BÀI TẬP TÌNH HUỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ môn Kiểm soát nội bộ - Trường Đại học lao động -  xã hội.

Một chi nhánh bán hàng của công ty bao gồm một cửa hàng trưởng và hainhân viên. Chi
nhánh được mở một tài khoản giao dịch tại Ngân hàng địa phương.Các khoản tiền thu của chi nhánh
được nộp vào đây. Các sec rút tiền của tài khoản nàyphải có chữ ký của Cửa hàng trưởng hoặc
Giám đốc tài chính công ty. Sổ phụ đượcgửi về cho Cửa hàng trưởng, ông này sẽ đối chiếu với sổ
sách và lưu sổ phụ. Định kỳ,Cửa hàng trưởng sẽ lập một bảng kê các khoản chi trong kỳ nộp về Công ty.
Cửa hàng trưởng vừa có quyền ký, quyết định thu chi. Sổ sách cũng đc ngườinày kiểm tra và
đối chiếu, lập các bảng kê. Toàn bộ các hoạt động dòng tiền đều do ngnày này thực hiện, ko có ai
giám sát hay kiểm tra – đối chiếu.
Rủi ro có thể xảy ra: người này ghi giảm các khoản thu, tăng khoản chi để thamô, chiếm
dụng tài sản công ty, chi cho nhu cầu riêng nhưng ghi vào chi phí của côngty.
BÀI TẬP TÌNH HUỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ
Đề bài 1 : Công ty Ánh Sao chuyên phân phối các mặt hàng tiêu dùng
Việt Nam chất lượng cao. Dưới đây là các tình huống xảy ra tại công ty:
1. Doanh số hàng tiêu dùng chất lượng cao sản xuất trong nước giảm do có nhiều loại sản phẩm tiêu
dùng nhập khẩu có cùng chất lượng nhưng giá rẻ hơn . 2.
Người tiêu dùng vẫn có thói quen thích sử dụng hàng ngoại nhập .
1. Ánh Sao đang góp vốn đầu tư tăng trưởng mạng lưới hệ thống shop tiện nghi 24 / nhằm mục đích
lan rộng ra thị trường. Yêu cầu : Hãy đánh giá rủi ro tương quan đến từng trường hợp trên .
Giải bài 1 : Đánh giá rủi ro
Xuất hiện loại sản phẩm tiêu dùng cạnh tranh đối đầu về giá, cùng chất lượng như nhau nhưng rẻ hơn
Sản phẩm trong nước bị đánh giá thấp, không được yêu thích, doanh thu tiêu thụ ít mà ngân
sách phải bỏ ra nhiều .
Tốn chi phí lớn để mở hệ thống thẻ Smartlink
Hệ thống máy móc hỏng cần phải tốn chi phí sửa chữa, nâng cấp khi cần thiết
Không nghiên cứu kỹ thị trường, nhận định không sát với thực tế dẫn đến chưa phù hợp phù,
có nguy cơ bị đào thải
Cạnh tranh với những chuỗi của hàng thuận tiện khác, người mua thường có thói quen đến
những nơi quen thuộc trước đó.
Giá thành, công sức của con người, tài nguyên bỏ ra nhiều, quản trị nhân sự hay tiền tài hoàn
toàn có thể gặp khó khăn vất vå
Đề bài 2 : Dưới đây là thủ tục kiểm soát tiền lương áp dụng tại công ty Hoàn Cầu:
Việc tính lương phải trả cho nhân viên cấp dưới do cô An – kế toán tiền lương tính
phụ trách dựa trên phần mềm trên máy tính. Chương trình
1. Các khiếm khuyết của KSNB trong chu trình tính và chi trả tiền
lương nêu trên. Các sai phạm nào có thể xảy ra do các khiếm khuyết trên.
Đề bài 3 : Dưới đây là thủ tục kiểm soát trong chu trình bán hàng áp
dụng tại nhà hành Hoàn Cầu :
Hoàn Cầu là một nhà hàng quán ăn nhỏ, quản trị theo kiểu mái ấm gia đình, phương pháp tổ chức
triển khai bán hàng và thu tiền như sau :Khi người mua đặt món ăn, nhân viên cấp dưới ship hàng
( mỗi nhân viên cấp dưới đảm nhiệm một số ít bàn nhất định ) sẽ ghi nhận thông tin về món ăn, tên
của nhân viên cấp dưới vào Ticket. Ticket được lập thành 2 liên, một liên nhân viên cấp dưới Giao
hàng giữ để tính, thu tiền của người mua và sau đó nộp tiền cho người quản trị. Du trên ticket có
phần để ghi nhận thông tin về tên của người ship hàng, nhưng trên thực tiễn, những nhân viên cấp
dưới thường bỏ lỡ thông tin này. Người quản trị cũng khồn kiểm tra số lượng món ăn với số tiền
thống kê giám sát tren ticket cũng như không so sánh với ticket lưu ở phòng bếp. Hãy cho biết :
1. Các khiếm khuyết của KSNB trong quy trình bán hàng nêu trên. Các sai phạm nào hoàn toàn có
thể xảy ra do những khiếm khuyết nêu trên .
2. Đề xuất những thủ tục kiểm soát cần thiết để hạn chế những khiếm khuyết nêu trên .
Giải bài 3
Các khiếm khuyết của kiểm soát nội bộ
Nhân viên Giao hàng không tuân thủ theo pháp luật đặt ra, liên tục bỏ lỡ phần để ghi nhận thông tin
về tên người ship hàng > Khó soát xét được sau khi phát hiện thất thoát là lỗi do nhân viên cấp dưới nào
Kiểm soát nội bộ ở Hoàn Cầu chưa chặt chẽ, quản lý nhà hàng thiếu
trách nhiệm trong việc kiểm tra số lượng món ăn và số tiền tính toán
trên ticket cũng như không đối chiếu với ticket lưu ở nhà bếp
Số tiền thu được của người mua bị thất thoát trước khi nhân viên cấp dưới giao nộp cho nhà quản trị 5 Bài tập
Đề bài 1: Công ty Ánh Sao chuyên phân phối các mặt hàng tiêu dùng Việt Nam chất lượng cao.
Dưới ây là các tình huống xảy ra tại công ty:
1. Doanh số hàng tiêu dùng chất lượng cao sản xuất trong nước giảm do có nhiều mặt hàng tiêu
dùng nhập khẩu có cùng chất lượng nhưng giá rẻ hơn.
2. Người tiêu dùng vẫn có thói quen thích sử dụng hàng ngoại nhập.
3. Trong năm, các siêu thị của công ty Ánh Sao bắt ầu chấp nhận cho khách hàng thanh toán tiền
hàng tại các quầy siêu thị bằng thẻ ATM liên kết với hệ thống thẻ Smartlink.
4. Ánh Sao ang ầu tư phát triển hệ thống cửa hàng tiện lợi 24/24 nhằm mở rộng thị phần.
Yêu cầu : Hãy ánh giá rủi ro liên quan ến từng tình huống trên.
Giải bài 1: Đánh giá rủi ro
1. Xuất hiện mặt hàng tiêu dùng cạnh tranh về giá, cùng chất lượng như nhau nhưng rẻ hơn
2. Sản phẩm trong nước bị ánh giá thấp, không ược ưa chuộng, doanh số tiêu thụ ít mà chi phí phải bỏ ra nhiều.
3. - Tốn chi phí lớn ể mở hệ thống thẻ Smartlink
- Hệ thống máy móc hỏng cần phải tốn chi phí sửa chữa, nâng cấp khi cần thiết
4. – Không nghiên cứu kỹ thị trường, nhận ịnh không sát với thực tế dẫn ến chưa phù hợp phù , có nguy cơ bị ào thải -
Cạnh tranh với các chuỗi của hàng tiện lợi khác, khách hàng thường có thói quen ến những nơi quen thuộc trước ó -
Chi phí, công sức, tài nguyên bỏ ra nhiều, quản lý nhân sự hay tiền bạc có thể gặp khó khăn
Đề bài 2 : Dưới ây là thủ tục kiểm soát tiền lương áp dụng tại công ty Hoàn Cầu:
Việc tính lương phải trả cho nhân viên do cô An – kế toán tiền lương – phụ trách dựa trên phần
mềm trên máy tính. Chương trình tính lương ược bảo vệ nghiêm ngặt, chỉ có cô An mới ược quyền
truy cập ể sửa chữa, iều chỉnh thông tin hay xóa tên các nhân viên không còn làm việc. Hàng tuần,
cô An dựa trên bảng chấm công do các bộ phận sử dụng lao ộng chuyển ến, ể tính lương cho nhân
viên. Dựa trên bảng lương, cô An lập các séc ể chi trả tiền lương cho nhân viên qua ngân hàng. Các
séc này ược chuyển sang cho kế toán trưởng Hiền kiểm tra (cô Hiền ối chiếu tổng tiền lương trên
bảng tính lương với số tiền lương trên các séc), sau ó chuyển giám ốc Hà ký séc ể chi trả lương. Hãy cho biết: 1.
Các khiếm khuyết của KSNB trong chu trình tính và chi trả tiền lương nêu trên. Các sai
phạm nào có thể xảy ra do các khiếm khuyết trên. 2.
Đề xuất các thủ tục kiểm soát cần thiết ể hạn chế các khiếm khuyết nêu trên.
Giải bài 2
1. Các khiếm khuyết của kiểm soát nội bộ
- Cô Hiền chỉ ối chiều tổng tiền lương
-> Cô Hiền ã không ối chiếu bảng tính lương của nhân viên với sổ cái liên quan
Cô An dựa trên các bảng chấm công do các bọ phận sử dụng lao ộng chuyển ến ể tính lương cho nhân viên
-> Bên bộ phận sử dụng lao ộng lợi dụng sự thiếu trách nghiệm trong soát xét lại bảng chấm công
của cô An ể tăng lượng giờ làm việc của nhân viên ể ăn chênh lệch
- Chỉ có cô An mới iều chỉnh ược thông tin trên máy tính
-> Tạo nhân viên ảo, thay ổi về lương nhằm thu về lợi ích cá nhân
2. Đề xuất thủ tục kiểm soát
- Soát xét quy trình báo cáo sự thay ổi của bộ phận tính lương
- Luôn ối chiếu giữa bảng tính lương với sổ cái, xem xét các sai sót, chênh lệch ã ược theo dõi và giải quyết chưa
- Có thể lấy ngẫu nhiên một số mẫu xem xét việc ối chiếu ã thực hiện ảm bảo úng thủ tục, quy trình hay chưa
Đề bài 3 : Dưới ây là thủ tục kiểm soát trong chu trình bán hàng áp dụng tại nhà hành Hoàn Cầu :
Hoàn Cầu là một nhà hàng nhỏ, quản lý theo kiểu gia ình, cách thức tổ chức bán hàng và thu tiền như sau:
Khi khách hàng ặt món ăn, nhân viên phục vụ (mỗi nhân viên phụ trách một số bàn nhất ịnh) sẽ ghi
nhận thông tin về món ăn, tên của nhân viên vào Ticket. Ticket ược lập thành 2 liên, một liên nhân
viên phục vụ giữ ể tính, thu tiền của khách hàng và sau ó nộp tiền cho người quản lý. Du trên ticket
có phần ể ghi nhận thông tin về tên của người phục vụ, nhưng trên thực tế, các nhân viên thường bỏ
qua thông tin này. Người quản lý cũng khồn kiểm tra số lượng món ăn với số tiền tính toán tren
ticket cũng như không ối chiếu với ticket lưu ở nhà bếp. Hãy cho biết:
1. Các khiếm khuyết của KSNB trong chu trình bán hàng nêu trên.
Các sai phạm nào có thể xảy ra do các khiếm khuyết nêu trên.
2. Đề xuất các thủ tục kiểm soát cần thiêt ể hạn chế các khiếm khuyết nêu trên.
Giải bài 3
1. Các khiếm khuyết của kiểm soát nội bộ -
Nhân viên phục vụ không tuân thủ theo quy ịnh ặt ra, thường xuyên bỏ qua phần ể ghi nhận
thông tin về tên người phục vụ
-> Khó soát xét ược sau khi phát hiện thất thoát là lỗi do nhân viên nào -
Kiểm soát nội bộ ở Hoàn Cầu chưa chặt chẽ, quản lý nhà hàng thiếu trách nhiệm trong việc
kiểm tra số lượng món ăn và số tiền tính toán trên ticket cũng như không ối chiếu với ticket lưu ở nhà bếp
-> Số tiền thu ược của khách hàng bị thất thoát trước khi nhân viên giao nộp cho nhà quản lý
-> Nhân viên thay ổi số lượng món ăn ể phục vụ khách nhằm giấu mang về cho bản thân
2. Đề xuất thủ tục kiểm soát -
Thường xuyên giám sát, kiểm tra bất ngờ tiến ộ làm việc của nhà quản lý và các nhân viên -
Nhân viên không tuân thủ quy ịnh phát hiện sẽ cảnh cáo, nếu còn tái phạm thì trừ lương thậm chí là uổi việc -
Cuối mỗi ngày phải ối chiếu ghi chép về tiền thu phía của quản lý với sticket của nhân viên và phòng bếp
Đề bài 4 : Dưới ây là thủ tục kiểm soát trong chu trình mua hàng áp dụng tại nhà hàng Hoàn Cầu:
Khi hàng tồn kho trong kho thấp hơn ịnh mức dự trữ ã thiết lập, thủ kho sẽ báo cho nhân viên mua
hàng ể ặt mua. Nhân viên mua hàng căn cứ danh sách nhà cung cấp ã ược duyệt ể ặt hàng. Khi hàng
về, nhân viên mua hàng sẽ kiểm tra hàng, nhận hàng, giao hàng cho thủ kho. Các hóa ơn do nhà
cung cấp gửi ến sẽ chuyển trực tiếp cho nhân viên mua hàng. Sau ó, nhân viên mua hàng sẽ chuyển
toàn bộ hồ sơ mua hàng cho Kế toán mua hàng, hồ sơ bao gồm : một bản sao ơn ặt hàng, bảng kê
nhận hàng, hóa ơn mua hàng. Trước khi ghi chép vào sổ, kế toán tiến hành ối chiếu về số lượng mua
hàng, ơn giá, chất lượng giữa các chứng từ có liên quan. Đến thời hạn thanh toán, kế toán mua hàng
sẽ lập ề nghị chi tiền chuyển kế toán trưởng xét duyệt. Kế toán trưởng sẽ lập séc và chuyển giám ốc
ký ể thanh toán cho nhà cung cấp. 1.
Các khiếm khuyết của KSNB trong chu trình nêu trên. Các sai phạm nào có thể xảy ra do các khiếm khuyết nêu trên. 2.
Đề xuất các thủ tục kiểm soát cần thiết lập ể hạn chế các khiếm khuyết nêu trên.
Giải bài 4
1. Các khiếm khuyết của kiểm soát nội bộ -
Khi hàng tồn kho thấp hơn ịnh mức dự trữ, thủ kho sẽ báo cho nhân viên mua hàng ể ặt mua
mà không có phiếu ề nghị mua hàng
-> Đặt mua mặt hàng không cần thiết. Hàng ặt quá nhiều gây lãng phí, ứ ọng vốn do tồn quá mức
cần thiết, hàng về thiếu hụt gây ảnh hưởng ến uy tín, doanh số tiêu thụ -
Khi hàng về, nhân viên mua hàng sẽ kiểm tra, nhận hàng, giao hàng cho thủ kho
-> Nhân viên mua hàng nhận tiền hoa hồng, chọn những nhà cung cấp không bán hàng hóa phù hợp
hoặc bán với mức giá không hợp lý -
Các hóa ơn do nhà cung cấp gửi ến sẽ chuyển trực tiếp cho nhân viên mua hàng
-> Nhân viên có thể nộp các chứng từ mua hàng giả mạo ể yêu cầu ơn vị thanh toán, có sự thông ồng từ bên ngoài
2. Đề xuất thủ tục kiểm soát -
Tất cả các nghiệp vụ mua hàng ều phải có giấy ề nghị mua hàng ã ược phê duyệt, cần phân
công cụ thể người chịu trách nhiệm ề nghị mua hàng nhằm tránh tình trạng ề nghị mua hàng nhiều
lần cho cùng một nhu cầu. Thường xuyên theo dõi tiến ộ thực hiện ối với giấy ề nghị mua hàng ã
phát hành ể ảm bảo hàng ề nghị mua ược xử lý kịp thời ở các bước tiếp theo -
Nên hoán ổi nhân viên mua hàng, việc lựa chọn nhà cung cấp phải ược người có thẩm quyền
phê duyệt nhằm tránh tình trạng có sự thông ồng giữa nhân viên mua hàng và nhà cung cấp, nhân
viên nhận hàng không ược thuộc bộ phận ặt hàng -
Mọi thông tin (giá cả, chất lượng, quy cách, iều kiện thanh toán, iều kiện giao hàng, mức
chiết khấu,…) trong bảng báo giá ều phải ược ghi chép, lưu trữ và tổng hợp ể báo cáo cho người
chịu trách nhiệm phê duyệt -
Khi nhận hàng, nhân viên nhận hàng cần lập báo cáo nhận hàng. Báo cáo nhận hàng cần ghi
rõ số lượng, chủng loại, chất lượng hàng thực nhận. Để tránh tình trạng kiểm nhận hàng cẩu thả
hoặc vô tình bỏ sót các chi tiết quan trọng, DN nên thiết kế các bảng kiểm tra bao quát tất cả các ặc
iểm quan trọng của hàng mua cần kiểm tra khi nhận hàng như: Số lượng, quy cách, chất lượng,…và
gửi kèm với báo cáo nhận hàng cho bộ phận mua hàng
Đề bài 5 : Dưới ây là các thủ tục kiểm soát trong chu trình bán hàng của công ty Hoàn Cầu – một
công ty bán lẻ mặt hàng quần áo thời trang:
Nhân viên bán hàng ược trả lương dựa trên hiệu quả bán hàng. Mỗi nhân viên bán hàng quản lý một
số mặt hàng. Công ty chuyển giao cho họ danh sách giá vốn các mặt hàng, dựa vào ó, họ có quyền
iều chỉnh giá bán (trong giới hạn khá rộng) sao cho việc bán hàng ảm bảo mang lại lợi nhuận cho công ty.
Sau khi ã thỏa thuận giá bán với khách hàng, nhân viên bán hàng sẽ lập hóa ơn bán hàng. Đồng thời,
vào cuối ngày, nhân viên bán hàng cũng lập phiếu bán hàng trên ó ghi nhận giá bán và giá vốn của
mặt hàng bán ra trong ngày. Phiếu này là cơ sở ể tính hoa hồng cho nhân viên. Dựa trên hóa ơn và
phiếu ghi nhận bán hàng, kế toán sẽ nhập liệu vào máy tính. Hãy cho biết: 1.
Các khiếm khuyết của KSNB trong chi trình nêu trên. Các sai phạm nào có thể xảy ra do các khiếm khuyết nêu trên. 2.
Đề xuất các thủ tục kiểm soát cần thiết ể hạn chế các khiếm khuyết nêu trên.
Giải bài 5
1. Các khiếm khuyết của kiểm soát nội bộ -
Không có giá niêm yết ối với các mặt hàng sản phẩm của công ty thời trang Hoàn Cầu. Nhân
viên ược tùy ý iều chỉnh giá bán (phạm vi khá rộng)
-> Giá cả thất thường, khi lên cao khi thấp gây ảnh hưởng ến uy tín của công ty Hoàn Cầu -
Nhân viên tự lập phiếu bán hàng, trên ó ghi nhận giá bán và giá vốn của mặt hàng bán ra
trong ngày. Phiếu này là cơ sở ể tính hoa hồng cho nhân viên
-> Vì hoa hồng nhận ược trên sản phẩm bán ược chiếm rất ít % (thường chỉ rời từ 5 – 10% giá bán).
Nhân viên sẽ có xu hướng sẽ nâng giá bán lên ở mức cao nhưng vẫn ạt ược thỏa thuận bán với
khách hàng, và hạ giá bán khi kê khai hóa ơn bán hàng. Sau ó, lợi dụng phần chênh lệch ể thu lợi cho bản thân -
Dựa trên hóa ơn và phiếu ghi nhận bán hàng, kế toán nhập liệu vào máy tính
-> Doanh thu của công ty không ược ảm
2. Đề xuất thủ tục kiểm soát -
Có bảng giá niêm yết ối với các sản phẩm của công ty, nếu có thay ổi phải thường xuyên cập
nhật trên hệ thống và trên sản phẩm -
Không trực tiếp chuyển giao cho nhân viên danh sách giá vốn của mặt hàng -
Cần có bộ phận quản lý riêng ể giám sát hoạt ộng bán hàng của nhân viên, không ể họ tự ý
lập hóa ơn, phiếu ghi nhận bán hàng -
Đối chiếu các hóa ơn với ơn ặt hàng và phiếu xuất kho trước khi nhập liệu trên máy tính
Đề bài 1:
1. Tình huống: Doanh số hàng tiêu dùng chất lượng cao sản xuất trong nước giảm
do có nhiều mặt hàng tiêu dùng nhập khẩu có cùng chất lượng nhưng giá rẻ hơn.
- Rủi ro: Giảm doanh số có thể dẫn đến lỗ lớn cho công ty Ánh Sao và mất thị phần.
Công ty có thể phải giảm giá hoặc tăng chi phí quảng cáo để cạnh tranh với hàng
nhập khẩu, ảnh hưởng đến lợi nhuận.
2. Tình huống: Người tiêu dùng vẫn có thói quen thích sử dụng hàng ngoại nhập.
- Rủi ro: Tiếp tục sử dụng hàng ngoại nhập có thể dẫn đến mất thị phần cho sản
phẩm chất lượng cao của công ty Ánh Sao. Điều này có thể làm giảm doanh số và doanh thu của công ty.
3. Tình huống: Các siêu thị của công ty Ánh Sao bắt đầu chấp nhận thanh toán tiền
hàng tại các quầy siêu thị bằng thẻ ATM liên kết với hệ thống thẻ Smartlink.
- ủi ro: Có thể xảy ra rủi ro liên quan đến việc giao dịch bằng thẻ, như việc thẻ bị
hack hoặc lỗi kỹ thuật. Ngoài ra, công ty cần đảm bảo rằng hệ thống
thanh toán bằng thẻ hoạt động một cách hiệu quả và an toàn để tránh mất thông tin
khách hàng hoặc tranh chấp về thanh toán.
4. Tình huống: Ánh Sao đang đầu tư phát triển hệ thống cửa hàng tiện lợi 24/24
nhằm mở rộng thị phần.
- Rủi ro: Mở rộng hệ thống cửa hàng tiện lợi đòi hỏi đầu tư lớn và có thể đối mặt
với rủi ro về việc không đảm bảo hoạt động hiệu quả và lợi nhuận trong tương lai.
Cần phải xem xét kỹ càng về cơ cấu tài chính và tiến hành nghiên cứu thị trường để
đảm bảo sự thành công của dự án.
Đề bài 2:
1. Các khiếm khuyết của KSNB trong chu trình tính và chi trả tiền lương nêu trên:
- Cô An là người duy nhất quản lý và truy cập vào phần mềm tính lương, điều này
tạo ra một sự phụ thuộc vào cô An và mở cửa cho lạm dụng quyền hạn. Nếu cô An
có sai lầm hoặc xảy ra sự cố, toàn bộ quá trình tính lương có thể bị ảnh hưởng.
- Chương trình tính lương được bảo vệ nghiêm ngặt có thể trở thành một khiếm
khuyết nếu không có khả năng sửa chữa hoặc cập nhật dữ liệu khi có thay đổi quy
định về tính lương hoặc luật lao động. Điều này có thể dẫn đến việc tính lương không chính xác.
- Cô Hiền kiểm tra tổng tiền lương trên bảng tính lương với số tiền lương trên các
séc, nhưng điều này không đảm bảo tính chính xác của dữ liệu. Có thể xảy ra lỗi
trong quá trình đối chiếu, và nguy cơ sai lệch trong số tiền được chi trả.
- Việc chỉ có một người duy nhất, cô An, quản lý phần mềm tính lương và sử dụng
các dữ liệu làm cơ sở tính toán có thể tạo ra rủi ro kiểm soát nội bộ. Cần có kiểm tra
và cân nhắc bổ sung để đảm bảo tính minh bạch và chính xác trong quy trình tính lương.
Document Outline

• BÀI TẬP TÌNH HUỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ
• Giải bài 3
• Giải bài 2
  • Giải bài 3
• Giải bài 4
• Giải bài 5