Bài tập nhóm ôn tập Chương 3 | Kinh tế chính trị Mác - Lênin | Đại học Tôn Đức Thắng
Câu 1: Công thức chung của tư bản là gì? Công thức chung phản ánh điềugì? Tại sao đây là công thức chung của tư bản?- Công thức chung của tư bản: T-H-T’.- Lưu thông hàng hoá giản đơn bắt đầu bằng việc bán (H – T) và kết thúc bằngviệc mua (T – H). Điểm xuất phát và điểm kết thúc của quá trình đều là hànghoá, còn tiền chỉ đóng vai trò trung gian. Tài liệu được sưu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF để gửi tới các bạn cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuẩn bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đọc đón xem!
Môn: Kinh tế chính trị Mác - Lênin (306103) 252 tài liệu
Trường: Đại học Tôn Đức Thắng 4.2 K tài liệu
Tác giả:
Preview text:
BÀITẬPNHÓMCHƯƠNG3-NHÓM3
Câu 1: Công thức chung của tư bản là gì?Côngthứcchungphảnánhđiều
gì?Tạisaođâylàcôngthứcchungcủatưbản?
-Côngthứcchungcủatưbản:T-H-T’.
-Lưuthônghànghoágiảnđơnbắtđầubằngviệcbán(H–T) và kết thúc bằng
việcmua(T–H).Điểmxuấtphátvàđiểmkết thúc của quá trình đều là hàng
hoá, còn tiền chỉ đóng vai trò trung gian. Ngược lại, lưu thôngcủatưbảnbắt
đầubằngviệcmua(T–H)vàkếtthúc bằng việc bán (H – T). Tiền vừa là điểm
xuất phát, vừa là điểm kết thúccủaquátrình,cònhànghoáchỉđóngvaitrò
trung gian; tiền ở đây không phảilàchiradứtkhoátmàchỉlàứngrarồithuvề.
Mục đích của lưu thônghànghoágiảnđơnlàgiátrịsửdụngđểthoảmãnnhu
cầu, nên cáchànghoátraođổiphảicógiátrịsửdụngkhácnhau.Sựvậnđộng
sẽ kết thúc ởgiaiđoạnthứhai,khinhữngngườitraođổicóđượcgiátrịsửdụng
màngườiđócầnđến.Cònmụcđíchcủalưuthôngtưbảnkhôngphảilàgiátrị
sửdụng,màlàgiátrị,hơnnữagiá trị tăng thêm. Vì vậy T - H – T’ là công thức
chungcủatưbảnvìsựvậnđộngcủamọitưbảnđềubiểuhiệntronglưuthông
dưới dạng khái quát này, dù là tưbảnthươngnghiệp,tưbảncôngnghiệphaytư bảnchovay.
-Phảnánhsựvậnđộngcủamọitưbảnđềubiểuhiệntronglưuthông,dùlàtư
bảnthươngnghiệp,tưbảncôngnghiệphaytưbảnchovay.
Câu 2: Khái niệm tư bản (TB), sự phân chia tư bản thànhtưbảncốđịnh,
tư bản lưu động,tưbảnbấtbiếnvàtưbảnkhảbiến(kháiniệm,cơsởphân chia,ýnghĩaphânchia)
-Tưbản:làquanhệsảnxuất của xã hội hay một giá trị để tạo ra giá trị thặng dư
bằngcáchbóclộtcôngnhânlàmthuê.Trongđónhàtư bản với những nắm giữ
trongkhảnăngchiphốithịtrườngcùngvớicácgiátrịthặngdư.
+Tư bản cố định: Là bộ phậntưbảnsảnxuấttồntạidướihìnhtháitưliệulao
động tham gia toàn bộ vào quá trình sảnxuấtnhưnggiátrịcủanóchỉchuyển
dần,từngphầnvàogiátrịsảnphẩmtheomứcđộhaomòn.
+Tưbảnlưuđộng:làbộphậntưbản sản xuất tồn tại dưới hình thái sức lao
động,nguyênnhiênvậtliệu,vậtliệuphụ,giátrịcủanóđượcchuyển ngay một
lầnvàtoànbộvàogiátrịsảnphẩmkhikếtthúctừngquátrìnhsảnxuất.
+Cơsởphânchia:làphươngthứcchuyểndịchgiátrịcủachúngvàosảnphẩm
trongquátrìnhsảnxuất,haydựavàophươngthứcchuchuyểncủatưbản.
+Ý nghĩa: Việcphânchiatưbảnthànhtưbảncốđịnhvàtưbảnlưuđộngcóý
nghĩa quan trọng trongtổchứcsảnxuấtvàkinhdoanh,giúpchocácnhàquản
lýđưarađượccácbiệnphápđẩynhanhtốcđộchuchuyển của tư bản, sử dụng
tưbảncóhiệuquảnhất,tăngđượckhốilượnggiátrịthặngdư…
+Tư bản bất biến là bộ phậnTBtồntạidướihìnhtháitưliệusảnxuấtmàgiátrị
được laođộngcụthểcủacôngnhânlàmthuêbảotồnvàchuyểnnguyênvẹn
vàogiátrịsảnphẩm,tứclàgiátrịkhôngbiếnđổitrongquátrìnhsảnxuất.
+TưbảnkhảbiếnlàbộphậnTBtồntạidướihìnhtháisứclaođộng,mà giá trị
khôngtáihiệnra,nhưngthôngqualaođộngtrừutượng của công nhân mà tăng
lên,tứcbiếnđổivềsốlượngtrongquátrìnhsảnxuất.
+Cơsởphânchia:Dựavàovaitrò khác nhau của các bộ phận tư bản trong việc tạoragiátrịthặngdư.
+Ý nghĩa: Trong quá trìnhsảnxuất,tưbảnbấtbiếnchỉlàđiềukiệnkhôngthể
thiếu được để sản xuất ra giá trị thặngdưcòntưbảnkhảbiếnmớilànguồngốc
tạoragiátrịthặngdư.Tưbảnkhảbiếncóvaitrò quyết định trong quá trình đó
vìnóchínhlàbộphậntưbảnlớnlên.
Câu 3: Điều kiệnSứclaođộngtrởthànhhànghóalàgì?Sứclaođộngkhác
Laođộngnhưthếnào?Nêuvídụ?
● ĐiềukiệnSLĐtrởthànhHH:
- Ngườilaođộngtựdovềthânthể:
+ Ngườilaođộngcóquyềnsởhữusứclaođộngcủamình.
+ Họcóquyềntựdolựachọnnơilàmviệc,ngànhnghềvàđiềukiện lao động.
+ Họkhôngbịràngbuộcbởibấtkỳchếđộnôlệ,phongkiếnhaybất kỳ hìnhthứcbóclộtnàokhác.
- Ngườilaođộngkhôngcótưliệusảnxuất:
+ Họkhôngsởhữucácphươngtiệnsảnxuấtnhư nhà máy, máy móc, đất đai.
+ Họkhôngcókhảnăngtựmìnhsảnxuấtrasảnphẩmđểđápứngnhucầu.
+ Họ buộc phải bán sức lao động củamìnhđểđổilấytiềnlươngvàcác phươngtiệnsinhhoạt. Sứclaođộng Laođộng
- Làkhảnănglaođộngcủacon
- Làhoạtđộngsửdụngsứclao
người,baogồmcảsứckhỏe,trí
độngđểtácđộngvàocácđối
tuệ,kỹnăngvàkinhnghiệm.
tượnglaođộng(tưliệusản
- Làmộtyếutốquantrọngtrong
xuất)nhằmtạorasảnphẩm. quátrìnhsảnxuất.
- Làmộtquátrìnhchuyểnhóa
- Làmộtnguồntàinguyênquý
nănglượng,vậtchấtvàthông giácủaxãhội. tin.
- Làmộthìnhthứchoạtđộng đặctrưngcủaconngười.
Vídụ:Khảnăngsángtácnhạccủa
Vídụ:Nhạcsĩsửdụngkhảnăngsáng mộtnhạcsĩ.
tácnhạccủamìnhđểsángtácmộtbài hát.
Câu 4: GiátrịcủaSứclaođộnglàgì?Cáchtính?TạisaonóigiátrịSứclao
độngmangyếutốtinhthầnvàlịchsử?Nêuvídụ?
● GiátrịcủaSLĐ:Giátrịhànghoásứclaođộngcũnggiống như các hàng
hoákhácđượcquyđịnhbởisốlượngthờigianlaođộngxãhộicầnthiết
để sảnxuấtvàtáisảnxuấtrasứclaođộng.Nhưng,sứclaođộngchỉtồn
tại trong cơ thể sốngcủaconngười.Đểsảnxuấtvàtáisảnxuấtranăng
lực đó, người côngnhânphảitiêudùngmộtsốlượngtưliệusinhhoạt nhấtđịnh.
● Cách tính: Giá trị của sức lao động được tínhbằngtổnggiátrịcủacáctư
liệu sinh hoạt cần thiết cho người lao động và gia đình họđểtáisảnxuất sứclaođộng.Baogồm:
- Nhucầuthiếtyếu:thứcăn,nhàở,quầnáo,giáodục,ytế,...
- Nhucầuvănhóa:giảitrí,dulịch,...
- Nhucầupháttriển:nângcaotrìnhđộkỹnăng,kiếnthức,...
● Giátrịcủasứclaođộngmangyếutốtinhthầnvàlịchsửbởivì:
- Yếu tố tinh thần: Nhu cầu văn hóa, tinh thần của người laođộng
ngàycàngcao,ảnhhưởngđếngiátrịsứclaođộng.
- Yếu tố lịch sử:Trìnhđộpháttriểnkinhtế,vănhóa,xãhộitácđộng
đếnnhucầuvàgiátrịsứclaođộng. ● Vídụ:
- Giá trị sức lao động của một công nhân ngày nay caohơnsovới
côngnhân100nămtrước:donhucầuvềthứcăn,nhàở, giáo dục, ytế,...caohơn.
- Giátrịsứclaođộngcủamộtkỹsưcaohơnsovớimột công nhân:
do kỹ sư cần được đàotạobàibản,cótrìnhđộchuyênmôncao hơn.
Câu5:GiátrịsửdụngcủaHHSLĐlàgì?TínhChấtĐặcBiệtCủaGiátrị sửdụngcủaSLĐlàgì?
- Giá trị sửdụngcủaHHSLĐcũnggiốngnhưcáchànghóakhácchỉthể
hiệnratrongquátrìnhtiêudùngsứclaođộng,tứclàquátrìnhngườicông
nhântiếnhànhlaođộngsảnxuất.
- Tínhchấtđặcbiệtcủa giá trị sử dụngcủaHHSLĐlàtạoragiátrịthặng dưkhitiêudùngnó.
Câu6:Giátrịcủahànghóabaogồmnhữngbộphậnnào?
- Giá trị xã hội của hànghóagồmbabộphận:Giátrịtưliệusảnxuấtđã
hao phí, giá trị sức lao động củangườisảnxuấthànghóa,giátrịtăng thêm
Câu 7: Khái niệm giá trị thặng dư (m),mthuộcvềaitạisao,mcónguồn
gốctrựctiếptừđâu?mdượctạoratừlaođộnghaysứclaođộng?
-Giátrịthặngdưlàmộtbộphậncủagiátrịmớidôirangoàigiátrịsứclaođộng
dongườibánSLĐ(ngườiLĐlàmthuê)tạoravàthuộcvềnhàTB(ngườimua hànghóaSLĐ)
-Nguồngốctrựctiếpcủam:Haophílaođộngtạonên
-mđượctạoratừSứclaođộngcủacôngnhân
Câu 8: Nhà tư bản không quản lý có tạoramkhông?Cóquátrìnhlao
động nào của người công nhânkhôngtạoramhaykhông?Nếunhàtưbản
trảtiềncôngbằngđúnggiátrịSLĐthìcómhaykhông?
-Nhàtưbảnkhôngquảnlýkhôngtạoram.
-Khôngcóquátrìnhlaođộngnàocủangườicôngnhânmàkhôngtạoram.
-KhinhàTưbảntrảtiềncôngchongườicôngnhânđúngbằnggiátrị hàng hóa
sức lao động thì nhàtưbảnvẫnchiếmđượcgiátrịthặngdưcủangườicông nhân.
Câu9:Tỷsuấtgiátrịthặngdưm'đượctínhnhưthếnào?m’phảnánh điềugì?
-Tỷsuấtgiátrịthặngdưm’:Tỷ số tính theo phần trăm giữa lượng giá trị thặng
dưvàtưbảnkhảbiếncầnthiếtđểsảnxuấtragiátrịthặngdưđó.
-Phảnánhnăngsuấtlaođộng.m'càngcaonăngsuấtlaođộngcao (và ngược lại)
Câu 10: Công thức tính khối lượnggiátrịthặngdưlàgì?(M=?).Phảnánh điềugì? -Côngthức:M=m'xV=(m/v)xV -Phảnánhquymôbóclột.
Câu11:Haiphươngphápsxgiátrịthặngdưlàgì?Phươngphápnàoưu việthơntạisao?
- Hai phương pháp sxgiátrịthặngdư:Phươngphápsảnxuấtgiátrịthặngdư
tươngđối,phươngphápsảnxuấtgiátrịthặngdưtuyệtđối.
+ Giá trị thặng dư tương đối : là giá trị thặng dư thu được do rút ngắn
TGLĐTYtrongđiềukiệndàingàylaođộngkhôngđổi,hoặcthậm chí rút ngắn
nhờđókéodàithờigianlaođộngthặngdư,bằngcáchtăngNSLĐXH
+ Giá trị thặng dư tuyệt đối : là m thuđượcdokéodàingàylaođộngvượtquá
thờigianlaođộngtấtyếutrongkhiNSLĐ,giátrịSLĐvàTGLĐTYkhôngđổi.
Phươngphápnàoưuviệthơntạisao?
-Giátrịthặngdưtuyệtđối:
+ Hiệu quả tứcthờicaohơnvìtănglượnggiátrịthặngdưthuđượctrongthời
gianngắnbằngcáchkéodàithờigianlaođộnghoặctăngcườngđộlaođộng
⇒ Cóthểdẫnđếnsự bất mãn, phản kháng của người lao động và ảnh hưởng
đếnnăngsuấtlaođộngdàihạn.
+Ítbềnvữngvềlâudàidogặpphảicáchạn chế về sức lao động của người lao
động,sựcạnhtranhtrênthịtrườngvàcácquyđịnhvềlaođộng.
+ Cóthểdẫnđếnsựbấtbìnhđẳng,bóclộtlaođộng,ảnhhưởngđếnsứckhỏevà
đờisốngcủangườilaođộng.
-Giátrịthặngdưtươngđối:
+Hiệuquảtứcthờicóthểthấphơnnhưnglâu dài sẽ tăng năng suất lao động
thôngquaứngdụngkhoahọckỹthuật,cảithiệntổchứcsản xuất, tiết kiệm chi phí.
+ Có khả năng thích ứng với sự thay đổicủakhoahọckỹthuật,thịtrườngvà cácquyđịnhvềlaođộng.
+ Có thể giảm thiểubóclộtlaođộng,cảithiệnmôitrườnglàmviệcvànângcao
đờisốngcủangườilaođộng.
⇒ Giátrịthặngdưtươngđốisẽưuviệthơn
Câu 12: Tái sản xuất làgì?Tíchlũytưbảnlàgì?Nguồngốccủatíchlũytư
bản,quymôtíchlũyphụthuộcvàođâu?
-Táisảnxuấtlàquátrìnhsảnxuấtđượclặplạivàđổimớikhôngngừng
- Tích lũy tư bản: là biếnmthànhtưbản,tứcTBhóamhaylàMởrộngquymô tưbảnbằngcáchTBhóam.
-Nguồngốccủatíchlũytưbảnlàm-LĐkhôngcôngcủa CN – Tích lũy làm
choQHSXTBCNtrởthànhthốngtrịvàmởrộngsựthốngtrị.
-Quymôtíchlũyphụthuộcvào: Trình độ bóc lột giá trị thặng dư; Năng suất
laođộng;Chênhlệchgiữatưbảnsử dụng và tư bản tiêu dùng; quy mô của tư bảnứngtrước.
Câu13:Tíchtụtưbảnvàtậptrung tư bản là gì? So sánh sự giống và khác nhaugiữachúng,nêuvídụ?
- Tích tụ tư bản: Làsựtăngthêmcủaquymôtưbảncábiệtbằngcáchtư bảnhóam/m2.
- Tập trung tưbản:làquátrìnhlàmtăngquymôtưbảncábiệtbằngcách
hợpnhấtcáctưbảncábiệttạothànhtưbảncábiệtlớnhơn.
- Sosánhgiữatíchtụvàtậptrungtưbản:
+ Giốngnhau:Đềulàmtăngquymôtưbảncábiệt + Khácnhau: Chỉtiêu Tíchtụtưbản Tậptrungtưbản LàmtăngquymôTBXH Khônglàmtăngquymô TBXH Nguồngốc m TBcósẵntrongxãhội
Quan hệ bóc lột giữa giai Quan hệ cạnh tranh trong Phảnánh
cấp tư sản vớigiaicấpcông nộibộgiaicấptưsản quanhệ nhân - Vídụ:
+ Tíchtụtưbản:Mộtnhàmáysảnxuấtbanđầucó100máymóc.
Saumộtthờigianhoạtđộng,nhàmáysửdụnglợinhuận thu được
đểmuathêm50máymócmới.Nhưvậy,quymôtưbản của nhà máyđãtănglên.
+ Tập trungtưbản:HaicôngtyAvàBhoạtđộngtrongcùnglĩnh
vực.Saumộtthờigiancạnhtranh,côngtyAmualạicôngtyB.
Như vậy, công ty A đã tập trungđượcvốntừhaicôngty,trởthành mộtnhàtưbảnlớnhơn.
Câu 14: Khái niệmchiphísảnxuất,lợinhuận,sosánhgiátrịthặngdư–m vàlợinhuận–p?
- Chiphísảnxuất:làphầngiátrịcủahànghóa,bùlạigiá cả của những tư
liệu sản xuất đã tiêu dùng và giá cả của sứclaođộngđãđượcsửdụngđể
sản xuất ra hàng hóa. (Số tiền nhàTBbỏramuac&vđểsảnxuấtrahàng hóa)
- Lợi nhuận chính là giátrịthặngdưđượccoilàconđẻcủachiphísản xuấtTBCN(doksinhra).
- Sosánhgiữagiátrịthặngdưvàlợinhuận:
+ Giống nhau: cả lợi nhuận (p) và giá trị thặng dư (m) đều cóchung
mộtnguồngốclàkếtquảlaođộngkhôngcôngcủacôngnhân.
+ Khác nhau: phạm trù giá trị thặng dư phản ánh đúngnguồngốcvà
bản chất của nó là kết quả của sự chiếm đoạtlaođộngkhôngcông
của công nhân, còn phạmtrùlợinhuậnchẳngquachỉlàmộthình
tháithầnbíhóacủagiátrịthặngdư.
Câu15:Tỷsuấtlợinhuậnp’tínhnhưnào,ýnghĩacủanó?
Tỷ suất lợi nhuận (p’): Là tỷ lệ phần trăm giữa lợi nhuận và toàn bộ giá trịcủa tưbảnứngtrước.