Bài giảng Nghiên Cứu Khoa Học | Đại học Y Dược Cần Thơ

lOMoAR cPSD| 47205411
Phương pháp nghiên cứu khoa học 19/09/2011 1 Mục tiêu học tập
• Trình bày định nghĩa và mục đích của nghiên cứu khoa học
• Trình bày các phương pháp dịch tễ học trong nghiên cứu y học
• Mô tả được các đặc tính của một nghiên cứu khoa học 2 19/09/2011 1 lOMoAR cPSD| 47205411 Nghiên cứu là gì?
• Là tìm kiếm một cách có hệ thống các kiến thức mớI . • 2 pp tìm kiếm KT:
– xem xét các tài liệu, KT sẵn có
– dựa vào thực tế khách quan để tìm tòi các KT mớI.
Quá trình này gọI là NCKH 19/09/2011 3
Nghiên cứu khoa học là gì?
• Dựa vào thực tế khách quan để tìm ra KT mới
• Thu thập, phân tích và lí giải số liệu để giải quyết
một vấn đề hay trả lời một câu hỏi (Theo
Varkevisser và cộng sự, 1991).
• Điểm xuất phát NCKH trong y học
– Hiểu rõ một hiện tượng SK: NC ứng dụng 19/09/2011 2 lOMoAR cPSD| 47205411
– Hiểu rõ một hiện tượng bình thường trong cơ thể: NC cơ bản 4
Phân biệt các khái niệm sau đây:
• Số liệu: Kết quả của việc thu thập có hệ thống
các đại lượng và đặc tính của các đối tượng
• Thông tin: Số liệu đã được phân tích
• Kiến thức: thông tin được lí giải và được sử dụng
để trả lời câu hỏi hay giải quyết một vấn đề nào đó 19/09/2011 5 19/09/2011 3 lOMoAR cPSD| 47205411
Mục đích của nghiên cứu khoa học trong y khoa Ki ế n th ứ c K ỹ n ă ng C ả i thi ệ n m ớ i tay ngh ề N S ứ c C kho ẻ K t ố t H h ơ n K ỹ thu ậ t Công c ụ Cung c ấ p m ớ i d ị ch v ụ 6 Các loạI NC trong y học Nghiên cứu cơ bản:
– nhằm phát hiện về bản chất và qui luật của các
hiện tượng bình thuờng trong cơ thể.
– Đối tượng nghiên cứu: người khoẻ hoặc vật thí nghiệm. Nghiên cứu ứng dụng:
– Ứng dụng những KT cơ bản để giảI quyết vấn đề.
– 2 lĩnh vực NC ứng dụng trong y học:
• Phòng bệnh: Nghiên cứu dịch tễ 19/09/2011
• Điều trị bệnh: Nghiên cứu Lâm sàng 7 19/09/2011 4 lOMoAR cPSD| 47205411
Phương pháp dịch tễ học trong ncyh
• Trong lĩnh vực n/c phòng bệnh hay lâm sàng đều
vận dụng 3 phương pháp mô tả, phân tích, can
thiệp: Phương pháp dịch tễ học trong n/c.
• Việc lựa chọn thiết kế nghiên cứu phụ thuộc vào
câu hỏi và mục đích n/c 8
Các phương pháp nghiên c ứ u
3 lo ạ i câu h ỏ i
3 M ụ c đ ích
3 Chi ế nl ượ c/
nghiên c ứ u
nghiên c ứ u
PP nghiên c ứ u
Cóxãy ra hi ệ n t ượ ng -M
ô t ả nh ữ ng đặ c tính
Quan sát,mô t ả /
s ứ c kho ẻ ( HTSK )
c ủ a HTSK
Nghiên c ứ u mô t ả
không? v ớ i ai? -H
ình thành gi ả thuy ế t
Nh ữ ng y ế u t ố /nguyên
- Phân tích xác đị nh Sosánh các nhóm/
nhân nào khi ế n HTSK nguyên nhân
Nghiên c ứ u phân tích
xu ấ t hi ệ nho ặ cgia
- Ki ể m đị nh gi ả thuy ế t
t ă ng?
Cóth ậ ts ự y ế ut ốđ ó
- Ki ể m đị nh gi ả thuy ế t
Sosánh gi ữ a các gâynênHTSK không? nhóm/
N ế n can thi ệ p HTSK
Nghiên c ứ ucanthi ệ p 19/09/2011 9
c ả i thi ệ n không? 19/09/2011 5 lOMoAR cPSD| 47205411 Ví dụ
3 lo ạ i câu h ỏ i
3 M ụ c đ ích
3 Chi ế nl ượ c/
nghiên c ứ u
nghiên c ứ u
PP nghiên c ứ u
Cób ệ nh SXH t ạ i M
- ô t ả b ệ nh sxh (who,
Quan sát,mô t ả /
huy ệ n P Đ ? when, where)
Nghiên c ứ u mô t ả
Đố i t ượ ng nào b ệ nh?
- Hình thành gi ả thuy ế t
Nh ữ ng y ế u t ố /nguyên -P
hân tích xác đị nh Sosánh các nhóm/
nhân nào làm b ệ nh nguyên nhân
Nghiên c ứ u phân tích
sxhgiat ă ng? -Ki
ể m đị nh gi ả thuy ế t
Th ả cá ă n l ă ng qu ă ng
- Ki ể m đị nh gi ả thuy ế t
Sosánh gi ữ a các
cólàm gi ả m b ệ nh sxh nhóm/ không?
Nghiên c ứ ucanthi ệ p 10
Trình tự các bước thực hiện một đề tài NC
Các câu hỏi khi thực hiện NC Hành động
Nội dung của báo Các giai đoạn cáo khoa học thực hiện
1) Nghiên cứu vấn đề gì? - Xác định & Đặt vấn đề Chuẩn bị p/tích vấn đề Xác định mục tiêu và biến số ngh/c
2) Kiến thức gì đã biết và còn chưa - TTTT
liên Hồi cứu y văn
biết về vấn đề nghiên cứu?cần quan
thêm những thông tin gì?
3) Cần thu thập những số liệu (đại Xác định PPNC Phương pháp
lượng và tính chất) nào của đối nghiên cứu
tượng? Làm thế nào để có số liệu giá trị và tin cậy?
4) Làm gì để có được thông tin? Thu thập số Triển khai liệu
5) Đã tìm được thông tin gì?
Xử lý & phân Kết quả Phân tích, xử lý tích số liệu số liệu & Viết báo cáo
6) Các thông tin có trả lời được Bàn luận 11
19/09/2011câu hỏi nghiên cứu hay không? 19/09/2011 6 lOMoAR cPSD| 47205411
Đạo đức trong NCKH
• Đảm bảo sự an toàn tối đa cho tính mạng
con người và được con người chấp nhận một cách tự nguyện
• Lượng giá hết mọi rủi ro có thể xãy ra trong nghiên cứu.
• Phải đảm bảo tính chính xác của kết
quảnghiên cứu. Người nghiên cứu phải
phản ánh trung thực, chính xác, và khách
quan khi công bố kết quả nghiên cứu. 12
Khả năng khái quát & tính ứng dụng Khả năng khái quát :
• Là khả năng suy diễn những kết quả có được
từmẫu nghiên cứu lên dân số chung mà từ đó mẫu được chọn.
• Người nghiên cứu cần căn cứ vào dân số nghiên
cứu, cỡ mẫu, và kỹ thuật chọn mẫu sử dụng để xét khả năng khái quát hoá. Tính ứng dụng:
• Những kết quả của nghiên cứu sẽ được ứng dụng
trong những lĩnh vực thực tế nào. 19/09/2011 13 19/09/2011 7 lOMoAR cPSD| 47205411
Các đặc điểm của một nghiên cứu khoa học tốt
1. Phải tập trung vào các vấn đề ưu tiên trong chăm sóc y tế
2. Phải có tính định hướng vào hành động và đề ra các giải pháp
3. Phải có tính thời sự: kết quả phải có kịp thời để đưa ra các
quyết định đúng đắn.
4. Thiết kế nghiên cứu đơn giản và thực hiện trong thời gian ngắn
5. Nên có tính chất chi phí - hiệu quả..
6. Kết quả phải được trình bày theo hình thức hữu dụng cho
các nhà quản lí, nhà hoạch định chính sách và cộng đồng
7. Nghiên cứu phải tác động tốt lên sức khoẻ người dân. (thông qua
cải thiện chính sách…) 14 19/09/2011 8