BÀI TẬP TÌNH HUỐNG MÔN PHÁP LÝ ĐẠI CƯƠNG Tháng 2/ 2021
Giảng viên: TS. Nguyễn Đức Vinh
1. LÝ LUẬN NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT
Bài 1: Phân biệt nhà nước với các tổ chức xã hội khác hiện nay tại Việt Nam? Cho
ví dụ để phân biệt rõ cơ quan nhà nước và cơ quan của tổ chức xã hội có giống nhau không?
Bài 2: Anh/chị hiểu như thế nào về khẩu hiệu nhà nước “của nhân dân, do nhân dân,
vì nhân dân” hiện nay tại Việt Nam?
Bài 3: Chế độ chính trị là gì? Anh/chị hiểu như thế nào về nhà nước và hệ thống
chính trị hiện nay tại Việt Nam?
Bài 4: Quan hệ giữa Đảng cộng sản Việt Nam với Nhà nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ
Nghĩa Việt Nam trong hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa Việt Nam hiện nay như thế nào?
Bài 5: Làm thế nào để nâng cao ý thức pháp luật nói chúng và ý thức chấp hành
pháp luật hiện nay của người dân Việt Nam? Có phải cứ tăng nặng các hình
phạt/mức phạt sẽ giúp người dân nâng cao ý thức chấp hành pháp luật?
2. PHÁP LUẬT DÂN SỰ VIỆT NAM 2.1 QUYỀN NHÂN THÂN
Bài 6: Quyền nhân thân là gì? Theo quy định của Bộ luật Dân sự hiện nay, cá nhân
có những quyền nhân thân nào?
Bài 7: Khi sinh Hận, bố em đi làm xa, bỏ mặc mẹ con em, mẹ em buồn chán, đặt tên
con là Hận và cho mang họ của mẹ. Khi đi học, do bị bạn bè trêu chọc nên nhiều lần
em về xin mẹ được đặt tên khác. Lúc này bố em cũng đã trở về nhận lỗi và đoàn tụ
gia đình, nên bố mẹ em cũng muốn đổi họ của em từ họ của mẹ sang họ của bố và
đổi tên khác dễ nghe hơn cho con gái. Xin hỏi em có được thay đổi họ, tên không?
Pháp luật dân sự quy định về vấn đề này như thế nào?
Bài 8: Anh A là người nghiện ma tuý và phá tán tài sản gia đình. Theo yêu cầu của
người có quyền và lợi ích liên quan, Toà án tuyên bố anh A bị hạn chế năng lực hành
vi dân sự và chỉ định chị B là vợ của anh A làm người đại diện hợp pháp cho anh A.
Sau khi anh A bị Tòa án tuyên bố hạn chế năng lực hành vi dân sự, mọi chuyện liên
quan đến việc mua bán, quản lý tài sản trong gia đình đều do B đảm nhiệm. Nhân
một hôm chị B đi vắng, cháu C con của anh A và chị B sốt nặng. Trong lúc không có
tiền và không thể vay mượn của ai được nên anh A đã bán chiếc xe đạp của mình
cho M để lấy tiền mua thuốc trị bệnh cho C. Khi trở về, chị B cho rằng anh A bán xe
như vậy là quá rẻ. Chị yêu cầu M trả lại xe với lý do anh A đã bị Tòa án tuyên bố
hạn chế năng lực hành vi dân sự, mọi giao dịch liên quan đến tài sản của anh A đều
phải do chị đại diện xác lập, thực hiện.
Căn cứ vào quy định của pháp luật hiện hành, anh (chị) hãy giải quyết tranh chấp
nói trên giữa các bên liên quan và giải thích vì sao? 1
2.2. CHẾ ĐỊNH TÀI SẢN – QUYỀN SỞ HỮU
Bài 9: Bà A. ra chợ mua cá của bà B. Sau khi lựa xong, bà A. đồng ý mua con cá với
giá 50.000 đồng và nhờ bà B làm thịt con cá như thường lệ, bà A. cầm tiền ngồi chờ.
Tới chừng mổ bụng cá thì chuyện bất ngờ xảy ra: trong bụng cá có chiếc nhẫn vàng.
Hỏi: nhẫn ấy thuộc về ai?
Bài 10: Toà án nhân dân cấp huyện vừa xử sơ thẩm tuyên cho ông A. và bà B. ly
hôn. Trên đường về nhà, ông A. mua 05 tờ vé số, mỗi vé trúng 1,5 tỷ đồng. Hay tin
ông A. trúng số, bà B. bèn đến đòi chia số tiền trúng số đó. Hỏi: bà B. có được
khoản tiền nào không? Tại sao?
Bài 11: Sáng sớm, anh Bình thấy trong sân nhà mình có một chiếc áo veston còn
mới nhưng không biết là của ai. Anh Bình đã đem chiếc áo đi hỏi hết các nhà trong
phố xung quanh nhà mình nhưng không ai nhận. Mùa đông năm đó, nhân ông Hoàn
là chú của anh Bình từ quê ra, anh Bình đã bán rẻ cho chú anh chiếc áo nói trên. Ông
Hoàn mặc áo đó đi bộ dạo phố thì anh Nhật phát hiện và đòi chiếc áo. Theo anh
Nhật, chiếc áo này anh mua từ Anh Quốc giá 2.500 Euro có hoá đơn chứng từ rõ
ràng, anh mới chỉ mặc được một lần. Khoảng 3 tháng trước, anh giặt phơi trên sân
thượng thì bị gió thổi bay mất. Lâu nay anh vẫn dò hỏi nhưng không tìm lại được
Tưởng áo đã bị kẻ trộm lấy mất, nên anh không dò hỏi nữa. Nay thấy ông Hoàn mặc
áo nên anh đòi ông Hoàn hải trả lại áo cho anh. Ông Hoàn cho rằng ông mua áo từ
Bình, anh Nhật muốn lấy áo thì gặp Bình mà đòi, chứ ông không biết. Hơn nữa,
chiếc áo trên bị bay mất rất lâu, anh Nhật mất mà không tìm nữa thì coi như từ bỏ
quyền sở hữu. Vì thế ông không đồng ý trả lại áo. Hãy cho biết:
1. Lập luận của ông Hoàn đúng hay sai? Tại sao?
2. Chiếc áo trên được xác định là vật vô chủ, vật không xác định chủ sở hữu hay
vật bị đánh rơi? Tại sao? 3.
Theo anh (chị) tranh chấp trên được giải quyết như thế nào? Tại sao?
2.3. CHẾ ĐỊNH NGHĨA VỤ DÂN SỰ VÀ HỢP ĐỒNG DÂN SỰ
Bài 12: Ông A gửi cho Tổng kho B 10.000 thùng dầu DO và dặn bên B là khi nào có
ai muốn mua dầu DO thì bên B báo lại dùm. Hôm sau, khách hàng C gặp bên để hỏi
mua dầu DO. B tự ý ký hợp đồng bán số dầu trên cho bên C với giá cao hơn và báo
cho A biết về việc mình đã bán số dầu trên cho bên C, thay vì phải báo trước cho bên
A và để bên A quyết định. Nhận được thông báo của bên B, bên A rất bất ngờ, chưa
thể phản ứng gì ngay. Ngay chiều hôm đó, giá dầu DO đã tăng giá đột ngột, vượt
quá giá mà B đã ký hợp đồng bán cho bên C (mặc dù giá này là rất cao và rất hời
nếu tính vào lúc ký hợp đồng). Ngay lập tức bên A gọi điện báo với B là không được bán số đầu nói trên.
Anh (chị) hãy xác định hướng giải quyết khi xảy ra các trường hợp sau:
1. B chưa giao số dầu nói trên cho bên mua, nhưng đã nhận tiền của bên mua.
Khi B mang tiền đến giao lại cho A thì A không nhận. C đòi B phải giao số dầu
đã cam kết bán trong hợp đồng. 2
2. B đã giao dầu cho C rồi, nhưng C chưa trả tiền mua dầu. Nay A muốn đòi huỷ
bỏ hợp đồng đã ký giữa B và C, đồng thời lấy lại số dầu của mình thì có được không? Tại sao?
Bài 13. A (19 tuổi) là người bị mắc chứng tâm thần phân liệt thể hung cảm (lúc tỉnh
táo bình thường, lúc lên cơn không kiểm soát được hành vi) thường làm nhiều việc
không kiểm soát được. Tuy những lúc tỉnh táo A vẫn như người bình thường. Một
hôm A đem chiếc xe máy hiệu Vespa LX của mình đi bán cho B với giá 20 triệu
đồng lấy tiền đi chơi và tiêu xài hết. Gia đình tìm kiếm A khắp nơi nhưng không
thấy liền nhắn tin tìm A trên đài truyền hình địa phương. Vài hôm sau A về cả nhà
mới biết A đã bán rẻ chiếc xe máy cho B để lấy tiền đi chơi. Hỏi tại sao A làm như
vậy thì A ngơ ngác không nói được gì và dường như không biết chuyện gì xảy ra.
Hãy xác định hướng giải quyết các tình huống sau: 1.
Nếu cha mẹ A đến đòi xe với lý do Hợp đồng giao kết với người mất năng lực
hành vi dân sự thì có được không? Tại sao?
2. Các anh (chị) hãy tư vấn cho A đòi lại chiếc xe từ B 3.
Theo anh (chị) trong tình huống trên có khi nào hợp đồng A và vẫn còn hiệu
lực pháp luật không? Cơ sở pháp lý?
Bài 14: Ngày 15/6/216, gia đình ông Hồng có đám giỗ nên sang mượn của ông Nam
một chiếc quạt đứng (quạt cây) phục vụ cho việc tổ ăn chức
uống. Đây là một chiếc
quạt cổ nên có những hoa văn rất đẹp đẽ được khắc trên đó. Trước khi giao quạt cho
ông Hồng, ông Nam đã dặn rất cẩn thận rằng chiếc quạt cổ thời Pháp nên chỉ chạy
được điện 110V bà bảo ông Hồng phải dùng bộ chuyển nguồn. Khi mang quạt về
nhà, mọi người đều rất thích thú vì chiếc quạt lạ mắt. Buổi trưa, khi gia đình tổ chức
tiệc ăn uống thì con trai ông Hồng đã cắm chiếc quạt cây ông Hồng mượn của ông
Nam để phục vụ việc ăn uống. Do không được nhắc nhở đổi nguồn điện nên anh đã
cắm trực tiếp vào nguồn điện 220V làm chiếc quạt bị cháy. Sau buổi hôm đó, ông
Hồng có sang trình bày sự việc và xin ông Nam cho mình được mua một chiếc quạt
cây mới thay thế hoặc dền tiền, nhưng ông Nam không đồng ý vì chiếc quạt cây của
ông là chiếc quạt cổ nên rất quý nên yêu cầu ông Hồng phải mang chiếc quạt của
ông đi sửa. Tuy nhiên, vì chiếc quạt của ông Nam là quạt cổ nên trên thị trường
không ai có thể sửa được chiếc quạt này. Hỏi: 1.
Hãy chỉ ra căn cứ chấm dứt nghĩa dân vụ
sự trong tình huống trên và xác định
nghĩa vị nào là nghĩa vụ bị chấm dứt, thời điểm chấm dứt?
2. Nếu ông Nam chấp nhận cho ông Hồng mua một chiếc quạt cây khác thay thế
thì việc ông Hồng giao chiếc quạt cây mới là thực hiện nghĩa vụ gì? 3.
Khi chiếc quạt không thể sửa được thì ông Hồng hay con trai ông Hồng phải
chịu trách nhiệm với ông Nam?
4. Loại trách nhiệm được nêu ờ câu c là loại trách nhiệm gì? 3
3. CÔNG PHÁP QUỐC TẾ VÀ TƯ PHÁP QUỐC TẾ
Bài 15: Năm 2012, tại quốc gia A xảy ra nội chiến. Hàng ngàn người nổi dậy đã tiến
hành đập phá các cửa hàng, nhà kho sân bãi nhằm tăng sức ép đề nghị chính phủ
đương nhiệm phải từ chức. Cuộc giao tranh giữa Chính phủ đương nhiên và phe nổi
dậy ngày càng căng thẳng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hòa bình và an ninh trong
khu vực cũng như đe dọa sự an toàn của những người nước ngoài đang có mặt trên
lãnh thổ quốc gia A. Trước tình hình nguy cấp này, Hội đồng bảo an Liên hợp quốc,
với tư cách là cơ quan thực hiện chức năng duy trì hòa bình và an ninh thế giới, đã
có những cuộc họp nhằm xem xét vấn đề của quốc gia. Dự thảo Nghị quyết của hội
đồng bảo an trong đó đề cập đến việc áp dụng các biện pháp cần thiết, kể cả các biện
pháp về quân sự, đối với quốc gia A cũng đã được soạn thảo. Trong thời gian chờ
đợi nghị quyết được thông qua, với tư cách là Ủy viên thường trực Hội đồng bảo an
quốc gia X đã cho một số tàu quân sự của mình tiến sâu vào neo đậu trong lãnh
hải của quốc gia A để sẵn sàng thực hiện Nghị quyết của Hội đồng bảo an. Hãy cho biết: 1.
Hành vi của quốc gia X có phù hợp với quy định của Công ước luật
biển 1982 hay không? Tại sao? 2.
Các cơ sở pháp lý cần thiết đảm bảo tính hợp pháp của Nghị quyết do
Hội đồng bảo an thông qua?
Bài 16: A và B đều là cá nhân mang quốc tịch Việt Nam cư trú tại Việt Nam. Trong
lần du lịch sang Belarus, A gây tai nạn giao thông dẫn đến thương tích cho B. B
được chuyển về bệnh viện ở Việt Nam để điều trị, sau khi điều trị xong B khởi kiện
A ra tòa án có thẩm quyền để yêu cầu bồi thường chi phí điều trị y tế. Hỏi:
1. Đây có phải là quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài không? Giải thích?
2. Xác định phạm vi quan hệ dân sự HẾT 4