Bài giảng điện tử môn Ngữ văn 7 Bài 10 VB: Mẹ | Chân trời sáng tạo

Bài giảng điện tử môn Ngữ văn 7 Bài 10 VB: Mẹ | Chân trời sáng tạo được VietJack sưu tầm và soạn thảo để gửi tới các bạn học sinh cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuẩn bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đọc đón xem!

THƠ
MẸ
- Đỗ Trung Lai -
HOẠT ĐNG KHỞI ĐỘNG
HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
Tchơi: NHANH NHƯ CHỚP
Trò chơi: NHANH NHƯ CHỚP
Luật
chơi
+Trong thời gian 2 phút, đội nào viết được nhiều đáp
án đúng lên bảng nhất sẽ thắng cuộc.
+Yêu cầu: kể tên những bài t, bài thơ viết
về mẹ.
+ Chia lớp thành 4 đội.
Gia đình cái nôi nuôi dưỡng cả đời sống vật chất lẫn tâm hồn con người.
Mỗi người lớn lên đều nhờ sự nuôi nấng, yêu thương , dạy bảo của ông bà, cha
mẹ. Đặc biệt, Trong bài học hôm nay, các em sẽ cùng nhau m hiểu chủ đề
tình cảm gia đình qua bài thơ viết về mẹ.
A. ĐC - HIU N N
A. ĐỌC - HIỂU VĂN BĂN
I. Tìm hiu chung
I. Tìm hiểu chung
Đọc phần Kiến thức
ngữ văn trong SGK và trả
lời câu hỏi sau:
Câu 1. Nêu một số yếu tvề nh thc
của một i thơ nói chung?
Câu 1. Nêu một số yếu tố về hình thức
của một bài thơ nói chung?
Câu 2. Nêu đặc đim của th tbốn
ch?
Câu 2. Nêu đặc điểm của thể thơ bốn
chữ?
HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ KIẾN THỨC
A. ĐC - HIU N N
A. ĐỌC - HIỂU VĂN BĂN
I. Tìm hiểu chung
I. Tìm hiểu chung
HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ KIẾN THỨC
1. Một syếu
tố hình thức
ca bài thơ
1. Một số yếu
tố hình thức
của bài thơ
- Dòng tgồm c tiếng đưc sắp xếp thành
hàng; c dòng t thể giống hoặc khác
nhau v độ dài, ngắn.
- Vần là phương tiện to tính nhạc cơ bản ca
tda trên sự lặp lại (hoàn toàn hoặc không
hoàn toàn) phần vần của âm tiết. Vân vị trí
cuối dòng thơ gọi là vn chân, gia dòng
tgọi là vần lưng.
- Dòng thơ gồm các tiếng được sắp xếp thành
hàng; các dòng t thể giống hoặc khác
nhau về độ dài, ngắn.
- Vần phương tiện tạo tính nhạc bản của
thơ dựa trên sự lặp lại (hoàn toàn hoặc không
hoàn toàn) phần vần của âm tiết. Vân vị trí
cuối dòng thơ gọi vần chân, giữa dòng
thơ gọi là vần lưng.
- Nhịp những điểm
ngắt hơi khi đọc một
dòng thơ. Ngắt nhịp
tạo ra sự hài hoà,
đồng thời giúp hiểu
đúng ý nghĩa của
dòng thơ.
1. Một số yếu
tố hình thức
của bài thơ
Trăm năm trong cõi
người ta,
Chữ tài chữ mệnh
khéo là ghét nhau.
Trải qua một cuộc
bể dâu,
Những điều trông
thấy mà đau đớn
lòng.
Ví dụ
A. ĐC - HIU N BĂN
A. ĐỌC - HIỂU VĂN BĂN
I. Tìm hiểu chung
I. Tìm hiểu chung
A. ĐC - HIU N N
A. ĐỌC - HIỂU VĂN BĂN
I. Tìm hiểu chung
I. Tìm hiểu chung
HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ KIẾN THỨC
2. Thơ
bốn
chữ
2. Thơ
bốn
chữ
- Mỗi câu gồm 4 tiếng. Scâu trong i không hạn định.
c khổ, đoạn trong i được chia linh hoạt tuỳ theo nội
dung hoc cm xúc.
- Tch hợp với kiu vừa k chuyện vừa Miêu t (Vè,
đồng dao, t ru)
- Nhịp 2/2 (Chẵn đều)
- Vn : Kết hợp các kiu vần: Chân, lưng, bằng....
- Mỗi câu gồm 4 tiếng. Số câu trong bài không hạn định.
Các khổ, đoạn trong i được chia linh hoạt tuỳ theo nội
dung hoặc cảm xúc.
- Thích hợp với kiểu vừa kể chuyện vừa Miêu t(Vè,
đồng dao, hát ru)
- Nhịp 2/2 (Chẵn đều)
- Vần : Kết hợp các kiểu vần: Chân, lưng, bằng....
3.Tìm hiu v c giả
3.Tìm hiểu về tác giả
Qua tìm hiểu ở nhà,
nêu những hiểu biết
của em về tác giả
Bình Nguyên.
ĐỖ TRUNG LAI
Đỗ Trung Lai sinh năm 1950
Hà Nội
Thơ Đỗ Trung Lai giọng thơ
truyền thống trữ tình đằm thắm
nhưng gửi gắm nhiều tâm sự,
triết lý nhẹ nhàng, tự nhiên.
Ông được giải thưởng văn học
Bộ Quốc phòng năm 1994 với
tập thơ “Đêm sông Cầu”
1. Hình ảnh người m.
1. Hình ảnh người mẹ.
? Bài thơ được làm theo thể thơ
nào? Chỉ ra đặc điểm của thể thơ
đó ở các yếu tố: Số tiếng và nhịp ở
các dòng thơ; vần của bài thơ.
.
II. SUY NGM VÀ PHN HI
II. SUY NGẪM VÀ PHẢN HỒI
a. Hình
dáng m:
a. Hình
dáng mẹ:
Theo thời gian, cây cau ngày
càng phát trin, cao lớn, xanh
tốt. Nhưng thời gian cũng rt
khắc nghit, nó làm m càng
ngày càng già đi. Hình nh m
cây cau được đt cnh nhau
cho thy đưc sđối lp tương
phản và nỗi xót xa của người
con khi m càng ngày càng già
yếu
Theo thời gian, cây cau ngày
càng phát triển, cao lớn, xanh
tốt. Nhưng thời gian cũng rất
khắc nghiệt, làm mẹ càng
ngày càng già đi. Hình ảnh mẹ
cây cau được đặt cạnh nhau
cho thấy được sự đối lập tương
phản nỗi xót xa của người
con khi mcàng ngày càng già
yếu
+ Khi con còn bé: bổ cau làm
tư.
+ Hiện tại: cau bổ làm tám
mẹ còn ngại to.
+ Tác giả mượn hình ảnh
nhai trầu quen thuộc để khắc
họa người mẹ. Miếng trầu bổ
nhỏ gợi ra tuổi già móm mém
của mẹ.
b. Hành động ca m
b. Hành động của mẹ
2. nh cảm ca người con dành cho mẹ.
2. Tình cảm của người con dành cho mẹ.
Nhóm 1 + 2:
1. Em nhận xét về
cách thhiện tình cảm, cảm
xúc của người con với mẹ
trong bài thơ này?
2. Phân tích một số từ ngữ,
hình ảnh, biện pháp tu từ đ
làm rõ ý kiến của em.
Nhóm 3 + 4
Ý nghĩa lời ru của mẹ
3. Chủ đề bài thơ là gì?
4. Theo em, nhà thơ muốn
gửi gắm thông điệp qua
bài thơ? Thông điệp ấy ý
nghĩa như thế nào đối với
em?
PHIẾU HỌC TẬP 01
- Bài thơ bộc lộ nhiều cung bậc cảm c: Yêu thương, xót xa, ngậm ngùi trước tuổi già của mẹ; trách giận
thời gian.
- Hình ảnh mẹ trong bài thơ được đặt trong sự đối sánh với hình ảnh cau. Đối sánh trên những phương
diện: Hình dáng, màu sắc (màu lá, màu tóc); chiều cao.
Lưng còng – thẳng
Ngọn xanh rờn - đầu bạc trắng
Cao – thấp
Gần giời – gần đất
Cau khô – (mẹ) gầy
- Tác giả sử dụng những biện pháp tu từ:
Đối lập: Giữa mẹ cau trong dáng hình, màu sắc, chiều cao..có tác dụng gợi lên một cách xót xa hình ảnh
người mẹ khi già đi, biểu đạt niềm thương cảm của người con đối với mẹ.
So sánh: Một miếng cau khô - Khô gầy như mẹ có tác dụng làm cho bài thơ tăng tính gợi hình, biểu cảm.
Nhóm 1, 2
Chủ đề
Mượn hình ảnh cau, qua đó
bộc lộ tình cảm yêu thương,
xót xa, ngậm ngùi của người
con khi đối diện với tuổi già
của mẹ..
Nhóm 3,4
Thông điệp
- Thông điệp: thông qua việc thể hiện được
tình cảm yêu kính đối với mẹ tâm trạng
buồn, day dứt của người con khi mẹ ngày
càng già và đến gần hơn với sự chia lìa cõi
sống, tác giả muốn gửi gắm thông điệp rằng
mỗi chúng ta hãy trân trọng giây phút bên
cạnh m của mình, thể hiện tình cảm yêu
thương thông qua các hành động lời nói
với mẹ mình.
- Thông điệp đó đã nhắc nhở em rằng hãy
luôn biết cách thấu hiểu, quan tâm, dành
nhiều thời gian cho mẹ.
Tổng kết
Tổng kết
Nghệ thuật
- Thể t bn chữ.
- Li tgin dị, t nhiên.
- Hình nh tgần gũi.
Nghệ thuật
- Thể thơ bốn chữ.
- Lời thơ giản dị, tự nhiên.
- Hình ảnh thơ gần gũi.
Ni dung
Bài thơ mưn nh nh cây tre quen
thuộc để khắc ha m. Qua đó, i t
thể hin s vt vả ca cuộc đời m,
tình yêu tơng cn tnh của con
nh cho m và sđau đớn, buồn tủi
khi quỹ thời gian của m không còn
nhiu, dường như ngày con xa m đang
đến gần.
Nội dung
Bài t mượn nh ảnh cây tre quen
thuộc để khắc họa mẹ. Qua đó, bài thơ
thể hiện sự vất vả của cuộc đời mẹ,
tình yêu thương chân thành của con
dành cho mẹ sự đau đớn, buồn tủi
khi quỹ thời gian của mẹ không còn
nhiều, dường như ngày con xa mẹ đang
đến gần.
VẬN DỤNG

 !"#
$%&'("
| 1/20

Preview text:

THƠ MẸ - Đỗ Trung Lai - HOẠT H Đ OẠT ỘN Ộ G KHỞ G I KHỞ ĐỘNG Trò chơi: T NHANH NHƯ CHỚP HỚ + Chia lớp thành 4 đội. Luật
+Yêu cầu: kể tên những bài hát, bài thơ viết chơi về mẹ.
+Trong thời gian 2 phút, đội nào viết được nhiều đáp
án đúng lên bảng nhất sẽ thắng cuộc.
Gia đình là cái nôi nuôi dưỡng cả đời sống vật chất lẫn tâm hồn con người.
Mỗi người lớn lên đều nhờ sự nuôi nấng, yêu thương , dạy bảo của ông bà, cha
mẹ. Đặc biệt, Trong bài học hôm nay, các em sẽ cùng nhau tìm hiểu chủ đề
tình cảm gia đình qua bài thơ viết về mẹ.
HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ KIẾN THỨC A. ĐỌC - - HIỂU VĂ U N BĂN I. T ìm hi ì m hi u chung hu Câu 1. C N âu 1. êu m N ột êu m số yếu t ế ố về hình t hức ứ của m của ột bài bà t hơ nói ơ chu ng?
Đọc phần Kiến thức
ngữ văn trong SGK và trả lời câu hỏi sau: C u 2 u . N . êu đặc N đ êu đặc iểm ể của m t của hể t ể hơ b hơ ốn ch c ữ? ữ ?
HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ KIẾN THỨC A. ĐỌC - - HIỂU VĂ U N BĂN I. T . ìm ìm hiể h u chung h - - Dòn D g thơ gồm m các cá tiếng được ợ sắp xếp thàn à h hàng; các
cá dòng thơ có thể giống hoặc oặ khác hác nhau a v ề độ ề d ài à , n , gắn. 1. 1 M ột số yế s u u - - Vần V là phươn ơ g tiện tạo ạ tính nhạc ạc cơ c bản củ c a a tố hì tố h nh th h ức th củ c a bài a b thơ thơ dựa ự a trên r sự lặp lại (hoàn to t àn à hoặc oặ không hoàn à toàn à ) ) phần vần của âm âm tiết i . .Vâ V n â có vị trí r ở ở cu c ối dòng thơ ơ gọi là vần ầ ch c ân â , ,ở ở giữa ữ a dòng thơ g hơ ọi là vần l à ưn ư g. A. ĐỌC - - HIỂU VĂ U N BĂN I. Tìm . Tìm hiể h u chung hu - Nhịp là những điểm Ví dụ ngắt hơi khi đọc một Trăm năm trong cõi người ta, dòng thơ. Ngắt nhịp Chữ tài chữ mệnh 1. Một số yếu khéo là ghét nhau. tố hình thức tạo ra sự hài hoà, Trải qua một cuộc của bài thơ bể dâu, đồng thời giúp hiểu Những điều trông đúng ý nghĩa của thấy mà đau đớn lòng. dòng thơ.
HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ KIẾN THỨC A. ĐỌC - - HIỂU VĂ U N BĂN I. T . ìm ìm hiể h u chung h
- Mỗi câu gồm 4 tiếng. Số S câu trong n bài không hạn định. 2. Thơ 2. Các khổ, đoạn n trong bài được đư chia linh nh hoạt tuỳ theo nội dung ho n ặc ặ cảm xúc. bốn - Thí T ch hợp với kiểu vừa vừ kể k chuyện huyệ vừa vừa Mi M êu ê tả (Vè (V , , ch c ữ đồng da n o, hát ru) - Nhị N p 2/2 (Chẵn đều) - V ầ V n : Kế K t hợp các á kiểu vần: Chân, lưng ư , bằ , ng.... 3.Tìm hiể
Tìm hi u về tác giả Qua tìm hiểu ở nhà, nêu những hiểu biết của em về tác giả Bình Nguyên. ĐỖ TRUNG LAI
Đỗ Trung Lai sinh năm 1950 ở Hà Nội
Thơ Đỗ Trung Lai là giọng thơ
truyền thống trữ tình đằm thắm
nhưng gửi gắm nhiều tâm sự,
triết lý nhẹ nhàng, tự nhiên.
Ông được giải thưởng văn học
Bộ Quốc phòng năm 1994 với
tập thơ “Đêm sông Cầu” II. SU I. Y SU Y N G N Ẫ G M V M À V À PH PH N Ả H N Ồ H I 1. H . ì
H nh ảnh người mẹ m .
? Bài thơ được làm theo thể thơ
nào? Chỉ ra đặc điểm của thể thơ
đó ở các yếu tố: Số tiếng và nhịp ở
các dòng thơ; vần của bài thơ. . The T o thời gian, cây â cau ngày
càng phát triển, cao lớn, xanh tốt. Nhưng N thời gian a cũng rất ấ a. .Hì H nh khắc nghi h ệt, nó n làm à mẹ càng dáng mẹ dáng m : ngày cà c ng già đi. Hì H nh ảnh mẹ và cây â cau a được đư đặ đ t cạnh nhau cho thấy ấ đượ ư c c sự s đối lập ậ tương phản và nỗi xót xa của c người ngư con khi mẹ cà c ng ngày càng già yế y u
+ Khi con còn bé: bổ cau làm tư.
+ Hiện tại: cau bổ làm tám mẹ còn ngại to. b. b Hành n đ h ộn đ g c ộn ủa m
+ Tác giả mượn hình ảnh
nhai trầu quen thuộc để khắc
họa người mẹ. Miếng trầu bổ
nhỏ gợi ra tuổi già móm mém của mẹ. 2. Tì 2. nh n c h ảm c ủa a người n con d on àn d h c h ho mẹ h . PHIẾU HỌC TẬP 01 Nhóm 1 + 2: Nhóm 3 + 4
Ý nghĩa lời ru của mẹ
3. Chủ đề bài thơ là gì?
1. Em có nhận xét gì về 4. Theo em, nhà thơ muốn
cách thể hiện tình cảm, cảm
gửi gắm thông điệp gì qua
xúc của người con với mẹ
bài thơ? Thông điệp ấy có ý trong bài thơ này?
nghĩa như thế nào đối với
2. Phân tích một số từ ngữ, em?
hình ảnh, biện pháp tu từ để làm rõ ý kiến của em. Nhóm 1, 2
- Bài thơ bộc lộ nhiều cung bậc cảm xúc: Yêu thương, xót xa, ngậm ngùi trước tuổi già của mẹ; trách giận thời gian.
- Hình ảnh mẹ trong bài thơ được đặt trong sự đối sánh với hình ảnh cau. Đối sánh trên những phương
diện: Hình dáng, màu sắc (màu lá, màu tóc); chiều cao. Lưng còng – thẳng
Ngọn xanh rờn - đầu bạc trắng Cao – thấp Gần giời – gần đất Cau khô – (mẹ) gầy
- Tác giả sử dụng những biện pháp tu từ:
Đối lập: Giữa mẹ và cau trong dáng hình, màu sắc, chiều cao..có tác dụng gợi lên một cách xót xa hình ảnh
người mẹ khi già đi, biểu đạt niềm thương cảm của người con đối với mẹ.
So sánh: Một miếng cau khô - Khô gầy như mẹ có tác dụng làm cho bài thơ tăng tính gợi hình, biểu cảm. Nhóm 3,4
Mượn hình ảnh cau, qua đó
bộc lộ tình cảm yêu thương, Chủ đề
xót xa, ngậm ngùi của người
con khi đối diện với tuổi già của mẹ..
- Thông điệp: thông qua việc thể hiện được
tình cảm yêu kính đối với mẹ và tâm trạng
buồn, day dứt của người con khi mẹ ngày
càng già và đến gần hơn với sự chia lìa cõi
sống, tác giả muốn gửi gắm thông điệp rằng Thông điệp
mỗi chúng ta hãy trân trọng giây phút bên
cạnh mẹ của mình, thể hiện tình cảm yêu
thương thông qua các hành động và lời nói với mẹ mình.
- Thông điệp đó đã nhắc nhở em rằng hãy
luôn biết cách thấu hiểu, quan tâm, dành nhiều thời gian cho mẹ. Tổng kết Nộ N i d ung un Bà B i thơ h mượ ư n hình n ảnh câ c y tre quen Nghệ N t ghệ huật thuộc để khắc họ h a a mẹ. Qua Q đó, bài thơ thể hiện sự ự vấ v t vả củ c a a cuộc đời mẹ, - T hể T thơ b ốn c ố hữ. tình yêu ê thươ hư ng chân hâ thàn hà h của c con dành cho mẹ và à sự s đau đớn, buồn tủi - Lờ
- L i thơ giản dị, tự nhi ự ên. khi quỹ thời gi g an a của mẹ ẹ không còn - Hì - H nh ảnh thơ gần gũi. nhiều, dường ư như ngày y con xa mẹ đang đến gần n gầ . VẬN DỤNG
Quan sát người thân trong gia đình của mình qua năm
tháng, em thấy họ có những thay đổi như thế nào? Em
có cảm xúc gì khi nhận ra những thay đổi ấy?
Document Outline

  • Slide 1
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • Slide 5
  • Slide 6
  • Slide 7
  • Slide 8
  • Slide 9
  • Slide 10
  • Slide 11
  • Slide 12
  • Slide 13
  • Slide 14
  • Slide 15
  • Slide 16
  • Slide 17
  • Slide 18
  • Slide 19
  • Slide 20