Bài giảng Thị trường cạnh tranh hoàn hảo - Kinh tế vĩ mô | Đại học Tôn Đức Thắng

10/20/2020 CHƯƠNG 7
Thị trường cạnh tranh hoàn hảo (Firms in Competitive Markets)
7.1. Thị trường cạnh tranh hoàn hảo là gì?
7.2. Tối đa hóa lợi nhuận
7.3. Đường cung thị trường cạnh tranh hoàn hảo
7.1. Thị trường cạnh tranh hoàn hảo là gì
7.1.1. Đặc điểm của thị trường
1. Nhiều người mua và nhiều người bán.
2. Sản phẩm tương đồng.
3. Doanh nghiệp tự do gia nhập và rời khỏi thị trường
 Từ (1) & (2), có thể kết luận cả người bán và
người mua là “người chấp nhận giá” (“price taker”) 10/20/2020
701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 1 1 10/20/2020
7.1.2. Các loại Doanh thu (Revenue)  Tổng doanh thu TR = P x Q (Total revenue - TR)  Doanh thu trung bình TR AR = = P (Average revenue - AR) Q  Doanh thu biên (Marginal revenue - MR): ∆TR
Mức thay đổi của TR từ việc bán MR = ∆Q
thêm được một đơn vị hàng hóa 10/20/2020
701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 2 Bài tập tình huống1 Tính TR, AR, MR
Điền vào các chỗ trống trong bảng: Q P TR AR MR 0 $10 n/a 1 $10 $10 2 $10 3 $10 4 $10 $40 $10 5 $10 $50 10/20/2020
701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 3 2 10/20/2020 Bài tập tình huống1 Đáp án
Điền vào các chỗ trống trong bảng: TR ∆TR Q P TR = P x Q AR = MR = Q ∆Q 0 $10 $0 n/a $10 1 $10 $10 $10 $10 MR = P 2 $10 $20 $10 $10 3 $10 $30 $10 $10 4 $10 $40 $10 $10 5 $10 $50 $10 10/20/2020
701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 4
Trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo: MR = P
 Một doanh nghiệp cạnh tranh hoàn hảo có thể
tăng sản lượng mà không tác động gì đến giá thị trường.
 Vì thế, khi tăng thêm một đơn vị hàng hóa sẽ làm
doanh thu tăng bằng với mức P. Nghĩa là MR=P
MR = P chỉ đúng với trường
hợp doanh nghiệp trong thị
trường cạnh tranh hoàn hảo. 10/20/2020
701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 5 3 10/20/2020
7.2. Tối đa hóa lợi nhuận (Profit Maximization)
7.2. 1. Nguyên tắc tối đa hóa lợi nhuận
 Tại mức Q doanh nghiệp có thể tối đa hóa lợi nhuận?
 Để trả lời câu hỏi này, “hãy suy nghĩ tại điểm cận
biên”. Nếu tăng Q thêm một đơn vị, doanh thu
tăng thêm = MR, chi phí tăng thêm = MC.
 Nếu MR > MC, tăng Q để tăng lợi nhuận.
 Nếu MR < MC, giảm Q để tăng lợi nhuận 10/20/2020
701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 6
7.2.1. Nguyên tắc Tối đa hóa lợi nhuận Tại bất kỳ mức Q Profit = Q TR TC Profit MR MC MR MR MC – MC mà > , tăng Q để tăng 0 $0 $5 –$5 lợi nhuận $10 $4 $6 1 10 9 1 10 6 4 2 20 15 5 Tại bất kỳ mức Q 10 8 2 3 30 23 7 mà MR < MC, 10 10 0 4 40 33 7 giảm Q để tăng 10 12 –2 lợi nhuận 5 50 45 5 10/20/2020
701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 7 4 10/20/2020
7.2.2. Quyết định cung ứng của doanh nghiệp
Nguyên tắc: MR = MC tại mức Q tối đa hóa lợi nhuận. Tại Q , a MC < MR. Chi phí  tăng Q MC để tăng lợi nhuận. Tại Q , b MC > MR.  giảm Q P MR để tăng lợi nhuận. 1 Tại Q , 1 MC = MR.  Thay đổi Q Q Q Q a 1 Qb
sẽ làm giảm lợi nhuận. 10/20/2020
701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 8
MC và Quyết định cung ứng của doanh nghiệp Nếu giá tăng lên P , 2
thì mức sản lượng tối Chi phí đa hóa lợi nhuận tăng MC lên Q . 2 P2 MR2 Đường MC quyết định mức sản lượng Q tại các mức giá khác P MR 1 nhau. Do đó: Đường MC là Q đường cung của Q1 Q2 doanh nghiệp. 10/20/2020
701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 9 5 10/20/2020
Đóng cửa và Rời khỏi thị trường  Đóng cửa:
Là quyết định trong ngắn hạn (Short run – SR)
của doanh nghiệp không sản xuất hàng hóa.
 Rời khỏi thị trường:
Là quyết định trong dài hạn (Long run – LR) của
doanh nghiệp sẽ rời khỏi thị trường.
 Điểm khác biệt chính:
 Nếu đóng cửa trong ngắn hạn, vẫn phải chịu lỗ khoản chi phí cố định (FC).
 Nếu rời khỏi thị trường trong dài hạn, chi phí bằng 0. 10/20/2020
701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 10
Quyết định đóng cửa trong ngắn hạn của doanh nghiệp
 Chi phí của việc đóng cửa: Mất đi khoản doanh thu = TR
 Lợi ích từ việc đóng cửa: Tiết kiệm được khoản chi phí = VC
(Doanh nghiệp vẫn phải chịu khoản phí FC )
 Vì thế , đóng cửa nếu TR < VC
 Chia 2 vế cho Q: TR/Q < VC/Q
 Do đó, quyết định của doanh nghiệp: Đóng cửa nếu: P < AVC 10/20/2020
701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 11 6 10/20/2020
Đường cung ngắn hạn của Doanh
nghiệp cạnh tranh hoàn hảo Đường cung ngắn hạn của doanh nghiệp chính là đoạn MC Chi phí nằm trên AVC. MC Nếu P > AVC, doanh
nghiệp sẽ sản xuất tại AC mức Q sao cho P = MC. AVC Nếu P < AVC, doanh nghiệp đóng cửa (Q = 0). Q 10/20/2020
701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 12
Quyết định rời khỏi thị trường trong dài hạn của doanh nghiệp
 Chi phí của việc rời khỏi thì trường: Mất đi khoản doanh thu = TR
 Lợi ích của việc rời khỏi thị trường: Tiết kiệm được khoản chi phí = TC
(Khoản phí FC trong dài hạn = 0)
 Vì thế, doanh nghiệp rời khỏi thị trường nếu: TR < TC
 Chia 2 vế cho Q  Doanh nghiệp rời khỏi thị trường khi: P < AC 10/20/2020
701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 13 7 10/20/2020
Doanh nghiệp mới sẽ quyết định gia nhập ngành
 Trong dài hạn, một doanh nghiệp mới sẽ gia
nhập thị trường nếu TR > TC.
 Chia 2 vế cho Q  Doanh nghiệp gia nhập ngành khi: P > AC 10/20/2020
701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 14
7.3. Đường cung của doanh nghiệp cạnh tranh hoàn toàn Chi phí MC Đường cung dài hạn của doanh nghiệp LRAC chính là đoạn MC nằm trên LRAC. Q 10/20/2020
701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 15 8 10/20/2020 Bài tập tình huống2
Xác định lợi nhuận của doanh nghiệp Chi phí, P Xác định vùng MC
diện tích thể hiện P = $10 MR lợi nhuận của AC doanh nghiệp. $6 Q 50 10/20/2020
701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 16 16
Bài tập tình huống 2 : Đáp án Lợi nhuận của Chi phí, P một đơn vị MC hàng hóa = P – AC P = $10 MR Lợi AC = $10 – 6 nhuận = $4 $6 Tổng lợi nhuận = (P – AC) x Q = $4 x 50 Q 50 = $200 10/20/2020
701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 17 9 10/20/2020 Bài tập tình huống3
Xác định tổn thất của doanh nghiệp Giả sử AVC < 3,
xác định tổng mức Chi phí, P tổn thất của doanh MC nghiệp. Xác định vùng diện AC tích thể hiện tổn $5 thất của doanh P = $3 MR nghiệp. Q 30 10/20/2020
701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 18
Bài tập tình huống 3 : Đáp án Chi phí, P MC Tổng mức tổn thất = (AC – P) x Q AC = $2 x 30 = $60
$5 Tổn thất Tổn thất/1 đơn vị= $2 P = $3 MR Q 30 10/20/2020
701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 19 10 10/20/2020
Đường cung thị trường trong ngắn hạn
 Khi P ≥ AVC, để tối đa hóa lợi nhuận,
doanh nghiệp sẽ sản xuất tại mức sản
lượng mà tại đó MR = MC.
 Lượng cung thị trường chính là tổng
lượng cung của các doanh nghiệp tại các mức giá khác nhau. 10/20/2020
701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 20
Đường cung thị trường trong ngắn hạn
Ví dụ: 1000 doanh nghiệp giống nhau
Tại mỗi mức giá P, lượng cung thị trường:
Qs = 1000 x (Lượng cung Qs của doanh nghiệp) Doanh nghiệp Thị trường P MC P S P3 P3 AVC P2 P2 P1 P1 Q Q 10 20 30 10,000 20,000 30,000 10/20/2020
701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 21 11 10/20/2020
Gia nhập và Rời khỏi thị trường trong Dài hạn
 Trong dài hạn, số lượng doanh nghiệp thay đổi do
việc gia nhập và rời khỏi thị trường.
 Nếu doanh nghiệp hiện tại có lợi nhuận kinh tế, thì:
 Doanh nghiệp mới sẽ gia nhập, làm cho đường cung thị
trường trong ngắn hạn dịch sang phải.
 P giảm, làm giảm lợi nhuận và giảm việc gia nhập.
 Nếu doanh nghiệp hiện tại bị lỗ vốn, thì:
 Một số sẽ rời khỏi thị trường, làm cho đường cung thị
trường trong ngắn hạn dịch sang trái.
 P tăng, làm giảm khoản lỗ vốn của doanh nghiệp. 10/20/2020
701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 22
Điều kiện lợi nhuận bằng không
 Cân bằng dài hạn: Kết thúc quá trình gia nhập hay
rời khỏi thị trường – Các doanh nghiệp còn lại sẽ có
lợi nhuận kinh tế bằng không.
 Lợi nhuận kinh tế bằng không khi P = AC.
 Vì doanh nghiệp sản xuất tại P = MR = MC, nên điều
kiện để lợi nhuận bằng không là P = MC = AC.
 Biết rằng MC và AC cắt nhau tại ACmin.
 Do đó, trong dài hạn thì P = ACmin 10/20/2020
701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 23 12 10/20/2020
Đường cung thị trường trong dài hạn Trong dài hạn, Đường cung thị trường doanh nghiệp trong dài hạn là đường không có lợi nằm ngang tại mức nhuận P=LRACmin Doanh nghiệp Thị trường P MC P LRAC P = Cung min. dài hạn AC Q Q (firm) (market) 10/20/2020
701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 24
KẾT LUẬN: Tính hiệu quả của thị trường cạnh tranh hoàn hảo
 Tối đa hoá lợi nhuận tại Q sao cho: MC = MR = P
 MC là chi phí để sản xuất thêm một đơn vị hàng hoá.
 P là giá trị người tiêu dùng nhận được từ một
đơn vị hàng hoá tăng thêm.
 Vì thế trong thị trường cạnh tranh hoàn
hảo, tổng thặng dư là tối ưu. 10/20/2020
701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 25 13