Bài giảng Chương 5: Kinh tế thị trường định hướng CHXH ở Việt Nam | Kinh tế chính trị Mác - Lênin | Đại học Tôn Đức Thắng
Kinh t thị trường định hướng XHCN là nền kinh t vận hành theo các quy luật của thị trường, đồng thời góp phần hướng tới từng bước xác lập một xã hội mà ở đó dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; có sự điều tit của Nhà nước do Đng Cộng sn Việt Nam lãnh đạo (Giáo trình kinh tế chính trị Mác- Lênin, Nxb.chính trị quốc gia sự thật, tr.170). Tài liệu được sưu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF để gửi tới các bạn cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuẩn bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đọc đón xem!
Môn: Kinh tế chính trị Mác - Lênin (306103) 252 tài liệu
Trường: Đại học Tôn Đức Thắng 4.2 K tài liệu
Tác giả:
Preview text:
KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH
HƯỚNG XHCN VÀ CÁC QUAN H
LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIT NAM GV: Vũ Văn Thành ĐT: 0932.008.296 KTCT
Email: tg_vuvanthanh@tdtu.edu.vn 1 NỘI DUNG CHÍNH
5.1. KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG X
HỘI CH NGHĨA Ở VIỆT NAM 5.2. HOÀN THIỆN T H CHẾ KINH TẾ THỊ
TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN Ở VIỆT NAM
5.3. CÁC QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIỆT NAM 2
5.1. KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH
HƯỚNG XHCN Ở VIT NAM
5.1.1. Khái niệm kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
5.1.2. Tính tất yếu khách quan của việc
phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam
5.1.3. Đặc trưng của kinh tế thị trường
định hướng XHCN ở Việt Nam 3
5.1. KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG
X HỘI CH NGHĨA Ở VIT NAM
5.1.1. Khái niệm kinh tế thị trường
định hướng xã hội chủ nghĩa ở Khái niệm: Việt Nam
Kinh t thị trường định hướng XHCN là nền kinh t
vận hành theo các quy luật của thị trường, đồng thời
góp phần hướng tới từng bước xác lập một xã hội
mà ở đó dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng,
văn minh; có sự điều tit của Nhà nước do Đng
Cộng sn Việt Nam lãnh đạo (Giáo trình kinh tế
chính trị Mác- Lênin, Nxb.chính trị quốc gia sự thật, tr.170) 4
5.1.1. Khái niệm kinh tế thị trường
định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
• Từ khái niệm trên, nền kinh t thị trường định
hướng XHCN ở Việt Nam:
- Là một mô hình kinh tế thị trường của thời kỳ quá
độ lên chủ nghĩa xã hội bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa
- Vừa có tính phổ biến, tính đặc thù
- Nhà nước đóng vai trò định hướng, xây dựng và hoàn thiện t h chế kinh tế 5
5.1.1 Khái niệm kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
• Từ khái niệm trên, nền kinh t thị trường định
hướng XHCN ở Việt Nam:
=> Kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt
Nam nó vừa phải bao hàm đy đủ các thuộc tính
chung vốn có khách quan của kinh tế thị trường
(nghiên cứu ở chương 2), vừa chứa đựng những
thuộc tính riêng phù hợp đặc trưng lịch sử, trình độ
phát trin, hoàn cảnh chính trị xã hội Việt Nam 6
5.1.1 Khái niệm kinh tế thị trường
định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
• Định hướng x hội ch nghĩa:
- Là nền kinh tế thị trường có sự quản lý của nhà nước Việt Nam, dưới lãnh
đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam
- Là nền kinh tế thị trường mà trong đó việc xác lập th chế về sở hữu, phân
phối, tổ chức quản lý của các chủ th
- Thực hiện phân phối công bằng chủ yếu theo kết quả lao động, hiệu quả
kinh tế, đồng thời theo mức đóng góp vốn cùng các nguồn lực khác và
thông qua phúc lợi xã hội
- Là nền kinh tế thị trường cn sự phát huy trí tuệ, nguồn lực của toàn bộ hệ
thống các tổ chức chính trị xã hội cũng như của tất cả nhân dân cùng tham gia phát trin 7
5.1.2 Tính tất yếu khách quan của việc phát triển kinh
tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam
• Một là, là phù hợp quy luật phát trin khách quan
của Việt Nam trong bối cảnh thế giới hiện nay.
• Hai là, tính ưu việt của kinh tế thị trường trong
thúc đẩy phát trin Việt Nam theo định hướng
• Ba là, mô hình kinh tế thị trường phù hợp với
nguyện vọng của nhân dân mong muốn dân giàu,
nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh 8
5.1.3 Đặc trưng của kinh tế thị trường
định hướng XHCN ở Việt Nam
• Về mục tiêu: Phát trin KTTT ĐHXHCN là phương tiện đ
phát trin LLSX, xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật của chủ
nghĩa xã hội; nâng cao đời sống nhân dân, thực hiện: “dân
giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”
• Về quan hệ sở hữu và thành phần kinh t: nhiều hình thức
sở hữu, nhiều thành phn kinh tế khác nhau. Trong đó kinh
tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo, kinh tế tư nhân là động lực
quan trọng. Kinh tế nhà nước, kinh tế tập th cùng với kinh
tế tư nhân là nòng cốt đ phát trin một nền kinh tế độc lập tự chủ 9
5.1.3. Đặc trưng của kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam
* Về quan hệ qun lý nền kinh t: Nhà nước quản lý
nền kinh tế thị trường ĐHXHCN thông qua pháp luật,
các chiến lược, kế hoạch, quy hoạch và cơ chế chính
sách cùng các công cụ kinh tế trên cơ sở tôn trọng
những nguyên tắc của thị trường, phù hợp với yêu cu
xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.
* Về quan hệ phân phối: Nền kinh tế thị trường
ĐHXHCN là nền kinh tế nhiều thành phn với sự đa
dạng hóa các loại hình sở hữu và do vậy thích ứng với
nó là các loại hình phân phối khác nhau. Trong đó phân
phối theo lao động và hiệu quả kinh tế là chủ yếu 10
5.1.3. Đặc trưng của kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam
* Về gắn tăng trưởng kinh t với công bằng x hội
Gắn phát trin kinh tế với phát trin văn hóa xã hội,
thực hiện công bằng trong từng chính sách, chiến
lược, quy hoạch, kế hoạch trong từng giai đoạn
=> Với những đặc trưng trên, KTTT ĐHXHCN ở
Việt Nam là sự kt hợp những mặt tích cực, ưu điểm
của kinh t thị trường với bn chất ưu việt của chủ
nghĩa xã hội để hướng tới một nền kinh t thị trường
hiện đại, văn minh. Tuy nhiên ở Việt Nam đang
trong quá trình hình thành và phát triển tất sẽ còn
bộc lộ nhiều yu kém cần phi khắc phục và hoàn thiện 11
5.2. HOÀN THIN T H CHẾ KINH TẾ
THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG X HỘI
CH NGHĨA Ở VIT NAM
5.2.1 Sự cần thiết phải hoàn thiện thể chế kinh tế
thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
5.2.2. Nội dung hoàn thiện thể chế kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam 12
5.2.1 Sự cần thiết phải hoàn thiện thể
chế kinh tế thị trường ĐHXHCN ở Việt Nam
❖Th ch: là những quy tắc, luật pháp, bộ máy quản lý và cơ chế
vận hành nhằm điều chỉnh các hoạt động của con người trong một chế độ xã hội.
❖ Th ch kinh t :Là hệ thống quy tắc, luật pháp, bộ máy quản lý
và cơ chế vận hành nhằm điều chỉnh hành vi của các chủ th kinh
tế, các hành vi sản xuất kinh doanh và các quan hệ kinh t . ế 13
5.2.1 Sự cần thiết phải hoàn thiện thể chế kinh tế
thị trường ĐHXHCN ở Việt Nam
❖Thể chế kinh tế thị trường ĐHXHCN: là
hệ thống đường lối, chủ trương chiến lược, hệ
thống pháp luật, chính sách quy định xác lập
cơ chế vận hành, điều chỉnh chức năng, hoạt
động, mục tiêu, phương thức hoạt động, các
quan hệ lợi ích của các tổ chức, các chủ th
kinh tế nhằm hướng tới xác lập đồng bộ các
yếu tố thị trường, các loại thị trường hiện đại
theo hướng góp phn thúc đẩy dân giàu, nước
mạnh, dân chủ, công bằng và văn minh. 14
5.2.1 Sự cần thiết phải hoàn thiện thể chế kinh tế
thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam Tại sao
Thứ nhất, th chế kinh tế thị trường cần
ĐHXHCN còn chưa đồng bộ hoàn thiện
Thứ hai, hệ thống th chế còn chưa cơ chế TT đy đủ ĐH
Thứ ba, Hệ thống th chế còn kém XH
hiệu lực, hiệu quả, kém đy đủ các
yếu tố thị trường và các loại thị CN trường 15
5.2.2 Nội dung hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
a. Hoàn thiện th ch về sở hữu và phát trin các
thành phần kinh t, các loại hình doanh nghiệp
* Hoàn thiện về th ch sở hữu.
Một là, th chế hóa đy đủ quyền tài sản của nhà
nước, tổ chức và cá nhân
Hai là, tiếp tục hoàn thiện pháp luật về đất đai
Ba là, hoàn thiện pháp luật về quản lý, khai thác, sử
dụng tài nguyên thiên nhiên
Bốn là, hoàn thiện pháp luật về đu tư vốn nhà
nước, quản lý và sử dụng hiệu quả tài sản công 16
5.2.2 Nội dung hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
a. Hoàn thiện th ch về sở hữu và phát trin các
thành phần kinh t, các loại hình doanh nghiệp
* Hoàn thiện về th ch sở hữu.
Năm là, hoàn thiện th chế về quyền sở hữu trí tuệ
theo hướng khuyn khích sáng tạo
Sáu là, hoàn thiện pháp luật về hợp đồng và giải
quyết tranh chấp dân sự theo hướng thống nhất, đồng bộ.
By là: Hoàn thiện thế chế cho sự phát trin các
thành phn kinh tế, các loại hình doanh nghiệp
(pháp lí về điều kiện kinh doanh, hoàn thiện luật đu
tư, đấu thu th chế mô hình sản xuất kinh doanh…) 17
5.2.2 Nội dung hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam * Hoàn
Một là, Thực hiện nhất quán một chế thiện thể
pháp lí kinh doanh cho các doanh chế phát nghiệp triển các
Hai là, hoàn thiện pháp luật về đu tư, thành
kinh doanh, đảm bảo quyền tự do kinh phần doanh kinh tế, các loại
Ba là, hoàn thiện th chế về cạnh tranh, hình
bảo đảm cạnh tranh lành mạnh, xử lý doanh
dứt đim tình trạng chồng chéo các quy nghiệp
định về điều kiện kinh doanh 18
5.2.2 Nội dung hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
Bốn là, ra soát, hoàn thiện pháp luật * Hoàn
về đấu thu và các quy định pháp luật thiện thể
liên quan, xóa bỏ quy định bất hợp lí chế phát triển các
Năm là, hoàn thiện th chế và các mô thành
hình sản xuất kinh doanh, nâng cao phần
hiệu quả các loại hình doanh nghiệp. kinh tế,
Sáu là, hoàn thiện th chế về thúc đẩy các loại
các thành phn kinh tế, các khu vực hình
kinh tế phát trin đồng bộ. doanh
By là, hoàn thiện th chế thu hút đu nghiệp tư 19
5.2.2 Nội dung hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
Một là, Hoàn thiện th chế phát trin b. Hoàn
đồng bộ các yếu tố thị trường (Hàng thiện thể
hóa, giá cả, cạnh tranh, cung cu…) chế phát
vận hành theo cơ chế thị trường triển đồng bộ
Hai là, hoàn thiện th chế và phát các loại
trin đồng bộ, vận hành thông suốt các thị
loại thị trường (hàng hóa, dich vụ, trường
vốn, khoa học công nghệ, sức lao
động) cn được hoàn thiện. 20