Bài tập thừa kế - Luật dân sự | Trường Đại học Kinh tế – Luật

lOMoAR cPSD| 45943468
BÀI TẬP THỪA KẾ - LUẬT DÂN SỰ
Tình huống 1. A có vợ là B, tài sản chung của A và B là 1,2 tỷ đồng. A chung sống như vợ
chồng với C, tài sản chung của A và C là 600 triệu đồng. A chết, tiền mai táng cho A hết 50 triệu
đồng. Tiền phúng viếng thu được 100 triệu đồng. Xác định DSTK của A.
Tình huống 2. A và B là vợ chồng. Khi A chết, A trích 100 triệu đồng từ tài sản chung để làm
mai táng cho A. Sau khi trừ đi tiền mai táng, tài sản chung của A và B còn 800 triệu đồng. Hãy xác định DSTK của A.
Tình huống 3. Vợ chồng A và B có 2 đứa con là C, D. C có một người con là M. Tháng 1/2017,
ông A bị tại nạn qua đời. Trước đó , ông A có để lại di chúc cho C và D mỗi người 1/2 di sản của
mình. Bà B lo mai táng cho ông A hết 20 triệu đồng. Qua sự kiện trên bà B làm đơn kiện ra tòa
án H để yêu cầu hưởng di sản thừa kế của ông A. Tòa án xác định tài sản chung của A và B là
400 triệu đồng. Sau khi ông A qua đời 5 tháng thì C cũng mất. Hãy chia thừa kế trong TH trên.
Tình huống 4. Năm 1980, Ông A kết hôn với bà B. Năm1991, bà B sinh được 3 người con C, D
, E. Năm 2016, ông A chết để lại di chúc cho C toàn bộ di sản của mình. Năm 2017, bà B chung
sống với ông F và nhận một người là con nuôi là H theo quy định pháp luật. Cuối năm 2010, bị
cảm đột ngột nên bà B qua đời không kịp chăng chối điều gì. Hãy chia thừa kế trong trường hợp
này biết rằng: Tài sản chung của A và B là 500 triệu đồng, tài sản của bà B từ khi chung sống
với ông F là 200 triệu đồng. Tình huống 5.
Ô A kết hôn với bà B sinh được 5 người con. Anh con cả đã chết để lại 2 con: 1 trai & 1 gái đã
thành niên. Gia tài của Ô bà gồm 2 ngôi nhà: 1 ngôi nhà trị giá 100 triệu đồng, 1 cái trị giá 200
triệu đồng. Trước khi chết Ô A lập di chúc cho bà B một ngôi nhà trị giá 100 triệu đồng. Biết đứa
con trai út của Ô bà đã sinh được 1 cháu trai đã thành niên. Sau đó anh con trai út này đã bị tai
nạn & bị tâm thần. Anh (chị) hãy chia tài sản của ông A? Tình huống 6:
Ông thịnh đã ly hôn với vợ và có 2 người con riêng là Hòa và Bình. Bà
Nguyệt (chồng chết) có 2 người con riên là Xuân và Hạ.
Năm 1993 ông thịnh kết hôn với bà Nguyệt và sinh được 2 người con là Tuyết và Lê.
Để tránh sự bất hòa giữa mẹ kế và con chồng , ông Thịnh cùng bà Nguyệt mua một căn nhà để bà
Nguyệt cùng các con là Xuân, Hạ, Tuyết, Lê ở riêng. Trong quá trình chung sống, ông Thịnh
thương yêu Xuân và Hạ như con ruột, nuôi dưỡng và cho 2 người ăn học đến lớn.
Hòa kết hôn với Thuận có con là Thảo.
Xuân kết hôn với Thu có con là Đông.
Hòa bị tai nạn chết vào năm 2016. Ông thịnh bệnh chết vào năm 2017. Xuân cũng chết vào năm 2018. 1 lOMoAR cPSD| 45943468
Sau khi ông thịnh qua đời gia đình mâu thuẫn và xảy ra tranh chấp về việc chia di sản của ông thịnh
Qua điều tra được biết: Ông thịnh có tài sản riêng là 220 triệu đồng. và có tài sản chung với bà
nguyệt( căn nhà bà nguyệt và các con đang sống) trị giá 140tr đồng.Hòa và Thuận có tài sản
chung là 120tr đồng. Xuân và thu có tài sản chung là 100tr.
Hãy phân chia di sản của ông Thịnh. Tình huống 7:
Du và Miên là 2 vợ chồng, có 3 con chung là Hiếu – 1982, Thảo và Chi sinh đôi – 1994.
Do bất hòa, Du và Miên đã ly thân, Hiểu ở với mẹ còn Thảo và Chi sống với bố.
Hiếu là đứa con hư hỏng, đi làm có thu nhập cao nhưng luôn ngược đãi, hành hạ mẹ để đòi tiền ăn
chơi, sau 1 lần gây thương tích nặng cho mẹ, hắn đã bị kết án.
Năm 2007 Bà Miên mất, trước khi chết bà miên có để lại di chúc là cho trâm là e gái 1 nửa số tài sản của mình.
Khối tài sản chung của Du và Miên là 790 triệu
1. Chia thừa kế trong tr hợp này
2. Giả sử cô Trâm khước từ nhận di sản thừa kế, di sản sẽ phân chia thế nào. Tình huống 8:
A, B kết hôn năm 1950 có 4 con chung C,D,E,F. Vào năm 1957, A – T kết hôn có 3 con chung
H,K,P. Năm 2017, A, C qua đời cùng thời điểm do tai nạn giao thông. Vào thời điểm C qua đời
anh đã có vợ và 02 con G,N. Sau khi A qua đời để di chúc lại cho C ½ di sản, cho B,T mỗi người
¼ di sản. Sau khi A qua đời B kiện đến tòa xin được hưởng di sản của A. Tòa xác định tài sản
chung A,B=720 tr , A,T= 960 tr. Chia thừa kế trong trường hợp trên? Tình huống 9:
Hãy chia tài sản thừa kế trong trường hợp sau.
Ông A và bà B kết hôn năm 1950 là có bốn người con chung là C, D, E, F. Vào năm 1959 ông A
kết hôn với bà T, và có ba người con chung là H, K, P. Tháng 3 năm 2007 ông A và anh C chết
cùng thời điểm do tai nạn giao thông. Vào thời điểm anh C qua đời anh đã có vợ là M và hai con
là G và N. Ông A qua đời có để lại di chúc cho anh C 1/2 di sản, cho bà B và T mỗi bà 1/4 di sản.
Biết tài sản chung hợp nhất của A và B là 720 triệu đồng, của A và T là 960 triệu đồng. (Hôn nhân
của ông A với bà T là hợp pháp) Tình huống 10:
– Anh Hải và chị Thịnh kết hôn năm 2005 ,họ có 2 con là Hạ sinh năm 2011 và Long sinh năm2014 2 lOMoAR cPSD| 45943468
– Do cuộc sống vợ chồng không hoà thuận , vợ chồng anh đã ly thân . Hạ và Long sống với mẹ
,còn anh Hải sống với cô nhân tình là Dương .
– Ở quê anh Hải còn người cha là ông Phong và em ruột là Sơn . Nhân dịp lễ 30/4-1/5/2016 anhvề
quê đón cha lên chơi nhưng không may bị tai nạn . Vài ngày trước khi chết trong viện , anh di
chúc miệng ( trước nhiều người làm chứng ) là để lại toàn bộ tài sản của mình cho cô Dương .
– 5 ngày sau khi anh Hải chết , ông Phong cũng qua đời .
– Chị Dương đã kiện tới toà án yêu cầu giải quyết việc phân chia di sản thừa kế . – Biết rằng :
Tài sản chung của anh Hải và chị Thịnh là 2400 triệu đồng Tài sản của
ông Phong ở quê là 600 triệu đồng . – Giải quyết vụ việc trên ? – Giả sử :
Anh Hải có di chúc hợp pháp để lại toàn bộ tài sản của mình cho cô dương
Cả anh Hải và ông Phong đều chết cùng thời điểm trong bệnh viện( cái này khác
với phía trên vì bài tập gồm nhiều phần nên em cứ đánh cả phần ông P chết sau a Hải 5
ngày ) Tài sản của 2 người sẽ được phân chia như thế nào? Tình huống 11:
Ông A kết hôn với bà B và có hai người con chung là C sinh năm 1976 và D sinh năm 1980. C bị
tâm thần từ nhỏ, D có vợ là E và có con là F,G,H. Vợ chồng D không có tài sản gì và sống nhờ nhà
của ông bà A – B. Năm 2015, bà B lập di chúc để lại cho D 1/3 tài sản của bà. Tháng 10/2016, D
chết. Tháng 01/2017, bà B chết.
Chia di sản của bà B biết rằng, căn nhà là tài sản chung của ông A, bà B trị giá 1 tỷ đồng. Biết Tình huống 12:
Ông A kết hôn với bà B năm 1952 sinh ra anh C (năm 1954) chị D (1956).
Năm 1965, ông A và bà B phát sinh mâu thuẫn và đã ly hôn. họ thống nhất thỏa thuận bà B nhận
cả ngôi nhà đang ở (và nuôi chị D), ông A nhận nuôi anh C và được chia một số tài sản trị giá là
20 triệu đồng. năm 1968 ông A dùng số tiền trên để xây dựng 1 căn nhà khác.Tháng 9/1970 ông A
kết hôn với bà T sinh ra được 2 người con là E (1972) vÀ F (1978). Hai ông bà sống trong căn nhà
mới này và ông A tuyên bố nhà là của riêng không nhập vào tài sản chung.
Tháng 10/1987 ông A chết để lại di chúc hợp pháp cho anh C hưởng 1/2 di sản của ông. Riêng
ngôi nhà ông để lại cho bà T dùng làm nơi thờ cúng mà không chia thừa kế. Tháng 1/1991, anh C
yêu cầu bà T chuyển nhà cho mình nhưng bà không chịu nên anh C đã hành hung gây thương tích cho bà T. 3 lOMoAR cPSD| 45943468
Đến tháng 5/2001, chị D có đơn gửi tòa án yêu cầu chia di sản thừa kế của bố. Qua điều tra xác
định: ngôi nhà của ông A trị giá 30 triệu đồng, ông A và bà T tạo lập được khối tài sản trị giá 60
triệu đồng. Hãy chia di sản thừa kế trên. Tình huống 13:
Ông A, bà B kết hôn với nhau và có hai người con chung là C, D. Năm 2004, ông A bỏ nhà chung
sống với bà H như vợ chồng và có con chung là E sinh năm 2005 và F sinh năm 2007. Năm 2016,
ông A viết di chúc chia cho bà B ½ di sản, bà H ¼ di sản. Năm 2017, ông A chết. Tài sản chung
giữa A và B là 200 triệu, ông A và bà H có tài sản chung là 600 triệu. Hãy chia di sản của ông A Tình huống 14:
Ông Quảng có một người con duy nhất là ông Đại, ông Đại có vợ là bà Tiểu. Hai người có với
nhau được ba người con là anh Hảo, 34 tuổi, bị bệnh down; anh Hiều 28 tuổi và anh Hạo 9 tuổi.
Anh Hiều có vợ là chị Xiếu và có được một người con gái 2 tuổi là Hiền. Ngày 24/01/2010 ông
Đại lập di chúc chia cho anh Hảo 1 tỷ 200 triệu đồng và cho anh Hiều 800 triệu đồng. Ngày
28.07.2010 anh Hiều chết vì bị tai nạn giao thông. Một năm sau ngày anh Hiều chết thì ông Đại
cũng qua đời vì bệnh ung thư. Anh chị hãy phân chi di sản của ông Đại. Biết rằng di sản ông Đại
để lại là 4 tỷ đồng tiền mặt và di chúc mà ông Đại lập đủ điều kiện đối với người lập di chúc, đúng hình thức và hợp pháp. Tình huống 15
Vợ chồng A và B có 2 con chung là C và D. C có vợ là H và có 2 con chung là E và F. A và C chết
cùng thời điểm. Di sản của A là 720 triệu.
Trường hơp 1: chia di sản của A cho những người có quyền thừa kế
Trường hợp 2: A để lại di chúc truất quyền thừa kế của B,C,D và cho K hưởng 2/3 di sản, 1/3 di
tặng cho M. Bà B khởi kiện lên tòa xin thừa kế di sản của A. Hãy chia di sản của A cho người có quyền thừa kế. Tình huống 16:
Ông A kết với bà B sinh ra 3 người con C, D, E. Năm 2000, anh C kết hôn với chị F; vào thời gian
này 2 người tạo dự đc ngôi nhà 800 triệu. Anh C bàn với chị F thuế chấp ngôi nhà lấy 100 triệu
làm ao nuôi cá basa, nhưng chị F khôg đồng ý. Sau đó anh C đi vay với hình thức tín chấp. Năm
2009, anh C chết kô để lại di chúc.
Năm 2010, ông A chết để lại tài sản 1 tỷ 6. Ông có di chúc là cho anh C và D mỗi người 200 triệu…
Hãy chia thừa kế trong thời điểm trên? Tình huống 17: 4 lOMoAR cPSD| 45943468
Tháng 4 năm 2016, ông Nam đến phòng công chứng làm di chúc để định đoạt số tiền gửi tiết kiệm
là 200 triệu đồng mà ông được hưởng thừa kế từ cha, mẹ ruột của ông. Theo di chúc, ông Nam để
lại toàn bộ số tiền này cho Hoàng – 20 tuổi, là con của ông với vợ là bà Nguyệt. Phần căn nhà của
vợ chồng ông Nam không được làm di chúc. Ngoài ra, ông Nam và bà Nguyệt còn có 1 người con
là Hải (12 tuổi, vào thời điểm ông Nam chết), nhưng do nghi ngờ Hải không phải là con của mình
nên trong di chúc ông Nam không nhắc đến Hải.
Hãy phân chia tài sản của ông Nam, giả sử tháng 2 năm 2017, ông Nam chết. Tình huống 18:
Ông A kết hôn với bà B, có 2 con là C và D. Khi D được 2 tuổi, ông A và bà B đã cho đi làm con
nuôi gia đình ông X. Quá trình chung sống ông bà tạo dựng được tài sản chung trị giá 220 triệu.
Năm 2008, bà B chết, ông A lo mai táng hết 20 triệu. Năm 2009, ông A kết hôn với bà M, sinh
được 1 người con là N và cùng tạo lập khối tài sản chung trị giá 180 triệu. Năm 2016, ông A lập
di chúc hợp pháp có nội dung “cho N hưởng 1/2 tài sản của ông A”. Năm 2017, ông A chết Sau
đám tang ông A, chị C yêu cầu bà M cho mình hưởng thừa kế, Bà M không những không đồng ý
mà còn tìm cách giết C. Rất may, sự việc được phát hiện kịp thời nên C chỉ bị thương nhẹ. Bà M
bị toà án xử 3 năm tù giam
Anh/chị hãy giải quyết việc chia TK nói trên.
(Biết rằng: Cha mẹ ông A và bà B đều đã chết trước ông A và bà B. Tình huống 19:
Năm 1992, Ô A kết hôn với bà B. Ô bà sinh được 3 con là M, N, C. Năm 2015, M kết hôn với E
sinh được H & X. N lấy chồng sinh được con là K & D. Tháng 3/2017 Ô A chết để lại di chúc cho
X & N. Qua quá trình điều tra thấy rằng Ô A lập di chúc không hợp pháp. Biết rằng tài sản của
ông A là 200 triệu VNĐ. Tài sản chung của Ô bà là 100 triệu VNĐ. Bà B mai táng cho ông A hết
40 triệu. Hãy chia tài sản thừa kế. Tình huống 20:
Năm 1973 Ô Sáu kết hôn với bà Lâm và có hai người con là Hoa (sinh năm 1975) và Hậu (Sinh
năm 1977) đồng thời ông cũng tạo lập được một ngôi nhà thuộc sở hữu chung hợp nhất giá trị 180
triệu. Năm 1982, vì muốn có con trai nối dõi và có sự đồng ý của bà Lâm, ông Sáu sống như vợ
chồng với bà Son và có hai con trai là Tấn (sinh năm 1983) và Thanh (sinh năm 1985) và cùng sống tại nhà bà Son.
Năm 1991 bà Lâm bị bệnh nặng, vì Hoa là người chăm sóc chính nên bà đã lập di chúc cho Hoa 5 lOMoAR cPSD| 45943468
2/3 di sản và hai năm sau thì bà Lâm chết. Năm 1997, Hoa kết hôn với Khôi và có một người con
là Bôn. Cùng năm đó ông Sáu và bà Son tiến hành đăng ký kết hôn tại UBND phường. Năm 1998,
Hoa bị tai nạn xe máy chết đột ngột nên không để lại di chúc.
Ông Sáu lập di chúc cho Bôn là 2/3 di sản của ông. Năm 2000, ông Sáu chết , chi phí mai tang hết
5 triệu. Tháng 1 năm 2001 các con của ông Sáu khởi kiện đòi chia tài sản thừa kế của ông.
Qua điều tra, tòa án xác định được:
– Tài sản chung hợp nhất của ông Sáu và bà Son là 80 triệu.
– Tài sản của ông Sáu có trước khi kết hôn không nhập nào tài sản chung với bà Son.
Yêu cầu hãy chia thừa kế trong trường hợp trên. Tình huống 21:
Ông A và bà B có 3 người con là C,D,E. tài sản chung của ông A và bà B là ngôi biệt thự trị gía
3.6 tỷ VĐN. Năm 2003 ông A lập di chúc với nội dung: “Để lại 1/3 di sản cho vợ và các con. 1/3
di sản cho E quản lý để lo cho việc thờ cúng. 1/3 di sản còn lại di tặng cho bà H”. Hãy giải quyết
tranh chấp thừa kế giữa các bên trong các tình huống sau:
+ Năm 2006 di sản của ông A được phân chia cho các thừa kế. Trước khi chi di sản thừa kế của
ông A, ông M đã xuất trình một biên nhận vay tiền có chữa ký của ông A, để ngày 01/01/2005, với
nội dung ông A vay của ông M số tiền là 300tr đồng.
+ Năm 2006, di sản của ông A đưaợc phân chia cho các thừa kế. Sau khi phân chia di sản thừa kế
của ông A xong (01/2007), thì ông M đã xuất trình một biên nhận vay tiền có chữ ký của ông A,
để ngày 01/01/2005 với nội dung ông A vay của ông M số tiền là 300tr đồng. Tình huống 22:
Hậu và Minh kết hôn năm 1983, có 2 con gái là Xuân sinh năm 1984, Yên sinh năm 1993. Năm
2000, Hậu đi xuất khẩu lao động ở Hàn Quốc và chung sống như vợ chồng với Thủy, 2 người có
1 con chung là Sơn sinh năm 2003.
Ngày 11-2007,Hậu về nước và li hôn với Minh. Tòa án đã thụ lý đơn.
Ngày 8-1-2008, Hậu chết đột ngột và không để lại di chúc.
Thủy đến đòi chia tài sản thừa kế của Hậu, nhưng gia đình Hậu không đồng ý, Vì vậy Thủy làm đơn kiện.
Biết: Hậu và Thủy có khối tài sản chung là 3 tỷ, Hậu và Minh có tài sản chugn là 980 triệu, trong
thời gian Hậu đi xuất khẩu lao động không gửi tiền về, Mai táng cho hậu hết 20 triệu. 6 lOMoAR cPSD| 45943468
1. Hãy chia thừa kế trong trường hợp trên
2. Giả sử a Hậu để lại di chúc miệng và được nhiều người chứng kiến là để tài sản cho Thủy,Sơn,
Xuân mỗi người 1 phần đều nhau. Chia thừa kế trong trường hợp trên. Tình huống 23:
Ông A và bà B là vợ chồng, 2 người có tài sản chung là 600tr. Bà B có tài sản riêng là 180tr. Họ
có 3 người con, C (20t) đã trưởng thành, có khả năng lao động; D, E (14t) chưa có khả năng lao
động. Bà B chết, di chúc hợp pháp cho M 100 triệu; hội người ngèo 200 triệu. Tính thừa kế của
những người trong gia đình bà B? Tình huống 24:
Ông A bị bênh qua đời mà không để lại di chúc.Tài sản của ong gồm 1 ngôi nhà 200tr , 1 xe máy
50tr+ 200tr tiền mặt.Người thân của ông gồm : bố đẻ, vợ, 2 con đẻ và 1 cháu ruột. Hãy áp dụng
BLDS 2015 để chia tài sản thừa kế trong TH trên. Tình huống 25:
Sơn và Hà là vợ chồng có tài sản chung là 1,8 tỷ đồng. Họ có hai con là Hạnh(15 tuổi) và Phúc
(20 tuổi). Vừa qua, Sơn và Hạnh đi xe bị tai nạn. Lúc hấp hối, Sơn có di chúc miệng trước nhiều
người làm chứng là để lại toàn bộ tài sản cho Phúc và Hạnh. Sau khi để lại di chúc ông Sơn qua
đời. Vài giờ sau Hạnh cũng không qua khỏi.
Hãy cho biết Hà sẽ được hưởng bao nhiêu từ di sản của hai bố con Sơn và Hạnh? Biết rằng Hạnh
còn có tài sản trị giá 50 triệu do được bà ngoại tặng trước khi chết. (Lý giải vì sao?)
Tình huống 26.
H và L có con là P và Q (bị nghiện). P lấy vợ là N sinh được 2 người con là A và B ( cả 2 chưa
thành niên). Năm 2016, P chết không kịp để lại di chúc. Năm 2017, H cũng bị bệnh nên qua đời.
Trước khi chết H để lại di chúc cho 2 cháu A và B mỗi chãu 1/2 di sản của mình. Biết tài sản P và
N là 700 triệu đồng. Tài sản của H và L là 600 triệu đồng. Q chưa đến tuổi trưởng thành. H còn
có mẹ già đang sống ở quê nhà. Phân chia di sản thừa kế trong TH trên.
Tình huống 27. H và L có con là P và Q (bị nghiện). P lấy vợ là N sinh được 2 người con là A và
B ( cả 2 chưa thành niên). Năm 2016, P chết không kịp để lại di chúc. Năm 2017, H cũng bị bệnh
nên qua đời. Trước khi chết H để lại di chúc cho 2 cháu A và B mỗi chãu 1/2 di sản của mình.
Biết tài sản P và N là 700 triệu đồng. Tài sản của H và L là 600 triệu đồng. Q chưa đến tuổi
trưởng thành. H còn có mẹ già đang sống ở quê nhà. Phân chia di sản thừa kế trong TH trên.
Tình huống 28. . Ông A kết hôn với bà B và có ba người con chung là C, D, E (tất cả đã thành
niên và có khả năng lao động). E kết hôn với F và có hai người con chung là X và Y (tất cả đã 7 lOMoAR cPSD| 45943468
thành niên và có khả năng lao động). Trong thời kỳ hôn nhân hợp pháp với bà B, Ông A chung
sống như vợ chồng với bà K và có 2 người con chung là M và N (tất cả đã thành niên và có khả
năng lao động). Ông A còn có mẹ là bà Z. Chia di sản thừa kế của ông A trong những trường hợp sau:
1. A chết không để lại di chúc. Tài sản chung của ông A và bà B là 900.000.000 đồng (chín
trăm triệu đồng), tài sản chung của ông A và bà K là 600.000.000 đồng (sáu trăm triệu
đồng). Mai táng phí cho ông A hết 50.000.000 (năm mươi triệu đồng).
2. Ông A chết có để lại di chúc truất quyền thừa kế của bà B. Anh E chết trước ông A. Di sản
của ông A là 1.200.000.000 đồng (một tỷ hai trăm triệu đồng).
Tình huống 29 . Ông A kết hôn với bà B và có ba người con chung là C, D, E (tất cả đã thành
niên và có khả năng lao động). E kết hôn với F và có hai người con chung là X và Y (tất cả đã
thành niên và có khả năng lao động). Trong thời kỳ hôn nhân hợp pháp với bà B, Ông A chung
sống như vợ chồng với bà K và có 2 người con chung là M và N (tất cả đã thành niên và có khả
năng lao động). Ông A còn có mẹ là bà Z. Chia di sản thừa kế của ông A trong những trường hợp sau:
1. Ông A chết có để lại di chúc định đoạt cho bà B được hưởng 200.000.000 đồng (hai trăm
triệu đồng), cho K được hưởng 100.000.000 đồng (một trăm triệu đồng). Cho E hưởng
300.000.000 (ba trăm triệu đồng) nhưng E chết cùng thời điểm với ông A. Di sản của ông
A là 1.500.000.0000 đồng (một tỷ năm trăm triệu đồng).
2. Ông A chết để lại di chúc cho K được hưởng 1/2 tổng di sản, bà B bị tước quyền hưởng di
sản thừa kế. Di sản của ông A là 600.000.000 đồng (sáu trăm triệu đồng).
Tình huống 30 . Ông A và bà B là vợ chồng, có 3 người con chung gồm C, D, E. C, D đã thành
niên và có khả năng lao động; còn E 8 tuổi. Ông A và bà B có khối tài sản chung 2,4 tỷ đồng.
Ông A chết, hãy chia di sản thừa kế của A trong các trường hợp sau đây:
1. A chết không lập di chúc
2. A chết lập di chúc truất quyền thừa kế của E
3. A chết lập di chúc cho C hưởng 300 triệu đồng nhưng C chết cùng thời điểm với A. C có
2 con là M và N. Ngoài ra, trong di chúc A định đoạt cho D hưởng 200 triệu đồng.
Tình huống 31 . Ông A và bà B là vợ chồng, có 3 người con chung gồm C, D, E (C, D, E đều
đã thành niên và có khả năng lao động). A còn có một bà mẹ là bà K. Ông A và bà B có khối tài
sản chung 1,8 tỷ đồng. Ngoài ra, A còn chung sống như vợ chồng với F và có một con chung là
M. Số tài sản chung của A và F là 1,6 tỷ đồng. Khi A chết tiền làm mai táng cho A hết 100 triệu
đồng. Hãy chia di sản thừa kế của A trong các trường hợp sau đây:
1. A chết không lập di chúc.
2. A chết lập di chúc truất quyền thừa kế của B.
3. A chết lập di chúc cho C hưởng 100 triệu đồng; cho D hưởng 200 triệu đồng; cho E hưởng
1/2 số di sản còn lại và truất quyền thừa kế của K.
Bài 10. A kết hôn với B có 2 con là C, D, E. C, D đều đã thành niên và có khả năng lao động; E
chưa thành niên. Tài sản chung của A và B là 2 tỷ đồng. Ngoài ra, A còn chung sống như vợ
chồng với F và có con chung là K. Tài sản chung của A và F là 800 triệu đồng. 8 lOMoAR cPSD| 45943468
1. A chết, không để lại di chúc.
2. A chết lập di chúc truất quyền thừa kế của B.
3. A chết để lại di chúc, trong đó truất quyền thừa kế của E, cho C hưởng 1/2 di sản nhưng C
chết cùng thời điểm với A. C có 2 người con là M và N.
Tình huống 32 . A kết hôn với B có 2 con là C, D (C, D đều đã thành niên và có khả năng lao
động). A còn có mẹ là bà E. Tài sản chung của A và B là 2 tỷ đồng. Ngoài ra, A còn chung sống
như vợ chồng với F và có con chung là K. Tài sản chung của A và F là 800 triệu đồng.
1. A chết, không để lại di chúc.
2. A chết lập di chúc truất quyền thừa kế của E.
3. A chết để lại di chúc, trong đó truất quyền thừa kế của B, cho C hưởng 1/2 di sản nhưng C
chết cùng thời điểm với A. C có 2 người con là M và N.
Tình huống 33 . A và B là vợ chồng, có ba người con chung là C, D, E. C có vợ là C1 và có
con chung là C2 và C3. Tài sản chung của A và B là 2 tỷ đồng. A còn có mẹ là bà K. A chết, hãy
chia DSTK của A trong các trường hợp sau đây:
1. A chết không lập di chúc.
2. A chết lập di chúc truất quyền thừa kế của B.
3. A chết lập di chúc chia đều di sản thừa kế cho C, D, E
4. A chết lập di chúc cho C = 50 triệu; D = 100 triệu. Để cho C2 và C3 hưởng 1/8 số di sản
còn lại. Truất quyền thừa kế của K.
5. A chết lập di chúc cho D và E mỗi người 100 triệu; cho C hưởng ¼ số di sản còn lại nhưng
C chết cùng thời điểm với A. Truất quyền thừa kế của B.
6. A chết tháng 1/2017; C chết tháng 3/2017. Biết tài sản chung của C và C1 là 800 triệu
đồng. A chết không lập di chúc. C lập di chúc để lại toàn bộ tài sản cho C2 (lưu ý: Phần
này chia thừa kế cho cả A và C). THỪA KẾ THẾ VỊ
Trong trường hợp thừa kế theo pháp luật, có một trường hợp thừa kế đặc biệt đó là thừa kế thế
vi. Theo quy định tại điều 652 Bộ luật Dân sự 2015 thì thừa kế thế vị là “trường hợp con của
người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được
hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết
trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha
hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.” Lưu ý: –
Chia thừa kế thế vị chỉ áp dụng trong trường hợp người nhận di sản thừa kế chết trước
hoặccùng với thời điểm người để lại di sản thừa kế chết thuộc hàng thừa kế thứ nhất. 9 lOMoAR cPSD| 45943468 –
Chia thừa kế thế vị chỉ chia cho các con của người nhận di sản thừa kế chết trước hặc cùng
vớithời điểm người để lại di sản thừa kế chết, không chia cho vợ.
Trường hợp 1: Chia thừa kế thế vị trong trường hợp không có di chúc hoặc di chúc bị vô hiệu toàn phần
Trong trường hợp người để lại di sản chết mà không để lại di chúc hoặc di chúc không vô hiệu thì
phần di sản mà người này để lại sẽ được chia theo pháp luật.
Khi mở thừa kế, những người ở hàng thừa kế thứ nhất còn sống có quyền hưởng di sản. Nếu con
(con ruột hoặc con nuôi) của người để lại di sản chết trước hoặc cùng thời điểm với người để lại
di sản thì cháu (con nuôi và con ruột của con người để lại di sản) được hưởng phần di sản mà cha
hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm
với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu
còn sống. Những người thừa kế thế vị cùng hưỏng một phần di sản lẽ ra cha hoặc mẹ của họ còn
sống sẽ được hưỏng, cụ thể mỗi cháu sẽ nhận thừa kế một phần bằng nhau đối với phần di sản mà
cha hoặc mẹ cháu được hưởng. Sau đây là ví dụ để làm rõ hơn cho trường hợp này:
Ví dụ: Ông A có tài sản là một căn nhà được định giá trị là 2 tỷ đồng (căn nhà này là tài sản riêng
của ông A), ông có 2 người con trai là anh B Và anh C. Anh B có vợ và 2 con là anh E và chị F.
Anh B mất năm 2010 do tai nạn giao thông. Ông A mất năm 2016, nhưng không để lại di chúc.
Chia thưa kế trong trường hợp này:
– Ông A mất không để lại di chúc nên phần di sản mà ông A để lại sau khi chết sẽ được chia thừakế theo pháp luật.
– B và C mỗi thuộc hàng thừa kế thứ nhất nên mỗi người được nhận thừa kế là ½ giá trị căn
nhà(Mỗi người 1 tỷ đổng).
– Nhưng anh B đã mất (2010) trước ông A (2016) nên phần di sản thừa kế mà anh B được hưởngsẽ
chia theo thừa kế thế vị. Mỗi con của B là E và F mỗi người sẽ được ½ phần di sản mà cha mình
(là anh B) được hưởng tức mỗi người được ¼ giá trị căn nhà (500 triệu).
– Như vậy, sau khi thực hiện chia thừa kế xong thì:
+ Anh C được nhận thừa kế là ½ giá trị căn nhà (1 tỷ đồng)
+ Anh E và chị F được nhận thừa kế là ¼ giá trị căn nhà (500 triệu đồng)
Anh C, Anh E và chị F ai muốn sở hữu căn nhà thì phải thối lại cho 2 người còn lại số tiền đúng
bằng giá trị phần di sản thừa kế mà họ được nhận.
Trường hợp 2: Chia thừa kế thế vị trong trường hợp có di chúc nhưng di chúc vô hiệu một phần
Trong trường hợp này, người để lại di sản thừa kế có để lại di chúc phân chia phần di sản của mình,
nhưng một phần di chúc bị vô hiệu do không thực hiện được do người được chỉ định nhận di sản
thừa kế theo di chúc đã chết trước hoặc cùng thời điểm với người để lại di sản. 10 lOMoAR cPSD| 45943468
Trường hợp này, các nội dung trong di chúc mà không bị vô hiệu sẽ vẫ được chia theo di chúc, chỉ
trừ phần di sản được chỉ định cho người nhận di sản đã chết trước hoặc cùng thời điểm với người
để lại di sản thừa kế sẽ được chia theo pháp luật.
Khi mở thừa kế, phần di sản thừa kế theo pháp luật này sẽ được chia cho những người thuộc hàng
thừa kế thứ nhất. Mỗi người sẽ được nhận một phần bằng nhau. Nếu con (con ruột hoặc con nuôi)
của người để lại di sản chết trước hoặc cùng thời điểm với người để lại di sản thì cháu (con nuôi
và con ruột của con người để lại di sản) được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được
hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản
thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống. Những người
thừa kế thế vị cùng hưỏng một phần di sản lẽ ra cha hoặc mẹ của họ còn sống sẽ được hưỏng, cụ
thể mỗi cháu sẽ nhận thừa kế một phần bằng nhau đối với phần di sản mà cha hoặc mẹ cháu được
hưởng. Sau đây là ví dụ để làm rõ hơn cho trường hợp này:
Ví dụ: Ông A có tài sản là một căn nhà được định giá trị là 2 tỷ đồng (căn nhà này là tài sản riêng
của ông A), ông có 2 người con trai là anh B Và anh C. Anh B có vợ và 2 con là anh E và chị F.
Anh B mất năm 2010 do tai nạn giao thông. Năm 2014 ông A lập di chúc phân chia tài sản cho các
con: Anh B và Anh C mỗi người được nhận thừa kế là ½ giá trị căn nhà sau khi ông A mất. Năm
2016 ông A mất. Chia thưa kế trong trường hợp này:
– Ông A mất có để lại di chúc, nhưng di chúc bị vô hiệu một phần nên phần di chúc bị vô hiệu
dongười được chỉ định thùa kế trong di chúc (Anh B) đã mất trước người để lại di sản thừa kế
(ông A) được chia thừa kế theo pháp luật. Phần còn lại không bị vô hiệu nên vẫn được thực hiện. Cụ thể:
+ Anh C nhận thừa kế ½ giá trị căn nhà
+ Phần di chúc bị vô hiệu là ½ giá trị căn nhà được đem chia theo pháp luật.
– ½ giá trị căn nhà đem chia cho những người thừa kế thuộc hàng thừa kế thưa nhất là anh B vàanh
C mỗi người một phần bằng nhau là ¼ giá trị căn nhà.
– Do anh B đã chết nên phần di sản mà anh được nhận là ¼ giá trị căn nhà sẽ được đem chia thừakế
thế vị cho các con là anh E và chị F mỗi người một phần bằng nhau là 1/8 giá trị căn nhà.
– Như vậy, sau khi thực hiện chia thừa kế xong thì:
+ Anh C được nhận thừa kế là ¾ giá trị căn nhà ( 1 tỷ 500 triệu đồng)
+ Anh E và chị F mỗi người nhận được 1/8 giá trị căn nhà (250 triệu đồng)
Anh C, Anh E và chị F ai muốn sở hữu căn nhà thì phải thối lại cho 2 người còn lại số tiền đúng
bằng giá trị phần di sản thừa kế mà họ được nhận. 11