Bài Tập Lớn: Phân Tích Lịch Sử Phong Trào Công Nhân | Môn Chủ nghĩa xã hội khoa học - Đại học Kinh Tế Quốc Dân

lOMoAR cPSD| 61197966
Trường Đại Học Kinh Tế Quốc Dân
Bài tập lớn Chủ nghĩa xã hội khoa học lOMoAR cPSD| 61197966
Phần 1: Tổng hợp và phân tích (mô tả đặc điểm) lịch sử phong trào
công nhân thế kỷ 18,19,20. I.
Phong trào công nhân thế kỷ XVIII, XIX
1. Phong trào công nhân thế kỉ XVIII
Phong trào công nhân thế kỉ XVIII có nguồn gốc từ sự thay đổi của quan
hệ sản xuất, từ nông nghiệp sang công nghiệp, xuất hiện và phát triển chủ yếu ở
các nước châu Âu, đặc biệt là Anh, Pháp, Đức, nơi có cuộc cách mạng tư sản và
công nghiệp đầu tiên. Sự đối lập giữa điều kiện làm việc và chế độ lương, sự đe
dọa khi có thể mất việc làm bất cứ lúc nào là những ngọn lửa đầu tiên châm ngòi
cho sự đấu tranh của giai cấp vô sản. Các phong trào nổi dậy của công nhân bắt
đầu từ nửa cuối thế kỉ XVIII, là kết quả của cuộc cách mạng công nghiệp, được
tổ chức qua các hình thức đấu tranh khác nhau, từ bạo lực đến hòa bình.
Trong các công xưởng tư bản, công nhân phải làm việc hết sức vất vả nhưng
chỉ được nhận đồng lương chết đói. Ở nước Anh, mỗi ngày công nhân trong các
xưởng dệt (kể cả phụ nữ và trẻ em) phải lao động 14 – 15 giờ, thậm chí có nơi 16
– 18 giờ. Điều kiện làm việc rất tồi tệ bởi môi trường luôn ẩm thấp, nóng nực, bụi
bông phủ đầy những căn phòng chật hẹp. Một số nhà máy được ví như nhà tù
hoặc doanh trại, nơi công nhân phải đối mặt với kỷ luật khắc nghiệt do chủ nhà
máy thi hành. Nhiều trẻ em được gửi đến đó từ các trại tế bần hoặc trại trẻ mồ côi
để làm việc nhiều giờ trong điều kiện nóng bức và buộc phải bò qua những khoảng
trống chật hẹp giữa các loại máy móc. Trong khi đó, tiền lương của công nhân rất
thấp lương của phụ nữ và trẻ em còn rẻ mạt hơn. Từ năm 1815 – 1835, tiền lương
thực tế giảm sút ba lần cùng với điều kiện sinh hoạt cũng rất tồi tệ.
Việc sử dụng máy móc làm cho nhiều công nhân luôn phải sống trong cảnh
đe doạ bị mất việc làm. Đó là những lí do thúc đẩy giai cấp vô sản đấu tranh chống
giai cấp tư sản. Số lượng hồ sơ khiếu nại ở Anh tăng dần trong suốt thế kỷ, cho
thấy trường hợp người lao động "kết hợp" với nhau để tăng lương đã trở thành
một hiện tượng ở nhiều khu vực và ngành nghề khác nhau. lOMoAR cPSD| 61197966
Những công đoàn “ban đầu” này khá nhỏ và có phạm vi hạn chế, được tách
ra khỏi các công đoàn ở các khu vực địa lý khác hoặc các công đoàn ở các ngành
nghề khác nhau. Họ đình công, cùng nhau thương lượng với giai cấp tư sản. Lúc
đầu, do nhận thức còn hạn chế, nhiều công nhận đã tưởng rằng máy móc là nguồn
gốc gây nên nỗi khổ của họ. Phong trào đập phá máy móc, đốt công xưởng là
hình thức đấu tranh tự phát đầu tiên của giai cấp vô sản. Ở
Norwich, nhiều cuộc đình công và bạo loạn của thợ mỏ đã xảy ra. Ở
Nottingham đã xảy ra các cuộc đình công của thợ dệt khung vào các năm 1783,
1787 và 1791. Những người đình công này thường dùng đến cách phá máy móc
để có thể bãi công càng nhanh càng tốt. Năm 1751, những người thợ chải len ở
Leicestershire thành lập một liên minh cung cấp viện trợ cho những thành viên
không có việc làm. Tại Luân Đôn, những người thợ dệt đã đình công và bạo loạn
vào các năm 1765, 1769 và 1773 cho đến khi quốc hội nhượng bộ và cho phép
các thẩm phán trong khu vực ấn định mức lương hợp lý. Các nghệ nhân và công
nhân cũng sẽ thành lập các câu lạc bộ thủ công hoặc câu lạc bộ thương mại nhỏ
ở mỗi thị trấn hoặc địa phương. Người lao động đã sử dụng các "câu lạc bộ" phổ
biến này làm vỏ bọc cho các hoạt động công đoàn.
Phong trào này diễn ra từ cuối thế kỉ XVIII đến đầu thế kỉ XIX, trước hết
ở Anh rồi lan ra các nước khác. Các hình thức đấu tranh bạo lực xảy ra tự phát là
do sự hạn chế trong nhận thức. Trải qua nhiều phong trào, các hình thức đấu tranh
đã tiến đến hình thức đấu tranh hòa bình bao gồm nghỉ việc tập thể, bãi công, biểu
tình, yêu sách và thành lập các tổ chức công nhân đòi tăng lương giảm giờ làm
nổ ra mạnh mẽ ở Anh sau đó lan sang các nước khác.
Nhìn chung, các phong trào công nhân diễn ra thời kỳ này mang những ưu
điểm và hạn chế nhất định. Về mặt ưu điểm, phong trào đã thể hiện tinh thần đấu
tranh chống áp bức, bóc lột của công nhân, biểu hiện rõ nét quy luật có áp bức sẽ
có đấu tranh; góp phần nâng cao ý thức và vai trò của giai cấp công nhân trong
xã hội; là hồi chuông cảnh tỉnh cho các chính quyền và các chủ nhà máy. Phong
trào công nhân thế kỉ XVIII cũng tạo ra một nền tảng cho sự ra đời của các lý lOMoAR cPSD| 61197966
luận và chủ nghĩa mới, như chủ nghĩa Mác, chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng
sản. Về mặt nhược điểm, phong trào gây ra nhiều mất mát về người và của, làm
gián đoạn sản xuất và gây ra xung đột, bất ổn xã hội. Các yêu sách của công nhân
chỉ được các chủ nhà máy hoặc các chính quyền đáp ứng một cách hạn chế hoặc
tạm thời. Mặt khác giai cấp tư sản lại càng tăng cường đàn áp, ngăn chặn, dập tắt
các cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân.
Tuy vậy, phong trào đã để lại cho các cuộc đấu tranh sau này một số bài
học kinh nghiệm quan trọng như: cần có sự lãnh đạo đúng đắn, có đường lối chính
trị rõ ràng, cần có sự chuẩn bị chu đáo và cần có sự liên kết và hợp tác giữa các giai cấp lao động.
2. Phong trào công nhân thế kỉ XIX
2.1. Phong trào công nhân giai đoạn nửa đầu thế kỉ XIX
Phong trào công nhân nửa đầu thế kỉ XIX diễn ra ngày càng đông bởi đội
ngũ công nhân nhiều nước châu âu đấu tranh đòi quyền lợi chính trị và kinh tế.
Từ những năm 30 của thế kỉ XIX trở đi, ý thức chính trị của giai cấp công nhân
tuy còn mơ hồ nhưng đã tiến bộ hơn trước, hiện tượng đập máy móc đã không
còn. Những yêu sách về kinh tế, chính trị bắt đầu được đưa ra trong các cuộc đấu
tranh như những mục tiêu chiến đấu chủ yếu của giai cấp vô sản. Các cuộc đấu
tranh của giai cấp công nhân lần lượt diễn ra ở những nước tư bản lớn:
Ở pháp, khởi nghĩa thợ tơ Lyon năm 1831 và 1834 là cuộc khởi nghĩa lớn
của công nhân pháp thời kỳ này. Công nhân ở Lyon đã đứng lên biểu tình để phản
đối việc chủ không chịu tăng lương. Chính quyền phái quân đội đến đàn áp, nhưng
họ vẫn kiên quyết đấu tranh với khẩu hiệu sống trong lao động hay chết trong
chiến đầu. Sau 3 ngày đấu tranh, công nhân đã đuổi được quân chính phủ và làm
chủ thành phố, nhưng bọn tiểu chủ đã ngăn cản việc tổ chức chính quyền của giai
cấp công nhân, vì thế quân đội đã được phái từ Paris về đàn áp phong trào. Cũng
tại lyon, năm 1834 đã nổ ra một cuộc khởi nghĩa khác, công nhân phản kháng đạo
luật cấm luật lập nhóm một cách khắt khe.Những khẩu hiệu chính trị rõ ràng, họ lOMoAR cPSD| 61197966
đòi thiết lập chế độ cộng hoà, nhưng lần này chính phủ đã chuẩn bị chu đáo nên
khởi nghĩa công nhân bị quân đội đàn áp sau 4 ngày
Ở Anh, phong trào đấu tranh của công nhân Anh thể hiện ở phong trào Hiến
chương. Giai cấp vô sản Anh ủng hộ giai cấp tư sản trong cải cách tuyển cử 1832,
nhưng kết quả là họ không được chút quyền chính trị gì. Vì thế, yêu cầu của công
nhân là đòi quyền chính trị ở nghị viện. Lãnh đạo phong trào là một tổ chức mang
tên Hội công nhân Luân đôn thành lập năm 1836 do Lowett đứng đầu. Ðây là một
cương lĩnh mang tính dân chủ của công nhân, nó trở thành cương lĩnh hành động
của phong trào. Tuy nhiên, phong trào thất bại do tư tưởng hòa bình của Lowett,
họ chủ trương thỏa hiệp với giai cấp tư sản, cho rằng bất đắc dĩ mới dùng đến
biện pháp cách mạng, vì vậy họ không dám phát động phong trào đấu tranh của
quần chúng để chống đối giai cấp tư sản khi chúng từ chối không chấp nhận các
yêu cầu của công nhân. Phong trào tuy thất bại nhưng có ý nghĩa lịch sử to lớn,
nó là phong trào mang tính chất quần chúng rộng rãi với quy mô đấu tranh lớn.
Ở Đức, khởi nghĩa của công nhân Ðức nổ ra vào 1844 ở Silesia. Công nhân
đòi tăng lương, phá hủy nhà cửa của tư sản. Chính quyền địa phương cho quân
đến đàn áp cuộc khởi nghĩa. Trong cuộc đàn áp này có nhiều chết và bị thương.
Cuộc khởi nghĩa duy trì không được lâu nhưng có tác động mở đầu phong trào
đấu tranh sôi nổi của công nhân đức sau này. Marx đã đánh giá cao cuộc khởi
nghĩa của những người thợ dệt Silésie, xem đó là một hiện tượng có ý nghĩa chính
trị lớn lao, mở đầu cho phong trào công nhân có tính chất quần chúng, chứ không
phải là "một cuộc khởi nghĩa vì đói" như tư sản cố tình xuyên tạc.
Các phong trào công nhân trong những năm 30-40 của thế kỷ XIX ở Anh,
Pháp, Ðức có những đặc điểm chung như Những khẩu hiệu chính trị đã được nêu
lên bên cạnh những khẩu hiệu về kinh tế, phong trào mang tính chất quần chúng
rộng rãi, quy mô đấu tranh ngày càng lớn. Những đặc điểm này chứng tỏ rằng
giai cấp vô sản ở các nước đã trở thành một lực lượng chính trị độc lập. Tuy nhiên,
sự thất bại của phong trào đã chứng tỏ rằng giai cấp vô sản chưa được giác ngộ lOMoAR cPSD| 61197966
đầy đủ; tổ chức chưa chặt chẽ, không được hướng dẫn bằng một lý luận cách mạng khoa họ.
2.2. Phong trào công nhân giai đoạn nửa cuối thế kỉ XIX
Từ những năm 70 của thế kỷ 19, chủ nghĩa tư bản đã mạnh mẽ phát triển
ở châu Âu và Bắc Mỹ. Giai cấp công nhân ở các quốc gia này đã tăng cả về số
lượng và chất lượng. Tuy nhiên, sự bóc lột của giai cấp tư sản, sự thống trị của xu
hướng độc quyền và chính sách chạy đua vũ trang, chuẩn bị cho chiến tranh để
phân chia lại thế giới đã làm cho cuộc sống của công nhân và người lao động trở
nên khó khăn hơn. Trong thời gian này, đã có nhiều cuộc đấu tranh của công nhân.
Ở Đức, phong trào đấu tranh để cải thiện cuộc sống cho người lao động đã
phát triển mạnh mẽ trong những năm 70 - 80, buộc giai cấp tư sản phải hủy bỏ
‘Đạo luật đặc biệt’ (được ban hành vào tháng 10 - 1878 để chống lại công nhân) vào năm 1890.
Ở Pháp, do hậu quả của khủng hoảng kinh tế từ 1882 - 1888, đã có nhiều
cuộc bãi công và biểu tình của công nhân. Chỉ trong năm 1886, tại các trung tâm
công nghiệp, đặc biệt là vùng mỏ, phong trào đấu tranh yêu cầu tăng lương và
quyền dân chủ đã thể hiện sức mạnh của công nhân Pháp.
Ở Anh, các cuộc bãi công yêu cầu tăng lương, thực hiện ngày làm việc 8
giờ và cải thiện cuộc sống liên tục diễn ra. Một ví dụ điển hình là cuộc bãi công
của hàng vạn công nhân khuân vác tại bến tàu London vào cuối thập niên 80.
Cuối cùng, cuộc tổng bãi công của gần 400.000 công nhân dệt tại Si-cagô
(Mỹ) vào ngày 1-5-1886 yêu cầu thực hiện chế độ lao động một ngày 8 giờ đã
buộc các chủ sở hữu phải nhượng bộ. Ngày này đã trở thành ngày Quốc tế lao
động và chế độ làm việc một ngày 8 giờ dần được áp dụng trong nhiều quốc gia.
II. Phong trào công nhân thế kỷ XX 1. Nửa đầu thế kỷ 20
a. Quốc tế Cộng sản (Komintern) (1919 – 1943) lOMoAR cPSD| 61197966
Trong những năm đầu thế kỷ 20, cuộc đấu tranh tư tưởng qua các đại hội
sau đó của Quốc tế thứ hai đã diễn ra gay gắt và phức tạp giữa hai khuynh hướng
cách mạng và cơ hội về những vấn đề cơ bản sau: giai cấp vô sản, thái độ đối với
hệ thống thuộc địa, vấn đề đế quốc và chiến tranh. Xu thế cách mạng do V.I.Lênin
đại diện đã kiên quyết lên án sự thống trị của cộng sản nước đế quốc đối với các
thuộc địa, tích cực đấu tranh đòi quyền tự quyết của các dân tộc và kiên trì bảo vệ
học thuyết Mác. Tuy nhiên, do thiếu sự thống nhất về đường lối chiến lược và sự
chia rẽ về tổ chức, Quốc tế thứ hai dần dần đi đến điểm chia rẽ và tan rã khi Chiến
tranh thế giới thứ nhất bùng nổ. Phần lớn lãnh đạo các đảng dân chủ xã hội ở các
nước thuộc Quốc tế thứ hai đều ủng hộ chính quyền tư sản, đẩy quần chúng và
giai cấp vô sản các nước vào cuộc chiến tranh vì lợi ích của đế quốc
Từ năm 1914, V.I.Lênin nhận thức rõ ràng sự cần thiết phải thành lập một
tổ chức quốc tế mới. Vì vậy, sau khi Cách mạng xã hội chủ nghĩa tháng Mười
Nga thành công, Lênin và Đảng Bolshevik đã tích cực tập hợp lực lượng cách
mạng vô sản chân chính và tiến tới thành lập tổ chức quốc tế mới ở cấp độ vô
sản. Năm 1918, một hội nghị gồm các đại diện của các phe cánh tả trong các đảng
dân chủ xã hội đã họp ở Petrograd và tuyên bố sự cần thiết phải triệu tập hội nghị
quốc tế của những chiến sĩ cách mạng vô sản chân chính trên khắp thế giới, xác
định điều kiện tham gia hội nghị này- thống nhất đường lối đấu tranh chống chính
quyền nước đế quốc, ủng hộ Cách mạng tháng Mười và Liên Xô. Tháng 1 năm
1919, tại Mátxcơva, một hội nghị gồm đại diện của 8 đảng Marxist đến từ các
nước đã gặp nhau dưới sự lãnh đạo của Lênin. Hội nghị đã trình bày đường lối
cách mạng đúng đắn của phong trào cách mạng vô sản, chỉ rõ vai trò làm tay sai
cho giai cấp tư sản thống trị của bọn xã hội - dân chủ phái hữu và phái giữa, và
nêu lên sự cấp thiết phải thành lập Quốc tế cộng sản để lãnh đạo phong trào cách
mạng thế giới trong thời kỳ cách mạng vô sản và cách mạng giải phóng dân tộc.
Vấn đề tổ chức Quốc tế thứ ba được đề cập trước tiên. Lênin kiên quyết
yêu cầu thành lập ngày Quốc tế Cộng sản, tất cả các đại biểu đều tán thành việc lOMoAR cPSD| 61197966
thành lập Quốc tế mới, ngoại trừ các đại biểu của Đảng Cộng sản Đức. Đại hội
thảo luận và thông qua Cương lĩnh của Quốc tế Cộng sản được xây dựng theo
những nguyên tắc cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin do Lênin trình bày. Cương
lĩnh cũng đã vạch ra đường lối cách mạng triệt để và khoa học của phong trào
cách mạng là lật đổ chính quyền tư sản, giành chính quyền vô sản, thiết lập chuyên
chính vô sản với sự giúp đỡ của nước Nga Xô viết, tước đoạt tài sản của giai cấp
tư sản, xã hội hóa sản xuất và chuyển sang xã hội cộng sản không giai cấp.
Sau đại hội thành lập Quốc tế Cộng sản, phong trào cộng sản thế giới có
những bước phát triển vượt bậc. Ảnh hưởng của Quốc tế Cộng sản đối với công
nhân xã hội chủ nghĩa ở nhiều nước châu Âu cũng ngày càng lớn. Quá trình hình
thành tổ chức đảng cộng sản ở một số nước cũng đang được đẩy mạnh. Các tổ
chức thanh niên cộng sản lần lượt xuất hiện, dẫn đến việc thành lập Quốc tế
Thanh niên Cộng sản.Từ năm 1921 đến năm 1923, các đảng cộng sản tiếp tục
được thành lập. Năm 1921, có các Đảng Cộng sản Ý, Tiệp Khắc, Trung
Quốc và Nam Phi. Đến năm 1922, có các đảng cộng sản ở Chile, Brazil và Nhật Bản. .
Một thắng lợi to lớn của Quốc tế Cộng sản là sau Đại hội lần thứ VII, trong
các nước bắt đầu diễn ra việc tập hợp đông đảo quần chúng lao động trong những
tổ chức công đoàn rộng lớn nhằm vào mục tiêu cấp bách trước mắt: chống chủ
nghĩa phát xít và nguy cơ chiến tranh, bảo vệ những quyền lợi kinh tế, chính trị
thiết thân của giai cấp công nhân. Ở Pháp, Tây Ban Nha và nhiều nước khác, các
công đoàn lớn mạnh thuộc liên minh quốc tế các Công đoàn đỏ đã hợp nhất với
các công đoàn Một thắng lợi to lớn của Quốc tế Cộng sản là sau Đại hội lần thứ
VII, trong các nước bắt đầu diễn ra việc tập hợp đông đảo quần chúng lao động
trong những tổ chức công đoàn rộng lớn nhằm vào mục tiêu cấp bách trước mắt:
chống chủ nghĩa phát xít và nguy cơ chiến tranh, bảo vệ những quyền lợi kinh tế,
chính trị thiết thân của giai cấp công nhân.
Trong những năm chiến tranh thế giới thứ 2, sự liên lạc giữa các Đảng Cộng
sản hết sức khó khăn, việc duy trì một cơ quan chỉ đạo cách mạng chung trên toàn lOMoAR cPSD| 61197966
thế giới là điều khó có thể thực hiện được. Mặt khác, giới cầm quyền của nhiều
nước tư bản đã lợi dụng Quốc tế Cộng sản làm nhân tố cản trở quá trình thành lập
Mặt trận Đồng minh chống phát xít trong chiến tranh. Việc Quốc tế Cộng sản tiếp
tục tồn tại và hoạt động là không còn phù hợp nữa. Tháng 5 năm 1943, Ban Chấp
hành Quốc tế Cộng sản ra nghị quyết giải tán Quốc tế Cộng sản.
b. Một số phong trào cách mạng tiêu biểu ●
Cách mạng 1905 – 1907 ở Nga
Ngày 9/1/1905, khoảng 140.000 công nhân và gia đình từ Petersburg đã
đến “Cung điện Mùa đông” để cầu xin Sa hoàng cải thiện cuộc sống mà không
cần mang theo vũ khí. Tuy nhiên, họ đã bị đàn áp bằng vũ khí, hàng nghìn người
chết và bị thương trong “Ngày Chủ nhật Đẫm máu” năm 1905. Sự kiện này đã
gây chấn động thế giới vì nó cho thấy sự tàn bạo của chính quyền và kích thích phong trào cách mạng.
Tại Moscow vào tháng 12 năm 1905, cuộc tổng đình công đã chuyển thành
một cuộc nổi dậy vũ trang, nhưng cuối cùng nó đã thất bại. Tuy nhiên, sự kiện
này đã thể hiện sự kiên trì, hy vọng của công nhân trong việc đấu tranh đòi quyền
lợi cho mình và dẫn đến sự phát triển của phong trào cách mạng. Những cuộc
đấu tranh này đã có nhiều tác động quan trọng đến đời sống của người lao động
và giúp họ có được quyền lợi tốt hơn và điều kiện làm việc tốt hơn. Cách mạng
1905-1907 là một trong những sự kiện lịch sử quan trọng ở Nga trong thế kỷ 20.
Đó là cuộc cách mạng dân chủ tư sản đầu tiên do giai cấp vô sản lãnh đạo trong
thời kỳ đế quốc chủ nghĩa. Mặc dù thất bại, nhưng cách mạng này đã góp phần
đánh dấu một bước ngoặt lớn trong lịch sử Nga và thế giới.
● Cách mạng tháng 10 Nga
Chính phủ lâm thời của Kerensky tỏ ra yếu kém, bất lực và không có khả
năng lãnh đạo đất nước. Kể từ mùa thu năm 1917, nước Nga đã trải qua một cuộc
khủng hoảng rất nghiêm trọng. Nền kinh tế gặp thảm họa, sản xuất công nghiệp
chỉ đạt 36,4% so với năm trước, nông nghiệp cũng sa sút và giao thông gần như lOMoAR cPSD| 61197966
tê liệt, nạn đói hoành hành ở nhiều vùng trên đất nước, đặc biệt là ở các thành
phố. Ở mặt trận, quân Nga tan rã hàng loạt, quân Đức liên tục chiếm được nhiều
lãnh thổ của Nga. Trước tình hình đó, người dân Nga rất bất bình với Chính phủ lâm thời.
Đầu tháng 10 năm 1917, không khí cách mạng bao trùm nước Nga.
Lênin về nước trực tiếp lãnh đạo cuộc khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền.
Sau thắng lợi của cuộc nổi dậy Petrograd, phong trào bắt đầu. Ý nghĩa lan rộng
khắp nước Nga. Ngày 3/11/1917, chính quyền Xô viết giành thắng lợi trên khắp
cả nước. Cách mạng Tháng Mười Nga là một trong những sự kiện quan trọng
nhất của thế kỷ 20, đánh dấu một giai đoạn mới trong lịch sử phát triển của loài
người. Nó xóa bỏ các giai cấp bóc lột, giai cấp tư sản, địa chủ và chế độ nhân dân
bóc lột nhân dân, biến giai cấp vô sản bị áp bức, bóc lột nặng nề thành giai cấp
thống trị và làm chủ trong xã hội; giải phóng công nhân, đưa công nhân từ ách nô
lệ trở thành chủ sở hữu đất nước. 2. Nửa sau thế kỷ 20
2.1. Suy thoái của phong trào công nhân
Công nhân của các ngành công nghiệp lớn và trọng điểm như dầu mỏ, hóa
chất, luyện kim, in ấn… thường chiếm số đông trong nền kinh tế. Điều này đã
dẫn đến sự bùng nổ về số lượng công nhân trong giai đoạn 1970 và suốt 10 năm
sau đó. Đây là lực lượng nòng cốt để phát động các phong trào công nhân nhằm
chống lại áp bức, mang đến quyền lợi cho giai cấp chủ chốt này. Thế nhưng, giữa
giai đoạn bùng nổ này, các nước Đông Âu cũng đã xuất hiện các sự sụt giảm về
lực lượng công nhân, các nước như Bỉ, Đức và Tây Ban Nha đã may mắn giữ
được lượng không nhỏ những thành viên của họ. Trái với sự may mắn đó, Hà Lan
và Anh đã giảm xuống mạnh mẽ với nước Anh chỉ còn khoảng 15% lượng công
nhân đã được ghi nhận bởi công đoàn. Sự khác biệt về lượng này đã trở nên ngày
một lớn hơn nhưng chung quy vẫn là một sự tụt giảm trầm trọng. lOMoAR cPSD| 61197966
Thuê nhân công nữ và các dân tộc thiểu số cũng đã mang đến những khó
khăn không ngờ đến. Sau chiến tranh thế giới thứ 2, cụ thể là vào những năm 60
của thế kỷ trước, một lượng lớn phụ nữ và dân nhập cư đã tham gia vào lực lượng
lao động lớn mạnh mang tên công nhân này. Sự cam kết về nhân quyền và bình
đẳng giới đã vô hình chung tạo ra sức ép lên chính các hoạt động, phong trào công
nhân thời bấy giờ. Chính sức ép này đã làm dấy lên một nghi ngờ về việc thiên vị
giữa các dân tộc (cụ thể là dân da trắng và phần còn lại.) và tạo ra sự lung lay
trong cơ sở thượng tầng của các công đoàn đang quản lý, đấu tranh cho công
nhân. Dù vậy, vào năm 1964-1965, các công nhân vẫn đạt được các thành công
trong việc chống lại bất bình đẳng về quyền công dân tại một số nơi, có thể kể đến như nước Mỹ.
2.2. Các công đoàn đang không ngừng biến mất.
Theo OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development),
số lượng thành viên đã giảm mạnh sau khi đạt đỉnh 20 triệu thành viên vào năm
1979 xuống còn 14,5 triệu năm 2013 ở Mỹ, từ 12 triệu xuống còn 6,5 triệu ở Anh.
Các quốc gia Châu Âu bao gồm Đức, Pháp cũng chứng kiến sự sụt giảm nặng nề.
Có nhiều nguyên nhân cho sự sụt giảm này.
Thứ nhất, nhiều nền kinh tế tiên tiến đã trải qua nhiều cuộc tái cơ cấu. Tổng
số nhân lực ngành chế tạo ở Mỹ đã giảm từ 20 triệu vào năm 1979 xuống còn 12
triệu người hiện nay. Những thợ, công nhân không lành nghề mất việc, trực tiếp
dẫn đến suy giảm cho số lượng thành viên tương lai của các công đoàn. Công
nghiệp hóa, hiện đại hóa đã thay thế lực lượng công nhân blue-collar đông đảo,
những người dễ ảnh hưởng bởi “ý thức giai cấp” nhất, bằng các cỗ máy chỉ cần
một số ít giám sát viên để đảm bảo hoạt động. Hơn nữa, tiến trình toàn cầu hóa
đã tạo ra nhiều khó khăn cho điều kiện làm việc của các công đoàn, sự trỗi dậy
của một ngành dịch vụ linh hoạt hơn, hay những chính sách công (như những
chính sách đã được áp dụng bởi Đảng Bảo Thủ ở Anh trong những năm 1980 dưới
thời Margaret Thatcher), tất cả những điều này khiến việc công đoàn bị mất đi
quyền lực thành không thể tránh khỏi. lOMoAR cPSD| 61197966
Thứ hai, việc nhiều tổ chức công đoàn không kịp thích nghi với những thay
đổi này càng khiến quyền lực của họ bị mai một. Một số tìm cách thu hút những
công nhân trẻ, những người làm việc tự do hoặc bán thời gian. Nhiều tổ chức lOMoAR cPSD| 61197966
công đoàn đối mặt với tình trạng này bằng cách sáp nhập với nhau với hy vọng
có thể nâng cao hiệu quả hoạt động. Số khác lại cố gắng hiện đại hóa: ví dụ như
ở Anh, UNISON, công đoàn lớn thứ hai, giờ đây đã cho phép mọi người tham gia
trực tuyến, đồng thời tạo ra một ứng dụng rất phổ biến đối với giới trẻ. Tổ chức
này cũng đã thay đổi cách thức quảng bá bản thân trước những thành viên tiềm
năng bằng cách nhấn mạnh những dịch vụ như tư vấn pháp luật miễn phí hơn là
khả năng bãi công. Thay vì chỉ dựa vào “các thành viên nòng cốt” để tuyển thành
viên mới, họ đã tung ra những quảng cáo trên báo chí và truyền hình. Tuy nhiên
tốc độ cải thiện tình hình của các công đoàn thường chậm.
Đây không phải là một xu hướng chung. Ở một vài quốc gia, lượng thành
viên trong các công đoàn đang lớn dần: số hội viên ở Tây Ban Nha, Ireland và
Luxembourg đều tăng nhẹ trong ba thập niên qua. Trong khi đó, mức tăng trưởng
còn đầy hứa hẹn ở nhiều thị trường mới nổi. Kể từ khi bắt đầu có những ghi chép
thống kê vào năm 1981, con số này của Chi-lê đã tăng lên hơn gấp đôi. Từ năm
1992 đến năm 2013, tổng số thành viên công đoàn tại Mexico đã tăng thêm 25%.
Công nhân trong các nhà máy ngành chế tạo ở Trung Quốc cũng đang bắt đầu
hình thành nên tổ chức riêng. Nhưng ngay cả khi số thành viên đang co lại thì
những công đoàn như ở Pháp vẫn có sức ảnh hưởng tới những khu vực khác của
thị trường trong việc quyết định mức lương hay ngăn chặn sự mở rộng kinh doanh
của doanh nghiệp. Tuy nhiên trừ khi các tổ chức công đoàn phương Tây tự tăng
tính hấp dẫn của mình thì những sự kiện tương tự như cuộc gặp mặt ở Paris lần
này sẽ ngày càng trở nên ảm đạm hơn.
Phần 2: Theo em trong điều kiện hiện nay thế kỉ 21 phong trào công
nhân có đang quay trở lại không, chứng minh:
Theo em, phong trào công nhân đang quay trở lại, tiêu biểu là các phong trào đấu tranh sau : lOMoAR cPSD| 61197966 + Tại Anh
Cuộc đình công lớn nhất trong ba thập kỷ
Hiện Vương quốc Anh đang đối mặt với tình trạng bất đồng của người lao động
vì lạm phát đã ảnh hưởng đến tiền lương của họ.
Căng thẳng trở nên leo thang khi ngày 21/6/2022, hàng nghìn công nhân đường
sắt ở Anh đã đình công để yêu cầu được trả lương và tạo điều kiện việc làm tốt
hơn. Cuộc đình công lớn nhất trong 30 năm qua đã khiến mạng lưới đường sắt
của Anh phải ngừng hoạt động.
Thêm vào đó, một cuộc đình công khác ở khu vực tàu điện ngầm London cũng
khiến dịch vụ tàu ngầm buộc phải tạm ngừng hoạt động.
Bởi các cuộc đình công đường sắt liên tục xảy ra trong nhiều tháng qua nên Liên
minh Công nhân Đường sắt, Hàng hải và Vận tải Quốc gia cho biết các giáo viên,
y tá và những người lao động khác có thể cũng sẽ bỏ việc trong bối cảnh lạm phát
dự báo gia tăng trên 11% vào năm nay. Unison, công đoàn lớn thứ hai ở Vương
quốc Anh với gần 1,3 triệu thành viên cho biết họ đã sẵn sàng cho một cuộc đình công từ tuần trước.
Giá cả tăng vọt đã khiến người dân Anh rời khỏi vị trí việc làm được trả lương
thấp. Ông Nadra Ahmed, Chủ tịch điều hành Hiệp hội Chăm sóc quốc gia, đại
diện cho khoảng 800 nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc tại nhà cho rằng chi phí
nhiên liệu cao đang gây ra khó khăn với những người đi lại nhiều.
"Cuộc khủng hoảng giá sinh hoạt đang bắt đầu ảnh hưởng và tác động đến thị
trường lao động. Mọi người có thể muốn tìm việc làm được trả lương cao hơn", ông Ahmed nói. lOMoAR cPSD| 61197966
Mặc dù tiền lương tăng nhưng mức lương trung bình trong cả nền kinh tế đã giảm
2,2% so với cùng kỳ năm ngoái vào khoảng thời gian từ tháng 2 đến tháng 4 năm
2022. Đây là mức giảm mạnh nhất trong hơn một thập kỷ. + Tại Pháp
Nhiều cuộc biểu tình bạo lực tại Pháp trong ngày Quốc tế Lao động
Hơn 300 vụ bạo động đã diễn ra trên khắp nước Pháp, đặc biệt ở Paris, Nantes và
Angers. Tổng cộng 291 vụ bắt giữ đã được thực hiện, trong đó có 90 vụ ở Paris.
Theo phóng viên TTXVN tại Pháp, ngày Quốc tế Lao động 1/5, ngày biểu dương
lực lượng của giai cấp công nhân và nhân dân lao động ở Pháp đã nhanh chóng
bị phá hoại bởi bạo lực ở nhiều thành phố lớn do làn sóng phản đối cải cách hưu trí của chính phủ.
Có ít nhất 291 phần tử quá khích bị bắt giữ, 108 cảnh sát bị thương trong đó có
một sỹ quan bị bỏng nặng.
Hơn 782.000 người tuần hành, trong đó 112.000 người tại Paris, đó là con số
thống kê của Bộ Nội vụ. Còn theo thông báo từ Tổng liên đoàn lao động CGT,
2,3 triệu người đã tham gia biểu tình trên toàn nước Pháp trong ngày 1/5 nhân kỷ
niệm ngày Quốc tế lao động.
Tuy nhiên, đây cũng là ngày thứ 13 diễn ra chiến dịch phản đối do các công đoàn
vận động để chống lại cải cách lương hưu của chính phủ nên các cuộc diễu hành
ôn hòa đã nhanh chóng biến thành bạo động khi căng thẳng bùng phát tại các khu vực trung tâm.
Tại Paris, Lyon, Nantes, đám đông diễu hành đã nhanh chóng đụng độ với cảnh
sát. Nantes là một trong những điểm nóng hàng đầu với 17.500 người tham gia
biểu tình. Những phần tử quá khích ngay lập tức tìm cách gây chiến với cảnh sát,
đốt cháy một số phương tiện sang trọng trên các tuyến đường công cộng. lOMoAR cPSD| 61197966
Trước tòa thị chính thành phố và trụ sở Hội đồng tỉnh Loire-Atlantique, vô số
viên đá đã được ném vào các tòa nhà và về phía cảnh sát buộc lực lượng này phải
sử dụng hơi cay, lựu đạn gây choáng và bắn đạn mềm. Những người biểu tình đã
sử dụng ô dù để tránh sự đáp trả từ phía cảnh sát.
Tại Paris, 5.000 cảnh sát và hiến binh đã được huy động. Ngay cả hơi cay dày đặc
cũng không đủ để ngăn chặn làn sóng biểu tình cực đoan, sẵn sàng ném đá vào
lực lượng an ninh và các cửa kính, đập phá và đốt cháy tài sản nơi công cộng.
Tòa án hành chính Paris thậm chí đã cho phép sử dụng máy bay không người lái
để giám sát biểu tình ở thủ đô.
Theo thông báo cuối ngày 1/5 của Bộ Nội vụ, hơn 300 vụ bạo động đã diễn ra
trên khắp nước Pháp, đặc biệt ở Paris, Nantes và Angers. Tổng cộng 291 vụ bắt
giữ đã được thực hiện, trong đó có 90 vụ ở Paris. Hơn 2.000 cá nhân cực đoan
cũng đã được phát hiện.
[Pháp: Đình công quy mô lớn trước thềm phán quyết về cải cách hưu trí]
"108 sỹ quan cảnh sát và hiến binh bị thương ở Pháp và một cảnh sát bị bỏng
nặng, do bị ném cocktail Molotov," đó là thông báo mà Bộ trưởng Bộ Nội vụ
Gérald Darmanin đã viết lên trang Twitter.
Thủ tướng Elisabeth Borne cho rằng “những vụ bạo lực” bên lề cuộc biểu tình
ngày 1/5 là “không thể chấp nhận được.”
Cũng trong ngày 1/5, giao thông hàng không đã bị gián đoạn nặng nề: một phần
tư số chuyến bay đã bị hủy tại sân bay Roissy-Charles-de-Gaulle và một phần ba
tại Orly, theo Tổng cục Hàng không Dân dụng (DGAC). lOMoAR cPSD| 61197966
Điều tương tự cũng đã xảy ra ở nhiều sân bay trong nước Pháp như Marseille,
Lyon, Bordeaux, Nantes và Toulouse, trong khi 25% các chuyến bay đã bị hủy ở
Nice và Beauvais. Rất may là không có sự xáo trộn nào trên hệ thống đường sắt Pháp.
Năm 2022, số người tham gia biểu tình ngày 1/5 chỉ bằng một phần bảy của năm
nay, tương đương 116.000 người, trong đó có 24.000 người ở Paris và bạo động
cũng không xảy ra ở mức độ nghiêm trọng như năm nay.
Ngày 15/4, Tổng thống Emmanuel Macron đã ký ban hành luật hưu trí sửa đổi,
theo đó tăng tuổi nghỉ hưu ở nước này thêm 2 năm so với mức hiện tại.
Việc ký ban hành luật được thực hiện sau khi Hội đồng Hiến pháp của Pháp ngày
14/4 chính thức thông qua các phần chính trong dự luật cải cách hưu trí gây tranh
cãi được Tổng thống Emmanuel Macron đề xuất, trong khi bác bỏ một số phần khác.
Cụ thể, hội đồng đã thông qua phần quan trọng nhất của dự luật là tăng tuổi nghỉ
hưu của công dân Pháp từ 62 lên 64, đánh giá việc tăng tuổi này phù hợp với luật
pháp hiện hành tại Pháp.
Hội đồng cũng bác bỏ 6 biện pháp không được coi là cơ bản đối với bản chất của
cải cách, bao gồm nỗ lực buộc các công ty lớn công bố dữ liệu về số lượng người
trên 55 tuổi mà họ tuyển dụng và một ý tưởng nhằm tạo ra một hợp đồng đặc biệt
cho những người lao động lớn tuổi.
Hội đồng đồng thời bác bỏ yêu cầu của phe cánh tả nhằm tổ chức trưng cầu dân
ý về luật hưu trí thay thế, theo đó giữ nguyên độ tuổi nghỉ hưu ở tuổi 62. lOMoAR cPSD| 61197966
Quyết định trên được xem là một chiến thắng cho ông Macron, song các nhà phân
tích cho rằng tổng thống 45 tuổi này cũng phải trả giá đắt về mức tín nhiệm, khi
gây đình trệ ở Pháp trong nhiều tháng với các cuộc biểu tình bạo lực + Tại Hoa Kì
Lao động có tổ chức ở Hoa Kỳ đã tạo nên làn sóng vào năm 2022, khi các cuộc
đình công cấp cao và các hoạt động của công nhân đã giành được chiến thắng tại
Starbucks, Amazon, The New York Times và với các nhà giáo dục ở cả hai bờ
biển. Theo cuộc thăm dò gầnđây, sự ủng hộ của công đoàn đang ở mức cao nhất
trong gần 60 năm và có cảm giác rằng làn sóng có thể tiếp tục dâng cao. “Mong
muốn có một sự kết hợp có tính lây Người lao động thấy các cuộc đình công
thành công, họ thấy các cuộc đàm phán thành công và điều đó truyền cảm hứng
cho mọi người hy vọng cũng như nâng cao kỳ vọng của họ,” Ken Jacobs, chủ tịch
Trung tâm Lao động Đại học California, Berkeley, cho biết.Hệ thống Đại học
California là điểm khởi đầu cho một trong những cuộc đình công lớn nhất trong
lịch sử giáo dục Hoa Kỳ năm ngoái, khi khoảng 48.000 trợ giảng, nhà nghiên cứu
và gia sư đình công trong gần sáu tuần.Trong nhiều trường hợp, đây là những
công nhân không thể thiếu trong các chức năng của giáo dục đại học: họ dạy các
lớp học nhỏ bên ong các bài giảng lớn, chấm bài và làm việc trực tiếp với sinh
viên.tất cả đã được nói và làm xong, người lao độngđã phê duyệt thỏa thuậnđưa
ra mức lương tối thiểu vào Mùa thu năm 2024 là khoảng 34.000 USD tại hầu hết
các cơ sở của UC và 36.500 USD cho người lao động tại UC Berkeley, UC San
Francisco và UCLA, cũng như các khoản trợ cấp chăm sóc trẻ em, thời gian nghỉ
phép và thời gian nghỉ có lương và đảm bảo các biện pháp không phân biệt đối
xử, cùng với các lợi ích.
+ Tại Nga:Cuộc đình công của nhân viên nhà bán lẻ trực tuyến Wildberries, bao
trùm hàng chục khu vực, đã trở thành một trong những hành động đoàn kết lao
động lớn nhất trong những năm gần đây.Vào ngày 15 tháng 3, nhân viên của
Wildberries đã đình công ở Nga. Các nhân viên yêu cầu sửa đổi hệ thống xử phạt,
thủ tục trả lại hàng lỗi và kế toán làm thêm giờ. Wildberries ban đầu phủ nhận lOMoAR cPSD| 61197966
cuộc đình công, nhưng sau đó quyết định đáp ứng một số yêu cầu của người biểu
tình: các khoản tiền phạt mới nhất đã bị hủy bỏ và hệ thống khấu trừ lương đã bị
đóng băng.Vụ bê bối thậm chí còn đến tai hạ viện Nga, nơi diễn ra cuộc họp ba
bên vào ngày 17 tháng 3: có sự tham dự của đại diện công ty, các nghị sĩ và doanh
nhân tư nhân những đối tác sở hữu văn phòng nhận đơn đặt hàng và những người
tham gia nhượng quyền thương mại Wildberries. Trong khi đó, các thành viên
của nhóm sáng kiến nhân viên không được phép tham dự cuộc họp. Do đó, Công
đoàn tin rằng những nhượng bộ được thực hiện chỉ để đưa nhân viên trở lại nơi
làm việc. Công đoàn hiện có ý định sử dụng các phương pháp gây áp lực mới đối với công ty.
+ Tại Đức : Trong đầu năm nay, liên đoàn công nhân dịch vụ Verdi của Đức đã
đe dọa đình công trong cuộc đối đầu với dịch vụ bưu chính chính của Đức,
Deutsche Post. Theo nhà đàm phán Andrea Kocisch của Verdi, mục tiêu chính
của các cuộc biểu tình là nhằm bù đắp cho tình trạng lạm phát cao năm ngoái, đặc
biệt là đối với những nhân viên kiếm được rất ít. Sau các cuộc đàm phán kéo dài,
các bên đã đạt được thỏa thuận thương lượng tập thể vào đầu tháng 3 năm 2023.
Kết quả cuộc thương lượng kà tăng mức lương,ảnh hưởng đến 160.000 công nhân.
Đầu thế kỷ XXI ở các nước tư bản phát triển, so sánh tương quan lực lượng đã và
sẽ còn ở tình trạng bất lợi cho phong trào công nhân. Do đó, mục tiêu khách quan
số một của phong trào công nhân phải là đấu tranh giành các quyền dân chủ. Xác
định đấu tranh cho tự do dân chủ là bước đệm dần dần xóa bỏ dân chủ tư sản, xây
dựng dân chủ vô sản, đòi mở rộng quyền công đoàn được tham gia tổ chức lao
động, kiểm soát việc thu nhận và sa thải công nhân, tự do ngôn luận... Mặc dù
cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân trên thực tế không phải ở đâu cũng đạt
được hiệu quả, nhưng cuộc đấu tranh cho mục tiêu dân chủ trong chính trị đã làm
cho chủ nghĩa tư bản phải nhượng bộ từng bước. Điều quan trọng hơn là phong
trào đấu tranh đó đã thu hút đông đảo quần chúng lao động tham gia. Đấu tranh lOMoAR cPSD| 61197966
cho dân chủ không chỉ tập hợp lực lượng trong một nước mà thực tế đã thu hút
được sự hưởng ứng rộng rãi mang tính quốc tế. Trong phong trào đấu tranh đó,
mục tiêu dân chủ về kinh tế ngày càng vượt khỏi khuôn khổ lợi ích vật chất của
đội ngũ công nhân, bao trùm lợi ích của toàn thể nhân dân lao động. Trong không
ít trường hợp, đứng trước làn sóng đấu tranh của phong trào công nhân, lao động,
nhà nước tư sản phải sửa đổi một số điều luật hà khắc đối với người lao động,
thậm chí phải hủy bỏ một số điều luật phản dân chủ như đã từng diễn ra ở Hàn Quốc, Pháp gần đây.
Ngày nay, các phong trào đấu tranh của quần chúng nhân dân lao động có ảnh
hưởng vang dội đều diễn ra với những yêu sách đa dạng, không phải chỉ vì lợi ích
kinh tế thuần túy nhưng ít nhiều cũng còn mang nặng tính tự phát. Họ đấu tranh
trong khuôn khổ chế độ tư bản chủ nghĩa: thừa nhận sự bóc lột, mong muốn bán
sức lao động, chất xám sao cho có lợi nhất cho công nhân mà không phải thủ tiêu
tư bản. Mặt khác, ngày nay tại các nước tư bản phát triển, nhiều ngành mới đang
xuất hiện và thay thế nhiều ngành truyền thống. Bộ phận công nhân có tri thức kỹ
thuật cao đã và đang tăng nhanh ở các ngành nghề mới. Trong 30 nước thuộc Tổ
chức Hợp tác và Phát triển kinh tế, công nhân tri thức chiếm từ 60% - 70% lực
lượng lao động. Trong đó, tiêu biểu là Mỹ, Ca-na-đa, Tây Âu và Nhật Bản. Bộ
phận công nhân lao động này có việc làm ổn định, đời sống vật chất, tinh thần
cao, hăng hái đấu tranh cho những mục tiêu dân chủ, nhân đạo toàn cầu nhưng
do sự ràng buộc bởi những điều kiện sống hiện có, do trình độ lý luận cách mạng
hạn chế nên không phải mọi người đều nhận thức nhu cầu thay đổi chế độ hiện
tại. Dẫu sao, trong xu hướng phát triển thì đây là đội ngũ công nhân có nhiều tiềm
năng nhất trong giai cấp công nhân. Cùng với sự tăng nhanh của khu vực dịch vụ
ở nhiều nước tư bản phát triển (hiện chiếm hơn 70%), bộ phận công nhân dịch vụ
cũng không ngừng tăng lên về số lượng. Họ là những người ít chịu hậu quả trực
tiếp của các cuộc khủng hoảng kinh tế do chủ nghĩa tư bản gây ra. Đây là bộ phận