Bài tập chương 1 + 2 - Chủ nghĩa xã hội khoa học | Học viện Phụ nữ Việt Nam

Câu 1: Trình bày đối tượng, phương pháp và ý nghĩa việc nghiên cứu môn
chủ nghĩa xã hội khoa học?
1. Đối tượng nghiên cứu của triết học và kính tế chính trị Mác- Lênin là cơ sở lý luận
của chủ nghĩa xã hội khoa học.
Triết học Mác-lênin có đối tượng nghiên cứu là những quy luật chung nhất của tự nhiên,
xã hội, tư duy (khi xã hội có giai cấp thì thế giới quan, nhân sinh quan mang tính giai cấp. Triết
học Mác-Lênin là thế giới quan, nhân sinh quan của giai cấp công nhân hiện đại, đại biểu cho
toàn thể nhân dân lao động trong thời đại hiện nay).
 Triết học Mác – Lênin vì thế mà trở thành cơ sở lý luận và phương pháp luận chung cho
chủ nghĩa xã hội khoa học
 Triết học Mác-Lênin vì thế mà trở thành cơ sở lý luận và phương pháp luận chung cho chủ nghĩa xã hội khoa học
Kinh tế chính trị Mác- lênin có đối tượng nghiên cứu là những quy luật của các quan hệ
xã hội (đặc biệt là những quy luật trong chế độ tư bản chủ nghĩa và quá trình chuyển biến tất yếu
lên CNXH của thời đại ngày nay).
 Chủ nghĩa xã hội khoa học cũng phải dựa trên những cơ sở lý luận cơ bản của kinh tế học
chính trị Mác – Lênin mới có thể làm rõ những quy luật, những vấn đề mà chủ nghĩa xã
hội khoa học nghiên cứu.
 Chủ nghĩa xã hội khoa học cũng phải dựa trên những cơ sở lý luận cơ
2. Đối tượng nghiên cứu của chủ nghĩa xã hội khoa học 
Là những quy luật chính trị – xã hội của quá trình phát sinh, hình thành và phát triển hình
thái kinh tế – xã hội cộng sản chủ nghĩa mà giai đoạn thấp là chủ nghĩa xã hội. 
Những nguyên quy tắc cơ bản, những điều kiện, con đường, hình thức và phương pháp
đấu tranh cách mạng của giai cấp công nhân.
 Nhằm thực hiện hóa sự chuyển biến từ chủ nghĩa tư bản (và các chế độ tư hữu) lên chủ
nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản
Nhằm hiện thực hoá sự chuyển biến từ chủ nghĩa tư bản (và các chế độ tư hữu) lên chủ nghĩa xã
hội, chủ nghĩa cộng sản.
 Phương pháp của chủ nghĩa xã hội khoa học
Chủ nghĩa xã hội khoa học là bộ phận thứ ba của chủ nghĩa Mác - Lênin, có quan hệ chặt chẽ với
hai bộ phận kia là triết học Mác - Lênin và kinh tế học chính trị Mác - Lênin.
Phương pháp luận chung của chủ nghĩa xã hội khoa học
Sử dụng phương pháp luận chung nhất của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa
duy vật lịch sử của triết học Mác-Lênin: Chỉ có dựa trên phương pháp luận khoa học đó thì chủ
nghĩa xã hội khoa học mới luận giải đúng đắn, khoa học về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công
nhân, về quá trình phát sinh, hình thành, phát triển của hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ
nghĩa và các khái niệm, phạm trù, các nội dung khác của chủ nghĩa xã hội khoa học.
(Trên cơ sở phương pháp luận chung đó, chủ nghĩa xã hội khoa học cũng ) – Đặc biệt chú trọng
sử dụng những phương pháp khác, cụ thể hơn và những phương pháp có tính liên ngành, tổng hợp.
Các phương pháp đặc trưng của chủ nghĩa xã hội khoa học 
Phương pháp kết hợp lịch sử - lôgíc.
Đây cũng là một nội dung của phương pháp luận triết học Mác-Lênin, nhưng nó càng đặc
biệt quan trọng đối với chủ nghĩa xã hội khoa học. Phải trên cơ sở những tư liệu thực tiễn của các
sự thật lịch sử mà phân tích để rút ra những nhận định, những khái quát về lý luận có kết cấu
chặt chẽ, khoa học – tức là rút ra được lôgíc của lịch sử (chứ không dừng lại ở sự kể lể về sự thật
lịch sử). Các nhà kinh điển của chủ nghĩa Mác-Lênin đã là những tấm gương mẫu mực về việc
sử dụng phương pháp này khi phân tích lịch sử nhân loại, đặc biệt là về sự phát triển các phương
thức sản xuất… để rút ra được lôgíc của quá trình lịch sử, căn bản là quy luật mâu thuẫn giữa lực
lượng sản xuất và quan hệ sản xuất, giữa giai cấp bóc lột và bị bóc lột, quy luật đấu tranh giai
cấp dẫn đến các cuộc cách mạng xã hội và do đó, cuối cùng “đấu tranh giai cấp tất yếu dẫn đến
chuyên chính vô sản”, dẫn đến chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản. Sau này, chính cái kết
luận lôgíc khoa học đó đã vừa được chứng minh vừa là nhân tố dẫn dắt tiến hành thắng lợi của
Cách mạng xã hội chủ nghĩa Tháng Mười Nga (1917) và sau đó là hệ thống xã hội chủ nghĩa thế
giới ra đời với rất nhiều thành tựu mới cho nhân loại tiến bộ. Còn sự sụp đổ của chế độ xã hội
chủ nghĩa ở Đông Âu và Liên Xô không phải do cái tất yếu lôgíc của chủ nghĩa xã hội, mà trái
lại, do các đảng cộng sản ở các nước đó xa rời, phản bội cái tất yếu đã được luận giải khoa học
trên lập trường chủ nghĩa Mác-Lênin. 
Phương pháp khảo sát và phân tích về mặt chính trị – xã hội
Dựa trên các điều kiện kinh tế – xã hội cụ thể là phương pháp có tính đặc thù của chủ nghĩa xã
hội khoa học. Khi nghiên cứu, khảo sát thực tế, thực tiễn một xã hội cụ thể, đặc biệt là trong điều
kiện của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, những người nghiên cứu, khảo sát… phải luôn có
sự nhạy bén về chính trị – xã hội trước tất cả các hoạt động và quan hệ xã hội, trong nước và
quốc tế. Thường là, trong thời đại còn giai cấp và đấu tranh giai cấp, còn chính trị thì mọi hoạt
động, mọi quan hệ xã hội ở các lĩnh vực, kể cả khoa học công nghệ, tri thức và sử dụng tri thức,
các nguồn lực, các lợi ích… đều có nhân tố chính trị chi phối mạnh nhất, nhưng nó lại có vẻ
“đứng đằng sau hậu trường” (thậm chí cố tình che đậy như trong các đảng và chính phủ tư sản
cầm quyền). Không chú ý phương pháp khảo sát và phân tích về mặt chính trị – xã hội, không có
nhạy bén chính trị và lập trường – bản lĩnh chính trị vững vàng, khoa học thì dễ mơ hồ, lầm lẫn, sai lệch khôn lường. 
Các phương pháp có tính liên ngành:
Chủ nghĩa xã hội khoa học là một môn khoa học xã hội nói chung và khoa học chính trị -
xã hội nói riêng, do đó nó cần thiết phải sử dụng nhiều phương pháp nghiên cứu cụ thể của các
khoa học xã hội khác: như phương pháp phân tích, tổng hợp, thống kê, so sánh, điều tra xã hội
học, sơ đồ hoá, mô hình hoá, v.v. để nghiên cứu những khía cạnh chính trị – xã hội của các mặt
hoạt động trong một xã hội còn giai cấp, đặc biệt là trong chủ nghĩa tư bản và trong chủ nghĩa xã
hội (kể cả thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội).Có thể đề cập đến một phương pháp nghiên cứu
có tính khái quát mà chủ nghĩa xã hội khoa học cần sử dụng đó là phương pháp tổng kết lý luận
từ thực tiễn, nhất là thực tiễn về chính trị – xã hội.
3. Ý nghĩa của việc nghiên cứu:
 Về mặt lý luận:
+ Trang bị những nhận thức chính trị - xã hội và phương pháp luận khoa học
+ Góp phần định hướng chính trị - xã hội cho hoạt động thực tiễn của Đảng, Nhà nước và nhân dân trong cách mạng.
+ Có căn cứ nhận thức khoa học để luôn cảnh giác, phân tích đúng và đấu tranh chống
lại những nhận thức sai lệch
 Về mặt thực tiễn:
Chủ nghĩa xã hội khoa học góp phần quan trọng trong việc giáo dục niềm tin khoa học cho
nhân dân vào mục tiêu, lý tưởng xã hội chủ nghĩa và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội.
Câu 2: Phân tích những điều kiện quy định và thực hiện sứ mệnh lịch sử
của giai cấp công nhân trên thế giới?
 Quan niệm và đặc điểm của GCCN  Khái niệm:
- Giai cấp công nhân là một tập đoàn xã hội ổn định, hình thành và phát triển cùng với quá
trình phát triển của nền công nghiệp hiện đại.
- Là giai cấp đại diện cho lực lượng sản xuất tiên tiến; là lực lượng chủ yếu của tiến trình lịch
sử quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội.  Đặc điểm:
Phương diện kinh tế - xã hội: -
Đó là những người lao động trực tiếp hay gián tiếp vận hành các công cụ sản xuất có tính
chất công nghiệp ngày càng hiện đại và xã hội hóa cao -
Đó là giai cấp của những người lao động không sở hữu tư liệu sản xuất chủ yếu của xã
hội. Họ phải bán sức lao động cho nhà tư bản và bị chủ tư bản bóc lột giá trị thặng dư.
Phương diện chính trị - xã hội: -
Giai cấp công nhân là đại biểu cho lực lượng sản xuất tiên tiến, cho phương thức sản xuất
tiên tiến, quyết định sự tồn tại và phát triển của xã hội hiện đại. -
Giai cấp công nhân là một giai cấp cách mạng và có tinh thần cách mạng triệt để.
 Những điều kiện quy định sứ mệnh lịch sử của GCCN: 
Điều kiện khách quan: -
Thứ nhất, do địa vị kinh tế của giai cấp công nhân quy định. -
Thứ hai, do địa vị chính trị - xã hội của giai cấp công nhân quy định. 
Điều kiện chủ quan: -
Sự phát triển của bản thân giai cấp công nhân cả về số lượng và chất lượng -
Đảng Cộng sản là nhân tố chủ quan quan trọng nhất để giai cấp công nhân thực hiện
thắng lợi sứ mệnh lịch sử của mình -
Đảng Cộng sản là nhân tố chủ quan quan trọng nhất để giai cấp công nhân thực hiện
thắng lợi sứ mệnh lịch sử của mình
 Việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của GCCN hiện nay: - Tương đồng:
+ Là lực lượng sản xuất hàng đầu của xã hội hiện đại
+ Là chủ thể của quá trình sản xuất công nghiệp hiện đại mang tính xã hội hóa ngày càng cao.
+ Giai cấp công nhân hiện nay vẫn bị giai cấp tư sản và chủ nghĩa tư bản bóc lột giá trị thặng dư.
+ Phong trào cộng sản và công nhân ở nhiều nước vẫn luôn là lực lượng đi đầu trong các cuộc đấu tranh - Khác biệt:
+ Công nhân hiện đại có xu hướng trí tuệ hóa
+ Nhu cầu về tinh thần và văn hóa tinh thần của công nhân ngày càng tăng
+ Người công nhân hiện đại đang có thêm điều kiện vật chất để tự giải phóng
+ Giai cấp công nhân đã trở thành giai cấp lão đạo và Đảng Cộng sản trở thành Đảng cầm quyền
 Thực hiện sứ mệnh lịch sử của GCCN trong thời đại ngày nay -
Kinh tế - xã hội: Sự phát triển sản xuất của chủ nghĩa tư bản trong thế giới ngày nay
với sự tham gia trực tiếp của giai cấp công nhân và các lực lượng lao động - dịch vụ trình
độ cao lại chính là nhân tố kinh tế - xã hội thúc đẩy sự chín muồi các tiền đề của chủ
nghĩa xã hội trong lòng chủ nghĩa tư bản -
Chính trị - xã hội:
Nội dung chính trị - xã hội của sứ mệnh lịch sử giai cấp công nhân
là lãnh đạo thành công sự nghiệp đổi mới, giải quyết thành công các nhiệm vụ trong thời
kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, đặc biệt là xây dựng Đảng cầm quyền trong sạch vững
mạnh, thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững -
Văn hóa, tư tưởng: Đấu tranh để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng Cộng sản, giáo
dục nhận thức và củng cố niềm tin khoa học đối với lý tưởng, mục tiêu của chủ nghĩa xã hội
Câu 3: Phân tích nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay?
o Đặc điểm Giai cấp công nhân Việt Nam -
Giai cấp công nhân Việt Nam phát triển chậm vì nó sinh ra và lớn lên ở một nước
thuộc địa, nửa phong kiến, dưới ách thống trị của thực dân Pháp. -
Giai cấp công nhân Việt Nam phát triển chậm vì nó sinh ra và lớn lên ở một nước
thuộc địa, nửa phong kiến, dưới ách thống trị của thực dân Pháp. -
Giai cấp công nhân Việt Nam gắn bó mật thiết với các tầng lớp nhân dân trong xã hội.
o Sứ mệnh lịch sử của gccn vn trong các thời kỳ -
Giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay đã tăng nhanh về số lượng và chất lượng,
là giai cấp đi đầu trong sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa -
Giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay đa dạng về cơ cấu nghề nghiệp, có mặt
trong mọi thành phần kinh tế -
Công nhân tri thức, nắm vững khoa học - công nghệ tiên tiến, và công nhân trẻ
được đào tạo nghề theo chuẩn nghề nghiệp, học vấn, văn hóa, được rèn luyện
trong thực tiễn sản xuất và thực tiễn xã hội
 Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay -
Về Kinh tế: Thực hiện khối liên minh công - nông - trí thức để tạo ra những động
lực phát triển nông nghiệp - nông thôn và nông dân ở nước ta theo hướng phát
triển bền vững, hiện đại hóa, chủ động hội nhập quốc tế, nhất là hội nhập kinh tế
quốc tế, bảo vệ tài nguyên và môi trường sinh thái. -
Chính trị - xã hội: Đội ngũ cán bộ Đảng viên trong giai cấp công nhân phải nêu
cao trách nhiệm tiên phong, đi đầu, góp phần củng cố và phát triển cơ sở chính trị
- xã hội quan trọng của Đảng đồng thời giai cấp công nhân chủ động, tích cực
tham gia xây dựng, chỉnh đốn Đảng, làm cho Đảng thực sự trong sạch vững mạnh. -
Văn hóa, tư tưởng: Giai cấp công nhân tham gia vào cuộc đấu tranh trên lĩnh vực
tư tưởng lý luận để bảo vệ sự trong sáng của chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ
Chí Minh, chống lại những quan điểm sai trái, những sự xuyên tạc của thế lực thù
địch, kiên định lý tưởng, mục tiêu và con đường cách mạng độc lập dân tộc và CNXH
Câu 4: Phân tích phương hướng và một số giải pháp xây dựng giai cấp
công nhân Việt Nam hiện nay? 
Định hướng xây dựng GCCN Việt Nam hiện nay:
Đại hội lần thứ X đã chỉ ra rằng: Đối với giai cấp công nhân, phát triển về số lượng,
chất lượng và tổ chức; nâng cao giác ngộ và bản lĩnh chính trị, trình độ học vấn nghề nghiệp,
xứng đáng là lực lượng đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước
Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương khóa X: “Xây dựng giai cấp
công nhân lớn mạnh, có giác ngộ giai cấp và bản lĩnh chính trị vững vàng; có ý thức công
dân, yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, tiêu biểu cho tinh hoa văn hóa của dân tộc…”
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII: Coi trọng giữ vững bản chất giai cấp công
nhân và nguyên tắc sinh hoạt của Đảng. Đồng thời “Chú trọng xây dựng, phát huy vai trò của
giai cấp công nhân, giai cấp công nhân, giai cấp nông dân, đội ngũ trí thức, đội ngũ doanh
nhân đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong thời kỳ mới”  Giải pháp:
1. Nâng cao nhận thức kiên định quan điểm giai cấp công nhân là giai cấp lãnh 1 đạo cách
mạng thông qua đội tiền phong là Đảng Cộng sản Việt Nam
2. Xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh gắn với xây dựng và phát huy sức mạnh của liên
minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ tri 2 thức và doanh nhân, dưới
sự lãnh đạo của Đảng
3. Thực hiện chiến lược xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh, gắn kết chặt chẽ với chiến
lược phát triển kinh tế - xã hội, công nghiệp hóa, 3 hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế
4. Đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ mọi mặt cho công nhân, không ngừng 4 tri thức hóa giai cấp công nhân
5. Xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của toàn
xã hội và sự nỗ lực vươn lên của bản thân mỗi người công nhân, 5 sự tham gia đóng góp
tích cực của người sử dụng lao động