Bản chất của nhà nước| Đại học Kinh tế Quốc Dân

1. Bản chất của nhà nước là gì?
Theo quan điểm của học thuyết Mác – Lênin, nhà nước mang bản chất giai cấp. Nhà
nước chỉ ra đời từ khi xã hội phân chia giai cấp. Giai cấp nào thì nhà nước đó. Do trong
xã hội nguyên thủy không có phân chia giai cấp, nên trong xã hội nguyên thủy không có Nhà nước.
Cho đến nay, đã có 4 kiểu Nhà nước được hình thành: Nhà nước chủ nô, Nhà nước
phong kiến, Nhà nước tư sản, Nhà nước vô sản (Nhà nước xã hội chủ nghĩa). Nhà nước
được giai cấp thống trị thành lập để duy trì sự thống trị của giai cấp mình, để làm
người đại diện cho giai cấp mình, bảo vệ lợi ích của giai cấp mình.
Bản chất nhà nước có hai thuộc tính: tính xã hội và tính giai cấp cùng tồn tại trong một
thể thống nhất không thể tách rời và có quan hệ biện chứng với nhau. Tính giai cấp là
thuộc tính cơ bản, vốn có của bất kỳ nhà nước nào.
Nhà nước ra đời trước hết phục vụ lợi ích của giai cấp thống trị; tính xã hội của nhà
nước thể hiện ở chỗ nhà nước là đại diện chính thức của toàn xã hội, và ở mức độ này
hay mức độ khác nhà nước thực hiện bảo vệ lợi ích cơ bản, lâu dài của quốc gia dân tộc và công dân mình.
Tính giai cấp của nhà nước: là sự tác động của yếu tố giai cấp đến đặc điểm và xu
hướng phát triển cơ bản của nhà nước. Nhà nước có tính giai cấp vì: 
Nhà nước có nguồn gốc giai cấp và là sản phẩm và biểu hiện của những mâu
thuẫn giai cấp không thể điều hoà được. 
Nhà nước là bộ máy, công cụ trấn áp đặc biệt của giai cấp này đối với giai cấp khác.
Tính giai cấp của nhà nước thể hiện ở mục đích, chức năng bảo vệ trật tự xã hội có lợi
cho giai cấp thống trị, bảo vệ trước hết lợi ích giai cấp thống trị.
Tính xã hội của nhà nước: là sự tác động của yếu tố xã hội đến đặc điểm và xu
hướng vận động cơ bản của nhà nước. Tính xã hội của nhà nước xuất phát từ: 
Nhà nước ra đời đáp ứng nhu cầu quản lý giải quyết công việc chung, bảo vệ
lợi ích chung của xã hội. 
Nhà nước đại diện cho ý chí chung, lợi ích chung.
Tính xã hội thể hiện trong mục đích, chức năng của nhà nước là đảm bảo lợi ích chung,
thể hiện ý chí chung của xã hội.
Mối quan hệ giữa tính giai cấp và tính xã hội của nhà nước 
Bản chất nhà nước bao hàm sự tồn tại của cả hai tính chất này. 
Sự đấu tranh và thống nhất giữa hai tính chất này tác động đến xu hướng
phát triển và những đặc điểm cơ bản của nhà nước. 
Xu hướng phát triển là tính xã hội của nhà nước ngày càng được mở rộng.