Bài thuyết trình về chữ "Liêm" môn Tư tưởng Hồ Chí Minh | Trường Đại học Kiến trúc Đà Nẵng

Bảng phân chia công việc STT Họ và tên Công việc 1 Nguyễn Phạm Cẩm Ly (NT)
Làm slide, word, khái niệm Liêm, câu hỏi trắc nghiệm 2 Nguyễn Thị Kiều Mơ
Liêm trong xây dựng đạo đức người
Việt, câu hỏi trắc nghiệm 3 Võ Thị Phương Nhi Liêm trong tư tưởng HCM 4 Lê Thị Phương Thảo
Thực trạng Liêm trong xã hội hiện nay, câu hỏi trắc nghiệm 5
Nguyễn Thị Ngọc Thương Liêm trong tư tưởng HCM 6 Phan Thùy Trâm
Liêm trong xây dựng đạo đức người Việt 7 Trương Trịnh Tuấn
Giải pháp để thúc đẩy Liêm LỜI MỞ ĐẦU
Chủ tịch Hồ Chí Minh – Vị lãnh tụ vĩ đại của Đảng Cộng sản Việt Nam, người anh
hùng giảo phóng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới đã về với cõi vĩnh. Người ra
đi nhưng đã để lại cho toàn Đảng, toàn dân ta một di sản vô cùng lớn đó là tư tưởng
về đạo đức cách mạng.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng có thể nói được bắt nguồn từ truyền
thống đạo đức của nhân dân Việt Nam, nền đạo đức đã được hình thành và phát
triển suốt hàng ngàn năm theo chiều dài lịch sử của dân tộc. Đồng thời, tư tưởng
đạo đức Hồ Chí Minh cũng được kế thừa từ tư tưởng đạo đức phương Đông và tinh
hoa đạo đức nhân loại và dựa trên đạo đức cách mạng của chủ nghĩa Mác – Lênin.
Tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh đã kế thừa một cách có chọn lọc những giá trị đạo
đức tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu những đạo đức của thời đại đồng thời tạo ra những
tư tưởng đạo đức mới, phù hợp với bối cảnh, yêu cầu của cách mạng Việt Nam
trong thời đại mới và hướng đến việc xây dựng con người mới có đủ tài, đủ đức để
phục vụ đất nước và làm rạng danh con người Việt Nam.
Với cương vị là một công dân Việt Nam, là một người trẻ trong thời đại mới, là chủ
nhân tương lai của đất nước, chúng tôi nhận thấy bản thân mình cần phải tích cực
hơn nữa, cố gắng nhiều hơn nữa trong học tập cũng như trong mọi hoạt động, phong
trảo của đoàn trường và xã hội. Lấy tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng, tích cực
trau dồi kiến thức trong cuộc sống và trong học tập để rút ra những bài học kinh
nghiệm để xây dựng cho bản thân một phẩm chất đạo đức tốt, xứng đáng là người
chủ tương lai của Đất nước, là công dân Việt Nam ưu tú. Chính vì thế chúng tôi đã
chọn đề tài Học tập tư tưởng Hồ Chí Minh về chữ “Liêm” trong xây dựng phẩm
chất đạo đức người Việt Nam hiện nay. MỤC LỤC NỘI DUNG 1. Khái niệm Liêm:
- Sinh thời, Hồ Chí Minh đã từng nói: “Chế độ ta là chế độ dân chủ, nghĩa là
nhân dân làm chủ. Đảng ta là Đảng lãnh đạo, nghĩa là tất cả các cán bộ, từ
Trung ương đến khu, đến tỉnh, đến huyện, đến xã bất kỳ ở cấp nào và ngành
nào - đều phải là người đày tớ trung thành của nhân dân”. Để Đảng ta thật sự
là một Đảng lãnh đạo và là đầy tớ thật trung thành của nhân dân thì trước hết
cán bộ, đảng viên phải thực hành đoàn kết và thanh khiết. Chính vì lẽ đó,
trong những phẩm chất cần có của người cán bộ, Chủ tịch Hồ Chí Minh đề cao chữ Liêm.
- Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, LIÊM tức là luôn luôn tôn trọng giữ gìn của
công và của dân, không xâm phạm một đồng xu, hạt thóc của Nhà nước và
của nhân dân: “Phải trong sạch, không tham lam. Không tham địa vị. Không
tham tiền tài. Không tham sung sướng. Không ham người tâng bốc mình. Vì
vậy mà quang minh chính đại, không bao giờ hủ hoá. Chỉ có một thứ ham là
ham học, ham làm, ham tiến bộ”. Người chỉ rõ, do bất liêm mà đi đến tội ác
trộm cắp. Công khai hay bí mật, trực tiếp hay gián tiếp, bất Liêm tức là trộm
cắp. Người đã dẫn câu nói của Khổng Tử để răn dạy những kẻ bất Liêm rằng:
Người mà không liêm không bằng súc vật. Và trong thực thi quyền lực, ai
cũng tham lợi thì nước sẽ nguy (Mạnh Tử).
- Khái niệm "liêm" trong tư tưởng Hồ Chí Minh đề cập đến phẩm hạnh và đạo
đức của con người, đặc biệt là trong công việc và cuộc sống hàng ngày. Theo
Hồ Chí Minh, "liêm" là một phần quan trọng của đạo đức cách mạng và là
yếu tố cốt lõi trong việc xây dựng một xã hội công bằng và tiến bộ. Trong bối
cảnh tư tưởng Hồ Chí Minh, "liêm" không chỉ đơn thuần là sự trung thực,
trong sạch về mặt tài chính mà còn bao hàm sự tôn trọng đạo đức, không
tham nhũng, không lạm dụng quyền lực và giữ gìn phẩm cách cá nhân. Điều
này phản ánh sự cần thiết của việc lãnh đạo và cán bộ phải sống giản dị, trong
sạch và tận tâm phục vụ nhân dân.
- Liêm giúp niềm tin trong xã hội và tạo dựng hình ảnh tốt đẹp cho con người Việt Nam.
2. Liêm trong tư tưởng Hồ Chí Minh:
- Liêm là một trong những phẩm chất đạo đức quan trọng trong tư tưởng Hồ
Chí Minh. Trong tư tưởng của Bác, "liêm" có nghĩa là sự thanh liêm, trong
sạch, không tham lam, không lợi dụng chức vụ quyền hạn để tư lợi. Đây là
một phẩm chất cần thiết không chỉ cho cán bộ, đảng viên mà còn cho mọi
người dân trong xã hội, đặc biệt là những người giữ vai trò lãnh đạo.
- Hồ Chí Minh luôn nhấn mạnh rằng, cán bộ, công chức cần phải liêm khiết,
không tham nhũng, không vì lợi ích cá nhân mà làm tổn hại đến lợi ích của
tập thể, của nhân dân. Người từng viết trong tác phẩm "Cần, Kiệm, Liêm,
Chính" rằng: "Liêm là không tham lam. Chính là thẳng thắn. Muốn liêm phải
có đạo đức, không tham của cải của dân, không lạm quyền."
- Bác Hồ còn coi liêm khiết là một trong những điều kiện quan trọng để xây
dựng Đảng và Nhà nước trong sạch, vững mạnh. Người cho rằng nếu cán bộ,
đảng viên không có tính liêm thì dễ dẫn đến tham nhũng, quan liêu, và điều
này sẽ gây hại cho Đảng, cho nhân dân, làm mất niềm tin của dân đối với Đảng.
- Tư tưởng về liêm khiết của Hồ Chí Minh là một trong những giá trị đạo đức
quan trọng mà Bác truyền lại cho thế hệ sau, nhấn mạnh việc xây dựng một
xã hội công bằng, liêm chính, và văn minh.
- Tư tưởng về "liêm" của Hồ Chí Minh không chỉ dừng lại ở khía cạnh đạo đức
cá nhân, mà còn bao hàm các giá trị xã hội rộng lớn hơn, từ chính sách quản
lý đến trách nhiệm của cán bộ trong việc phụng sự nhân dân.
- Liêm trong đời sống cá nhân: Trong cuộc sống cá nhân, Hồ Chí Minh luôn
đề cao sự trong sạch và liêm khiết. Người nhấn mạnh rằng một người không
thể trở thành người cán bộ tốt nếu không biết giữ gìn sự liêm khiết, không lợi
dụng quyền lực, không tham lam vật chất. Bác thường nhấn mạnh: "Liêm là
không tham lam, không lấy của công làm của tư, không tìm cách trục lợi từ
công việc của mình. Hồ Chí Minh quan niệm rằng, liêm không chỉ là không
tham tiền tài, mà còn là không tham danh lợi, không lợi dụng địa vị để mưu
cầu lợi ích cá nhân. Đây là một tiêu chuẩn đạo đức mà mỗi cán bộ, đảng viên
và người dân cần phải rèn luyện để trở thành tấm gương sáng cho người khác
noi theo. Liêm trong công việc quản lý
- Hồ Chí Minh nhận thức rằng, nếu không có sự liêm khiết, bộ máy quản lý
nhà nước sẽ bị suy thoái. Người cảnh báo rằng tham nhũng, lạm quyền là
nguy cơ lớn nhất đối với sự tồn vong của Đảng và Nhà nước. Bác luôn nhấn
mạnh cán bộ, đảng viên phải liêm khiết trong mọi công việc, không được lạm
dụng chức vụ để trục lợi. Bác cũng đề xuất nhiều biện pháp quản lý nhằm
ngăn chặn tham nhũng, bao gồm sự giám sát từ phía quần chúng và những
quy tắc chặt chẽ trong việc quản lý tài sản công.
- Liêm trong mối quan hệ giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân: Theo Hồ Chí
Minh, liêm không chỉ là phẩm chất cá nhân mà còn là giá trị chung của toàn
bộ hệ thống chính trị. Bác cho rằng Đảng và Nhà nước phải luôn giữ vững sự
liêm khiết để xứng đáng với niềm tin yêu của nhân dân. Bác khẳng định rằng:
"Đảng phải là một Đảng liêm khiết, không tham nhũng, không xa rời quần
chúng, và luôn đặt lợi ích của nhân dân lên trên hết."Bác Hồ cũng nhấn mạnh
rằng chỉ khi các cán bộ, đảng viên giữ gìn sự liêm khiết thì mới có thể xây
dựng được lòng tin vững chắc từ nhân dân. Việc mất lòng tin này sẽ dẫn đến
sự suy giảm trong mối quan hệ giữa nhân dân và chính quyền, khiến Đảng
và Nhà nước mất đi sức mạnh.
- Liêm và sự phê bình, tự phê bình: Hồ Chí Minh coi liêm khiết là cơ sở để
thực hiện sự phê bình và tự phê bình trong Đảng. Người luôn khuyến khích
các cán bộ phải trung thực, thẳng thắn trong việc nhận xét, đánh giá bản thân
và đồng nghiệp, từ đó giúp nhau sửa chữa khuyết điểm. Phê bình và tự phê
bình là một phương pháp mà Bác Hồ cho rằng sẽ giúp các cán bộ nhận ra lỗi
lầm và giữ vững sự trong sạch, liêm chính.
- Liêm trong xây dựng một xã hội đạo đức: Bác Hồ còn mong muốn xây dựng
một xã hội trong đó mọi người đều có ý thức về sự liêm chính. Người tin rằng
một xã hội liêm chính sẽ là nền tảng cho sự phát triển bền vững của đất nước,
và chỉ khi nhân dân đều liêm chính thì mới có thể xây dựng một quốc gia
mạnh mẽ, văn minh. Sự liêm khiết không chỉ là trách nhiệm của những người
lãnh đạo, mà còn là của mọi cá nhân trong xã hội.
- Tính thực tiễn và tầm quan trọng của liêm khiết trong sự nghiệp cách mạng:
Tư tưởng về liêm của Hồ Chí Minh không chỉ là lý thuyết mà còn mang tính
thực tiễn cao. Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, Bác luôn
giữ sự thanh bạch và liêm chính, không chỉ trong lời nói mà còn trong hành
động. Chính cuộc đời và tấm gương sáng ngời của Người là một minh chứng
sống động về giá trị của sự liêm chính trong cách mạng. Hồ Chí Minh nhiều
lần nhấn mạnh rằng chỉ khi cán bộ, đảng viên giữ vững phẩm chất liêm khiết
thì cách mạng mới có thể thành công. Ngược lại, nếu mất đi phẩm chất này,
Đảng sẽ suy yếu, không còn sức mạnh và lòng tin từ nhân dân. Do đó, Người
coi liêm là một yếu tố cốt lõi, quyết định sự tồn tại và phát triển của Đảng và sự nghiệp cách mạng.
=>Tư tưởng về liêm của Hồ Chí Minh là một trong những di sản quý báu mà
Người để lại cho dân tộc. Bác không chỉ nêu lên tầm quan trọng của sự liêm
khiết mà còn thực hành nó suốt cuộc đời mình. Những quan điểm của Người về
liêm khiết vẫn giữ nguyên giá trị thời đại, đặc biệt trong bối cảnh hiện nay khi
cuộc chiến chống tham nhũng và xây dựng một xã hội công bằng, minh bạch
vẫn là một nhiệm vụ cấp bách. Nội dung quan trọng nhất trong tư tưởng "liêm"
của Hồ Chí Minh chính là sự liêm khiết của cán bộ, đảng viên và vai trò quyết
định của nó đối với sự tồn vong và phát triển của Đảng, Nhà nước và xã hội. Hồ
Chí Minh khẳng định rằng sự liêm khiết không chỉ là một phẩm chất cá nhân mà
còn là một yếu tố cốt lõi để xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh. Người nhấn
mạnh rằng, nếu cán bộ, đảng viên không giữ vững sự liêm khiết, dễ dẫn đến
tham nhũng, lạm quyền, làm suy giảm niềm tin của nhân dân. Điều này sẽ làm
cho Đảng mất đi sức mạnh và uy tín, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của
đất nước. Bên cạnh đó, liêm khiết chính là nền tảng để tạo dựng lòng tin của
nhân dân. Cán bộ, đảng viên giữ được sự liêm khiết sẽ tạo ra mối quan hệ bền
vững giữa Đảng và quần chúng, từ đó thúc đẩy sự đoàn kết, đồng lòng trong
toàn xã hội để phát triển đất nước bền vững. Sự liêm khiết không chỉ là phẩm
chất đạo đức cần có mà còn là yếu tố sống còn để giữ vững niềm tin của nhân
dân, đảm bảo sự trong sạch của bộ máy lãnh đạo, và thúc đẩy sự phát triển bền vững của quốc gia.
3. Liêm trong xây dựng đạo đức người Việt:
- Phẩm chất đạo đức cần thiết: Phẩm chất đạo đức của Liêm, trong ngữ cảnh
của đạo đức và nhân cách, thường liên quan đến sự chính trực và trung thực.
Từ "Liêm" thường được hiểu là liêm khiết, tức là không tham lam, không lừa
dối, và sống đúng với những nguyên tắc đạo đức.
- Cụ thể, phẩm chất đạo đức của Liêm có thể bao gồm:
+ Trung thực: Luôn nói thật, không lừa dối người khác và không che giấu sự thật.
+ Chính trực: Hành động theo nguyên tắc đạo đức, không làm điều gì sai trái hay gian dối.
+ Trách nhiệm: Chịu trách nhiệm về hành động của mình và giữ lời hứa. +
Tinh thần công bằng: Đối xử công bằng với tất cả mọi người, không thiên vị hay bất công.
+ Tự trọng: Có lòng tự trọng, biết tự tôn trọng bản thân và không làm những
điều ảnh hưởng xấu đến danh dự của mình.
- Những phẩm chất này không chỉ giúp một cá nhân duy trì danh dự và uy tín
mà còn tạo dựng lòng tin từ người khác.
- “Liêm’’ trong giáo dục: Trong tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục, chữ "liêm"
đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và duy trì đạo đức nghề nghiệp
của nhà giáo và môi trường học đường. Hồ Chí Minh coi liêm khiết là một
phẩm chất thiết yếu mà các thầy cô giáo cần có để làm gương cho học sinh
và góp phần xây dựng nền giáo dục trong sạch, hiệu quả.
+ Đối xử công bằng: Giáo viên cần đảm bảo sự công bằng trong việc đánh
giá và đối xử với học sinh, không thiên vị hay phân biệt đối xử
+ Đạo đức của nhà giáo: Hồ Chí Minh nhấn mạnh rằng giáo viên cần phải
giữ gìn phẩm hạnh, trong sạch về đạo đức, để trở thành tấm gương sáng cho
học sinh. Liêm khiết trong giáo dục không chỉ là về hành vi mà còn là sự
gương mẫu trong việc giảng dạy và hành xử, từ chối mọi hình thức tham nhũng, vụ lợi cá nhân.
+ Tạo môi trường học tập trong sạch: Hồ Chí Minh cho rằng để giáo dục có
hiệu quả, môi trường học đường phải được xây dựng trên nền tảng của sự
liêm khiết, công bằng và minh bạch. Điều này bao gồm việc ngăn chặn các
tiêu cực như việc dạy học không đúng quy định, mua điểm, hoặc các hành vi không chính đáng khác.
+ Tôn trọng và bảo vệ sự thật: Liêm khiết còn thể hiện trong việc giáo viên
và học sinh đều phải trung thực, bảo vệ sự thật trong học tập và nghiên cứu,
tránh mọi hình thức gian lận và giả dối.
+ Trung thực trong giảng dạy và học tập: Bao gồm việc không sao chép bài
làm, không gian lận trong các kỳ thi, và tránh bất kỳ hành vi gian dối nào khác.
+ Trách nhiệm và chính trực: Giáo viên và học sinh cần thực hiện nhiệm vụ
của mình một cách nghiêm túc, hoàn thành công việc đúng hạn và chịu trách
nhiệm về hành động của mình.
+ Tôn trọng và duy trì đạo đức nghề nghiệp: Giáo viên cần giữ gìn đạo đức
nghề nghiệp, không lợi dụng vị trí của mình để đạt được mục đích cá nhân.
+ Khuyến khích môi trường học tập lành mạnh: Tạo dựng một môi trường
học tập nơi mà sự liêm khiết và các giá trị đạo đức được tôn trọng và khuyến khích.
+ Mẫu mực cho học sinh: Giáo viên và các nhà quản lý giáo dục cần làm
gương về liêm khiết để học sinh có thể học hỏi và noi theo.
Phẩm chất liêm khiết trong giáo dục không chỉ giúp nâng cao chất lượng giáo dục
mà còn đóng góp vào việc hình thành nhân cách và giá trị đạo đức cho học sinh,
giúp các em trở thành những công dân có trách nhiệm và đạo đức trong tương lai.
- “Liêm’’ trong gia đình: Trong ngữ cảnh gia đình, "liêm" thường liên quan đến
các phẩm chất đạo đức như sự trung thực, chính trực và tôn trọng lẫn nhau.
Dưới đây là một số khía cạnh cụ thể của phẩm chất liêm khiết trong gia đình:
+ Trung thực và minh bạch: Các thành viên trong gia đình nên giữ gìn sự
trung thực trong các mối quan hệ và giao tiếp. Điều này bao gồm việc không
nói dối, không giấu giếm sự thật và luôn thẳng thắn với nhau.
+ Tôn trọng lẫn nhau: Liêm trong gia đình cũng có nghĩa là tôn trọng quyền
lợi và cảm xúc của các thành viên khác. Điều này bao gồm việc lắng nghe ý
kiến của nhau, không làm tổn thương người khác và luôn cư xử một cách tôn trọng.
+ Chính trực trong hành động: Đảm bảo rằng mọi hành động và quyết định
trong gia đình đều dựa trên các nguyên tắc đạo đức và có trách nhiệm. Điều
này có thể bao gồm việc xử lý các vấn đề một cách công bằng và hợp lý,
không lừa dối hay gian dối trong các giao dịch và quyết định.
+ Bảo vệ danh dự và uy tín của nhau: Các thành viên trong gia đình cần giữ
gìn và bảo vệ danh dự của nhau, không làm những điều có thể làm tổn hại
đến danh tiếng của các thành viên khác.
+ Tự giác và chịu trách nhiệm: Mỗi người trong gia đình cần phải có trách
nhiệm với hành động của mình và tự giác trong việc thực hiện các nhiệm vụ
và vai trò của mình trong gia đình.
+ Xây dựng môi trường tích cực và hỗ trợ: Một gia đình liêm khiết tạo ra một
môi trường tích cực, nơi mà các thành viên cảm thấy an toàn và được hỗ trợ.
Điều này giúp xây dựng mối quan hệ bền chặt và đáng tin cậy giữa các thành viên.
+ Sống giản dị và trong sạch: Hồ Chí Minh nổi tiếng với lối sống giản dị, từ
chối những tiện nghi xa hoa và của cải vật chất. Ông sống trong những hoàn
cảnh bình dị và khiêm tốn, phản ánh sự liêm khiết trong gia đình và cuộc
sống hàng ngày. Việc ông duy trì lối sống đơn giản và không có yêu cầu về
vật chất là một hình mẫu của sự liêm khiết.
+ Trách nhiệm và đạo đức gia đình: Hồ Chí Minh khuyến khích các thành
viên trong gia đình và cộng đồng sống liêm khiết, trung thực và có trách
nhiệm. Ông coi trọng giá trị đạo đức trong gia đình như một nền tảng quan
trọng để xây dựng nhân cách và phẩm hạnh cá nhân.
+ Ảnh hưởng của liêm khiết đến xã hội: Hồ Chí Minh tin rằng liêm khiết
trong gia đình không chỉ ảnh hưởng đến sự ổn định và hạnh phúc của gia đình
mà còn có tác động tích cực đến xã hội. Khi các thành viên trong gia đình
sống liêm khiết, điều này góp phần vào việc xây dựng một xã hội trong sạch và công bằng hơn.
Phẩm chất liêm khiết trong gia đình không chỉ giúp duy trì sự hòa hợp và ổn định
trong mối quan hệ mà còn giúp xây dựng một môi trường gia đình lành mạnh và hỗ
trợ cho sự phát triển cá nhân và tập thể. Tóm lại, trong tư tưởng Hồ Chí Minh, chữ
"liêm" không chỉ là một phẩm hạnh cá nhân mà còn là yếu tố quan trọng trong lối
sống gia đình và sự xây dựng xã hội, phản ánh sự gương mẫu và trách nhiệm trong
mọi khía cạnh của cuộc sống.
4. Thực trạng Liêm trong xã hội hiện nay:
Những yếu tố tác động đến “Liêm” của con người trong xã hội hiện nay: - Giáo dục và gia đình:
+ Giáo dục: Giáo dục từ gia đình, nhà trường và xã hội đóng vai trò quan
trọng trong việc hình thành và phát triển các giá trị đạo đức, trong đó có liêm
chính. Một hệ thống giáo dục chú trọng đến giáo dục đạo đức, tôn trọng sự
trung thực và công bằng sẽ góp phần nuôi dưỡng liêm chính trong cá nhân. +
Gia đình: Gia đình là môi trường đầu tiên mà con người tiếp xúc và học hỏi
về đạo đức. Cha mẹ và các thành viên gia đình có vai trò định hình nhận thức
về giá trị của sự trung thực và liêm chính.
- Môi trường xã hội và văn hóa:
+ Văn hóa xã hội: Văn hóa và truyền thống của một xã hội cũng ảnh hưởng
đến liêm chính. Nếu xã hội có những giá trị văn hóa đề cao sự trung thực và
lên án các hành vi phi đạo đức, thì cá nhân sẽ chịu tác động mạnh mẽ từ những giá trị đó.
+ Môi trường làm việc: Môi trường làm việc ảnh hưởng đến hành vi và đạo
đức của cá nhân. Một môi trường làm việc công bằng, minh bạch và có quy
tắc đạo đức rõ ràng sẽ thúc đẩy liêm chính, trong khi môi trường thiếu minh
bạch và đạo đức sẽ dễ dẫn đến các hành vi phi liêm chính.
- Hệ thống pháp luật và chính sách:
+ Pháp luật: Hệ thống pháp luật nghiêm minh và có hiệu quả trong việc xử lý
các hành vi vi phạm liêm chính là yếu tố quan trọng để bảo vệ và thúc đẩy
giá trị này trong xã hội. Nếu các quy định pháp luật rõ ràng và được thực thi
nghiêm túc, nó sẽ giúp ngăn ngừa các hành vi tham nhũng và phi đạo đức.
+ Chính sách và quy định: Các chính sách và quy định của nhà nước, tổ chức
và doanh nghiệp cũng ảnh hưởng đến mức độ liêm chính. Những chính sách
khuyến khích minh bạch, công bằng và trách nhiệm sẽ tạo điều kiện thuận lợi
cho việc duy trì liêm chính.
- Áp lực kinh tế và xã hội:
+ Áp lực kinh tế: Trong những hoàn cảnh khó khăn về kinh tế, con người có
thể bị cám dỗ để thực hiện những hành vi không liêm chính nhằm đạt được
lợi ích cá nhân. Các tình huống tài chính khó khăn hoặc các cơ hội kinh doanh
có lợi nhuận cao nhưng không minh bạch có thể dẫn đến sự suy thoái về đạo đức.
+ Áp lực xã hội: Sự cạnh tranh và áp lực từ xã hội có thể thúc đẩy một số cá
nhân đi theo con đường phi đạo đức để đạt được thành công nhanh chóng
hoặc giữ vững vị trí của mình.
- Thực trạng “Liêm” trong xã hội hiện nay: + Tham nhũng:
Đây là một trong những vấn đề nghiêm trọng nhất ảnh hưởng đến
liêmchính. Tham nhũng có thể diễn ra ở nhiều cấp độ, từ các quan chức
cao cấp đến các dịch vụ công cộng cơ bản. Nó làm suy yếu niềm tin của
người dân vào chính phủ và các cơ quan công quyền.
Tham nhũng làm mất niềm tin của người dân vào các cơ quan công
quyền,tổ chức, và hệ thống pháp luật. Khi mọi người thấy rằng các quan
chức hoặc lãnh đạo có thể lạm dụng quyền lực vì lợi ích cá nhân mà không
bị trừng phạt, niềm tin vào sự công bằng và minh bạch bị xói mòn, và liêm
chính dần mất đi giá trị.
Tham nhũng tạo ra một môi trường mà các hành vi phi đạo đức được
dungtúng hoặc thậm chí được khuyến khích. Khi những người tham gia
vào tham nhũng không chỉ không bị trừng phạt mà còn đạt được lợi ích cá
nhân, điều này có thể thúc đẩy những người khác làm theo, dẫn đến sự suy
giảm nghiêm trọng của liêm chính trong xã hội.
Tham nhũng kìm hãm sự phát triển kinh tế và xã hội bằng cách tạo ra
mộtmôi trường kinh doanh không lành mạnh và không công bằng.
+ Áp lực từ xã hội ảnh hưởng đến “Liêm” của con người: Áp lực từ xã hội
có thể ảnh hưởng mạnh mẽ đến liêm chính của con người, tác động đến
hành vi, quyết định, và giá trị đạo đức mà họ giữ vững.
Áp lực cạnh tranh và thành công:
Thành công bằng mọi giá: Trong một xã hội mà thành công thường được đo
lường bằng tài sản, địa vị, và quyền lực, áp lực để đạt được những mục tiêu
này có thể khiến con người bỏ qua các giá trị liêm chính. Họ có thể cảm thấy
bị ép buộc phải sử dụng các phương pháp không trung thực, như gian lận, hối
lộ, hoặc lạm dụng quyền lực, để vượt qua đối thủ cạnh tranh hoặc đạt được mục tiêu cá nhân.
Sự ganh đua trong môi trường làm việc: Tại nơi làm việc, áp lực để vượt trội
so với đồng nghiệp hoặc đáp ứng kỳ vọng của cấp trên có thể dẫn đến hành
vi thiếu liêm chính, chẳng hạn như thao túng kết quả, chiếm đoạt công lao
của người khác, hoặc vi phạm quy tắc đạo đức nghề nghiệp.
Áp lực từ gia đình và cộng đồng:
Kỳ vọng của gia đình: Gia đình có thể đặt ra những kỳ vọng rất cao về thành
công tài chính, học vấn, hoặc địa vị xã hội. Điều này có thể tạo ra áp lực mạnh
mẽ, khiến cá nhân cảm thấy cần phải đạt được những thành tựu này bằng mọi
giá, ngay cả khi điều đó đồng nghĩa với việc vi phạm các chuẩn mực liêm chính.
Dư luận xã hội: Sự đánh giá và phán xét từ cộng đồng hoặc xã hội có thể thúc
đẩy cá nhân thực hiện các hành vi không liêm chính để tránh bị chỉ trích hoặc giữ thể diện.
Ví dụ: một người có thể cảm thấy cần phải che giấu thất bại hoặc khuyết điểm
cá nhân để duy trì hình ảnh tốt đẹp trong mắt người khác.
Văn hóa và tập tục xã hội:
Văn hóa dung túng hành vi phi đạo đức: Ở một số xã hội, văn hóa có thể dung
túng hoặc thậm chí khuyến khích các hành vi phi liêm chính. Khi những hành
vi này trở nên phổ biến và được chấp nhận, cá nhân có thể bị lôi cuốn vào
việc vi phạm các giá trị đạo đức dù ban đầu họ có thể không đồng tình với điều đó.
Ví dụ: Việc "lót tay" để đạt được dịch vụ hoặc đặc quyền.
Áp lực tuân thủ chuẩn mực xã hội: Ở những xã hội có hệ thống chuẩn mực
văn hóa mạnh mẽ, cá nhân có thể cảm thấy bị ép buộc phải tuân thủ ngay cả
khi điều đó đi ngược lại liêm chính.
Ví dụ: Trong một số cộng đồng, việc làm theo lệnh của người có quyền lực,
ngay cả khi lệnh đó vi phạm đạo đức, có thể được coi là điều cần thiết để
tránh xung đột hoặc bảo vệ vị trí của mình.
Áp lực truyền thông và xã hội số:
Truyền thông xã hội: Áp lực từ truyền thông xã hội có thể thúc đẩy cá nhân
vi phạm liêm chính để đạt được sự nổi tiếng hoặc chấp nhận xã hội. Sự so
sánh liên tục với những hình ảnh "hoàn hảo" trên mạng có thể dẫn đến sự mất
cân bằng về tâm lý và khiến người ta có những hành vi thiếu trung thực để
đạt được hoặc duy trì hình ảnh mong muốn.
Tác động của truyền thông đại chúng: Truyền thông đại chúng thường tạo ra
các hình mẫu thành công dựa trên các tiêu chuẩn không thực tế, điều này có
thể gây áp lực lớn lên các cá nhân, buộc họ phải đạt được những thành tựu
nhất định bất kể phương tiện, dẫn đến sự suy thoái về mặt liêm chính.
5. Giải pháp để thúc đẩy Liêm:
- Cần có các chương trình giáo dục đạo đức, nhấn mạnh vai trò của liêm trong cuộc sống.
Giới thiệu khái niệm liêm chính: Đưa khái niệm liêm chính vào chương trình học,
giải thích rõ ràng về khái niệm này và tầm quan trọng của nó trong cuộc sống hàng ngày.
- Tích hợp vào các môn học: Liêm chính có thể được tích hợp vào các môn học
khác nhau như lịch sử, văn học, hoặc khoa học xã hội, giúp học sinh hiểu rõ hơn
về giá trị của liêm chính trong các ngữ cảnh khác nhau.
- Tạo cơ hội thực hành và trải nghiệm: Hoạt động nhóm và dự án cộng đồng:
Khuyến khích học sinh tham gia các hoạt động nhóm và dự án cộng đồng, nơi
họ có thể thực hành liêm chính trong các tình huống thực tế.
- Tổ chức các buổi thảo luận và hội thảo: Mời các chuyên gia, nhà lãnh đạo, hoặc
người có ảnh hưởng đến chia sẻ về tầm quan trọng của liêm chính trong công
việc và cuộc sống cá nhân.
- Tổ chức các buổi thảo luận nhóm về các chủ đề đạo đức, khuyến khích học sinh
chia sẻ quan điểm và ý kiến của mình.
- Vai trò của giáo viên và cán bộ: Giáo viên và cán bộ trong trường học nên là
những tấm gương về liêm chính và các giá trị đạo đức khác. Họ có thể thông qua
hành động và cách ứng xử của mình để truyền cảm hứng cho học sinh.
- Ghi nhận và khen thưởng: Đưa ra các chương trình khen thưởng cho những học
sinh thể hiện liêm chính và các hành vi đạo đức tích cực.
- Xây dựng các chính sách và quy định rõ ràng liên quan đến hành vi đạo đức và
liêm chính trong trường học.
- Tổ chức các giải thưởng định kỳ nhằm vinh danh những cá nhân, tổ chức đã thể
hiện sự liêm khiết trong công việc và cuộc sống. Giải thưởng này có thể được
trao tại các sự kiện lớn, có sự tham gia của cộng đồng, giới truyền thông và các lãnh đạo địa phương.
- Xây dựng bảng danh dự tại các cơ quan, trường học, doanh nghiệp hoặc khu dân
cư để công khai vinh danh những người có hành động liêm khiết. Điều này giúp
tạo ra một hình mẫu tích cực cho mọi người noi theo.
Chiến dịch truyền thông: Sử dụng các phương tiện truyền thông như báo chí,
truyền hình, mạng xã hội để kể về những câu chuyện người thật việc thật, liên
quan đến những cá nhân và tổ chức thể hiện lòng liêm chính. Những câu chuyện
này sẽ truyền cảm hứng cho cộng đồng và khẳng định tầm quan trọng của giá trị liêm chính.
- Tạo các chương trình chuyên biệt về tấm gương liêm khiết, phỏng vấn những cá
nhân và tổ chức có đóng góp tích cực cho xã hội, đồng thời lan tỏa thông điệp
về trung thực, liêm chính.
- Phát động phong trào liêm chính trong cộng đồng
- Phát động phong trào khuyến khích mọi người thực hiện và lan tỏa hành vi liêm
chính trong đời sống hàng ngày. Ví dụ, khuyến khích học sinh, sinh viên không
gian lận trong thi cử; người lao động tuân thủ kỷ luật, minh bạch trong công
việc; người dân không tham gia vào các hành vi tham nhũng, hối lộ.
- Chiến dịch “Người tốt việc tốt, người liêm chính”: Tổ chức các chiến dịch nhằm
thu hút sự chú ý của cộng đồng đến các hành động tử tế và liêm chính. Qua đó,
mọi người sẽ được khuyến khích báo cáo và vinh danh những tấm gương này.
- Khóa học về liêm chính và đạo đức: Tổ chức các khóa học, hội thảo dành cho
học sinh, sinh viên, nhân viên doanh nghiệp hoặc cán bộ nhà nước về liêm chính
và đạo đức nghề nghiệp. Các khóa học này sẽ giúp người tham gia hiểu rõ hơn
về tầm quan trọng của sự trung thực và cách thực hành nó trong công việc và cuộc sống.
- Hội thảo gương sáng liêm chính: Mời các diễn giả là những tấm gương liêm
chính đến chia sẻ câu chuyện, kinh nghiệm của họ với cộng đồng. Những buổi
chia sẻ này sẽ giúp người nghe nhận thức rõ hơn về giá trị của sự liêm khiết.
Ghi nhận các hành động nhỏ nhưng ý nghĩa: Đôi khi, những hành động liêm
chính có thể xuất phát từ những việc rất nhỏ như trả lại của rơi, không tham gia
vào gian lận, hoặc đấu tranh chống lại các hành vi thiếu trung thực. Việc vinh
danh những hành động nhỏ nhưng ý nghĩa này sẽ tạo ra hiệu ứng lan tỏa tích cực trong cộng đồng.
- Chương trình “Liêm chính từ những việc nhỏ”: Tổ chức các chiến dịch khuyến
khích mọi người báo cáo hoặc chia sẻ về các hành động liêm chính mà họ chứng
kiến trong cuộc sống hàng ngày. TỔNG KẾT
Câu 1: Câu nói: “Người mà không liêm, không bằng súc vật”, là của ai? (câu 276 – TTN) - Đáp án 1: Hồ Chí Minh - Đáp án 2: Lão Tử - Đáp án 3: Mạnh Tử - Đáp án 4: Khổng Tử
Câu 2: Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, chữ "liêm"được thể hiện qua những đặc
điểm nào sau đây?
- Đáp án 1: Đề cao sự giản dị, tiết kiệm và tránh xa lối sống xa hoa, phô trương.
- Đáp án 2: Đặt lợi ích cá nhân lên trên lợi ích tập thể và quốc gia.
- Đáp án 3: Thực hiện các chính sách không minh bạch và có phần ưu đãi cho các nhóm lợi ích.
- Đáp án 4: Tôn trọng và thực hiện đầy đủ các quyền lợi và nghĩa vụ của công dân theo pháp luật.
Câu 3: Theo tư tưởng Hồ Chí Minh, sự liêm khiết của cán bộ đảng viên có tác dụng gì?
- Đáp án 1: Giúp họ đạt được các mục tiêu cá nhân nhanh chóng.
- Đáp án 2: Gây ấn tượng mạnh với công chúng và đồng nghiệp.
- Đáp án 3: Tạo niềm tin và sự kính trọng đến từ quầng chúng nhân dân.
- Đáp án 4: Tăng cường sự nghiệp và danh tiếng của cá nhân.
Câu 4: Câu nói: “Ai cũng tham lợi, thì nước sẽ nguy”, là của ai? (câu 277 – TTN) - Đáp án 1: Hồ Chí Minh - Đáp án 2: Lão Tử - Đáp án 3: Mạnh Tử - Đáp án 4: Khổng Tử