT

Nội dung thu

Mức thu

Phí Hải quan ăng ký tờ khai

20.000 ồng/tờ khai

lOMoARcPSD| 37054152

Phí Hải quan kiểm tra giám sát, hoặc tạm dừng

làm thủ tục Hải quan ối với hàng hóa xuất khẩu,

nhập khẩu có yêu cầu bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ

200.000 ồng/01 ơn

Lệ phí quá cảnh ối với hàng hóa

200.000 ồng/tờ khai

Lệ phí ối với phương tiện quá cảnh ường bộ (gồm:

ô tô, ầu kéo, máy kéo)

200.000 ồng/phương

tiện

Lệ phí ối với phương tiện quá cảnh ường thủy

(gồm:tàu, ca nô, ầu kéo, xà lan)

500.000 ồng/phương

tiện

Các trường hợp chỉ thu phí 1 lần bao gồm:

- Hàng tạm nhập tái, xuất hoặc tạm xuất, tái nhập chỉ thu phí, lệ phí chỉ một lần khi

làm thủ tục nhập khẩu hoặc xuất khẩu;

- Hàng gửi kho ngoại quan chỉ thu phí làm thủ tục Hải quan một lần khi làm thủ tục

nhập kho, khi xuất kho không thu.

- Đối với hàng hóa, phương tiện vận tải quá cảnh chỉ thực hiện thu lệ phí tờ khai một

lần khi làm thủ tục nhập cảnh tại cửa khẩu nhập, không thu lệ phí khi làm thủ tục xuất

cảnh.

Các trường hợp miễn thu phí, lệ phí

Thông tư cũng bổ sung nhiều trường hợp ược miễn thu phí, lệ phí.

Cụ thể hàng viện trợ nhân ạo, viện trợ không hoàn lại; quà tặng cho cơ quan nhà nước, tổ

chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, ơn

vị vũ trang nhân dân, cá nhân ( ược miễn thuế trong ịnh mức theo quy ịnh); quà biếu, quà

tặng vì mục ích nhân ạo, từ thiện; ồ dùng của tổ chức, cá nhân nước ngoài theo quy chế

miễn trừ ngoại giao; hành lý mangtheo người; hàng bưu phẩm, bưu kiện ược miễn thuế

xuất khẩu, nhập khẩu theo quy ịnh của pháp luật hiện hành.

Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh có trị giá từ 1.000.000

ồng Việt Nam trở xuống hoặc có số tiền thuế (các khoản thuế theo quy ịnh) phải nộp dưới

100.000 ồng Việt Nam.

Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu có trị giá hải quan dưới 500.000 ồng hoặc có tổng số tiền

thuế (các khoản thuế theo quy ịnh) phải nộp dưới mức 50.000 ồng cho một lần xuất khẩu,

nhập khẩu.

Hàng hóa mua bán, trao ổi của cư dân biên giới trong ịnh mức theo quy ịnh.

Phương tiện vận tải thường xuyên qua lại biên giới ược quản lý theo phương thức mở sổ

theo dõi, không quản lý bằng tờ khai.

lOMoARcPSD|37054152

Hàng hóa, phương tiện quá cảnh ược miễn theo quy ịnh tại các iều ước quốc tế mà Việt

Nam là thành viên hoặc cam kết của Chính phủ Việt Nam.

Cách thức nộp phí

Người nộp phí, lệ phí có thể nộp từng lần hoặc nộp theo tháng theo quy ịnh như trước ây.

Tuy nhiên, Thông tư quy ịnh rõ, muốn nộp theo tháng người nộp phí phải ăng ký với tổ

chức thu phí về việc nộp phí theo tháng.

Người nộp phí, lệ phí thực hiện nộp phí, lệ phí tiền mặt trực tiếp chơ cơ quan hải quan hoặc

chuyển khoản vào tài khoản tiền gửi của cơ quan Hải quan mở tại Kho bạc nhà nước hoặc

tài khoản của tổ chức ược ủy nhiệm thu tại ngân hàng thương mại.

Ngoài ra Thông tư cũng hướng dẫn cụ thể về việc ủy nhiệm thu phí, lệ phí; việc kê khai

nộp phí, lệ phí của tổ chức thu; việc quản lý và sử dụng phí.

5.2 Pháp luật về kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan

5.2.1 Nghiệp vụ kiểm tra hải quan

5.2.1.1 Khái niệm kiểm tra hải quan

Kiểm tra hải quan là việc cơ quan hải quan kiểm tra hồ sơ hải quan, các chứng từ, tài liệu

liên quan và kiểm tra thực tế hàng hóa, phương tiện vận tải.

5.2.1.2 Cơ sở ra quyết ịnh hình thức kiểm tra

Căn cứ kết quả phân tích, ánh giá rủi ro và các thông tin có liên quan ến hàng hóa, thủ

trưởng cơ quan hải quan nơi xử lý hồ sơ hải quan quyết ịnh kiểm tra hồ sơ hải quan, kiểm

tra thực tế hàng hóa.

5.2.1.3 Đối tượng kiểm tra và miễn kiểm tra

Kiểm tra hồ sơ

Khi kiểm tra hồ sơ hải quan, cơ quan hải quan kiểm tra tính chính xác, ầy ủ, sự phù hợp

của nội dung khai hải quan với chứng từ thuộc hồ sơ hải quan, kiểm tra việc tuân thủ

chính sách quản lý hàng hóa, chính sách thuế ối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu và

quy ịnh khác của pháp luật có liên quan

Kiểm tra hàng hoá

Trừ hàng hóa thuộc các trường hợp ược miễn kiểm tra thực tế, hoặc các hàng hoá thuộc

các trường hợp ược miễn kiểm tra thực tế mà phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật

phải ược kiểm tra thực tế. Việc kiểm tra thực tế ược thực hiện trên cơ sở áp dụng quản lý

rủi ro. Trong ó, Hàng hóa là ộng vật, thực vật sống, khó bảo quản, hàng hóa ặc biệt khác

ược ưu tiên kiểm tra trước. Việc kiểm tra thực tế hàng hóa do công chức hải quan thực

hiện trực tiếp hoặc bằng máy móc, thiết bị kỹ thuật, các biện pháp nghiệp vụ khác.

Việc kiểm tra thực tế hàng hóa phải có mặt của người khai hải quan hoặc người ại diện

hợp pháp của họ sau khi ăng ký tờ khai hải quan và hàng hóa ã ược ưa ến ịa iểm kiểm

lOMoARcPSD| 37054152

tra, trừ trường hợp quy ịnh tại Điều 34 của Luật hải quan. Hàng hoá ược miễn kiểm tra

thực tế:

- Hàng hóa phục vụ yêu cầu khẩn cấp;

- Hàng hóa chuyên dùng phục vụ quốc phòng, an ninh;

- Hàng hóa thuộc trường hợp ặc biệt khác theo quyết ịnh của Thủ tướng Chính phủ.

5.2.1.6 Phương pháp kiểm tra hải quan

Kiểm tra hồ sơ hải quan ược thực hiện thông qua hệ thống xử lý dữ liệu iện tử hải quan

hoặc trực tiếp bởi công chức hải quan.

Như vậy có 2 phương pháp kiểm tra hải quan là kiểm tra gián tiếp trên hệ thống thông tin

và kiểm tra trực tiếp.

5.2.2 Nghiệp vụ Giám sát hải quan

5.2.2.1 Khái niệm

Giám sát hải quan là biện pháp nghiệp vụ do cơ quan hải quan áp dụng ể bảo ảm sự

nguyên trạng của hàng hóa, sự tuân thủ quy ịnh của pháp luật trong việc bảo quản, lưu

giữ, xếp dỡ, vận chuyển, sử dụng hàng hóa, xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh phương tiện

vận tải ang thuộc ối tượng quản lý hải quan

5.2.2.2 Đối tượng giám sát hải quan

Đối tượng giám sát hải quan gồm hàng hóa, phương tiện vận tải, phương tiện vận tải nội ịa

vận chuyển hàng hóa ang chịu sự giám sát hải quan.

5.2.2.3 Thời gian giám sát hải quan

- Hàng hóa nhập khẩu chịu sự giám sát hải quan từ khi tới ịa bàn hoạt ộng hải quan ến

khi ược thông quan, giải phóng hàng hóa và ưa ra khỏi ịa bàn hoạt ộng hải quan; -

Hàng hóa xuất khẩu miễn kiểm tra thực tế hàng hóa chịu sự giám sát hải quan từ khi

thông quan ến khi ra khỏi ịa bàn hoạt ộng hải quan. Trường hợp phải kiểm tra thực

tế, hàng hóa xuất khẩu chịu sự giám sát hải quan từ khi bắt ầu kiểm tra thực tế hàng

hóa ến khi ra khỏi ịa bàn hoạt ộng hải quan;

- Hàng hóa quá cảnh chịu sự giám sát hải quan từ khi tới cửa khẩu nhập ầu tiên ến khi

ra khỏi cửa khẩu xuất cuối cùng;

- Thời gian giám sát hải quan ối với phương tiện vận tải thực hiện theo quy ịnh tại Điều

68 của Luật Hải quan.

5.2.2.4 Các phương thức giám sát hải quan

Giám sát hải quan ược thực hiện bằng các phương thức sau ây:

- Niêm phong hải quan;

- Giám sát trực tiếp do công chức hải quan thực hiện; - Sử dụng phương tiện, thiết

bị kỹ thuật.

lOMoARcPSD| 37054152

5.2.3 Phúc tập hồ sơ hải quan

5.2.3.1 Khái niệm

Phúc tập hồ sơ hải quan là nghiệp vụ kiểm tra, ối chiếu các chứng từ trong hồ sơ hải quan

của lô hàng xuất khẩu, nhập khẩu ã thông quan nhằm xác ịnh việc tuân thủ pháp luật về hải

quan của người khai hải quan và cán bộ, công chức trong quá trình làm thủ tục hải quan.

Khâu phúc tập hồ sơ hải quan nằm trong quy trình thủ tục thông quan ược quy ịnh tại Quyết

ịnh số 56/2003/QĐ-BTC ngày 16/04/2003 của Bộ trưởng Bộ Tài chính quy ịnh về hồ sơ

hải quan, quy trình thủ tục hải quan ối với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu theo hợp ồng

mua bán.

5.2.3.2 Mục ích phúc tập hồ sơ

- Kiểm tra lại các công việc ã làm trong quy trình thông quan ể phát hiện thiếu sót, sai

sót và kịp thời yêu cầu khắc phục;

- Phát hiện những sai sót, bất hợp lý, vi phạm dễ thấy;

- Phát hiện sự thất lạc hoặc chậm trễ chứng từ thuộc hồ sơ xuất khẩu, nhập khẩu;

- Bổ sung thông tin vào cơ sở dữ liệu;

- Sắp xếp, lưu trữ hồ sơ hải quan một cách khoa học, dễ tra cứu;

- Cung cấp thông tin, dấu hiệu vi phạm cho khâu kiểm tra sau thông quan.

5.2.3.3 Nguyên tắc phúc tập hồ sơ hải quan

Việc phúc tập hồ sơ hải quan ược thực hiện sau khi lô hàng ã thông quan và hoàn thành

phúc tập trong vòng 60 ngày kể từ ngày quyết ịnh thông quan lô hàng trên hệ thống xử lý

dữ liệu iện tử hải quan. Đối với lô hàng thuộc các trường hợp gia công, sản xuất xuất khẩu,

tạm nhập tái xuất thì thực hiện phúc tập hồ sơ cho từng lô hàng như quy ịnh trên, sau khi

thanh khoản thì thực hiện phúc tập tiếp phần hồ sơ thanh khoản trong vòng 7 ngày kể từ

ngày cơ quan hải quan xác nhận kết quả thanh khoản. Đối với lô hàng thuộc các trường

hợp miễn thuế, xét miễn thuế, giảm thuế, hoàn thuế, không thu thuế thì thực hiện phúc tập

như quy ịnh hiện hành.

- Khi thực hiện phúc tập hồ sơ hải quan, công chức thực hiện phúc tập kiểm tra tính ầy

ủ, ồng bộ các thông tin khai báo trên các chứng từ.

- Kiểm tra lại toàn bộ các công việc ã làm ược thể hiện trên hệ thống và/hoặc trên hồ

sơ hải quan của công chức hải quan và người khai hải quan ã thực hiện ầy ủ và úng

quy ịnh.

- Căn cứ vào các thông tin có ược tại thời iểm phúc tập (thông tin nhạy cảm, chỉ ạo của

cấp trên) ể tập trung kiểm tra sâu ối với những hồ sơ có ộ rủi ro cao.

5.2.3.4 Đối tượng của phúc tập hồ sơ hải quan

Đối tượng áp dụng quy trình này là công chức hải quan trong khâu thông quan; công chức

hải quan thực hiện phúc tập hồ sơ hải quan iện tử; công chức hải quan tại Chi cục kiểm tra

sau thông quan; Lãnh ạo Chi cục.

lOMoARcPSD| 37054152

5.2.3.6 Thời gian, ịa iểm và phương pháp phúc tập hồ sơ hải quan Thời

gian:

- Việc phúc tập hồ sơ hải quan ược thực hiện sau khi lô hàng ã thông quan và hoàn

thành phúc tập trong vòng sáu mươi ngày kể từ ngày quyết ịnh thông quan lô hàng

trên hệ thống xử lý dữ liệu iện tử hải quan;

- Đối với lô hàng thuộc các trường hợp gia công, sản xuất xuất khẩu, tạm nhập tái xuất

thì thực hiện phúc tập hồ sơ cho từng lô hàng như quy ịnh nêu trên, sau khi thanh

khoản thì thực hiện phúc tập tiếp phần hồ sơ thanh khoản trong vòng 7 ngày kể từ

ngày cơ quan hải quan xác nhận kết quả thanh khoản.

- Đối với lô hàng thuộc các trường hợp miễn thuế, xét miễn thuế, giảm thuế, hoàn thuế,

không thu thuế thì thực hiện phúc tập như quy ịnh hiện hành.

Địa iểm: Chi cục Hải quan cửa khẩu, Chi cục Hải quan ngoài cửa khẩu và các ơn vị tương

ương (sau ây gọi tắt là Chi cục Hải quan) nơi ăng ký tờ khai hải quan cho lô hàng xuất

khẩu, nhập khẩu; Phương pháp:

- Phương pháp ối chiếu so sánh: Đối chiếu nội dung giữa các chứng từ trong hồ sơ hải

quan, giữa khai hải quan và kết quả kiểm tra thực tế hàng hoá, kết quả áp mã số hàng

hoá, áp giá tính thuế của cơ quan hải quan ... nhằm xác ịnh tính hợp pháp, hợp lệ, ồng

bộ của hồ sơ hải quan; vi phạm hoặc dấu hiệu vi phạm pháp luật hải quan của người

khai hải quan; - Phương pháp phân tích kiểm tra trọng tâm trọng iểm: Căn cứ vào các

tiêu chí như quá trình chấp hành pháp luật hải quan của người khai hải quan, loại hình

hàng hoá xuất nhập khẩu, mặt hàng xuất khẩu, nhập khẩu, hình thức kiểm tra thực tế

hàng hoá, các thông tin khác nắm ược, tiến hành việc phân loại hồ sơ hải quan nhằm

xác ịnh những hồ sơ thuộc diện trọng tâm, trọng iểm, ể thực hiện các biện pháp kiểm

tra, ối chiếu thích hợp khi phúc tập ối với những hồ sơ này.

5.2.4 Kiểm tra sau thông quan

5.2.4.1 Khái niệm

Kiểm tra sau thông quan là hoạt ộng kiểm tra của cơ quan hải quan ối với hồ sơ hải quan,

sổ kế toán, chứng từ kế toán và các chứng từ khác, tài liệu, dữ liệu có liên quan ến hàng

hóa; kiểm tra thực tế hàng hóa trong trường hợp cần thiết và còn iều kiện sau khi hàng hóa

ã ược thông quan. Việc kiểm tra sau thông quan nhằm ánh giá tính chính xác, trung thực

nội dung các chứng từ, hồ sơ mà người khai hải quan ã khai, nộp, xuất trình với cơ quan

hải quan; ánh giá việc tuân thủ pháp luật hải quan và các quy ịnh khác của pháp luật liên

quan ến quản lý xuất khẩu, nhập khẩu của người khai hải quan.

Kiểm tra sau thông quan ược thực hiện tại trụ sở cơ quan hải quan, trụ sở người khai hải

quan.

Trụ sở người khai hải quan bao gồm trụ sở chính, chi nhánh, cửa hàng, nơi sản xuất, nơi

lưu giữ hàng hóa.

lOMoARcPSD| 37054152

Thời hạn kiểm tra sau thông quan là 05 năm kể từ ngày ăng ký tờ khai hải quan.

5.2.4.2 Các trường hợp kiểm tra sau thông quan

Kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm pháp luật hải quan và quy ịnh khác của pháp luật liên

quan ến quản lý xuất khẩu, nhập khẩu.

Đối với các trường hợp không thuộc quy ịnh tại khoản 1 Điều Hải quan thì việc kiểm tra

sau thông quan ược thực hiện trên cơ sở áp dụng quản lý rủi ro.

Kiểm tra việc tuân thủ pháp luật của người khai hải quan.

5.2.4.3 Kiểm tra sau thông quan tại trụ sở cơ quan hải quan

Cục trưởng Cục Hải quan, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan ban hành quyết ịnh kiểm tra

sau thông quan, yêu cầu người khai hải quan cung cấp hóa ơn thương mại, chứng từ vận

tải, hợp ồng mua bán hàng hóa, chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa, chứng từ thanh

toán, hồ sơ, tài liệu kỹ thuật của hàng hóa liên quan ến hồ sơ ang ược kiểm tra và giải trình

những nội dung liên quan. Thời gian kiểm tra ược xác ịnh trong quyết ịnh kiểm tra, nhưng

tối a là 05 ngày làm việc.

Quyết ịnh kiểm tra sau thông quan phải gửi cho người khai hải quan trong thời hạn 03 ngày

làm việc kể từ ngày ký và chậm nhất là 05 ngày làm việc trước ngày tiến hành kiểm tra.

Người khai hải quan có trách nhiệm giải trình, cung cấp hồ sơ, chứng từ liên quan ến hồ sơ

ang ược kiểm tra theo yêu cầu của cơ quan hải quan. Trong thời gian kiểm tra, người khai

hải quan có quyền giải trình, bổ sung thông tin, tài liệu liên quan ến hồ sơ hải quan.

Việc xử lý kết quả kiểm tra ược quy ịnh như sau:

o Trường hợp thông tin, chứng từ, tài liệu ược cung cấp và nội dung ã giải trình chứng

minh nội dung khai hải quan là úng thì hồ sơ hải quan ược chấp nhận; o Trường hợp không

chứng minh ược nội dung khai hải quan là úng hoặc người khai hải quan không cung cấp

hồ sơ, chứng từ, tài liệu, không giải trình theo yêu cầu kiểm tra thì cơ quan hải quan quyết

ịnh xử lý theo quy ịnh của pháp luật về thuế, pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.

Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày kết thúc kiểm tra, người ra quyết ịnh kiểm tra

phải ký thông báo kết quả kiểm tra và gửi cho người khai hải quan.

5.2.4.4 Kiểm tra sau thông quan tại trụ sở người khai hải quan Thẩm

quyền quyết ịnh kiểm tra sau thông quan:

- Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, Cục trưởng Cục Kiểm tra sau thông quan quyết

ịnh kiểm tra sau thông quan trong phạm vi toàn quốc;

- Cục trưởng Cục Hải quan quyết ịnh kiểm tra sau thông quan trong ịa bàn quản lý của

Cục.

Trường hợp kiểm tra doanh nghiệp không thuộc phạm vi ịa bàn quản lý ược phân công,

Cục Hải quan báo cáo Tổng cục Hải quan xem xét phân công ơn vị thực hiện kiểm tra.

lOMoARcPSD| 37054152

Việc kiểm tra ánh giá tuân thủ pháp luật của người khai hải quan thực hiện theo kế hoạch

kiểm tra sau thông quan hàng năm do Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan ban hành.

Thời hạn kiểm tra sau thông quan:

- Thời hạn kiểm tra sau thông quan ược xác ịnh trong quyết ịnh kiểm tra, nhưng tối a

là 10 ngày làm việc. Thời gian kiểm tra ược tính từ ngày bắt ầu tiến hành kiểm tra;

trường hợp phạm vi kiểm tra lớn, nội dung phức tạp thì người ã ký quyết ịnh kiểm tra

có thể gia hạn một lần không quá 10 ngày làm việc;

- Quyết ịnh kiểm tra sau thông quan phải gửi cho người khai hải quan trong thời hạn

03 ngày làm việc kể từ ngày ký và chậm nhất là 05 ngày làm việc trước ngày tiến

hành kiểm tra, trừ trường hợp quy ịnh tại khoản 1 Điều 78 của Luật Hải quan.

Trình tự, thủ tục kiểm tra sau thông quan:

- Công bố quyết ịnh kiểm tra sau thông quan khi bắt ầu tiến hành kiểm tra;

- Đối chiếu nội dung khai báo với sổ kế toán, chứng từ kế toán, báo cáo tài chính, các

tài liệu có liên quan, tình trạng thực tế của hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu trong phạm

vi, nội dung của quyết ịnh kiểm tra sau thông quan;

- Lập biên bản kiểm tra sau thông quan trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày kết

thúc việc kiểm tra;

- Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày kết thúc việc kiểm tra, người quyết ịnh kiểm tra

phải ký kết luận kiểm tra và gửi cho người khai hải quan. Trường hợp kết luận kiểm

tra cần có ý kiến về chuyên môn của cơ quan có thẩm quyền thì thời hạn ký kết luận

kiểm tra ược tính từ ngày có ý kiến của cơ quan có thẩm quyền. Cơ quan chuyên môn

có thẩm quyền có ý kiến trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận ược yêu cầu của cơ

quan hải quan;

- Xử lý theo thẩm quyền hoặc chuyển cấp có thẩm quyền xử lý theo kết quả kiểm tra.

5.2.4.5 Nhiệm vụ và quyền hạn của công chức hải quan trong kiểm tra sau thông quan tại

trụ sở người khai hải quan

Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, Cục trưởng Cục Kiểm tra sau thông quan, Cục trưởng

Cục Hải quan có nhiệm vụ, quyền hạn sau:

- Ban hành quyết ịnh kiểm tra, thành lập Đoàn kiểm tra;

- Gia hạn thời gian kiểm tra trong trường hợp cần thiết;

- Ban hành kết luận kiểm tra; xử lý kết quả kiểm tra; quyết ịnh xử lý theo quy ịnh của

pháp luật về thuế, pháp luật về xử lý vi phạm hành chính theo thẩm quyền hoặc kiến

nghị người có thẩm quyền quyết ịnh xử lý theo quy ịnh của pháp luật; - Giải quyết

khiếu nại, tố cáo theo quy ịnh của pháp luật.

Trưởng oàn kiểm tra có nhiệm vụ, quyền hạn sau:

lOMoARcPSD|37054152

- Tổ chức, chỉ ạo thành viên oàn kiểm tra thực hiện úng nội dung, ối tượng, thời hạn

kiểm tra ghi trong quyết ịnh kiểm tra;

- Yêu cầu người khai hải quan cung cấp thông tin, tài liệu, báo cáo bằng văn bản giải

trình về những vấn ề liên quan ến nội dung kiểm tra, xuất trình hàng hóa ể kiểm tra

trong trường hợp cần thiết và còn iều kiện;

- Lập biên bản và báo cáo cấp có thẩm quyền xử lý ối với hành vi không chấp hành,

cản trở, trì hoãn thực hiện quyết ịnh kiểm tra của người khai hải quan;

- Tạm giữ, niêm phong tài liệu, tang vật trong trường hợp người khai hải quan có biểu

hiện tẩu tán, tiêu hủy tài liệu, tang vật liên quan ến hành vi vi phạm pháp luật;

- Lập, ký biên bản kiểm tra;

- Báo cáo kết quả kiểm tra với người ban hành quyết ịnh kiểm tra và chịu trách nhiệm

về tính chính xác, trung thực, khách quan của báo cáo ó.

Thành viên oàn kiểm tra có nhiệm vụ, quyền hạn sau:

- Thực hiện nhiệm vụ theo sự phân công của Trưởng oàn kiểm tra;

- Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ ược giao với Trưởng oàn kiểm tra; chịu trách

nhiệm trước pháp luật và Trưởng oàn kiểm tra về tính chính xác, trung thực, khách

quan của báo cáo;

- Lập, ký biên bản kiểm tra theo sự phân công của Trưởng oàn kiểm tra. 5.2.4.6 Quyền

và nghĩa vụ của người khai hải quan trong kiểm tra sau thông quan

- Thực hiện quyền và nghĩa vụ theo quy ịnh tại Điều 18 của Luật Hải quan. - Cung cấp

kịp thời, ầy ủ, chính xác hồ sơ, chứng từ theo yêu cầu và chịu trách nhiệm về tính

chính xác, trung thực của hồ sơ, chứng từ ó.

- Từ chối cung cấp thông tin, tài liệu không liên quan ến nội dung kiểm tra, thông tin,

tài liệu thuộc bí mật nhà nước, trừ trường hợp pháp luật có quy ịnh khác.

- Nhận bản kết luận kiểm tra và yêu cầu giải thích nội dung bản kết luận kiểm tra; bảo

lưu ý kiến trong bản kết luận kiểm tra.

- Yêu cầu Trưởng oàn kiểm tra xuất trình quyết ịnh kiểm tra, giấy chứng minh hải quan

trong trường hợp kiểm tra sau thông quan tại trụ sở người khai hải quan.

- Chấp hành yêu cầu kiểm tra sau thông quan, cử người có thẩm quyền làm việc với cơ

quan hải quan.

- Giải trình những vấn ề liên quan theo yêu cầu của cơ quan hải quan.

- Ký biên bản kiểm tra.

- Chấp hành quyết ịnh xử lý của cơ quan hải quan và các cơ quan có thẩm quyền.

5.3 Pháp luật về tổ chức thu thuế và các khoản thu khác ối với hàng hóa xuất nhập khẩu

5.3.1 Tổng quan về thuế

5.3.1.1 Khái niệm

lOMoARcPSD| 37054152

Đứng trên các góc ộ khác nhau theo các quan iểm của các nhà kinh tế khác nhau thì có ịnh

nghĩa về thuế khác nhau.

Theo nhà kinh tế học Gaston Jeze trong cuốn “Tài chính công” ưa ra một ịnh nghĩa tương

ối cổ iển về thuế: “ Thuế là một khoản trích nộp bằng tiền, có tính chất xác ịnh, không hoàn

trả trực tiếp do các công dân óng góp cho nhà nước thông qua con ường quyền lực nhằm

bù ắp những chi tiêu của Nhà Nước.”.

Trên góc ộ phân phối thu nhập: “ Thuế là hình thức phân phối và phân phối lại tổng sản

phẩm xã hội và thu nhập quốc dân nhằm hình thành các quý tiền tệ tập trung của nhà nước

ể áp ứng các nhu cầu chi tiêu cho việc thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của nhà nước.”

Trên góc ộ người nộp thuế: “ Thuế là khoản óng góp bắt buộc mà mỗi tổ chức, cá nhân

phải có nghĩa vụ óng góp cho nhà nước theo luật ịnh ể áp ứng nhu cầu chi tiêu cho việc

thực hiện các chức năng , nhiệm vụ của nhà nước.”

Trên góc ộ kinh tế học :” Thuế là một biện pháp ặc biệt, theo ó, nhà nước sử dụng quyền

lực của mình ể chuyển một phần nguồn lực từ khu vực tư sang khu vực công nhằm thực

hiện các chức năng kinh tế – xã hội của nhà nước.”

Theo từ iển tiếng việt :” Thuế là khoản tiền hay hiện vật mà người dân hoặc các tổ chức

kinh doanh, tuỳ theo tài sản, thu nhập, nghề nghiệp… buộc phải nộp cho nhà nước theo

mức quy ịnh.”

Từ các ịnh nghĩa trên ta có thể rút ra ược một số ặc trưng chung của thuế là:

- Thứ nhất, nội dung kinh tế của thuế ược ặc trưng bởi các mỗi quan hệ tiền tệ phát

sinh dưới nhà nước và các pháp nhân, các thể nhân trong xã hội.

- Thứ hai, những mỗi quan hệ dưới dạng tiền tệ này ược nảy sinh một cách khách

quan và có ỹ nghĩa xã hội ặc biệt- việc chuyển giao thu nhập có tính chất bắt buộc theo

mệnh lệnh của nhà nước.

- Thứ ba, xét theo khía cạnh pháp luật, thuế là một khoản nộp cho nhà nước ược pháp

luật quy ịnh theo mức thu và thời hạn nhất ịnh.

Từ các ặc trưng trên của thuế, ta có thể nêu lên khái niệm tổng quát về thuế là: “Thuế là

một khoản óng góp bắt buộc từ các chủ thể cho nhà nước theo mức ộ và thời hạn ược pháp

luật quy ịnh nhằm sử dụng cho mục ích công cộng.”

5.3.1.2 Đặc iểm và chức năng của thuế

4 Đặc iểm

Thuế có những thuộc tính tương ối ổn ịnh qua từng giai oạn phát triển và biểu hiện thành

những ặc trưng riêng có của nó, qua ó giúp ta phân biệt thuế với các công cụ khác. Những

ặc trưng ó là: Tính bắt buộc, Tính không hòan trả trực tiếp, Tính pháp lý cao

- Tính bắt buộc là thuộc tính cơ bản vốn có của thuế ể phân biệt giữa thuế với các

hình thức ộng viên tài chính khác của ngân sách nhà nước. Đặc iểm này cho ta thấy rõ nội

lOMoARcPSD| 37054152

dung kinh tế của thuế là những quan hê tiền tệ ược hình thành một cách khách quan và có

một ý nghĩa xã hội ặc biệt- việc ộng viên mang tính chất bắt buộc của nhà nước.Phân phối

mang tính chất bắt buộc dưới hình thức thuế là một phương thức phân phối của nhà nước,

theo ó một bộ phân thu nhập của người nộp thuế ược chuyển giao cho nhà nước mà không

kèm theo một sự cấp phát hoặc những quyền lợi nào khác cho người nộp thuế, mà hành

ộng óng thuế là hành ộng thực hiện nghĩa vụ của người công dân.

- Tính chất không hoàn trả trực tiếp của thuế ược thể hiện ở chỗ: thuế ược hoàn trả

gián tiếp cho người nộp thuế thông qua việc cung cấp các dịch vụ công cộng của nhà nước.

Sự không hoàn hảo trả trực tiếp ược thể hiện kể cả trước và sau thu thuế. Trước khi thu

thuế, nhà nước không hề cung ứng trực tiếp một dịch vụ công cộng nào cho người nộp

thuế. Sau khi nộp thuế, nhà nước cũng không có sự bồi hoàn trực tiếp nào cho người nộp

thuế.

- Thuế là một công cụ tài chính có tính pháp lý cao, ược quyết ịnh bởi quyền lực chính

trị của nhà nước và quyền lực ấy ược thể hiện bằng pháp luật.

 Chức năng của thuế

Chức năng của thuế là sự thể hiện công dụng vốn có của thuế, và nó có tính ổn ịnh tương

ối. Trong suốt thời gian tồn tại và phát triển thuế luôn luôn thực hiện hai chức năng cơ bản

sau.

Một là: Chức năng huy ộng nguồn lực tài chính cho nhà nước

Ngay từ lúc phát sinh, thuế luôn luôn có công dụng là phương tiện ông viên nguồn tài chính

cho nhà nước, là chức năng cơ bản của thuế. Nhờ chức năng huy ộng nguồn lực tài chính

mà quỹ tiền tệ tập trung của nhà nước ược hình thành, qua ó ảm bảo cơ sở vật chất cho sự

tồn tại và hoạt ộng của nhà nước. Chức năng này ã tạo ra những tiền ề ể nhà nước tiến hành

phân phối và phân phối lại tổng sản phẩm của xã hội và thu nhập quốc dân trong xã hội.

Thuế là một nguồn chiếm tỷ trọng lớn nhất cho ngân sách nhà nước.

Hai là: Chức năng iều tiết kinh tế

Chức năng iều tiết kinh tế của thuế ược thực hiện thông qua việc quy ịnh các hình thức thu

thuế khác nhau, xác ịnh úng ắn ối tượng chịu thuế và ối tượng nộp thuế, xây dựng chính

xác các mức thuế phải nộp có tính ến khả năng của người nộp thuế, sử dụng linh họat các

ưu ãi và miễn giảm thuế.

Trên cơ sở ó, nhà nước kích thích các hoạt ộng kinh tế i vào quỹ ạo chung, phù hợp lợi ích

của xã hội. Như vậy, bằng cách iều tiết và kích thích, chức năng iều tiết kinh tế của thuế ã

ược thực hiện.

Giữa chức năng huy ộng nguồn lực tài chính và chức năng iều tiết kinh tế có mỗi quan hệ

gắn bó mật thiết với nhau. Chức năng huy ộng nguồn lực tài chính quy ịnh sự tác ộng và

sự phát triển của chức năng iều tiết. Ngược lại, nhờ sự vận dụng úng ắn chức năng iều tiết

kinh tế ã làm cho chức năng huy ộng nguồn lực tài chính của thuế có iều kiện phát triển.

lOMoARcPSD| 37054152

Chức năng huy ộng nguồn lực tài chính càng tăng lên nhằm ảm bảo nguồn thu nhập cho

nhà nước ã tạo ra những iều kiện ể nhà nước tác ộng một cách sâu rộng ến các quá trình

kinh tế và xã hội. Điều này tạo ra tiền ề tăng thêm thu nhập cho các doanh nghiệp và các

tầng lớp dân cư, do ó mở rộng cơ sở thực hiện chức năng huy ộng nguồn lực tài chính.

Cùng với sự thống nhất ó, thì giữa hai chức năng này của thuế cũng không loại trừ những

mặt mâu thuẫn. Sự tăng cường chức năng huy ộng tập trung tài chính làm cho mức thu

nhập của nhà nước tăng lên. Điều ó ồng nghĩa với việc mở rộng khả năng của nhà nước

trong việc thực hiện các chương trình kinh tế- xã hội. Mặt khác, việc tăng cường chức năng

huy ộng một cách quá mức sẽ làm tăng gánh nặng thuế và hậu quả của nó là giảm ộng lực

phát triển kinh tế và làm xói mòn vai trò iều tiết kinh tế.

Do vậy, trong quá trình quản lý thuế, hoạch ịnh các chính sách thuế ở mỗi giai oạn phát

triển kinh tế khác nhau cần phải chú ý ến mỗi quan hệ giữa chức năng iều tiết kinh tế và

chức năng huy ộng nguồn tài chính của thuế.

5.3.1.3 Phân loại thuế

Phân loại thuế là việc sắp xếp các loại thuế trong hệ thống thuế thành những nhóm khác

nhau theo những tiêu chí nhất ịnh. Có nhiều cách thức phân loại khác nhau dựa vào các

tiêu chí như: ối tượng chịu thuế, phương thức ánh thuế và khả năng chịu thuế, phạm vi

thẩm quyền.

Phân loại theo ối tượng chịu thuế: hệ thống thuế ược chia thành ba loại là thuế thu nhập,

thuế tiêu dùng, thuế tài sản

Thuế thu nhập bao gồm các sắc thuế có ối tượng chịu thuế là thu nhập nhận ược, thu nhập

này ược hình thành từ nhiều nguồn khác nhau: thu nhập từ lao ộng dưới dạng tiền lương,

tiền công, thu nhập từ hoạt ộng sản xuất kinh doanh dưới dạng lợi nhuận, lợi tức cổ phần…

Do vậy thuế thu nhập cũng có nhiều hình thức khác nhau như thuế thu nhập cá nhân, thuế

thu nhập doạnh nghiệp.

Thuế tiêu dùng là các loại thuế có ối tượng chịu thuế là phần thu nhập ược mang tiêu dùng

trong hiện tại. Bao gồm: thuế doanh thu, thuế tiêu thụ ặc biệt, thuế giá trị gia tăng…

Thuế tài sản là các loại thuế có ối tuợng chịu thuế là giá trị tài sản. Bao gồm: thuế bất ộng

sảnlà thuế tài sản ánh trên giá trị của tài sản cố ịnh,thuế ộng sản là thuế ánh trên tài sản

chính .

Phân loại theo phương thức ánh thuế: hệ thống thuế gồm 2 loại là thuế trực thu và thuế

gián thu.

Thuế trực thu là loại thuế ánh trực tiếp vào thu nhập hoặc tài sản của người nộp thuế. ở

thuế trực thu bao gồm thuế thu nhập ối với người có thu nhập cao,thuế thu nhập doanh

nghiệp, thuế nhà ất….

lOMoARcPSD| 37054152

Thuế gián thu là loại thuế không trực tiếp ánh vào thu nhập và tài sản của người nộp thuế

mà ánh một cách gián tiếp thông qua giá cả hàng hóa và dịch vụ. Bao gồm: thuế giá trị gia

tăng, thuế tiêu thụ ặc biệt, thuế xuất khẩu và nhập khẩu.

Phân loại theo mối quan hệ ối với khả năng nộp thuế: hệ thống thuế ược chia thành 2 loại

làtThuế thực, thuế cá nhân.

Thuế thực là loại thuế không dựa vào khả năng của người nộp thuế. Thuế thực bao gồm:

thuế iền thổ, thuế nhà cửa, thuế tài sản.

Thuế cá nhân là loại thuế dựa trên khả năng của người nộp thuế, là thuế ánh vào thu nhập

của người nộp thuế và ược thu ngay từ khâu phát sinh thu nhập hoặc do khai báo. Các loại

thuế cá nhân bao gồm: thuế thu nhập cá nhân, thuế lợi tức, thuế thu nhập công ty, thuế

doanh nghiệp, thuế lợi nhuận siêu ngạch…

Phân loại theo phạm vi thẩm quyền về thuế: hệ thống thuế có thể ược chia thành hai loại là

thuế trung ương và thuế ịa phương

Thuế trung ương là các hình thức thuế do các cơ quan ại diện chính quyền nhà nước ở trung

ương ban hành.

Thuế ịa phương là các hình thức thuế do chính quyền ịa phương ban hành.

5.3.2 Một số loại thuế áp dụng với hàng hoá xuất - nhập khẩu

5.3.2.1Thuế xuất nhập khẩu

 Khái niệm, vai trò

Thuế xuất nhập khẩu (import – export duty) óng vai trò quan trọng trong chính sách ngoại

thương của mỗi quốc gia. Đây là công cụ quan trọng trong việc kiểm soát hàng hóa xuất

nhập khẩu, tạo nguồn thu cho Ngân sách Nhà nước và bảo hộ sản xuất trong nước. Về mặt

lý luận có nhiều phương pháp tính thuế XNK, mỗi quốc gia có thể lựa chọn cho mình

những phương pháp tính thuế xuất nhập khẩu. Các quốc gia ngoài công cụ thuế quan, còn

có thể sử dụng hàng rào phi thuế quan (như hạn ngạch nhập khẩu, tài trợ xuất khẩu, thu

chênh lệch giá nhập khẩu, dùng bảng giá tối thiểu ể áp hàng nhập khẩu…) ể bảo hộ nền

sản xuất trong nước. Tuy nhiên, một khi ã tham gia hội nhập kinh tế quốc tế thì về nguyên

các rào cản phi thuế quan phải ược thực hiện ể loại bỏ. Trong tiến trình hội nhập, òi hỏi các

quốc gia phải tuân thủ các nguyên tắc ràng buộc về thuế nhập khẩu và phải xác lập lộ trình

ể thực hiện các cam kết ó. Theo quan niệm của các nhà xuất nhập khẩu thì thuế quan ược

xem như là một loại chi phí vận chuyển. Nếu việc ánh thuế quan bằng hoặc lớn hơn chênh

lệch giá giữa hai thị trường của hai nước thì sẽ không có việc vận chuyển hàng hóa từ nước

xuất khẩu ến nước nhập khẩu.

Thuế xuất khẩu, nhập khẩu là loại thuế gián thu, thu vào các mặt hàng ược phép xuất khẩu,

nhập khẩu qua các cửa khẩu hoặc biên giới giữa các quốc gia.

– Thuế xuất khẩu: thuế ánh trên hàng hóa xuất khẩu qua biên giới quốc gia

lOMoARcPSD|37054152

– Thuế nhập khẩu: thuế ánh trên hàng hóa nhập khẩu từ thị trường nước ngoài vào thị

trường trong nước.

Trong iều kiện nền kinh tế mở, các khái niệm: cửa khẩu, biên giới quốc gia, thị trường

trong nước, thị trường nước ngoài… cần ược hiểu theo nghĩa rộng và xuất hiện các hình

thức kinh tế như khu chế xuất, khu kinh tế mở,… ược hình thành và hoạt ộng với các quy

chế ặc thù, ược hưởng các quyền ưu ã riêng.

 Đặc iểm

– Thuế xuất khẩu, nhập khẩu ược cấu thành trong giá cả hàng hóa xuất nhập khẩu.

– Thuế xuất khẩu, nhập khẩu gắn chặt với hoạt ộng kinh tế ối ngoại của mỗi quốc gia, là

công cụ góp phần thực hiện vai trò quản lý, kiểm soát hoạt ộng ngoại thương của nhà

nước.

– Thuế xuất, nhập khẩu gắn công tác quản lý thu thuế với quản lý nhà nước về hoạt ộng

xuất, nhập khẩu.

– Thuế xuất, nhập khẩu do cơ quan Hải quan quản lý thu.

 Đối tượng chịu thuế, ối tượng không chịu thuế

Đối tượng chịu thuế

– Hàng hóa ược phép xuất, nhập khẩu qua cửa khẩu, biên giới Việt Nam.

– Hàng hóa từ thị trường trong nước ưa vào khu chế xuất (thuế xuất khẩu).

– Hàng hóa từ khu chế xuất ưa ra thị trường trong nước (thuế nhập khẩu).

– Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu ể làm hàng mẫu, hàng quảng cáo tại hội chợ triển lãm

Đối tượng không thuộc diện chịu thuế

– Hàng quá cảnh hoặc mượn ường qua cửa khẩu, biên giới.

– Hàng chuyển khẩu, bao gồm các hình thức :

+ Hàng hóa từ nước ngoài nhập khẩu vào khu chế xuất và hàng hóa từ khu chế xuất xuất

khẩu ra nước ngoài hoặc hàng hóa ưa từ khu chế xuất này sang khu chế xuất khác trong

lãnh thổ Việt Nam.

+ Hàng viện trợ nhân ạo, hàng hóa này phải có các giấy tờ sau:

Giấy phép nhập khẩu hàng viện trợ nhân ạo do Bộ Thương mại cấp

Giấy xác nhận là hàng viện trợ nhân ạo do ban quản lý và tiếp nhận viện trợ.

Các chứng từ khác liên quan ến việc tiếp nhận lô hàng viện trợ như Vận ơn, Bảng kê chi

tiết, Hóa ơn thương mại….

 Đối tượng nộp thuế xuất khẩu, nhập khẩu:

lOMoARcPSD|37054152

Đối tượng nộp Thuế xuất khẩu, nhập khẩu bao gồm tất cả các tổ chức, cá nhân có hàng

hóa xuất nhập khẩu thuộc ối tượng chịu Thuế xuất khẩu, nhập khẩu theo quy ịnh. Nếu xuất

nhập khẩu ủy thác thì tổ chức nhận ủy thác là ối tượng nộp thuế xuất khẩu, nhập khẩu.

Để một tổ chức, cá nhân trở thành ối tượng nộp thuế phải thỏa mãn những dấu hiệu pháp

lý sau:

Tổ chức, cá nhân phải là người trực tiếp ưa hàng hoá qua biên giới Việt Nam (là chủ hàng)

gồm:

– Chủ hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.

– Tổ chức nhận ủy thác xuất khẩu, nhập khẩu.

– Cá nhân có hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu khi xuất cảnh, nhập cảnh; gửi hoặc nhận hàng

hoá qua cửa khẩu, biên giới Việt Nam.

Tổ chức cá nhân có hành vi xuất khẩu, nhập khẩu phải là hành vi xuất khẩu, nhập khẩu

hoàn tất.

Hàng hóa trong hoạt ộng xuất khẩu phải ược tiêu dùng ở thị trường nước ngoài, hàng hóa

nhập khẩu phải ược tiêu dùng ở thị trường trong nước.

 Căn cứ tính thuế

Căn cứ tính thuế xuất, nhập khẩu là số lượng hàng hóa xuất, nhập khẩu, giá tính thuế và

thuế suất của mặt hàng xuất, nhập khẩu.

Số lượng hàng hóa xuất, nhập khẩu: Số lượng hàng hóa xuất, nhập khẩu làm căn cứ tính

thuế là số lượng từng mặt hàng thực tế xuất, nhập khẩu (Tờ khai hàng hóa xuất, nhập khẩu

ối với Hải quan).

Giá tính thuế: + Đối với hàng xuất khẩu: Giá tính thuế là giá FOB – là giá bán cho khách

hàng tại cửa khẩu xuất không bao gồm phí bảo hiểm (I) và chi phí vận tải (F).

+ Đối với hàng nhập khẩu: Giá tính thuế là giá CIF- là giá mua thực tế tại cửa khẩu nhập

bao gồm cả phí bảo hiểm (I) và chi phí vận tải (F) từ cửa khẩu i tới cửa khẩu ến.

CIF = FOB + I +F

Đối với hàng hóa nhập khẩu ã qua sử dụng

* Nếu giá trị sử dụng còn lại nhỏ hơn hoặc bằng 30% thì giá tính thuế bằng 10% của

giá hàng nhập khẩu mới.

* Nếu giá trị sử dụng còn lại từ trên 30% ến 50% thì giá tính thuế bằng 20% giá hàng

nhập khẩu mới.

* Nếu giá trị sử dụng còn lại từ trên 50% ến 70% thì giá tính thuế bằng 30% giá hàng

nhập khẩu mới.

lOMoARcPSD|37054152

* Nếu giá trị sử dụng còn lại từ trên 70% ến 85% thì giá tính thuế bằng 45% giá hàng

nhập khẩu mới.

* Nếu giá trị sử dụng còn lại lớn hơn 85% thì giá tính thuế bằng 60% giá hàng nhập

khẩu mới.

– Đối với một số mặt hàng thuộc danh mục nhà nước quản lý giá tính thuế mà giá ghi

trong hợp ồng thấp hơn giá quy ịnh thì căn cứ bảng giá của Bộ Tài chính ể xác ịnh thuế.

Trường hợp giá trên hợp ồng cao hơn giá quy ịnh thì tính theo giá hợp ồng.

– Đối với hàng hóa nhập khẩu không ủ iều kiện ể xác ịnh giá tính thuế theo hợp ồng

quy ịnh hoặc ối với hàng hóa nhập khẩu theo các phương thức khác không qua hợp ồng

mua bán. Không thanh toán qua ngân hàng thì giá tính thuế ược thực hiện theo bảng giá

của Bộ Tài chính.

– Thuế xuất khẩu, nhập khẩu ược nộp bằng ồng Việt Nam. Trường hợp doanh nghiệp

muốn nộp bằng ngoại tệ thì phải nộp bằng ngoại tệ tự do chuyển ổi và do Bộ Tài chính

quyết ịnh ối với từng trường hợp cụ thể.

 Thuế suất

- Thuế suất thuế nhập khẩu: Có 3 loại thuế suất là thuế suất thông thường, thuế suất ưu ãi

và thuế suất ưu ãi ặc biệt.

Thuế suất ưu ãi : Là thuế suất chỉ áp dụng cho hàng hóa nhập khẩu có xuất xứ từ nước hoặc

khối nước có thỏa thuận về ối xử tối huệ quốc trong quan hệ thương mại với Việt

Nam.

Thuế suất ưu ãi ặc biệt : Là thuế suất ược áp dụng cho hàng hóa nhập khẩu có xuất xứ từ

nước hoặc khối nước mà Việt Nam và nước hoặc khối nước ó ã có thỏa thuận ưu ãi ặc

biệt về thuế nhập khẩu, ược áp dụng cụ thể cho từng mặt hàng do chính phủ hoặc Bộ Tài

chính quy ịnh.

Thuế suất thông thường : Là thuế suất áp dụng cho hàng hóa nhập khẩu có xuất xứ từ nước

không có thỏa thuận về ối xử tối huệ quốc trong quan hệ thương mại với Việt Nam. Thuế

suất thông thường ược áp dụng thống nhất cao hơn 50% so với thuế suất ưu ãi ặc biệt.

Biểu thuế nhập khẩu hiện hành ở nước ta hiện nay chia thành 97 chương với 1.242 nhóm

hàng (chủ yếu là hàng nông sản). Bao gồm 19 mức thuế suất từ 0 ến 120%.

- Thuế suất thuế xuất khẩu: Thuế suất thuế xuất khẩu của từng mặt hàng ược quy ịnh trong

biểu thuế xuất khẩu. Biểu thuế xuất khẩu hiện hành ở nước ta gồm 119 mặt hàng ( chủ yếu

là mặt hàng khoáng sản) với 12 mức thuế từ 0 ến 82%.(Biểu thuế xuất nhập khẩu theo danh

mục mặt hàng chịu thuế – Ban hành kèm theo Thông tư số 184/2010/TT-BTC ngày

15/11/2009 của Bộ tài chính)

 Xác ịnh số thuế xuất, nhập khẩu phải nộp

Số thuế XNK phải nộp = Số lượng hàng hóa XNK x Giá tính thuế x Thuế suất

lOMoARcPSD|37054152

 Kê khai tính thuế

-Đối với hàng nhập khẩu: Các tổ chức, cá nhân mỗi lần có hàng hóa nhập khẩu phải kê khai

nộp thuế tại cơ sở có cửa khẩu nhập khẩu hàng hóa.

-Đối với hàng xuất khẩu: Để khuyến khích và tạo iều kiện thuận lợi cho hàng hóa xuất

khẩu, ịa iểm kê khai kiêm nộp thuế tại cơ quan Hải quan ịa phương nơi ặt trụ sở của các cơ

sở kinh doanh hoặc tổ chức Hải quan nơi xuất hàng.

-Đối với hàng xuất khẩu, nhập khẩu tiểu ngạch và hàng nhập khẩu phi mậu dịch: Chủ hàng

phải kê khai nộp thuế với Hải quan cửa khẩu nơi hàng hóa xuất, nhập khẩu.

Thời hạn nộp thuế

Luật thuế quy ịnh thời iểm tính thuế xuất khẩu, nhập khẩu là ngày ăng ký tờ khai hàng xuất

khẩu, nhập khẩu.

Trong vòng 8 giờ kể từ khi ăng ký tờ khai xuất nhập khẩu cơ quan thuế thông báo chính

thức cho ối tượng nộp thuế số thuế phải nộp.

Thời hạn nộp thuế ược quy ịnh như sau:

– Đối với hàng hóa nhập khẩu, xuất khẩu chính ngạch:

+ Đối với hàng hóa xuất khẩu là 15 ngày kể từ ngày ối tượng nộp thuế nhận ược thông báo

chính thức của cơ quan thuế về số thuế phải nộp

+ Đối với hàng hóa là vật tư, nguyên liệu nhập khẩu ể sản xuất hàng xuất khẩu ược nộp

thuế trong thời gian 90 ngày, kể từ ngày ối tượng nộp thuế nhận ược thông báo.

+ Đối với hàng tạm xuất, tái nhập, hàng tạm nhập tái xuất là 15 ngày kể từ ngày hết thời

hạn tạm xuất – tái nhâp hoặc tạm nhập tái xuất.

– Hàng là máy móc thiết bị, nguyên liệu, phương tiện vận tải nhập khẩu ể phục vụ cho sản

xuất là 30 ngày ối tượng nộp thuế nhận ược thông báo chính thức của cơ quan thuế.

– Đối với hàng tiêu dùng nhập khẩu thì phải nộp xong thuế trước khi nhận hàng. Trường

hợp có bảo lãnh thì thời hạn nộp thuế là 30 ngày.

– Đối với hàng hóa nhập khẩu, xuất khẩu phi mậu dịch và tiểu ngạch:

Nộp thuế ngay khi xuất khẩu hàng ra nước ngoài hoặc nhập khẩu hàng vào Việt Nam.

5.3.2.2 Thuế giá trị gia tăng

 Khái niệm

Thuế giá trị gia tăng có nguồn gốc từ thuế doanh thu và Pháp là nước ầu tiên trên thế

giới ban hành Luật thuế giá trị gia tăng - vào năm 1954. Thuế giá trị gia tăng theo tiếng

Pháp gọi là: Taxe Sur La Valeur Ajou tée (viết tắc là TVA), tiếng Anh gọi là Value Added

Tax (viết tắc là VAT), dịch ra tiếng Việt là thuế giá trị gia tăng. Khai sinh từ nước Pháp,

thuế giá trị gia tăng ã ược áp dụng rộng rãi ở nhiều nước trên thế giới. Ngày nay, các quốc

lOMoARcPSD|37054152

100

gia thuộc khối Liên minh Châu Âu, châu Phi, châu Mỹ La Tinh và một số quốc gia Châu á

trong ó có Việt Nam ã chính thức áp dụng thuế giá trị gia tăng .Các quốc gia khác cũng

ang trong thời ký nghiên cứu loại thuế này.Tính ến nay ã có khoảng 130 quốc gia áp dụng

thuế giá trị gia tăng.

Ở nước ta, tại ký họp lần thứ 11 Quốc hội khoá 9, Quốc hội nước ta ã thông qua Luật

thuế giá trị gia tăng và có hiệu lực thi hành kề từ ngày 01-01-1999.

Theo quy ịnh của Luật thuế giá trị gia tăng thì thuế giá trị gia tăng là một loại thuế gián

thu ánh trên khoản giá trị tăng thêm cuả hàng hoá, dịch vụ phát sinh trong quá trình từ

sản xuất, lưu thông ến tiêu dùng và ược nộp vào ngân sách Nhà nước theo mức ộ tiêu thụ

hàng hóa, dịch vụ.

Ðây là một loại thuế doanh thu ánh vào mỗi giai oạn sản xuất, lưu thông sản phẩm hàng

hoá, từ khi còn là nguyên liệu thô sơ cho ến sản phẩm hoàn thành, và cuối cùng là giai oạn

tiêu dùng. Chính vì vậy mà chúng ta còn gọi là thuế doanh thu có khấu trừ số thuế ã nộp ở

giai oạn trước. Thuế giá trị gia tăng ược cộng vào giá bán hàng hoá, dịch vụ, và do người

tiêu dùng chịu khi mua hàng hoá, sử dụng dịch vụ.

 Vai trò của thuế giá trị gia tăng

- Vai trò cuả thuế giá trị gia tăng trong lưu thông hàng hoá:

Luật thuế doanh thu quy ịnh doanh thu phát sinh là cơ sở ể thực hiện chế ộ thu nộp thuế.

Do ó Nhà nước ánh thuế trên toàn bộ doanh thu phát sinh cuả sản phẩm qua mỗi lần chuyển

dịch từ khâu sản xuất, lưu thông ến tiêu dùng. Nếu các sản phẩm, hàng hoá chịu thuế càng

qua nhiều khâu thì số thuế Nhà nước thu cũng tăng thêm qua các khâu nên việc áp dụng

thuế doanh thu dẫn ến tình trạng thuế thu trùng lặp ối với phần doanh thu ã chịu thuế ở

công oạn trước. Ðiều ó mang tính bất hợp lý, tác ộng tiêu cực ến sản xuất và lưu thông

hàng hoá. Với tính ưu iểm cuả thuế giá trị gia tăng là Nhà nước chỉ thu thuế ối với phần

giá trị tăng thêm cuả các sản phẩm ở từng khâu sản xuất, lưu thông mà không thu thuế ối

với toàn bộ doanh thu phát sinh như mô hình thuế doanh thu. Nếu như không có các sự

kiện biến ộng về tài chính, tiền tệ, sản xuất và lưu thông giảm suất, yếu kém, kinh tế suy

thoái và các nguyên nhân khác tác ộng thì việc áp dụng thuế giá trị gia tăng thay cho thuế

doanh thu sẽ không ảnh hưởng gì ến giá cả các sản phẩm tiêu dùng, mà trái lại giá cả càng

hợp lý hơn, chính xác hơn vì tránh ược thuế chồng lên thuế.

Theo nghiên cứu và thống kê cuả ngân hàng thế giới (WB) và Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF)

thì phần lớn các nước trong ó có cả Việt Nam sau khi áp dụng thuế giá trị gia tăng, giá cả

các loại hàng hoá, dịch vụ ều không thay ổi hay chỉ thay ổi một tỷ lệ không áng kể và mức

sản xuất cuả các doanh nghiệp, mức tiêu dùng cuả dân chúng không sút giảm, hay chỉ suất

giảm một tỷ lệ nhỏ trong thời gian ầu, kể cả các trường hợp tăng thuế suất thuế giá trị gia

tăng ối với một số mặt hàng trong ịnh kỳ iều chỉnh. Như vậy ta có thể kết luận rằng thuế

giá trị gia tăng không phải là một nhân tố gây ra lạm phát, gây khó khăn trở ngại cho việc

phát triển sản xuất, lưu thông hàng hoá mà trái lại, việc áp dụng thuế giá trị gia tăng ã góp

lOMoARcPSD| 37054152

101

phần ổn ịnh giá cả, mở rộng lưu thông hàng hoá, góp phần thúc ẩy sản xuất phát triển và

ẩy mạnh xuất khẩu.

- Vai trò của thuế giá trị gia tăng trong quản lý nhà nước về kinh tế:

Thuế là công cụ rất quan trọng ể Nhà nước thực hiện chức năng quản lý vĩ mô ối với nền

kinh tế. Nền kinh tế nước ta ang trong quá trình vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản

lý cuả nhà nước, do ó thuế giá trị gia tăng có vai trò rất quan trọng và ược thể hiện như sau:

- Thuế giá trị gia tăng thuộc loại thuế gián thu và ược áp dụng rộng rãi ối với mọi tổ

chức, cá nhân có tiêu dùng sản phẩm hàng hoá hoặc ược cung ứng dịch vụ, nên tạo

ược nguồn thu lớn và tương ối ổn ịnh cho ngân sách nhà nước.

- Thuế tính trên giá bán hàng hoá hoặc giá dịch vụ nên không phải i sâu xem xét, phân

tích về tính hợp lý, hợp lệ cuả các khoản chi phí, làm cho việc tổ chức quản lý thu

tương ối dễ dàng hơn các loại thuế trực thu.

- Ðối với hàng xuất khẩu không những không nộp thuế giá trị gia tăng mà còn ược

khấu trừ hoặc ược hoàn lại số thuế giá trị gia tăng ầu vào nên có tác dụng giảm chi

phí, hạ giá thành sản phẩm, ẩy mạnh xuất khẩu, tạo iều kiện cho hàng xuất khẩu có

thể cạnh tranh thuận lợi trên thị trường quốc tế.

- Thuế giá trị gia tăng cùng với thuế nhập khẩu làm tăng giá vốn ối với hàng nhập khẩu,

có tác dụng tích cực bảo hộ sản xuất kinh doanh hàng nội ịa.

- Tạo iều kiện thuận lợi cho việc chống thất thu thuế ạt hiệu quả cao. Việc khấu trừ

thuế giá trị gia tăng ược thực hiện căn cứ trên hoá ơn mua vào ã thúc ẩy người mua

phải òi hỏi người bán xuất hoá ơn, ghi doanh thu úng với hoạt ộng mua bán; khắc

phục ược tình trạng thông ồng giữa người mua và người bán ể trốn lậu thuế. ở khâu

bán lẻ thường xảy ra trốn lậu thuế. Người tiêu dùng không cần òi hỏi hoá ơn, vì ối

với họ không còn xảy ra việc khấu trừ thuế. Tuy vậy, ở khâu bán lẻ cuối cùng, giá trị

tăng thêm thường không lớn, số thuế thu ở khâu này không nhiều.

- Thuế giá trị gia tăng thường có ít thuế suất, bảo ảm sự ơn giản, rõ ràng. Với ít thuế

suất, loại thuế này mang tính trung lập, vì về cơ bản không can thiệp sâu vào mục tiêu

khuyến khính hay hạn chế sản xuất, kinh doanh dịch vụ, tiêu dùng, theo ngành nghề

cụ thể; không gây phức tạp trong việc xem xét từng mặt hàng, ngành nghề có thuế

suất chênh lệch nhau nhiều.

- Nâng cao ược tính tự giác trong việc thực hiện ầy ủ nghĩa vụ cuả người nộp thuế.

Thông thường, trong chế ộ kê khai nộp thuế giá trị gia tăng, cơ quan thuế tạo iều kiện

cho cơ sở kinh doanh tự kiểm tra, tính thuế, kê khai và nộp thuế. Từ ó, tạo tâm lý và

cơ sở pháp lý cho ơn vị kinh doanh không phải hiệp thương, thoả thuận về mức doanh

thu, mức thuế với cơ quan thuế. Việc kiểm tra thuế giá trị gia tăng cũng có mặt thuận

lợi vì ã buộc người mua, người bán phải nộp và lưu giữ chứng từ, hoá ơn ầy ủ nên

việc thu thuế tương ối sát với hoạt ộng kinh doanh từ ó tập trung ược nguồn thu thuế

lOMoARcPSD| 37054152

102

giá trị gia tăng vào ngân sách nhà nước ngay từ khâu sản xuất và thu thuế ở khâu sau

còn kiểm tra ược việc tính thuế, nộp thuế ở khâu trước nên hạn chế thất thu về thuế.

- Tăng cường công tác hạch toán kế toán và thúc ẩy việc mua bán hàng hoá có hoá ơn

chứng từ; việc tính tuế ầu ra ược khấu trừ số thuế ầu vào là biện pháp kinh tế góp

phần thúc ẩy cả người mua và người bán cùng thực hiện tốt hơn chế ộ hoá ơn, chứng

từ.

- Việc khấu trừ thuế ã nộp ở ầu vào còn có tác dụng khuyến khích hiện ại hoá, chuyên

môn hoá sản xuất, tăng cường ầu tư mua sắm trang thiết bị mới ể hạ giá thành sản

phẩm. - Thuế giá trị gia tăng ược ban hành gắn liền với việc sửa ổi, bổ sung một số

loại thuế khác như thuế tiêu thụ ặc biệt, thuế xuất nhập khẩu...góp phần làm cho hệ

thống chính sách thuế cuả Việt Nam ngày càng hoàn thiện, phù hợp với sự vận ộng

và phát triển cuả nền kinh tế thị trường, tương ồng với hệ thống thuế trong khu vực

và trên thế giới, góp phần ẩy mạnh việc mở rộng hợp tác kinh tế và thu hút vốn ầu tư

nước ngoài vào Việt Nam.

Nhìn chung trong các loại thuế gián thu, thuế giá trị gia tăng ược coi là phương pháp

thu tiên bộ nhất hiện nay, ược ánh giá cao do ạt ược các mục tiêu lớn cuả chính sách thuế,

như tạo ược nguồn thu lớn cho ngân sách nhà nước, ơn giản, trung lập...Tuy nhiên, trong

thời gian ầu áp dụng thuế giá trị gia tăng ã phát sinh một số khó khăn, vướng mắc và Nhà

nước ta ã từng bước tháo gỡ những khó khăn ó trong quá trình thực hiện Luật thuế giá trị

gia tăng.

 Đối tượng chịu thuế và ối tượng không chịu thuế

Đối tượng chịu thuế: Ðối tượng chịu thuế giá trị gia tăng là các loại hàng hoá, dịch vụ

dùng cho sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng ở Việt Nam, trừ các ối tượng không thuộc diện

chịu thuế theo quy ịnh cuả Luật thuế giá trị gia tăng và các văn bản pháp luật hướng dẫn

thi hành.

Ðối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng:

- Sản phẩm trồng trọt (bao gồm cả sản phẩm trồng rừng), chăn nuôi, nuôi trồng thuỷ sản

chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ sơ chế thông thuờng cuả các cá nhân, tổ

chức tự sản xuất và bán ra.

Sơ chế thông thường là việc sơ chế gắn với quá trình sản xuất ra sản phẩm trồng trọt,

chăn nuôi, nuôi trồng thuỷ sản mà các loại sản phẩm này qua sơ chế chưa trở thành loại

sản phẩm, hàng hoá khác.

Ví dụ: Phơi, sấy khô, bóc vỏ, tách hạt các sản phẩm nông nghiệp; ướp á, ướp muối, phơi

khô cá, tôm và cá, sản phẩm nuôi trồng thuỷ sản khác.

- Sản phẩm muối ược sản xuất từ nước biển, muối mỏ tự nhiên, muối tinh, muối i-ốt.

lOMoARcPSD| 37054152

103

Hàng hoá, dịch vụ thuộc diện chịu thuế tiêu thụ ặc biệt không phải nộp thuế giá trị gia

tăng ở khâu sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh dịch vụ ã chịu thuế tiêu thụ ặc biệt.

- Chuyển quyền sử dụng ất thuộc diện chịu thuế chuyển quyền sử dụng ất.

- Nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước do Nhà nước bán cho người ang thuê.

- Hoạt ộng cho vay vốn cuả các tổ chức tín dụng, Ngân hàng, quỹ ầu tư và chuyển nhượng

vốn theo quy ịnh cuả pháp luật.

- Bảo hiểm nhân thọ; bảo hiểm học sinh; bảo hiểm vật nuôi, cây trồng và các loại bảo hiểm

khôngnhằm mục ích kinh doanh.

- Dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh, phòng dịch bệnh, iều dưỡng sức khoẽ cho người và dịch

vụ thú y.

- Hoạt ộng văn hoá, triển lãm và thể dục thể thao mang tính phong trào, quần chúng, tổ

chức luyện tập, không thu tiền hoặc có thu tiền nhưng không nhằm mục ích kinh doanh.

- Hoạt ộng biểu diễn nghệ thuật như: ca muá, nhạc, kịch, xiếc; hoạt ộng biểu diễn nghệ

thuật khác và dịch vụ tổ chức biểu diễn ngệ thuật.

- Sản xuất phim các loại.

- Hoạt ộng phát hành và chiếu phim: ối với phim nhựa không phân biệt chủ ề loại phim, ối

với phim vi-i-ô chỉ là phim tài liệu, phóng sự, khoa học.

- Dạy học, dạy nghề bao gồm dạy văn hoá, ngoại ngữ, tin học và dạy các nghề khác. - Phát

sóng truyền thanh, truyền hình theo chương trình bằng nguồn vốn ngân sách Nhà nước.

- In, xuất bản và phát hành: báo, tạp chí, bản tin chuyên ngành, sách chính trị, sách giáo

khoa, giáo trình, sách văn bản pháp luật, sách in bằng tiếng dân tộc thiểu số; tranh, ảnh,

áp phích tuyên truyền, cổ ộng; in tiền.

- Dịch vụ phục vụ công cộng về vệ sinh, thoát nước thành phố và khu dân cư; duy trì vườn

thú, vườn hoa, công viên, cây xanh ường phố, chiếu sáng công cộng; dịch vụ tang lễ.

- Duy tu, sửa chữa, xây dựng các công trình văn hoá, nghệ thuật, công trình phục vụ công

cộng, cơ sở hạ tầng nhà tình nghiã bằng nguồn vốn óng góp cuả nhân dân và vốn viện

trợ nhân ạo, kể cả trường hợp ược nhà nước cấp hỗ trợ một phần vốn không quá 30%

tổng số vốn thực thi cho công trình.

- Vận chuyển hành khách công cộng bằng xe buýt phục vụ nhu cầu i lại cho nhân dân trong

nội thành, nội thị, trong các khu công nghiệp hoặc giữa các thành thị với các khu công

nghiệp lân cận theo giá vé thống nhất do cơ quan có thẩm quyền quy ịnh.

- Ðiều tra, thăm dò ịa chất, o ạc, lập bản ồ thuộc loại iều tra cơ bản cuả nhà nước, do ngân

sách nhà nước cấp phát kinh phí ể thực hiện.

- Tưới, tiêu nước phục vụ sản xuất nông nghiệp; nước sạch do các nhân tự khai thác ể phục

vụ cho sinh hoạt ở nông thôn, miền núi, hải ảo, vùng sâu, vùng xa.

lOMoARcPSD|37054152

104

- Vũ khí, khí tài chuyên dùng phục vụ quốc phòng, an ninh do bộ Tài chính cùng Bộ Quốc

phòng, Bộ nội vụ xác ịnh cụ thể. Ðối với vũ khí, khí tài ược mua, sản xuất bằng nguồn

vốn ngân sách, việc không tính thuế phải ược xác ịnh cụ thể trong dự toán ngân sách.

- Hàng hoá miễn thuế ở các cửa hàng bán miễn thuế tại các sân bay, bến cảng, nhà ga quốc

tế và các cửa khẩu biên giới.

- Hàng hoá, dịch vụ cuả các cá nhân kinh doanh có mức thu nhập bình quân tháng thấp hơn

mức lương tối thiểu Nhà nước quy ịnh ối với công chức nhà nước. Thu nhập ược xáx ịnh

bằng doanh thu từ hoạt ộng kinh doanh trừ chi phí hợp lý cuả hoạt ộng kinh doanh ó.

- Các công trình ầu tư bằng nguồn vốn ODA không hoàn lại.

Các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu hàng hoá, cung ứng dịch vụ không

thuộc diện chịu thuế giá trị gia tăng không ược khấu trừ hoặc hoàn thuế giá trị gia tăng ầu

vào cuả hàng hoá, dịch vụ ở khâu không chịu thuế giá trị gia tăng.

 Ðối tượng nộp thuế giá trị gia tăng:

Ðối tượng nộp thuế giá trị gia tăng là các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh hàng hoá,

dịch vụ chịu thuế và tổ chức, cá nhân khác nhập khẩu hàng hoá chịu thuế là ối tượng nộp

thuế giá trị gia tăng.

Tổ chức sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ bao gồm:

- Doanh nghiệp nhà nước,

- Doanh nghiệp có vốn ầu tư nước ngoài và bên nước ngoài tham gia hợp tác kinh doanh

theo Luật ầu tư nước ngoài tại Việt Nam.

- Các công ty nước ngoài và tổ chức nước ngoài hoạt ộng kinh doanh ở Việt Nam không

theo Luật Đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.

- Doanh nghiệp tư nhân - Công ty trách nhiệm hữu hạn - Công ty cổ phần.

- Hợp tác xã

- Tổ hợp tác

- Tổ chức kinh tế của tổ chức chính trị, tổ chức chính trị- xã hội, tổ chức xã hội, tổ chức xã

hội-nghề nghiệp, ơn vị vũ trang nhân dân và các tổ chức, ơn vị sự nghiệp khác.

Cá nhân sản xuất kinh doanh hàng hoá, dịch vụ:

Bao gồm những người có kinh doanh ộc lập, hộ gia ình, cá nhân hợp tác với nhau ể cùng

sản xuất kinh doanh nhưng không hình thành pháp nhân kinh doanh.

 Căn cứ tính thuế

Căn cứ tính thuế giá trị gia tăng là giá tính thuế và thuế suất.

Giá tính thuế giá trị gia tăng: Giá tính thuế ược xác ịnh tuỳ theo loại hàng hoá, dịch vụ và

ược xác ịnh như sau:

lOMoARcPSD| 37054152

105

- Ðối với hàng hoá, dịch vụ do cơ sở sản xuất, kinh doanh bán ra hoặc cung ứng cho các ối

tượng khác là giá chưa có thuế giá trị gia tăng.

- Ðối với dịch vụ do phía nước ngoài cung ứng cho các ối tượng tiêu dùng tại Việt Nam,

giá chưa có thuế giá trị gia tăng ược xác ịnh theo hợp ồng; trường hợp hợp ồng không xác

ịnh cụ thể số thuế giá trị gia tăng thì giá tính thuế giá trị gia tăng là giá dịch vụ phải thanh

toán trả cho phía nước ngoài.

- Ðối với hàng hoá, dịch vụ dùng ể trao ổi, sử dụng nội bộ, biếu, tặng là giá tính thuế giá

trị gia tăng cuả hàng hoá, dịch vụ cùng loại hoặc tương ương tại thời iểm phát sinh các

hoạt ộng này.

- Ðối với hoạt ộng cho thuê tài sản như cho thuê nhà, xưởng, kho tàng, bến bãi, phương

tiện vận chuyển, máy móc, thiết bị...không phân biệt loại tài sản và hình thức cho thuê là

giá cho thuê chưa có thuế. Trường hợp cho thuê theo hình thức trả tiền thuê từng kỳ hoặc

trả trước tiền thuê cho một thời hạn thuê thì thuế giá trị gia tăng tính trên số tiền thuê trả

từng kỳ hoặc trả trước bao gồm cả chi phí dưới hình thức khác như cho thuê nhà có thu

tiền ể hoàn thiện, sửa chữa, nâng cấp nhà cho thuê theo yêu cầu cuả bên thuê.

Giá cho thuê tài sản do các bên thoả thuận ược xác ịnh theo hợp ồng.Trường hợp pháp

luật có quy ịnh về khung giá thuê thì giá thuê ược xác ịnh trong phạm vi khung giá quy

ịnh.

- Ðối với hàng hoá bán theo phương thức trả góp tính theo giá bán chưa có thuế cuả hàng

hoá ó bán trả một lần (không bao gồm khoản lãi trả gốp), không tính theo số tiền trả góp

từng kỳ.

- Ðối với hoạt ộng gia công hàng hoá là giá gia công chưa có thuế (bao gồm tiền công,

nhiên liệu, ộng lực, vật liệu phụ và chi phí khác ể gia công).

- Ðối với hoạt ộng xây dựng, lắp ặt: giá tính thuế ược quy ịnh như sau:

- Ðối với hoạt ộng xây dựng, lắp ặt trang thiết bị cho các công trình xây dựng không phân

biệt có bao thầu hay không có bao thầu vật tư, nguyên liệu thì giá tính thuế giá trị gia tăng

là giá xây dựng, lắp ặt chưa có thuế cuả công trình, hạng mục công trình hay phần công

việc thực hiện.

- Trường hợp xây dựng, lắp ặt công trình thực hiện thanh toán theo ơn giá và tiến ộ hạng

mục công trình, phần công việc hoàn thành bàn giao thì thuế giá trị gia tăng tính trên phần

giá trị hoàn thành bàn giao.

- Ðối với hoạt ộng xây dựng một công trình, hạng mục công trình có nhiều ơn vị tham gia

xây dựng, theo hình thức ký hợp ồng trực tiếp với chủ công trình hoặc nhận thầu lại thông

qua nhà thầu chính thì từng nhà thầu phải tính, nộp thuế giá trị gia tăng ối với phần giá

trị công trình nhận thầu.

lOMoARcPSD| 37054152

106

- Ðối với hàng hoá, dịch vụ có tính ặc thù ược dùng loại chứng từ thanh toán ghi giá thanh

toán là giá ã có thuế giá trị gia tăng, thì giá chưa có thuế làm căn cứ tính thuế ược xác ịnh

bằng giá có thuế chia cho (1+(%) thuế suất cuả hàng hoá, dịch vụ).

- Ðối với các hoạt ộng ại lý, môi giới mua bán hàng hoá và dịch vụ hưởng hoa hồng thì giá

tính thuế là tiền công hoặc tiền hoa hồng ược hưởng chưa trừ một khoản phí tổn nào mà

cơ sở thu ược từ việc thực hiện các hoạt ộng này. Hàng hoà do ại lý bán ra vẫn phải tính

thuế giá trị gia tăng trên giá bán ra.

- Ðối với hoạt ộng vận tải, bốc xếp thì giá tính thuế giá trị gia tăng là cước vận tải, bốc xếp

chưa có thuế giá trị gia tăng.

- Ðối với hàng hoá, dịch vụ có tính ặc thù dùng các chứng từ như tem bưu chính, giá cước

vận tải, vé xổ số kiến thiết...ghi giá thanh toán là giá ã có thuế giá trị gia tăng. Giá chưa

có thuế ược xác ịnh như sau:

Giá tính thuế ối với các loại hàng hoá, dịch vụ bao gồm cả khoản phụ thu và phí thu thêm

ngoài giá hàng hoá, dịch vụ mà cơ sở kinh doanh ược hưởng.

Các khoản phụ thu cơ sở kinh doanh thu theo chế ộ cuả Nhà nước không tính vào doanh

thu cuả cơ sở kinh doanh thì thuế giá trị gia tăng không tính ối với các khoản phụ thu này.

Thuế suất thuế giá trị gia tăng: Hiện nay các nước áp dụng thuế VAT có sự khác nhau

trong việc thiết kế mức thuế suất và số lượng thuế suất trong ạo luật thuế giá trị gia tăng.

Một số nước thực hiện cơ cấu một mức thuế suất như Ðan Mạch (22 %), Nhật Bản, Singapo

(3%), Italia (38%)... Một số nước khác thực hiện cơ cấu nhiều thuế suất như: Bỉ, Colombia

(6 mức thuế suất), Pháp (5 mức thuế suất)... Theo thông lệ chung, Luật thuế giá trị gia tăng

của các nước thường áp dụng thuế suất 0% ối với hàng hóa xuất khẩu và một số hàng hoá

thiết yếu ối với ời sống của dân cư.

Luật thuế giá trị gia tăng của Việt Nam hiện hành quy ịnh 4 mức thuế suất là: 0 % ,5 %

, 10 % và 20 % áp dụng cho các nhóm hàng hóa, dịch vụ. Trong ó mức thuế suất 0% áp

dụng ối với hàng hóa xuất khẩu. Mức thuế suất 20 % áp dụng ối với hàng hoá, dịch vụ như

vàng, bác, á qúy, dịch vụ môi giới...

Nước ta ang trong giai oạn ầu áp dụng Luật thuế VAT nên việc quy ịnh các mức thuế

suất áp dụng ối với một số nhóm hàng hóa, dịch vụ chưa phù hợp và Chính phủ ang từng

bước sửa ổi, bổ sung các mức thuế suất cho phù hợp với từng loại hàng hóa, dịch vụ cụ

thể. Do ó tùy theo iều kiện phát triển kinh tế - xã hội trong từng giai oạn cụ thê,ứ thuế suất

thuế giá trị gia tăng áp dụng ối với các loại hàng hóa, dịch vụ là khác nhau.

 Phương pháp tính thuế giá trị gia tăng:

- Phương pháp khấu trừ thuế:

Số thuế giá trị gia tăng phải nộp bằng (=) thuế giá trị gia tăng ầu ra trừ (-) thuế giá trị

gia tăng ầu vào ược khấu trừ.

lOMoARcPSD| 37054152

107

Thuế giá trị gia tăng ầu ra bằng (=) giá tính thuế cuả hàng hoá, dịch vụ chịu thuế bán ra

nhân (x) với thuế suất thuế giá trị gia tăng cuả hàng hoá, dịch vụ ó.

Cơ sở kinh doanh thuộc ối tượng tính thuế theo phương pháp này phải tính và thu thuế

giá trị gia tăng cuả hàng hoá, dịch vụ bán ra. Khi lập hoá ơn bán hàng hoá, cung cấp dịch

vụ cơ sở kinh doanh phải ghi rõ giá bán chưa có thuế, thuế giá trị gia tăng và số tiền người

mua phải thanh toán. Trường hợp hoá ơn chỉ ghi giá thanh toán, không ghi giá chưa có thuế

và thuế giá trị gia tăng thì thuế giá trị gia tăng cuả hàng hoá, dịch vụ bán ra phải tính trên

giá thanh toán ghi trên hoá ơn, chứng từ.

- Thuế giá trị gia tăng ầu vào bằng tổng số thuế giá trị gia tăng ghi trên hoá ơn giá trị gia

tăng mua hàng hoá, dịch vụ hoặc chứng từ nộp thuế giá trị gia tăng hàng hoá nhập khẩu

dùng vào sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ chịu thuế giá trị gia tăng.

Thuế giá trị gia tăng ầu vào ược tính khấu trừ quy ịnh như sau:

- Thuế ầu vào cuả hàng hoá, dịch vụ dùng vào sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ chịu

thuế giá trị gia tăng thì ược khấu trừ.

- Thuế ầu vào cuả hàng hoá, dịch vụ ược khấu trừ phát sinh trong tháng nào ược kê khai

khấu trừ khi xác ịnh thuế phải nộp cuả tháng ó không phân biệt ã xuất dùng hay còn ể

trong kho.

Phương pháp khấu trừ thuế áp dụng chung cho các tổ chức kinh doanh trừ các ối tượng

áp dụng tinh thuế theo phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia tăng.

- Phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia tăng:

Số thuế giá trị gia tăng phải nộp bằng giá trị gia tăng cuả hàng hoá, dịch vụ chịu thuế

nhân (x) với thuế suất thuế giá trị gia tăng cuả loại hàng hoá, dịch vụ ó.

Giá trị gia tăng bằng giá thanh toán cuả hàng hoá, dịch vụ bán ra trừ giá thanh toán cuả

hàng hoá, dịch vụ mua vào tương ứng.

- Giá thanh toán cuả hàng hoá, dịch vụ mua vào, bán ra là giá thực tế mua, bán ghi trên hoá

ơn mua, bán hàng hoá, dịch vụ, bao gồm cả thuế giá trị gia tăng và các khoản phụ thu,

phí thu thêm mà bên bán ược hưởng, bên mua phải trả.

- Giá thanh toán cuả hàng hoá , dịch vụ mua vào tương ứng cuả hàng hoá, dịch vụ bán ra

ược xác ịnh bằng giá trị hàng hoá, dịch vụ mua vào mà cơ sở kinh doanh ã dùng cho sản

xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ chịu thuế giá trị gia tăng bán ra.

Trường hợp cơ sở kinh doanh chưa thực hiện ầy ũ việc mua, bán hàng hoá, dịch vụ có hoá

ơn, chứng từ làm căn cứ xác ịnh giá trị gia tăng theo quy ịnh trên ây thì giá trị gia tăng ược

xác ịnh như sau:

- Ðối với cơ sở kinh doanh ã thực hiện bán hàng hoá, dịch vụ có ầy ủ hoá ơn, chứng từ theo

chế ộ, xác ịnh ược úng doanh thu bán hàng hoá, dịch vụ nhưng không có ủ hoá ơn mua

lOMoARcPSD| 37054152

108

hàng hoá, dịch vụ thì giá trị gia tăng ược xác ịnh bằng doanh thu nhân với tỷ lệ phần

trăm(%) giá trị gia tăng tính trên doanh thu.

- Ðối với cá nhân kinh doanh chưa thực hiện hoặc thực hiện chưa ầy ủ hoá ơn mua, bán

hàng hoá, dịch vụ thì cơ quan thuế căn cứ vào tình hình kinh doanh cuả từng cá nhân ể

ấn ịnh mức doanh thu tính thuế; giá trị gia tăng ược xác ịnh bằng doanh thu nhân với tỷ

lê (%) giá trị gia tăng trên doanh thu.

- Tỷ lệ (%) giá trị gia tăng tính trên doanh thu làm căn cứ xác ịnh giá trị gia tăng do cơ

quan thuế ấn ịnh phù hợp với từng ngành nghề kinh doanh.

Việc xác ịnh giá trị gia tăng ối với một số ngành nghề kinh doanh ược quy ịnh như sau:

- Ðối với hoạt ộng sản xuất, kinh doanh bán hàng là số chênh lệch giữa doanh số bán với

doanh số vật tư, hàng hoá, dịch vụ mua vào dùng cho sản xuất, kinh doanh. Trường hợp

cơ sở kinh doanh không hạch toán ược doanh số vật tư, hàng hoá, dịch vụ mua vào tương

ứng với doanh số hàng bán ra thì xác ịnh như sau:

- Ðối với xây dựng, xây lắp là số chênh lệch giữa tiến thu về xây dựng, lắp ặt công trình,

hạng mục công trình trừ (-) chi phí vật tư, nguyên liệu, chi phí ộng lực, vận tải, dịch vụ

và chi phi khác mua ngoài ể phục vụ cho hoạt ộng xây dựng, lắp ặt công trình, hạng mục

công trình.

- Ðối với hoạt ộng vận tải là số chênh lệch giữa tiền thu cước vận tải, bốc xếp trừ (-) chi

phí xăng dầu, phụ tùng thay thế và chi phí khác mua ngoài dùng cho hoạt ộng vận tải.

- Ðối với hoạt ộng kinh doanh ăn uống là số chênh lệch giữa tiền thu về bán hàng ăn uống,

tiền phục vụ và các khoản thu khác trừ (-) doanh số hàng hoá, dịch vụ mua ngoài dùng

cho kinh doanh ăn uống.

- Ðối với các hoạt ộng kinh doanh khác là số chênh lệch giữa tiền thu về hoạt ộng kinh

doanh trừ (-) doanh số hàng hoá, dịch vụ mua ngoài ể thực hiện hoạt ộng kinh doanh ó.

Doanh số hàng hoá, dịch vụ bán ra quy ịnh trên ây bao gồm các khoản phụ thu, phí thu

thêm ngoài giá bán mà cơ sở kinh doanh ược hưởng, không phân biệt ã thu tiền hay chưa

thu ược tiền.

Doanh số hàng hoá, dịch vụ mua vào quy ịnh trên ây bao gồm các khoản thuế và chi phí ã

trả tính trong giá thanh toán hàng hoá, dịch vụ mua vào hoặc hàng hoá nhập khẩu.

Phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia tăng chỉ áp dụng ối với các ối tượng sau: - Cá

nhân sản xuất, kinh doanh và tổ chức, cá nhân nước ngoài kinh doanh ở Việt Nam không

theo Luật Đầu tư nước ngoài tại Việt Nam chưa thực hiện ầy ủ các iều kiện về kế toán, hoá

ơn, chứng từ ể làm căn cứ tính thuế theo phương pháp khấu trừ thuế.

- Cơ sở kinh doanh mua, bán vàng, bạc, á quý, ngoại tệ.

 Khấu trừ thuế giá trị gia tăng ầu vào:

lOMoARcPSD| 37054152

109

Cơ sở kinh doanh thuộc ối tượng nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ thuế

ược khấu trừ thuế giá trị gia tăng ầu vào. Việc khấu trừ thuế giá trị gia tăng ầu vào ược

quy ịnh như sau:

- Thuế ầu vào cuả hàng hoá, dịch vụ dùng cho sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch

vụ chịu thuế giá trị gia tăng thì ược khấu trừ toàn bộ.

- Thuế ầu vào cuả hàng hoá, dịch vụ dùng ồng thời cho sản xuất, kinh doanh hàng

hoá, dịch vụ chịu thuế giá trị gia tăng và không chịu thuế giá trị gia tăng thì chỉ ược khấu

trừ số thuế ầu vào cuả hàng hoá, dịch vụ dùng cho sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ

chịu thuế giá trị gia tăng.

Cơ sở kinh doanh phải hạch toán riêng thuế ầu vào ược khấu trừ và không ược khấu trừ;

trường hợp không hạch toán riêng thuế ầu vào ược khấu trừ theo tỷ lệ (%) giữa doanh số

chịu thuế giá trị gia tăng so với tổ số doanh số bán ra.

· Thuế ầu vào ược khấu trừ phát sinh trong tháng nào ược kê khai, khấu trừ xác ịnh số

thuế phải nộp của tháng ó.

Riêng thuế ầu vào cuả tài sản cố ịnh ược khấu trừ lớn thì thực hiện khấu trừ dần hoặc ược

hoàn thuế.

· Trường hợp cơ sở sản xuất, chế biến mua nông sản, lâm sản, thuỷ sản chưa qua chế

biến cuả người sản xuất mà không có hoá ơn giá trị gia tăng thì ược tính khấu trừ thuế ầu

vào theo một tỷ lệ (%) tính trên giá trị hàng hoá mua vào như sau:

- Tỷ lệ 5% ối với sản phẩm trồng trọt thuộc các loại cây lấy nhựa, lấy mủ, lấy dầu,

miá cây, chè bắp tươi, luá, ngô, khoai, sắn; sản phẩm chăn nuôi là gia súc, gia cầm; cá, tôm

và các loại thuỷ sản khác.

- Tỷ lệ 3% ối với các loại sản phẩm là nông sản, lâm sản không quy ịnh trong nhóm

ược khấu trừ 5% trên ây.

Việc tính khấu trừ thuế hoặc hoàn thuế ầu vào ối với nông sản, lâm sản, thuỷ sản mua vào

quy ịnh trên ây không áp dụng ối với trường hợp các sản phẩm này ược làm nguyên liệu

sản xuất, chế biến hàng xuất khẩu.

· Trường hợp cơ sở kinh doanh mua hàng hoá, sử dụng dịch vụ có tính ặc thù ược

dùng loại chứng từ ghi giá thanh toán là giá ã có thuế giá trị gia tăng thì căn cứ vào giá ã

có thuế và cách xác ịnh giá không có thuế.

Căn cứ ể xác ịnh số thuế ầu vào ược khấu trừ quy ịnh trên ây là:

- Ðối với hàng hoá, dịch vụ mua vào là số tiền thuế giá trị gia tăng ghi trên hoá ơn

giá trị gia tăng mua hàng hoá dịch vụ.

- Ðối với hàng hoá nhập khẩu là số tiền thuế giá trị gia tăng ã nộp ghi trên chứng từ

nộp thuế giá trị gia tăng hàng hoá nhập khẩu.

lOMoARcPSD| 37054152

110

- Ðối với hàng hoá là nông sản, lâm sản, thuỷ sản chưa qua chế biến mua cuả người

sản xuất ược tính khấu trừ theo tỷ lệ (%) trên giá trị hàng hoá mua vào là giá thực tế mua

vào ược kê vào bản kê hàng hoá mua vào do cơ quan thuế hướng dẫn.

- Ðối với hàng hoá, dịch vụ mua vào là loại có tính ặc thù ược dùng loại chứng từ ghi

giá thanh toán là giá ã có thuế giá trị gia tăng thì ược căn cứ vào chứng từ ó ể tính số thuế

ầu vào ược khấu trừ.

 Hoá ơn chứng từ:

Các cơ sở kinh doanh phải thực hiện ầy ủ việc mua, bán hàng hoá, dịch vụ có hoá ơn,

chúng từ theo úng quy ịnh cuả pháp luật. Hoá ơn mua, bán hàng hoá, dịch vụ quy ịnh ối

với các cơ sở kinh doanh như sau:

- Các cơ sở kinh doanh thuộc ối tượng nộp thuế theo phương pháp khấu trừ thuế phải sử

dụng hoá ơn giá trị gia tăng. Khi lập hoá ơn bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ, cơ sở kinh

doanh phải ghi ầy ủ, úng các yếu tố: giá bán chưa có thuế, phụ thu vá phí tính ngoài giá

bán (nếu có), thuế giá trị gia tăng, giá thanh toán ã có thuế.

Trong trường hợp trong hoá ơn không ghi khoản thuế giá trị gia tăng thì ược xác ịnh

bằng giá thanh toán theo giá hoá ơn nhân (x) với thuế suất thuế giá trị gia tăng.

Cơ sở kinh doanh không ược tính khấu trừ thuế giá trị gia tăng ầu vào ối với trường hợp

hoá ơn mua hàng hoá, dịch vụ không ghi thuế giá trị gia tăng trừ trường hợp hàng hoá, dịch

vụ ặc thù ược dùng chứng từ ghi giá thanh toán là giá ã có thuế giá trị gia tăng như tem bưu

iện, vé xổ số, vé máy bay...

Các cơ sở kinh doanh thuộc ối tượng nộp thuế trực tiếp trên giá trị gia tăng và cơ sở kinh

doanh hàng hoá, dịch vụ không thuộc ối tượng chịu thuế giá trị gia tăng sử dụng hoá ơn

thông thường. Giá bán hàng hoá, dịch vụ là giá thanh toán ã có thuế giá trị gia tăng ( ối với

hàng hoá, dịch vụ chịu thuế ).

Các cơ sở kinh doanh muốn sử dụng loại hoá ơn, chứng từ khác với mẫu quy ịnh chung

phải ăng ký mẫu hoá ơn, chứng từ ó với Tổng cục Thuế và chỉ ược sử dụng khi có thông

báo bằng văn bản.

Trường hợp cơ sở kinh doanh trực tiếp bán lẻ hàng hoá cho người tiêu dùng, ối với hàng

hoá có giá bán dưới mức quy ịnh phải lập hoá ơn bán hàng, nếu cơ sở không lập hoá ơn

bán hàng thì phải lập bản kê hàng bán lẻ theo mẫu bản kê cuả cơ quan thuế ể làm căn cứ

tính thuế giá trị gia tăng; trường hợp người mua yêu cầu lập hoá ơn bán hàng thì phải lập

hoá ơn theo úng quy ịnh

5.3.2.3 Thuế tiêu thụ ặc biệt

 Khái niệm

Thuế tiêu thụ ặc biệt là một loại thuế gián thu, ánh vào một số hàng hóa, dịch vụ thuộc ối

tượng chịu thuế theo qui ịnh của luật thuế tiêu thụ ặc biệt. Thuế ược cấu thành trong giá cả

lOMoARcPSD| 37054152

111

hàng hóa, dịch vụ và do người tiêu dùng chịu khi mua hàng hóa, sử dụng dịch vụ. Thuế

tiêu thụ ặc biệt ược áp dụng phổ biến ở các nước trên thế giới với những tên gọi khác nhau:

chẳng hạn ở Pháp gọi là thuế tiêu dùng ặc biệt,ở Thụy Ðiển gọi là thuế ặc biệt; ở nước ta,

tiền thân của thuế tiêu thụ ặc biệt hiện hành là thuế hàng hóa ược ban hành năm 1951.

Ðến năm 1990 Bộ tài chính soạn thảo dự án luật thuế mới, ổi thuật ngữ thuế hàng hóa thành

thuế tiêu thụ ặc biệt và ược Quốc hội thông qua ngày 30- 6- 1990.

Sau ó ược sửa ổi bổ sung tại kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa 9 và thông qua ngày 5- 7 1993.

Ðến tháng 10- 1995 Luật thuế tiêu thụ ặc biệt lại ược sửa ổi, bổ sung lần nữa.

Ðể phát huy vai trò của luật thuế tiêu thụ ặc biệt trong iều tiết sản xuất, tiêu dùng xã hội,

iều tiết thu nhập của người tiêu dùng cho ngân sách nhà nước một cách hợp lý, tăng cường

quản lý sản xuất kinh doanh ối với một số hàng hóa, dịch vụ; ngày 20- 5- 1998 Quốc hội ã

thông qua Luật thuế tiêu thụ ặc biệt và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1- 1- 1999 thay thế

Luật thuế tiêu thụ ặc biệt năm 1990 và hai ạo luật sửa ổi, bổ sung ban hành năm 1993 và

năm 1995.

 Ðặc iểm

Là một loại thuộc tiêu dùng, song thuế tiêu thụ ặc biệt có những ặc iểm giống như sau

– Các loại hàng hóa, dịch vụ chịu thuế tiêu thụ ặc biệt ược pháp luật thuế các nước

qui ịnh hầu như giống nhau gồm : rượu, bia, thuốc lá, xe ô tô, xăng…; kinh doanh cá cược,

ua ngựa, ua xe, sòng bạc…

– Mức thuế suất thuế tiêu thụ ặc biệt ược pháp luật thuế các nước quy ịnh rất cao vì

thuế ánh vào một số hàng hóa dịch vụ mang tính chất xa xỉ, chưa thật cần thiết cho nhu cầu

thiết yếu hàng ngày của con người và có ảnh hưởng ến sức khỏe của nhiều người trong xã

 Cách tính thuế:

Theo Điều 5 Luật thuế tiêu thụ ặc biệt 2008 cách tính thuế TTĐB với hàng hóa ược xác ịnh

theo công thức sau:

Thuế TTĐB phải nộp

Giá tính thuế TTĐB

Thuế suất thuế TTĐB

Giá tính thuế tiêu thụ ặc biệt ối với hàng hoá, dịch vụ là giá bán ra, giá cung ứng dịch vụ

chưa có thuế tiêu thụ ặc biệt và chưa có thuế giá trị gia tăng ược quy ịnh như sau:

- Đối với hàng hóa sản xuất trong nước là giá do cơ sở sản xuất bán ra;

- Đối với hàng hóa nhập khẩu là giá tính thuế nhập khẩu cộng với thuế nhập khẩu.

Trường hợp hàng hóa nhập khẩu ược miễn, giảm thuế nhập khẩu thì giá tính thuế

không bao gồm số thuế nhập khẩu ược miễn, giảm;

lOMoARcPSD| 37054152

112

- Đối với hàng hóa gia công là giá tính thuế của hàng hóa bán ra của cơ sở giao gia

công hoặc giá bán của sản phẩm cùng loại hoặc tương ương tại cùng thời iểm bán

hàng;

- Đối với hàng hóa bán theo phương thức trả góp, trả chậm là giá bán theo phương thức

bán trả tiền một lần của hàng hóa ó không bao gồm khoản lãi trả góp, lãi trả chậm; -

Đối với dịch vụ là giá cung ứng dịch vụ của cơ sở kinh doanh. Giá cung ứng dịch vụ

ối với một số trường hợp ược quy ịnh như sau:

Đối với kinh doanh gôn là giá bán thẻ hội viên, giá bán vé chơi gôn bao gồm cả tiền phí

chơi gôn và tiền ký quỹ (nếu có);

Đối với kinh doanh ca-si-nô, trò chơi iện tử có thưởng, kinh doanh ặt cược là doanh thu từ

hoạt ộng này trừ số tiền ã trả thưởng cho khách;

Đối với kinh doanh vũ trường, mát-xa, ka-ra-ô-kê là doanh thu của các hoạt ộng kinh doanh

trong vũ trường, cơ sở kinh doanh mát-xa, ka-ra-ô-kê;

- Đối với hàng hóa, dịch vụ dùng ể trao ổi hoặc tiêu dùng nội bộ, biếu, tặng cho là giá

tính thuế tiêu thụ ặc biệt của hàng hóa, dịch vụ cùng loại hoặc tương ương tại thời

iểm phát sinh các hoạt ộng này.

Giá tính thuế tiêu thụ ặc biệt ối với hàng hóa, dịch vụ quy ịnh tại Điều này bao gồm cả

khoản thu thêm, ược thu (nếu có) mà cơ sở kinh doanh ược hưởng.

Giá tính thuế ược tính bằng Đồng Việt Nam. Trường hợp người nộp thuế có doanh thu

bằng ngoại tệ thì phải quy ổi ngoại tệ ra Đồng Việt Nam theo tỷ giá giao dịch bình quân

trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng do Ngân hàng nhà nước Việt Nam công bố tại thời

iểm phát sinh doanh thu ể xác ịnh giá tính thuế.

Thuế suất thuế tiêu thụ ặc biệt ối với hàng hoá, dịch vụ ược quy ịnh theo Biểu thuế tiêu thụ

ặc biệt:

Hàng hóa, dịch vụ

Thuế suất

(%)

Hàng hóa

Thuốc lá iếu, xì gà và các chế phẩm khác từ cây thuốc

lá

Rượu

- Rượu từ 20 ộ trở lên

- Rượu dưới 20 ộ

lOMoARcPSD| 37054152

113

Bia

Xe ô tô dưới 24 chỗ

a) Xe ô tô chở người từ 9 chỗ trở xuống, trừ loại quy

ịnh tại các Điểm 4 , 4e và 4g của Biểu thuế quy ịnh tại

Điều này

- Loại có dung tích xi lanh từ 1.500 cm3 trở xuống

- Loại có dung tích xi lanh trên 1.500 cm3 ến 2.000

cm3

- Loại có dung tích xi lanh trên 2.000 cm3 ến 2.500

cm3

- Loại có dung tích xi lanh trên 2.500 cm3 ến 3.000

cm3

- Loại có dung tích xi lanh trên 3.000 cm3 ến 4.000

cm3

- Loại có dung tích xi lanh trên 4.000 cm3 ến 5.000

cm3

110

- Loại có dung tích xi lanh trên 5.000 cm3 ến 6.000

cm3

130

- Loại có dung tích xi lanh trên 6.000 cm3

150

b) Xe ô tô chở người từ 10 ến dưới 16 chỗ, trừ loại

quy ịnh tại các Điểm 4 , 4e và 4g của Biểu thuế quy

ịnh tại Điều này

c) Xe ô tô chở người từ 16 ến dưới 24 chỗ, trừ loại

quy ịnh tại các Điểm 4 , 4e và 4g của Biểu thuế quy

ịnh tại Điều này

d) Xe ô tô vừa chở người, vừa chở hàng, trừ loại quy

ịnh tại các Điểm 4 , 4e và 4g của Biểu thuế quy ịnh tại

Điều này

lOMoARcPSD|37054152

114

- Loại có dung tích xi lanh từ 2.500 cm3 trở xuống

- Loại có dung tích xi lanh trên 2.500 cm3 ến 3.000

cm3

- Loại có dung tích xi lanh trên 3.000 cm3

) Xe ô tô chạy bằng xăng kết hợp năng lượng iện,

năng lượng sinh học, trong ó tỷ trọng xăng sử dụng

không quá 70% số năng lượng sử dụng

Bằng 70% mức thuế

suất áp dụng cho xe

cùng loại quy ịnh

tại các Điểm 4a, 4b,

4c và 4d của Biểu

thuế quy ịnh tại

Điều này

e) Xe ô tô chạy bằng năng lượng sinh học

Bằng 50% mức thuế

suất áp dụng cho xe

cùng loại quy ịnh

tại các Điểm 4a, 4b,

4c và 4d của Biểu

thuế quy ịnh tại

Điều này

g) Xe ô tô chạy bằng iện

- Loại chở người từ 9 chỗ trở xuống

- Loại chở người từ 10 ến dưới 16 chỗ

- Loại chở người từ 16 ến dưới 24 chỗ

- Loại thiết kế vừa chở người, vừa chở hàng

h) Xe mô-tô-hôm (motorhome) không phân biệt dung

tích xi lanh

5.4 Xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan

Xử phạt trong lĩnh vực hải quan

• Nghị ịnh số 127/2013/NĐ-CP quy ịnh xử phạt vi phạm hành chính và cưỡng chế thi

hành quyết ịnh hành chính trong lĩnh vực hải quan; thay thế cho Nghị ịnh số

97/2007/NĐ-CP và số 18/2009/NĐ-CP.

• Nghị ịnh 45/2016/NĐ-CP sửa ổi Nghị ịnh 127/2013/NĐ-CP

lOMoARcPSD| 37054152

115

• Thông tư 155/2016/TT-BTC (thay thế 190/2013/TT-BTC) quy ịnh chi tiết thi hành

việc xử phạt vi phạm hành chính và cưỡng chế thi hành quyết ịnh hành chính trong

lĩnh vực hải quan.

Bấm Tải xuống để xem toàn bộ.

| 1/123

| | Tải xuống

Preview text:

lOMoARcPSD| 37054152 lOMoAR cPSD| 37054152 Phụ lụ c I
DANH MỤC ĐỀ TÀI THUYẾT TRÌNH
Học phần pháp luật logistics Học kỳ 2 Năm học 2022 – 2023
Mỗi nhóm ược giao chuẩn bị và thuyết trình 1 ề tài thuộc danh mục sau:
1. Giới thiệu về các dịch vụ logistics chủ yếu hiện nay
2. Điều kiện kinh doanh dịch vụ logistics
3. Thành lập doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ logistic: trình tự, thủ tục, hồ sơ thành lập.
4. Pháp luật Việt Nam về dịch vụ logistics trong hoạt ộng thương mại iện tử
5. Pháp luật về hợp ồng dịch vụ logistics: khái niệm, ặc iểm, các iều khoản cơ bản của
hợp ồng dịch vụ logistics cụ thể.
6. Các trường hợp miễn trách nhiệm ối với thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics
7. Giới hạn trách nhiệm pháp lý của thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics.
8. Các biện pháp bảo ảm thực hiện hợp ồng dịch vụ Logistics.
9. Giới thiệu tổng quan về các loại hình dịch vụ vận tải hiện nay.
10. Pháp luật Việt Nam về vận tải biển.
11. Hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường biển.
12. Pháp luật Việt Nam về vận tải a phương thức: Khái niệm, Điều kiện kinh doanh vận
tải a phương thức, Trách nhiệm của người kinh doanh vận tải a phương thức.
13. Hợp ồng vận tải a phương thức
14. Pháp luật Việt Nam về khai báo hải quan: Khái niệm, Điều kiện kinh doanh ại lý hải
quan; Trách nhiệm của người kinh doanh ại lý hải quan.
15. Quy trình thông quan hàng hoá
DANH MỤC ĐỀ TÀI TIỂU LUẬN CUỐI KỲ lOMoAR cPSD| 37054152 Phụ lục II
Học phần Pháp luật về logistics Học kỳ 2 Năm học 2022 - 2023 1.
Tìm hiểu về khung pháp lý về dịch vụ logistics tại Việt Nam hiện nay. Những hạn
chế, bất cập và hướng giải quyết? 2.
Tìm hiểu về Hình thức pháp lý của doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ Logistics:
những vấn ề lý luận và thực tiễn. 3.
Tìm hiểu về trình tự, thủ tục thành lập doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ logistics tại
Việt Nam. Những hạn chế, vướng mắc và hướng giải quyết. 4.
Tìm hiểu về iều kiện kinh doanh dịch vụ logistics ối với thương nhân Việt Nam.
Những hạn chế, vướng mắc và hướng giải quyết. 5.
Tìm hiểu về iều kiện kinh doanh dịch vụ Logistics ối với thương nhân nước ngoài.
6. Tìm hiểu về các loại hình dịch vụ logistics theo Luật thương mại Việt Nam.
Những hạn chế, vướng mắc và hướng giải quyết. 7.
Tìm hiểu về Trách nhiệm của thương nhân kinh doanh dịch vụ Logistics theo Pháp luật Việt Nam. 8.
Tìm hiểu về Giới hạn trách nhiệm của thương nhân kinh doanh dịch vụ Logistics. 9.
Tìm hiểu về Quyền và nghĩa vụ của thương nhân kinh doanh dịch vụ Logistics.
10. Phân tích các iều khoản cơ bản của Hợp ồng dịch vụ Logistics.
11. Tìm hiểu về Hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường bộ.
12. Tìm hiểu về Hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường hàng không.
13. Tìm hiểu về Hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường sắt.
14. Tìm hiểu về Hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường biển.
15. Tìm hiểu về Hợp ồng vận chuyển hành khách và hành lý bằng ường biển.
16. Tìm hiểu về Hợp ồng vận tải a phương thức.
17. Tìm hiểu về Hợp ồng thuê tàu.
18. Tìm hiểu về Giới hạn trách nhiệm dân sự ối với các khiếu nại hàng hải.
19. Tìm hiểu về Hợp ồng bảo hiểm hàng hải.
20. Tìm hiểu về Giải quyết tranh chấp hàng hải.
HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN TIỂU LUẬN
MÔN HỌC PHÁP LUẬT LOGISTICS
Học kỳ 2, Năm học 2019 - 2020 lOMoAR cPSD| 37054152 Phụ lục II
1. Chia nhóm và chọn ề tài tiểu luận
- Sinh viên tự chọn nhóm, mỗi nhóm có 3-5 thành viên. Thời gian chọn nhóm từ tuần số 1
cho ến hết tuần số 4 của môn học.
- Giảng viên sẽ giao ề tài ngẫu nhiên theo danh sách các nhóm ăng ký.
- Bài tiểu luận ược thực hiện thay cho việc thi kết thúc môn học. Điểm bài tiểu luận chiếm 50% iểm môn học.
2. Thời gian giao ề tài và thời hạn nộp tiểu luận
- Đề tài ược giao cho các nhóm từ tuần thứ 1 ến tuần thứ 5 của môn học.
- Thời gian nộp bài tiểu luận: Tuần thứ 15 của môn học.
3. Yêu cầu ối với việc nộp bài bài tiểu luận -
Khi nộp bài, nhóm sinh viên phải ính kèm bản nhận xét và ánh giá kết quả làm việc
của từng thành viên trong nhóm.
Nội dung chính của bản ánh giá gồm: Họ và tên, Mã số sinh viên, Mã lớp học phần…,
Buổi học: Thứ….tiết….. Phân công công việc;
Đánh giá mức ộ hoàn thành công việc theo mức A, B, C, D -
Cách tính iểm: Mức A - Điểm bằng iểm do GV công bố, Mức B - giảm 0.5 iểm so
với iểm GV công bố, Mức C - giảm 0.5 iểm so với iểm GV công bố giảm 1 iểm so với iểm
GV công bố), Mức D - giảm 1.5 iểm tính từ iểm số ạt ược giảng viên công bố. 4. Tiêu chí ánh giá - Bố cục hợp lý 2 iểm
- Nội dung vấn ề trình bày rõ ràng, hợp lý, úng ắn 6 iểm
- Hình thức trình bày ẹp, úng quy chuẩn 2 iểm Tổng: 10 iểm
YÊU CẦU CỦA TIỂU LUẬN 1. Về hình thức
1.1. Khổ giấy: A4, in một mặt. lOMoAR cPSD| 37054152 Phụ lục II
1.2. Kiểu chữ (font): Times New Roman, ánh Unicode. 1.3.
Cỡ chữ (font size): 13 - 14.
1.4. Cách dòng (line spacing): 1,5 lines. Canh ều 2 bên.
1.5. Định lề (margin): - Top: 2,5cm - Bottom: 2,5 cm
- Left: 3 cm - Right: 2 cm 1.6. Đánh số trang:
- Bài tiểu luận phải ánh số trang ở giữa, cuối trang và số trang ược ánh từ phần nội dung
chính của bài tiểu luận.
1.7. Đánh số các chương mục: ánh theo số Ả rập (1, 2, 3,…), không ánh theo số La Mã (I, II, III,…).
1.8. Số lượng trang: 10 – 30 trang. 2. Về nội dung
- Tập trung vào nội dung chính ược yêu cầu;
- Phân tích ược các quy ịnh của pháp luật liên quan.
- Vận dụng kiến thức cơ bản ể giải quyết các vấn ề của thực tiễn. 3. Về ạo ức khoa học
Nghiêm cấm sinh viên chép bài của người khác.
Trong khi viết bài, sinh viên có thể tham khảo tài liệu từ nhiều nguồn khác nhau. Tuy nhiên,
sinh viên không ược phép chép bài của người khác mà không có trích dẫn ầy ủ về tên tác
giả, tên tài liệu tham khảo,... theo quy ịnh về mặt học thuật. Trong trường hợp phát hiện
sinh viên ạo văn, tiểu luận sẽ bị iểm không (0).
4. Kết cấu của Tiểu luận Phần 1: Mở ầu
- Đặt vấn ề: giới thiệu tổng quan lý do chọn ề tài, tình hình nghiên cứu ề tài. -
Phương pháp, mục tiêu nghiên cứu của ề tài. Phần 2: Nội dung
Kiến thức cơ bản
Với mỗi ề tài sinh viên cần phải làm rõ ược các kiến thức cơ bản liên quan ến ề tài hoặc cơ
sở pháp lý ối với bài tập tình huống, phù hợp với học phần ã ược giảng dạy và tình huống
ưa ra. Kiến thức vận dụng
Trên cơ sở các kiến thức cơ bản ã trình bày, sinh viên cần phải vận dụng các kiến thức cơ
bản ó một cách phù hợp ể giải quyết các vấn ề cụ thể của thực tiễn.
Nếu là bài tập tình huống sinh viên cần phân tích các dữ kiện của tình huống.
Vận dụng quy ịnh của pháp luật ể trả lời các yêu cầu nêu ra trong tình huống.
Phần 3: Kết luận
Tóm tắt lại kết quả ã ược trình bày ể óng lại vấn ề.
5. Cách trình bày óng cuốn Bài tiểu luận
ược sắp xếp theo thứ tự sau:
- Trang bìa (Bài chính, bìa phụ) lOMoAR cPSD| 37054152 Phụ lục II
- Trang “Danh mục các từ viết tắt” (nếu có).
- Trang “Mục lục” - Mục lục không ánh số trang.
- Phần nội dung của tiểu luận (từ 10 – 20 trang) ược ánh số trang bắt ầu từ phần mở ầu.
- Phần “Phụ lục” (nếu có) - Tài liệu tham khảo. 6. Tài liệu tham khảo
Tài liệu tham khảo sắp xếp theo trình tự chỉ dẫn trong bài và theo cách trình bày:
- Nếu là tạp chí: Số thứ tự, tên tác giả, tên tạp chí, tập số, trang, (năm).
- Nếu là sách: Số thứ tự, tên tác giả, tên sách, trang, nhà xuất bản, nơi xuất bản, năm xuất bản.
- Nếu lấy tài liệu từ Internet: Tên tác giả, tên bài báo, tên báo, ược download (hoặc truy
cập) tại ường link, ngày download (hoặc truy cập). lOMoARcPSD| 37054152
MỤC LỤC CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ PHÁP LUẬT ĐIỀU CHỈNH DỊCH VỤ
LOGISTIC ......................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.1 Khái quát chung về Logistics và dịch vụ Logistics ....................................................... 1
1.2 Chuỗi dịch vụ logistics .................................................................................................. 3
1.3 Nguồn pháp luật iều chỉnh dịch vụ logistic tại Việt Nam ............................................. 4
CHƯƠNG 2: ĐIỀU KIỆN KINH DOANH DỊCH VỤ LOGISTICS TẠI VIỆT NAM .... 7
2.1 Thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics ................................................................... 7
2.2 Điều kiện kinh doanh các dịch vụ logistics cụ thể ...................................................... 10
2.3 Hình thức pháp lý của doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ logistics ............................ 14
2.4 Thủ tục, hồ sơ thành lập doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ logistics ......................... 26
CHƯƠNG 3: PHÁP LUẬT VỀ HỢP ĐỒNG DỊCH VỤ LOGISTICS........................... 30
3.1 Khái niệm, phân loại Hợp ồng .................................................................................... 30
3.2 Điều kiện có hiệu lực của hợp ồng .............................................................................. 35
3.3 Nội dung cơ bản của Hợp ồng logistics ...................................................................... 37
3.4 Trách nhiệm của thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics ....................................... 39
3.4.1 Trách nhiệm của thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics nói chung .................. 39
3.4.3 Các trường hợp miễn trách nhiệm ối với thương nhân kinh doanh dịch vụ
logistics .............................................................................................................................. 39
3.5 Giới hạn trách nhiệm của thương nhân ....................................................................... 40
3.6 Các biện pháp ảm bảo thực hiện hợp ồng Logistics.................................................... 42
3.7 Trách nhiệm do vi phạm Hợp ồng dịch vụ logistics ................................................... 46
3.7.1 Các căn cứ áp dụng trách nhiệm do vi phạm hợp ồng ............................................ 46
3.7.2 Các loại chế tài dụng khi vi phạm hợp ồng .............................................................. 48
3.8 Giải quyết tranh chấp hợp ồng dịch vụ Logistics ........................................................ 51
CHƯƠNG 4: PHÁP LUẬT VỀ VẬN TẢI ....................................................................... 55
4.1 Pháp luật về vận tải biển ............................................................................................. 55
4.1.1 Công ước của liên hiệp quốc về chuyên chở hàng hoá bằng ường biển 1978 ........ 55
4.1.1.1 Một số khái niệm ................................................................................................... 55 lOMoARcPSD| 37054152
4.1.1.2 Trách nhiệm của người chuyên chở và người chuyên chở thực tế ....................... 55
4.1.1.3 Thời hạn trách nhiệm ............................................................................................ 56
4.1.1.4 Cơ sở trách nhiệm.................................................................................................. 56
4.2 Pháp luật về vận tải hàng không .................................................................................. 61
4.3 Pháp luật về vận tải ường bộ ....................................................................................... 66
4.4 Pháp luật về vận tải a phương thức ............................................................................. 69
CHƯƠNG 5: LUẬT HẢI QUAN ..................................................................................... 74
5.1 Pháp luật về thủ tục hải quan ...................................................................................... 74
5.2 Pháp luật về kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan ................................................... 85
5.3 Pháp luật về tổ chức thu thuế và các khoản thu khác ối với hàng hóa xuất nhập khẩu
86 ...................................................................................................................................... 91
5.4 Xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan ................................................... 114 36 lOMoARcPSD| 37054152 1 CHƯƠNG 1:
TỔNG QUAN VỀ PHÁP LUẬT ĐIỀU CHỈNH DỊCH VỤ LOGISTIC
1.1 Khái quát chung về Logistics và dịch vụ Logistics 1.1.1 Khái niệm
 Logistics là thuật ngữ có nguồn gốc lâu ời trong lịch sử phát triển của nhân loại. Ở
Phương Đông, Từ thời Hán Cao Tổ Lưu Bang xây dựng nhà Hán, Trương Lương lần ầu
tiên ưa ra khái niệm Hậu cần. Năm 202 TCN, ở Phương tây, thời kỳ Hy Lạp cổ ại, ế chế
Roma và Byzatine ã có sĩ quan “Logistikas” người chịu trách nhiệm về các vấn ề tài chính
cũng như cung cấp, phân phối [Viện Nghiên cứu kinh tế và phát triển Trường Đại học Kih
tế Quốc dân, 2011, Logistics - Những vấn ề lý luận và thực tiễn ở Việt Nam, NXB Đại học Kinh tế quốc dân].
Ở Việt Nam thuật ngữ này cũng ã ược biết ến từ lâu, chúng ta vẫn chưa tìm ược thuật
ngữ thống nhất, phù hợp ể dịch từ Tiếng Anh sang tiếng Việt. Thuật ngữ Logistics có khi
ược dịch là hậu cần, tiếp vận, tổ chức cung ứng, ảm bảo hoặc giao nhận… Tuy nhiên các
cách dịch nói trên ều chưa phản ánh ầy ủ bản chất của Logistics. Vì vậy hiện nay, hầu hết
các nhà nghiên cứu ều giữ nguyên thuật ngữ tiếng Anh và bổ sung thuật ngữ này vào tiếng
Việt. Để phục vụ cho hoạt ộng nghiên cứu, thuật ngữ Logistics có một số cách hiểu như sau:
Theo nghĩa rộng, Logistics gắn liền cả quá trình nhập nguyên liệu làm ầu vào cho quá
trình sản xuất, sản xuất ra hàng hoá và ưa vào các kênh lưu thông, phân phối ến tay người tiêu dùng:
- Logistics là quá trình lập kế hoạch, thực hiện và kiểm soát một cách hiệu quả về mặt
chi phí dòng lưu chuyển và phần dự trữ nguyên vật liệu, bán thành phẩm và thành phẩm,
cùng những thông tin liên quan từ iểm khởi ầu của quá trình sản xuất ến iểm tiêu thụ cuối
cùng nhằm mục ích thoả mãn ược các yêu cầu của khách hàng [Hội ồng quản trị
Logistics – council of Logistics Management - CLM 1991].
- Logistics là hoạt ộng quản lý quá trình lưu chuyển nguyên vật liệu qua các khâu lưu
kho, sản xuất ra sản phẩm cho tới tay người tiêu dùng theo yêu cầu của khách hàng [Liên
hiệp quốc – Khoá ào tạo quốc tế về vận tải a phương thức và quản lý Logistics, Đại học
ngoại thương, tháng 10/2002].
Theo nghĩa hẹp, Logistics ược hiểu là các hoạt ộng dịch vụ gắn liền với quá trình phân
phối, lưu thông hàng hoá và Logistics là hoạt ộng thương mại gắn với các dịch vụ cụ thể.
Dưới góc ộ nghiên cứu, một số khái niệm khác về Logistics ược ưa ra như sau:
- Logistics là quá trình tiên liệu trước các nhu cầu và mong muốn của khách hàng, sử
dụng vốn, nguyên vật liệu, nhân lực, công nghệ và những thông tin cần thiết ể áp ứng những
nhu cầu và mong muốn ó, ánh giá những hàng hoá hoặc dịch vụ hoặc mạng lưới sản phẩm
có thoả mãn ược yêu cầu của khách hàng hay không; và sử dụng mạng lưới này ể thoả mãn lOMoARcPSD| 37054152 2
yêu cầu của khách hàng một cách kịp thời nhất [Coyle, 2003]. Định nghĩa này cho thấy
iểm chung giữa logistics và marketing là thoả mãn nhu cầu của khách hàng nhưng nhấn
mạnh logistics sử dụng các nguồn tài nguyên ầu vào, công nghệ thông tin ể áp ứng nhu cầu của khách hàng.
- Logistics là tập hợp các hoạt ộng chức năng ược lặp i lặp lại nhiều lần trong suốt
quy trình chuyển hoá nguyên vật liệu thành thành phẩm [Grundey,2006]. Định nghĩa này
tập trung vào phạm vi của Logistics trải dài và bao trùm toàn bộ quá trình sản xuất, từ iểm
khởi ầu ến cuối cùng.
Dưới góc ộ một khoa học: Logistics là quá trình phân phối và lưu thông hàng hoá ược
tổ chức và quản lý khoa học việc lập kế hoạch, tổ chức thực hiện và kiểm soát quá trình
lưu chuyển hàng hoá, dịch vụ…từ iểm khởi nguồn sản xuất ến tay người tiêu dùng cuối
cùng với chi phí thấp nhất nhằm ảm bảo cho quá trình sản xuất xã hội tiến hành ược nhịp
nhàng liên tục và áp ứng tốt nhất các yêu cầu của khách hàng [Logistics - Những vấn ề lý
luận và thực tiễn ở Việt Nam, Viện Nghiên cứu kinh tế và phát triển Trường Đại học Kinh
tế Quốc dân, 2011, NXB Đại học Kinh tế quốc dân].  Dịch vụ logistics
Theo nghĩa rộng, Dịch vụ logistics là hoạt ộng thương mại bao gồm một chuỗi các
dịch vụ ược tổ chức và quản lý khoa học gắn liền với các khâu của quá trình sản xuất, phân
phối, lưu thông và tiêu dùng trong nền sản xuất xã hội.
Theo nghĩa hẹp, Dịch vụ logistics là hoạt ộng thương mại bao gồm các dịch vụ bổ
sung về vận chuyển, giao nhận, kho hàng, hải quan, tư vấn khách hàng và các dịch vụ khác
liên quan ến hàng hoá ược tổ chức một cách hợp lý và khoa học nhằm ảm bảo quá trình
phân phối, lưu chuyển hàng hoá một cách hiệu quả, áp ứng yêu cầu của khách hàng.
Dịch vụ logistics thực chất ã ược quy ịnh trong Luật Thương mại năm 1997 với tên
gọi là “dịch vụ giao nhận hàng hóa”. Cùng với sự phát triển của thị trường, khái niệm giao
nhận hàng hóa dần ược mở rộng nội hàm. Sau ó, Luật Thương mại năm 2005 ra ời và gọi
tên dịch vụ này là dịch vụ logistics ( ược phiên âm theo tiếng Việt là dịch vụ lô-gistíc).
Luật Thương mại 20005 lần ầu tiên ưa ra khái niệm về Dịch vụ Logistics như là hoạt
ộng thương mại tại Điều 233: “Dịch vụ logistics là hoạt ộng thương mại, theo ó thương
nhân tổ chức thực hiện một hoặc nhiều công việc bao gồm: nhận hàng, vận chuyển, lưu
kho, lưu bãi, làm thủ tục hải quan, các thủ tục giấy tờ khác, tư vấn khách hàng, óng gói bao
bì, ghi ký mã hiệu, giao hàng hoặc các dịch vụ khác có liên quan ến hàng hoá theo thoả
thuận với khách hàng ể hưởng thù lao”. 1.1.2 Đặc iểm
Về chủ thể, bao gồm: Thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics và khách hàng. -
Chủ thể kinh doanh dịch vụ logistics ược quy ịnh tại iều 234 (Luật Thương mại
2005. Điều kiện kinh doanh dịch vụ logistics) theo ó “Thương nhân kinh doanh dịch vụ lOMoARcPSD| 37054152 3
logistics là doanh nghiệp” có ủ iều kiện kinh doanh dịch vụ logistics theo quy ịnh của pháp
luật. Theo quy ịnh tại Khoản 1, Điều 6 Luật Thương mại 2005: “Thương nhân bao gồm tổ
chức kinh tế ược thành lập hợp pháp, cá nhân hoạt ộng thương mại một cách ộc lập, thường
xuyên và có ăng kí kinh doanh”. Trong khi ó, Khoản 7, Điều 4, Luật Doanh nghiệp 2014
ịnh nghĩa về doanh nghiệp như sau: “Doanh nghiệp là tổ chức có tên riêng, có tài sản, có
trụ sở giao dịch, ược ăng ký thành lập theo quy ịnh của pháp luật nhằm mục ích kinh
doanh”. Như vậy có thể hiểu, mọi doanh nghiệp chắc chắn ều là thương nhân, còn thương
nhân chưa chắc ã phải là doanh nghiệp như: hộ kinh doanh, hợp tác xã... những chủ thể
này có thể cung cấp các dịch vụ logistics nhưng không phải là doanh nghiệp. Như vậy, các
quy ịnh hiện hành thiếu thống nhất, dẫn ến thực tiễn thi hành gặp nhiều vướng mắc. -
Khách hàng là người có nhu cầu sử dụng dịch vụ logistics. Như vậy, khách hàng có
thể là thương nhân hoặc không. •
Về nội dung, nội dung của dịch vụ logistics rất a dạng bao gồm một hoặc nhiều hoạt
ộng nhằm hỗ trợ khách hàng liên quan ến hàng hóa: nhận hàng, vận chuyển, lưu kho, lưu
bãi, làm thủ tục hải quan, các thủ tục giấy tờ khác, tư vấn khách hàng, óng gói bao bì, ghi
ký mã hiệu, giao hàng hoặc các dịch vụ khác có liên quan ến hàng hoá. •
Về mặt hình thức: Hoạt ộng logistics ược thể hiện dưới dạng hợp ồng dịch vụ
logistics. Hợp ồng dịch vụ logistics là sự thỏa thuận giữa một bên cung cấp dịch vụ và một
bên là khách hàng, theo ó bên cung cấp dịch vụ có nghĩa vụ thực hiện tích hợp một hoặc
nhiều dịch vụ trong chuỗi cung ứng logistics bao gồm việc nhận hàng, vận chuyển, lưu
kho, lưu bãi, làm thủ tục hải quan, các thủ tục giấy tờ khác, tư vấn khách hàng, óng gói bao
bì, ghi ký mã hiệu, giao hàng hoặc các dịch vụ khác liên quan ến hàng hóa, còn bên kia
(khách hàng) có nghĩa vụ thanh toán phí dịch vụ. Hợp ồng dịch vụ logistics bắt buộc phải
ược lập thành văn bản.
1.2 Chuỗi dịch vụ logistics
Trước ây, Nghị ịnh 140/2007/NĐ-CP (Quy ịnh chi tiết luật thương mại về iều kiện kinh
doanh dịch vụ lô-gi-stíc và giới hạn trách nhiệm ối với thương nhân kinh doanh dịch vụ lô-
gi-stíc) chia dịch vụ logistics thành 3 nhóm: Các dịch vụ logistics chủ yếu, các dịch vụ
logistics liên quan ến vận tải, các dịch vụ logistics liên quan khác trong ó có nhiều ngành
dịch vụ cụ thể. Trong ó, các dịch vụ logistics chủ yếu gồm: dịch vụ bốc xếp hàng hóa, bao
gồm cả hoạt ộng bốc xếp container; dịch vụ kho bãi và lưu giữ hàng hóa, bao gồm cả hoạt
ộng kinh doanh kho bãi container và kho xử lý nguyên liệu, thiết bị; dịch vụ ại lý vận tải,
bao gồm cả hoạt ộng ại lý làm thủ tục hải quan và lập kế hoạch bốc dỡ hàng hóa; dịch vụ
bổ trợ khác, bao gồm cả hoạt ộng tiếp nhận, lưu kho và quản lý thông tin liên quan ến vận
chuyển và lưu kho hàng hóa trong suốt cả chuỗi logistics; hoạt ộng xử lý lại hàng hóa bị
khách hàng trả lại, hàng hóa tồn kho, hàng hóa quá hạn, lỗi mốt và tái phân phối hàng hóa
ó; hoạt ộng cho thuê và thuê mua container. Các dịch vụ logistics liên quan ến vận tải gồm:
dịch vụ vận tải hàng hải; dịch vụ vận tải thủy nội ịa; dịch vụ vận tải hàng không; dịch vụ
vận tải ường sắt; dịch vụ vận tải ường bộ; dịch vụ vận tải ường ống. Các dịch vụ lô-gi-stíc lOMoARcPSD| 37054152 4
liên quan khác bao gồm: dịch vụ kiểm tra và phân tích kỹ thuật; dịch vụ bưu chính; dịch
vụ thương mại bán buôn; dịch vụ thương mại bán lẻ, bao gồm cả hoạt ộng quản lý hàng
lưu kho, thu gom, tập hợp, phân loại hàng hóa, phân phối lại và giao hàng; các dịch vụ hỗ trợ vận tải khác.
Hiện nay, Nghị ịnh 163/2017/NĐ-CP (quy ịnh về kinh doanh dịch vụ logistics) chia dịch
vụ logistics thành 17 mục dịch vụ bao gồm: -
Dịch vụ xếp dỡ container, trừ dịch vụ cung cấp tại các sân bay. -
Dịch vụ kho bãi container thuộc dịch vụ hỗ trợ vận tải biển. -
Dịch vụ kho bãi thuộc dịch vụ hỗ trợ mọi phương thức vận tải. - Dịch vụ chuyển phát. -
Dịch vụ ại lý vận tải hàng hóa. -
Dịch vụ ại lý làm thủ tục hải quan (bao gồm cả dịch vụ thông quan). -
Dịch vụ khác, bao gồm các hoạt ộng sau: Kiểm tra vận ơn, dịch vụ môi giới vận tải
hàng hóa, kiểm ịnh hàng hóa, dịch vụ lấy mẫu và xác ịnh trọng lượng; dịch vụ nhận
và chấp nhận hàng; dịch vụ chuẩn bị chứng từ vận tải. -
Dịch vụ hỗ trợ bán buôn, hỗ trợ bán lẻ bao gồm cả hoạt ộng quản lý hàng lưu kho,
thu gom, tập hợp, phân loại hàng hóa và giao hàng. -
Dịch vụ vận tải hàng hóa thuộc dịch vụ vận tải biển. -
Dịch vụ vận tải hàng hóa thuộc dịch vụ vận tải ường thủy nội ịa. -
Dịch vụ vận tải hàng hóa thuộc dịch vụ vận tải ường sắt. -
Dịch vụ vận tải hàng hóa thuộc dịch vụ vận tải ường bộ. -
Dịch vụ vận tải hàng không. -
Dịch vụ vận tải a phương thức. -
Dịch vụ phân tích và kiểm ịnh kỹ thuật. -
Các dịch vụ hỗ trợ vận tải khác. -
Các dịch vụ khác do thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics và khách hàng thỏa
thuận phù hợp với nguyên tắc cơ bản của Luật Thương mại.
Cách phân loại như vậy rõ ràng và phù hợp hơn với những cam kết của Việt Nam trong
Biểu cam kết cụ thể về dịch vụ của Việt Nam trong Tổ chức thương mại thế giới (WTO).
Việc phân loại này không làm hạn chế loại hình dịch vụ logistics khi ghi nhận “Các dịch
vụ khác do thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics và khách hàng thỏa thuận phù hợp
với nguyên tắc cơ bản của Luật thương mại”.
1.3 Nguồn pháp luật iều chỉnh dịch vụ logistic tại Việt Nam
Nguồn pháp luật iều chỉnh các hoạt ộng logistics là hệ thống các văn bản quy phạm pháp
luật Việt Nam và hệ thống luật quốc tế cùng các cam kết quốc tế của Việt Nam liên quan
ến các hoạt ộng logistics.
Các văn bản pháp luật chủ yếu của Việt Nam iều chỉnh lĩnh vực logistics bao gồm: lOMoAR cPSD| 37054152 5 -
Luật Thương mại (Văn bản hợp nhất 2017) Mục 4. Dịch vụ logistics, từ Điều 233 ến Điều 240; - Bộ luật Dân sự 2015; - Luật Doanh nghiệp 2014; -
Luật Giao dịch iện tử 2005; - Luật Hải quan 2014. - Luật Đầu tư 2020; - Luật Đường sắt 2017; -
Luật Giao thông ường bộ 2008; -
Luật Giao thông ường thuỷ nội ịa 2004 (sửa ổi bổ sung 2014); -
Luật Hàng không dân dụng Việt Nam 2006 (sửa ổi bổ sung 2014); - Bộ luật Hàng hải 2015; -
Nghị Định số 163/2017/ NĐ-CP ngày 30/12/2017 quy ịnh về kinh doanh dịch vụ logistics;
Hệ thống pháp luật quốc tế gồm các công ước quốc tế, Nghị ịnh và hiệp ịnh quốc tế liên
quan ến dịch vụ Logistics như: -
Công ước của liên hiệp quốc về chuyên chở hàng hoá bằng ường biển 1978 -
Công ước về hợp ồng mua bán hàng hoá quốc tế (CISG); -
Công ước quốc tế về séc, Hối phiếu; -
Điều kiện thương mại quốc tế (INCOTERM 2010) -
Các hiệp ịnh về ường sắt, ường bộ, ường hàng không ược ký kết giữa Việt Nam và
các quốc gia (Hiệp ịnh vận tải ường bộ giữa Lào và Việt Nam – 26/10/1999; Hiệp ịnh
về hàng hoá quá cảnh Lào - Việt Nam 13/3/2009; Hiệp ịnh về vận tải xuyên biên giới
trong khuôn khổ hiệp ịnh GMS giữa Lào - Việt Nam – Trung Quốc – Mianma, Campuchia và Thái Lan) -
Nghị ịnh ASEAN về vận tải quá cảnh; -
Các Hiệp ịnh quốc tế củaWTO: Hiệp ịnh giá trị hải quan, Hiệp ịnh về xuất xứ hàng
hoá, Hiệp ịnh về hàng không…
Các cam kết quốc tế của Việt Nam trong các Hiệp ịnh thương mại: hiệp ịnh thương mại
Việt Nam – Hoa Kỳ, Hiệp ịnh ưu ãi thuế quan có hiệu lực chung (CEPT), Cam kết của Việt
Nam trong WTO về mở cửa thị trường dịch vụ Logistics như: cam kết về dịch vụ xếp dỡ
Công ten nơ, dịch vụ kho bãi, về ầu tư xây dựng và vận hành các kho quan ngoại ở Việt
Nam, về dịch vụ ại lý vận tải hàng hoá tại Việt Nam… lOMoARcPSD| 37054152 6
Ngoài ra, nguồn của pháp luật về dịch vụ logistics còn có các quyết ịnh, chính sách, quy
hoạch, chiến lược phát triển dịch vụ logistics của Nhà nước ta qua các thời kỳ như: quy
hoạch phát triển cơ sở hạ tầng giao thông: ường bộ, ường sắt, ường hàng không, ường thuỷ,
ường ống, sân bay, kho tàng…. Những văn bản Hải quan có ảnh hưởng trực tiếp, gián tiếp
ến các hoạt ộng dịch vụ logistics.
Hình 1: Nguồn pháp luật của dịch vụ logistics Pháp luật Việt Nam Nguồn pháp luật về dịch vụ logistics Cam kết, Pháp luật Hiệp ịnh quốc tế th ươ ng mại lOMoARcPSD| 37054152 7
CHƯƠNG 2: ĐIỀU KIỆN KINH DOANH DỊCH VỤ LOGISTICS TẠI VIỆT NAM
2.1 Thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics
2.1.1 Điều kiện chung với chủ thể kinh doanh dịch vụ Logistics
Chủ thể kinh doanh dịch vụ logistics dù là pháp nhân hay không phải là pháp nhân
vẫn phải tuân thủ các iều kiện kinh doanh quy ịnh tại iều 4 Nghị ịnh số 163/2017/NĐCP
theo ó: “Thương nhân kinh doanh các dịch vụ cụ thể thuộc dịch vụ logistics quy ịnh tại
Điều 3 Nghị ịnh này phải áp ứng các iều kiện ầu tư, kinh doanh theo quy ịnh của pháp luật
ối với dịch vụ ó”. Như vậy, thương nhân kinh doanh 17 dịch vụ logistics phải áp ứng các
iều kiện ầu tư, kinh doanh theo quy ịnh của pháp luật ối với dịch vụ ó như vận tải, bưu
chính, hải quan…. Nghĩa là ngoài việc phải áp ứng những iều kiện chung thì còn phải tuân
thủ các quy ịnh của luật chuyên ngành. Hiện nay, ể kinh doanh dịch vụ logistics, các doanh
nghiệp ăng ký kinh doanh ang phải tuân thủ cùng lúc ít nhất hai iều kiện kinh doanh, một
là iều kiện cho ngành riêng lẻ trong chuỗi và hai là iều kiện chung của chuỗi logistics khi
bị gọi là ngành nghề kinh doanh. .
Ngoài ra, thương nhân tiến hành một phần hoặc toàn bộ hoạt ộng kinh doanh logistics
bằng phương tiện iện tử có kết nối mạng Internet, mạng viễn thông di ộng hoặc các mạng
mở khác, ngoài việc phải áp ứng theo quy ịnh của pháp luật ối với các dịch vụ cụ thể còn
phải tuân thủ các quy ịnh về thương mại iện tử ược quy ịnh trong các văn bản như: Luật
Giao dịch iện tử 2005; Nghị ịnh 52/2013/NĐ-CP về Thương mại iện tử; Nghị ịnh số:
08/2018/NĐ-CP sửa bổ sung một số nghị ịnh về iều kiện kinh doanh lĩnh vực công thương,
Thông tư số: 59/2015/TT-BCT quản lý hoạt ộng TMĐT qua ứng dụng trên thiết bị di ộng,
Thông tư số: 12/2013/TT-BCT về thủ tục ăng ký, thông báo, công bố web thương mại iện
tử, Thông tư số: 21/2018/TT-BCT sửa bổ sung Thông tư số:
47/2014/TT-BCT, Thông tư số: 59/2015/TT-BCT về thương mại iện tử.
2.1.2 Điều kiện ối với nhà ầu tư nước ngoài kinh doanh dịch vụ logistics Trước xu thế hội
nhập kinh tế quốc tế, thực hiện cam kết về logistics với Tổ chức Thương mại thế giới và
các nước khu vực là iều tất yếu. Nghị ịnh số 140/2007/NĐ-CP ngày 05/9/2007 của Chính
phủ quy ịnh chi tiết Luật Thương mại về iều kiện kinh doanh dịch vụ logistic và giới hạn
trách nhiệm ối với thương nhân kinh doanh dịch vụ lôgistic ã ược sửa ổi ể phù hợp với thực
tế. Nghị ịnh số 163/2017/NĐ-CP, ngày 30/12/2017 quy ịnh về iều kiện kinh doanh dịch vụ
logistics ã mở rộng ối tượng áp dụng là các doanh nghiệp trong nước và các doanh nghiệp
logistics nước ngoài, ồng thời thể hiện sự không phân biệt các loại hình doanh nghiệp và
mà tạo ra sân chơi rộng lớn, bình ẳng cho tất cả các doanh nghiệp. Đây cũng là cơ hội và
cũng là thách thức cho các doanh nghiệp logistics Việt Nam, buộc họ phải nhanh chóng ổi
mới, nâng cao năng lực cạnh tranh ể có thể tồn tại và phát triển cùng với các doanh nghiệp
nước ngoài ngay tại thị trường logistics Việt Nam và vươn ra môi trường quốc tế.
Theo quy ịnh của Luật Đầu tư 2020, nhà ầu tư nước ngoài muốn thành lập công ty tại
Việt Nam phải thực hiện thủ tục xin chấp thuận chủ trương ầu tư từ Quốc hội, Thủ tướng lOMoAR cPSD| 37054152 8
Chính phủ hoặc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tùy thuộc vào quy mô và các tính chất của dự
án, hoặc xin cấp Giấy chứng nhận ăng ký ầu tư ối với dự án không thuộc trường hợp phải
xin chấp thuận chủ trương. Nhà ầu tư nước ngoài thành lập công ty trong khu chế xuất, khu
công nghiệp, khu công nghệ cao cần xin chủ trường ầu tư thì thủ tục ăng ký ầu tư sẽ ược
thực hiện bởi Ban quản lý các khu chế xuất, khu công nghiệp, khu công nghệ cao ó. Đối
với những dự án không thuộc diện xin chủ trương ầu tư, nhà ầu tư nước ngoài sẽ tiến hành
thủ tục xin cấp Giấy chứng nhận ăng ký ầu tư tại Phòng ăng ký kinh doanh thuộc Sở Kế
hoạch và Đầu tư nơi công ty ặt trụ sở chính. Ngoài việc áp ứng các iều kiện chung, nhà ầu
tư nước ngoài còn phải áp ứng các iều kiện cụ thể khác ược quy ịnh tại khoản 3, iều 4 – Luât Thương mại 2005.
Trường hợp kinh doanh dịch vụ vận tải hàng hóa thuộc dịch vụ vận tải biển (trừ vận tải nội ịa):
- Được thành lập các công ty vận hành ội tàu treo cờ Việt Nam hoặc góp vốn, mua cổ
phần, phần vốn góp trong doanh nghiệp, trong ó tỷ lệ vốn góp của nhà ầu tư nước ngoài
không quá 49%. Tổng số thuyền viên nước ngoài làm việc trên các tàu treo cờ quốc tịch
Việt Nam (hoặc ược ăng ký ở Việt Nam) thuộc sở hữu của các công ty Hải quan tại Việt
Nam không quá 1/3 ịnh biên của tàu. Thuyền trưởng hoặc thuyền phó thứ nhất phải là công dân Việt Nam.
- Công ty vận tải biển nước ngoài ược thành lập doanh nghiệp hoặc góp vốn, mua cổ
phần, phần vốn góp trong doanh nghiệp.
Trường hợp kinh doanh dịch vụ xếp dỡ container thuộc các dịch vụ hỗ trợ vận tải
biển (có thể dành riêng một số khu vực ể cung cấp các dịch vụ hoặc áp dụng thủ tục cấp
phép tại các khu vực Hải quan), ược thành lập doanh nghiệp hoặc góp vốn, mua cổ phần,
phần vốn góp trong doanh nghiệp, trong ó tỷ lệ vốn góp của nhà ầu tư nước ngoài không
quá 50%. Nhà ầu tư nước ngoài ược phép thành lập hiện diện thương mại tại Việt Nam
dưới hình thức hợp ồng hợp tác kinh doanh.
Trường hợp kinh doanh dịch vụ xếp dỡ container thuộc các dịch vụ hỗ trợ mọi phương
thức vận tải, trừ dịch vụ cung cấp tại các sân bay, ược thành lập doanh nghiệp hoặc góp
vốn, mua cổ phần, phần vốn góp trong doanh nghiệp, trong ó tỷ lệ vốn góp của nhà ầu tư
nước ngoài không quá 50%.
Trường hợp kinh doanh dịch vụ thông quan thuộc dịch vụ hỗ trợ vận tải biển, ược
thành lập doanh nghiệp hoặc góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp trong doanh nghiệp,
trong ó có vốn góp của nhà ầu tư trong nước. Nhà ầu tư nước ngoài ược phép thành lập
hiện diện thương mại tại Việt Nam dưới hình thức hợp ồng hợp tác kinh doanh.
Trường hợp kinh doanh các dịch vụ khác, bao gồm các hoạt ộng sau: Kiểm tra vận
ơn, dịch vụ môi giới vận tải hàng hóa, kiểm ịnh hàng hóa, dịch vụ lấy mẫu và xác ịnh trọng
lượng; dịch vụ nhận và chấp nhận hàng; dịch vụ chuẩn bị chứng từ vận tải, ược thành lập lOMoAR cPSD| 37054152 9
doanh nghiệp hoặc góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp trong doanh nghiệp, trong ó có
vốn góp của nhà ầu tư trong nước.
Trường hợp kinh doanh dịch vụ vận tải hàng hóa thuộc dịch vụ vận tải ường thủy nội
ịa, dịch vụ vận tải hàng hóa thuộc dịch vụ vận tải ường sắt, ược thành lập doanh nghiệp
hoặc góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp trong doanh nghiệp, trong ó tỷ lệ vốn góp của
nhà ầu tư nước ngoài không quá 49%.
Trường hợp kinh doanh dịch vụ vận tải hàng hóa thuộc dịch vụ vận tải ường bộ, ược
thực hiện thông qua hình thức hợp ồng hợp tác kinh doanh hoặc ược thành lập doanh nghiệp
hoặc góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp trong doanh nghiệp, trong ó tỷ lệ vốn góp của
nhà ầu tư nước ngoài không quá 51%. 100% lái xe của doanh nghiệp phải là công dân Việt Nam.
Trường hợp kinh doanh dịch vụ vận tải hàng không thực hiện theo quy ịnh của pháp luật về hàng không.
Trường hợp kinh doanh dịch vụ phân tích và kiểm ịnh kỹ thuật:
- Đối với những dịch vụ ược cung cấp ể thực hiện thẩm quyền của Chính phủ ược
thực hiện dưới hình thức doanh nghiệp trong ó có vốn góp của nhà ầu tư trong nước sau ba
năm hoặc dưới hình thức doanh nghiệp trong ó không hạn chế vốn góp nhà ầu tư nước
ngoài sau năm năm, kể từ khi nhà cung cấp dịch vụ tư nhân ược phép kinh doanh các dịch vụ ó.
- Không ược kinh doanh dịch vụ kiểm ịnh và cấp giấy chứng nhận cho các phương tiện vận tải.
- Việc thực hiện dịch vụ phân tích và kiểm ịnh kỹ thuật bị hạn chế hoạt ộng tại các
khu vực ịa lý ược cơ quan có thẩm quyền xác ịnh vì lý do an ninh quốc phòng.
Trường hợp nhà ầu tư nước ngoài thuộc ối tượng áp dụng của các iều ước quốc tế có
quy ịnh khác nhau về iều kiện kinh doanh dịch vụ logistics, nhà ầu tư ược lựa chọn áp dụng
iều kiện ầu tư quy ịnh tại một trong các iều ước ó. So với Nghị ịnh 140/2007/NĐ-CP, Nghị
ịnh 163/2017/NĐ-CP không quy ịnh iều kiện ối với nhà ầu tư nước ngoài kinh doanh các
ngành dịch vụ logistics ã ược mở cửa 100% như: kinh doanh dịch vụ kho bãi; kinh doanh
dịch vụ ại lý vận tải mà quy ịnh các iều kiện áp dụng ối với các ngành dịch vụ logistics
khác theo lộ trình mở cửa thị trường tuân thủ theo Biểu cam kết cụ thể về dịch vụ của Việt
Nam trong WTO, trong ó, tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối a của nhà ầu tư nước ngoài trong tổ
chức kinh tế có vốn ầu tư nước ngoài của một số ngành dịch vụ logistics như sau:
- Kinh doanh dịch vụ vận tải hàng hóa thuộc dịch vụ vận tải biển (trừ vận tải nội ịa),
dịch vụ vận tải ường thủy nội ịa và dịch vụ vận tải ường sắt (không quá 49%);
- Kinh doanh dịch vụ xếp dỡ container thuộc các dịch vụ hỗ trợ vận tải biển và các
dịch vụ hỗ trợ mọi phương thức vận tải, trừ dịch vụ cung cấp tại các sân bay (không quá 50%); lOMoARcPSD| 37054152 10
- Kinh doanh dịch vụ vận tải hàng hóa thuộc dịch vụ vận tải ường bộ (không quá 51%);
- Kinh doanh dịch vụ thông quan thuộc dịch vụ hỗ trợ vận tải biển và kinh doanh một
số các dịch vụ khác (dưới 100%);
- Kinh doanh dịch vụ phân tích và kiểm ịnh kỹ thuật ối với những dịch vụ ược cung
cấp ể thực hiện thẩm quyền của Chính phủ (dưới 100% sau ba năm và 100% sau năm năm
kể từ khi nhà cung cấp dịch vụ tư nhân ược phép kinh doanh các dịch vụ ó).
2.2 Điều kiện kinh doanh các dịch vụ logistics cụ thể
Ngoài iều kiện chung, thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics còn phải áp ứng iều
kiện cụ thể theo pháp luật chuyên ngành ối với một số loại dịch vụ như:
2.2.1 Điều kiện kinh doanh dịch vụ xếp dỡ container
Điều kiện kinh doanh dịch vụ xếp dỡ container, trừ dịch vụ cung cấp tại các sân bay Theo
khoản 2 Điều 8 và Điều 11 Nghị ịnh số 14/2015/NĐ-CP ngày 13/02/2015 thì Doanh nghiệp
kinh doanh xếp, dỡ hàng hóa tại ga, bãi hàng có ường sắt phải có ủ các iều kiện sau ây: -
Là doanh nghiệp ược thành lập theo pháp luật Việt Nam; -
Có ăng ký kinh doanh phù hợp với ngành nghề kinh doanh; -
Có trang thiết bị, cơ sở vật chất phù hợp với ngành nghề kinh doanh. -
Địa iểm xếp, dỡ hàng hóa bảo ảm ủ iều kiện an toàn theo quy ịnh của Bộ Giao thông vận tải. -
Các thiết bị xếp, dỡ hàng hóa ưa vào khai thác bảo ảm tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật theo quy ịnh. -
Người iều khiển thiết bị xếp, dỡ hàng hóa có giấy phép, bằng, chứng chỉ chuyên môn
theo quy ịnh của pháp luật.
2.2.2 Điều kiện kinh doanh dịch vụ kho bãi Hoạt
ộng kho, bãi gồm 2 hoạt ộng chính: -
Lưu giữ hàng hóa: Hoạt ộng của các doanh nghiệp có kho hàng riêng, nhận và lưu trữ
hàng hóa của chính họ tự sản xuất hoặc từ các doanh nghiệp khác, hàng tháng xuất
hóa ơn phí lưu giữ hàng hóa. Đây là hoạt ộng không thuộc nhóm kinh doanh bất ộng sản. -
Hoạt ộng thuê kho, bãi: Các ơn vị sở hữu kho bãi cho thuê và tự iều hành, hoặc cho
thuê ất trống hàng tháng thuộc nhóm kinh doanh bất ộng sản.
Để ạt ủ iều kiện kinh doanh cho thuê kho, bãi, cần áp ứng một trong các yếu tố sau: lOMoAR cPSD| 37054152 11 -
Tổ chức, cá nhân kinh doanh bất ộng sản phải thành lập doanh nghiệp hoặc hợp tác
xã và có vốn pháp ịnh không thấp hơn 20 tỷ ồng. -
Tổ chức, hộ gia ình, cá nhân bán, chuyển nhượng, cho thuê, không thường xuyên thì
không phải thành lập doanh nghiệp nhưng phải kê khai nộp thuế theo quy ịnh pháp luật.
Trong Luật doanh nghiệp 2014 có quy ịnh, doanh nghiệp phải duy trì số vốn pháp ịnh trong
suốt thời gian kinh doanh, vốn iều lệ tối thiểu phải bằng với mức vốn pháp ịnh. Như vậy
sẽ có 2 trường hợp sau ây:
Thành lập mới có ăng ký ngành nghề kinh doanh cho thuê kho bãi: -
Vốn iều lệ tối thiểu 20 tỷ ồng (không phải chứng minh vốn) - Duy trì mức vốn tối
thiểu 20 tỷ ồng trong suốt quá trình kinh doanh Doanh nghiệp bổ sung ngành nghề
kinh doanh cho thuê kho bãi: -
Đăng ký bổ sung ngành nghề kinh doanh cho thuê kho bãi -
Đăng ký mức vốn iều lệ tối thiểu là 20 tỷ ồng (không phải chứng minh) - Duy
trì mức vốn tối thiểu 20 tỷ ồng trong suốt quá trình kinh doanh.
Ngoài các iều kiện kinh doanh cho thuê kho, bãi ở trên, việc áp ứng các yêu cầu an toàn về
phòng cháy chữa cháy cũng là một quy ịnh cần tuân thủ. Kho bãi ược xếp vào nhóm “Cơ
sở có nguy hiểm về cháy, nổ”, vì vậy doanh nghiệp phải ảm bảo các iều kiện phòng cháy, chữa cháy như sau: •
Có quy ịnh, nội quy và ặt biển báo, biển chỉ dẫn về phòng cháy chữa cháy trong cơ sở. •
Phân công chức trách, nhiệm vụ phòng cháy chữa cháy. •
Lắp ặt hệ thống iện chống set, chống tĩnh iện. Đảm bảo an toàn khi sử dụng các thiết bị sinh lửa sinh nhiệt. •
Có quy trình kĩ thuật về phòng cháy chữa cháy phù hợp với thực tế tại kho hàng.
Có lực lượng phòng cháy và chữa cháy tại cơ sở, tập huấn sẵn sàng cho các nghiệp
vụ phòng cháy chữa cháy ể ảm bảo sản sàng khi xảy ra. •
Có phương án chữa cháy ược các cấp có thẩm quyền phê duyệt: -
Nêu ược sự nguy hiểm về cháy nổ và iều kiện ể phòng cháy chữa cháy. -
Đề ra tình huống phức tạp và nguy hiểm nhất. -
Đề ra kế hoạch chữa cháy phù hợp với từng giai oạn của tình huống cháy. Hệ thống
giao thông, cấp nước, thông tin liên lạc, hệ thống báo cháy, phương tiên thiết yếu
trong ám cháy,… ược ảm bảo liên tục. Có văn bản thẩm duyệt, kiểm tra nghiệm thu
về phòng cháy và chữa cháy của cơ quan Cảnh sát phòng cháy và chữa cháy ối với công trình. lOMoARcPSD| 37054152 12
Có hồ sơ quản lý, theo dõi hoạt ộng phòng cháy và chữa cháy theo quy ịnh của Bộ Công an.
2.2.3 Điều kiện kinh doanh dịch vụ chuyển phát
Chuyển phát là ngành nghề kinh doanh có iều kiện vì vậy ể ược phép ăng ký kinh doanh
ngành nghề Hải quan phải áp ứng các iều kiện của pháp luật quy ịnh. Điều 21 Luật bưu
chính năm 2010, Điều kiện cấp phép kinh doanh dịch vụ Bưu chính quy ịnh Doanh nghiệp
ược cấp giấy phép bưu chính khi có ủ các iều kiện sau ây: -
Có giấy chứng nhận ăng ký kinh doanh hoạt ộng bưu chính hoặc giấy chứng nhận
ầu tư trong lĩnh vực bưu chính; -
Có khả năng tài chính, nhân sự phù hợp với phương án kinh doanh theo nội dung ề
nghị ược cấp giấy phép; -
Có phương án kinh doanh khả thi phù hợp với quy ịnh về giá cước, chất lượng dịch vụ bưu chính; -
Có biện pháp ảm bảo an ninh thông tin và an toàn ối với con người, bưu gửi, mạng bưu chính.”
– Điều kiện về vốn pháp ịnh theo Điều 5 Nghị ịnh 47/2011/NĐ-CP:
+ Đối với trường hợp cung ứng dịch vụ bưu chính trong phạm vi nội tỉnh, liên tỉnh, doanh
nghiệp phải có mức vốn tối thiểu là 02 tỷ ồng Việt Nam;
+ Đối với trường hợp cung ứng dịch vụ bưu chính quốc tế, doanh nghiệp phải có mức vốn
tối thiểu là 05 tỷ ồng Việt Nam.
+ Mức vốn tối thiểu trên phải ược thể hiện trong giấy chứng nhận ăng ký kinh doanh hoạt
ộng bưu chính hoặc giấy chứng nhận ầu tư hoạt ộng bưu chính tại Việt Nam của doanh nghiệp.
2.2.4 Điều kiện kinh doanh dịch vụ ại lý vận tải hàng hóa
Đại lý vận tải hàng hóa ược quy ịnh tại Điều 59 Thông tư 63/2014/TT-BGTVT quy ịnh về
tổ chức, quản lý hoạt ộng vận tải hành khách, vận tải hàng hóa bằng xe ô tô và dịch vụ hỗ
trợ vận tải ường bộ do Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải ban hành. Cụ thể như sau:
- Đăng ký kinh doanh (hoặc ăng ký doanh nghiệp) theo quy ịnh của pháp luật.
- Được hưởng tiền công dịch vụ ại lý vận tải theo thoả thuận với chủ hàng và ược ghi trong hợp ồng.
- Tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ ại lý vận tải hàng hoá thông báo bằng văn bản tới
Sở Giao thông vận tải ịa phương các nội dung: ịa chỉ, số iện thoại liên hệ và bản sao Giấy
chứng nhận ăng ký kinh doanh (hoặc ăng ký doanh nghiệp).
2.2.5 Điều kiện kinh doanh dịch vụ ại lý làm thủ tục hải quan lOMoAR cPSD| 37054152 13
Theo Điều 20, Luật Hải quan 2014: Đại lý làm thủ tục hải quan, Điều kiện là ại lý làm thủ tục hải quan bao gồm:
- Có Giấy chứng nhận ăng ký kinh doanh hoặc Giấy chứng nhận ăng ký doanh nghiệp có
ngành, nghề kinh doanh dịch vụ giao nhận hàng hóa hoặc ại lý làm thủ tục hải quan;
- Có nhân viên ại lý làm thủ tục hải quan;
- Có hạ tầng công nghệ thông tin áp ứng iều kiện ể thực hiện khai hải quan iện tử và các
iều kiện khác theo quy ịnh.
Nhân viên ại lý làm thủ tục hải quan là công dân Việt Nam áp ứng ủ các iều kiện sau ây:
- Có trình ộ cao ẳng kinh tế, luật, kỹ thuật trở lên;
- Có chứng chỉ nghiệp vụ khai hải quan;
- Được cơ quan hải quan cấp mã số nhân viên ại lý làm thủ tục hải quan.
2.2.6 Điều kiện kinh doanh dịch vụ vận tải hàng hóa ường biển
Nghị ịnh 160/2016/NĐ-CP về iều kiện kinh doanh vận tải biển, kinh doanh dịch vụ ại lý
tàu biển và dịch vụ lai dắt tàu biển. Nghị ịnh quy ịnh iều kiện kinh doanh vận tải biển gồm:
1. Doanh nghiệp kinh doanh vận tải biển ược thành lập và hoạt ộng theo quy ịnh của pháp
luật về doanh nghiệp, hợp tác xã kinh doanh vận tải biển ược thành lập và hoạt ộng theo
quy ịnh của pháp luật về hợp tác xã (sau ây viết tắt là doanh nghiệp); 2. Được cấp Giấy
chứng nhận ủ iều kiện kinh doanh vận tải biển khi áp ứng iều kiện quy ịnh về tổ chức bộ
máy, tài chính, tàu thuyền và nhân lực.
Cụ thể, ối với doanh nghiệp kinh doanh vận tải biển quốc tế, tổ chức bộ máy phải có bộ
phận quản lý an toàn theo quy ịnh của Bộ luật quốc tế về quản lý an toàn (ISM Code); có
bộ phận quản lý an ninh hàng hải theo quy ịnh của Bộ luật quốc tế về an ninh tàu biển và
bến cảng (ISPS Code); có bộ phận quản lý hoạt ộng kinh doanh, khai thác vận tải biển; có
bộ phận thực hiện công tác pháp chế.
Về tài chính, các doanh nghiệp Hải quan phải có bảo lãnh của tổ chức tín dụng hoặc chi
nhánh ngân hàng nước ngoài ể bảo ảm nghĩa vụ của chủ tàu ối với thuyền viên; mức bảo
lãnh tối thiểu là 05 tỷ ồng Việt Nam.
Đồng thời, phải có tối thiểu 01 tàu biển; nếu tàu biển mang cờ quốc tịch Việt Nam phải phù
hợp với Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia do Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải ban hành.
Về nhân lực, người phụ trách hệ thống quản lý an toàn, an ninh hàng hải phải ược ào tạo,
huấn luyện và ược cấp chứng chỉ theo quy ịnh của Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải. Người
phụ trách bộ phận quản lý hoạt ộng kinh doanh, khai thác vận tải biển phải tốt nghiệp cao
ẳng trở lên thuộc một trong các chuyên ngành hàng hải, ngoại thương, thương mại hoặc
kinh tế. Người phụ trách bộ phận thực hiện công tác pháp chế phải tốt nghiệp cao ẳng trở
lên thuộc chuyên ngành luật. Thuyền viên làm việc trên tàu biển phải áp ứng ầy ủ các tiêu
chuẩn về chuyên môn, sức khỏe và ược cấp chứng chỉ chuyên môn theo quy ịnh. lOMoARcPSD| 37054152 14
Đối với doanh nghiệp kinh doanh vận tải biển nội ịa, tổ chức bộ máy phải có bộ phận quản
lý hoạt ộng kinh doanh, khai thác vận tải biển.
Về tài chính, phải có bảo lãnh của tổ chức tín dụng hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài
ể bảo ảm nghĩa vụ của chủ tàu ối với thuyền viên; mức bảo lãnh tối thiểu là 500 triệu ồng Việt Nam.
Doanh nghiệp phải có tối thiểu 01 tàu biển mang cờ quốc tịch Việt Nam phù hợp với Quy
chuẩn kỹ thuật quốc gia do Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải ban hành.
Ngoài ra, người phụ trách bộ phận quản lý hoạt ộng kinh doanh, khai thác vận tải biển phải
tốt nghiệp cao ẳng trở lên thuộc một trong các chuyên ngành hàng hải, ngoại thương,
thương mại hoặc kinh tế. Thuyền viên làm việc trên tàu biển phải áp ứng ầy ủ các tiêu
chuẩn về chuyên môn, sức khỏe và ược cấp chứng chỉ chuyên môn theo quy ịnh.
2.3 Hình thức pháp lý của doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ logistics
Doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ logistics thuộc 1 trong 4 loại hình sau:
2.3.1 Công ty trách nhiệm hữu hạn
2.3.1.1 Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên
Công ty trách nhiệm hữu hạn (Viết tắt: TNHH) một thành viên là doanh nghiệp do một tổ
chức hoặc một cá nhân làm chủ sở hữu (gọi chung là chủ sở hữu công ty); Ưu iểm -
Công ty TNHH 1 thành viên chỉ có duy nhất một chủ sở hữu, nên chủ sở hữu công ty
có quyền quyết ịnh toàn bộ trong quản lý và iều hành công ty, cơ cấu tổ chức ơn giản. -
Chủ sở hữu công ty chỉ chịu trách nhiệm trong phạm vi số vốn cam kết góp vào công
ty dẫn ến rủi ro cho chủ sở hữu ít hơn Doanh nghiệp tư nhân. -
Có thể chuyển nhượng vốn sang cho các cá nhân hoặc tổ chức nên có khả năng huy
ộng vốn. Nhược iểm -
Vì chủ sở hữu chỉ chịu trách nhiệm trong quá trình kinh doanh trong phạm vi số vốn
cam kết góp vào công ty nên có ít sự tin tưởng từ các ối tác muốn liên kết, hợp tác. -
Khi huy ộng vốn bằng cách chuyển nhượng vốn sang cho cá nhân hoặc tổ chức khác
thì phải làm hồ sơ chuyển ổi loại hình công ty từ 01 thành viên lên Công ty TNHH từ
02 thành viên hoặc Công ty Cổ phần. -
Không ược phát hành cổ phiếu cũng như giao dịch trên Sàn giao dịch chứng khoán.
2.3.1.2 Công ty TNHH 02 thành viên trở lên
Công ty TNHH 2 thành viên trở lên là công ty có số lượng thành viên trong công ty từ 02
thành viên trở lên, số lượng thành viên trong vượt quá 50. Thành viên trong ty có thể là cá nhân hoặc tổ chức. lOMoARcPSD| 37054152 15
Ưu iểm của loại hình TNHH 2 thành viên trở lên •
Ít rủi ro cho thành viên trong công ty khi hoạt ộng vì thành viên chỉ chịu trách nhiệm
khi có phát sinh trong phạm vi số vốn góp vào công ty Có thể chuyển nhượng vốn,
bán lại phần vốn góp cho các cá nhân, tổ chức khác cho nên loại hình Hải quan có
khả năng huy ộng vốn cao. Nhược iểm •
Vì thành viên chỉ chịu trách nhiệm ối với quá trình kinh doanh trong phạm vi số vốn
cam kết góp vào công ty nên có ít sự tin tưởng từ các ối tác muốn liên kết. •
Không ược phát hành cổ phiếu cũng như giao dịch trên Sàn chứng khoán.
2.3.2 Công ty Cổ phần
Công ty CP là công ty có số lượng cổ ông trong công ty tối thiểu là 03, và không giới hạn
số lượng tối a. Vốn của công ty ược chia làm nhiều phần tương ứng với số vốn góp của các
thành viên. Cổ ông công ty cổ phần có thể là cá nhân hoặc tổ chức. Ưu iểm •
Ít rủi ro cho cổ ông trong công ty khi hoạt ộng vì cổ ông chỉ chịu trách nhiệm khi có
phát sinh trong phạm vi số vốn góp vào công ty •
Công ty có quyền phát hành cổ phiếu, trái phiếu công ty và ưa lên Sàn giao dịch chứng
khoán, có thể chuyển nhượng vốn cho cổ ông trong và ngoài công ty, số lượng cổ ông
trong công ty là không giới hạn, chính vì vậy có thể xem công ty cổ phần là loại hình
có khả năng huy ộng vốn cao nhất trong các loại hình doanh nghiệp. Nhược iểm •
Ít niềm tin với ối tác khi cổ ông chỉ chịu trách nhiệm hữu hạn trong phần vốn góp.
Trong trường hợp công ty có quá nhiều cổ ông thì việc quản lý, iều hành công ty rất
phức tạp, rất dễ xảy ra trường hợp không ồng nhất ý kiến của các cổ ông trong bộ máy quản lý.
2.3.3 Doanh nghiệp tư nhân
Doanh nghiệp tư nhân là doanh nghiệp do một cá nhân làm chủ và tự chịu trách nhiệm bằng
toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt ộng kinh doanh của doanh nghiệp. Có thể hiểu ơn
giản, nếu loại hình công ty TNHH, cổ phần cổ ông chỉ chịu trách nhiệm (khi công ty làm
ăn không tốt, mang nợ) trên số vốn ăng ký trong giấy phép kinh doanh thì loại hình doanh
nghiệp tư nhân chủ doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm trên tất cả tài sản mình có như nhà, xe, ất… Ưu iểm •
Cá nhân tự làm chủ nên có thể toàn quyền chủ ộng trong việc quản lý và iều hành doanh nghiệp. lOMoARcPSD| 37054152 16 •
Vì chủ doanh nghiệp tư nhân phải chịu toàn bộ trách nhiệm trong quá trình kinh doanh
kể cả bằng tài sản cá nhân nên tạo ược sự tin tưởng hơn cho các ối tác khi liên kết,
hợp tác với Doanh nghiệp tư nhân. Nhược iểm •
Việc tự chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình do dù vốn góp cam kết góp
vàolúc thành lập công ty là bao nhiêu dẫn ến rủi ro có thể xảy ra cho chủ doanh nghiệp là rất cao. •
Doanh nghiệp tư nhân không ược phát hành bất kỳ loại chứng khoán nào, cũng như
ược bán phần vồn góp cho cá nhân hoặc tổ chức khác, nên không có khả năng huy ộng vốn.
So với ưu iểm thì dường như Doanh nghiệp tư nhân lại mang nhiều bất lợi hơn cho chủ
doanh nghiệp, hiện nay rất ít cá nhân hoặc tổ chức lựa chọn loại hình doanh nghiệp tư nhân
ể ăng ký hoạt ộng kinh doanh.
2.3.4 Công ty hợp danh
Công ty hợp danh là doanh nghiệp, trong ó: •
Phải có ít nhất hai thành viên là chủ sở hữu chung của công ty, cùng nhau kinh doanh
dưới một tên chung (gọi là thành viên hợp danh); ngoài các thành viên hợp danh có
thể có thành viên góp vốn. •
Thành viên hợp danh phải là cá nhân, chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình
về các nghĩa vụ của công ty. Thành viên góp vốn chỉ chịu trách nhiệm về các khoản
nợ của công ty trong phạm vi số vốn ã góp vào công ty. •
Cũng như các loại hình công ty khác, công ty hợp danh cũng có tư cách pháp nhân kể
từ thời iểm ược cấp giấy chứng nhận ăng ký kinh doanh. •
Theo quy ịnh, công ty hợp danh không ược quyền phát hành cổ phiếu ể huy ộng vốn.
Bảng so sánh các loại hình doanh nghiệp theo Luật doanh nghiệp 2014 Công ty Công ty Doanh TNHH hai Công ty hợp Công ty cổ Tiêu chí TNHH một thành viên trở nghiệp tư danh phần thành viên nhân lên A. Đặc iểm pháp lý lOMoAR cPSD| 37054152 17 – Ít nhất hai – Do một – thành viên Ít nhất 3 – cá nhân Có thể là cá hợp danh thành viên và làm chủ,
– Có thể là tổ nhân hoặc tổ không hạn (HD) là cá chỉ ược 1. Thành viên
chức hoặc cá chức– Từ 2
nhân, có thể chế– Cổ ông thành lập 1 nhân ến 50 thành
thêm thành có thể là cá doanh viên
viên góp vấn nhân hoặc tổ nghiệp tư (TVGV) chức nhân – TVHD chịu trách – Chiụ nhiệm bằng trách
toàn bộ tài – Chỉ chịu nhiệm sản của trách nhiệm bằng toàn
2. Trách nhiệm về – Trong phạm – Trong phạm mìnhTVGV trong phạm vi bộ tài sản khoản nợ và
vi số vốn iều vi số vốn iều chịu trách
số vốn ã góp của mình nghĩa vụ tài sản lệ lệ nhiệm về về mọi các khoản vào doanh hoạt ộng nợ của công nghiệp của ty trong doanh phạm vi số nghiệp vốn ã góp 3. Tư cách pháp nhân kể từ ngày ược cấp giấy chứng nhận – Có – Có – Có – Có – Không ăng ký doanh nghiệp (CNĐKDN) – Không – ược Không – quyền phát – – ược phát Có quyền 4. Chứng Không ược Không ược phát hành cổ hành cổ quyền phát quyền phát hành bất kỳ khoán phần ể phần hành cổ phần huy ộng
hành cổ phần loại chứng vốn khoán nào
B. Vốn thành lập công ty lOMoAR cPSD| 37054152 18 – Cổ phần Cổ – Tách biệt tài ông sáng lập sản của chủ sở – (CĐSL) phải – Vốn ầu
hữu và tài sản Tiền ồng, –
ngoại tệ, vàng, TVHD và cùng nhau ăng tư của chủ công ty– Tách
TVGV phải ký mua ít nhất bất ộng sản, doanh biệt các chi
góp ủ và úng 20% tổng số nghiệp tư 1. Hình thức bản quyền sở tiêu cá nhân,
hạn số vốn cổ phần phổ nhân do hữu công gia ình với các như ã cam thông ược chủ doanh nghiệp, quyền chi tiêu của kết quyền chào nghiệp tự sử dụng ất … Chủ tịch công bán tại thời ăng ký ty, GĐ, TGĐ. iểm ăng ký doanh nghiệp – 90 ngày kể từ ngày ược cấp – 90 ngày kể GCNĐKDN.
từ ngày ược Trong thời hạn cấp Giấy này các thành
2. Thời hạn góp chứng nhận vốn viên có các ăng ký doanh quyền và nghiệp nghĩa vụ
(GCNĐKDN) tương ứng với tỷ lệ góp vốn như ã cam kết lOMoAR cPSD| 37054152 19 – TV chưa – TVHD
góp hoặc chưa không góp ủ
góp ủ số vốn ã và úng hạn
cam kết, công số vốn ã cam ty ăng ký kết
iều chỉnh vốn gây thiệt hại iều lệ, tỷ lệ cho công ty
phần vốn góp phải chịu
của các thành trách nhiệm –
viên bằng số bồi thường Công ty phải thiệt hại. ăng ký iều
– Đăng ký iều vốn ã góp chỉnh vốn iều chỉnh vốn – TVGV trong thời hạn lệ bằng giá trị
iều lệ bằng giá 60 ngày, kể từ không góp ủ – Chủ và úng hạn mệnh giásố
trị số vốn thực ngày cuối
cổ phần ã ược DNTN có 3. Xử lý nếu số vốn ã cam
góp trong thời cùng phải góp thanh toán ủ nghĩa vụ không góp vốn kết thì số
hạn 30 ngày, vốn ủ phần và thay ổi ăng ký úng hạn vốnchưa góp kể từ ngày vốn góp – TV chính xác
ủ ược coi là CDDSL trong tổng số
cuối cùng phải chưa góp vốn khoản nợ của thời hạn 30
góp ủ vốn iều hoặc chưa góp vốn ầu tư TV ó ngày, kể từ lệ ủ số vốn ã ối với công ngày kết thúc cam kết phải ty. Trong thời hạn phải chịu trách trương hợp thanh toán nhiệm tương này, TVGV
ứng với phần có thể bị khai
vón góp ã cam trừ khỏi công
kết ối với các ty theo quyết nghĩa vụ tài ịnh của chính của HĐTV. công ty phát sinh trong thời gian trước ngày công ty ăng ký thay ổi vốn iều lệ và phần vốn góp của thành viên lOMoAR cPSD| 37054152 20 – Chỉ ược quyền rút vốn bằng cách chuyển – Tăng – Có nhượng một
vốn bằng cách quyền tăng phần (dẫn ến tăng /giảm vốn. thay ổi loại số lượng cổ – Trương hình DN) phần ược hợp giảm –
hoặc toàn bộ – Được quyền Đối với quyền chào vốn xuống
vốn iều lệ cho tăng/ giảm TVHD: bán. thấp hơn
tổ chức hoặc vốn và phải Tăng giảm – Giảm vốn ầu tư
cá nhân khác báo cáo bằng vốn bằng vốn bằng cách
(dẫn ến thay văn bản ến cơ cách ã ăng ký 4. Tăng giảm vốn công ty mua lại ổi chủ sở
quan ĐKKD tăng/giảm cổ phần và làm thì chủ hữu).
trong vòng 10 thành viên thủ tục iều doanh –
Được ngày kể từ và phải ược chỉnh trong nghiệp tư quyền tăng ngày hoàn TVGV chấp nhân chỉ vòng 10 ngày, vốn từ chủ sở thành nhận ược giảm kể từ ngày hữu ầu tư vốn sau khi hoàn thành thêm hoặc huy ã ăng ký việc thanh toán ộng vốn góp với cơ mua lại cổ người khác quan phần ĐKKD. (dẫn ến thay ổi hình thức doanh nghiệp) – TVHD – Trong 3 năm
không ược kể từ ngày có quyền Giấy – Chuyển chuyển một CNĐKDN,
ngượng nội bộ phần hoặc CĐSL có – Có 5. Chuyển
hoặc cho bên toàn bộ phần quyền chuyển quyền cho nhượng vốn ngoài nếu
vốn góp của nhượng cổ thuê hoặc thành viên mình tại phần cho người bán không mua hết khác; chỉ DNTN
công ty cho chuyển nhượng
người khác cổ phần phổ nếu không lOMoAR cPSD| 37054152 21 ược sự chấp thông cho
thuận của các người không TVHD còn phải CĐSL nếu lại. ược sự chấp
– TVGV ược thuận của Đại quyền hội ồng cổ ông chuyển nhượng phần vốn góp cho người khác. C. Quản trị nội bộ – ĐHĐCĐ là – Chủ cơ quan quyết DNTN có ịnh cao nhất toàn của công ty cổ quyền phầnĐHĐCĐ quyết ịnh họp thường ối với tất niên 1 lần/ cả hoạt năm, chậm ộng kinh –
HĐTV nhất 4 tháng kể doanh của có quyền 1. Đại hội – từ ngày kết
HĐTV họp quyết ịnh tất doanh ồng cổ ông thúc năm tài nghiệp –
ít nhất mỗi cả công việc (ĐHCĐ)/ Hội Chủ tịch chínhĐHĐCĐ
công ty hoặc năm một lần – kinh doanh ồng thành viên Hội ồng có thể họp bất Là cơ quan công ty (HĐTV)/ Hội – thường – ồng quản trị thành viên quyết ịnh cao TVHD có quyền yêu HĐQT có (HĐQT) nhất
cầu triệu tập toàn quyền quyết ịnh họp HĐTV những vấn ề không thuộc thẩm quyền của ĐHĐCĐ. Có từ 3 ến 11 thành viên hoặc theo iều lệ lOMoAR cPSD| 37054152 22 – – Lần 1: Họp ĐĐCĐ khi có số lần 1 ít nhất thành viên dự 51% tổng số họp sở phiếu biểu hữu ít nhất quyết (hoặc theo iều lệ),
– Ít nhất 2/3 65% vốn iều 2. Cuộc họp hợp lần 2 ít nhất tổng số thành lệ. lệ 33%, lần 3 viên dự họp – Lần 2: ít nhất 50% không phụ thuộc. vốn iều lệ. – – Họp HĐQT Lần 3: không ít nhất ¾ tổng phụ thuộc số số thành viên, TV lần 2 ít nhất ½ Theo thứ tự Theo thứ tự sau:– Hội sau:– Hội ồng ồng thành quản trị– Ban viên– Ban kiểm soát - 3. Thẩm quyền kiểm soát ( Thành viên triệu tập họp nếu có) – hoặc nhóm Thành viên thành viên giữ hoặc nhóm 10% vốn thành viên giữ 10% vốn lOMoAR cPSD| 37054152 23 – Các quyết ịnh quan trọng của họp
– Với những ĐHĐCĐ cần ít quyết ịnh nhất 65% số – Quyết ịnh quan trọng phiếu biểu – Quyết ịnh quan trọng
phải ược ¾ quyết của cổ
quan trọng ¾ 75% số vốn số TVHD ông dự họp– 4. Thông qua
số thành viên góp thành viên Nghị quyết của nghị quyết họp
dự họp, còn lại dự họp tán chấp nhận HĐQT ược
là ½ hoặc theo thành, còn lại (hoặc theo thông qua nếu iều lệ
là 65% hoặc iều lệ công ược a số theo iều lệ
ty). Các vấn thành viên dự ề khác ít họp tán thành. nhất 2/3 Trường hợp 50/50 thì chủ tịch HĐQT quyết ịnh lOMoAR cPSD| 37054152 24 – Chủ DNTN có thể trực tiếp hoặc thuê người – Có ủ khác quản năng lực hành lý, iều vi hành hoạt dân sự, trình ộng kinh ộ, kinh doanh. nghiệm và Trường không thuộc – Giám ốc họp thuê ối tượng là thành viên người không ược hợp danh khác
quản lý kinh nếu iều lệ làm GĐ doanh không quy quản lý – Đối với DN thì vẫn
– HĐTV hoặc công ty con ịnh khác – phải chịu
Chủ tịch công của công ty có Các thành – Không còn trách nhiệm về
5. Tổng giám ốc ty bổ nhiệm phần vốn góp, viên hợp hạn chế việc (TGĐ)/Giám ốc mọi hoạt hoặc thuê GĐ, CP do Nhà danh có làm GĐ cho ộng kinh (GĐ) nhiệm kỳ nước nắm giữ quyền ại doanh nghiệp doanh – không quá 5 trên 50% vốn diện theo khác Chủ năm thì Giám ốc pháp luật và DNTN là
không ược là tổ chức iều nguyên ơn, vợ hoặc hành hoạt bị ơn hoặc chồng, cha ẻ, ộng kinh người có cha nuôi,.. doanh hằng quyền lợi Của người ngày của nghĩa vụ quản lý công công ty liên quan ty mẹ v trước à người ại diện Trọng Tài hoặc Tòa phần vốn nhà án trong nước tại công các tranh ty ó chấp liên quan ến DN – Chủ DNTN là lOMoAR cPSD| 37054152 25 ại diện theo pháp lOMoARcPSD| 37054152 26 luật của DN – Trường họp công ty cổ phần có dưới 11 cổ ông và các cổ ông là tổ chức sở hữu dưới 50% tổng số cổ phần của công ty thì không bắt buộc phải có Ban kiểm soát. – 3-5 thành viên – Hơn ½ kiểm soát viên
– Chủ sở hữu – Từ 11 thành cư trú tại Việt
6. Ban kiểm soát bổ nhiệm, viên trở lên
(BKS)/ Kiểm soát nhiệm kỳ Nam. – Trưởng phải thành lập ban kiểm soát viên (KSV) không quá 5 Ban kiểm soát phải là kế toán năm viên hoặc kiểm toán viên chuyên nghiệp và phải làm việc chuyên trách tại công ty (hoặc cao hơn do Điều lệ quy ịnh). Đối với công ty niêm yết thì phải có chứng chỉ hành nghề kế toán hoặc kiểm toán
2.4 Thủ tục, hồ sơ thành lập doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ logistics
2.4.1 Doanh nghiệp không có vốn nước ngoài lOMoAR cPSD| 37054152 27
Nhà ầu tư trong nước thành lập doanh nghiệp Việt Nam 100% vốn trong nước, ngoài việc
tiến hành thành lập doanh nghiệp theo thủ tục Luật Doanh nghiệp 2014 và Nghị ịnh
78/2015/NĐ-CP, nhà ầu tư phải ược cấp Giấy phép kinh doanh một số dịch vụ của Logistics
tại các cơ quan có thẩm quyền, phụ thuộc vào dịch vụ kinh doanh ví dụ như: Cục hàng
không Việt Nam, Cục hàng hải Việt Nam, … Các bước thành lập doanh nghiệp bao gồm:
Bước 1: Nộp hồ sơ thành lập doanh nghiệp theo mẫu của Sở Kế hoạch và Đầu tư Hồ sơ sẽ gồm: •
Giấy ề nghị ăng ký doanh nghiệp; • Điều lệ công ty; •
Danh sách thành viên hoặc cổ ông công ty (nếu là công ty trách nhiệm hữu hạn hai
thành viên trở lên hoặc công ty cổ phần); Bản sao hợp lệ một trong các giấy tờ chứng thực:
o Giấy CMND, còn hiệu lực hoặc Hộ chiếu còn hiệu lực ối với cá nhân; o Quyết ịnh
thành lập hoặc Giấy chứng nhận ăng ký doanh nghiệp hoặc giấy tờ tương ương khác,
một trong các giấy tờ chứng thực cá nhân (công dân Việt Nam: thẻ căn cước công dân,
chứng minh thư còn hiệu lực và người nước ngoài: hộ chiếu còn hiệu lực) của người
ại diện theo ủy quyền và văn bản ủy quyền tương ứng ối với trường hợp người thành
lập doanh nghiệp là tổ chức; •
Quyết ịnh góp vốn ối với thành viên là tổ chức •
Giấy ủy quyền (Nếu có)
Bước 2: Công bố thông tin ăng ký doanh nghiệp (nội dung Giấy chứng nhận ăng ký doanh
nghiệp và thông tin về ngành, nghề kinh doanh của công ty).
Sau khi ược cấp Giấy chứng nhận ăng ký doanh nghiệp, doanh nghiệp phải thông báo công
khai trên Cổng thông tin quốc gia về ăng ký doanh nghiệp.
Bước 3: Khắc dấu và thông báo mẫu con dấu của doanh nghiệp
2.4.2 Doanh nghiệp có vốn ầu tư nước ngoài
Đối với doanh nghiệp có vốn ầu tư nước ngoài, trước hết nhà ầu tư phải ược cấp Giấy
chứng nhận ầu tư vào Việt Nam (nếu ầu tư theo hình thức góp vốn, mua cổ phần, phần vốn
góp của tổ chức kinh tế, nhà ầu tư không cần tiến hành thủ tục Hải quan).
Để ược phép ầu tư thành lập doanh nghiệp, nhà ầu tư phải xem xét: •
Nếu nhà ầu tư thuộc quốc gia, lãnh thổ nằm trong Điều ước quốc tế Việt Nam là thành
viên và có cam kết mở cửa thị trường, nhà ầu tư phải tham khảo Biểu cam kết của
Việt Nam trong Điều ước ó. Bởi trong cam kết sẽ thể hiện những hạn chế và yêu cầu
khi tiến hành hiện diện thương mại tại ối hoạt ộng ngành nghề vận tải và các ngành
nghề phụ trợ kèm theo (như dịch vụ thông quan, xếp dỡ container). Ví dụ, ối với dịch
vụ vận tải biển, nhà ầu tư ược thành lập các công ty vận hành ội tàu treo cờ Việt Nam lOMoAR cPSD| 37054152 28
hoặc góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp trong doanh nghiệp, trong ó tỷ lệ vốn góp
của nhà ầu tư nước ngoài không quá 49%. Tổng số thuyền viên nước ngoài làm việc
trên các tàu treo cờ quốc tịch Việt Nam (hoặc ược ăng ký ở Việt Nam) thuộc sở hữu
của các công ty Hải quan tại Việt Nam không quá 1/3 ịnh biên của tàu. Thuyền trưởng
hoặc thuyền phó thứ nhất phải là công dân Việt Nam (mục a khoản 3 Điều 4 Nghị ịnh 163/2017/NĐ-CP). •
Trong trường hợp nhà ầu tư không thuộc trường hợp trên, ể ược phép ầu tư nhà ầu tư
phải xin ý kiến của Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Thủ tục như sau:
Bước 1: Các nhà ầu tư liệt kê thông tin của dự án trên Cổng thông tin ầu tư quốc gia. Trong
thời hạn 15 ngày kể từ ngày niêm yết trực tuyến, nhà ầu tư nộp hồ sơ cho cơ quan ăng ký ầu tư.
Hồ sơ cấp giấy chứng nhận ầu tư bao gồm: •
Văn bản ề nghị thực hiện dự án ầu tư; •
Bản sao chứng minh nhân dân, thẻ căn cước hoặc hộ chiếu ối với nhà ầu tư là cá nhân;
bản sao Giấy chứng nhận thành lập hoặc tài liệu tương ương khác xác nhận tư cách
pháp lý ối với nhà ầu tư là tổ chức; •
Đề xuất dự án ầu tư bao gồm các nội dung: nhà ầu tư thực hiện dự án, mục tiêu ầu tư,
quy mô ầu tư, vốn ầu tư và phương án huy ộng vốn, ịa iểm, thời hạn, tiến ộ ầu tư, nhu
cầu về lao ộng, ề xuất hưởng ưu ãi ầu tư, ánh giá tác ộng, hiệu quả kinh tế – xã hội của dự án; •
Bản sao một trong các tài liệu sau: báo cáo tài chính 02 năm gần nhất của nhà ầu tư;
cam kết hỗ trợ tài chính của công ty mẹ; cam kết hỗ trợ tài chính của tổ chức tài chính;
bảo lãnh về năng lực tài chính của nhà ầu tư; tài liệu thuyết minh năng lực tài chính của nhà ầu tư; •
Đề xuất nhu cầu sử dụng ất; trường hợp dự án không ề nghị Nhà nước giao ất, cho
thuê ất, cho phép chuyển mục ích sử dụng ất thì nộp bản sao thỏa thuận thuê ịa iểm
hoặc tài liệu khác xác nhận nhà ầu tư có quyền sử dụng ịa iểm ể thực hiện dự án ầu tư; •
Giải trình về sử dụng công nghệ ối với dự án ược yêu cầu. •
Hợp ồng BCC ối với dự án ầu tư theo hình thức hợp ồng BCC.
Bước 2: Sau khi nhận ược hồ sơ, cơ quan ăng ký ầu tư sẽ cung cấp cho nhà ầu tư một tài
khoản truy cập vào Cổng thông tin quốc gia về ầu tư nước ngoài ể giám sát quá trình tiến hành. lOMoARcPSD| 37054152 29
Bước 3: Cơ quan ăng ký ầu tư sẽ sử dụng Cổng thông tin quốc gia về ầu tư nước ngoài ể
tiếp nhận, tiến hành, trả lời kết quả của hồ sơ, cập nhật tiến trình tiến hành và cấp mã của dự án.
Sau 35 ngày kể từ ngày nhận hồ sơ ầu tư, nhà ầu tư ược cấp giấy chứng nhận ầu tư, nhà ầu
tư tiến hành thủ tục thành lập doanh nghiệp tương tự như ã ề cập trên.
Giống như với doanh nghiệp 100% vốn nội ịa, doanh nghiệp có vốn ầu tư nước ngoài phải
tiến hành xin Giấy phép kinh doanh ối với một số ngành nghề thuộc dịch vụ Logistics. Tuy
nhiên, iều kiện áp dụng doanh nghiệp vốn trong nước và doanh nghiệp có vốn ầu tư nước
ngoài sẽ khác nhau trong từng lĩnh vực.
Lưu ý: Đối với các dịch vụ Logistics mà Việt Nam ã cam kết mở cửa thị trường sẽ không
òi hỏi phải ược cấp Giấy phép kinh doanh như vận tải hàng hóa thuộc dịch vụ vận tải biển,
dịch vụ kho bãi container thuộc dịch vụ hỗ trợ vận tải biển,… lOMoARcPSD| 37054152 30
CHƯƠNG 3: PHÁP LUẬT VỀ HỢP ĐỒNG DỊCH VỤ LOGISTICS
3.1 Khái niệm, phân loại Hợp ồng 3.1.1 Hợp ồng  Khái niệm:
Hợp ồng: Bộ luật dân sự 2015 chỉ ưa ra khái niệm hợp ồng chung mà không nói riêng là
hợp ồng dân sự như Bộ luật Dân sự 2005. Các hợp ồng hiện nay như hợp ồng dân sự, hợp
ồng thương mai, hợp ồng xây dựng,… thì cũng ều liên quan ến pháp luật dân sự. Vì vậy,
Bộ luật Dân sự 2015 quy ịnh chung là hợp ồng. Theo Điều 385 BLDS năm 2015: “Hợp
ồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay ổi hoặc chấm dứt quyền và nghĩa
vụ dân sự”. Theo ó, hợp ồng ược hiểu là những thỏa thuận giữa các bên nhằm ạt ược mục
ích các bên hướng tới, áp ứng nhu cầu sinh hoạt, tiêu dùng. Hợp ồng là cơ sở xác ịnh các
quyền và nghĩa vụ dân sự sẽ ược xác lập, thay ổi hay chấm dứt.
Hợp ồng thương mại: Luật thương mại 2005 không có khái niệm các loại hợp ồng thương
mại, nhưng có thể hiểu Hợp ồng thương mại là hình thức pháp lý của hành vi thương mại,
là sự thỏa thuận giữa các chủ thể kinh doanh với nhau nhằm xác lập, thay ổi, chấm dứt
quyền và nghĩa vụ của các bên trong việc thực hiện hoạt ộng thương mại.
Hợp ồng thương mại có một số ặc iểm sau: Thứ nhất, về chủ thể của Hợp ồng thương mại.
Hợp ồng thương mại ược kí kết giữa các bên là thương nhân, hoặc có một bên là thương
nhân. Đây là một iểm ặc trưng của Hợp ồng thương mại so với các loại Hợp ồng dân sự.
Theo Khoản 1 Điều 6 Luật thương mại 2005 thì thương nhân bao gồm tổ chức kinh tế ược
thành lập hợp pháp, cá nhân hoạt ộng thương mại một cách ộc lập, thường xuyên và có ăng
ký kinh doanh. Ngoài ra, chủ thể của hợp ồng thương mại còn có thể là các cá nhân, tổ
chức khác có hoạt ộng liên quan ến thương mại (Điều 2 Luật thương mại 2005). Thứ hai,
về hình thức của hợp ồng thương mại. Điều 24 Luật thương mại 2005 quy ịnh: Hợp ồng
mua bán hàng hóa ược thể hiện bằng lời nói, bằng văn bản hoặc xác lập bằng hành vi cụ
thể. Đối với các loại hợp ồng mua bán hàng hóa mà pháp luật quy ịnh phải ược lập thành
văn bản thì phải tuân theo các quy ịnh ó. Luật thương mại 2005 cũng cho phép thay thế
hình thức văn bản bằng hình thức khác có giá trị pháp lý tương ương, bao gồm iện báo,
telex, fax, thông iệp dữ liệu iện tử và các hình thức khác theo quy ịnh của pháp luật. Luật
Thương mại năm 2005 quy ịnh: Cung ứng dịch vụ là hoạt ộng thương mại, theo ó bên cung
ứng dịch vụ có nghĩa vụ thực hiện dịch vụ cho một bên khác và nhận thanh toán, bên sử
dụng dịch vụ có nghĩa vụ thanh toán cho bên cung ứng dịch vụ và sử dụng dịch vụ theo
thỏa thuận. Như vậy, hợp ồng dịch vụ thể hiện tính thương mại rõ ràng. Cung ứng dịch vụ
là hoạt ộng nhằm mục ích sinh lời, bên cung ứng thực hiện việc cung ứng ể thu lợi nhuận
và bên còn lại trả tiền.  Phân loại hợp ồng:
Theo quy ịnh tại Điều 420 - Bộ luật Dân sự 2015, Hợp ồng gồm có 6 loại hợp ồng chủ
yếu, hay gặp trong thực tế bao gồm: lOMoAR cPSD| 37054152 31 -
Hợp ồng song vụ là hợp ồng mà mỗi bên ều có nghĩa vụ ối với nhau; -
Hợp ồng ơn vụ là hợp ồng mà chỉ một bên có nghĩa vụ; -
Hợp ồng chính là hợp ồng mà hiệu lực không phụ thuộc vào hợp ồng phụ; -
Hợp ồng phụ là hợp ồng mà hiệu lực phụ thuộc vào hợp ồng chính; -
Hợp ồng vì lợi ích của người thứ ba là hợp ồng mà các bên giao kết hợp ồng ều phải
thực hiện nghĩa vụ và người thứ ba ược hưởng lợi ích từ việc thực hiện nghĩa vụ ó; -
Hợp ồng có iều kiện là hợp ồng mà việc thực hiện phụ thuộc vào việc phát sinh, thay
ổi hoặc chấm dứt một sự kiện nhất ịnh.
Mỗi loại hợp ồng có những ặc trưng cơ bản, riêng biệt khác nhau. Từ ó, pháp luật phân
chia theo các nhóm hợp ồng.
Hợp ồng song vụ: Hợp ồng song vụ là hợp ồng mà các bên chủ thể ều có nghĩa vụ phải
hoàn thành. Trong nội dung hợp ồng, mỗi bên chủ thể vừa là người có quyền vừa là người
có nghĩa vụ. Quyền lợi của bên Hải quan là nghĩa vụ của bên kia và ngược lại. Vì vậy, trên
thực tế, khi ghi nhận các iều khoản trong hợp ồng thường ghi quyền, nghĩa vụ của một bên
hoặc nghĩa vụ của hai bên. Nếu hình thức của hợp ồng khi giao kết là văn bản, hợp ồng
phải lập thành nhiều bản ể mỗi bên giữ một bản và nếu có chủ thể liên quan thì bên liên
quan cũng giữ một bản hợp ồng. Ví dụ: Hợp ồng thuê quyền sử dụng ất thì bên thuê có
nghĩa vụ trả tiền thuê úng kì hạn và bên cho thuê có nghĩa vụ giao ất ể bên thuê sử dụng
trong khoảng thời gian thuê ó. Đối với hợp ồng thuê quyền sử dụng ất thì phải lập thành
văn bản và có công chứng, chứng thực.
Hợp ồng ơn vụ: Hợp ồng ơn vụ là hợp ồng mà chỉ một bên có nghĩa vụ phải hoàn thành ể
bảo ảm quyền lợi cho bên còn lại. Bên còn lại không phải thực hiện nghĩa vụ nào cả. Việc
xác ịnh quyền, nghĩa vụ giữa các chủ thể ược bắt ầu từ thời iểm hợp ồng dân sự có hiệu
lực. Vì vậy, có những hợp ồng các bên ều có nghĩa vụ ối với nhau nhưng do thời iểm phát
sinh hiệu lực hợp ồng là khi một bên ã hoàn thành nghĩa vụ của mình nên hợp ồng ó vẫn
ược coi là hợp ồng ơn vụ. Nếu hình thức của hợp ồng ược giao kết là văn bản thì các bên
chỉ cần lập một bản hợp ồng giao cho bên có quyền lợi giữ. Ví dụ: Hợp ồng vay tài sản mà
các bên xác ịnh sau khi bên cho vay ưa ủ tiền vay cho bên vay thì hợp ồng vay tài sản phát
sinh hiệu lực. Khi ó, chỉ bên vay có nghĩa vụ trả tiền vay.
Như vậy, khi xác ịnh một hợp ồng là ơn vụ hay song vụ phải dựa vào quyền và nghĩa vụ
của các bên kể từ thời iểm có hiệu lực của hợp ồng (chính là thời iểm phát sinh quan hệ
nghĩa vụ giữa các bên). Vì vậy, có thể cùng loại hợp ồng nhưng ở trường hợp Hải quan là
hợp ồng song vụ, ở trường hợp khác lại là hợp ồng ơn vụ. Chẳng hạn, hợp ồng cho vay ược
thỏa thuận là có hiệu lực từ thời iểm các bên cùng ký vào văn bản hợp ồng thì hợp ồng vay
Hải quan là hợp ồng song vụ vì từ thời iểm ó ã phát sinh một quan hệ nghĩa vụ và trong ó
cả bên cho vay và bên vay ều có nghĩa vụ (bên cho vay có nghĩa vụ giải ngân, bên vay có
nghĩa vụ trả nợ). Nếu hợp ồng cho vay ược thỏa thuận là chỉ có hiệu lực khi bên cho vay ã
chuyển tài sản vay cho bên vay thì hợp ồng vay Hải quan là hợp ồng ơn vụ vì vào thời iểm
hợp ồng có hiệu lực, bên cho vay không còn nghĩa vụ. - Hợp ồng chính: Là hợp ồng mà lOMoAR cPSD| 37054152 32
hiệu lực không phụ thuộc vào hợp ồng kia. Theo ó, hợp ồng chính khi tuân thủ ầy ủ các iều
kiện mà pháp luật quy ịnh thì ương nhiên có hiệu lực và có hiệu lực bắt buộc thực hiện ối
với các bên kể từ thời iểm giao kết. Hợp ồng tồn tại ộc lập không lệ thuộc vào hợp ồng nào
khác. Ví dụ: Hợp ồng thuê nhà thường kèm với hợp ồng ặt cọc tiền ể ảm bảo bên thuê sẽ
thuê hết khoảng thời gian thỏa thuận. Nếu bên thuê vi phạm hợp ồng thì tiền cọc sẽ thuộc
về bên cho thuê. Khi ó, hợp ồng thuê nhà ơn giản là hợp ồng chính. -
Hợp ồng phụ: Là hợp ồng mà hiệu lực phụ thuộc vào họp ồng chính. Đầu tiên, hợp
ồng phụ vẫn phải áp ứng ầy ủ các iều kiện luật ịnh về chủ thể, nội dung, hình thức,…Thêm
vào ó, tùy thuộc vào hợp ồng chính là có hiệu lực pháp luật thì hợp ồng phụ có hiệu lực.
Hoặc hợp ồng chính không có hiệu lực thì hợp ồng phụ cũng bị coi là không có hiệu lực
pháp lực. Hợp ồng phụ có chức năng dự bị, hỗ trợ hay bảo ảm cho việc thực hiện hợp ồng
chính. Hợp ồng phụ sẽ ược thực hiện nếu hợp ồng chính không ược thực hiện hoặc chỉ thực
hiện ược một phần khi ến hạn. Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp ặc biệt hợp ồng phụ
vẫn có hiệu lực không phụ thuộc vào hiệu lực của hợp ồng chính. Ví dụ như hợp ồng vay
tài sản kèm với hợp ồng thế chấp tài sản ể ảm bảo việc trả tài sản vay úng hạn. Thì hợp ồng
thế chấp tài sản là hợp ồng phụ. Trong trường hợp hợp ồng cho vay ó vô hiệu nhưng bên
cho vay ã ưa tài sản thế chấp cho bên vay rồi thì bên vay vẫn phải trả tài sản vay. Nếu
không thực hiện nghĩa vụ thì hợp ồng thế chấp vẫn có hiệu lực và tài sản thế chấp thuộc
quyền sở hữu của bên cho vay.
Như vậy, hợp ồng phụ có chức năng hỗ trợ, bảo ảm cho việc thực hiện hợp ồng chính, hợp
ồng phụ ược thực hiện khi hợp ồng chính không ược thực hiện hoặc chỉ ược thực hiện một
phần khi ến hạn. Cũng vì vậy, nếu hợp ồng chính vô hiệu thì hợp ồng phụ cũng vô hiệu,
trừ trường hợp hợp ồng chính vô hiệu nhưng ã ược thực hiện toàn bộ hoặc một phần. Chẳng
hạn, giữa hợp ồng vay tài sản với hợp ồng thế chấp tài sản ể bảo ảm thực hiện hợp ồng vay
thì hợp ồng vay tài sản là hợp ồng chính, hợp ồng thế chấp tài sản là hợp ồng phụ. Trong
trường hợp hợp ồng vay vô hiệu và chưa ược thực hiện thì hợp ồng thế chấp cũng bị vô
hiệu. Nếu hợp ồng vay vô hiệu nhưng bên cho vay ã chuyển tài sản cho bên vay thì hợp
ồng thế chấp vẫn có hiệu lực pháp luật và bên thế chấp phải bảo ảm việc trả lại tài sản vay mà bên vay ã nhận. -
Hợp ồng vì lợi ích của người thứ ba: là hợp ồng mà các bên giao kết hợp ồng ều
phải thực hiện nghĩa vụ và người thứ ba ược hưởng lợi ích từ việc thực hiện nghĩa vụ ó.
Đây là loại hợp ồng có sự xuất hiện của bên thứ ba nhưng bên thứ ba không có bất kì nghĩa
vụ nào với hai bên hợp ồng cả. Các bên giao kết hợp ồng ều phải thực hiện nghĩa vụ và
người thứ ba là người ược hưởng lợi từ việc thực hiện nghĩa vụ ó. Nếu ngươi thứ ba từ chối
lợi ích của mình trước khi bên có nghĩa vụ thực hiện nghĩa vụ ó thì bên có nghĩa vụ không
phải thực hiện nghĩa vụ nhưng phải thông báo cho bên có quyền và hợp ồng bị hủy bỏ. Còn
nếu khi bên có nghĩa vụ ã thực hiện nghĩa vụ mà người thứ ba mới từ chối lợi ích thì bên
có nghĩa vụ ược coi là hoàn thành hợp ồng. Bên có quyền phải thực hiện thỏa thuận với
bên có nghĩa vụ. Và nếu có thiệt hại xảy ra khi thực hiện nghĩa vụ với người thứ ba thì bên
có quyền phải bồi thường thiệt hại ó. Ví dụ: Hợp ồng gia công bức tượng thạch và yêu cầu lOMoAR cPSD| 37054152 33
bên gia công giao ến cho một người khác thì bên ặt gia công sẽ thánh toán chi phí hợp ồng.
Nếu bên thứ ba biết về hợp ồng gia công và từ chối trước khi hoàn thành bức tượng thì coi
như bị hủy hợp ồng nhưng bên ặt gia công phải bồi thường thiệt hại toàn bộ khoảng thời
gian và công sức gia công ó. Nếu gia công hoàn tất bức tượng thì dù người thứ ba không
nhận thì vẫn ược coi là hoàn thành hợp ồng và bên ặt gia công phải thanh toán chi phí theo thỏa thuận. -
Hợp ồng có iều kiện: là hợp ồng mà việc thực hiện phụ thuộc vào việc phát sinh,
thay ổi hoặc chấm dứt một sự kiện nhất ịnh. Theo ó, các bên thỏa thuận việc có thực hiện
hợp ồng hay không sẽ phụ thuộc vào một sự kiện thực tế có phát sinh, thay ổi hay chấm
dứt không. Điều kiện thực hiện hợp ồng ược hiểu là các sự kiện mang tính khách quan,
xuất hiện trong tương lại sau khi ã giao kết hợp ồng, sự kiện Hải quan phải phù hợp với
quy ịnh pháp luật. Nếu iều kiện là một công việc thì công việc ó phải thực hiện ược. Ví dụ:
Hợp ồng hợp tác ầu tư mà các bên có thỏa thuận nếu ến tháng sau mà giá bất ộng sản giảm
từ 30% trở lên thì sẽ hợp tác ầu tư vào ngành bất ộng sản. Thì sự kiện giá bất ộng sản tăng
giảm sẽ dẫn ến việc hợp ồng hợp tác ầu tư ược thực hiện hoặc không.
3.1.2 Hợp ồng dịch vụ logistics  Khái niệm
Do không có cách hiểu thống nhất về thuật ngữ Logistics và dịch vụ logistics nên có nhiều
cách hiểu khác nhau về hợp ồng dịch vụ logistics. Dưới ây là một số quan iểm:
Thứ nhất: Hợp ồng dịch vụ logistics là sự thỏa thuận, theo ó 1 bên (bên làm dịch vụ) có
nghĩa vụ thực hiện hoặc tổ chức thực hiện 1 hoặc 1 số dịch vụ liên quan ến quá trình lưu
thông hàng hoá còn bên kia (khách hàng) có nghĩa vụ thanh toán thù lao dịch vụ. Thứ hai:
Hợp ồng dịch vụ logistics là sự thỏa thuận giữa một bên cung cấp dịch vụ và một bên là
khách hàng, theo ó bên cung cấp dịch vụ có nghĩa vụ thực hiện tích hợp một hoặc nhiều
dịch vụ trong chuỗi cung ứng logistics bao gồm việc nhận hàng, vận chuyển, lưu kho, lưu
bãi, làm thủ tục hải quan, các thủ tục giấy tờ khác, tư vấn khách hàng, óng gói bao bì, ghi
ký mã hiệu, giao hàng hoặc các dịch vụ khác liên quan ến hàng hóa, còn bên kia (khách
hàng) có nghĩa vụ thanh toán phí dịch vụ.
 Đặc iểm hợp ồng dịch vụ logistics
Thứ nhất: hợp ồng dịch vụ logistics là hợp ồng song vụ, hợp ồng ưng thuận và mang tính
chất ền bù. Dịch vụ logistics ược thực hiện trên cơ sở hợp ồng song vụ có tính ền bù. Đây
là sự thỏa thuận giữa hai bên chủ thể, là sự thống nhất ý chí ược thể hiện ra bên ngoài trên
cơ sở bình ẳng về ịa vị pháp lý, tức là các bên có quyền ngang nhau trong quá trình àm
phán i ến thống nhất quyền và nghĩa vụ của mình. Bên cung ứng và bên sử dụng dịch vụ
có các quyền và nghĩa vụ tương ứng với nhau theo thỏa thuận. Trường hợp một bên có
hành vi vi phạm nghĩa vụ, bên còn lại có quyền hoãn thực hiện nghĩa vụ tương ứng. Đặc
trưng cơ bản của hợp ồng song vụ là chủ thể Hải quan thực hiện nghĩa vụ là cơ sở ể chủ
thể còn lại thực hiện nghĩa vụ tương ứng ã thỏa thuận trong hợp ồng. Ví dụ, hợp ồng quy
ịnh bên A có nghĩa vụ vận chuyển hàng cho bên B từ iểm X ến iểm Y do bên B chỉ ịnh. lOMoAR cPSD| 37054152 34
Tại iểm Y, sau khi ã nhận hàng ầy ủ, bên B phải trả tiền vận chuyển cho bên A (nghĩa vụ
của bên A ã hoàn thành làm phát sinh nghĩa vụ tương ứng (nghĩa vụ trả tiền của bên B).
Tùy thuộc vào mức ộ sử dụng dịch vụ của khách hàng, nội dung hợp ồng có thể ơn giản hoặc phức tạp.
Tính ền bù trong hợp ồng dịch vụ logistics ược thể hiện ở chỗ: Bên sử dụng dịch vụ phải
trả tiền phí dịch vụ cho bên cung cấp dịch vụ. Phí dịch vụ do các bên thỏa thuận trong hợp
ồng. Thời iểm trả tiền dịch vụ các bên thỏa thuận trong hợp ồng, có thể là thanh toán tạm
ứng trước, trả tiền ngay sau khi bên cung ứng hoàn thành nghĩa vụ hoặc sau 60 ngày kể từ
ngày bên cung ứng hoàn thành nghĩa vụ… Trường hợp bên sử dụng dịch vụ không trả tiền
dịch vụ ược coi là vi phạm nghĩa vụ. Khi có vi phạm nghĩa vụ, bên sử dụng dịch vụ có thể
tiếp tục thực hiện nghĩa vụ ã vi phạm và/hoặc bồi thường thiệt hại theo thỏa thuận trong
hợp ồng (thường là phạt lãi chậm thanh toán hoặc bên cung ứng tạm dừng nghĩa vụ cung
cấp dịch vụ của mình). Ví dụ, hợp ồng quy ịnh: Định kỳ 25 hàng tháng hai bên có nghĩa
vụ lập bảng công nợ trong tháng ó, bên cung cấp dịch vụ xuất hóa ơn ỏ gửi cho bên sử dụng
dịch vụ. Sau thời hạn 60 ngày kể từ ngày hóa ơn, bên sử dụng dịch vụ có nghĩa vụ trả tiền
dịch vụ cho bên cung cấp dịch vụ. Quá thời hạn Hải quan, bên cung cấp dịch vụ có quyền
dừng việc cung cấp dịch vụ, cụ thể là dừng việc vận chuyển hàng, tạm giữ không giao hàng,
tính lãi phạt số tiền chậm trả theo thỏa thuận trong hợp ồng...
Thứ hai: Chủ thể của hợp ồng. Bên làm dịch vụ phải là doanh nghiệp, còn khách hàng có
thể là doanh nghiệp hoặc là cá nhân. Thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics bao gồm
tổ chức kinh tế ược thành lập hợp pháp, hoạt ộng thương mại một cách ộc lập, thường
xuyên và có ăng ký kinh doanh. Hoạt ộng logistics là dịch vụ kinh doanh có iều kiện, do ó
thương nhân kinh doanh dịch vụ Hải quan, tùy từng loại dịch vụ sẽ có các iều kiện kinh
doanh khác nhau. Ví dụ, thương nhân thành lập công ty ại lý hải quan thì phải có chứng
chỉ ại lý hải quan, thương nhân kinh doanh dịch vụ kho bãi thì phải tuân thủ các iều kiện
về kho bãi, thương nhân kinh doanh dịch vụ vận chuyển phải tuân thủ các quy ịnh về vận
chuyển... Thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics phải thỏa mãn một số iều kiện theo
quy ịnh tại Nghị ịnh số 163/2017/NĐ-CP ngày 30/12/2017 của Chính phủ quy ịnh chi tiết
thi hành Luật Thương mại về iều kiện kinh doanh dịch vụ logistics và giới hạn trách nhiệm
ối với thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics. Chủ thể có thể một bên là pháp nhân nước
ngoài trong trường hợp bên thuê dịch vụ logistics sử dụng dịch vụ của các ối tác nước ngoài.
Thứ ba: Đối tượng của hợp ồng dịch vụ logistics. Đối tượng của hợp ồng dịch vụ logistics
trước hết là một loại dịch vụ, mà dịch vụ là một sản phẩm vô hình, không tồn tại dưới dạng
vật chất, khó xác ịnh dịch vụ bằng những chỉ tiêu kỹ thuật ược lượng hóa. Luật Thương
mại không quy ịnh về ối tượng dịch vụ mà tìm thấy trong Bộ luật Dân sự 2005, iều 519:
Đối tượng của hợp ồng dịch vụ là một công việc có thể thực hiện ược, không thuộc danh
mục dịch vụ cấm kinh doanh. lOMoARcPSD| 37054152 35
Đối tượng của hợp ồng dịch vụ logistics là dịch vụ gắn liền với hoạt ộng mua bán, vận
chuyển hàng hóa như: tổ chức việc vận chuyển hàng hóa, giao hàng hóa cho người vận
chuyển, làm các thủ tục giấy tờ cần thiết ể vận chuyển hàng hóa là các dịch vụ ược Nghị
ịnh số 163/2017/NĐ-CP ngày 30/12/2017 của Chính phủ quy ịnh chi tiết thi hành Luật
Thương mại về iều kiện kinh doanh dịch vụ logistics và giới hạn trách nhiệm ối với thương
nhân kinh doanh dịch vụ logistics.
Thứ tư: Hình thức của hợp ồng dịch vụ logistics. Vì tính chất phức tạp của dịch vụ logistics
mà thực tế hợp ồng dịch vụ logistics bắt buộc phải bằng văn bản. Hợp ồng dịch vụ logistics
là một hợp ồng phức tạp với một chuỗi các dịch vụ gắn liền với quyền lợi và trách nhiệm
của các bên, phí dịch vụ, thời iểm dịch chuyển rủi ro, các trường hợp miễn trách của người
chuyên chở, các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan có quy ịnh bắt buộc hợp ồng
phải ược lập bằng văn bản. Nếu không tuân thủ iều kiện về hình thức Hải quan thì hợp ồng
có thể bị vô hiệu, hoặc khi có tranh chấp xảy ra các bên không có căn cứ pháp lý ể giải quyết.
Thứ năm: Nội dung của hợp ồng dịch vụ logistics là toàn bộ các iều khoản mà các bên ã
giao kết trên cơ sở tự nguyện, tự do ý chí, dựa trên các quy ịnh của pháp luật.
3.2 Điều kiện có hiệu lực của hợp ồng
Điều kiện có hiệu lực của hợp ồng là tổng hợp iều kiện cần và ủ ể một hợp ồng có hiệu lực
theo Bộ luật dân sự 2015 và các quy ịnh pháp luật hiện hành. Trong quá trình xây dựng và
ký kết hợp ồng, người soạn thảo cần lưu ý ến iều kiện của hợp ồng có hiệu lực và các
trường hợp vô hiệu của hợp ồng nhằm tránh các trường hợp áng tiếc xảy ra trong quá trình
hai bên thực hiện hợp ồng. Theo pháp luật dân sự, hợp ồng chỉ có hiệu lực khi áp ứng ủ 4 iều kiện:
Thứ nhất, Điều kiện chủ thể: các chủ thể ký kết hợp ồng phải có năng lực chủ thể tức là các
bên giao kết phải có ầy ủ năng lực pháp luật và năng lực hành vi dân sự.
Thứ hai, Điều kiện ý chí: chủ thể ký kết hợp ồng phải hoàn toàn tự nguyện tức là xuất phát
từ ý chí thực, từ sự tự do ý chí của các bên trong các thỏa thuận hợp ồng ó.
Thứ ba, Điều kiện nội dung của hợp ồng: nội dung của hợp ồng không ược trái pháp luật
và ạo ức xã hội. Đối tượng của hợp ồng không thuộc hàng hóa cấm giao dịch, công việc
cấm thực hiện. Bên cạnh ó, nội dung của hợp ồng cần phải cụ thể, bởi vì việc xác lập nghĩa
vụ trong hợp ồng phải cụ thể và có tính khả thi. Những nghĩa vụ trong hợp ồng mà không
thể thực hiện ược thì hợp ồng cũng không ược coi là có hiệu lực pháp lý làm phát sinh quyền và nghĩa vụ.
Thứ tư, thủ tục và hình thức của hợp ồng phải tuân theo những thể thức nhất ịnh phù hợp
với những quy ịnh của pháp luật ối với từng loại hợp ồng.
Hợp ồng không áp ứng ược một trong các iều kiện trên sẽ dẫn ến vô hiệu. lOMoAR cPSD| 37054152 36
Với Hợp ồng thương mại, Luật Thương mại không quy ịnh cụ thể các iều kiện ể hợp ồng
có hiệu lực. Vì vậy, khi xem xét hiệu lực của hợp ồng trong kinh doanh, thương mại, cần
dựa trên các iều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự quy ịnh trong Bộ luật dân sự. Căn
cứ vào Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015 và các quy ịnh có liên quan, có thể xác ịnh một hợp
ồng trong kinh doanh, thương mại có hiệu lực khi có ủ các iều kiện sau ây: – Điều kiện chủ thể
Các chủ thể tham gia hợp ồng kinh doanh, thương mại phải có năng lực chủ thể ể thực hiện
nghĩa vụ theo hợp ồng. Trong thực tiễn kinh doanh, thương mại, chủ thể tham gia hợp ồng
kinh doanh, thương mại chủ yếu là thương nhân. Khi tham gia hợp ồng kinh doanh, thương
mại nhằm mục ích lợi nhuận, các thương nhân phải áp ứng iều kiện có ăng ký kinh doanh
phù hợp với nội dung hợp ồng. Trường hợp mua bán hàng hóa, dịch vụ có iều kiện kinh
doanh, thương nhân còn phải áp ứng các iều kiện kinh doanh ó theo quy ịnh của pháp luật.
Đại diện hợp pháp của chủ thể hợp ồng có thể là ại diện theo pháp luật hoặc ại diện theo
ủy quyền. Khi xác ịnh thẩm quyền giao kết hợp ồng kinh doanh, thương mại, cần lưu ý quy
ịnh tai Điều 142 Bộ Luật Dân sự 2015 theo ó khi người không có quyền ại diện giao kết,
thực hiện hợp ồng, sẽ không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ ối với bên hợp ồng ược ại diện,
trừ trường hợp ược người ại diện hợp pháp của bên ược ại diện chấp thuận.
– Điều kiện nội dung hợp ồng
+ Mục ích và nội dung của hợp ồng kinh doanh, thương mại không vi phạm iều cấm của
pháp luật, không trái ạo ức xã hội.
+ Hàng hóa, dịch vụ là ối tượng của hợp ồng không bị cấm kinh doanh theo quy ịnh của
pháp luật. Tùy thuộc từng giai oạn của nền kinh tế, xuất phát từ yêu cầu quản lý nhà nước
mà những hàng hóa, dịch vụ bị cấm kinh doanh ược pháp luật quy ịnh một cách phù hợp.
+ Các bên tham gia hợp ồng hoàn toàn tự nguyện
Việc quy ịnh nguyên tắc giao kết hợp ồng nhằm ảm bảo sự thỏa thuận của các bên phù hợp
với ý chí thực của họ, hướng ến những lợi ích chính áng của các bên, ồng thời không xâm
hại ến những lợi ích mà pháp luật cần bảo vệ. Việc giao kết hợp ồng nói chung và hợp ồng
kinh doanh, thương mại nói riêng phải tuân thủ theo các nguyên tắc: tự do giao kết nhưng
không trái pháp luật và ạo ức xã hội: Tự nguyện, bình ẳng, thiện chí, hợp tác, trung thực và ngay thẳng.
– Điều kiện hình thức hợp ồng phù hợp với quy ịnh của pháp luật
Để hợp ồng kinh doanh, thương mại có hiệu lực, hợp ồng phải ược xác lập theo những hình
thức ược pháp luật thừa nhận. hợp ồng kinh doanh, thương mại ược thể hiện bằng lời nói,
bằng vàn bản hoặc ược xác lập bằng hành vi cụ thể. Trong trường hợp pháp luật có quy ịnh
giao dịch kinh doanh phải ược thể hiện bằng hình thức văn bản hoặc phải ược công chứng,
chứng thực, ăng ký hay xin phép thì các bên phải tuân thủ quy ịnh về hình thức khi ký kết hợp ồng. lOMoARcPSD| 37054152 37
* Hợp ồng vô hiệu và xử lý hợp ồng vô hiệu –
Hợp ồng vô hiệu là hợp ồng không thỏa mãn ầy ủ các iều kiện có hiệu lực theo quy
ịnh của pháp luật. Hợp ồng có thể vô hiệu trong các trường hợp sau:
+ Vô hiệu do vi phạm iều cấm của pháp luật hoặc trái ạo ức xã hội; + Vô hiệu do giả tạo; + Vô hiệu do nhầm lẫn;
+ Vô hiệu do bị lừa dối, e dọa;
+ Vô hiệu do người xác lập không nhận thức và làm chủ ược hành vi của mình;
+ Vô hiệu do vi phạm quy ịnh về hình thức; –
Tùy thuộc vào tính chất và mức ộ của sự vô hiệu hợp ồng, hợp ồng vô hiệu có thể phân chia thành:
+ Hợp ồng vô hiệu toàn bộ;
+ Hợp dồng vô hiệu từng phần;
+ Hợp dồng vô hiệu tuyệt ối;
+ Hợp dồng vô hiệu tương ối; –
Xử lý hợp ồng vô hiệu: Hợp ồng vô hiệu không làm phát sinh quyền và nghĩa vụ
của các bên từ thời iểm giao kết. Các bên phải khôi phục lại tình trạng ban ầu. Việc khôi
phục lại tình trạng ban ầu ược thực hiện theo quy ịnh sau:
+ Các bên hoàn trả cho nhau những gì ã nhận.
+ Bên có lỗi gây thiệt hại phải bồi thường cho bên kia.
3.3 Nội dung cơ bản của Hợp ồng logistics
Nội dung cơ bản của hợp ồng dịch vụ logistics là những iều khoản không thể thiếu ược.
Nếu không thoả thuận ược những iều khoản ó thì hợp ồng dịch vụ logistics không thể giao
kết ược. Ngoài ra, có những iều khoản không phải là iều khoản cơ bản ối với hợp ồng dịch
vụ logistics nhưng các bên thấy cần phải thoả thuận ược iều khoản ó mới giao kết hợp ồng
thì những iều khoản này cũng trở thành iều khoản cơ bản của hợp ồng ó.
Luật Thương mại 2005 không quy ịnh cụ thể về các nội dung chủ yếu của hợp ồng dịch vụ
logistics nhưng với tính chất của hợp ồng dịch vụ thì hợp ồng dịch vụ logistics có các nội
dung chủ yếu sau: ối tượng, phí dịch vụ, iều khoản thanh toán, thời gian và ịa iểm thực hiện
dịch vụ, quyền và nghĩa vụ các bên cung ứng và bên sử dụng dịch vụ, kết quả của dịch vụ,
chế tài phạt hợp ồng và bồi thường thiệt hại, giới hạn trách nhiệm và các trường hợp miễn
trách nhiệm ối với người làm dịch vụ, chấm dứt hợp ồng dịch vụ, các trường hợp bất khả
kháng, cơ chế giải quyết tranh chấp, hiệu lực của hợp ồng... lOMoAR cPSD| 37054152 38
- Nội dung công việc mà khách hàng ủy nhiệm cho bên làm dịch vụ giao nhận hàng hoá
thực hiện. Nội dung công việc gồm các dịch vụ gắn liền với hoạt ộng mua bán, vận chuyển
hàng hoá như: tổ chức việc vận chuyển hàng hoá, giao hàng hoá cho người vận chuyển,
làm các thủ tục giấy tờ cần thiết ể vận chuyển hàng hoá, nhận hàng từ người vận chuyển
ể giao cho người có quyền nhận hàng...
- Các yêu cầu cụ thể ối với dịch vụ: Phương tiện, iều kiện vận chuyển, cách sắp xếp hàng
hoá khi vận chuyển, cách lưu kho, lưu bãi…
- Thù lao dịch vụ và các chi phí liên quan ến việc thực hiện dịch vụ giao nhận hàng hoá;
nghĩa vụ thanh toán thù lao và các chi phí dịch vụ.
Mức phí thù lao dịch vụ do các bên thỏa thuận, có thể ược xác ịnh theo số tiền tuyệt ối hoặc
theo tỷ lệ trên giá trị hàng hoá. Ngoài tiền thù lao, người làm dịch vụ logistics có thể yêu
cầu khách hàng thanh toán các khoản chi phí hợp lý liên quan ến việc thực hiện dịch vụ
như chi phí xếp dỡ, chi phí kiểm ếm,… nếu iều này ược các bên thỏa thuận trong hợp ồng
về bên phải chịu chi phí.
Để ảm bảo nghĩa vụ thanh toán tiền thù lao, người làm dịch vụ có quyền cầm giữ và ịnh
oạt hàng hoá theo một số iều kiện nhất ịnh quy ịnh trong hợp ồng.
Hai bên thỏa thuận với nhau về phương thức thanh toán, các lần thanh toán, thanh toán ược
thực việc trực tiếp hay chuyển khoản ngân hàng, thời hạn của mỗi lần thanh toán.
- Thời gian và ịa iểm thực hiện dịch vụ
Hai bên thỏa thuận về thời gian, ịa iểm thực hiện dịch vụ, cần ghi rõ thông tin về ịa chỉ, số
lượng sản phẩm, loại sản phẩm sẽ ược giao nhận ối với mỗi lần giao nhận sản phẩm. - Giới
hạn trách nhiệm và các trường hợp miễn trách ối với người làm dịch vụ
Hai bên thỏa thuận với nhau về giới hạn trách nhiệm của mỗi bên ối với tổn thất của hàng
hóa và các trường hợp miễn trách nhiệm. Ví dụ như về các trường hợp miễn trách nhiệm:
Bên dịch vụ giao nhận hàng hoá ược miễn trách nhiệm hợp ồng trong các trường hợp sau ây: •
Người làm dịch vụ logistics không có lỗi trong việc vi phạm hợp ồng •
Các lý do khách quan ngoài tầm kiểm soát của người làm dịch vụ như các trường hợp
bất khả kháng, ình công hay do thay ổi chính sách pháp luật. -
Quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp ồng dịch vụ logistics:
Quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp ồng dịch vụ logistics do các bên thoả thuận,
không trái với quy ịnh của pháp luật. Trong ó khách hàng có Quyền và nghĩa vụ như sau: •
Hướng dẫn, kiểm tra, giám sát việc thực hiện hợp ồng. •
Cung cấp ầy ủ chỉ dẫn cho thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics. lOMoARcPSD| 37054152 39 •
Thông tin chi tiết, ầy ủ, chính xác và kịp thời về hàng hoá cho thương nhân
kinh doanh dịch vụ logistics. •
Đóng gói, ghi ký mã hiệu hàng hoá theo hợp ồng mua bán hàng hoá, trừ
trường hợp có thỏa thuận ể thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics ảm nhận công việc này. •
Bồi thường thiệt hại, trả các chi phí hợp lý phát sinh cho thương nhân kinh
doanh dịch vụ logistics nếu người ó ã thực hiện úng chỉ dẫn của mình hoặc
trong trường hợp do lỗi của mình gây ra. •
Thanh toán cho thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics mọi khoản tiền ã ến hạn thanh toán.
3.4 Trách nhiệm của thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics
3.4.1 Trách nhiệm của thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics nói chung
Thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics có các nghĩa vụ sau ây: -
Trong quá trình thực hiện hợp ồng, nếu có lý do chính áng vì lợi ích của khách hàng
thì thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics có thể thực hiện khác với chỉ dẫn của khách
hàng, nhưng phải thông báo ngay cho khách hàng; -
Khi xảy ra trường hợp có thể dẫn ến việc không thực hiện ược một phần hoặc toàn
bộ những chỉ dẫn của khách hàng thì phải thông báo ngay cho khách hàng ể xin chỉ dẫn; -
Trường hợp không có thoả thuận về thời hạn cụ thể thực hiện nghĩa vụ với khách
hàng thì phải thực hiện các nghĩa vụ của mình trong thời hạn hợp lý.
Khi thực hiện việc vận chuyển hàng hóa, thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics phải
tuân thủ các quy ịnh của pháp luật và tập quán vận tải.
3.4.2. Trách nhiệm của thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics khi cầm giữ hàng hoá
Khi chưa thực hiện quyền ịnh oạt hàng hóa theo quy ịnh, thương nhân kinh doanh dịch vụ
logistics thực hiện quyền cầm giữ hàng hoá có các nghĩa vụ sau ây:
– Bảo quản, giữ gìn hàng hoá;
– Không ược sử dụng hàng hoá nếu không ược bên có hàng hoá bị cầm giữ ồng ý;
– Trả lại hàng hoá khi các iều kiện cầm giữ, ịnh oạt hàng hoá
– Bồi thường thiệt hại cho bên có hàng hoá bị cầm giữ nếu làm mất mát hoặc hư hỏng hàng hoá cầm giữ.
3.4.3 Các trường hợp miễn trách nhiệm ối với thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics
Theo Điều 294. Các trường hợp miễn trách nhiệm ối với hành vi vi phạm, Bên vi phạm
hợp ồng ược miễn trách nhiệm trong các trường hợp sau ây:
- Xảy ra trường hợp miễn trách nhiệm mà các bên ã thỏa thuận; lOMoARcPSD| 37054152 40
- Xảy ra sự kiện bất khả kháng;
- Hành vi vi phạm của một bên hoàn toàn do lỗi của bên kia;
- Hành vi vi phạm của một bên do thực hiện quyết ịnh của cơ quan quản lý nhà nước có
thẩm quyền mà các bên không thể biết ược vào thời iểm giao kết hợp ồng.
Bên vi phạm hợp ồng có nghĩa vụ chứng minh các trường hợp miễn trách nhiệm
Ngoài các trường hợp nói trên thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics không phải chịu
trách nhiệm về những tổn thất ối với hàng hoá phát sinh trong các trường hợp sau ây: - Tổn
thất là do lỗi của khách hàng hoặc của người ược khách hàng uỷ quyền;
- Tổn thất phát sinh do thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics làm úng theo những chỉ
dẫn của khách hàng hoặc của người ược khách hàng uỷ quyền;
- Tổn thất là do khuyết tật của hàng hoá;
- Tổn thất phát sinh trong những trường hợp miễn trách nhiệm theo quy ịnh của pháp luật
và tập quán vận tải nếu thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics tổ chức vận tải;
- Thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics không nhận ược thông báo về khiếu nại trong
thời hạn mười bốn ngày, kể từ ngày thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics giao hàng cho người nhận;
- Sau khi bị khiếu nại, thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics không nhận ược thông báo
về việc bị kiện tại Trọng tài hoặc Toà án trong thời hạn chín tháng, kể từ ngày giao hàng.
Thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics không phải chịu trách nhiệm về việc mất khoản
lợi áng lẽ ược hưởng của khách hàng, về sự chậm trễ hoặc thực hiện dịch vụ logistics sai
ịa iểm không do lỗi của mình.
3.5 Giới hạn trách nhiệm của thương nhân
Việc một bên không thực hiện úng những thoả thuận ã ký kết nhất là nghĩa vụ hợp ồng sẽ
làm phát sinh trách nhiệm hợp ồng. Trách nhiệm này có thể là trách nhiệm thực hiện không
úng hợp ồng; huỷ hợp ồng; bồi thường các thiệt hại phát sinh từ sự vi phạm hợp ồng hoặc
phạt hợp ồng. Tương tự với hợp ồng logistics, thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics
cũng phải chịu trách nhiệm khi có hành vi vi phạm hợp ồng, gây thiệt hại cho khách hàng.
Tuy nhiên, do tính chất ặc thù của dịch vụ logistics, pháp luật có ặt ra hạn mức tối a mà
thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho khách
hàng ối với những tổn thất phát sinh trong quá trình tổ chức thực hiện dịch vụ logistics.
Hạn mức tối a ó gọi là giới hạn trách nhiệm. Giới hạn trách nhiệm là hạn mức tối a mà
thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho khách
hàng ối với những tổn thất phát sinh trong quá trình tổ chức thực hiện dịch vụ logistics.
Trong trường hợp pháp luật liên quan có quy ịnh về giới hạn trách nhiệm của thương nhân
kinh doanh dịch vụ logistics thì thực hiện theo quy ịnh của pháp luật liên quan. lOMoAR cPSD| 37054152 41
Trường hợp pháp luật liên quan không quy ịnh giới hạn trách nhiệm thì giới hạn trách
nhiệm của thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics do các bên thoả thuận. Trường hợp
các bên không có thoả thuận thì thực hiện như sau: -
Trường hợp khách hàng không có thông báo trước về trị giá của hàng hóa thì giới
hạn trách nhiệm tối a là 500 triệu ồng ối với mỗi yêu cầu bồi thường. -
Trường hợp khách hàng ã thông báo trước về trị giá của hàng hóa và ược thương
nhân kinh doanh dịch vụ logistics xác nhận thì giới hạn trách nhiệm sẽ không vượt quá trị giá của hàng hóa ó.
Giới hạn trách nhiệm ối với trường hợp thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics tổ chức
thực hiện nhiều công oạn có quy ịnh giới hạn trách nhiệm khác nhau là giới hạn trách nhiệm
của công oạn có giới hạn trách nhiệm cao nhất.
Với quy ịnh như trên thì giới hạn trách nhiệm bồi thường thiệt hại của người làm dịch vụ
logistics có thể coi là một ngoại lệ của chế tài bồi thường thiệt hại trong hoạt ộng thương
mại nói chung khi Điều 302 Luật thương mại năm 2005 quy ịnh: "Giá trị bồi thường thiệt
hại bao gồm giá trị tổn thất thực tế, trực tiếp mà bên bị vị phạm phải chịu do bên vi phạm
gây ra và khoản lợi trực tiếp mà bên bị vi phạm áng lẽ ược hưởng nếu không có hành vi vi
phạm". Một nguyên tắc chung của trách nhiệm bồi thường thiệt hại mà Bộ Luật Dân sự
quy ịnh là bên vi phạm hợp ồng gây thiệt hại bao nhiêu thì phải chịu trách nhiệm bồi thường
bấy nhiêu. Ví dụ, người làm dịch vụ logistics làm mất hàng và vì vậy, khách hàng không
có hàng giao cho người mua. Trong trường hợp này, khách hàng có thể phải chịu các thiệt
hại phát sinh bao gổm: Giá trị hàng hoá bị mất, tiền phạt hợp ồng hoặc bồi thường thiệt hại
do không có hàng giao cho người mua và khoản lợi áng lẽ ược hưởng (nếu có hàng giao cho người mua).
Tuy nhiên, thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics không ược hưởng quyền giới hạn
trách nhiệm bồi thường thiệt hại nếu người có quyền và lợi ích liên quan chứng minh ược
sự mất mát, hư hỏng hoặc giao trả hàng chậm là do thương nhân kinh doanh dịch vụ
logistics cố ý hành ộng hoặc không hành ộng ể gây ra mất mát, hư hỏng, chậm trễ hoặc ã
hành ộng hoặc không hành ộng một cách mạo hiểm và biết rằng sự mất mát, hư hỏng, chậm
trễ ó chắc chắn xảy ra.
Nghị ịnh số 163/2017/NĐ-CP ấn ịnh mức 500 triệu cho mỗi yêu cầu bồi thường, nghĩa là
không cần tính ến lượng hàng hóa là bao nhiêu, thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics
cũng chỉ bồi thường tối a 500 triệu ồng cho tất cả tổn thất. Cụ thể, trường hợp khách hàng
không có thông báo trước về giá trị của hàng hóa thì giới hạn trách nhiệm tối a là 500 triệu
ồng ối với mỗi yêu cầu bồi thường. Quy ịnh này dẫn ến 2 bất cập như sau:
Một là, việc khống chế mức bồi thường có thể ảnh hưởng tiêu cực ến tính chất bình ẳng
trong hoạt ộng dịch vụ logistics. Vì nó gián tiếp buộc khách hàng phải khai báo trước giá
trị hàng hóa nếu muốn ược bồi thường thỏa áng trong trường hợp có thiệt hại xảy ra. Bên lOMoARcPSD| 37054152 42
cạnh ó, nhiều trường hợp giá trị hàng hóa cũng là một bí mật kinh doanh của thương nhân,
việc khai báo có thể gây ra nhiều hậu quả bất lợi cho họ.
Hai là, bên cạnh quy ịnh khống chế mức bồi thường tối a là 500 triệu, giới hạn trách nhiệm
của thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics còn ược quy ịnh “không vượt quá giá trị của
hàng hóa ó”. Quy ịnh này càng không hợp lý, trong thực tế có những tổn thất xuất hiện tại
thời iểm hàng hóa bị hư hỏng, nhưng có những tổn thất có tính tương lai, chẳng hạn do
hàng hóa bị chậm ảnh hưởng ến thu nhập hình thành trong tương lai của khách hàng. Vì
vậy, quy ịnh này ảnh hưởng ến quyền lợi của khách hàng thuê dịch vụ logistics.
Người làm dịch vụ logistics ược miễn trách nhiệm hợp ồng trong các trường hợp sau ây: -
Người làm dịch vụ logistics không có lỗi trong việc vi phạm hợp ồng. Ví dụ: Người
làm dịch vụ ã làm úng theo những chỉ dẫn cùa khách hàng hoặc của người ược khách hàng
uỷ quyền; hàng hoá bị hư hỏng do khách hàng óng gói và ghi kí mã hiệu hàng hoá không
phù hợp, do khuyết tật của hàng hoá, do lỗi của người vận chuyển khác. Khuyết tật của
hàng hóa có 2 loại: thứ nhất là lỗi nội tỳ, ây là lỗi hàng hóa mà người ta có thể nhận ra ược
bằng mắt thường; thứ hai là lỗi ẩn tỳ, ây là lỗi mà mắt thường và các thiết bị hiện ại cũng
khó phát hiện ra. Theo ó, ối với lỗi ẩn tỳ thì việc thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics
ược miễn trách nhiệm khi tổn thất xảy ra là iều ương nhiên. Nhưng ối với lỗi nội tỳ, thương
nhân kinh doanh dịch vụ logistics có trách nhiệm phải biết hàng hóa có thể xảy ra hiện
tượng ổ vỡ, hỏng hóc... và từ tình trạng ấy, thương nhân kinh doanh dịch vụ phải lên
phương án vận chuyển, lưu kho… sao cho ảm bảo ược hàng hóa an toàn, không hư hại.
Trong trường hợp Hải quan, theo quy ịnh của LTM 2005, dù ây là lỗi của thương nhân
kinh doanh dịch vụ logistics thì họ vẫn ược miễn trách nhiệm -
Các lí do khách quan ngoài tầm kiểm soát của người làm dịch vụ như: Các trường
hợp bất khả kháng (thiên tai, dịch hoạ), ình công hay do thay ổi chính sách pháp luật.
3.6 Các biện pháp ảm bảo thực hiện hợp ồng Logistics
Trong trường hợp, hợp ồng ã ký kết mà một bên (bên có nghĩa vụ) không thực hiện hoặc
thực hiện không úng sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới quyền lợi của bên kia (bên có quyền). Do
vậy cần phải có những biện pháp bảo ảm quyền lợi của các bên trong quá trình thực hiện
hợp ồng. Theo quy ịnh của hệ thống pháp luật hiện hành, các bên trong hợp ồng Logistics
có thể thỏa thuận một trong các biện pháp bảo ảm thực hiện hợp ồng như cầm cố, thế chấp,
ặt cọc, ký cược, ký quỹ, bảo lãnh.
3.6.1 Cầm cố tài sản
Cầm cố tài sản là việc một bên (gọi là bên cầm cố) giao tài sản thuộc quyền sở hữu của
mình cho bên kia (gọi là bên nhận cầm cố) ể bảo ảm thực hiện nghĩa vụ theo hợp ồng. Việc
cầm cố tài sản phải ược lập thành văn bản, có thể lập thành văn bản riêng hoặc ghi trong
hợp ồng chính. Nếu cầm cố tài sản là ộng sản thì có thể bằng hình thức miệng hoặc hình
thức văn bản, nếu cầm cố bất ộng sản thì bắt buộc phải bằng văn bản. lOMoARcPSD| 37054152 43
Văn bản cầm cố không nhất thiết phải công chứng hoặc chứng thực hoặc ăng ký. Thông
thường, nếu tài sản cầm cố không phải ăng ký quyền sở hữu thì các bên không cần phải
công chứng hoặc chứng thực. Tuy nhiên, ể nâng cao ộ an toàn pháp lý, các bên có thể thỏa
thuận cầm cố phải có công chứng hoặc chứng thực.
Đối tượng của cầm cố tài sản chỉ có thể là tài sản. Bản chất của cầm cố là việc bên cầm cố
phải giao tài sản cho bên nhận cầm cố nên tài sản cầm cố chỉ có thể là vật có sẵn vào thời
iểm giao dịch cầm cố ược xác lập. Giấy tờ có giá chỉ có thể là tài sản cầm cố nếu bản thân
giấy tờ ó là một loại tài sản. Vật cầm cố có thể là ộng sản hoặc bất ộng sản (nếu pháp luật
có quy ịnh) nhưng phải áp ứng các iều kiện sau ây: -
Thứ nhất, vật cầm cố phải thuộc quyền sở hữu của bên cầm cố (Điều 309). -
Thứ hai, vật cầm cố phải là vật ược phép chuyển giao.
3.6.2 Thế chấp tài sản
Thế chấp tài sản là việc một bên (gọi là bên thế chấp) dùng tài sản thuộc sở hữu của mình
ể bảo ảm thực hiện nghĩa vụ theo hợp ồng ối với bên kia (gọi là bên nhận thế chấp) và
không chuyển giao tài sản ó cho bên nhận thế chấp. Việc thế chấp tài sản phải ược lập
thành văn bản, có thể lập thành văn bản riêng hoặc ghi trong hợp ồng chính. Trong trường
hợp pháp luật có quy ịnh thì văn bản thay thế phải ược công chứng, chứng thực hoặc ăng ký. 3.6.3 Đặt cọc
Theo Điều 328 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy ịnh: “Đặt cọc là việc một bên (sau ây gọi là
bên ặt cọc) giao cho bên kia (sau ây gọi là bên nhận ặt cọc) một khoản tiền hoặc kim khí
quý, á quý hoặc vật có giá trị khác (sau ây gọi chung là tài sản ặt cọc) trong một thời hạn ể
bảo ảm giao kết hoặc thực hiện hợp ồng”. Tài sản ặt cọc có thể là tiền, giấy tờ có giá và
ộng sản nói chung, ví dụ: ặt coc xe ô tô ể ảm bảo cho việc giao kết hợp ồng mua bán nhà
ở.Bộ luật Dân sự năm 2015 quy ịnh tài sản gồm 4 loại: Vật, tiền, giấy tờ có giá và quyền
tài sản, trong khi quy ịnh tài sản ặt cọc chỉ bao gồm: “một khoản tiền hoặc kim khí quý, á
quý hoặc vật có giá trị khác”. Như vậy, tuy không cấm, nhưng tài sản ặt cọc không bao
gồm vật là ộng sản nói chung, mà chỉ gồm một số ộng sản. Như vậy, tuy pháp luật không
cấm nhưng bất ộng sản không thể là tài sản ặt cọc. Bộ luật Dân sự năm 2015 không còn
quy ịnh việc ặt phải ược lập thành văn bản như Bộ luật dân sự năm 2005. Đồng thời, cũng
không có trường hợp nào hợp ồng ật cọc bắt buộc phải công chứng, chứng thực và ăng ký
giao dịch bảo ảm như ối với một số hợp ồng thế chấp. Kể cả khi hợp ồng chính phải bằng
văn bản và ược công chứng, chứng thực thì hợp ồng ặt cọc cũng không nhất thiết phải tuân
theo iều kiện bằng văn bản và ược công chửng, chứng thực. Vì vậy, hoàn toàn có thể sử
dụng hợp ồng ặt cọc ể ràng buộc hợp pháp các bên ký kết và thực hiện hợp ồng mua bán,
chuyển nhượng bất ộng sản, kể cả trường hợp bất ộng sản chưa ủ iều kiện ể mua bán, chuyển nhượng. lOMoARcPSD| 37054152 44
Quy ịnh về ặt cọc về cơ bản giống với quy ịnh về cầm cố, cũng thực hiện giao tài sản (nhấn
mạnh tiền, hoặc kim khí quý, á quý hoặc vật có giá trị khác) ể ảm bảo nghĩa vụ. Đặt cọc có
một iểm khác là, ngoài việc ể bảo ảm thực hiện hợp ồng, thì còn ể ảm bảo cho việc giao kết hợp ồng.
Ngoài ra, nếu bên nhận ặt cọc vi phạm nghĩa vụ thì phải trả cho bên kia (phạt cọc) gấp ôi
số tiền (gồm tài sản ặt cọc và một khoản tương ương giá trị tài sản ặt cọc), trừ trường hợp
có thỏa thuận khác. Như vậy, nếu như có thỏa thuận thì bên nhận ặt cọc có thể phải trả lại
ít hơn hoặc nhiều hơn 2 lần số tiền ặt cọc. Đặc biệt có ược áp dụng biện pháp phạt cọc khác
i ối với trường hợp “bên ặt cọc” vi phạm không, hay chỉ có một cách xử lý duy nhất là “tài
sản ặt cọc thuộc về bên nhận cọc”? Với cách viết “trừ trường hợp có thỏa thuận khác” như
trên, thì không biết có “trừ” ối với cả hai trường hợp, hay chỉ trừ ối với trường hợp sau.
Nếu như thỏa thuận phạt cọc gấp vài ba lần số tiền ặt cọc thì bình thường, nhưng nếu thỏa
thuận phạt coc gấp hàng trăm, hàng nghìn, thậm chí hàng triệu lần số tiền ặt cọc thì khó có
thể ược Toà án chấp nhận, cho dù không có quy ịnh nào hạn chế việc Hải quan. Ngay cả lẽ
công bằng” theo quy ịnh của Bộ luật dân sự năm 2015 thì Tòa án cũng chỉ ược sử dụng nếu
như các bên không có thỏa thuận, pháp luật không có quy ịnh, không có tập quán không
thể áp dụng tương tự. 3.6.4 Ký cược
Ký cược là việc bên thuê tài sản là ộng sản giao cho bên cho thuê một khoản tiền hoặc kim
khí quí, á quí hoặc vật có giá trị khác (gọi là tài sản ký cược) trong một thời hạn ể bảo ảm
việc trả lại tài sản thuê. Theo ó, ký cược chỉ áp dụng ối với những hợp ồng thuê tài sản
trong trường hợp tài sản thuê phải là “ ộng sản” và tài sản ký cược không phải là quyền tài
sản. Mục ích của ký cược là nhằm buộc bên thuê phải trả lại tài sản, và ể bảo vệ các quyền
lợi của bên cho thuê tài sản. Khi ký cược, hai bên phải thỏa thuận về thời hạn khi nào bên
thuê phải trả lại tài sản. Thời hạn ký cược là thời hạn thuê tài sản (Điều 474 BLDS 2015
quy ịnh về thời hạn thuê tài sản). Theo nguyên tắc và ể ảm bảo quyền lợi cho bên cho thuê,
giá trị tài sản ký cược phải tương ương hoặc cao hơn giá trị tài sản cho thuê (nếu các bên
không có thỏa thuận khác). Vê hình thức ký cược, BLDS 2015 không quy ịnh bắt buộc ký
cược phải theo một hình thức nhất ịnh (có thể bằng văn bản, hoặc bằng lời nói). Về việc xử
lý tài sản ký cược, nếu bên thuê trả lại tài sản thuê theo như thỏa thuận thì bên thuê ược
nhận lại tài sản ký cược sau khi trừ tiền thuê; nếu bên thuê không trả lại tài sản thuê thì bên
cho thuê có quyền òi lại tài sản thuê chứ tài sản ký cược không ương nhiên thuộc sở hữu
của bên cho thuê ( iểm khác biệt so với ặt cọc); Tài sản ký cược chỉ thuộc sở hữu bên cho
thuê khi tài sản thuê không còn ể trả lại (tài sản thuê bị mất, bị tiêu hủy hoặc ã chuyển giao
cho người thứ ba… ). Trong việc xử lý tài sản ký cược thì có một số vấn ề như sau: –
Trong trường hợp bên.thuê trả lại tài sản thuê thì bên cho thuê phải trả lại tài sản ký
cược (nhưng sẽ trừ i tiền thuê chưa trả) hoặc tiền thuê hai bên sẽ thỏa thuận thanh toán
riêng. Bên thuê (bên ký cược) phải, thanh toán cho bên cho thuê (bên nhận ký cược) chi
phí hợp lý (nếu có) ể bảo quản, giữ gìn tài sản ký cược trừ trường hợp các bên có thỏa lOMoARcPSD| 37054152 45
thuận khác; ngược lại thì bên cho thuê (bên nhận ký cược) có nghĩa vụ bảo quản, giữ gìn
tài sản ký cược, không ược khai thác, sử dụng tài sản ó, trừ trường hợp các bên có thoả
thuận khác, bên nhận ký cược không ược xác lập giao dịch ốì với tài sản ký cược trừ trường
hợp bên ký cược ồng ý. –
Trong trường hợp bên thuê cố tình không trả lại tài sản thuê thì bên cho thuê có
quyền yêu cầu Tòa áíi buộc bên thuê phải trả lại tài sản thuê và việc trả lại tài sản thuê và
tài sản ký cược sẽ ược thực hiện cùng một lúc. –
Trong trường hợp tài sản thuê không còn ể trả lại (vì lý do tài sản thuê bị mất hoặc
bị tiêu hủy… ) thì tài sản ký cược thuộc về bên cho thuê và chấm dứt nghĩa vụ của bên
thuê với bên cho thuê. Các bên cần thận trọng trong việc thỏa thuận về tài sản ký cược. Tại
thời iểm hai bên phải trả lại tài sản mà có sự thay ổi khách quan giá trị tài sản thuê hoặc tài
sản ký cược theo hướng tăng lên hay giảm i so với giá trị ban ầu tại thòi iểm chuyển giao
tài sản thì các bên không có quvền yêu cầu thanh toán chênh lệch (trừ khi các bên có thỏa thuận khác). 3.6.5 Ký quỹ
Ký quỹ là việc bên có nghĩa vụ gửi một khoản tiền hoặc kim khí quí, á quí hoặc giấy tờ có
giá khác vào tài khoản phong toả tại một ngân hàng ể bảo ảm việc thực hiện nghĩa vụ theo
hợp ồng. Trường hợp bên có nghĩa vụ không thực hiện hoặc thực hiện không úng nghĩa vụ
thì bên có quyền ược tổ chức tín dụng nơi ký quỹ thanh toán, bồi thường thiệt hại do bên
có nghĩa vụ gây ra, sau khi trừ chi phí dịch vụ. Bộ luật Dân sự năm 2015 quy ịnh:“1- Ký
quỹ là việc bên có nghĩa vụ gửi một khoản tiền hoặc kim khí quý, á quý hoặc giấy tờ có giá
vào tài khoản phong tỏa tại một tổ chức tín dụng ể bảo ảm việc thực hiện nghĩa vụ. 2-
Trường hợp bên có nghĩa vụ không thực hiện hoặc thực hiện không úng nghĩa vụ thì bên
có quyền ược tổ chức tín dụng nơi ký quỹ thanh toán, bồi thường thiệt hại do bên có nghĩa
vụ gây ra, sau khi trừ chi phí dịch vụ. 3- Thủ tục gửi và thanh toán thực hiện theo quy ịnh
của pháp luật”. (Điều 30) Theo quy ịnh trên thì các tài sản không ược sử dụng ê ký quỹ
bao gồm: ộng sản, ngoại trừ kim khí quý hoặc á quý, bất ộng sản và quyền tài sản.Đồng
thời, nếu theo úng quy ịnh trên thì luôn có 3 bên tham gia và giao dịch ký quỹ, ó là bên có
nghĩa vu (bên ký quỹ), bên có quyền (bên nhận ký quỹ) và tổ chức tín dụng. Thủ tục gửi
và thanh toán ký quỹ ược thực hiện theo quy ịnh của pháp luật cũng thường có sự tham gia
của các tổ chức tín dụng như ký quỹ ể i làm việc ở nước ngoài, ký quỹ ể cho thuê lại lao
ộng, ký quỹ bảo ảm dự thầu hay ký quỹ ể xin giấy phép hoạt ộng dịch vụ việc làm. 3.6.6 Bảo lãnh
Bảo lãnh là việc người thứ ba (gọi là bên bảo lãnh) cam kết với bên có quyền (gọi là bên
nhận bảo lãnh) sẽ thực hiện nghĩa vụ thay cho bên có nghĩa vụ (gọi là bên ược bảo lãnh),
nếu khi ến thời hạn mà bên ược bảo lãnh không thực hiện hoặc thực hiện không úng nghĩa
vụ. Các bên cũng có thể thoả thuận về việc bên bảo lãnh chỉ phải thực hiện nghĩa vụ khi
bên ược bảo lãnh không có khả năng thực hiện nghĩa vụ của mình. Việc bảo lãnh phải ược lOMoARcPSD| 37054152 46
lập thành văn bản, có thể lập thành văn bản riêng hoặc ghi trong hợp ồng chính. Trong
trường hợp pháp luật có quy ịnh thì văn bản bảo lãnh phải ược công chứng, chứng thực.
Biện pháp bảo lãnh ược phát sinh trên cơ sở thỏa thuận của các bên. Trên thực tế thì vấn ề
bảo lãnh ược nhắc ến nhiều trong bảo lãnh ngân hàng. Hợp ồng bảo lãnh có thể ược xem
là hợp ồng phụ với mục ích ể bảo ảm thực hiện nghĩa vụ cho hợp ồng chính, thông thường
thì hợp ồng phụ Hải quan sẽ ược lập sau hợp ồng chính. Nếu trong các giao dịch khác, hợp
ồng có hiệu lực kể từ khi kí kết hoặc chuyển giao tài sản thì trong bảo lãnh, nghĩa vụ bảo
lãnh chỉ xuất hiện khi bên ược bảo lãnh không thực hiện hoặc thực hiện không úng nghĩa
vụ khi ến hạn thực hiện.
Đồng thời khác với cầm cố hay thế chấp, quan hệ bảo lãnh là quan hệ 3 bên: bên bảo lãnh,
bên nhận bảo lãnh, bên ược bảo lãnh. Bên bảo lãnh ứng ra cam kết với bên có quyền (bên
nhận bảo lãnh) sẽ thực hiện nghĩa vụ thay cho bên có nghĩa vụ (bên ược bảo lãnh), nếu khi
ến thời hạn mà bên ược bảo lãnh không thực hiện hoặc thực hiện không úng nghĩa vụ; và
các bên cũng có thể thỏa thuận về việc bên bảo lãnh chỉ phải thực hiện nghĩa vụ khi bên
ược bảo lãnh không có khả năng thực hiện nghĩa vụ của mình.
Đối tượng của bảo lãnh: Trong quan hệ nghĩa vụ dân sự, lợi ích các bên chủ thể hướng tới
là lợi ích vật chất. Và trong quan hệ bảo lãnh là việc sử dụng một lợi ích vật chất của chủ
thể Hải quan ể ảm bảo lợi ích vật chất cho chủ thể khác. Vì vậy người bảo lãnh phải có ủ
iều kiện mang ến lợi ích vật chất tương ương với lợi ích vật chất mà người nhận bảo lãnh
có quyền nhận ược từ người có nghĩa vụ. Lợi ích vật chất ó có thể là tài sản hoặc một công
việc phải thực hiện. Nếu ối tượng của bảo lãnh là công việc phải thực hiện thì trong trường
hợp người có nghĩa vụ không thể thực hiện công việc thì người bảo lãnh phải thực hiện
công việc ó. Nếu ối tượng của nghĩa vụ dân sự là một khoản tiền hoặc một tài sản có giá
trị thì nghĩa vụ của bảo lãnh là tài sản thuộc quyền sở hữu của người bảo lãnh.
Phạm vi của bảo lãnh: Điều 336 Bộ luật dân sự quy ịnh về phạm vi bảo lãnh như sau: Bên
bảo lãnh có thể cam kết bảo lãnh một phần hoặc toàn bộ nghĩa vụ cho bên ược bảo lãnh.
Nghĩa vụ bảo lãnh bao gồm cả tiền lãi trên nợ gốc, tiền phạt, tiền bồi thường thiệt hại, lãi
trên số tiền chậm trả, trừ trường hợp có thoả thuận khác. Các bên có thể thỏa thuận sử dụng
biện pháp bảo ảm bằng tài sản ể bảo ảm thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh. Trường hợp nghĩa vụ
ược bảo lãnh là nghĩa vụ phát sinh trong tương lai thì phạm vi bảo lãnh không bao gồm
nghĩa vụ phát sinh sau khi người bảo lãnh chết hoặc pháp nhân bảo lãnh chấm dứt tồn tại.
3.7 Trách nhiệm do vi phạm Hợp ồng dịch vụ logistics
3.7.1 Các căn cứ áp dụng trách nhiệm do vi phạm hợp ồng
Với tính chất là một loại trách nhiệm pháp lý, trách nhiệm do vi phạm hợp ồng trong kinh
doanh, thương mại ược áp dụng khi có những căn cứ do pháp luật quy ịnh. Với mỗi hình
thức chế tài, căn cứ áp dụng có sự khác nhau nhất ịnh, phụ thuộc vào tính chất và mục ích
của hình thức chế tài ó. Theo quy ịnh hiện hành, các hình thức chế tài ược áp dụng khi có các căn cứ sau: lOMoARcPSD| 37054152 47
Căn cứ thứ nhất, có hành vi vi phạm nghĩa vụ theo hợp ồng
Hành vi vi phạm hợp ồng là căn cứ pháp lý ể áp dung ối với tất cả các hình thức chế tài do
vi phạm hợp ồng. Hành vi vi phạm hợp ồng trong kinh doanh, thương mại là xử sự của các
chủ thể hợp ồng không phù hợp với các nghĩa vụ theo hợp ồng. Biểu hiện cụ thể của vi
phạm hợp ồng trong kinh doanh, thương mại là việc không thực hiện hoặc thực hiện không
úng, không ầy ủ theo nghĩa vụ hợp ồng. Cần lưu ý, trong quan hệ hợp ồng trong kinh doanh,
thương mại, các bên không chỉ phải thực hiện những nghĩa vụ thỏa thuận trong hợp ồng
(ghi vào hợp ồng), mà coi có thể phải thực hiện những nghĩa vụ theo quy ịnh của pháp luật
(trong khoa học pháp lý thường gọi là nội dung thường lệ của hợp ồng trong kinh doanh,
thương mại). Vì vậy, khi xem xét hành vi có vi phạm hợp ồng trong kinh doanh, thương
mại hay không, cần phải căn cứ vào hợp ồng và các quy ịnh về hợp ồng trong kinh doanh,
thương mại. Căn cứ thứ hai, có thiệt hại thực tế xảy ra
Thiệt hại vật chất thực tế do vi phạm hợp ồng trong kinh doanh, thương mại gây ra là căn
cứ bắt buộc phải có khi áp dung chế tài bồi thường thiệt hại. Đối với các hình thức chế tai
khác, thiệt hại thực tế có thể ược coi là tình tiết ể xác ịnh mức ộ nặng, nhẹ của chế tài ược
áp dung. Thiệt hại thực tế là những thiệt hại có thể tính ược thành tiền mà bên bị vi phạm
hợp ồng phải gánh chịu (hàng hóa mất mát, hư hỏng, chi phí ngăn chặn, hạn chế thiệt
hại…). Thiệt hại thực tế ược chia làm hai loại là thiệt hại trực tiếp và thiệt hại gián tiếp.
Thiệt hại trực tiếp là những thiệt hại ã xảy ra trên thực tế, có thể tính toán một cách dể dàng
và chính xác. Biểu hiện cụ thể của thiệt hại trực tiếp là tài sản bị mất mát, hư hỏng, chi phí
ể ngăn chặn và hạn chế thiệt hại do vi phạm hợp ồng gây ra. Thiệt hại gián tiếp là những
thiệt hại phải dựa trên sự suy oán khoa học (trên cơ sở những chứng cứ, tài liệu) mới có thể
xác ịnh ược. Biểu hiện cụ thể của thiệt hại gián tiếp là thu nhập thực tế bị mất, bị giảm sút,
khoản lợi áng lẽ ược hưởng mà bên có quyền lợi bị vi phạm phải chịu.
Về nguyên tắc, bên bị vi phạm chỉ ược bồi thường (và bên vi phạm chỉ có nghĩa vụ phải
bồi thường) những khoản thiệt hại trong phạm vi do pháp luật quy ịnh. Đối với các hợp
ồng nói chung, các khoản thiệt hại do vi phạm nghĩa vụ hợp ồng gây ra bao gồm tổn thất
về tài sản, chi phí hợp lý ể ngăn chặn, hạn chế, khắc phục thiệt hại, thu nhập thực tế bị mất
hoặc bị giảm sút. Đối với hợp ồng trong lĩnh vực kinh doanh, thương mại, Luật Thương
mại quy ịnh về các khoản thiệt hại do vi phạm hợp ồng bao gồm giá trị tổn thất thực tế,
trực tiếp mà bên bị vi phạm phải chịu do bên vii phạm gây ra là khoản lợi trực tiếp mà bên
bị vi phạm áng lẽ ược hưởng nếu không có hành vi vi phạm. Nếu bên vi phạm chậm thanh
toán tiền, thì bên bị vi phạm có quyền yêu cầu trả tiền lãi trên số tiền chậm trả ó theo lãi
suát nợ quá hạn trung bình trên thị trường tại thời iểm thanh toán tương ứng với thời gian chậm trả.
Căn cứ thứ ba, có mối quan hệ nhân quả giữa hành vi vi phạm và thiệt hại thực tế Mối
quan hệ nhân quả giữa hành vi vi phạm hợp ồng và thiệt hại thực tế ược xác ịnh khi hành
vi vi phạm và thiệt hại thực tế có mối liên hệ nội tại, tất yếu; hành vi vi hạm là nguyên nhân
trực tiếp gây ra thiệt hại. Bên có hành vi vi phạm hợp ồng chỉ phải bồi thường thiệt hại khi lOMoARcPSD| 37054152 48
thiệt hại xảy ra là kết quả tất yếu của hành vi vi phạm hợp ồng. Trên thực tế, một hành vi
vi phạm hợp dồng có thể gây ra nhiều khoản thiệt hại và một khoản thiệt hại cũng có thể
ược sinh ra do nhiều hành vi vi phạm hợp ồng. Trong khi ó, các chủ thể hợp ồng, ặc biệt là
các chủ thể kinh doanh, có thể cùng lúc tham gia nhiều quan hệ hợp ồng khác nhau. Vì vậy,
việc xác ịnh chính xác mối quan hệ nhân quả giữa hành vi vi phạm hợp ồng và thiệt hai
thực tế không phải bao giờ cũng dể dàng; sẽ rất dễ nhầm lẫn nếu chỉ dựa vào sự suy oán
chủ quan. Điều Hải quan òi hỏi bên bị vi phạm khi òi bồi thường thiệt hại (cũng như các
cơ quan tài phán khi áp dụng quyết ịnh chế tài bồi thường thiệt hại ối với bên vi phạm) phải
dựa trên những chứng cứ rõ ràng, xác thực và hợp pháp.
Căn cứ thứ tư, có lỗi của bên vi phạm
Căn cứ bắt buộc phải có ể áp dụng ối với tất cả các hình thức chế tài do vi phạm hợp ồng
là lỗi của bên vi phạm hợp ồng. Trong khoa học pháp lý, lỗi ược hiểu là trạng thái tâm lý
và mức ộ nhận thức của một người ối với hành vi của họ và hậu quả của hành vi ó. Vấn ề
trạng thái tâm lý và nhận thức chỉ ược ặt ra ối với các chủ thể là cá nhân. Trong khi bên vi
phạm hợp ồng có thể là cá nhân hoặc tổ chức. Vì vậy, khi xác ịnh lỗi của chủ thể là tổ chức
vi phạm hợp ồng ể áp dụng trách nhiệm hợp ồng, phải căn cứ vào lỗi của người ại diện
cho tổ chức ã giao kết và thực hiện hợp ồng. Trách nhiệm hợp ồng ược áp dung theo nguyên
tắc lỗi suy oán, theo ó mọi hành vi không thực hiện, thực hiện không úng hợp ồng ều bị
suy oán là có lỗi (trừ trường hợp bên vi phạm chứng minh ược mình không có lỗi); bên vi
phạm cũng như cơ quan tài phán không có nghĩa vụ chứng minh lỗi của bên vi phạm.
3.7.2 Các loại chế tài dụng khi vi phạm hợp ồng
Khi có hành vi vi phạm hợp ồng, bên vi phạm phải chịu trách nhiệm pháp lý là: Bồi thường
thiệt hại và Phạt vi phạm. Chúng ta cần phân biệt 02 loại chế tài này có những iểm khác biệt cơ bản sau: TIÊU CHÍ BỒI THƯỜNG THIỆT PHẠT VI PHẠM HẠI lOMoAR cPSD| 37054152 49 Khái niệm
Bồi thường thiệt hại là việc Phạt vi phạm là việc bên bị
bên vi phạm bồi thường vi phạm yêu cầu bên vi
những tổn thất do hành vi vi phạm trả một khoản tiền
phạm hợp ồng gây ra cho phạt do vi phạm hợp ồng bên bị vi phạm.
nếu trong hợp ồng có thoả thuận.
(Riêng ối với hợp ồng
thương mại trừ các trường
hợp miễn trách nhiệm quy
ịnh tại Điều 294 Luật
Thương mại 2005 sẽ không
phải chịu chế tài phạt vi phạm.) Mục ích áp dụng
Khắc phục hậu quả do hành Ngăn ngừa các vi phạm có vi vi phạm gây nên
thể xảy ra trong quá trình thực hiện hợp ồng Căn cứ phát sinh
Phát sinh khi có ủ 3 yếu tố: - Có hành vi vi phạm - Có thỏa thuận; hợp ồng; - Có hành vi vi phạm - Có thiệt hại thực tế hợp ồng xảy ra;
=>Việc phạt vi phạm chỉ ặt -
Có mối quan hệ nhân ra nếu có sự thỏa thuận của
quả: Hành vi vi phạm hợp
các bên chủ thể trong hợp ồng
là nguyên nhân trực tiếp gây ồng. Nếu trong hợp ồng ra thiệt hại.
không có ghi nhận về vấn ề
=>Cho dù các bên có thỏa phạt vi phạm thì bên bị vi
thuận hay không, thì khi xảy phạm không có quyền yêu
ra thiệt hại, bên gây thiệt hại cầu phạt vi phạm hợp ồng ối
vẫn phải bồi thường theo với bên vi phạm. quy ịnh của pháp luật. lOMoARcPSD| 37054152 50 Mức chế tài áp dụng
Bồi thường toàn bộ thiệt hại, >>> Đối với hợp ồng dân bao gồm: sự: -
Giá trị tổn thất trực Mức phạt vi phạm hợp ồng tiếp và;
do các bên tự do thỏa thuận
(không bị khống chế mức -
Khoản lợi trực tiếp tối a) ãng lẽ ược hưởng.
Trừ trường hợp các bên có Thỏa thuận phạt vi phạm
thỏa thuận khác hoặc luật có ược quy ịnh tại Điều 418 Bộ quy ịnh khác
luật dân sự 2015, theo ó, :
phạt vi phạm là sự thỏa -
Do các bên chủ thể thuận giữa các bên trong
thỏa thuận miễn trừ trách hợp ồng, theo ó bên vi phạm
nhiệm bồi thường thiệt hại. nghĩa vụ phải nộp một -
Thiệt hại gây ra khoản tiền cho bên bị vi
không do lỗi của bên gây phạm. Mức phạt vi phạm do
thiệt hại mà là do lỗi của bên các bên thỏa thuận, trừ bị thiệt hại.
trường hợp luật liên quan có quy ịnh khác. -
Thiệt hại xảy ra do sự kiện bất khả kháng.
>>> Đối với mức phạt hợp ồng thương mại: Theo Điều 301 Luật Thương mại 2005, theo ó,
mức phạt ối với vi phạm
nghĩa vụ hợp ồng hoặc tổng
mức phạt ối với nhiều vi
phạm do các bên thoả thuận trong hợp ồng, nhưng
không quá 8% giá trị phần
nghĩa vụ hợp ồng bị vi
phạm, trừ trường hợp quy
ịnh tại Điều 266 của Luật
Hải quan quy ịnh về phạt vi
phạm, bồi thường thiệt lOMoARcPSD| 37054152 51
hại trong trường hợp kết quả giám ịnh sai.
>>> Đối với mức phạt hợp ồng xây dựng: Theo khoản 2 Điều 146 Luật xây dựng
2014 thì:“ Đối với công
trình xây dựng sử dụng vốn
nhà nước, mức phạt hợp ồng
không vượt quá 12% giá trị
phần hợp ồng bị vi phạm.
Ngoài mức phạt theo thỏa
thuận, bên vi phạm hợp ồng
còn phải bồi thường thiệt
hại cho bên kia, bên thứ ba
(nếu có) theo quy ịnh của
Luật Hải quan và pháp luật có liên quan khác”.
Quan hệ giữa hai chế tài
Đối với hợp ồng dân sự: –
Có thể chỉ thỏa thuận áp dụng chế tài phạt vi phạm; –
Có thể thỏa thuận áp dụng ồng thời hai chế tài; –
Có thỏa thuận về phạt vi phạm nhưng không thỏa
thuận về việc vừa phải chịu phạt vi phạm vừa phải bồi
thường thiệt hại thì chỉ ược áp dụng chế tài phạt vi phạm.
Đối với hợp ồng thương mại: –
Không có thỏa thuận phạt vi phạm thì chỉ có quyền
òi yêu cầu bồi thường thiệt hại; –
Có thỏa thuận phạt vi phạm thì có thể áp dụng cả hai chế tài.
3.8 Giải quyết tranh chấp hợp ồng dịch vụ Logistics
3.8.1 Khái niệm, ặc iểm Khái niệm
Tranh chấp hợp ồng dịch vụ logistics ược hiểu là mâu thuẫn giữa các bên tham gia ký kết
hợp ồng về việc thực hiện, thực hiện không ầy ủ hoặc không thực hiện các quyền và nghĩa
vụ theo hợp ồng ã ược ký kết. lOMoAR cPSD| 37054152 52
Tranh chấp hợp ồng cũng ược hiểu là ý kiến bất ồng của các bên về việc ánh giá hành vi vi
phạm hoặc là cách thức giải quyết hậu quả từ vi phạm ó.
Đặc iểm của tranh chấp hợp ồng: -
Tranh chấp hợp ồng thường phát sinh từ quan hệ hợp ồng và thuộc quyền tự quyết của các bên tranh chấp; -
Tranh chấp hợp ồng luôn có yếu tố vật chất hoặc tinh thần và gắn với lợi ích các bên tranh chấp; -
Nguyên tắc giải quyết các tranh chấp hợp ồng là các bên bình ẳng với nhau và theo thỏa thuận;
3.8.2 Các phương thức giải quyết tranh chấp hợp ồng
3.8.2.1. Phương thức thương lượng, hòa giải
Hòa giải là hình thức giải quyết tranh chấp xuất hiện sớm nhất trong lịch sử xã hội loài
người trên nhiều lãnh vực, chứ không riêng ặc trưng gì với tranh chấp Hợp ồng. Khi hòa
giải các bên tranh chấp cùng nhau bàn bạc, thỏa thuận ể i ến thống nhất một phương án giải
quyết bất ồng giữa họ và tự nguyện thực hiện phương án ã thỏa thuận qua hòa giải. Các
bên phải tự thương lượng, hòa giải với nhau khi phát sinh tranh chấp. Khi thương lượng,
hòa giải bất thành mới ưa ra Tòa án hoặc trọng tài giải quyết. Ngay tại Tòa án, các bên vẫn
có thể tiếp tục hòa giải với nhau. Ở VN, bình quân mỗi năm, số lượng tranh chấp kinh tế
ược giải quyết bằng phương thức hòa giải chiếm ến trên dưới 50% tổng số vụ việc mà Tòa án ã phải giải quyết.
Các ưu iểm của giải quyết tranh chấp Hợp ồng kinh tế trong thực tế bằng phương thức hòa giải:
- Là phương thức giải quyết tranh chấp ơn giản, nhanh chóng, ít tốn kém.
- Các bên hòa giải thành thì không có kẻ thắng người thua nên không gây ra tình trạng ối
ầu giữa các bên, vì vậy duy trì ược quan hệ hợp tác vẫn có giữa các bên.
Các bên dễ dàng kiểm soát ược việc cung cấp chứng từ và sử dụng chứng từ ó giữ ược các
bí quyết kinh doanh và uy tín của các bên.
- Hòa giải xuất phát từ sự tự nguyện có iều kiện của các bên, nên khi ạt ược phương án
hòa giải, các bên thường nghiêm túc thực hiện.
Những mặt hạn chế của phương thức hòa giải trong tranh chấp Hợp ồng:
- Kết quả của việc hoà giải phụ thuộc vào thiện chí của các bên tranh chấp. Nếu một bên
thiếu thiện chí thì có thể sẽ lợi dụng thủ tục hòa giải ể trì hoãn việc thực hiện nghĩa vụ
của mình. Việc trì hoãn giải quyết tranh chấp có thể ưa ến hậu quả là bên có quyền lợi
bị vi phạm mất quyền khởi kiện tại Tòa án hoặc trọng tài vì hết thời hạn khởi kiện. lOMoAR cPSD| 37054152 53
- Nếu hoà giải bất thành, thì lợi thế về chi phí thấp trở thành gánh nặng bổ sung cho các bên tranh chấp.
Các hình thức hòa giải:
- Tự hòa giải: là do các bên tranh chấp tự bàn bạc ể i ến thống nhất phương án giải quyết
tranh chấp mà không cần tới sự tác ộng hay giúp ỡ của ệ tam nhân.
- Hòa giải qua trung gian: là việc các bên tranh chấp tiến hành hòa giải với nhau dưới sự
hổ trợ, giúp ỡ của người thứ ba (người trung gian hòa giải). Trung gian hòa giải có thể
là cá nhân, tổ chức hay Tòa án do các bên tranh chấp chọn lựa hoặc do pháp luật qui ịnh.
- Hòa giải ngoài thủ tục tố tụng: là việc hòa giải ược các bên tiến hành trước khi dưa ơn
khởi kiện ra Tòa án hay trọng tài.
- Hòa giải trong thủ tục tố tụng: là việc hòa giải ược tiến hành tại Tòa án, trong tài khi
các cơ quan Hải quan tiến hành giải quyết tranh chấp theo ơn kiện của một bên (hòa
giải dưới sự trợ giúp của Tòa án hay trọng tài). Tòa án, trong tài sẽ ra quyết ịnh công
nhận sự thỏa thuận của các bên và quyết ịnh Hải quan có giá trị cưỡng chế thi hành ối với các bên.
3.8.2.2 Phương thức giải quyết bởi Trọng tài
Các bên thỏa thuận ưa ra những tranh chấp ã hoặc sẽ phát sinh giữa họ ra giải quyết tại
Trọng tài và Trọng tài sau khi xem xét sự việc tranh chấp, sẽ ưa ra phán quyết có giá trị
cưỡng chế thi hành ối với các bên. Phương thức giải quyết trọng tài cũng bắt nguồn từ sự
thỏa thuận của các bên trên cơ sở tự nguyện. Các bên ược quyền thỏa thuận lựa chọn một
Trọng tài phù hợp, chỉ ịnh trọng tài viên ể thành lập Hợp ồng (hoặc Ủy ban) Trọng tài giải
quyết tranh chấp. Khác với thương lượng hòa giải, trọng tài là một cơ quan tài phán (xét
xử). Tính tài phán của trọng tài thể hiện ở quyết ịnh trọng tài có giá trị cưỡng chế thi hành.
Trung tâm trọng tài Quốc tế Việt Nam có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp phát sinh
từ quan hệ kinh tế, trong ó có tranh chấp Hợp ồng (tranh chấp phát sinh từ Hợp ồng thuần
túy dân sự không thuộc thẩm quyền giải quyết của Trọng tài). Thẩm quyền của Trọng tài
ược xác ịnh không phụ thuộc vào quốc tịch, ịa chỉ trụ sở giao dịch chính của các bên tranh
chấp hay nơi các bên tranh chấp có tài sản hay nơi ký kết hoặc thực hiện Hợp ồng.
Điều kiện ể trọng tài có thẩm quyền giải quyết tranh chấp là các bên phải có thỏa thuận
trọng tài. Thỏa thuận trọng tài là sự nhất trí của các bên ưa ra những tranh chấp ã hoặc sẽ
phát sinh giữa họ ra giải quyết tại trọng tài. Thỏa thuận trọng tài phải thể hiện dưới hình
thức văn bản và phải chỉ ích danh một trung tâm trọng tài cụ thể . Thỏa thuận trọng tài có
thể là một iều khoản của Hợp ồng ( iều khoản trọng tài) hay là một thỏa thuận riêng biệt
(Hiệp nghị trọng tài). Mọi sự thay ổi, ình chỉ, hủy bỏ hay vô hiệu của Hợp ồng ều khôn
glàm ảnh hưởng ến hiệu lực của thoả thuận trọng tài (trừ trường hợp lý do làm Hợp ồng vô
hiệu cũng là lý do làm thoả thuận trọng tài vô hiệu). Thỏa thuận trọng tài không có giá trị lOMoARcPSD| 37054152 54
ràng buộc các bên khi nó không có hiệu lực hoặc không thể thi hành ược. Khi ã có thỏa
thuận trọng tài thì các bên chỉ ược kiện tại trọng tài theo sự thỏa thuận mà thôi. Tòa án
không tham gia giải quyết nếu các bên ã thỏa thuận trọng tài, trừ trường hợp thỏa thuận
trọng tài ó là vô hiệu hoặc thỏa thuận trọng tài là không thể thực hiện ược.
Trọng tài hoạt ộng theo nguyên tắc xét xử một lần. phán quyết trọng tài có tính chung thẩm:
các bên không thể kháng cáo trước Tòa án hoặc các tổ chức nào khác. Các bên tranh chấp
phải thi hành phán quyết trọng tài trong thời hạn ấn ịnh của phán quyết.
Các ưu iểm của phương thức giải quyết tranh chấp Hợp ồng thông qua trọng tài:
- Thủ tục trọng tài ơn giản, nhanh chóng.
- Các bên tranh chấp có khả năng tác ộng ến quá trình trọng tài.
- Quyền chỉ ịnh trọng tài viên giúp các bên lựa chọn ược trọng tài viên giỏi, nhiều kinh
nghiệm, am hiểu sâu sắc vấn ề ang tranh chấp. Qua ó, có iều kiện giải quyết tranh chấp
Hợp ồng nhanh chóng, chính xác.
- Nguyên tắc trọng tài không công khai giúp các bên hạn chế sự tiết lộ các bí quyết kinh
doanh, giữ ược uy tính của các bên trên thương trường.
- Trọng tài không ại diện cho quyền lực nhà nước nên rất phù hợp ể giải quyết các tranh
chấp có nhân tố nước ngoài.
Các mặt hạn chế của phương thức trọng tài:
- Tính cưỡng chế thi hành các quyết ịnh trọng tài không cao (vì Trọng tài không ại diện
cho quyền lực tư pháp của nhà nước).
- Việc thực hiện các quyết ịnh trọng tài hoàn tòan phụ thuộc vào ý thức tự nguyện của các bên.
3.8.2.3 Phương thức giải quyết tranh chấp hợp ồng theo thủ tục tố tụng tư pháp
Khi tranh chấp Hợp ồng phát sinh, nếu các bên không tự thương lượng, hòa giải với nhau
thì có thể ược giải quyết tại Tòa án. Tùy theo tính chất của Hợp ồng là kinh tế hay dân sự
mà các tranh chấp phát sinh có thể ược Tòa án giải quyết theo thủ tục tố tụng kinh tế hay
thủ tục tố tụng dân sự
Các lợi thế của việc giải quyết tranh chấp Hợp ồng qua Tòa án:
- Các quyết ịnh của Tòa án ( ại diện cho quyền lực tư pháp của nhà nước) có tính cưỡng
chế thi hành ối với các bên.
- Với nguyên tắc 2 cấp xét xử, những sai sót trong quá trình giải quyết tranh chấp có khả
năng ược phát hiện khắc phục.
- Với iều kiện thực tế tại Việt Nam, thì án phí Tòa án lại thấp hơn lệ phí trọng tài. Các
mặt hạn chế của việc giải quyết tranh chấp Hợp ồng qua Tòa án:
- Thời gian giải quyết tranh chấp thường kéo dài (vì thủ tục tố tụng Tòa án quá chặt chẽ). lOMoARcPSD| 37054152 55
- Khả năng tác ộng của các bên trong quá trình tố tụng rất hạn chế.
CHƯƠNG 4: PHÁP LUẬT VỀ VẬN TẢI
4.1 Pháp luật về vận tải biển
4.1.1 Công ước của liên hiệp quốc về chuyên chở hàng hoá bằng ường biển 1978
4.1.1.1 Một số khái niệm
Người chuyên chở là bất kỳ người nào, tự mình hoặc trên danh nghĩa của mình, một
hợp ồng vận tải bằng ường biển ã ược ký kết với người gửi hàng.
Người chuyên chở thực tế là bất kỳ người nào ược người chuyên chở ủy thác thực
hiện việc chuyên chở hàng hóa hoặc một phần việc chuyên chở ó, và bao gồm bất kỳ người
nào khác ược giao phó thực hiện việc chuyên chở ó.
Người gửi hàng là bất kỳ người nào tự ký hay ược người khác ứng tên hoặc thay mặt
ký một hợp ồng vận tải hàng hóa bằng ường biển với người chuyên chở, hoặc là bất kỳ
người nào mà chính người ó giao hoặc ược người khác ứng tên hay thay mặt giao hàng cho
người chuyên chở liên quan tới hợp ồng vận tải ường biển.
Người nhận hàng là người có quyền nhận hàng.
Hàng hóa gồm cả súc vật sống, nếu hàng hóa ược óng trong container, pallet hoặc
công cụ vận tải tương tự, hoặc khi hàng hóa ược bao gói, “hàng hóa” bao gồm cả công cụ
vận tải hoặc bao gói ó nếu chúng ược người gửi hàng cung cấp.
4.1.1.2 Trách nhiệm của người chuyên chở và người chuyên chở thực tế -
Khi việc chuyên chở hay một phần chuyên chở ược giao cho người chuyên chở thực
tế ảm nhiệm, dù việc ủy thác ó có phù hợp với quyền tự do trong hợp ồng vận tải ường
biển hay không, người chuyên chở vẫn phải chịu trách nhiệm ối với toàn bộ quá trình
chuyên chở theo úng những quy ịnh của Công ước này. Đối với phần chuyên chở do người
chuyên chở thực tế tiến hành, người chuyên chở phải chịu trách nhiệm về những hành vi
và thiếu sót của người chuyên chở thực tế và của người làm công và ại lý của người chuyên
chở thực tế chỉ khi những người này hoạt ộng trong phạm vi công việc ược giao. -
Tất cả các quy ịnh của Công ước này quy ịnh trách nhiệm của người chuyên chở
cũng ược áp dụng ối với trách nhiệm của người chuyên chở thực tế trong quãng ường
chuyên chở do người này thực hiện. -
Bất kỳ thỏa thuận ặc biệt nào mà theo ó người chuyên chở ảm nhận những nhiệm
vụ không ược ặt ra trong Công ước, hoặc từ bỏ những quyền ược hưởng theo Công ước
này, chỉ có hiệu lực ối với người chuyên chở thực tế, nếu ược người chuyên chở thực tế
ồng ý rõ ràng bằng văn bản. Dù người chuyên chở thực tế có ồng ý như vậy hay không,
người chuyên chở vẫn bị ràng buộc bởi những nghĩa vụ hoặc bởi những sự từ bỏ phát sinh
từ sự thỏa thuận ặc biệt ó. -
Trong trường hợp và trong chừng mực mà cả người chuyên chở và người chuyên
chở thực tế cùng chịu trách nhiệm, trách nhiệm của họ là liên ới và riêng biệt. lOMoARcPSD| 37054152 56 -
Tổng số tiền bồi thường mà người chuyên chở, người chuyên chở thực tế và những
người làm công và ại lý của họ phải chịu không ược vượt quá những giới hạn trách nhiệm
quy ịnh trong Công ước này. -
Không một quy ịnh nào trong các quy ịnh nói trên làm phương hại ến quyền truy òi
có thể có giữa người chuyên chở và người chuyên chở thực tế.
4.1.1.3 Thời hạn trách nhiệm
Trách nhiệm của người chuyên chở ối với hàng hóa, theo Công ước này, bao gồm
khoảng thời gian mà người chuyên chở ã chịu trách nhiệm về hàng hóa ở cảng xếp hàng,
trong quá trình chuyên chở và ở cảng dỡ hàng.
Người chuyên chở ược coi là chịu trách nhiệm về hàng hóa:
- Kể từ khi người chuyên chở ã nhận hàng từ:
Người gửi hàng hoặc một người thay mặt người gửi hàng, hoặc
Một cơ quan hoặc người thứ ba khác mà theo luật pháp hoặc quy ịnh ở cảng xếp hàng,
hàng hóa phải ược trao cho họ ể gửi i.
- Cho ến khi người chuyên chở ã giao hàng:
Bằng cách chuyển giao hàng cho người nhận, hoặc
Trong trường hợp người nhận không nhận hàng từ người chuyên chở, bằng cách ặt
hàng hóa dưới sự ịnh oạt của người nhận hàng, phù hợp với hợp ồng hoặc luật lệ hay tập
quán buôn bán mặt hàng ó tại cảng dỡ, hoặc
Bằng cách chuyển giao cho một cơ quan hoặc cho một người thứ ba khác mà theo
luật lệ hoặc quy ịnh áp dụng ở cảng dỡ, hàng hóa phải ược chuyển giao cho họ.
Chú ý: Khi nói ến người chuyên chở hoặc người nhận hàng, ngoài người chuyên chở
hoặc người nhận hàng ra, còn có nghĩa là nói ến cả người làm công hay ại lý của họ.
4.1.1.4 Cơ sở trách nhiệm
- Người chuyên chở chịu trách nhiệm về những thiệt hại do hàng hóa bị mất mát hoặc
hư hỏng cũng như do việc chậm giao hàng; nếu sự cố gây ra mất mát, hư hỏng hoặc chậm
giao hàng xảy ra trong khi hàng hóa ang thuộc trách nhiệm của người chuyên chở theo quy
ịnh, trừ khi người chuyên chở chứng minh ược rằng bản thân mình, những người làm công
hoặc người ại lý của mình ã áp dụng mọi biện pháp hợp lý, cần thiết ể tránh sự cố ó và hậu quả của nó.
- Được coi là chậm giao hàng khi hàng không ược giao ở cảng dỡ hàng quy ịnh trong
hợp ồng vận tải ường biển trong thời gian ã thỏa thuận rõ ràng, hoặc nếu không có sự thỏa
thuận như vậy, trong thời gian hớp lý có thể òi hỏi ở một người chuyên chở cần mẫn, có
xét ến hoàn cảnh của sự việc. lOMoARcPSD| 37054152 57
- Người có quyền khiếu nại về việc mất hàng có thể coi là hàng hóa ã bị mất, nếu
hàng ó không ược giao theo quy ịnh trong vòng 60 ngày liên tục tiếp sau ngày hết hạn giao hàng.
- Người chuyên chở chịu trách nhiệm về:
Mất mát hoặc hư hỏng của hàng hóa hay chậm giao hàng do cháy gây ra, nếu người
khiếu nại chứng minh ược rằng cháy xảy ra là do lỗi hoặc sơ suất của người chuyên chở,
người làm công hoặc ại lý của người chuyên chở.
Mất mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng mà người khiếu nại chứng minh ược là do lỗi
hoặc do sơ suất của người chuyên chở, người làm công hoặc ại lý của người chuyên chở
gây ra trong khi thi hành mọi biện pháp hợp lý, cần thiết ể dập tắt lửa và ể tránh, hạn chế hậu quả của cháy.
Trong trường hợp cháy trên tàu ảnh hưởng ến hàng hóa, nếu người khiếu nại hoặc
người chuyên chở yêu cầu, phải tiến hành giám ịnh theo úng thực tiễn hàng hải ể xác ịnh
nguyên nhân và tình hình của vụ cháy và một bản sao biên bản giám ịnh phải ược chuyển
cho người chuyên chở và người khiếu nại theo yêu cầu của họ.
- Đối với súc vật sống, người chuyên chở không chịu trách nhiệm về mất mát, hư
hỏng hoặc chậm giao hàng xảy ra do bất kỳ rủi ro ặc biệt nào vốn có trong loạt chuyên chở
này. Nếu người chuyên chở ã chứng minh ược rằng mình ã làm úng mọi chỉ dẫn ặc biệt
của người gửi hàng liên quan ến súc vật và chứng minh ược rằng trong hoàn cảnh ó, sự mất
mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng có thể ã do những rủi ro nói trên gây ra, việc mất mát,
hư hỏng hoặc chậm giao hàng ược suy oán là do nguyên nhân ó gây ra trừ phi có bằng
chứng là toàn bộ hoặc một phần mất mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng gây ra do lỗi hoặc
sơ suất của người chuyên chở, người làm công hoặc ại lý của người chuyên chở.
- Trừ trường hợp tổn thất chung, người chuyên chở không chịu trách nhiệm khi mất
mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng xảy ra do thi hành những biện pháp nhằm cứu sinh
mạng hay những biện pháp hợp lý nhằm cứu tài sản trên biển.
- Khi lỗi lầm hoặc sơ suất của người chuyên chở, người làm công hoặc ại lý của người
chuyên chở cùng với một nguyên nhân khác gây ra mất mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng,
người chuyên chở chỉ chịu trách nhiệm trong phạm vi việc mất mát, hư hỏng hoặc chậm
giao hàng xảy ra do lỗi hoặc sơ suất ó, với iều kiện là người chuyên chở chứng minh ược
phần mất mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng không do lỗi hoặc sơ suất ó gây nên.
4.1.1.5 Giới hạn trách nhiệm
Trách nhiệm của người chuyên chở về thiệt hại do hàng hóa bị mất mát hoặc hư hỏng
ược giới hạn bằng số tiền tương ương 835 ơn vị tính toán cho mỗi kiện hoặc ơn vị chuyên
chở khác hoặc tương ương 2,5 ơn vị tính toán cho mỗi kilogram trọng lượng cả bao bì của
hàng hóa bị mất mát hoặc bị hư hỏng, tùy theo cách tính nào cao hơn. lOMoARcPSD| 37054152 58
Trách nhiệm của người chuyên chở về việc chậm giao hàng theo ược giới hạn bởi số
tiền tương ương 2,5 lần tiền cước phải trả cho số hàng giao chậm nhưng không vượt quá
tổng số tiền cước phải trả theo quy ịnh của hợp ồng vận tải hàng hóa bằng ường biển.
Trong mọi trường hợp, tổng trách nhiệm của người chuyên chở không ược vượt quá
giới hạn trách nhiệm ược xác ịnh theo tiểu mục (a) của mục này ối với trường hợp tổn thất
toàn bộ hàng hóa mà người chuyên chở có trách nhiệm.
Để tính toán số tiền nào lớn hơn, những quy tắc sau ây ược áp dụng:
Nếu container, pallet hay công cụ vận tải tương tự ược dùng ể óng hàng, những kiện
hoặc những ơn vị chuyên chở khác liệt kê trong vận ơn, nếu vận ơn ược cấp, hoặc trong bất
cứ chứng từ nào làm bằng chứng cho hợp ồng vận tải ường biển và ược óng trong công cụ
vận tải ó, ều ược coi là những kiện hoặc những ơn vị chở hàng. Ngoài cách nói trên, những
hàng hóa chứa trong công cụ vận tải ó chỉ ược coi là một ơn vị chuyên chở.
Trong những trường hợp mà bản thân công cụ vận tải bị mất hoặc hư hỏng, công cụ
vận tải ó ược coi là một ơn vị chuyên chở riêng biệt, nếu nó không do người chuyên chở sở hữu hoặc cung cấp.
Đơn vị tính toán là Quyền Rút vốn Đặc biệt (SDR) do Quỹ Tiền tệ Quốc tế xác ịnh.
Người chuyên chở và người gửi hàng có thể thỏa thuận quy ịnh những giới hạn trách nhiệm
vượt quá các giới hạn quy ịnh.
4.1.1.6 Mất quyền hưởng giới hạn trách nhiệm
Người chuyên chở không ược quyền hưởng giới hạn trách nhiệm, nếu có bằng chứng
rằng mất mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng là do hành ộng hoặc thiếu sót của người chuyên
chở ược thực hiện một cách có ý thức nhằm gây ra mất mát, hử hỏng hoặc chậm giao hàng
hoặc thực hiện một cách thiếu thận trọng trong khi biết rằng mất mát, hư hỏng hoặc chậm
giao hàng ó có thể xảy ra.
Một người làm công hoặc ại lý của người chuyên chở không có quyền hưởng giới hạn
trách nhiệm, nếu có bằng chứng rằng mất mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng là do hành
ộng hoặc thiếu sót của người làm công hoặc ại lý ược tiến hành một cách có ý thức nhằm
gây ra mất mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng, hoặc ược tiến hành một cách thiếu thận
trọng trong khi biết rằng mất mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng ó có thể xảy ra.
4.1.2 Pháp luật Việt Nam về vận tải biển
4.1.2.1 Chủ thể kinh doanh vận tải biển 
Chủ thể kinh doanh
Kinh doanh vận tải biển là ngành nghề kinh doanh có iều kiện. Doanh nghiệp kinh
doanh vận tải biển phải áp ứng các iều kiện kinh doanh vận tải biển nói chung bao gồm: lOMoAR cPSD| 37054152 59
- Được thành lập và hoạt ộng theo quy ịnh của pháp luật về doanh nghiệp, hợp tác xã
kinh doanh vận tải biển ược thành lập và hoạt ộng theo quy ịnh của pháp luật về hợp tác xã.
- Được cấp Giấy chứng nhận ủ iều kiện kinh doanh vận tải biển khi áp ứng iều kiện
kinh doanh vận tải biển quốc tế và vận tải biển nội ịa.
 Doanh nghiệp kinh doanh vận tải biển quốc tế
Ngoài các iều kiện chung về thành lập và hoạt ộng, doanh nghiệp kinh doanh vận tải
biển quốc tế còn phải áp ứng các iều kiện sau ây:
- Điều kiện về tài chính: Phải có bảo lãnh theo quy ịnh của pháp luật với mức tối thiểu
là 05 (năm) tỷ Đồng Việt Nam hoặc mua bảo hiểm ể bảo ảm nghĩa vụ của chủ tàu ối với
thuyền viên theo quy ịnh.
- Điều kiện về tàu thuyền: Có quyền sử dụng hợp pháp tối thiểu 01 tàu biển; nếu tàu
biển mang cờ quốc tịch Việt Nam phải phù hợp với Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia do Bộ
trưởng Bộ Giao thông vận tải ban hành.
- Trong quá trình hoạt ộng, doanh nghiệp phải thiết lập hoặc thuê tổ chức bộ máy và nhân lực như sau:
Về tổ chức bộ máy, gồm: Bộ phận quản lý an toàn theo quy ịnh của Bộ luật quốc tế
về quản lý an toàn (ISM Code); bộ phận quản lý an ninh hàng hải theo quy ịnh của Bộ luật
quốc tế về an ninh tàu biển và bến cảng (ISPS Code);
Về nhân lực: Người ược giao phụ trách lĩnh vực quản lý an toàn, an ninh hàng hải
phải ược ào tạo, huấn luyện và ược cấp chứng chỉ theo quy ịnh của Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải.
 Doanh nghiệp kinh doanh vận tải biển nội ịa
Ngoài các iều kiện chung về thành lập và hoạt ộng, doanh nghiệp kinh doanh vận tải
biển nội ịa còn phải áp ứng iều kiện: Có quyền sử dụng hợp pháp tối thiểu 01 tàu biển mang
cờ quốc tịch Việt Nam phù hợp với Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia do Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải ban hành.
Tổ chức nước ngoài tham gia vận chuyển nội ịa bằng tàu thuyền mang cờ quốc tịch Việt Nam
- Tổ chức nước ngoài tham gia vận tải nội ịa bằng tàu biển mang cờ quốc tịch Việt
Nam phải thành lập doanh nghiệp liên doanh theo quy ịnh, trong ó tỷ lệ phần vốn góp của
nhà ầu tư nước ngoài không vượt quá 49% vốn iều lệ của doanh nghiệp.
- Thuyền viên nước ngoài ược phép làm việc trên tàu biển mang cờ quốc tịch Việt
Nam hoặc tàu biển ược ăng ký tại Việt Nam thuộc sở hữu của các doanh nghiệp liên doanh
tại Việt Nam nhưng tổng số thuyền viên nước ngoài không ược vượt quá 1/3 ịnh biên của
tàu biển; ồng thời, thuyền trưởng hoặc thuyền phó nhất của tàu biển ó phải là công dân Việt Nam. lOMoARcPSD| 37054152 60
- Có Giấy chứng nhận ủ iều kiện kinh doanh vận tải biển theo quy ịnh tại Nghị ịnh này.
4.1.2.2 Hàng hóa và chứng từ trong vận tải biển 
Hàng hoá trong vận tải biển
Hàng hóa trong hoạt ộng vận tải biển là máy móc, thiết bị, nguyên vật liệu, nhiên liệu,
hàng tiêu dùng và các ộng sản khác, kể cả ộng vật sống, container hoặc công cụ tương tự
do người giao hàng cung cấp ể óng hàng ược vận chuyển theo hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường biển.
 Chứng từ vận chuyển
Chứng từ vận chuyển bao gồm vận ơn, vận ơn suốt ường biển, giấy gửi hàng ường
biển và chứng từ vận chuyển khác. Mẫu vận ơn, vận ơn suốt ường biển do doanh nghiệp
phát hành và phải ược gửi, lưu tại cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành hàng hải.
- Vận ơn là chứng từ vận chuyển làm bằng chứng về việc người vận chuyển ã nhận
hàng hóa với số lượng, chủng loại, tình trạng như ược ghi trong vận ơn ể vận chuyển ến
nơi trả hàng; bằng chứng về sở hữu hàng hóa dùng ể ịnh oạt, nhận hàng và là bằng chứng
của hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường biển.
- Vận ơn suốt ường biển là vận ơn ghi rõ việc vận chuyển hàng hóa ược ít nhất hai
người vận chuyển bằng ường biển thực hiện.
- Giấy gửi hàng ường biển là bằng chứng về việc hàng hóa ược nhận như ược ghi
trong giấy gửi hàng ường biển; là bằng chứng của hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường
biển. Giấy gửi hàng ường biển không ược chuyển nhượng.
- Chứng từ vận chuyển khác là chứng từ do người vận chuyển và người thuê vận
chuyển thỏa thuận về nội dung, giá trị.
4.1.2.3 Hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường biển  Khái niệm
Hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường biển là thỏa thuận ược giao kết giữa người
vận chuyển và người thuê vận chuyển, theo ó người vận chuyển thu giá dịch vụ vận chuyển
do người thuê vận chuyển trả và dùng tàu biển ể vận chuyển hàng hóa từ cảng nhận hàng ến cảng trả hàng.
Hợp ồng vận tải ường biển là bất kỳ hợp ồng nào mà theo ó người chuyên chở ảm
nhận việc chuyên chở hàng hóa bằng ường biển từ một cảng này ến một cảng khác ể thu
tiền cước. Tuy nhiên, một hợp ồng bao gồm chuyên chở bằng ường biển và cả bằng phương
tiện khác, hợp ồng ó chỉ ược coi là hợp ồng vận tải ường biển theo nghĩa trong Công ước
này, nếu nó liên quan ến vận tải ường biển. lOMoARcPSD| 37054152 61 
Các loại hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường biển Hợp
ồng vận chuyển hàng hoá bằng ường biển gồm 2 loại: -
Hợp ồng vận chuyển theo chứng từ vận chuyển là hợp ồng vận chuyển hàng hóa
bằng ường biển ược giao kết với iều kiện người vận chuyển không phải dành cho người
thuê vận chuyển nguyên tàu hoặc một phần tàu cụ thể mà chỉ căn cứ vào chủng loại, số
lượng, kích thước hoặc trọng lượng của hàng hóa ể vận chuyển. Hợp ồng vận chuyển theo
chứng từ vận chuyển ược giao kết theo hình thức do các bên thỏa thuận. -
Hợp ồng vận chuyển theo chuyến là hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường biển
ược giao kết với iều kiện người vận chuyển dành cho người thuê vận chuyển nguyên tàu
hoặc một phần tàu cụ thể ể vận chuyển hàng hóa theo chuyến. Hợp ồng vận chuyển theo
chuyến phải ược giao kết bằng văn bản.
Các bên liên quan ến hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường biển -
Người thuê vận chuyển là người tự mình hoặc ủy quyền cho người khác giao kết
hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường biển với người vận chuyển. Trường hợp hợp ồng
vận chuyển theo chứng từ vận chuyển, người thuê vận chuyển ược gọi là người giao hàng.
- Người vận chuyển là người tự mình hoặc ủy quyền cho người khác giao kết hợp ồng vận
chuyển hàng hóa bằng ường biển với người thuê vận chuyển. -
Người vận chuyển thực tế là người ược người vận chuyển ủy thác thực hiện toàn bộ
hoặc một phần việc vận chuyển hàng hóa bằng ường biển. -
Người giao hàng là người tự mình hoặc ược người khác ủy thác giao hàng cho người
vận chuyển theo hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường biển. -
Người nhận hàng là người có quyền nhận hàng quy ịnh tại Điều 162 và Điều 187 của Bộ luật này.
4.2 Pháp luật về vận tải hàng không
Ra ời sau những phương thức vận tải khác, song ến nay vận tải hàng không giữ vai
trò rất quan trọng trong ngành vận tải. Phương tiện vận tải hàng không ược dùng trong hàng
không chủ yếu là máy bay. Máy bay gồm nhiều loại khác nhau, từ khi ra ời máy bay ược
biết tới như là một phương tiện dùng cho chiến tranh, không nhiều là dùng vào mục ích
vận chuyển con người. Ngày nay, cùng với sự phát triển của khoa học hàng không, máy
bay còn ược biết ến như là một phương tiện vận chuyển nhanh, là phương tiện vận tải có
thê dễ dàng vượt qua các loại ịa hình hiểm trở như các ỉnh núi, các ại dương. Nhờ có sự
phát triển của vận tài hàng không, tốc ộ lưu chuyển hàng hóa và con người ã tăng lên nhanh
chóng. Tuy không chiếm một tỷ trọng vận chuyển nhiều như ường biển nhưng hàng không
ã và ang một vai trò to lớn ối với sự vận chuyển của con người với các ưu iểm như: giảm
ược oạn ường vận chuyển, tốc ộ vận chuyển và khai thác nhanh, thời gian vận chuyển
nhanh chóng, ơn giản về thủ tục và ộ an toàn cao. Bên cạnh ó, vận tải hàng không cũng có
một số hạn chế như: cước vận tải cao, không phù hợp với hàng hóa có khối lượng, lớn giá
trị thấp, òi hỏi ầu tư lớn về trang thiết bị và con người. lOMoARcPSD| 37054152 62
Đối tượng của vận chuyển hàng không bao gồm: hành khách, hành lý, hàng hoá, bưu
phẩm, bưu kiện, thư bằng ường hàng không. Hiện nay, các hãng hàng không Việt Nam
chưa có một hãng hàng không nào có sử dụng máy bay chuyên dụng vào mục ích vận
chuyển hàng hóa, việc vận chuyển hàng hóa chủ yếu là ược vận chuyển kết hợp trên các chiếc may bay chở khách.
Xét dưới góc ộ luật quốc tế, Việt Nam là thành viên của tổ chức hàng không dân dụng
quốc tế (ICAO- International Civil Aviation Organization) (1), là một bên của Công ước
Vac-xa-va 1929 và Nghị ịnh thư Hague 1955, Việt Nam ang xem xét việc gia nhập Hiệp
ịnh Montreal (2). Hãng hàng không Việt Nam, Vietnam airline là thành viên của Hiệp hội
vận tải hàng không quốc tế (IATA- International Aviation Transport Association) (3). Từ tư
cách thành viên, cũng như là một bên của các công ước, hoạt ộng vận chuyển hàng hóa
bằng ường hàng không của Việt Nam cũng chịu ảnh hưởng của những quy ịnh của pháp luật quốc tế.
Xét dưới dưới kinh tế thương mại quốc tế, WTO không iều chỉnh về vận tải hàng hóa
và vận tải hành khách bằng ường hàng không mà chỉ iều chỉnh về một số dịch vụ hỗ trợ
như tiếp thị và bán sản phẩm hàng không, ặt giữ chỗ bằng máy tính và dịch vụ bảo dưỡng
sửa chữa máy bay. Cam kết của Việt Nam về các dịch vụ nói trên rất thông thoáng phù hợp
với thực tiễn của ngành Hàng không và nhằm mục tiêu thu hút ầu tư ể phát triển dịch vụ
bảo dưỡng sửa chữa máy bay ở Việt Nam
Như vậy, pháp luât iều chỉnh về hoạt ộng vận chuyển hàng hóa bằng ường hàng không
trong vấn ề thành lập, hoạt ộng của chủ thể kinh doanh vận chuyển hàng hóa bằng ường
hàng không sẽ là pháp luật về hàng không của Việt Nam. Trong phạm vi bài viết “bước ầu
tìm hiểu tìm hiểu pháp luật về vận chuyển hàng hàng hóa bằng uờng hàng không ” sẽ trình
bày vấn ề về quy chế pháp lý cho việc thành lập, kinh doanh vận chuyển hàng hóa bằng
ường hàng không theo pháp luật Việt Nam hiện hành trên tinh thần có sự tham khảo các
quy ịnh của pháp luật thế giới.
4.2.1 Chủ thể kinh doanh vận chuyển hàng hóa bằng ường hàng không
Theo quy ịnh của Luật hàng không dân dụng Việt Nam 2014 và các văn bản hướng
dẫn, kinh doanh vận chuyển hàng hóa nói riêng và kinh doanh vận chuyển hàng không nói
chung là nghành, nghề kinh doanh có iều kiện và do doanh nghiệp vận chuyển hàng không
thực hiện (hay còn gọi là các hãng hàng không). Theo ó, chủ thể ược phép kinh doanh vận
chuyển hàng hóa bằng ường hàng không phải là các hãng hàng không, bao gồm hãng hàng
không Việt Nam và hãng hàng không nước ngoài. Điều kiện chung ể ược cấp phép kinh
doanh vận chuyển hàng hóa bằng ường hàng không:
- Có Giấy chứng nhận ăng ký kinh doanh mà ngành kinh doanh chính là vận chuyển hàng không;
- Có phương án bảo ảm có tàu bay khai thác; lOMoAR cPSD| 37054152 63
- Có tổ chức bộ máy, có nhân viên ược cấp giấy phép, chứng chỉ phù hợp bảo ảm khai
thác tàu bay, kinh doanh vận chuyển hàng không;
- Đáp ứng iều kiện về vốn theo quy ịnh của Chính phủ;
- Có phương án kinh doanh và chiến lược phát triển sản phẩm vận chuyển hàng không
phù hợp với nhu cầu của thị trường và quy hoạch, ịnh hướng phát triển ngành hàng không;
- Có trụ sở chính và ịa iểm kinh doanh chính tại Việt Nam.
Ngoài các iều kiện chung, pháp luật Việt Nam cũng có những quy ịnh về iều kiện
riêng cho mỗi hãng hàng không:
4.2.1.1 Hãng hàng không Việt Nam
Điều kiện về vốn: vận chuyển hàng không là ngành dịch vụ òi hỏi có sự ầu tư lớn về
máy móc trang thiết bị, không chỉ phương tiện vận chuyển, trang thiết bị mặt ất cũng khá
tốn kém. Theo quy ịnh của pháp luật hiện hành ể ược cấp phép kinh doanh vận chuyển
hàng không nhà ầu tư- hãng hàng không khi kinh doanh vận chuyển sử dụng từ 1 ến 10
máy bay và khai thác thị trường vận chuyển hàng không nội ịa phải có vốn iều lệ ít nhất
200 tỷ Việt Nam Đồng và 500 tỷ Việt Nam ồng cho việc khai thác thị trường vận chuyển
hàng không quốc tế. Nếu sử dụng số lượng máy bay khai thác lớn hơn 10 chiếc, các hãng
hàng không phải áp ứng một lượng vốn pháp ịnh lớn hơn theo quy ịnh của Nghị ịnh 75/2007/NĐ-CP.
4.2.1.2 Hãng hàng không nước ngoài
Theo quy ịnh của pháp luật Việt Nam, quyền khai thác vận chuyển hàng không nội ịa
là ược giành cho các hãng hàng không Việt Nam. Hãng hàng không quốc tế chỉ ược khai
thác vận chuyển hàng không nội ịa trong trường hợp vì mục ích phòng chống, khắc phục
thiên tai dịch bệnh và viện trợ nhân ạo khẩn cấp, phải ược sự chấp thuận của Bộ giao thông
vận tải. Đây là quy ịnh khá phổ biến mà các quốc gia thường áp dụng iển hình là Mỹ.
Ngoài iều kiện về vốn pháp ịnh như theo quy ịnh của Nghị ịnh 75/2007/NĐ-CP, hãng
hàng không nước ngoài khi thành lập tại Việt Nam còn phải tuân thủ về tỷ lệ góp vốn: bên
nước ngoài không chiếm quá 49% vốn iều lệ ối với hãng hàng không, hoặc 49% vốn iều lệ
ối với doanh nghiệp kinh doanh hàng không chung; một cá nhân hoặc pháp nhân nước
ngoài không chiếm quá 30% vốn iều lệ. Người ại diện theo pháp luật của hãng phải là công
dân Việt Nam và không quá một phần ba tổng số thành viên trong bộ máy iều hành là người nước ngoài.
Nghị ịnh số 89/2019/NĐ-CP vừa ược Thủ tướng Chính phủ vừa ký ban hành ngày
15/11/2019 sửa ổi, bổ sung một số iều của Nghị ịnh số 92/2016/NĐ-CP quy ịnh về các
ngành, nghề kinh doanh có iều kiện trong lĩnh vực hàng không dân dụng và Nghị ịnh số
30/2013/NĐ-CP ngày 8-4-2013 về kinh doanh vận chuyển hàng không và hoạt ộng hàng
không chung. Nghị ịnh số 89 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2020.
Theo ó, mức vốn tối thiểu ể thành lập và duy trì doanh nghiệp kinh doanh hàng không
chung là 100 tỷ ồng. Đối với mức vốn tối thiểu (bao gồm vốn chủ sở hữu và vốn vay) ể lOMoARcPSD| 37054152 64
thành lập và duy trì doanh nghiệp kinh doanh vận chuyển hàng không khai thác ến 10 tàu
bay là 300 tỷ ồng; khai thác từ 11 ến 30 tàu bay là 600 tỷ ồng và trên 30 tàu bay là 700 tỷ ồng.
Theo nghị ịnh 89, doanh nghiệp kinh doanh vận tải hàng không có vốn ầu tư nước
ngoài phải áp ứng 3 iều kiện gồm nhà ầu tư nước ngoài chiếm không quá 34% vốn iều lệ;
phải có ít nhất một cá nhân Việt Nam hoặc một pháp nhân Việt Nam giữ phần vốn iều lệ
lớn nhất; trường hợp pháp nhân Việt Nam có vốn ầu tư nước ngoài góp vốn thì phần vốn
nước ngoài chiếm không quá 49% vốn iều lệ của pháp nhân. Trước ó, Nghị ịnh số
92/2016/NĐ-CP quy ịnh, trần vốn góp của các nhà ầu tư nước ngoài tại doanh nghiệp kinh
doanh vận tải hàng không ược ấn ịnh là 30%.
Nghị ịnh mới Hải quan cũng bãi bỏ quy ịnh về việc chấp thuận việc chuyển nhượng
cổ phần, phần vốn góp, tăng vốn của doanh nghiệp hàng không cho ối tác nước ngoài.
Đối với iều kiện cấp giấy phép kinh doanh cảng hàng không, Nghị ịnh số 89 quy ịnh
mức vốn tối thiểu ược lựa chọn là mức thấp (100 tỷ ồng), tỷ lệ vốn nhà ầu tư nước ngoài
không quá 30% vốn iều lệ.
Giấy phép kinh doanh vận chuyển hàng không bị hủy bỏ trong trường hợp không duy
trì vốn tối thiểu trong thời gian 3 năm liên tục; ngừng khai thác vận tải hàng không 36 tháng
liên tục; cố ý làm sai lệch thông tin trong hồ sơ ề nghị cấp giấy phép; không ược cấp giấy
chứng nhận người khai thác tàu bay trong thời hạn 36 tháng kể từ ngày ược cấp giấy phép;
vi phạm nghiêm trọng các quy ịnh của pháp luật về an ninh an toàn hàng không, tổ chức
bộ máy iều hành và hoạt ộng khai thác vận chuyển hàng không...
Trong trường hợp Hải quan, Bộ Giao thông Vận tải ra quyết ịnh hủy bỏ giấy phép và
doanh nghiệp phải chấm dứt ngay việc kinh doanh vận tải hàng không.
Bên cạnh ó, Nghị ịnh số 89 quy ịnh tuổi của tàu bay ã qua sử dụng nhập khẩu vào
Việt Nam ể thực hiện vận chuyển hành khách sẽ không quá 10 năm tính từ ngày xuất xưởng
ến thời iểm nhập khẩu vào Việt Nam theo hợp ồng mua, thuê mua; không quá 20 năm tính
từ ngày xuất xưởng ến thời iểm kết thúc hợp ồng thuê. Riêng tàu bay trực thăng không quá
25 năm tính từ ngày xuất xưởng ến thời iểm kết thúc hợp ồng thuê.
Với tàu bay vận chuyển hàng hóa, bưu phẩm, bưu kiện, kinh doanh hàng không
chung, tuổi tàu bay không vượt quá 15 năm tính từ ngày xuất xưởng ến thời iểm nhập khẩu
theo hợp ồng mua, thuê mua và không quá 25 năm tính từ ngày xuất xưởng ến thời iểm kết thúc hợp ồng thuê…
4.2.2 Hàng hóa và vận ơn trong vận chuyển hàng không 4.2.2.1 Hàng hóa
Những hàng hóa ược vận chuyển bằng ường hàng không, phải là hàng hóa ược phép
lưu thông theo quy ịnh của pháp luật. Hàng hóa trong vận chuyển hàng không ược phân ra
làm hai loại hàng hóa thông thường và hàng hóa nguy hiểm. Đối với hàng hóa thông thường
việc vận chuyển phải tuân thủ các quy ịnh về về bao bì, óng gói, ký hiệu, mã hiệu hàng hoá lOMoAR cPSD| 37054152 65
của người vận chuyển. Đối với hàng hóa nguy hiểm, ngoài việc tuân theo các quy ịnh của
người vận chuyên, hàng hóa nguy hiểm chỉ ược vận chuyển khi ược cơ quan có thẩm quyền
cấp Giấy chứng nhận ủ iều kiện vận chuyển hàng nguy hiểm bằng ường hàng không theo
Quyết ịnh 13/2007/QĐ-BGTVT và theo phụ lục 18, Công ước về hàng không dân dụng quốc tế.
4.2.2.2 Vận ơn hàng không  Khái niệm
Vận ơn hàng không (Airwaybill-AWB) là chứng từ vận chuyển hàng hoá và bằng
chứng của việc ký kết hợp ồng và vận chuyển hàng hoá bằng máy bay, về iều kiện của hợp
ồng và việc ã tiếp nhận hàng hoá ể vận chuyển.
Chức năng của vận ơn hàng không: là bằng chứng của một hợp ồng vận tải ã ược ký
kết giữa người chuyên chở và người gửi hàng, bằng chứng của việc người chuyên chở hàng
không ã nhận hàng, giấy chứng nhận bảo hiểm hàng hoá vận chuyển bằng ường hàng
không, chứng từ kê khai hải quan của hàng hoá, hướng dẫn cho nhân viên hàng không trong
quá trình phục vụ chuyên chở hàng hóa.
Nếu như vận ơn trong vận tải ường biển óng vai trò rất quan trọng trong giao dịch, nó
vừa là chứng từ sở hữu hàng hóa. Trong vận tải hàng không, người ta không sử dụng vận
ơn vẫn có thể giao dịch ược, vận ơn không ược xem là chứng từ sở hữu hàng hóa như vận
ơn ường biển. Nguyên nhân của iều này là do tốc ộ vận tải hàng không rất cao, hành trình
của máy bay thường kết thúc và hàng hoá ược giao ngay ở nơi ến một khoảng thời gian dài
trước khi có thể gửi chứng từ hàng không từ người xuất khẩu qua ngân hàng của họ tới
ngân hàng của người nhập khẩu ể rồi ngân hàng của người nhập khẩu gửi cho người nhập
khẩu. Vì những lý do trên mà vận ơn hàng không thường không có chức năng sở hữu hàng
hoá. Vận ơn hàng không có thể do hãng hàng không phát hành, cũng có thể do người khác
không phải do hãng hàng không phát hành. 
Phân loại vận ơn hàng không
Có nhiều cách phân loại vận ơn hàng không.
Nếu căn cứ vào người phát hành có hai loại: vận ơn của hãng hàng không (Airline
airway bill) và vận ơn trung lập ( Neutral airway bill). Nếu căn cứ và việc gom hàng có
vận ơn chủ (Master Airway bill-MAWB) và vận ơn của người gom hàng (House airway bill-HAWB).  Nội dung của vận ơn
Vận ơn hàng không ược in theo mẫu tiêu chuẩn của Hiệp hội vận tải hàng không quốc
tế IATA (IATA standard form). Một bộ vận ơn bao gồm nhiều bản, trong ó bao gồm 3 bản
gốc (các bản chính) và các bản phụ
Mỗi bản vận ơn bao gồm 2 mặt, nội dung của mặt trước của các mặt vận ơn giống hệt
nhau nếu không kể ến màu sắc và những ghi chú ở phía dưới khác nhau, ví dụ bản gốc số lOMoARcPSD| 37054152 66
1 thì ghi chú ở phía dưới là “bản gốc số 1 dành cho người chuyên chở phát hành vận ơn”,
còn bản số 4 thì lại ghi là “bản số 4, dùng làm biên lai giao hàng”
Mặt sau của bản vận ơn khác nhau, ở những bản phụ mặt sau ể trống, ở các bản gốc
là các quy ịnh có liên quan ến vận chuyển hàng hoá bằng ường hàng không.
4.2.3 Hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng ường hàng không
Hợp ồng vận chuyển hàng hoá là sự thoả thuận giữa người vận chuyển và người thuê
vận chuyển, theo ó người vận chuyển có nghĩa vụ vận chuyển hàng hoá ến ịa iểm ến và trả
hàng hoá cho người có quyền nhận; người thuê vận chuyển có nghĩa vụ thanh toán cước phí vận chuyển.
Như vậy, Hợp ồng vận chuyển hàng hóa phải có ít nhất hai bên chủ thể tham gia vào
hợp ồng, bên vận chuyển và bên thuê vận chuyển. Theo quy ịnh của pháp luật bên vận
chuyển phải là tổ chức cung cấp dịch vụ vận chuyển thương mại bằng ường hàng không.
Pháp luật iều chỉnh quan hệ hợp ồng Hải quan có thể bao gồm: các công ước mà Việt Nam
là một bên như công ước Vác-xa-va, nghị ịnh thư Hague… luật hàng khôn dân dụng Việt
Nam, Bộ luật dân sự, và các văn bản hướng dẫn.
Các nội dung chính trong hợp ồng: loại hàng, khối lượng, ịa iểm giao hàng, thời gian,
cước phí, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên, a phần các quy ịnh của hợp ồng vận chuyển ều
ược ghi nhận trong vận ơn hàng không
Vận chuyển hàng hóa bằng ường hàng không là một phương thức vận tải còn nhiều
tiềm năng phát triển, nhu cầu sử dụng dịch vụ vận chuyển Hải quan sẽ sớm trở thành một
nghành dịch vụ thu hút ược sự ầu tư của các nhà ầu tư nước ngoài và trong nước. Tuy nhiên,
hiện nay về cả phương diện pháp lý và kinh tế, vận chuyển hàng hoá bằng ường hàng không
chưa ược quan tâm nhiều của các nhà làm luật và giới ầu tư Việt Nam, các kiến thức pháp
lý cơ bản chưa ược phổ biến rộng rãi, ví dụ như việc áp dụng luật iều chỉnh mối quan hệ
hợp ồng vận chuyển, trách nhiệm của các bên tham gia hợp ồng vận chuyển hàng hóa bằng
ường hàng không chưa ược quy ịnh rõ ràng trong pháp luật về hàng không của Việt Nam,
trong khi ó có nhiều công ước quốc tế mà Việt Nam tham gia nhưng không ược công bố
hay dịch thuật ra tiếng Việt và phổ biến công khai, càng khó khăn hơn khi các công ước và
nghị ịnh thư về hàng không ã ược sửa ổi và bổ sung khá nhiều lần, việc áp dụng nó càng
trở nên phức tạp hơn. Với mong muốn khơi ngợi một niềm am mê nào ó cho việc nghiên
cứu và tiềm hiểu về lịnh vực hàng không nói chung và vận chuyển hàng hóa bằng ường
hàng không nói riêng sẽ biến các kiến thức về hàng không, không còn lạc lõng và xa lạ với
giới nghiên cứu pháp lý chúng ta.
4.3 Pháp luật về vận tải ường bộ 4.3.1 Khái niệm
Hoạt ộng vận tải ường bộ gồm hoạt ộng vận tải không kinh doanh và hoạt ộng kinh
doanh vận tải ường bộ. Kinh doanh vận tải ường bộ là ngành nghề kinh doanh có iều kiện
theo quy ịnh của pháp luật. Kinh doanh vận tải ường bộ gồm kinh doanh vận tải hành khách, lOMoARcPSD| 37054152 67
kinh doanh vận tải hàng hóa”. Hoạt ộng vận tải ường bộ phải phù hợp với quy hoạch giao
thông vận tải ường bộ và mạng lưới tuyến vận tải.
Kinh doanh vận tải hàng hóa bằng xe ô tô bao gồm:
- Kinh doanh vận tải hàng hóa thông thường;
- Kinh doanh vận tải hàng hóa bằng xe taxi tải; - Kinh doanh vận tải
hàng hóa siêu trường, siêu trọng; - Kinh doanh vận tải hàng nguy hiểm.
4.3.2 Điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô
Doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh hoạt ộng kinh doanh vận tải bằng xe ô tô
phải có ủ các iều kiện sau ây:
- Đăng ký kinh doanh vận tải bằng xe ô tô theo quy ịnh của pháp luật;
- Bảo ảm số lượng, chất lượng và niên hạn sử dụng của phương tiện phù hợp với hình
thức kinh doanh;phương tiện kinh doanh vận tải phải gắn thiết bị giám sát hành trình của
xe theo quy ịnh của Chính phủ;
- Bảo ảm số lượng lái xe, nhân viên phục vụ trên xe phù hợp với phương án kinh
doanh và phải có hợp ồng lao ộng bằng văn bản; nhân viên phục vụ trên xe phải ược tập
huấn nghiệp vụ kinh doanh vận tải, an toàn giao thông; không ược sử dụng người lái xe
ang trong thời kỳ bị cấm hành nghề theo quy ịnh của pháp luật;
- Người trực tiếp iều hành hoạt ộng vận tải của doanh nghiệp, hợp tác xã phải có trình
ộ chuyên môn về vận tải;
- Có nơi ỗ xe phù hợp với quy mô của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh, bảo
ảm yêu cầu về trật tự, an toàn, phòng, chống cháy nổ và vệ sinh môi trường.
Chỉ các doanh nghiệp, hợp tác xã mới ược kinh doanh vận tải hành khách theo tuyến
cố ịnh, kinh doanh vận tải hành khách bằng xe buýt, bằng xe taxi và phải có ủ các iều kiện sau ây:
- Các iều kiện quy ịnh nói trên;
- Có bộ phận quản lý các iều kiện về an toàn giao thông;
- Đăng ký tiêu chuẩn chất lượng dịch vụ vận tải hành khách với cơ quan có thẩm
quyền và phải niêm yết công khai.
Chỉ các doanh nghiệp, hợp tác xã mới ược kinh doanh vận tải hàng hóa bằng côngten-
nơ và phải có ủ các iều kiện quy ịnh tại khoản 1, iểm b khoản 2 Điều Hải quan. Chính phủ
quy ịnh cụ thể iều kiện và việc cấp giấy phép kinh doanh vận tải bằng xe ô tô. lOMoARcPSD| 37054152 68
Vận tải hàng hóa bằng xe ô tô
Việc vận chuyển hàng hóa bằng xe ô tô phải chấp hành các quy ịnh sau ây: -
Hàng vận chuyển trên xe phải ược xếp ặt gọn gàng và chằng buộc chắc chắn; -
Khi vận chuyển hàng rời phải che ậy, không ể rơi vãi.
Không ược thực hiện các hành vi sau ây: -
Chở hàng vượt quá trọng tải thiết kế và quá kích thước giới hạn cho phép của xe; -
Chở người trong thùng xe, trừ trường hợp quy ịnh tại khoản 1 Điều 21 của Luật Hải quan.
Vận chuyển hàng siêu trường, siêu trọng
Điều 4, Điều 5, Điều 7 của Quyết ịnh số 63/2007/QĐ - BGTVT ngày 28/12/2007 của Bộ GTVT
Hàng siêu trường, siêu trọng là hàng có kích thước hoặc trọng lượng vượt quá giới
hạn quy ịnh nhưng không thể tháo rời ra ược. Hàng siêu trường siêu trọng là hàng không
thể tháo rời (chia nhỏ), khi xếp lên phương tiện vận chuyển có một trong các kích thước
bao ngoài (của phương tiện và hàng xếp trên phương tiện) o ược như sau:
- Chiều dài lớn hơn 20 mét.
- Chiều rộng lớn hơn 2,5 mét.
- Chiều cao (tính từ mặt ường bộ trở lên) lớn hơn 4,2 mét (trừ container). Và
hàng siêu trường, siêu trọng là hàng không thể tháo rời (chia nhỏ) có trọng lượng trên 32 tấn.
Việc vận chuyển hàng siêu trường, siêu trọng phải sử dụng xe vận tải phù hợp với
loại hàng và phải có giấy phép sử dụng ường bộ do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp.
Phương tiện vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng là loại xe chuyên dùng ược thiết kế,
chế tạo ể vận chuyển hàng siêu trường, siêu trọng có kích thước, tải trọng phù hợp với loại
hàng hoá vận chuyển và phải tuân thủ theo các iều kiện quy ịnh ghi trong giấy phép lưu
hành xe. Trong trường hợp cần thiết, phương tiện vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng
có thể cải tạo theo hồ sơ thiết kế ã ược cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
Xe vận chuyển hàng siêu trường, siêu trọng phải chạy với tốc ộ quy ịnh trong giấy
phép và phải có báo hiệu kích thước của hàng, trường hợp cần thiết phải bố trí người chỉ
dẫn giao thông ể bảo ảm an toàn giao thông. Phương tiện vận chuyển hàng siêu trường siêu
trọng lưu hành trên ường bộ phải thực hiện theo các quy ịnh về lưu hành xe quá tải trọng,
xe quá khổ giới hạn, xe bánh xích trên ường bộ trong Chương III của Thông tư 07 /2010/TT- BGTVT. lOMoARcPSD| 37054152 69
Vận chuyển hàng nguy hiểm
- Xe vận chuyển hàng nguy hiểm phải có giấy phép do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp.
- Xe vận chuyển hàng nguy hiểm không ược dừng, ỗ ở nơi ông người, những nơi dễ xảy ra nguy hiểm.
- Danh mục hàng nguy hiểm, vận chuyển hàng nguy hiểm và thẩm quyền cấp giấy
phép vận chuyển hàng nguy hiểm do Chính phủ quy ịnh
4.4 Pháp luật về vận tải a phương thức
4.4.1 Khái niệm, ặc iểm Khái niệm
Vận tải a phương thức là việc vận chuyển hàng hóa từ ịa iểm nhận hàng ến ịa iểm trả
hàng cho người nhận hàng bằng ít nhất hai phương thức vận tải, trong ó có phương thức
vận tải bằng ường bộ trên cơ sở một hợp ồng vận tải a phương thức. Đặc iểm
Vận tải a phương thức là loại hình vận tải có các ặc iểm sau:
– Sử dụng ít nhất 2 phương thức vận tải;
– Phải qua ít nhất 2 nước ( ối với vận tải quốc tế) hoặc 2 nơi (ối với vận tải nội ịa);
– Dựa trên 1 chứng từ vận tải a phương thức;
– Một người chịu trách nhiệm với hàng hóa;
– Hàng hóa thường ược chuyên chở bằng container…
4.4.2 Các phương thức vận tải trong vận tải a phương thức 4.4.2.1 Vận tải container
Việc ra ời của vận tải container là một cuộc cách mạng trong vận tải quốc tế, là chiếc
cầu nối ể kết nối các phương thức vận tải thành một quần thể thống nhất phục vụ cho việc
vận chuyển hàng hóa trong container.
Việc phối hợp chặt chẽ của các phương thức vận tải có một ý nghĩa quan trọng.Để ạt
hiệu quả kinh tế cao cũng như áp ứng ược yêu cầu của người gửi hàng, người nhận hàng
trong quá trình vận chuyển container với sự tham gia của nhiều phương thức phải phối hợp
sử dụng hợp lý các phương tiện kỹ thuật ở các iểm xếp, dỡ, tổ chức hợp lý các luồng ô tô,
toa tàu, ảm bảo hệ thống thông tin thông suốt ể quản lý toàn bộ quá trình vận chuyển một cách thống nhất.
4.4.2.2 Vận tải ường bộ
Ðể ảm bảo an toàn và chất lượng trong vận chuyển hàng của hệ thống vận tải a phương
thức trên ường bộ, các tuyến ường phải ủ tiêu chuẩn kỹ thuật: Tiêu chuẩn H.30 nghĩa là
cầu ủ khả năng cho phép ôtô chở hàng có tải trọng 35 tấn. Tiêu chuẩn ường cấp 3 là mặt lOMoARcPSD| 37054152 70
ường ược trải nhựa hoặc bê tông nhựa có thể chịu ược trọng tải của các loại xe từ 20 tấn trở xuống.
Để ảm bảo an toàn cho xe cộ i lại khi chở hàng thì khoảng không từ mặt cầu, mặt
ường tới vật cản thấp nhất (thanh ngang cầu chạy dưới áy hầm cầu vượt ường bộ, cổng
cầu hãm, các loại ường ống, máng dẫn nước) phải ủ tiêu chuẩn ộ cao từ 4,5m trở lên.
Những tiêu chuẩn của cơ sở hạ tầng ường bộ còn phải chú ý ến cả bán kính cong và ộ dốc
của ường. Ðối với các tuyến miền núi, bán kính cong tối thiểu phải ảm bảo là 25m, còn ở
ồng bằng bán kính cong của ường phải ảm bảo tối thiểu là 130m, ộ dốc khoảng 6-7%.
4.4.2.3 Vận tải ường sắt
Cơ sở hạ tầng của vận tải ường sắt liên quan ến yêu cầu của vận tải a phương thức là
các công trình ường sắt như: ường ray, nhà ga, thiết bị, bãi chứa hàng. Các tuyến ường sắt:
thường xây dựng theo các khổ khác nhau: loại khổ hẹp 1m và loại khổ rộng 1,435 m. Loại
khổ ường nào cũng thích ứng ược trong vận tải a phương thức. Thiết bị vận chuyển là các
toa xe ường sắt cần phải ảm bảo tiêu chuẩn tải trọng trục tối a. Sức chở của toa xe phụ
thuộc vào trục của nó, mặt khác tác ộng tới nền ường cũng ảnh hưởng ở mức ộ khác nhau
tuỳ theo số lượng trục toa xe.
Trong các ối tượng thuộc cơ sở hạ tầng của vận tải ường sắt còn có các ga phân loại
và chứa hàng, các bãi chứa container ường sắt nội ịa. Các bãi chứa hàng cần phải trang bị
ầy ủ phương tiện và bố trí khu vực chuyển tải thích hợp ể khi xếp các container lên toa xe
hoặc khi dỡ xuống nhanh chóng, thuận tiện với thời gian tối thiểu. Toàn bộ diện tích bãi
phải ược tính toán ủ về sức chịu tải, xác ịnh số container có thể chất ược, phân chia bãi chứa container.
4.4.2.4 Vận tải biển
Cảng biển là một cầu nối giao thông, nơi tập trung, nơi giao lưu của tất cả các phương
tiện vận tải: ường sắt, ường sông, ường bộ, ường biển và cả ường không. Trong vận tải a
phương thức, các cảng biển, ặc biệt là các bến container giữ vai trò quan trọng. Từ các bến
container, hàng ược chuyển từ phương tiện vận tải biển sang các phương tiện khác hoặc
lưu lại. Các bến cảng container khác hẳn các bến khác ở chỗ: hàng lưu kho lưu bãi tại cảng
rất ít mà chủ yếu ược chuyển i khỏi bến càng nhanh càng tốt, tới những trạm chứa container
hoặc tới các cảng nội ịa.
4.4.3 Chủ thể kinh doanh vận tải a phương thức
Người kinh doanh vận tải a phương thức" là doanh nghiệp hoặc hợp tác xã giao kết
và tự chịu trách nhiệm thực hiện hợp ồng vận tải a phương thức. Để kinh doanh dịch vụ
vận tải a phương thức chủ thể phải áp ứng các iều kiện do pháp luật quy ịnh tuỳ thuộc vào
phạm vi vận tải nội ịa hay quốc tế. lOMoARcPSD| 37054152 71
4.4.3.1 Điều kiện kinh doanh vận tải a phương thức nội ịa
Chỉ doanh nghiệp, hợp tác xã Việt Nam, doanh nghiệp nước ngoài ầu tư tại Việt Nam
mới ược kinh doanh vận tải a phương thức nội ịa và phải áp ứng các iều kiện sau: -
Có Giấy chứng nhận ăng ký kinh doanh trong ó có ăng ký ngành nghề kinh
doanh vận tải a phương thức; -
Có Hợp ồng bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp vận tải a phương thức.
Người kinh doanh các phương thức vận tải tham gia vào hoạt ộng vận tải a phương
thức nội ịa phải áp ứng các iều kiện kinh doanh theo quy ịnh của pháp luật tương ứng với
mỗi phương thức vận tải.
4.4.3.2 Điều kiện kinh doanh vận tải a phương thức quốc tế
Doanh nghiệp, Hợp tác xã Việt Nam chỉ ược kinh doanh vận tải a phương thức quốc
tế khi có ủ các iều kiện sau ây:
- Có Giấy chứng nhận ăng ký kinh doanh trong ó có ăng ký ngành nghề kinh doanh
vận tải a phương thức quốc tế;
- Duy trì tài sản tối thiểu tương ương 80.000 SDR hoặc có bảo lãnh tương ương;
- Có bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp vận tải a phương thức hoặc có bảo lãnh tương ương;
- Có Giấy phép kinh doanh vận tải a phương thức quốc tế.
Doanh nghiệp nước ngoài ầu tư tại Việt Nam chỉ ược kinh doanh vận tải a phương
thức quốc tế khi có ủ các iều kiện sau ây:
- Là doanh nghiệp có Giấy chứng nhận ầu tư trong ó có ăng ký ngành nghề kinh doanh
vận tải a phương thức quốc tế;
- Có tài sản tối thiểu tương ương 80.000 SDR hoặc có bảo lãnh tương ương;
- Có bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp vận tải a phương thức hoặc có bảo lãnh tương ương;
- Có Giấy phép kinh doanh vận tải a phương thức quốc tế.
Doanh nghiệp của các quốc gia là thành viên Hiệp ịnh khung ASEAN về vận tải a
phương thức hoặc là doanh nghiệp của quốc gia ã ký iều ước quốc tế với Việt Nam về vận
tải a phương thức chỉ ược kinh doanh vận tải a phương thức quốc tế khi có ủ các iều kiện sau ây:
- Được cấp phép hoặc ược ăng ký kinh doanh vận tải a phương thức quốc tế tại cơ
quan có thẩm quyền của nước ó;
- Có bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp vận tải a phương thức hoặc có bảo lãnh tương ương;
- Có Giấy phép kinh doanh vận tải a phương thức quốc tế của Việt Nam. lOMoARcPSD| 37054152 72
Giấy phép kinh doanh vận tải a phương thức quốc tế do Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải cấp.
4.4.4 Hợp ồng và chứng từ vận tải a phương thức
4.4.4.1 Hợp ồng vận tải a phương thức  Khái niệm
Hợp ồng vận tải a phương thức là hợp ồng ược giao kết giữa người gửi hàng và người
kinh doanh vận tải a phương thức, theo ó người kinh doanh vận tải a phương thức ảm nhận
thực hiện dịch vụ vận chuyển hàng hóa ể thu tiền cước cho toàn bộ quá trình vận chuyển,
từ ịa iểm nhận hàng ến ịa iểm trả hàng cho người nhận hàng.
 Các bên trong hợp ồng vận tải a phương thức bao gồm:
Người vận chuyển là tổ chức, cá nhân thực hiện hoặc cam kết thực hiện một phần
hoặc toàn bộ việc vận chuyển dù người ó là người kinh doanh vận tải a phương thức hay
không phải là người kinh doanh vận tải a phương thức.
Người gửi hàng là tổ chức, cá nhân giao kết hợp ồng vận tải a phương thức với người
kinh doanh vận tải a phương thức.
Người nhận hàng là tổ chức, cá nhân ược quyền nhận hàng hoá từ người kinh doanh
vận tải a phương thức.
4.4.4.1 Chứng từ vận tải a phương thức 
Khái niệm: Chứng từ vận tải a phương thức là văn bản do người kinh doanh
vận tải a phương thức phát hành, là bằng chứng của hợp ồng vận tải a phương thức, xác
nhận người kinh doanh vận tải a phương thức ã nhận hàng ể vận chuyển và cam kết giao
hàng ó theo úng những iều khoản của hợp ồng ã ký kết.
Văn bản là một trong các hình thức sau: iện tín, telex, fax hoặc bất cứ hình thức nào
khác ược in ấn, ghi lại.
Chứng từ vận tải a phương thức do người kinh doanh vận tải a phương thức phát hành 
Các dạng chứng từ vận tải a phương thức
Chứng từ vận tải a phương thức ở dạng chuyển nhượng ược thì ược phát hành theo
một trong các hình thức sau: - Xuất trình; - Theo lệnh;
-Theo lệnh của người có tên trong chứng từ gốc.
Chứng từ vận tải a phương thức ở dạng không chuyển nhượng ược thì ược phát hành
theo hình thức: ích danh người nhận hàng. lOMoARcPSD| 37054152 73
Các dạng chứng từ trong vận tải a phương thức nội ịa do các bên thỏa thuận.
 Nội dung của chứng từ vận tải a phương thức
Chứng từ vận tải a phương thức bao gồm các nội dung chính sau ây:
- Đặc tính tự nhiên chung của hàng hoá; ký hiệu, mã hiệu cần thiết ể nhận biết hàng
hoá; tính chất nguy hiểm hoặc mau hỏng của hàng hoá; số lượng kiện hoặc chiếc; trọng
lượng cả bì của hàng hoá hoặc số lượng của hàng hoá ược diễn tả cách khác; Tất cả các chi
tiết nói trên do người gửi hàng cung cấp;
- Tình trạng bên ngoài của hàng hoá;
- Tên và trụ sở chính của người kinh doanh vận tải a phương thức;
- Tên của người gửi hàng;
- Tên người nhận hàng nếu người gửi hàng ã nêu tên;
- Địa iểm và ngày người kinh doanh vận tải a phương thức tiếp nhận hàng hoá;
- Địa iểm giao trả hàng;
- Ngày hoặc thời hạn giao trả hàng tại ịa iểm giao trả hàng, nếu các bên liên quan ã thoả thuận;
- Nêu rõ chứng từ vận tải a phương thức là loại chứng từ chuyển nhượng ược hoặc
không chuyển nhượng ược;
- Chữ ký của người ại diện cho người kinh doanh vận tải a phương thức hoặc của
người ược người kinh doanh vận tải a phương thức uỷ quyền;
- Cước phí vận chuyển cho mỗi phương thức vận tải nếu các bên liên quan ã thoả
thuận, hoặc cước phí vận chuyển, ồng tiền thanh toán cước phí mà người nhận hàng thanh
toán, hoặc sự diễn tả khác về cước phí sẽ ược người nhận hàng thanh toán;
- Tuyến hành trình dự ịnh, phương thức vận tải trong từng chặng và các ịa iểm chuyển
tải nếu ã ược biết khi phát hành chứng từ vận tải a phương thức;
- Các chi tiết khác mà các bên liên quan nhất trí ưa vào chứng từ vận tải a phương
thức, nếu không trái với quy ịnh của pháp luật.
Việc thiếu một hoặc một số chi tiết nói trên sẽ không ảnh hưởng ến tính pháp lý của
chứng từ vận tải a phương thức. lOMoARcPSD| 37054152 74
CHƯƠNG 5: LUẬT HẢI QUAN
5.1 Pháp luật về thủ tục hải quan
5.1.1 Khái quát về thủ tục hải quan
5.1.1.1 Khái niệm, vai trò
Thủ tục hải quan là các công việc mà người khai hải quan và công chức hải quan phải
thực hiện theo quy ịnh của Luật Hải quan ối với hàng hóa, phương tiện vận tải. Hàng hóa,
phương tiện vận tải phải ược làm thủ tục hải quan, chịu sự kiểm tra, giám sát hải quan; vận
chuyển úng tuyến ường, úng thời gian qua cửa khẩu hoặc các ịa iểm khác theo quy ịnh của
pháp luật. Hàng hóa ược thông quan, phương tiện vận tải ược xuất cảnh, nhập cảnh sau khi
ã hoàn thành thủ tục hải quan.
Cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội, Việc phát triển hàng hóa xuất khẩu và nhập
khẩu ã ược cải thiện, góp phần thúc ẩy thương mại và phát triển kinh tế ối ngoại, ặc biệt là
duy trì sự ổn ịnh của thị trường trong nước, tạo iều kiện cho nền kinh tế quốc dân phát triển
bền vững. Do ó, Nhu cầu cần thiệt là phải ào tạo xuất nhập khẩu một cách hiệu quả nhất và
cần ược nâng cao hơn. Là một người ang học xuất nhập khẩu, bạn sẽ nhận thức ược rõ ràng
về các vấn ề về thủ tục hải quan và vai trò của nó trong vấn ề xuất nhập khẩu như hiện nay.
Phát triển kinh tế ối ngoại, vai trò của thủ tục hải quan quan trọng hơn, không chỉ giới hạn
trong lĩnh vực quản lý xuất nhập khẩu hàng hoá mà còn là một trong những công cụ của
Nhà nước ể bảo vệ lợi ích chủ quyền kinh tế, an ninh quốc gia; Bảo vệ, phát triển sản xuất
trong nước; Bảo vệ lợi ích của người tiêu dùng và tạo nguồn thu ngân sách nhà nước.
Ở Việt Nam, với sự phát triển kinh tế trong những năm gần ây, vai trò của các thủ tục
hải quan ngày càng tập trung và óng vai trò rất quan trọng trong hệ thống quản lý kinh tế
của ất nước. Cụ thể như sau:
+ Trước tiên, thủ tục hải quan ược Nhà nước sử dụng làm công cụ quản lý hành chính
ối với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu; Phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh.
Làm thủ tục hải quan là việc thực hiện quyền hành pháp trong khu vực hải quan và ược
thực hiện bởi cơ quan quản lý nhà nước. Tất cả hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu phải làm
thủ tục hải quan không phải là thông quan hải quan hoặc không ược thực hiện theo quy ịnh
của pháp luật thì không ược thông quan ể thông quan. Người khai hải quan, công chức hải
quan có trách nhiệm phối hợp với nhau và cùng với các cơ quan quản lý nhà nước khác
thực hiện nội dung công việc ó. Thủ tục hải quan ược thực hiện theo trình tự liên tục và
liên tục ể ảm bảo thông quan nhanh và thuận lợi cho xuất nhập khẩu. Thống nhất quá trình
thực hiện từ quá trình nộp hồ sơ, xử lý tại các Chi cục Hải quan và Hải quan trên phạm vi
cả nước. Thủ tục hải quan phải ược thực hiện minh bạch và minh bạch ể ảm bảo tính nhất quán.
+ Thứ hai, Nhà nước sử dụng thủ tục hải quan như một công cụ ể ngăn ngừa buôn
lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hoá, ngoại hối và tiền Việt Nam qua lOMoAR cPSD| 37054152 75
biên giới ể bảo vệ và quảng bá sản phẩm. Xuất khẩu ở các nước phát triển, bảo ảm lợi ích
của người tiêu dùng, góp phần bảo vệ lợi ích chủ quyền kinh tế và an ninh quốc gia.
+ Thứ ba, Nhà nước có thủ tục hải quan ể thu thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu và các
loại thuế khác liên quan ến hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu vào ngân sách nhà nước. Bao
gồm thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ ặc biệt và thuế giá trị gia tăng. Đối với
nhiều nước ang phát triển, thuế xuất khẩu và nhập khẩu ( ặc biệt là nhập khẩu) óng góp
phần lớn vào tổng thu thuế nói riêng và ngân sách nói chung, ảm bảo nguyên tắc thu úng. ,
thú dữ. Nếu thu thập không ầy ủ hoặc không phù hợp do hành vi gian lận thương mại, buôn
lậu ... không chỉ gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước mà còn tạo iều kiện cho hàng hoá
nước ngoài thâm nhập thị trường trong nước, bán phá giá ...
+ Thứ tư, Nhà nước sử dụng thủ tục hải quan làm công cụ thống kê về hàng hoá xuất
khẩu, nhập khẩu. Thống kê hàng hoá xuất nhập khẩu do cơ quan hải quan thu thập và thực
hiện thông qua việc thực hiện các thủ tục hải quan ể giúp Nhà nước thực hiện công việc
quản lý kinh tế vĩ mô, xây dựng chính sách thuế, thương mại quốc gia, giám sát thị trường
và ánh giá việc thực hiện các thỏa thuận thương mại song phương và a phương, Tranh chấp
trong thương mại quốc tế; Đầu vào hệ thống tài khoản quốc gia và cán cân thương mại, ể
lên kế hoạch xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng ... Thông tin thống kê về hàng hoá xuất nhập
khẩu là iều cần thiết của mọi quốc gia. cũ.
+ Thứ năm, thủ tục hải quan óng một vai trò quan trọng trong việc thúc ẩy quá trình
hợp tác, hội nhập của Việt Nam với khu vực và thế giới.
- Hải quan không chỉ hoạt ộng tại cửa khẩu mà hoạt ộng dọc theo biên giới, cả nội ịa
và ở tất cả các nơi có nhu cầu làm thủ tục hải quan, giám sát, kiểm soát hàng hoá xuất khẩu,
nhập khẩu. Chỉ hợp tác với các lực lượng trong nước mà còn hợp tác chặt chẽ với các tổ
chức hải quan khu vực và quốc tế.
- Hải quan là "người gác cổng của nền kinh tế quốc dân", là người bảo vệ biên giới
trên mặt trận kinh tế. Do ó, việc thực hiện các thủ tục hải quan ảnh hưởng trực tiếp ến hoạt
ộng xuất nhập khẩu. Hoạt ộng ầu tư và du lịch; Kinh doanh, trao ổi hàng hoá; Hoạt ộng
trao ổi, hợp tác quốc tế giữa Việt Nam và các nước khác. 5.1.1.2 Trách nhiệm làm thủ tục
hải quan Trách nhiệm của người khai hải quan:
- Khai và nộp tờ khai hải quan; nộp hoặc xuất trình chứng từ thuộc hồ sơ hải quan
theo quy ịnh tại Điều 24 của Luật Hải quan;
- Đưa hàng hóa, phương tiện vận tải ến ịa iểm ược quy ịnh ể kiểm tra thực tế hàng
hóa, phương tiện vận tải;
- Nộp thuế và thực hiện các nghĩa vụ tài chính khác theo quy ịnh của pháp luật về
thuế, phí, lệ phí và quy ịnh khác của pháp luật có liên quan.
Trách nhiệm của cơ quan hải quan, công chức hải quan:
- Tiếp nhận và ăng ký hồ sơ hải quan; lOMoARcPSD| 37054152 76
- Kiểm tra hồ sơ hải quan và kiểm tra thực tế hàng hóa, phương tiện vận tải;
- Tổ chức thu thuế và các khoản thu khác theo quy ịnh của pháp luật về thuế, phí, lệ
phí và quy ịnh khác của pháp luật có liên quan;
- Quyết ịnh việc thông quan hàng hóa, giải phóng hàng hóa, xác nhận phương tiện
vận tải ã hoàn thành thủ tục hải quan.
5.1.1.3 Tờ khai hải quan Tờ khai hải quan là văn bản mà nhà xuất hay nhập khẩu
cần khai báo chi tiết về thông tin, số lượng, quy cách của hàng hóa cần xuất i nước ngoài
hay nhập từ nước ngoài về Việt Nam.
Khai báo trên tờ khai là một khâu trong quy trình làm thủ tục hải quan cho hàng hóa.
Khi có một lô hàng nào ó cần phải xuất i hoặc nhập về thì phải làm thủ tục hải quan, trong
ó tờ khai hải quan là bắt buộc phải có, nếu không có mọi hoạt ộng liên quan ến xuất nhập
khẩu ều bị dừng lại. Hiện nay các loại tờ khai giấy ều ược thay thế bằng mẫu tờ khai iện tử.
5.1.2 Thủ tục hải quan ối với hàng hoá xuất nhập khẩu thương mại
5.1.2.1 Đối tượng làm thủ tục hải quan
Người khai hải quan bao gồm: chủ hàng hóa; chủ phương tiện vận tải; người iều khiển
phương tiện vận tải; ại lý làm thủ tục hải quan, người khác ược chủ hàng hóa, chủ phương
tiện vận tải ủy quyền thực hiện thủ tục hải quan.
5.1.2.2 Quyền và nghĩa vụ của các bên
Người khai hải quan
Người khai hải quan có quyền:
- Được cơ quan hải quan cung cấp thông tin liên quan ến việc khai hải quan ối với
hàng hóa, phương tiện vận tải, hướng dẫn làm thủ tục hải quan, phổ biến pháp luật về hải quan;
- Yêu cầu cơ quan hải quan xác ịnh trước mã số, xuất xứ, trị giá hải quan ối với hàng
hóa khi ã cung cấp ầy ủ, chính xác thông tin cho cơ quan hải quan;
- Xem trước hàng hóa, lấy mẫu hàng hóa dưới sự giám sát của công chức hải quan
trước khi khai hải quan ể bảo ảm việc khai hải quan ược chính xác;
- Yêu cầu cơ quan hải quan kiểm tra lại thực tế hàng hóa ã kiểm tra, nếu không ồng ý
với quyết ịnh của cơ quan hải quan trong trường hợp hàng hóa chưa ược thông quan;
- Sử dụng hồ sơ hải quan ể thông quan hàng hóa, vận chuyển hàng hóa, thực hiện các
thủ tục có liên quan với các cơ quan khác theo quy ịnh của pháp luật;
- Khiếu nại, tố cáo hành vi trái pháp luật của cơ quan hải quan, công chức hải quan;
- Yêu cầu bồi thường thiệt hại do cơ quan hải quan, công chức hải quan gây ra theo
quy ịnh của pháp luật về trách nhiệm bồi thường của Nhà nước.
Người khai hải quan là chủ hàng hóa, chủ phương tiện vận tải có nghĩa vụ: lOMoARcPSD| 37054152 77
- Khai hải quan và làm thủ tục hải quan theo quy ịnh;
- Cung cấp ầy ủ, chính xác thông tin ể cơ quan hải quan thực hiện xác ịnh trước mã
số, xuất xứ, trị giá hải quan ối với hàng hóa;
- Chịu trách nhiệm trước pháp luật về sự xác thực của nội dung ã khai và các chứng
từ ã nộp, xuất trình; về sự thống nhất nội dung thông tin giữa hồ sơ lưu tại doanh nghiệp
với hồ sơ lưu tại cơ quan hải quan;
- Thực hiện quyết ịnh và yêu cầu của cơ quan hải quan, công chức hải quan trong việc
làm thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát hải quan ối với hàng hóa, phương tiện vận tải;
- Lưu giữ hồ sơ hải quan ối với hàng hóa ã ược thông quan trong thời hạn 05 năm kể
từ ngày ăng ký tờ khai hải quan, trừ trường hợp pháp luật có quy ịnh khác; lưu giữ sổ sách,
chứng từ kế toán và các chứng từ khác có liên quan ến hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu ã
ược thông quan trong thời hạn do pháp luật quy ịnh; xuất trình hồ sơ, cung cấp thông tin,
chứng từ liên quan khi cơ quan hải quan yêu cầu kiểm tra theo quy ịnh tại các iều 32, 79
và 80 của Luật hải quan.
- Bố trí người, phương tiện thực hiện các công việc liên quan ể công chức hải quan
kiểm tra thực tế hàng hóa, phương tiện vận tải;
- Nộp thuế và thực hiện các nghĩa vụ tài chính khác theo quy ịnh của pháp luật về
thuế, phí, lệ phí và quy ịnh khác của pháp luật có liên quan.
Người khai hải quan là ại lý làm thủ tục hải quan, người khác ược chủ hàng hóa, chủ
phương tiện vận tải ủy quyền thực hiện nghĩa vụ trong phạm vi ược ủy quyền. Người khai
hải quan là người iều khiển phương tiện vận tải thực hiện nghĩa vụ quy ịnh tại các iểm a, c,
d, e và g khoản 2 Điều này.
Công chức hải quan
- Nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật, quy trình nghiệp vụ hải quan và chịu trách nhiệm
về việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình.
- Hướng dẫn người khai hải quan, tổ chức, cá nhân có liên quan khi có yêu cầu.
- - Thực hiện kiểm tra, giám sát hải quan; giám sát việc mở, óng, chuyển tải, xếp dỡ
hàng hóa tại ịa iểm làm thủ tục hải quan và ịa iểm kiểm tra hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu;
trong trường hợp phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật về hải quan thì yêu cầu chủ hàng
hóa, chủ phương tiện vận tải, người chỉ huy, người iều khiển phương tiện vận tải hoặc
người ược ủy quyền thực hiện các yêu cầu ể kiểm tra, khám xét hàng hóa, phương tiện vận
tải theo quy ịnh của Luật này và pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.
- Lấy mẫu hàng hóa với sự có mặt của người khai hải quan ể cơ quan hải quan phân
tích hoặc trưng cầu giám ịnh phục vụ kiểm tra hải quan.
- Yêu cầu người khai hải quan cung cấp thông tin, chứng từ liên quan ến hàng hóa ể
xác ịnh úng mã số, xuất xứ, trị giá hải quan của hàng hóa.
- Yêu cầu người chỉ huy, người iều khiển phương tiện vận tải i úng tuyến ường, úng
thời gian, dừng úng nơi quy ịnh.
- Các nhiệm vụ và quyền hạn khác theo quy ịnh của pháp luật lOMoAR cPSD| 37054152 78
5.1.2.3 Địa iểm làm thủ tục hải quan
Địa iểm làm thủ tục hải quan là nơi cơ quan hải quan tiếp nhận, ăng ký và kiểm tra
hồ sơ hải quan, kiểm tra thực tế hàng hóa, phương tiện vận tải. Địa iểm tiếp nhận, ăng ký
và kiểm tra hồ sơ hải quan là trụ sở Cục Hải quan, trụ sở Chi cục Hải quan.
Địa iểm kiểm tra thực tế hàng hóa bao gồm:
- Địa iểm kiểm tra tại khu vực cửa khẩu ường bộ, ga ường sắt liên vận quốc tế, cảng
hàng không dân dụng quốc tế; bưu iện quốc tế; cảng biển, cảng thủy nội ịa có hoạt ộng
xuất khẩu, nhập khẩu, xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh; cảng xuất khẩu, nhập khẩu hàng
hóa ược thành lập trong nội ịa;
- Trụ sở Chi cục Hải quan;
- Địa iểm kiểm tra tập trung theo quyết ịnh của Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan;
- Địa iểm kiểm tra tại cơ sở sản xuất, công trình; nơi tổ chức hội chợ, triển lãm;
- Địa iểm kiểm tra tại khu vực kho ngoại quan, kho bảo thuế, ịa iểm thu gom hàng lẻ;
- Địa iểm kiểm tra chung giữa Hải quan Việt Nam với Hải quan nước láng giềng tại
khu vực cửa khẩu ường bộ;
- Địa iểm khác do Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan quyết ịnh trong trường hợp cần thiết.
5.1.2.4 Thời hạn làm thủ tục hải quan
Thời hạn cơ quan hải quan làm thủ tục hải quan: Cơ quan hải quan tiếp nhận, ăng ký,
kiểm tra hồ sơ hải quan ngay sau khi người khai hải quan nộp, xuất trình hồ sơ hải quan
theo quy ịnh của Luật Hải quan. Sau khi người khai hải quan thực hiện ầy ủ các yêu cầu ể
làm thủ tục hải quan, thời hạn công chức hải quan hoàn thành kiểm tra hồ sơ và kiểm tra
thực tế hàng hóa, phương tiện vận tải ược quy ịnh như sau:
- Hoàn thành việc kiểm tra hồ sơ chậm nhất là 02 giờ làm việc kể từ thời iểm cơ quan
hải quan tiếp nhận ầy ủ hồ sơ hải quan;
- Hoàn thành việc kiểm tra thực tế hàng hóa chậm nhất là 08 giờ làm việc kể từ thời
iểm người khai hải quan xuất trình ầy ủ hàng hóa cho cơ quan hải quan. Trường hợp hàng
hóa thuộc ối tượng kiểm tra chuyên ngành về chất lượng, y tế, văn hóa, kiểm dịch ộng vật,
thực vật, an toàn thực phẩm theo quy ịnh của pháp luật có liên quan thì thời hạn hoàn thành
kiểm tra thực tế hàng hóa ược tính từ thời iểm nhận ược kết quả kiểm tra chuyên ngành theo quy ịnh.
Trường hợp lô hàng có số lượng lớn, nhiều chủng loại hoặc việc kiểm tra phức tạp thì
Thủ trưởng cơ quan hải quan nơi làm thủ tục hải quan quyết ịnh việc gia hạn thời gian kiểm
tra thực tế hàng hóa, nhưng thời gian gia hạn tối a không quá 02 ngày; lOMoAR cPSD| 37054152 79 -
Việc kiểm tra phương tiện vận tải phải bảo ảm kịp thời việc xếp dỡ hàng hóa xuất
khẩu, nhập khẩu, việc xuất cảnh, nhập cảnh của hành khách và bảo ảm việc kiểm tra, giám
sát hải quan theo quy ịnh của Luật Hải quan.
- Việc thông quan hàng hóa ược thực hiện sau khi ã hoàn thành thủ tục hải quan.
Trường hợp người khai hải quan ã hoàn thành thủ tục hải quan nhưng chưa nộp, nộp chưa
ủ số thuế phải nộp trong thời hạn quy ịnh thì hàng hóa ược thông quan khi ược tổ chức tín
dụng bảo lãnh về số tiền thuế phải nộp hoặc ược áp dụng thời hạn nộp thuế theo quy ịnh
của pháp luật về thuế. Trường hợp chủ hàng hóa bị xử phạt vi phạm hành chính về hải quan
bằng hình thức phạt tiền và hàng hóa ó ược phép xuất khẩu, nhập khẩu thì hàng hóa có thể
ược thông quan nếu ã nộp phạt hoặc ược tổ chức tín dụng bảo lãnh về số tiền phải nộp ể
thực hiện quyết ịnh xử phạt của cơ quan hải quan hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Đối với hàng hóa phải kiểm tra, phân tích, giám ịnh ể xác ịnh có ủ iều kiện ược xuất khẩu,
nhập khẩu, cơ quan hải quan chỉ thực hiện thông quan hàng hóa sau khi xác ịnh hàng hóa
ược xuất khẩu, nhập khẩu trên cơ sở kết luận kiểm tra, phân tích, giám ịnh hoặc thông báo
miễn kiểm tra của cơ quan kiểm tra chuyên ngành theo quy ịnh của pháp luật. Hàng hóa
phục vụ yêu cầu khẩn cấp; hàng hóa chuyên dùng phục vụ an ninh, quốc phòng; túi ngoại
giao, túi lãnh sự, hành lý của cơ quan, tổ chức, cá nhân ược hưởng quyền ưu ãi, miễn trừ
ược thông quan theo quy ịnh tại Điều 50 và Điều 57 của Luật Hải quan.
Thời hạn nộp hồ sơ hải quan: Thời hạn nộp tờ khai hải quan ược quy ịnh như sau:
- Đối với hàng hóa xuất khẩu, nộp sau khi ã tập kết hàng hóa tại ịa iểm người khai
hải quan thông báo và chậm nhất là 04 giờ trước khi phương tiện vận tải xuất cảnh; ối với
hàng hóa xuất khẩu gửi bằng dịch vụ chuyển phát nhanh thì chậm nhất là 02 giờ trước khi
phương tiện vận tải xuất cảnh;
- Đối với hàng hóa nhập khẩu, nộp trước ngày hàng hóa ến cửa khẩu hoặc trong thời
hạn 30 ngày kể từ ngày hàng hóa ến cửa khẩu;
- Thời hạn nộp tờ khai hải quan ối với phương tiện vận tải thực hiện theo quy ịnh tại
khoản 2 Điều 69 của Luật Hải quan.
Tờ khai hải quan có giá trị làm thủ tục hải quan trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày ăng ký.
Thời hạn nộp chứng từ có liên quan thuộc hồ sơ hải quan ược quy ịnh như sau:
- Trường hợp khai hải quan iện tử, khi cơ quan hải quan tiến hành kiểm tra hồ sơ hải
quan, kiểm tra thực tế hàng hóa, người khai hải quan nộp các chứng từ giấy thuộc hồ sơ
hải quan, trừ những chứng từ ã có trong hệ thống thông tin một cửa quốc gia;
- Trường hợp khai tờ khai hải quan giấy, người khai hải quan phải nộp hoặc xuất trình
chứng từ có liên quan khi ăng ký tờ khai hải quan. lOMoAR cPSD| 37054152 80 -
5.1.2.5 Hồ sơ hải quan Hồ sơ hải quan gồm:
- Tờ khai hải quan hoặc chứng từ thay thế tờ khai hải quan; Chứng từ có liên quan.
Tùy từng trường hợp, người khai hải quan phải nộp hoặc xuất trình hợp ồng mua bán
hàng hóa, hóa ơn thương mại, chứng từ vận tải, chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa,
giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu, văn bản thông báo kết quả kiểm tra hoặc miễn kiểm tra
chuyên ngành, các chứng từ liên quan ến hàng hóa theo quy ịnh của pháp luật có liên quan.
Chứng từ thuộc hồ sơ hải quan là chứng từ giấy hoặc chứng từ iện tử. Chứng từ iện tử phải
bảo ảm tính toàn vẹn và khuôn dạng theo quy ịnh của pháp luật về giao dịch iện tử.
Hồ sơ hải quan ược nộp, xuất trình cho cơ quan hải quan tại trụ sở cơ quan hải quan.
Trường hợp áp dụng cơ chế một cửa quốc gia, cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành gửi
giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu, văn bản thông báo kết quả kiểm tra, miễn kiểm tra chuyên
ngành dưới dạng iện tử thông qua hệ thống thông tin tích hợp.
Mẫu tờ khai hải quan, việc sử dụng tờ khai hải quan và chứng từ thay thế tờ khai hải
quan, các trường hợp phải nộp, xuất trình chứng từ có liên quan ược Bộ trưởng Bộ Tài chính quy ịnh.
5.1.3 Quy trình thông quan hàng hoá
5.1.3.1 Tiếp nhận, kiểm tra hồ sơ và thông quan ối với hàng hoá ược miễn kiểm tra thực tế
Theo quy ịnh tại Khoản 1 Điều 33 Luật Hải quan 2014 thì hàng hóa thuộc một trong
các trường hợp sau ây ược miễn kiểm tra thực tế:
- Hàng hóa phục vụ yêu cầu khẩn cấp;
- Hàng hóa chuyên dùng phục vụ quốc phòng, an ninh;
- Hàng hóa thuộc trường hợp ặc biệt khác theo quyết ịnh của Thủ tướng Chính phủ.
Hàng hóa thuộc các trường hợp trên mà phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật phải
ược kiểm tra thực tế theo quy ịnh của pháp luật.
Còn hàng hóa không thuộc các trường hợp trên thì việc kiểm tra thực tế ược thực hiện
trên cơ sở áp dụng quản lý rủi ro.
Hàng hóa là ộng vật, thực vật sống, khó bảo quản, hàng hóa ặc biệt khác ược ưu tiên kiểm tra trước. lOMoAR cPSD| 37054152 81 -
Đối với trường hợp phải kiểm tra thực tế hàng hóa thì phải do công chức hải quan
thực hiện trực tiếp hoặc bằng máy móc, thiết bị kỹ thuật, các biện pháp nghiệp vụ khác.
Việc kiểm tra thực tế hàng hóa phải có mặt của người khai hải quan hoặc người ại
diện hợp pháp của họ sau khi ăng ký tờ khai hải quan và hàng hóa ã ược ưa ến ịa iểm
kiểm tra, trừ trường hợp thủ trưởng cơ quan hải quan nơi lưu giữ hàng hóa quyết ịnh kiểm
tra thực tế hàng hóa vắng mặt người khai hải quan trong các trường hợp sau: - Để bảo vệ an ninh;
Để bảo vệ vệ sinh, môi trường;
- Có dấu hiệu vi phạm pháp luật;
- Quá thời hạn 30 ngày kể từ ngày hàng hóa nhập khẩu ến cửa khẩu mà người
khai hải quan không ến làm thủ tục hải quan;
- Các trường hợp khác theo quy ịnh của pháp luật.
5.1.3.2 Kiểm tra thực tế và thông quan ối với hàng hoá phải kiểm tra thực tế Hàng
hóa phải kiểm tra thực tế bao gồm:
- Hàng hóa miễn kiểm tra thực tế mà phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật;
- Hàng hóa không thuộc ối tượng miễn kiểm tra thực tế hàng hóa;
- Hàng hóa thuộc trường hợp ặc biệt khác theo quyết ịnh của Thủ tướng Chính phủ.
Các trường hợp kiểm tra thực tế hàng hóa vắng mặt người khai hải quan bao gồm:
- Để bảo vệ an ninh; bảo vệ vệ sinh, môi trường - Có dấu hiệu rủi ro
- Quá thời hạn 90 ngày kể từ ngày hàng hóa nhập khẩu ến cửa khẩu mà người
khai hải quan không ến làm thủ tục hải quan
Nội dung kiểm tra gồm: Kiểm tra tên hàng, mã số, số lượng, trọng lượng, khối lượng,
chủng loại, chất lượng, xuất xứ, trị giá hải quan của hàng hóa. Kiểm tra ối chiếu sự phù
hợp giữa thực tế hàng hóa với hồ sơ hải quan.
Thẩm quyền quyết ịnh hình thức, mức ộ kiểm tra thực tế hàng hóa
Đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu phải kiểm tra thực tế, Chi cục trưởng Chi cục
Hải quan nơi tiếp nhận, xử lý hồ sơ hải quan căn cứ quy ịnh tại Khoản 4 Điều 26 Nghị ịnh
này và thông tin liên quan ến hàng hóa ể quyết ịnh hình thức, mức ộ kiểm tra thực tế hàng hóa.
Thời hạn hoàn thành việc kiểm tra thực tế hàng hóa thực hiện theo quy ịnh tại Điểm
b Khoản 2 Điều 23 Luật Hải quan. lOMoAR cPSD| 37054152 82 -
Trường hợp phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật hải quan, Chi cục trưởng Chi
cục Hải quan nơi tiếp nhận, xử lý hồ sơ hải quan, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan nơi lưu
giữ hàng hóa hoặc thủ trưởng cơ quan Hải quan quản lý ịa iểm kiểm tra hàng hóa tập trung
quyết ịnh thay ổi mức ộ, hình thức kiểm tra thực tế hàng hóa và chịu trách nhiệm về quyết ịnh của mình.
Mức ộ kiểm tra thực tế hàng hóa: Việc kiểm tra thực tế hàng hóa ược thực hiện cho
ến khi ủ cơ sở xác ịnh tính hợp pháp, phù hợp của toàn bộ lô hàng với hồ sơ hải quan.
Công chức hải quan thực hiện kiểm tra thực tế hàng hóa theo quyết ịnh của Chi cục
trưởng Chi cục Hải quan và căn cứ thông tin liên quan ến hàng hóa tại thời iểm kiểm tra;
chịu trách nhiệm về kết quả kiểm tra ối với phần hàng hóa ược kiểm tra. lOMoARcPSD| 37054152 83
Các hình thức kiểm tra thực tế hàng hóa:
- Công chức hải quan kiểm tra trực tiếp;
- Kiểm tra bằng các phương tiện kỹ thuật, các biện pháp nghiệp vụ khác; - Kiểm
tra thông qua kết quả phân tích, giám ịnh hàng hóa.
Trong quá trình kiểm tra thực tế hàng hóa nếu cần thiết phải thay ổi hình thức kiểm
tra hàng hóa thì Chi cục trưởng Chi cục Hải quan nơi kiểm tra thực tế hàng hóa quyết ịnh.
Kết quả kiểm tra thực tế bằng máy soi, thiết bị soi chiếu kết hợp với cân iện tử và các thiết
bị kỹ thuật khác là cơ sở ể cơ quan hải quan ra quyết ịnh việc thông quan hàng hóa.
Trường hợp bằng các máy móc, thiết bị kỹ thuật hiện có tại Chi cục Hải quan, ịa iểm
kiểm tra hải quan, công chức hải quan kiểm tra thực tế hàng hóa không ủ cơ sở ể xác ịnh
tính chính xác ối với nội dung khai của người khai hải quan về tên hàng, mã số, chủng loại,
chất lượng, khối lượng, trọng lượng thì yêu cầu các tổ chức chuyên môn nghiệp vụ của cơ
quan hải quan thực hiện việc phân tích phân loại hoặc giám ịnh ể xác ịnh các nội dung trên.
Trường hợp cơ quan hải quan không ủ iều kiện ể xác ịnh tính chính xác ối với nội
dung khai của người khai hải quan thì cơ quan hải quan trưng cầu giám ịnh của tổ chức
giám ịnh theo quy ịnh của pháp luật và căn cứ kết quả giám ịnh ể quyết ịnh việc thông quan hàng hóa.
5.1.3.3 Thu thuế, lệ phí hải quan
Người khai hải quan phải nộp lệ phí làm thủ tục hải quan theo quy ịnh của pháp luật
về phí và lệ phí. Theo quy ịnh tại Thông tư số 274/2016/TT-BTC ngày 14/11/2016 của Bộ
Tài chính, việc thu, nộp, quản lý và sử dụng phí hải quan và lệ phí hàng hóa, phương tiện
quá cảnh có nhiều iểm mới so với quy ịnh trước ây. Một trong những iểm mới nổi bật gồm:
quy ịnh về ối tượng áp dụng, mức thu; các trường hợp miễn thu phí, lệ phí; cách thức nộp phí, lệ phí...
Mức thu và ối tượng áp dụng
Tờ khai xuất nhập khẩu tại chỗ thuộc ối tượng ược miễn phí theo quy ịnh cũ, từ
01/01/2017 sẽ phải nộp phí hải quan là 20.000 ồng/tờ khai.
Bổ sung cụ thể phí ối với ơn yêu cầu bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ và phí ối với hàng,
phương tiện quá cảnh, ồng thời lệ phí quá cảnh ối với phương tiện vận tải sẽ ược áp dụng
theo ầu phương tiện vận tải (quy ịnh cũ áp dụng theo tờ khai), với mức cụ thể như sau: STT Nội dung thu Mức thu 1
Phí Hải quan ăng ký tờ khai 20.000 ồng/tờ khai lOMoAR cPSD| 37054152 84
Phí Hải quan kiểm tra giám sát, hoặc tạm dừng 2
làm thủ tục Hải quan ối với hàng hóa xuất khẩu, 200.000 ồng/01 ơn
nhập khẩu có yêu cầu bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ 3
Lệ phí quá cảnh ối với hàng hóa 200.000 ồng/tờ khai
Lệ phí ối với phương tiện quá cảnh ường bộ (gồm: 200.000 ồng/phương 4 ô tô, ầu kéo, máy kéo) tiện
Lệ phí ối với phương tiện quá cảnh ường thủy 500.000 ồng/phương 5
(gồm:tàu, ca nô, ầu kéo, xà lan) tiện
Các trường hợp chỉ thu phí 1 lần bao gồm: -
Hàng tạm nhập tái, xuất hoặc tạm xuất, tái nhập chỉ thu phí, lệ phí chỉ một lần khi
làm thủ tục nhập khẩu hoặc xuất khẩu; -
Hàng gửi kho ngoại quan chỉ thu phí làm thủ tục Hải quan một lần khi làm thủ tục
nhập kho, khi xuất kho không thu. -
Đối với hàng hóa, phương tiện vận tải quá cảnh chỉ thực hiện thu lệ phí tờ khai một
lần khi làm thủ tục nhập cảnh tại cửa khẩu nhập, không thu lệ phí khi làm thủ tục xuất cảnh.
Các trường hợp miễn thu phí, lệ phí
Thông tư cũng bổ sung nhiều trường hợp ược miễn thu phí, lệ phí.
Cụ thể hàng viện trợ nhân ạo, viện trợ không hoàn lại; quà tặng cho cơ quan nhà nước, tổ
chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, ơn
vị vũ trang nhân dân, cá nhân ( ược miễn thuế trong ịnh mức theo quy ịnh); quà biếu, quà
tặng vì mục ích nhân ạo, từ thiện; ồ dùng của tổ chức, cá nhân nước ngoài theo quy chế
miễn trừ ngoại giao; hành lý mangtheo người; hàng bưu phẩm, bưu kiện ược miễn thuế
xuất khẩu, nhập khẩu theo quy ịnh của pháp luật hiện hành.
Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh có trị giá từ 1.000.000
ồng Việt Nam trở xuống hoặc có số tiền thuế (các khoản thuế theo quy ịnh) phải nộp dưới 100.000 ồng Việt Nam.
Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu có trị giá hải quan dưới 500.000 ồng hoặc có tổng số tiền
thuế (các khoản thuế theo quy ịnh) phải nộp dưới mức 50.000 ồng cho một lần xuất khẩu, nhập khẩu.
Hàng hóa mua bán, trao ổi của cư dân biên giới trong ịnh mức theo quy ịnh.
Phương tiện vận tải thường xuyên qua lại biên giới ược quản lý theo phương thức mở sổ
theo dõi, không quản lý bằng tờ khai. lOMoARcPSD| 37054152 85
Hàng hóa, phương tiện quá cảnh ược miễn theo quy ịnh tại các iều ước quốc tế mà Việt
Nam là thành viên hoặc cam kết của Chính phủ Việt Nam. Cách thức nộp phí
Người nộp phí, lệ phí có thể nộp từng lần hoặc nộp theo tháng theo quy ịnh như trước ây.
Tuy nhiên, Thông tư quy ịnh rõ, muốn nộp theo tháng người nộp phí phải ăng ký với tổ
chức thu phí về việc nộp phí theo tháng.
Người nộp phí, lệ phí thực hiện nộp phí, lệ phí tiền mặt trực tiếp chơ cơ quan hải quan hoặc
chuyển khoản vào tài khoản tiền gửi của cơ quan Hải quan mở tại Kho bạc nhà nước hoặc
tài khoản của tổ chức ược ủy nhiệm thu tại ngân hàng thương mại.
Ngoài ra Thông tư cũng hướng dẫn cụ thể về việc ủy nhiệm thu phí, lệ phí; việc kê khai
nộp phí, lệ phí của tổ chức thu; việc quản lý và sử dụng phí.
5.2 Pháp luật về kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan
5.2.1 Nghiệp vụ kiểm tra hải quan
5.2.1.1 Khái niệm kiểm tra hải quan
Kiểm tra hải quan là việc cơ quan hải quan kiểm tra hồ sơ hải quan, các chứng từ, tài liệu
liên quan và kiểm tra thực tế hàng hóa, phương tiện vận tải.
5.2.1.2 Cơ sở ra quyết ịnh hình thức kiểm tra
Căn cứ kết quả phân tích, ánh giá rủi ro và các thông tin có liên quan ến hàng hóa, thủ
trưởng cơ quan hải quan nơi xử lý hồ sơ hải quan quyết ịnh kiểm tra hồ sơ hải quan, kiểm tra thực tế hàng hóa.
5.2.1.3 Đối tượng kiểm tra và miễn kiểm tra Kiểm tra hồ sơ
Khi kiểm tra hồ sơ hải quan, cơ quan hải quan kiểm tra tính chính xác, ầy ủ, sự phù hợp
của nội dung khai hải quan với chứng từ thuộc hồ sơ hải quan, kiểm tra việc tuân thủ
chính sách quản lý hàng hóa, chính sách thuế ối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu và
quy ịnh khác của pháp luật có liên quan Kiểm tra hàng hoá
Trừ hàng hóa thuộc các trường hợp ược miễn kiểm tra thực tế, hoặc các hàng hoá thuộc
các trường hợp ược miễn kiểm tra thực tế mà phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật
phải ược kiểm tra thực tế. Việc kiểm tra thực tế ược thực hiện trên cơ sở áp dụng quản lý
rủi ro. Trong ó, Hàng hóa là ộng vật, thực vật sống, khó bảo quản, hàng hóa ặc biệt khác
ược ưu tiên kiểm tra trước. Việc kiểm tra thực tế hàng hóa do công chức hải quan thực
hiện trực tiếp hoặc bằng máy móc, thiết bị kỹ thuật, các biện pháp nghiệp vụ khác.
Việc kiểm tra thực tế hàng hóa phải có mặt của người khai hải quan hoặc người ại diện
hợp pháp của họ sau khi ăng ký tờ khai hải quan và hàng hóa ã ược ưa ến ịa iểm kiểm lOMoAR cPSD| 37054152 86
tra, trừ trường hợp quy ịnh tại Điều 34 của Luật hải quan. Hàng hoá ược miễn kiểm tra thực tế:
- Hàng hóa phục vụ yêu cầu khẩn cấp;
- Hàng hóa chuyên dùng phục vụ quốc phòng, an ninh;
- Hàng hóa thuộc trường hợp ặc biệt khác theo quyết ịnh của Thủ tướng Chính phủ.
5.2.1.6 Phương pháp kiểm tra hải quan
Kiểm tra hồ sơ hải quan ược thực hiện thông qua hệ thống xử lý dữ liệu iện tử hải quan
hoặc trực tiếp bởi công chức hải quan.
Như vậy có 2 phương pháp kiểm tra hải quan là kiểm tra gián tiếp trên hệ thống thông tin và kiểm tra trực tiếp.
5.2.2 Nghiệp vụ Giám sát hải quan 5.2.2.1 Khái niệm
Giám sát hải quan là biện pháp nghiệp vụ do cơ quan hải quan áp dụng ể bảo ảm sự
nguyên trạng của hàng hóa, sự tuân thủ quy ịnh của pháp luật trong việc bảo quản, lưu
giữ, xếp dỡ, vận chuyển, sử dụng hàng hóa, xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh phương tiện
vận tải ang thuộc ối tượng quản lý hải quan
5.2.2.2 Đối tượng giám sát hải quan
Đối tượng giám sát hải quan gồm hàng hóa, phương tiện vận tải, phương tiện vận tải nội ịa
vận chuyển hàng hóa ang chịu sự giám sát hải quan.
5.2.2.3 Thời gian giám sát hải quan -
Hàng hóa nhập khẩu chịu sự giám sát hải quan từ khi tới ịa bàn hoạt ộng hải quan ến
khi ược thông quan, giải phóng hàng hóa và ưa ra khỏi ịa bàn hoạt ộng hải quan; -
Hàng hóa xuất khẩu miễn kiểm tra thực tế hàng hóa chịu sự giám sát hải quan từ khi
thông quan ến khi ra khỏi ịa bàn hoạt ộng hải quan. Trường hợp phải kiểm tra thực
tế, hàng hóa xuất khẩu chịu sự giám sát hải quan từ khi bắt ầu kiểm tra thực tế hàng
hóa ến khi ra khỏi ịa bàn hoạt ộng hải quan; -
Hàng hóa quá cảnh chịu sự giám sát hải quan từ khi tới cửa khẩu nhập ầu tiên ến khi
ra khỏi cửa khẩu xuất cuối cùng; -
Thời gian giám sát hải quan ối với phương tiện vận tải thực hiện theo quy ịnh tại Điều 68 của Luật Hải quan.
5.2.2.4 Các phương thức giám sát hải quan
Giám sát hải quan ược thực hiện bằng các phương thức sau ây: - Niêm phong hải quan; -
Giám sát trực tiếp do công chức hải quan thực hiện; - Sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật. lOMoAR cPSD| 37054152 87
5.2.3 Phúc tập hồ sơ hải quan 5.2.3.1 Khái niệm
Phúc tập hồ sơ hải quan là nghiệp vụ kiểm tra, ối chiếu các chứng từ trong hồ sơ hải quan
của lô hàng xuất khẩu, nhập khẩu ã thông quan nhằm xác ịnh việc tuân thủ pháp luật về hải
quan của người khai hải quan và cán bộ, công chức trong quá trình làm thủ tục hải quan.
Khâu phúc tập hồ sơ hải quan nằm trong quy trình thủ tục thông quan ược quy ịnh tại Quyết
ịnh số 56/2003/QĐ-BTC ngày 16/04/2003 của Bộ trưởng Bộ Tài chính quy ịnh về hồ sơ
hải quan, quy trình thủ tục hải quan ối với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu theo hợp ồng mua bán.
5.2.3.2 Mục ích phúc tập hồ sơ -
Kiểm tra lại các công việc ã làm trong quy trình thông quan ể phát hiện thiếu sót, sai
sót và kịp thời yêu cầu khắc phục; -
Phát hiện những sai sót, bất hợp lý, vi phạm dễ thấy; -
Phát hiện sự thất lạc hoặc chậm trễ chứng từ thuộc hồ sơ xuất khẩu, nhập khẩu; -
Bổ sung thông tin vào cơ sở dữ liệu; -
Sắp xếp, lưu trữ hồ sơ hải quan một cách khoa học, dễ tra cứu; -
Cung cấp thông tin, dấu hiệu vi phạm cho khâu kiểm tra sau thông quan.
5.2.3.3 Nguyên tắc phúc tập hồ sơ hải quan
Việc phúc tập hồ sơ hải quan ược thực hiện sau khi lô hàng ã thông quan và hoàn thành
phúc tập trong vòng 60 ngày kể từ ngày quyết ịnh thông quan lô hàng trên hệ thống xử lý
dữ liệu iện tử hải quan. Đối với lô hàng thuộc các trường hợp gia công, sản xuất xuất khẩu,
tạm nhập tái xuất thì thực hiện phúc tập hồ sơ cho từng lô hàng như quy ịnh trên, sau khi
thanh khoản thì thực hiện phúc tập tiếp phần hồ sơ thanh khoản trong vòng 7 ngày kể từ
ngày cơ quan hải quan xác nhận kết quả thanh khoản. Đối với lô hàng thuộc các trường
hợp miễn thuế, xét miễn thuế, giảm thuế, hoàn thuế, không thu thuế thì thực hiện phúc tập như quy ịnh hiện hành. -
Khi thực hiện phúc tập hồ sơ hải quan, công chức thực hiện phúc tập kiểm tra tính ầy
ủ, ồng bộ các thông tin khai báo trên các chứng từ. -
Kiểm tra lại toàn bộ các công việc ã làm ược thể hiện trên hệ thống và/hoặc trên hồ
sơ hải quan của công chức hải quan và người khai hải quan ã thực hiện ầy ủ và úng quy ịnh. -
Căn cứ vào các thông tin có ược tại thời iểm phúc tập (thông tin nhạy cảm, chỉ ạo của
cấp trên) ể tập trung kiểm tra sâu ối với những hồ sơ có ộ rủi ro cao.
5.2.3.4 Đối tượng của phúc tập hồ sơ hải quan
Đối tượng áp dụng quy trình này là công chức hải quan trong khâu thông quan; công chức
hải quan thực hiện phúc tập hồ sơ hải quan iện tử; công chức hải quan tại Chi cục kiểm tra
sau thông quan; Lãnh ạo Chi cục. lOMoAR cPSD| 37054152 88
5.2.3.6 Thời gian, ịa iểm và phương pháp phúc tập hồ sơ hải quan Thời gian: -
Việc phúc tập hồ sơ hải quan ược thực hiện sau khi lô hàng ã thông quan và hoàn
thành phúc tập trong vòng sáu mươi ngày kể từ ngày quyết ịnh thông quan lô hàng
trên hệ thống xử lý dữ liệu iện tử hải quan; -
Đối với lô hàng thuộc các trường hợp gia công, sản xuất xuất khẩu, tạm nhập tái xuất
thì thực hiện phúc tập hồ sơ cho từng lô hàng như quy ịnh nêu trên, sau khi thanh
khoản thì thực hiện phúc tập tiếp phần hồ sơ thanh khoản trong vòng 7 ngày kể từ
ngày cơ quan hải quan xác nhận kết quả thanh khoản. -
Đối với lô hàng thuộc các trường hợp miễn thuế, xét miễn thuế, giảm thuế, hoàn thuế,
không thu thuế thì thực hiện phúc tập như quy ịnh hiện hành.
Địa iểm: Chi cục Hải quan cửa khẩu, Chi cục Hải quan ngoài cửa khẩu và các ơn vị tương
ương (sau ây gọi tắt là Chi cục Hải quan) nơi ăng ký tờ khai hải quan cho lô hàng xuất
khẩu, nhập khẩu; Phương pháp: -
Phương pháp ối chiếu so sánh: Đối chiếu nội dung giữa các chứng từ trong hồ sơ hải
quan, giữa khai hải quan và kết quả kiểm tra thực tế hàng hoá, kết quả áp mã số hàng
hoá, áp giá tính thuế của cơ quan hải quan ... nhằm xác ịnh tính hợp pháp, hợp lệ, ồng
bộ của hồ sơ hải quan; vi phạm hoặc dấu hiệu vi phạm pháp luật hải quan của người
khai hải quan; - Phương pháp phân tích kiểm tra trọng tâm trọng iểm: Căn cứ vào các
tiêu chí như quá trình chấp hành pháp luật hải quan của người khai hải quan, loại hình
hàng hoá xuất nhập khẩu, mặt hàng xuất khẩu, nhập khẩu, hình thức kiểm tra thực tế
hàng hoá, các thông tin khác nắm ược, tiến hành việc phân loại hồ sơ hải quan nhằm
xác ịnh những hồ sơ thuộc diện trọng tâm, trọng iểm, ể thực hiện các biện pháp kiểm
tra, ối chiếu thích hợp khi phúc tập ối với những hồ sơ này.
5.2.4 Kiểm tra sau thông quan 5.2.4.1 Khái niệm
Kiểm tra sau thông quan là hoạt ộng kiểm tra của cơ quan hải quan ối với hồ sơ hải quan,
sổ kế toán, chứng từ kế toán và các chứng từ khác, tài liệu, dữ liệu có liên quan ến hàng
hóa; kiểm tra thực tế hàng hóa trong trường hợp cần thiết và còn iều kiện sau khi hàng hóa
ã ược thông quan. Việc kiểm tra sau thông quan nhằm ánh giá tính chính xác, trung thực
nội dung các chứng từ, hồ sơ mà người khai hải quan ã khai, nộp, xuất trình với cơ quan
hải quan; ánh giá việc tuân thủ pháp luật hải quan và các quy ịnh khác của pháp luật liên
quan ến quản lý xuất khẩu, nhập khẩu của người khai hải quan.
Kiểm tra sau thông quan ược thực hiện tại trụ sở cơ quan hải quan, trụ sở người khai hải quan.
Trụ sở người khai hải quan bao gồm trụ sở chính, chi nhánh, cửa hàng, nơi sản xuất, nơi lưu giữ hàng hóa. lOMoAR cPSD| 37054152 89
Thời hạn kiểm tra sau thông quan là 05 năm kể từ ngày ăng ký tờ khai hải quan.
5.2.4.2 Các trường hợp kiểm tra sau thông quan
Kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm pháp luật hải quan và quy ịnh khác của pháp luật liên
quan ến quản lý xuất khẩu, nhập khẩu.
Đối với các trường hợp không thuộc quy ịnh tại khoản 1 Điều Hải quan thì việc kiểm tra
sau thông quan ược thực hiện trên cơ sở áp dụng quản lý rủi ro.
Kiểm tra việc tuân thủ pháp luật của người khai hải quan.
5.2.4.3 Kiểm tra sau thông quan tại trụ sở cơ quan hải quan
Cục trưởng Cục Hải quan, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan ban hành quyết ịnh kiểm tra
sau thông quan, yêu cầu người khai hải quan cung cấp hóa ơn thương mại, chứng từ vận
tải, hợp ồng mua bán hàng hóa, chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa, chứng từ thanh
toán, hồ sơ, tài liệu kỹ thuật của hàng hóa liên quan ến hồ sơ ang ược kiểm tra và giải trình
những nội dung liên quan. Thời gian kiểm tra ược xác ịnh trong quyết ịnh kiểm tra, nhưng
tối a là 05 ngày làm việc.
Quyết ịnh kiểm tra sau thông quan phải gửi cho người khai hải quan trong thời hạn 03 ngày
làm việc kể từ ngày ký và chậm nhất là 05 ngày làm việc trước ngày tiến hành kiểm tra.
Người khai hải quan có trách nhiệm giải trình, cung cấp hồ sơ, chứng từ liên quan ến hồ sơ
ang ược kiểm tra theo yêu cầu của cơ quan hải quan. Trong thời gian kiểm tra, người khai
hải quan có quyền giải trình, bổ sung thông tin, tài liệu liên quan ến hồ sơ hải quan.
Việc xử lý kết quả kiểm tra ược quy ịnh như sau:
o Trường hợp thông tin, chứng từ, tài liệu ược cung cấp và nội dung ã giải trình chứng
minh nội dung khai hải quan là úng thì hồ sơ hải quan ược chấp nhận; o Trường hợp không
chứng minh ược nội dung khai hải quan là úng hoặc người khai hải quan không cung cấp
hồ sơ, chứng từ, tài liệu, không giải trình theo yêu cầu kiểm tra thì cơ quan hải quan quyết
ịnh xử lý theo quy ịnh của pháp luật về thuế, pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.
Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày kết thúc kiểm tra, người ra quyết ịnh kiểm tra
phải ký thông báo kết quả kiểm tra và gửi cho người khai hải quan.
5.2.4.4 Kiểm tra sau thông quan tại trụ sở người khai hải quan Thẩm
quyền quyết ịnh kiểm tra sau thông quan: -
Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, Cục trưởng Cục Kiểm tra sau thông quan quyết
ịnh kiểm tra sau thông quan trong phạm vi toàn quốc; -
Cục trưởng Cục Hải quan quyết ịnh kiểm tra sau thông quan trong ịa bàn quản lý của Cục.
Trường hợp kiểm tra doanh nghiệp không thuộc phạm vi ịa bàn quản lý ược phân công,
Cục Hải quan báo cáo Tổng cục Hải quan xem xét phân công ơn vị thực hiện kiểm tra. lOMoAR cPSD| 37054152 90
Việc kiểm tra ánh giá tuân thủ pháp luật của người khai hải quan thực hiện theo kế hoạch
kiểm tra sau thông quan hàng năm do Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan ban hành.
Thời hạn kiểm tra sau thông quan: -
Thời hạn kiểm tra sau thông quan ược xác ịnh trong quyết ịnh kiểm tra, nhưng tối a
là 10 ngày làm việc. Thời gian kiểm tra ược tính từ ngày bắt ầu tiến hành kiểm tra;
trường hợp phạm vi kiểm tra lớn, nội dung phức tạp thì người ã ký quyết ịnh kiểm tra
có thể gia hạn một lần không quá 10 ngày làm việc; -
Quyết ịnh kiểm tra sau thông quan phải gửi cho người khai hải quan trong thời hạn
03 ngày làm việc kể từ ngày ký và chậm nhất là 05 ngày làm việc trước ngày tiến
hành kiểm tra, trừ trường hợp quy ịnh tại khoản 1 Điều 78 của Luật Hải quan.
Trình tự, thủ tục kiểm tra sau thông quan: -
Công bố quyết ịnh kiểm tra sau thông quan khi bắt ầu tiến hành kiểm tra; -
Đối chiếu nội dung khai báo với sổ kế toán, chứng từ kế toán, báo cáo tài chính, các
tài liệu có liên quan, tình trạng thực tế của hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu trong phạm
vi, nội dung của quyết ịnh kiểm tra sau thông quan; -
Lập biên bản kiểm tra sau thông quan trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày kết thúc việc kiểm tra; -
Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày kết thúc việc kiểm tra, người quyết ịnh kiểm tra
phải ký kết luận kiểm tra và gửi cho người khai hải quan. Trường hợp kết luận kiểm
tra cần có ý kiến về chuyên môn của cơ quan có thẩm quyền thì thời hạn ký kết luận
kiểm tra ược tính từ ngày có ý kiến của cơ quan có thẩm quyền. Cơ quan chuyên môn
có thẩm quyền có ý kiến trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận ược yêu cầu của cơ quan hải quan; -
Xử lý theo thẩm quyền hoặc chuyển cấp có thẩm quyền xử lý theo kết quả kiểm tra.
5.2.4.5 Nhiệm vụ và quyền hạn của công chức hải quan trong kiểm tra sau thông quan tại
trụ sở người khai hải quan
Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, Cục trưởng Cục Kiểm tra sau thông quan, Cục trưởng
Cục Hải quan có nhiệm vụ, quyền hạn sau: -
Ban hành quyết ịnh kiểm tra, thành lập Đoàn kiểm tra; -
Gia hạn thời gian kiểm tra trong trường hợp cần thiết; -
Ban hành kết luận kiểm tra; xử lý kết quả kiểm tra; quyết ịnh xử lý theo quy ịnh của
pháp luật về thuế, pháp luật về xử lý vi phạm hành chính theo thẩm quyền hoặc kiến
nghị người có thẩm quyền quyết ịnh xử lý theo quy ịnh của pháp luật; - Giải quyết
khiếu nại, tố cáo theo quy ịnh của pháp luật.
Trưởng oàn kiểm tra có nhiệm vụ, quyền hạn sau: lOMoARcPSD| 37054152 91 -
Tổ chức, chỉ ạo thành viên oàn kiểm tra thực hiện úng nội dung, ối tượng, thời hạn
kiểm tra ghi trong quyết ịnh kiểm tra; -
Yêu cầu người khai hải quan cung cấp thông tin, tài liệu, báo cáo bằng văn bản giải
trình về những vấn ề liên quan ến nội dung kiểm tra, xuất trình hàng hóa ể kiểm tra
trong trường hợp cần thiết và còn iều kiện; -
Lập biên bản và báo cáo cấp có thẩm quyền xử lý ối với hành vi không chấp hành,
cản trở, trì hoãn thực hiện quyết ịnh kiểm tra của người khai hải quan; -
Tạm giữ, niêm phong tài liệu, tang vật trong trường hợp người khai hải quan có biểu
hiện tẩu tán, tiêu hủy tài liệu, tang vật liên quan ến hành vi vi phạm pháp luật; -
Lập, ký biên bản kiểm tra; -
Báo cáo kết quả kiểm tra với người ban hành quyết ịnh kiểm tra và chịu trách nhiệm
về tính chính xác, trung thực, khách quan của báo cáo ó.
Thành viên oàn kiểm tra có nhiệm vụ, quyền hạn sau: -
Thực hiện nhiệm vụ theo sự phân công của Trưởng oàn kiểm tra; -
Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ ược giao với Trưởng oàn kiểm tra; chịu trách
nhiệm trước pháp luật và Trưởng oàn kiểm tra về tính chính xác, trung thực, khách quan của báo cáo; -
Lập, ký biên bản kiểm tra theo sự phân công của Trưởng oàn kiểm tra. 5.2.4.6 Quyền
và nghĩa vụ của người khai hải quan trong kiểm tra sau thông quan -
Thực hiện quyền và nghĩa vụ theo quy ịnh tại Điều 18 của Luật Hải quan. - Cung cấp
kịp thời, ầy ủ, chính xác hồ sơ, chứng từ theo yêu cầu và chịu trách nhiệm về tính
chính xác, trung thực của hồ sơ, chứng từ ó. -
Từ chối cung cấp thông tin, tài liệu không liên quan ến nội dung kiểm tra, thông tin,
tài liệu thuộc bí mật nhà nước, trừ trường hợp pháp luật có quy ịnh khác. -
Nhận bản kết luận kiểm tra và yêu cầu giải thích nội dung bản kết luận kiểm tra; bảo
lưu ý kiến trong bản kết luận kiểm tra. -
Yêu cầu Trưởng oàn kiểm tra xuất trình quyết ịnh kiểm tra, giấy chứng minh hải quan
trong trường hợp kiểm tra sau thông quan tại trụ sở người khai hải quan. -
Chấp hành yêu cầu kiểm tra sau thông quan, cử người có thẩm quyền làm việc với cơ quan hải quan. -
Giải trình những vấn ề liên quan theo yêu cầu của cơ quan hải quan. - Ký biên bản kiểm tra. -
Chấp hành quyết ịnh xử lý của cơ quan hải quan và các cơ quan có thẩm quyền.
5.3 Pháp luật về tổ chức thu thuế và các khoản thu khác ối với hàng hóa xuất nhập khẩu
5.3.1 Tổng quan về thuế 5.3.1.1 Khái niệm lOMoAR cPSD| 37054152 92
Đứng trên các góc ộ khác nhau theo các quan iểm của các nhà kinh tế khác nhau thì có ịnh
nghĩa về thuế khác nhau.
Theo nhà kinh tế học Gaston Jeze trong cuốn “Tài chính công” ưa ra một ịnh nghĩa tương
ối cổ iển về thuế: “ Thuế là một khoản trích nộp bằng tiền, có tính chất xác ịnh, không hoàn
trả trực tiếp do các công dân óng góp cho nhà nước thông qua con ường quyền lực nhằm
bù ắp những chi tiêu của Nhà Nước.”.
Trên góc ộ phân phối thu nhập: “ Thuế là hình thức phân phối và phân phối lại tổng sản
phẩm xã hội và thu nhập quốc dân nhằm hình thành các quý tiền tệ tập trung của nhà nước
ể áp ứng các nhu cầu chi tiêu cho việc thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của nhà nước.”
Trên góc ộ người nộp thuế: “ Thuế là khoản óng góp bắt buộc mà mỗi tổ chức, cá nhân
phải có nghĩa vụ óng góp cho nhà nước theo luật ịnh ể áp ứng nhu cầu chi tiêu cho việc
thực hiện các chức năng , nhiệm vụ của nhà nước.”
Trên góc ộ kinh tế học :” Thuế là một biện pháp ặc biệt, theo ó, nhà nước sử dụng quyền
lực của mình ể chuyển một phần nguồn lực từ khu vực tư sang khu vực công nhằm thực
hiện các chức năng kinh tế – xã hội của nhà nước.”
Theo từ iển tiếng việt :” Thuế là khoản tiền hay hiện vật mà người dân hoặc các tổ chức
kinh doanh, tuỳ theo tài sản, thu nhập, nghề nghiệp… buộc phải nộp cho nhà nước theo mức quy ịnh.”
Từ các ịnh nghĩa trên ta có thể rút ra ược một số ặc trưng chung của thuế là: -
Thứ nhất, nội dung kinh tế của thuế ược ặc trưng bởi các mỗi quan hệ tiền tệ phát
sinh dưới nhà nước và các pháp nhân, các thể nhân trong xã hội. -
Thứ hai, những mỗi quan hệ dưới dạng tiền tệ này ược nảy sinh một cách khách
quan và có ỹ nghĩa xã hội ặc biệt- việc chuyển giao thu nhập có tính chất bắt buộc theo
mệnh lệnh của nhà nước. -
Thứ ba, xét theo khía cạnh pháp luật, thuế là một khoản nộp cho nhà nước ược pháp
luật quy ịnh theo mức thu và thời hạn nhất ịnh.
Từ các ặc trưng trên của thuế, ta có thể nêu lên khái niệm tổng quát về thuế là: “Thuế là
một khoản óng góp bắt buộc từ các chủ thể cho nhà nước theo mức ộ và thời hạn ược pháp
luật quy ịnh nhằm sử dụng cho mục ích công cộng.”
5.3.1.2 Đặc iểm và chức năng của thuế 4 Đặc iểm
Thuế có những thuộc tính tương ối ổn ịnh qua từng giai oạn phát triển và biểu hiện thành
những ặc trưng riêng có của nó, qua ó giúp ta phân biệt thuế với các công cụ khác. Những
ặc trưng ó là: Tính bắt buộc, Tính không hòan trả trực tiếp, Tính pháp lý cao -
Tính bắt buộc là thuộc tính cơ bản vốn có của thuế ể phân biệt giữa thuế với các
hình thức ộng viên tài chính khác của ngân sách nhà nước. Đặc iểm này cho ta thấy rõ nội lOMoAR cPSD| 37054152 93
dung kinh tế của thuế là những quan hê tiền tệ ược hình thành một cách khách quan và có
một ý nghĩa xã hội ặc biệt- việc ộng viên mang tính chất bắt buộc của nhà nước.Phân phối
mang tính chất bắt buộc dưới hình thức thuế là một phương thức phân phối của nhà nước,
theo ó một bộ phân thu nhập của người nộp thuế ược chuyển giao cho nhà nước mà không
kèm theo một sự cấp phát hoặc những quyền lợi nào khác cho người nộp thuế, mà hành
ộng óng thuế là hành ộng thực hiện nghĩa vụ của người công dân. -
Tính chất không hoàn trả trực tiếp của thuế ược thể hiện ở chỗ: thuế ược hoàn trả
gián tiếp cho người nộp thuế thông qua việc cung cấp các dịch vụ công cộng của nhà nước.
Sự không hoàn hảo trả trực tiếp ược thể hiện kể cả trước và sau thu thuế. Trước khi thu
thuế, nhà nước không hề cung ứng trực tiếp một dịch vụ công cộng nào cho người nộp
thuế. Sau khi nộp thuế, nhà nước cũng không có sự bồi hoàn trực tiếp nào cho người nộp thuế. -
Thuế là một công cụ tài chính có tính pháp lý cao, ược quyết ịnh bởi quyền lực chính
trị của nhà nước và quyền lực ấy ược thể hiện bằng pháp luật.
 Chức năng của thuế
Chức năng của thuế là sự thể hiện công dụng vốn có của thuế, và nó có tính ổn ịnh tương
ối. Trong suốt thời gian tồn tại và phát triển thuế luôn luôn thực hiện hai chức năng cơ bản sau.
Một là: Chức năng huy ộng nguồn lực tài chính cho nhà nước
Ngay từ lúc phát sinh, thuế luôn luôn có công dụng là phương tiện ông viên nguồn tài chính
cho nhà nước, là chức năng cơ bản của thuế. Nhờ chức năng huy ộng nguồn lực tài chính
mà quỹ tiền tệ tập trung của nhà nước ược hình thành, qua ó ảm bảo cơ sở vật chất cho sự
tồn tại và hoạt ộng của nhà nước. Chức năng này ã tạo ra những tiền ề ể nhà nước tiến hành
phân phối và phân phối lại tổng sản phẩm của xã hội và thu nhập quốc dân trong xã hội.
Thuế là một nguồn chiếm tỷ trọng lớn nhất cho ngân sách nhà nước.
Hai là: Chức năng iều tiết kinh tế
Chức năng iều tiết kinh tế của thuế ược thực hiện thông qua việc quy ịnh các hình thức thu
thuế khác nhau, xác ịnh úng ắn ối tượng chịu thuế và ối tượng nộp thuế, xây dựng chính
xác các mức thuế phải nộp có tính ến khả năng của người nộp thuế, sử dụng linh họat các
ưu ãi và miễn giảm thuế.
Trên cơ sở ó, nhà nước kích thích các hoạt ộng kinh tế i vào quỹ ạo chung, phù hợp lợi ích
của xã hội. Như vậy, bằng cách iều tiết và kích thích, chức năng iều tiết kinh tế của thuế ã ược thực hiện.
Giữa chức năng huy ộng nguồn lực tài chính và chức năng iều tiết kinh tế có mỗi quan hệ
gắn bó mật thiết với nhau. Chức năng huy ộng nguồn lực tài chính quy ịnh sự tác ộng và
sự phát triển của chức năng iều tiết. Ngược lại, nhờ sự vận dụng úng ắn chức năng iều tiết
kinh tế ã làm cho chức năng huy ộng nguồn lực tài chính của thuế có iều kiện phát triển. lOMoAR cPSD| 37054152 94
Chức năng huy ộng nguồn lực tài chính càng tăng lên nhằm ảm bảo nguồn thu nhập cho
nhà nước ã tạo ra những iều kiện ể nhà nước tác ộng một cách sâu rộng ến các quá trình
kinh tế và xã hội. Điều này tạo ra tiền ề tăng thêm thu nhập cho các doanh nghiệp và các
tầng lớp dân cư, do ó mở rộng cơ sở thực hiện chức năng huy ộng nguồn lực tài chính.
Cùng với sự thống nhất ó, thì giữa hai chức năng này của thuế cũng không loại trừ những
mặt mâu thuẫn. Sự tăng cường chức năng huy ộng tập trung tài chính làm cho mức thu
nhập của nhà nước tăng lên. Điều ó ồng nghĩa với việc mở rộng khả năng của nhà nước
trong việc thực hiện các chương trình kinh tế- xã hội. Mặt khác, việc tăng cường chức năng
huy ộng một cách quá mức sẽ làm tăng gánh nặng thuế và hậu quả của nó là giảm ộng lực
phát triển kinh tế và làm xói mòn vai trò iều tiết kinh tế.
Do vậy, trong quá trình quản lý thuế, hoạch ịnh các chính sách thuế ở mỗi giai oạn phát
triển kinh tế khác nhau cần phải chú ý ến mỗi quan hệ giữa chức năng iều tiết kinh tế và
chức năng huy ộng nguồn tài chính của thuế.
5.3.1.3 Phân loại thuế
Phân loại thuế là việc sắp xếp các loại thuế trong hệ thống thuế thành những nhóm khác
nhau theo những tiêu chí nhất ịnh. Có nhiều cách thức phân loại khác nhau dựa vào các
tiêu chí như: ối tượng chịu thuế, phương thức ánh thuế và khả năng chịu thuế, phạm vi thẩm quyền.
Phân loại theo ối tượng chịu thuế: hệ thống thuế ược chia thành ba loại là thuế thu nhập,
thuế tiêu dùng, thuế tài sản
Thuế thu nhập bao gồm các sắc thuế có ối tượng chịu thuế là thu nhập nhận ược, thu nhập
này ược hình thành từ nhiều nguồn khác nhau: thu nhập từ lao ộng dưới dạng tiền lương,
tiền công, thu nhập từ hoạt ộng sản xuất kinh doanh dưới dạng lợi nhuận, lợi tức cổ phần…
Do vậy thuế thu nhập cũng có nhiều hình thức khác nhau như thuế thu nhập cá nhân, thuế thu nhập doạnh nghiệp.
Thuế tiêu dùng là các loại thuế có ối tượng chịu thuế là phần thu nhập ược mang tiêu dùng
trong hiện tại. Bao gồm: thuế doanh thu, thuế tiêu thụ ặc biệt, thuế giá trị gia tăng…
Thuế tài sản là các loại thuế có ối tuợng chịu thuế là giá trị tài sản. Bao gồm: thuế bất ộng
sảnlà thuế tài sản ánh trên giá trị của tài sản cố ịnh,thuế ộng sản là thuế ánh trên tài sản chính .
Phân loại theo phương thức ánh thuế: hệ thống thuế gồm 2 loại là thuế trực thu và thuế gián thu.
Thuế trực thu là loại thuế ánh trực tiếp vào thu nhập hoặc tài sản của người nộp thuế. ở
thuế trực thu bao gồm thuế thu nhập ối với người có thu nhập cao,thuế thu nhập doanh
nghiệp, thuế nhà ất…. lOMoAR cPSD| 37054152 95
Thuế gián thu là loại thuế không trực tiếp ánh vào thu nhập và tài sản của người nộp thuế
mà ánh một cách gián tiếp thông qua giá cả hàng hóa và dịch vụ. Bao gồm: thuế giá trị gia
tăng, thuế tiêu thụ ặc biệt, thuế xuất khẩu và nhập khẩu.
Phân loại theo mối quan hệ ối với khả năng nộp thuế: hệ thống thuế ược chia thành 2 loại
làtThuế thực, thuế cá nhân.
Thuế thực là loại thuế không dựa vào khả năng của người nộp thuế. Thuế thực bao gồm:
thuế iền thổ, thuế nhà cửa, thuế tài sản.
Thuế cá nhân là loại thuế dựa trên khả năng của người nộp thuế, là thuế ánh vào thu nhập
của người nộp thuế và ược thu ngay từ khâu phát sinh thu nhập hoặc do khai báo. Các loại
thuế cá nhân bao gồm: thuế thu nhập cá nhân, thuế lợi tức, thuế thu nhập công ty, thuế
doanh nghiệp, thuế lợi nhuận siêu ngạch…
Phân loại theo phạm vi thẩm quyền về thuế: hệ thống thuế có thể ược chia thành hai loại là
thuế trung ương và thuế ịa phương
Thuế trung ương là các hình thức thuế do các cơ quan ại diện chính quyền nhà nước ở trung ương ban hành.
Thuế ịa phương là các hình thức thuế do chính quyền ịa phương ban hành.
5.3.2 Một số loại thuế áp dụng với hàng hoá xuất - nhập khẩu
5.3.2.1Thuế xuất nhập khẩu  Khái niệm, vai trò
Thuế xuất nhập khẩu (import – export duty) óng vai trò quan trọng trong chính sách ngoại
thương của mỗi quốc gia. Đây là công cụ quan trọng trong việc kiểm soát hàng hóa xuất
nhập khẩu, tạo nguồn thu cho Ngân sách Nhà nước và bảo hộ sản xuất trong nước. Về mặt
lý luận có nhiều phương pháp tính thuế XNK, mỗi quốc gia có thể lựa chọn cho mình
những phương pháp tính thuế xuất nhập khẩu. Các quốc gia ngoài công cụ thuế quan, còn
có thể sử dụng hàng rào phi thuế quan (như hạn ngạch nhập khẩu, tài trợ xuất khẩu, thu
chênh lệch giá nhập khẩu, dùng bảng giá tối thiểu ể áp hàng nhập khẩu…) ể bảo hộ nền
sản xuất trong nước. Tuy nhiên, một khi ã tham gia hội nhập kinh tế quốc tế thì về nguyên
các rào cản phi thuế quan phải ược thực hiện ể loại bỏ. Trong tiến trình hội nhập, òi hỏi các
quốc gia phải tuân thủ các nguyên tắc ràng buộc về thuế nhập khẩu và phải xác lập lộ trình
ể thực hiện các cam kết ó. Theo quan niệm của các nhà xuất nhập khẩu thì thuế quan ược
xem như là một loại chi phí vận chuyển. Nếu việc ánh thuế quan bằng hoặc lớn hơn chênh
lệch giá giữa hai thị trường của hai nước thì sẽ không có việc vận chuyển hàng hóa từ nước
xuất khẩu ến nước nhập khẩu.
Thuế xuất khẩu, nhập khẩu là loại thuế gián thu, thu vào các mặt hàng ược phép xuất khẩu,
nhập khẩu qua các cửa khẩu hoặc biên giới giữa các quốc gia.
– Thuế xuất khẩu: thuế ánh trên hàng hóa xuất khẩu qua biên giới quốc gia lOMoARcPSD| 37054152 96
– Thuế nhập khẩu: thuế ánh trên hàng hóa nhập khẩu từ thị trường nước ngoài vào thị trường trong nước.
Trong iều kiện nền kinh tế mở, các khái niệm: cửa khẩu, biên giới quốc gia, thị trường
trong nước, thị trường nước ngoài… cần ược hiểu theo nghĩa rộng và xuất hiện các hình
thức kinh tế như khu chế xuất, khu kinh tế mở,… ược hình thành và hoạt ộng với các quy
chế ặc thù, ược hưởng các quyền ưu ã riêng.  Đặc iểm
– Thuế xuất khẩu, nhập khẩu ược cấu thành trong giá cả hàng hóa xuất nhập khẩu.
– Thuế xuất khẩu, nhập khẩu gắn chặt với hoạt ộng kinh tế ối ngoại của mỗi quốc gia, là
công cụ góp phần thực hiện vai trò quản lý, kiểm soát hoạt ộng ngoại thương của nhà nước.
– Thuế xuất, nhập khẩu gắn công tác quản lý thu thuế với quản lý nhà nước về hoạt ộng xuất, nhập khẩu.
– Thuế xuất, nhập khẩu do cơ quan Hải quan quản lý thu.
 Đối tượng chịu thuế, ối tượng không chịu thuế
Đối tượng chịu thuế
– Hàng hóa ược phép xuất, nhập khẩu qua cửa khẩu, biên giới Việt Nam.
– Hàng hóa từ thị trường trong nước ưa vào khu chế xuất (thuế xuất khẩu).
– Hàng hóa từ khu chế xuất ưa ra thị trường trong nước (thuế nhập khẩu).
– Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu ể làm hàng mẫu, hàng quảng cáo tại hội chợ triển lãm
Đối tượng không thuộc diện chịu thuế
– Hàng quá cảnh hoặc mượn ường qua cửa khẩu, biên giới.
– Hàng chuyển khẩu, bao gồm các hình thức :
+ Hàng hóa từ nước ngoài nhập khẩu vào khu chế xuất và hàng hóa từ khu chế xuất xuất
khẩu ra nước ngoài hoặc hàng hóa ưa từ khu chế xuất này sang khu chế xuất khác trong lãnh thổ Việt Nam.
+ Hàng viện trợ nhân ạo, hàng hóa này phải có các giấy tờ sau:
Giấy phép nhập khẩu hàng viện trợ nhân ạo do Bộ Thương mại cấp
Giấy xác nhận là hàng viện trợ nhân ạo do ban quản lý và tiếp nhận viện trợ.
Các chứng từ khác liên quan ến việc tiếp nhận lô hàng viện trợ như Vận ơn, Bảng kê chi
tiết, Hóa ơn thương mại….
 Đối tượng nộp thuế xuất khẩu, nhập khẩu: lOMoARcPSD| 37054152 97
Đối tượng nộp Thuế xuất khẩu, nhập khẩu bao gồm tất cả các tổ chức, cá nhân có hàng
hóa xuất nhập khẩu thuộc ối tượng chịu Thuế xuất khẩu, nhập khẩu theo quy ịnh. Nếu xuất
nhập khẩu ủy thác thì tổ chức nhận ủy thác là ối tượng nộp thuế xuất khẩu, nhập khẩu.
Để một tổ chức, cá nhân trở thành ối tượng nộp thuế phải thỏa mãn những dấu hiệu pháp lý sau:
Tổ chức, cá nhân phải là người trực tiếp ưa hàng hoá qua biên giới Việt Nam (là chủ hàng) gồm:
– Chủ hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.
– Tổ chức nhận ủy thác xuất khẩu, nhập khẩu.
– Cá nhân có hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu khi xuất cảnh, nhập cảnh; gửi hoặc nhận hàng
hoá qua cửa khẩu, biên giới Việt Nam.
Tổ chức cá nhân có hành vi xuất khẩu, nhập khẩu phải là hành vi xuất khẩu, nhập khẩu hoàn tất.
Hàng hóa trong hoạt ộng xuất khẩu phải ược tiêu dùng ở thị trường nước ngoài, hàng hóa
nhập khẩu phải ược tiêu dùng ở thị trường trong nước.  Căn cứ tính thuế
Căn cứ tính thuế xuất, nhập khẩu là số lượng hàng hóa xuất, nhập khẩu, giá tính thuế và
thuế suất của mặt hàng xuất, nhập khẩu.
Số lượng hàng hóa xuất, nhập khẩu: Số lượng hàng hóa xuất, nhập khẩu làm căn cứ tính
thuế là số lượng từng mặt hàng thực tế xuất, nhập khẩu (Tờ khai hàng hóa xuất, nhập khẩu ối với Hải quan).
Giá tính thuế: + Đối với hàng xuất khẩu: Giá tính thuế là giá FOB – là giá bán cho khách
hàng tại cửa khẩu xuất không bao gồm phí bảo hiểm (I) và chi phí vận tải (F).
+ Đối với hàng nhập khẩu: Giá tính thuế là giá CIF- là giá mua thực tế tại cửa khẩu nhập
bao gồm cả phí bảo hiểm (I) và chi phí vận tải (F) từ cửa khẩu i tới cửa khẩu ến. CIF = FOB + I +F
Đối với hàng hóa nhập khẩu ã qua sử dụng *
Nếu giá trị sử dụng còn lại nhỏ hơn hoặc bằng 30% thì giá tính thuế bằng 10% của
giá hàng nhập khẩu mới. *
Nếu giá trị sử dụng còn lại từ trên 30% ến 50% thì giá tính thuế bằng 20% giá hàng nhập khẩu mới. *
Nếu giá trị sử dụng còn lại từ trên 50% ến 70% thì giá tính thuế bằng 30% giá hàng nhập khẩu mới. lOMoARcPSD| 37054152 98 *
Nếu giá trị sử dụng còn lại từ trên 70% ến 85% thì giá tính thuế bằng 45% giá hàng nhập khẩu mới. *
Nếu giá trị sử dụng còn lại lớn hơn 85% thì giá tính thuế bằng 60% giá hàng nhập khẩu mới. –
Đối với một số mặt hàng thuộc danh mục nhà nước quản lý giá tính thuế mà giá ghi
trong hợp ồng thấp hơn giá quy ịnh thì căn cứ bảng giá của Bộ Tài chính ể xác ịnh thuế.
Trường hợp giá trên hợp ồng cao hơn giá quy ịnh thì tính theo giá hợp ồng. –
Đối với hàng hóa nhập khẩu không ủ iều kiện ể xác ịnh giá tính thuế theo hợp ồng
quy ịnh hoặc ối với hàng hóa nhập khẩu theo các phương thức khác không qua hợp ồng
mua bán. Không thanh toán qua ngân hàng thì giá tính thuế ược thực hiện theo bảng giá của Bộ Tài chính. –
Thuế xuất khẩu, nhập khẩu ược nộp bằng ồng Việt Nam. Trường hợp doanh nghiệp
muốn nộp bằng ngoại tệ thì phải nộp bằng ngoại tệ tự do chuyển ổi và do Bộ Tài chính
quyết ịnh ối với từng trường hợp cụ thể.  Thuế suất
- Thuế suất thuế nhập khẩu: Có 3 loại thuế suất là thuế suất thông thường, thuế suất ưu ãi
và thuế suất ưu ãi ặc biệt.
Thuế suất ưu ãi : Là thuế suất chỉ áp dụng cho hàng hóa nhập khẩu có xuất xứ từ nước hoặc
khối nước có thỏa thuận về ối xử tối huệ quốc trong quan hệ thương mại với Việt Nam.
Thuế suất ưu ãi ặc biệt : Là thuế suất ược áp dụng cho hàng hóa nhập khẩu có xuất xứ từ
nước hoặc khối nước mà Việt Nam và nước hoặc khối nước ó ã có thỏa thuận ưu ãi ặc
biệt về thuế nhập khẩu, ược áp dụng cụ thể cho từng mặt hàng do chính phủ hoặc Bộ Tài chính quy ịnh.
Thuế suất thông thường : Là thuế suất áp dụng cho hàng hóa nhập khẩu có xuất xứ từ nước
không có thỏa thuận về ối xử tối huệ quốc trong quan hệ thương mại với Việt Nam. Thuế
suất thông thường ược áp dụng thống nhất cao hơn 50% so với thuế suất ưu ãi ặc biệt.
Biểu thuế nhập khẩu hiện hành ở nước ta hiện nay chia thành 97 chương với 1.242 nhóm
hàng (chủ yếu là hàng nông sản). Bao gồm 19 mức thuế suất từ 0 ến 120%.
- Thuế suất thuế xuất khẩu: Thuế suất thuế xuất khẩu của từng mặt hàng ược quy ịnh trong
biểu thuế xuất khẩu. Biểu thuế xuất khẩu hiện hành ở nước ta gồm 119 mặt hàng ( chủ yếu
là mặt hàng khoáng sản) với 12 mức thuế từ 0 ến 82%.(Biểu thuế xuất nhập khẩu theo danh
mục mặt hàng chịu thuế – Ban hành kèm theo Thông tư số 184/2010/TT-BTC ngày
15/11/2009 của Bộ tài chính)
 Xác ịnh số thuế xuất, nhập khẩu phải nộp
Số thuế XNK phải nộp = Số lượng hàng hóa XNK x Giá tính thuế x Thuế suất lOMoARcPSD| 37054152 99  Kê khai tính thuế
-Đối với hàng nhập khẩu: Các tổ chức, cá nhân mỗi lần có hàng hóa nhập khẩu phải kê khai
nộp thuế tại cơ sở có cửa khẩu nhập khẩu hàng hóa.
-Đối với hàng xuất khẩu: Để khuyến khích và tạo iều kiện thuận lợi cho hàng hóa xuất
khẩu, ịa iểm kê khai kiêm nộp thuế tại cơ quan Hải quan ịa phương nơi ặt trụ sở của các cơ
sở kinh doanh hoặc tổ chức Hải quan nơi xuất hàng.
-Đối với hàng xuất khẩu, nhập khẩu tiểu ngạch và hàng nhập khẩu phi mậu dịch: Chủ hàng
phải kê khai nộp thuế với Hải quan cửa khẩu nơi hàng hóa xuất, nhập khẩu. Thời hạn nộp thuế
Luật thuế quy ịnh thời iểm tính thuế xuất khẩu, nhập khẩu là ngày ăng ký tờ khai hàng xuất khẩu, nhập khẩu.
Trong vòng 8 giờ kể từ khi ăng ký tờ khai xuất nhập khẩu cơ quan thuế thông báo chính
thức cho ối tượng nộp thuế số thuế phải nộp.
Thời hạn nộp thuế ược quy ịnh như sau:
– Đối với hàng hóa nhập khẩu, xuất khẩu chính ngạch:
+ Đối với hàng hóa xuất khẩu là 15 ngày kể từ ngày ối tượng nộp thuế nhận ược thông báo
chính thức của cơ quan thuế về số thuế phải nộp
+ Đối với hàng hóa là vật tư, nguyên liệu nhập khẩu ể sản xuất hàng xuất khẩu ược nộp
thuế trong thời gian 90 ngày, kể từ ngày ối tượng nộp thuế nhận ược thông báo.
+ Đối với hàng tạm xuất, tái nhập, hàng tạm nhập tái xuất là 15 ngày kể từ ngày hết thời
hạn tạm xuất – tái nhâp hoặc tạm nhập tái xuất.
– Hàng là máy móc thiết bị, nguyên liệu, phương tiện vận tải nhập khẩu ể phục vụ cho sản
xuất là 30 ngày ối tượng nộp thuế nhận ược thông báo chính thức của cơ quan thuế.
– Đối với hàng tiêu dùng nhập khẩu thì phải nộp xong thuế trước khi nhận hàng. Trường
hợp có bảo lãnh thì thời hạn nộp thuế là 30 ngày.
– Đối với hàng hóa nhập khẩu, xuất khẩu phi mậu dịch và tiểu ngạch:
Nộp thuế ngay khi xuất khẩu hàng ra nước ngoài hoặc nhập khẩu hàng vào Việt Nam.
5.3.2.2 Thuế giá trị gia tăng  Khái niệm
Thuế giá trị gia tăng có nguồn gốc từ thuế doanh thu và Pháp là nước ầu tiên trên thế
giới ban hành Luật thuế giá trị gia tăng - vào năm 1954. Thuế giá trị gia tăng theo tiếng
Pháp gọi là: Taxe Sur La Valeur Ajou tée (viết tắc là TVA), tiếng Anh gọi là Value Added
Tax (viết tắc là VAT), dịch ra tiếng Việt là thuế giá trị gia tăng. Khai sinh từ nước Pháp,
thuế giá trị gia tăng ã ược áp dụng rộng rãi ở nhiều nước trên thế giới. Ngày nay, các quốc lOMoARcPSD| 37054152 100
gia thuộc khối Liên minh Châu Âu, châu Phi, châu Mỹ La Tinh và một số quốc gia Châu á
trong ó có Việt Nam ã chính thức áp dụng thuế giá trị gia tăng .Các quốc gia khác cũng
ang trong thời ký nghiên cứu loại thuế này.Tính ến nay ã có khoảng 130 quốc gia áp dụng thuế giá trị gia tăng.
Ở nước ta, tại ký họp lần thứ 11 Quốc hội khoá 9, Quốc hội nước ta ã thông qua Luật
thuế giá trị gia tăng và có hiệu lực thi hành kề từ ngày 01-01-1999.
Theo quy ịnh của Luật thuế giá trị gia tăng thì thuế giá trị gia tăng là một loại thuế gián
thu ánh trên khoản giá trị tăng thêm cuả hàng hoá, dịch vụ phát sinh trong quá trình từ
sản xuất, lưu thông ến tiêu dùng và ược nộp vào ngân sách Nhà nước theo mức ộ tiêu thụ hàng hóa, dịch vụ.
Ðây là một loại thuế doanh thu ánh vào mỗi giai oạn sản xuất, lưu thông sản phẩm hàng
hoá, từ khi còn là nguyên liệu thô sơ cho ến sản phẩm hoàn thành, và cuối cùng là giai oạn
tiêu dùng. Chính vì vậy mà chúng ta còn gọi là thuế doanh thu có khấu trừ số thuế ã nộp ở
giai oạn trước. Thuế giá trị gia tăng ược cộng vào giá bán hàng hoá, dịch vụ, và do người
tiêu dùng chịu khi mua hàng hoá, sử dụng dịch vụ.
 Vai trò của thuế giá trị gia tăng -
Vai trò cuả thuế giá trị gia tăng trong lưu thông hàng hoá:
Luật thuế doanh thu quy ịnh doanh thu phát sinh là cơ sở ể thực hiện chế ộ thu nộp thuế.
Do ó Nhà nước ánh thuế trên toàn bộ doanh thu phát sinh cuả sản phẩm qua mỗi lần chuyển
dịch từ khâu sản xuất, lưu thông ến tiêu dùng. Nếu các sản phẩm, hàng hoá chịu thuế càng
qua nhiều khâu thì số thuế Nhà nước thu cũng tăng thêm qua các khâu nên việc áp dụng
thuế doanh thu dẫn ến tình trạng thuế thu trùng lặp ối với phần doanh thu ã chịu thuế ở
công oạn trước. Ðiều ó mang tính bất hợp lý, tác ộng tiêu cực ến sản xuất và lưu thông
hàng hoá. Với tính ưu iểm cuả thuế giá trị gia tăng là Nhà nước chỉ thu thuế ối với phần
giá trị tăng thêm cuả các sản phẩm ở từng khâu sản xuất, lưu thông mà không thu thuế ối
với toàn bộ doanh thu phát sinh như mô hình thuế doanh thu. Nếu như không có các sự
kiện biến ộng về tài chính, tiền tệ, sản xuất và lưu thông giảm suất, yếu kém, kinh tế suy
thoái và các nguyên nhân khác tác ộng thì việc áp dụng thuế giá trị gia tăng thay cho thuế
doanh thu sẽ không ảnh hưởng gì ến giá cả các sản phẩm tiêu dùng, mà trái lại giá cả càng
hợp lý hơn, chính xác hơn vì tránh ược thuế chồng lên thuế.
Theo nghiên cứu và thống kê cuả ngân hàng thế giới (WB) và Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF)
thì phần lớn các nước trong ó có cả Việt Nam sau khi áp dụng thuế giá trị gia tăng, giá cả
các loại hàng hoá, dịch vụ ều không thay ổi hay chỉ thay ổi một tỷ lệ không áng kể và mức
sản xuất cuả các doanh nghiệp, mức tiêu dùng cuả dân chúng không sút giảm, hay chỉ suất
giảm một tỷ lệ nhỏ trong thời gian ầu, kể cả các trường hợp tăng thuế suất thuế giá trị gia
tăng ối với một số mặt hàng trong ịnh kỳ iều chỉnh. Như vậy ta có thể kết luận rằng thuế
giá trị gia tăng không phải là một nhân tố gây ra lạm phát, gây khó khăn trở ngại cho việc
phát triển sản xuất, lưu thông hàng hoá mà trái lại, việc áp dụng thuế giá trị gia tăng ã góp lOMoAR cPSD| 37054152 101
phần ổn ịnh giá cả, mở rộng lưu thông hàng hoá, góp phần thúc ẩy sản xuất phát triển và ẩy mạnh xuất khẩu. -
Vai trò của thuế giá trị gia tăng trong quản lý nhà nước về kinh tế:
Thuế là công cụ rất quan trọng ể Nhà nước thực hiện chức năng quản lý vĩ mô ối với nền
kinh tế. Nền kinh tế nước ta ang trong quá trình vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản
lý cuả nhà nước, do ó thuế giá trị gia tăng có vai trò rất quan trọng và ược thể hiện như sau: -
Thuế giá trị gia tăng thuộc loại thuế gián thu và ược áp dụng rộng rãi ối với mọi tổ
chức, cá nhân có tiêu dùng sản phẩm hàng hoá hoặc ược cung ứng dịch vụ, nên tạo
ược nguồn thu lớn và tương ối ổn ịnh cho ngân sách nhà nước. -
Thuế tính trên giá bán hàng hoá hoặc giá dịch vụ nên không phải i sâu xem xét, phân
tích về tính hợp lý, hợp lệ cuả các khoản chi phí, làm cho việc tổ chức quản lý thu
tương ối dễ dàng hơn các loại thuế trực thu. -
Ðối với hàng xuất khẩu không những không nộp thuế giá trị gia tăng mà còn ược
khấu trừ hoặc ược hoàn lại số thuế giá trị gia tăng ầu vào nên có tác dụng giảm chi
phí, hạ giá thành sản phẩm, ẩy mạnh xuất khẩu, tạo iều kiện cho hàng xuất khẩu có
thể cạnh tranh thuận lợi trên thị trường quốc tế. -
Thuế giá trị gia tăng cùng với thuế nhập khẩu làm tăng giá vốn ối với hàng nhập khẩu,
có tác dụng tích cực bảo hộ sản xuất kinh doanh hàng nội ịa. -
Tạo iều kiện thuận lợi cho việc chống thất thu thuế ạt hiệu quả cao. Việc khấu trừ
thuế giá trị gia tăng ược thực hiện căn cứ trên hoá ơn mua vào ã thúc ẩy người mua
phải òi hỏi người bán xuất hoá ơn, ghi doanh thu úng với hoạt ộng mua bán; khắc
phục ược tình trạng thông ồng giữa người mua và người bán ể trốn lậu thuế. ở khâu
bán lẻ thường xảy ra trốn lậu thuế. Người tiêu dùng không cần òi hỏi hoá ơn, vì ối
với họ không còn xảy ra việc khấu trừ thuế. Tuy vậy, ở khâu bán lẻ cuối cùng, giá trị
tăng thêm thường không lớn, số thuế thu ở khâu này không nhiều. -
Thuế giá trị gia tăng thường có ít thuế suất, bảo ảm sự ơn giản, rõ ràng. Với ít thuế
suất, loại thuế này mang tính trung lập, vì về cơ bản không can thiệp sâu vào mục tiêu
khuyến khính hay hạn chế sản xuất, kinh doanh dịch vụ, tiêu dùng, theo ngành nghề
cụ thể; không gây phức tạp trong việc xem xét từng mặt hàng, ngành nghề có thuế
suất chênh lệch nhau nhiều. -
Nâng cao ược tính tự giác trong việc thực hiện ầy ủ nghĩa vụ cuả người nộp thuế.
Thông thường, trong chế ộ kê khai nộp thuế giá trị gia tăng, cơ quan thuế tạo iều kiện
cho cơ sở kinh doanh tự kiểm tra, tính thuế, kê khai và nộp thuế. Từ ó, tạo tâm lý và
cơ sở pháp lý cho ơn vị kinh doanh không phải hiệp thương, thoả thuận về mức doanh
thu, mức thuế với cơ quan thuế. Việc kiểm tra thuế giá trị gia tăng cũng có mặt thuận
lợi vì ã buộc người mua, người bán phải nộp và lưu giữ chứng từ, hoá ơn ầy ủ nên
việc thu thuế tương ối sát với hoạt ộng kinh doanh từ ó tập trung ược nguồn thu thuế lOMoAR cPSD| 37054152 102
giá trị gia tăng vào ngân sách nhà nước ngay từ khâu sản xuất và thu thuế ở khâu sau
còn kiểm tra ược việc tính thuế, nộp thuế ở khâu trước nên hạn chế thất thu về thuế. -
Tăng cường công tác hạch toán kế toán và thúc ẩy việc mua bán hàng hoá có hoá ơn
chứng từ; việc tính tuế ầu ra ược khấu trừ số thuế ầu vào là biện pháp kinh tế góp
phần thúc ẩy cả người mua và người bán cùng thực hiện tốt hơn chế ộ hoá ơn, chứng từ. -
Việc khấu trừ thuế ã nộp ở ầu vào còn có tác dụng khuyến khích hiện ại hoá, chuyên
môn hoá sản xuất, tăng cường ầu tư mua sắm trang thiết bị mới ể hạ giá thành sản
phẩm. - Thuế giá trị gia tăng ược ban hành gắn liền với việc sửa ổi, bổ sung một số
loại thuế khác như thuế tiêu thụ ặc biệt, thuế xuất nhập khẩu...góp phần làm cho hệ
thống chính sách thuế cuả Việt Nam ngày càng hoàn thiện, phù hợp với sự vận ộng
và phát triển cuả nền kinh tế thị trường, tương ồng với hệ thống thuế trong khu vực
và trên thế giới, góp phần ẩy mạnh việc mở rộng hợp tác kinh tế và thu hút vốn ầu tư
nước ngoài vào Việt Nam.
Nhìn chung trong các loại thuế gián thu, thuế giá trị gia tăng ược coi là phương pháp
thu tiên bộ nhất hiện nay, ược ánh giá cao do ạt ược các mục tiêu lớn cuả chính sách thuế,
như tạo ược nguồn thu lớn cho ngân sách nhà nước, ơn giản, trung lập...Tuy nhiên, trong
thời gian ầu áp dụng thuế giá trị gia tăng ã phát sinh một số khó khăn, vướng mắc và Nhà
nước ta ã từng bước tháo gỡ những khó khăn ó trong quá trình thực hiện Luật thuế giá trị gia tăng.
 Đối tượng chịu thuế và ối tượng không chịu thuế
Đối tượng chịu thuế: Ðối tượng chịu thuế giá trị gia tăng là các loại hàng hoá, dịch vụ
dùng cho sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng ở Việt Nam, trừ các ối tượng không thuộc diện
chịu thuế theo quy ịnh cuả Luật thuế giá trị gia tăng và các văn bản pháp luật hướng dẫn thi hành.
Ðối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng:
- Sản phẩm trồng trọt (bao gồm cả sản phẩm trồng rừng), chăn nuôi, nuôi trồng thuỷ sản
chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ sơ chế thông thuờng cuả các cá nhân, tổ
chức tự sản xuất và bán ra.
Sơ chế thông thường là việc sơ chế gắn với quá trình sản xuất ra sản phẩm trồng trọt,
chăn nuôi, nuôi trồng thuỷ sản mà các loại sản phẩm này qua sơ chế chưa trở thành loại
sản phẩm, hàng hoá khác.
Ví dụ: Phơi, sấy khô, bóc vỏ, tách hạt các sản phẩm nông nghiệp; ướp á, ướp muối, phơi
khô cá, tôm và cá, sản phẩm nuôi trồng thuỷ sản khác.
- Sản phẩm muối ược sản xuất từ nước biển, muối mỏ tự nhiên, muối tinh, muối i-ốt. lOMoAR cPSD| 37054152 103
Hàng hoá, dịch vụ thuộc diện chịu thuế tiêu thụ ặc biệt không phải nộp thuế giá trị gia
tăng ở khâu sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh dịch vụ ã chịu thuế tiêu thụ ặc biệt.
- Chuyển quyền sử dụng ất thuộc diện chịu thuế chuyển quyền sử dụng ất.
- Nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước do Nhà nước bán cho người ang thuê.
- Hoạt ộng cho vay vốn cuả các tổ chức tín dụng, Ngân hàng, quỹ ầu tư và chuyển nhượng
vốn theo quy ịnh cuả pháp luật.
- Bảo hiểm nhân thọ; bảo hiểm học sinh; bảo hiểm vật nuôi, cây trồng và các loại bảo hiểm
khôngnhằm mục ích kinh doanh.
- Dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh, phòng dịch bệnh, iều dưỡng sức khoẽ cho người và dịch vụ thú y.
- Hoạt ộng văn hoá, triển lãm và thể dục thể thao mang tính phong trào, quần chúng, tổ
chức luyện tập, không thu tiền hoặc có thu tiền nhưng không nhằm mục ích kinh doanh.
- Hoạt ộng biểu diễn nghệ thuật như: ca muá, nhạc, kịch, xiếc; hoạt ộng biểu diễn nghệ
thuật khác và dịch vụ tổ chức biểu diễn ngệ thuật.
- Sản xuất phim các loại.
- Hoạt ộng phát hành và chiếu phim: ối với phim nhựa không phân biệt chủ ề loại phim, ối
với phim vi-i-ô chỉ là phim tài liệu, phóng sự, khoa học.
- Dạy học, dạy nghề bao gồm dạy văn hoá, ngoại ngữ, tin học và dạy các nghề khác. - Phát
sóng truyền thanh, truyền hình theo chương trình bằng nguồn vốn ngân sách Nhà nước.
- In, xuất bản và phát hành: báo, tạp chí, bản tin chuyên ngành, sách chính trị, sách giáo
khoa, giáo trình, sách văn bản pháp luật, sách in bằng tiếng dân tộc thiểu số; tranh, ảnh,
áp phích tuyên truyền, cổ ộng; in tiền.
- Dịch vụ phục vụ công cộng về vệ sinh, thoát nước thành phố và khu dân cư; duy trì vườn
thú, vườn hoa, công viên, cây xanh ường phố, chiếu sáng công cộng; dịch vụ tang lễ.
- Duy tu, sửa chữa, xây dựng các công trình văn hoá, nghệ thuật, công trình phục vụ công
cộng, cơ sở hạ tầng nhà tình nghiã bằng nguồn vốn óng góp cuả nhân dân và vốn viện
trợ nhân ạo, kể cả trường hợp ược nhà nước cấp hỗ trợ một phần vốn không quá 30%
tổng số vốn thực thi cho công trình.
- Vận chuyển hành khách công cộng bằng xe buýt phục vụ nhu cầu i lại cho nhân dân trong
nội thành, nội thị, trong các khu công nghiệp hoặc giữa các thành thị với các khu công
nghiệp lân cận theo giá vé thống nhất do cơ quan có thẩm quyền quy ịnh.
- Ðiều tra, thăm dò ịa chất, o ạc, lập bản ồ thuộc loại iều tra cơ bản cuả nhà nước, do ngân
sách nhà nước cấp phát kinh phí ể thực hiện.
- Tưới, tiêu nước phục vụ sản xuất nông nghiệp; nước sạch do các nhân tự khai thác ể phục
vụ cho sinh hoạt ở nông thôn, miền núi, hải ảo, vùng sâu, vùng xa. lOMoARcPSD| 37054152 104
- Vũ khí, khí tài chuyên dùng phục vụ quốc phòng, an ninh do bộ Tài chính cùng Bộ Quốc
phòng, Bộ nội vụ xác ịnh cụ thể. Ðối với vũ khí, khí tài ược mua, sản xuất bằng nguồn
vốn ngân sách, việc không tính thuế phải ược xác ịnh cụ thể trong dự toán ngân sách.
- Hàng hoá miễn thuế ở các cửa hàng bán miễn thuế tại các sân bay, bến cảng, nhà ga quốc
tế và các cửa khẩu biên giới.
- Hàng hoá, dịch vụ cuả các cá nhân kinh doanh có mức thu nhập bình quân tháng thấp hơn
mức lương tối thiểu Nhà nước quy ịnh ối với công chức nhà nước. Thu nhập ược xáx ịnh
bằng doanh thu từ hoạt ộng kinh doanh trừ chi phí hợp lý cuả hoạt ộng kinh doanh ó.
- Các công trình ầu tư bằng nguồn vốn ODA không hoàn lại.
Các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu hàng hoá, cung ứng dịch vụ không
thuộc diện chịu thuế giá trị gia tăng không ược khấu trừ hoặc hoàn thuế giá trị gia tăng ầu
vào cuả hàng hoá, dịch vụ ở khâu không chịu thuế giá trị gia tăng.
 Ðối tượng nộp thuế giá trị gia tăng:
Ðối tượng nộp thuế giá trị gia tăng là các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh hàng hoá,
dịch vụ chịu thuế và tổ chức, cá nhân khác nhập khẩu hàng hoá chịu thuế là ối tượng nộp thuế giá trị gia tăng.
Tổ chức sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ bao gồm:
- Doanh nghiệp nhà nước,
- Doanh nghiệp có vốn ầu tư nước ngoài và bên nước ngoài tham gia hợp tác kinh doanh
theo Luật ầu tư nước ngoài tại Việt Nam.
- Các công ty nước ngoài và tổ chức nước ngoài hoạt ộng kinh doanh ở Việt Nam không
theo Luật Đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.
- Doanh nghiệp tư nhân - Công ty trách nhiệm hữu hạn - Công ty cổ phần. - Hợp tác xã - Tổ hợp tác
- Tổ chức kinh tế của tổ chức chính trị, tổ chức chính trị- xã hội, tổ chức xã hội, tổ chức xã
hội-nghề nghiệp, ơn vị vũ trang nhân dân và các tổ chức, ơn vị sự nghiệp khác.
Cá nhân sản xuất kinh doanh hàng hoá, dịch vụ:
Bao gồm những người có kinh doanh ộc lập, hộ gia ình, cá nhân hợp tác với nhau ể cùng
sản xuất kinh doanh nhưng không hình thành pháp nhân kinh doanh.  Căn cứ tính thuế
Căn cứ tính thuế giá trị gia tăng là giá tính thuế và thuế suất.
Giá tính thuế giá trị gia tăng: Giá tính thuế ược xác ịnh tuỳ theo loại hàng hoá, dịch vụ và ược xác ịnh như sau: lOMoAR cPSD| 37054152 105
- Ðối với hàng hoá, dịch vụ do cơ sở sản xuất, kinh doanh bán ra hoặc cung ứng cho các ối
tượng khác là giá chưa có thuế giá trị gia tăng.
- Ðối với dịch vụ do phía nước ngoài cung ứng cho các ối tượng tiêu dùng tại Việt Nam,
giá chưa có thuế giá trị gia tăng ược xác ịnh theo hợp ồng; trường hợp hợp ồng không xác
ịnh cụ thể số thuế giá trị gia tăng thì giá tính thuế giá trị gia tăng là giá dịch vụ phải thanh
toán trả cho phía nước ngoài.
- Ðối với hàng hoá, dịch vụ dùng ể trao ổi, sử dụng nội bộ, biếu, tặng là giá tính thuế giá
trị gia tăng cuả hàng hoá, dịch vụ cùng loại hoặc tương ương tại thời iểm phát sinh các hoạt ộng này.
- Ðối với hoạt ộng cho thuê tài sản như cho thuê nhà, xưởng, kho tàng, bến bãi, phương
tiện vận chuyển, máy móc, thiết bị...không phân biệt loại tài sản và hình thức cho thuê là
giá cho thuê chưa có thuế. Trường hợp cho thuê theo hình thức trả tiền thuê từng kỳ hoặc
trả trước tiền thuê cho một thời hạn thuê thì thuế giá trị gia tăng tính trên số tiền thuê trả
từng kỳ hoặc trả trước bao gồm cả chi phí dưới hình thức khác như cho thuê nhà có thu
tiền ể hoàn thiện, sửa chữa, nâng cấp nhà cho thuê theo yêu cầu cuả bên thuê.
Giá cho thuê tài sản do các bên thoả thuận ược xác ịnh theo hợp ồng.Trường hợp pháp
luật có quy ịnh về khung giá thuê thì giá thuê ược xác ịnh trong phạm vi khung giá quy ịnh.
- Ðối với hàng hoá bán theo phương thức trả góp tính theo giá bán chưa có thuế cuả hàng
hoá ó bán trả một lần (không bao gồm khoản lãi trả gốp), không tính theo số tiền trả góp từng kỳ.
- Ðối với hoạt ộng gia công hàng hoá là giá gia công chưa có thuế (bao gồm tiền công,
nhiên liệu, ộng lực, vật liệu phụ và chi phí khác ể gia công).
- Ðối với hoạt ộng xây dựng, lắp ặt: giá tính thuế ược quy ịnh như sau:
- Ðối với hoạt ộng xây dựng, lắp ặt trang thiết bị cho các công trình xây dựng không phân
biệt có bao thầu hay không có bao thầu vật tư, nguyên liệu thì giá tính thuế giá trị gia tăng
là giá xây dựng, lắp ặt chưa có thuế cuả công trình, hạng mục công trình hay phần công việc thực hiện.
- Trường hợp xây dựng, lắp ặt công trình thực hiện thanh toán theo ơn giá và tiến ộ hạng
mục công trình, phần công việc hoàn thành bàn giao thì thuế giá trị gia tăng tính trên phần
giá trị hoàn thành bàn giao.
- Ðối với hoạt ộng xây dựng một công trình, hạng mục công trình có nhiều ơn vị tham gia
xây dựng, theo hình thức ký hợp ồng trực tiếp với chủ công trình hoặc nhận thầu lại thông
qua nhà thầu chính thì từng nhà thầu phải tính, nộp thuế giá trị gia tăng ối với phần giá
trị công trình nhận thầu. lOMoAR cPSD| 37054152 106
- Ðối với hàng hoá, dịch vụ có tính ặc thù ược dùng loại chứng từ thanh toán ghi giá thanh
toán là giá ã có thuế giá trị gia tăng, thì giá chưa có thuế làm căn cứ tính thuế ược xác ịnh
bằng giá có thuế chia cho (1+(%) thuế suất cuả hàng hoá, dịch vụ).
- Ðối với các hoạt ộng ại lý, môi giới mua bán hàng hoá và dịch vụ hưởng hoa hồng thì giá
tính thuế là tiền công hoặc tiền hoa hồng ược hưởng chưa trừ một khoản phí tổn nào mà
cơ sở thu ược từ việc thực hiện các hoạt ộng này. Hàng hoà do ại lý bán ra vẫn phải tính
thuế giá trị gia tăng trên giá bán ra.
- Ðối với hoạt ộng vận tải, bốc xếp thì giá tính thuế giá trị gia tăng là cước vận tải, bốc xếp
chưa có thuế giá trị gia tăng.
- Ðối với hàng hoá, dịch vụ có tính ặc thù dùng các chứng từ như tem bưu chính, giá cước
vận tải, vé xổ số kiến thiết...ghi giá thanh toán là giá ã có thuế giá trị gia tăng. Giá chưa
có thuế ược xác ịnh như sau:
Giá tính thuế ối với các loại hàng hoá, dịch vụ bao gồm cả khoản phụ thu và phí thu thêm
ngoài giá hàng hoá, dịch vụ mà cơ sở kinh doanh ược hưởng.
Các khoản phụ thu cơ sở kinh doanh thu theo chế ộ cuả Nhà nước không tính vào doanh
thu cuả cơ sở kinh doanh thì thuế giá trị gia tăng không tính ối với các khoản phụ thu này.
Thuế suất thuế giá trị gia tăng: Hiện nay các nước áp dụng thuế VAT có sự khác nhau
trong việc thiết kế mức thuế suất và số lượng thuế suất trong ạo luật thuế giá trị gia tăng.
Một số nước thực hiện cơ cấu một mức thuế suất như Ðan Mạch (22 %), Nhật Bản, Singapo
(3%), Italia (38%)... Một số nước khác thực hiện cơ cấu nhiều thuế suất như: Bỉ, Colombia
(6 mức thuế suất), Pháp (5 mức thuế suất)... Theo thông lệ chung, Luật thuế giá trị gia tăng
của các nước thường áp dụng thuế suất 0% ối với hàng hóa xuất khẩu và một số hàng hoá
thiết yếu ối với ời sống của dân cư.
Luật thuế giá trị gia tăng của Việt Nam hiện hành quy ịnh 4 mức thuế suất là: 0 % ,5 %
, 10 % và 20 % áp dụng cho các nhóm hàng hóa, dịch vụ. Trong ó mức thuế suất 0% áp
dụng ối với hàng hóa xuất khẩu. Mức thuế suất 20 % áp dụng ối với hàng hoá, dịch vụ như
vàng, bác, á qúy, dịch vụ môi giới...
Nước ta ang trong giai oạn ầu áp dụng Luật thuế VAT nên việc quy ịnh các mức thuế
suất áp dụng ối với một số nhóm hàng hóa, dịch vụ chưa phù hợp và Chính phủ ang từng
bước sửa ổi, bổ sung các mức thuế suất cho phù hợp với từng loại hàng hóa, dịch vụ cụ
thể. Do ó tùy theo iều kiện phát triển kinh tế - xã hội trong từng giai oạn cụ thê,ứ thuế suất
thuế giá trị gia tăng áp dụng ối với các loại hàng hóa, dịch vụ là khác nhau.
 Phương pháp tính thuế giá trị gia tăng:
- Phương pháp khấu trừ thuế:
Số thuế giá trị gia tăng phải nộp bằng (=) thuế giá trị gia tăng ầu ra trừ (-) thuế giá trị
gia tăng ầu vào ược khấu trừ. lOMoAR cPSD| 37054152 107
Thuế giá trị gia tăng ầu ra bằng (=) giá tính thuế cuả hàng hoá, dịch vụ chịu thuế bán ra
nhân (x) với thuế suất thuế giá trị gia tăng cuả hàng hoá, dịch vụ ó.
Cơ sở kinh doanh thuộc ối tượng tính thuế theo phương pháp này phải tính và thu thuế
giá trị gia tăng cuả hàng hoá, dịch vụ bán ra. Khi lập hoá ơn bán hàng hoá, cung cấp dịch
vụ cơ sở kinh doanh phải ghi rõ giá bán chưa có thuế, thuế giá trị gia tăng và số tiền người
mua phải thanh toán. Trường hợp hoá ơn chỉ ghi giá thanh toán, không ghi giá chưa có thuế
và thuế giá trị gia tăng thì thuế giá trị gia tăng cuả hàng hoá, dịch vụ bán ra phải tính trên
giá thanh toán ghi trên hoá ơn, chứng từ.
- Thuế giá trị gia tăng ầu vào bằng tổng số thuế giá trị gia tăng ghi trên hoá ơn giá trị gia
tăng mua hàng hoá, dịch vụ hoặc chứng từ nộp thuế giá trị gia tăng hàng hoá nhập khẩu
dùng vào sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ chịu thuế giá trị gia tăng.
Thuế giá trị gia tăng ầu vào ược tính khấu trừ quy ịnh như sau:
- Thuế ầu vào cuả hàng hoá, dịch vụ dùng vào sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ chịu
thuế giá trị gia tăng thì ược khấu trừ.
- Thuế ầu vào cuả hàng hoá, dịch vụ ược khấu trừ phát sinh trong tháng nào ược kê khai
khấu trừ khi xác ịnh thuế phải nộp cuả tháng ó không phân biệt ã xuất dùng hay còn ể trong kho.
Phương pháp khấu trừ thuế áp dụng chung cho các tổ chức kinh doanh trừ các ối tượng
áp dụng tinh thuế theo phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia tăng.
- Phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia tăng:
Số thuế giá trị gia tăng phải nộp bằng giá trị gia tăng cuả hàng hoá, dịch vụ chịu thuế
nhân (x) với thuế suất thuế giá trị gia tăng cuả loại hàng hoá, dịch vụ ó.
Giá trị gia tăng bằng giá thanh toán cuả hàng hoá, dịch vụ bán ra trừ giá thanh toán cuả
hàng hoá, dịch vụ mua vào tương ứng.
- Giá thanh toán cuả hàng hoá, dịch vụ mua vào, bán ra là giá thực tế mua, bán ghi trên hoá
ơn mua, bán hàng hoá, dịch vụ, bao gồm cả thuế giá trị gia tăng và các khoản phụ thu,
phí thu thêm mà bên bán ược hưởng, bên mua phải trả.
- Giá thanh toán cuả hàng hoá , dịch vụ mua vào tương ứng cuả hàng hoá, dịch vụ bán ra
ược xác ịnh bằng giá trị hàng hoá, dịch vụ mua vào mà cơ sở kinh doanh ã dùng cho sản
xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ chịu thuế giá trị gia tăng bán ra.
Trường hợp cơ sở kinh doanh chưa thực hiện ầy ũ việc mua, bán hàng hoá, dịch vụ có hoá
ơn, chứng từ làm căn cứ xác ịnh giá trị gia tăng theo quy ịnh trên ây thì giá trị gia tăng ược xác ịnh như sau:
- Ðối với cơ sở kinh doanh ã thực hiện bán hàng hoá, dịch vụ có ầy ủ hoá ơn, chứng từ theo
chế ộ, xác ịnh ược úng doanh thu bán hàng hoá, dịch vụ nhưng không có ủ hoá ơn mua lOMoAR cPSD| 37054152 108
hàng hoá, dịch vụ thì giá trị gia tăng ược xác ịnh bằng doanh thu nhân với tỷ lệ phần
trăm(%) giá trị gia tăng tính trên doanh thu.
- Ðối với cá nhân kinh doanh chưa thực hiện hoặc thực hiện chưa ầy ủ hoá ơn mua, bán
hàng hoá, dịch vụ thì cơ quan thuế căn cứ vào tình hình kinh doanh cuả từng cá nhân ể
ấn ịnh mức doanh thu tính thuế; giá trị gia tăng ược xác ịnh bằng doanh thu nhân với tỷ
lê (%) giá trị gia tăng trên doanh thu.
- Tỷ lệ (%) giá trị gia tăng tính trên doanh thu làm căn cứ xác ịnh giá trị gia tăng do cơ
quan thuế ấn ịnh phù hợp với từng ngành nghề kinh doanh.
Việc xác ịnh giá trị gia tăng ối với một số ngành nghề kinh doanh ược quy ịnh như sau:
- Ðối với hoạt ộng sản xuất, kinh doanh bán hàng là số chênh lệch giữa doanh số bán với
doanh số vật tư, hàng hoá, dịch vụ mua vào dùng cho sản xuất, kinh doanh. Trường hợp
cơ sở kinh doanh không hạch toán ược doanh số vật tư, hàng hoá, dịch vụ mua vào tương
ứng với doanh số hàng bán ra thì xác ịnh như sau:
- Ðối với xây dựng, xây lắp là số chênh lệch giữa tiến thu về xây dựng, lắp ặt công trình,
hạng mục công trình trừ (-) chi phí vật tư, nguyên liệu, chi phí ộng lực, vận tải, dịch vụ
và chi phi khác mua ngoài ể phục vụ cho hoạt ộng xây dựng, lắp ặt công trình, hạng mục công trình.
- Ðối với hoạt ộng vận tải là số chênh lệch giữa tiền thu cước vận tải, bốc xếp trừ (-) chi
phí xăng dầu, phụ tùng thay thế và chi phí khác mua ngoài dùng cho hoạt ộng vận tải.
- Ðối với hoạt ộng kinh doanh ăn uống là số chênh lệch giữa tiền thu về bán hàng ăn uống,
tiền phục vụ và các khoản thu khác trừ (-) doanh số hàng hoá, dịch vụ mua ngoài dùng cho kinh doanh ăn uống.
- Ðối với các hoạt ộng kinh doanh khác là số chênh lệch giữa tiền thu về hoạt ộng kinh
doanh trừ (-) doanh số hàng hoá, dịch vụ mua ngoài ể thực hiện hoạt ộng kinh doanh ó.
Doanh số hàng hoá, dịch vụ bán ra quy ịnh trên ây bao gồm các khoản phụ thu, phí thu
thêm ngoài giá bán mà cơ sở kinh doanh ược hưởng, không phân biệt ã thu tiền hay chưa thu ược tiền.
Doanh số hàng hoá, dịch vụ mua vào quy ịnh trên ây bao gồm các khoản thuế và chi phí ã
trả tính trong giá thanh toán hàng hoá, dịch vụ mua vào hoặc hàng hoá nhập khẩu.
Phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia tăng chỉ áp dụng ối với các ối tượng sau: - Cá
nhân sản xuất, kinh doanh và tổ chức, cá nhân nước ngoài kinh doanh ở Việt Nam không
theo Luật Đầu tư nước ngoài tại Việt Nam chưa thực hiện ầy ủ các iều kiện về kế toán, hoá
ơn, chứng từ ể làm căn cứ tính thuế theo phương pháp khấu trừ thuế.
- Cơ sở kinh doanh mua, bán vàng, bạc, á quý, ngoại tệ.
 Khấu trừ thuế giá trị gia tăng ầu vào: lOMoAR cPSD| 37054152 109
Cơ sở kinh doanh thuộc ối tượng nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ thuế
ược khấu trừ thuế giá trị gia tăng ầu vào. Việc khấu trừ thuế giá trị gia tăng ầu vào ược quy ịnh như sau: -
Thuế ầu vào cuả hàng hoá, dịch vụ dùng cho sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch
vụ chịu thuế giá trị gia tăng thì ược khấu trừ toàn bộ. -
Thuế ầu vào cuả hàng hoá, dịch vụ dùng ồng thời cho sản xuất, kinh doanh hàng
hoá, dịch vụ chịu thuế giá trị gia tăng và không chịu thuế giá trị gia tăng thì chỉ ược khấu
trừ số thuế ầu vào cuả hàng hoá, dịch vụ dùng cho sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ
chịu thuế giá trị gia tăng.
Cơ sở kinh doanh phải hạch toán riêng thuế ầu vào ược khấu trừ và không ược khấu trừ;
trường hợp không hạch toán riêng thuế ầu vào ược khấu trừ theo tỷ lệ (%) giữa doanh số
chịu thuế giá trị gia tăng so với tổ số doanh số bán ra.
· Thuế ầu vào ược khấu trừ phát sinh trong tháng nào ược kê khai, khấu trừ xác ịnh số
thuế phải nộp của tháng ó.
Riêng thuế ầu vào cuả tài sản cố ịnh ược khấu trừ lớn thì thực hiện khấu trừ dần hoặc ược hoàn thuế.
· Trường hợp cơ sở sản xuất, chế biến mua nông sản, lâm sản, thuỷ sản chưa qua chế
biến cuả người sản xuất mà không có hoá ơn giá trị gia tăng thì ược tính khấu trừ thuế ầu
vào theo một tỷ lệ (%) tính trên giá trị hàng hoá mua vào như sau: -
Tỷ lệ 5% ối với sản phẩm trồng trọt thuộc các loại cây lấy nhựa, lấy mủ, lấy dầu,
miá cây, chè bắp tươi, luá, ngô, khoai, sắn; sản phẩm chăn nuôi là gia súc, gia cầm; cá, tôm
và các loại thuỷ sản khác. -
Tỷ lệ 3% ối với các loại sản phẩm là nông sản, lâm sản không quy ịnh trong nhóm
ược khấu trừ 5% trên ây.
Việc tính khấu trừ thuế hoặc hoàn thuế ầu vào ối với nông sản, lâm sản, thuỷ sản mua vào
quy ịnh trên ây không áp dụng ối với trường hợp các sản phẩm này ược làm nguyên liệu
sản xuất, chế biến hàng xuất khẩu.
· Trường hợp cơ sở kinh doanh mua hàng hoá, sử dụng dịch vụ có tính ặc thù ược
dùng loại chứng từ ghi giá thanh toán là giá ã có thuế giá trị gia tăng thì căn cứ vào giá ã
có thuế và cách xác ịnh giá không có thuế.
Căn cứ ể xác ịnh số thuế ầu vào ược khấu trừ quy ịnh trên ây là: -
Ðối với hàng hoá, dịch vụ mua vào là số tiền thuế giá trị gia tăng ghi trên hoá ơn
giá trị gia tăng mua hàng hoá dịch vụ. -
Ðối với hàng hoá nhập khẩu là số tiền thuế giá trị gia tăng ã nộp ghi trên chứng từ
nộp thuế giá trị gia tăng hàng hoá nhập khẩu. lOMoAR cPSD| 37054152 110 -
Ðối với hàng hoá là nông sản, lâm sản, thuỷ sản chưa qua chế biến mua cuả người
sản xuất ược tính khấu trừ theo tỷ lệ (%) trên giá trị hàng hoá mua vào là giá thực tế mua
vào ược kê vào bản kê hàng hoá mua vào do cơ quan thuế hướng dẫn. -
Ðối với hàng hoá, dịch vụ mua vào là loại có tính ặc thù ược dùng loại chứng từ ghi
giá thanh toán là giá ã có thuế giá trị gia tăng thì ược căn cứ vào chứng từ ó ể tính số thuế
ầu vào ược khấu trừ.  Hoá ơn chứng từ:
Các cơ sở kinh doanh phải thực hiện ầy ủ việc mua, bán hàng hoá, dịch vụ có hoá ơn,
chúng từ theo úng quy ịnh cuả pháp luật. Hoá ơn mua, bán hàng hoá, dịch vụ quy ịnh ối
với các cơ sở kinh doanh như sau:
- Các cơ sở kinh doanh thuộc ối tượng nộp thuế theo phương pháp khấu trừ thuế phải sử
dụng hoá ơn giá trị gia tăng. Khi lập hoá ơn bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ, cơ sở kinh
doanh phải ghi ầy ủ, úng các yếu tố: giá bán chưa có thuế, phụ thu vá phí tính ngoài giá
bán (nếu có), thuế giá trị gia tăng, giá thanh toán ã có thuế.
Trong trường hợp trong hoá ơn không ghi khoản thuế giá trị gia tăng thì ược xác ịnh
bằng giá thanh toán theo giá hoá ơn nhân (x) với thuế suất thuế giá trị gia tăng.
Cơ sở kinh doanh không ược tính khấu trừ thuế giá trị gia tăng ầu vào ối với trường hợp
hoá ơn mua hàng hoá, dịch vụ không ghi thuế giá trị gia tăng trừ trường hợp hàng hoá, dịch
vụ ặc thù ược dùng chứng từ ghi giá thanh toán là giá ã có thuế giá trị gia tăng như tem bưu
iện, vé xổ số, vé máy bay...
Các cơ sở kinh doanh thuộc ối tượng nộp thuế trực tiếp trên giá trị gia tăng và cơ sở kinh
doanh hàng hoá, dịch vụ không thuộc ối tượng chịu thuế giá trị gia tăng sử dụng hoá ơn
thông thường. Giá bán hàng hoá, dịch vụ là giá thanh toán ã có thuế giá trị gia tăng ( ối với
hàng hoá, dịch vụ chịu thuế ).
Các cơ sở kinh doanh muốn sử dụng loại hoá ơn, chứng từ khác với mẫu quy ịnh chung
phải ăng ký mẫu hoá ơn, chứng từ ó với Tổng cục Thuế và chỉ ược sử dụng khi có thông báo bằng văn bản.
Trường hợp cơ sở kinh doanh trực tiếp bán lẻ hàng hoá cho người tiêu dùng, ối với hàng
hoá có giá bán dưới mức quy ịnh phải lập hoá ơn bán hàng, nếu cơ sở không lập hoá ơn
bán hàng thì phải lập bản kê hàng bán lẻ theo mẫu bản kê cuả cơ quan thuế ể làm căn cứ
tính thuế giá trị gia tăng; trường hợp người mua yêu cầu lập hoá ơn bán hàng thì phải lập hoá ơn theo úng quy ịnh
5.3.2.3 Thuế tiêu thụ ặc biệt  Khái niệm
Thuế tiêu thụ ặc biệt là một loại thuế gián thu, ánh vào một số hàng hóa, dịch vụ thuộc ối
tượng chịu thuế theo qui ịnh của luật thuế tiêu thụ ặc biệt. Thuế ược cấu thành trong giá cả lOMoAR cPSD| 37054152 111
hàng hóa, dịch vụ và do người tiêu dùng chịu khi mua hàng hóa, sử dụng dịch vụ. Thuế
tiêu thụ ặc biệt ược áp dụng phổ biến ở các nước trên thế giới với những tên gọi khác nhau:
chẳng hạn ở Pháp gọi là thuế tiêu dùng ặc biệt,ở Thụy Ðiển gọi là thuế ặc biệt; ở nước ta,
tiền thân của thuế tiêu thụ ặc biệt hiện hành là thuế hàng hóa ược ban hành năm 1951.
Ðến năm 1990 Bộ tài chính soạn thảo dự án luật thuế mới, ổi thuật ngữ thuế hàng hóa thành
thuế tiêu thụ ặc biệt và ược Quốc hội thông qua ngày 30- 6- 1990.
Sau ó ược sửa ổi bổ sung tại kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa 9 và thông qua ngày 5- 7 1993.
Ðến tháng 10- 1995 Luật thuế tiêu thụ ặc biệt lại ược sửa ổi, bổ sung lần nữa.
Ðể phát huy vai trò của luật thuế tiêu thụ ặc biệt trong iều tiết sản xuất, tiêu dùng xã hội,
iều tiết thu nhập của người tiêu dùng cho ngân sách nhà nước một cách hợp lý, tăng cường
quản lý sản xuất kinh doanh ối với một số hàng hóa, dịch vụ; ngày 20- 5- 1998 Quốc hội ã
thông qua Luật thuế tiêu thụ ặc biệt và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1- 1- 1999 thay thế
Luật thuế tiêu thụ ặc biệt năm 1990 và hai ạo luật sửa ổi, bổ sung ban hành năm 1993 và năm 1995.  Ðặc iểm
Là một loại thuộc tiêu dùng, song thuế tiêu thụ ặc biệt có những ặc iểm giống như sau : –
Các loại hàng hóa, dịch vụ chịu thuế tiêu thụ ặc biệt ược pháp luật thuế các nước
qui ịnh hầu như giống nhau gồm : rượu, bia, thuốc lá, xe ô tô, xăng…; kinh doanh cá cược,
ua ngựa, ua xe, sòng bạc… –
Mức thuế suất thuế tiêu thụ ặc biệt ược pháp luật thuế các nước quy ịnh rất cao vì
thuế ánh vào một số hàng hóa dịch vụ mang tính chất xa xỉ, chưa thật cần thiết cho nhu cầu
thiết yếu hàng ngày của con người và có ảnh hưởng ến sức khỏe của nhiều người trong xã 3  Cách tính thuế:
Theo Điều 5 Luật thuế tiêu thụ ặc biệt 2008 cách tính thuế TTĐB với hàng hóa ược xác ịnh theo công thức sau: Thuế TTĐB phải nộp = Giá tính thuế TTĐB x Thuế suất thuế TTĐB
Giá tính thuế tiêu thụ ặc biệt ối với hàng hoá, dịch vụ là giá bán ra, giá cung ứng dịch vụ
chưa có thuế tiêu thụ ặc biệt và chưa có thuế giá trị gia tăng ược quy ịnh như sau: -
Đối với hàng hóa sản xuất trong nước là giá do cơ sở sản xuất bán ra; -
Đối với hàng hóa nhập khẩu là giá tính thuế nhập khẩu cộng với thuế nhập khẩu.
Trường hợp hàng hóa nhập khẩu ược miễn, giảm thuế nhập khẩu thì giá tính thuế
không bao gồm số thuế nhập khẩu ược miễn, giảm; lOMoAR cPSD| 37054152 112 -
Đối với hàng hóa gia công là giá tính thuế của hàng hóa bán ra của cơ sở giao gia
công hoặc giá bán của sản phẩm cùng loại hoặc tương ương tại cùng thời iểm bán hàng; -
Đối với hàng hóa bán theo phương thức trả góp, trả chậm là giá bán theo phương thức
bán trả tiền một lần của hàng hóa ó không bao gồm khoản lãi trả góp, lãi trả chậm; -
Đối với dịch vụ là giá cung ứng dịch vụ của cơ sở kinh doanh. Giá cung ứng dịch vụ
ối với một số trường hợp ược quy ịnh như sau:
Đối với kinh doanh gôn là giá bán thẻ hội viên, giá bán vé chơi gôn bao gồm cả tiền phí
chơi gôn và tiền ký quỹ (nếu có);
Đối với kinh doanh ca-si-nô, trò chơi iện tử có thưởng, kinh doanh ặt cược là doanh thu từ
hoạt ộng này trừ số tiền ã trả thưởng cho khách;
Đối với kinh doanh vũ trường, mát-xa, ka-ra-ô-kê là doanh thu của các hoạt ộng kinh doanh
trong vũ trường, cơ sở kinh doanh mát-xa, ka-ra-ô-kê; -
Đối với hàng hóa, dịch vụ dùng ể trao ổi hoặc tiêu dùng nội bộ, biếu, tặng cho là giá
tính thuế tiêu thụ ặc biệt của hàng hóa, dịch vụ cùng loại hoặc tương ương tại thời
iểm phát sinh các hoạt ộng này.
Giá tính thuế tiêu thụ ặc biệt ối với hàng hóa, dịch vụ quy ịnh tại Điều này bao gồm cả
khoản thu thêm, ược thu (nếu có) mà cơ sở kinh doanh ược hưởng.
Giá tính thuế ược tính bằng Đồng Việt Nam. Trường hợp người nộp thuế có doanh thu
bằng ngoại tệ thì phải quy ổi ngoại tệ ra Đồng Việt Nam theo tỷ giá giao dịch bình quân
trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng do Ngân hàng nhà nước Việt Nam công bố tại thời
iểm phát sinh doanh thu ể xác ịnh giá tính thuế.
Thuế suất thuế tiêu thụ ặc biệt ối với hàng hoá, dịch vụ ược quy ịnh theo Biểu thuế tiêu thụ ặc biệt: Thuế suất TT Hàng hóa, dịch vụ (%) I Hàng hóa
Thuốc lá iếu, xì gà và các chế phẩm khác từ cây thuốc 1 70 lá 2 Rượu
- Rượu từ 20 ộ trở lên 65 - Rượu dưới 20 ộ 35 lOMoAR cPSD| 37054152 113 3 Bia 65 4 Xe ô tô dưới 24 chỗ
a) Xe ô tô chở người từ 9 chỗ trở xuống, trừ loại quy
ịnh tại các Điểm 4 , 4e và 4g của Biểu thuế quy ịnh tại Điều này
- Loại có dung tích xi lanh từ 1.500 cm3 trở xuống 35
- Loại có dung tích xi lanh trên 1.500 cm3 ến 2.000 40 cm3
- Loại có dung tích xi lanh trên 2.000 cm3 ến 2.500 50 cm3
- Loại có dung tích xi lanh trên 2.500 cm3 ến 3.000 60 cm3
- Loại có dung tích xi lanh trên 3.000 cm3 ến 4.000 90 cm3
- Loại có dung tích xi lanh trên 4.000 cm3 ến 5.000 110 cm3
- Loại có dung tích xi lanh trên 5.000 cm3 ến 6.000 130 cm3
- Loại có dung tích xi lanh trên 6.000 cm3 150
b) Xe ô tô chở người từ 10 ến dưới 16 chỗ, trừ loại
quy ịnh tại các Điểm 4 , 4e và 4g của Biểu thuế quy 15 ịnh tại Điều này
c) Xe ô tô chở người từ 16 ến dưới 24 chỗ, trừ loại
quy ịnh tại các Điểm 4 , 4e và 4g của Biểu thuế quy 10 ịnh tại Điều này
d) Xe ô tô vừa chở người, vừa chở hàng, trừ loại quy
ịnh tại các Điểm 4 , 4e và 4g của Biểu thuế quy ịnh tại Điều này lOMoARcPSD| 37054152 114
- Loại có dung tích xi lanh từ 2.500 cm3 trở xuống 15
- Loại có dung tích xi lanh trên 2.500 cm3 ến 3.000 20 cm3
- Loại có dung tích xi lanh trên 3.000 cm3 25 Bằng 70% mức thuế suất áp dụng cho xe
) Xe ô tô chạy bằng xăng kết hợp năng lượng iện, cùng loại quy ịnh
năng lượng sinh học, trong ó tỷ trọng xăng sử dụng tại các Điểm 4a, 4b,
không quá 70% số năng lượng sử dụng 4c và 4d của Biểu thuế quy ịnh tại Điều này Bằng 50% mức thuế suất áp dụng cho xe cùng loại quy ịnh
e) Xe ô tô chạy bằng năng lượng sinh học tại các Điểm 4a, 4b, 4c và 4d của Biểu thuế quy ịnh tại Điều này
g) Xe ô tô chạy bằng iện
- Loại chở người từ 9 chỗ trở xuống 15
- Loại chở người từ 10 ến dưới 16 chỗ 10
- Loại chở người từ 16 ến dưới 24 chỗ 5
- Loại thiết kế vừa chở người, vừa chở hàng 10
h) Xe mô-tô-hôm (motorhome) không phân biệt dung 75 tích xi lanh
5.4 Xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan
Xử phạt trong lĩnh vực hải quan •
Nghị ịnh số 127/2013/NĐ-CP quy ịnh xử phạt vi phạm hành chính và cưỡng chế thi
hành quyết ịnh hành chính trong lĩnh vực hải quan; thay thế cho Nghị ịnh số
97/2007/NĐ-CP và số 18/2009/NĐ-CP. •
Nghị ịnh 45/2016/NĐ-CP sửa ổi Nghị ịnh 127/2013/NĐ-CP lOMoAR cPSD| 37054152 115 •
Thông tư 155/2016/TT-BTC (thay thế 190/2013/TT-BTC) quy ịnh chi tiết thi hành
việc xử phạt vi phạm hành chính và cưỡng chế thi hành quyết ịnh hành chính trong lĩnh vực hải quan.

Bài giảng chi tiết Pháp luật về Logistics | Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh

Thông tin :

Tài liệu liên quan:

Luật doanh nghiệp - Luật số: 59/2020/QH14 | Tài liệu môn Luật kinh tế Trường đại học sư phạm kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh

Những vấn đề pháp lý về đặt tên doanh nghiệp theo luật doanh nghiệp Việt Nam 2020 | Tiểu luận môn Luật kinh tế Trường đại học sư phạm kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh

Trắc nghiệm Luật kinh doanh | Môn Luật kinh tế Trường đại học sư phạm kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh

Tiểu luận cuối kỳ môn Luật kinh tế đề tài "Những bất cập trong việc đặt tên doanh nghiệp Việt Nam"