Tác phẩm BMĐT
Bài tập số 2 (tin BMĐT)
Từ văn bản dưới đây, thử sáng tạo một tin để đăng tải trên báo mạng điện tử.
Thời gian nộp: trước 3.9, lớp trưởng tổng hợp và gửi lại cho cô trên drive, các
thành viên không tạo folder riêng.
Có vấn đề gì không hiểu hay thắc mắc, báo lại cô.
Tăng cường giám sát sức khỏe động vật hoang dã tại Việt
Nam nhằm giám sát và ứng phó hiệu quả với các bệnh dịch mới nổi
Hà Nội, ngày … tháng …. năm:Khoảng60đạidiệncáccơquantrongnướcvàquốctế,các
tổchứcphichínhphủđãthamdựhộithảotổngkếtdựán‘Giámsátsứckhỏeđộngvậthoang
dã-WildHealthNet’tạiViệtNamdotổchứcWildlifeConservationSociety(WCS)vàCụcThú
y,BộNôngnghiệpvàPháttriểnNôngthôn(BộNN&PTNT)phốihợpthựchiện,vớisựhỗtrợ
củaChươngtrìnhGiảmthiểuMốiđedọaSinhhọc(BTRP)củaCơquanGiảmthiểuCácmối
ĐedọaQuốcphòng(DTRA)thuộcBộQuốcphòngHoaKỳ.ĐạidiệncủaCụcThúy,Bộ
NN&PTNT,ViệnVệsinhDịchtễTrungương(ViệnVSDTTƯ),BộYtế;CụcYtếdựphòng,
ChicụcThúyVùngVI,ChicụcThúyVùngVII;cácChicụcKiểmlâmđịaphươngvàChicục
ChănnuôivàThúytỉnhĐồngNai,BìnhPhước,NghệAn,ChicụcChănnuôiThúyvàThủy
sảntỉnhĐồngThápvàđạidiệntừcácvườnquốcgiavàcáctổchứcbảotồn;đạidiệnphòng
thínghiệmTrungtâmChẩn đoánThúyTrung ươngvàHọcviệnNôngnghiệpViệtNam
(VNUA)cũnggópmặttrongbuổihộithảo.
Trongsuốthaithếkỉqua,cáctácđộngvàthayđổidoconngườigâyrađốivớihệsinhtháiđã
làmgiatăngsựtươngtácvàlâytruyềncáctácnhângâybệnhgiữađộngvậthoangdã
(ĐVHD),độngvậtnuôivàconngười.Hơnhaiphầnbađộngvậthoangdãbiếnmấtchỉtrong
chưađầynửathếkỷ,cụthể,68%giốngloàithúhoangbịtuyệtdiệtchỉtừnăm1970đến2016.
Điềucầnđặcbiệtchúýlàtỉlệnàytiếptụcgiatăngvớitốcđộnhanhhơngấpbội.Giámsát
sứckhỏeĐVHDđượcxácđịnhlàmộtyếutốquantrọngtrongcôngcuộcbảotồnĐVHDvàlà
mộtthànhphầnkhôngthểthiếutrongmạnglướigiámsátMộtSứckhỏe-vớimụctiêuđưa
giámsátĐVHDvàophươngpháptiếpcận“pháthiện,ngănchặn,ứngphó”củacộngđồngy
tếtoàncầu.GiámsátsứckhỏeĐVHDlàviệclàmcầnthiếtđểpháthiện,quảnlýmầmbệnh
đedọatớiquầnthểĐVHDnhưvi-rútDịchtảlợnchâuPhivàđểhiểuhơnvềtìnhhìnhdịchtễ
củacácmầmbệnhcónguồngốctừĐVHDnhưcácvi-rútSARS-CoV-1,Ebola,MERS-CoV,
Nipah,CúmgiacầmvàSARS-CoV-2,tácnhângâynênđạidịchCOVID-19.
NhằmhỗtrợnângcaonănglựccủaViệtNamtrongcôngtácpháthiệnvàngănchặncáctác
nhân  gây bệnh  lây  lan,  cũng như  ứng  phó  với  dịch bệnh  liên  quan  đến  ĐVHD,  dự  án
WildHealthNetđãtriểnkhaicáchoạtcáchoạtđộngtậphuấn,sángkiếnpháttriểnchínhsách
vàthiếtkếkỹthuậtgiámsátdịchbệnhnhằmkiểmsoátnhữngmầmbệnhnguyhiểmđặcbiệt
trênĐVHDvàtăngcườngnănglựctronghệthốngcáccơquanchínhphủViệtNamcấp
TrungươngvàcáctạitỉnhNghệAn,ĐồngNai,ĐồngThápvàBìnhPhước,hướngtớixây
dựngmạnglướiquốcgiagiámsátsứckhỏeĐVHDhiệuquả.
Trướcnhữngtácđộnglớnvềantoànsinhhọc,kinhtếvàbảotồntừcácbệnhmớinổivàtái
nổi,dựánWildHealthNetđãphốihợpchặtchẽvớicáccơquannhànướctạiViệtNamđểlàm
rõvaitròvàtráchnhiệmtrongcôngtácpháthiệncáctácnhângâybệnhtrênĐVHD,cácbước
thựchiệnvàtraođổithôngtinnhằmứngphóvớidịchbệnhvàxácđịnhcáctácnhângâybệnh
ưutiên.DựánđãphốihợpvớiViệnVệsinhdịchtễTrungương,CụcThúyvàcácChicục
Thúy/ChănnuôithúycáctỉnhĐồngNai,ĐồngTháptriểnkhaicáchoạtđộnggiámsátchủ
độngtạithựcđịavớivi-rútCúmgiacầm,DịchtảlợnChâuPhi,Corona,Rickettsiavàvi-rút
hantatrêncácloạiĐVHDtạinhữngkhuvựcnguycơcaocósựtươngtácgiữaĐVHD,động
vậtnuôithôngthườngvàconngười.Kếtquảthuđượclànăm2019,dựánđãpháthiệnvi-rút
DịchtảlợnChâuPhitrênlợnrừngtạitỉnhĐồngNaivàsauđólàvi-rútCúmgiacầmđộc
lựccaoH5N1trêncáccáthểchimhoangdãbệnhvàchếttạitỉnhĐồngThápnăm2021.Các
kếtquảđềuđượcchiasẻvàbáocáotớiCụcThúy.Dựánđãthuthậpđược3.439mẫusinh
phẩmtừ1.213cáthểĐVHDbaogồmcácloàidơi,têtê,lợnrừng,thúănthịt,gặmnhấm,chim
hoangdãvàlinhtrưởngvàtiếnhànhchẩnđoánvớicácmầmbệnhưutiên.
DựánWildHealthNetcũngđãtăngcườngcáchoạtđộnggiámsátbịđộngthôngquagiatăng
việcpháthiệnvàđiềutracácbáocáocabệnh,chếttrênĐVHDtrongmạnglướibaogồmsáu
(06)vườnquốcgia(VQG),khubảotồntạiViệtNam,baogồmVQGCátTiên,VQGPùMát,
VQGBùGiaMập,VQGTràmChimvàrừngphònghộTânPhúvàKhuBảotồnthiênnhiên-
vănhóaĐồngNai,đồngthờicảithiệnthờigianbáocáovàứngphókhipháthiệnĐVHD
bệnh/chết.DựánWildHealthNetđãtậphuấncho125họcviênlàcáccánbộkhoahọc,cánbộ
kiểmlâm,bảovệrừng,bácsĩthúyvàcáccánbộthúyvềquytrìnhđiềutracáccabệnh,chết
trênĐVHD,sửdụngphươngtiệnphònghộcánhânđúngcách,phươngphápmổkhámxác
độngvậtvàthuthậpmẫusinhphẩm.Dựáncũngđãtổchứcbacuộctậphuấnbồidưỡngvà
cậpnhậtkỹthuậttạitỉnhNghệAn,ĐồngNainhằmđánhgiásựmứcđộhiểubiếtcủacáchọc
viên,cũngnhưtăngcườngnănglựctrongviệcbáocáocabệnh,chếttrênĐVHD.Thôngqua
mạnglưới,dựánđãnhậnđược18báocáotừcácVQG,khubảotồnthamgiavàomạnglưới
giámsátvềviệcpháthiệnĐVHDbịchết,chủyếubaogồmcácloàilinhtrưởng,voi,têtêvà
lợnrừng.Cácmẫusaukhithuthậpđượcsànglọcvớicácmầmbệnhnguyhiểmđặcbiệtưu
tiênvàđềuchokếtquảâmtính.
DựánWildHealthNetđãxácđịnhvàthayđổibộcôngcụthuthậpvàquảnlýdữliệunhằmmô
phỏngvàhỗtrợthựchànhtốtnhấtvềbáocáogiámsátsinhhọcvớicácsựkiệnvàpháthiện
thuđượctừdựán.Dựánđãxâydựngbộcôngcụhỗtrợthuthậpthôngtindữliệusứckhỏe
ĐVHDtheomộtmẫuchuẩn(cótênTiếngAnhlàSMARTforHealth).Dựáncũngđãchỉnh
sửavàápdụnghệthốngquảnlýthôngtingiámsátsứckhỏeĐVHD(WHIP)đểlưutrữcácdữ
liệucủadựán.Hiệntại,dựánđãgiớithiệuvềWHIPvàmởtoànquyềntruycậpvàohệthống
nàyvớiCụcThúy.
Tạihộithảo,cácđạibiểuđãthảoluận,chiasẻkinhnghiệmvàhiểubiếttừviệctíchcựctham
giavàomạnglướigiámsátsứckhỏeĐVHDvàcáchthứcđểmạnglướigópphầnhỗtrợphát
triểnhệthốnggiámsátsứckhỏeĐVHDtạiViệtNam.
TS.NguyễnVănLong,QuyềnCụctrưởng,CụcThúy,BộNN&PTNTchiasẻ:“Việt Nam chia
sẻ mối lo ngại của toàn cầu về hệ thống quản lý dịch bệnh quốc gia liên quan đến sức khỏe
ĐVHD. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng nhận thấy rõ những nguy cơ từ các dịch bệnh mới nổi và
tái nổi do Việt Nam có những đặc điểm về địa lý, sinh học và văn hóa xã hội dẫn tới sự tương
tác rất lớn giữa người và ĐVHD. Trong tình hình đó, dự án ‘Giám sát sức khỏe ĐVHD –
WildHealthNet’ đã thúc đẩy việc lồng ghép, đưa các bệnh trên ĐVHD vào các hệ thống giám
sát sức khỏe động vật quốc gia nhằm xác định và giải quyết các mối đe dọa về dịch bệnh cho
ĐVHD, động vật nuôi thông thường và con người.”
Tạihộithảo,mộtsốbấtcậpcòntồntạitronghệthốnggiámsátsứckhỏeĐVHDđãđượcxác
định.Cácđạibiểucũngđãthảoluậnvềcáccơhộităngcườnghợptácbềnvữngđangành
nhằmgiảiquyếtcácvấnđềnổibật,trongđóbaogồmcơchếphốihợpgiữacáccơquanliên
quannhằmhỗtrợthiếtlậpmộthệthốnggiámsátbềnvữngcấpquốcgiavềgiámsátsức khỏeĐVHD.
BàHoàngBíchThủy,GiámđốcQuốcgia,TổchứcWCS,chiasẻ:“Chúng tôi hướng đến xây
dựng một hệ thống giám sát có thể triển khai và đáp ứng được các yêu cầu cũng như nguy cơ
khác nhau hiện đang tồn tại ở nhiều khu vực khác nhau có tương tác giữa người và ĐVHD,
đồng thời tối ưu hóa các hệ thống giám sát sức khỏe động vật hiện tại. Quá trình xây dựng hệ
thống giám sát sức khỏe ĐVHD trong dự án WildHealthNet đã có sự hợp tác của các cơ quan,
đơn vị thuộc lĩnh vực Thú y, Y tế công cộng, các cơ quan quản lý ĐVHD và các tổ chức bảo
tồn ĐVHD. Chỉ khi có được sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả, chúng ta mới có thể tối ưu hóa
mối liên kết giữa các hệ thống giám sát trong từng lĩnh vực được xây dựng theo hướng tiếp
cận Một Sức Khỏe.”
HộithảocònlàcơhộiđểghinhậnnhữngnỗlựcvàquantâmcủaCụcThúytrongviệctiếp
tụcpháttriểngiámsátsứckhỏeĐVHDtạiViệtNamthôngquasựphốihợpgiữacácđốitác
trongmạnglướivớicácngànhnôngnghiệp,môitrườngvàytế.Bêncạnhđó,hộithảocũnglà
mộtcơhộiđểvạchracácbướctiếptheonhằmhướngdẫnchuyểnđổisangmộtbộmáyquản
lýhoànthiệnhơnvềgiámsátĐVHDvàđiềuphốimạnglướigiámsátsứckhỏeĐVHDcấp
quốcgia.Ngoàira,hộithảocònlàcơhộikếtnốivớicácsángkiếngiámsátMộtsứckhỏedo
ChínhphủĐức,LiênminhChâuÂu,ChínhphủHoaKỳ,NgânhàngThếgiớivàLiênminhba
bênmởrộng(FAO,WHO,OIE,vàUNEP)hỗtrợnhằmthúcđẩygiámsátMộtsứckhỏe.