Báo cáo đề tài: Thực trạng và xu hướng thương mại điện tử toàn cầu môn Thương mại điện tử | Trường Đại học Kiến trúc Đà Nẵng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC ĐÀ NẴNG KHOA KINH TẾ
KINH DOANH XUẤT NHẬP KHẨU
ĐỀ TÀI: THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ, THỰC TRẠNG THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ TRÊN THẾ GIỚI GVHD: TRẦN THỊ HẢI Lớp : 23QT2 Nhóm : 9 Tên thành viên nhóm: Lê Thị Bích Trâm Phạm Thị Ngọc Trâm Nguyễn Thị Bình Trần Ngọc Uyển Nhi
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ
1. Khái niệm về thương mại điện tử
Thương mại điện tử (E-commerce) là hoạt động mua bán hàng hóa, dịch vụ được thực hiện
qua các phương tiện điện tử và mạng internet. Nó bao gồm các giao dịch giữa doanh nghiệp
với doanh nghiệp (B2B), doanh nghiệp với khách hàng (B2C), giữa các cá nhân với nhau
(C2C) và nhiều mô hình khác.
2. Đặc điểm của thương mại điện tử
Các đặc điểm chính của TMĐT bao gồm:
• Không giới hạn về không gian, có thể giao dịch mọi lúc, mọi nơi.
• Chi phí thấp hơn so với thương mại truyền thống.
• Hệ thống thanh toán linh hoạt, có thể sử dụng nhiều phương thức như ví điện tử, thẻ ngân hàng.
• Dễ dàng tiếp cận khách hàng và mở rộng thị trường.
3. Vai trò và lợi ích của TMDT đối với kinh tế toàn cầu
Thương mại điện tử có vai trò quan trọng trong nền kinh tế hiện đại, bao gồm:
• Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, giúp doanh nghiệp tiếp cận thị trường toàn cầu.
• Tạo ra việc làm mới trong lĩnh vực công nghệ, logistics, tiếp thị số.
• Cung cấp nhiều lựa chọn hơn cho người tiêu dùng, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí.
4. Các mô hình phor biến trong thương mại điện tử
Dưới đây là các mô hình phổ biến trong TMĐT:
• B2B (Business to Business)**: Giao dịch giữa các doanh nghiệp, ví dụ như Alibaba, Amazon Business.
• B2C (Business to Consumer)**: Doanh nghiệp bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng, ví dụ Shopee, Lazada.
• C2C (Consumer to Consumer)**: Giao dịch giữa các cá nhân, ví dụ như eBay, Chợ Tốt.
• C2B (Consumer to Business)**: Cá nhân cung cấp dịch vụ hoặc sản phẩm cho doanh
nghiệp, ví dụ Freelancer.com.
• B2G (Business to Government)**: Doanh nghiệp cung cấp sản phẩm, dịch vụ cho chính
phủ. Ví dụ Microsoft, Viettel
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ TRÊN THẾ GIỚI.
1. Tổng quan tình hình thương mại điện tử toàn cầu
- Doanh thu và tốc độ tăng trưởng các năm gần đây:
+ Thị trường TMĐT toàn cầu đã có sự tăng trưởng mạnh mẽ trong những năm qua, với
doanh thu ước tính vượt 6.3 nghìn tỷ USD vào năm 2024 và dự kiến tiếp tục tăng.
+ Tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm (CAGR) của TMĐT toàn cầu trong giai
đoạn 2021-2026 được dự báo khoảng 10-15%, với sự dẫn đầu của các thị trường Trung Quốc, Mỹ và châu Âu.
+ Các ngành hàng phát triển mạnh trên TMĐT bao gồm bán lẻ, thời trang, điện tử,
hàng tiêu dùng nhanh (FMCG) và dịch vụ số (digital services).
- Tác động của đại dịch COVID-19 đến TMĐT
+ Đại dịch COVID-19 đã đẩy nhanh sự chuyển dịch từ mua sắm truyền thống sang trực
tuyến, khi người tiêu dùng hạn chế ra ngoài.
+ Nhu cầu mua sắm online tăng đột biến trong giai đoạn 2020-2022, đặc biệt ở các lĩnh
vực thực phẩm, dược phẩm, nhu yếu phẩm.
+ Doanh nghiệp TMĐT tận dụng xu hướng này để mở rộng hệ sinh thái, cải thiện
logistics và ứng dụng công nghệ AI, dữ liệu lớn nhằm cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng.
+ Tuy nhiên, sự tăng trưởng nhanh cũng kéo theo các vấn đề về chuỗi cung ứng, bảo
mật dữ liệu và cạnh tranh khốc liệt giữa các nền tảng.
2. Phân tích các thị trường TMDT tiêu biểu
*Trung Quốc: Quốc gia dẫn đầu TMĐT toàn cầu -
Trung Quốc là thị trường TMĐT lớn nhất thế giới, chiếm hơn 50% doanh thu TMĐT toàn cầu. -
Các nền tảng chính gồm Alibaba (Taobao, Tmall), JD.com, Pinduoduo với hệ sinh
thái đa dạng từ thương mại đến thanh toán số (Alipay, WeChat Pay). -
Trung Quốc đi đầu trong TMĐT trên di động (M-Commerce), livestream shopping
và TMĐT xuyên biên giới.
*Hoa Kỳ: Hệ sinh thái TMĐT phát triển bậc nhất -
Mỹ là thị trường TMĐT lớn thứ hai thế giới, với doanh thu dự báo đạt 1.3 nghìn tỷ USD vào năm 2025. -
Amazon là nền tảng chiếm ưu thế, với hệ sinh thái gồm logistics, AWS (dịch vụ đám
mây), AI và thanh toán điện tử. -
Xu hướng nổi bật: giao hàng trong ngày (same-day delivery), mua sắm qua trợ lý ảo
(Alexa), và bán lẻ kết hợp thực tế ảo (AR shopping).
*Châu Âu: Ổn định và chú trọng bảo vệ người tiêu dùng -
Châu Âu có thị trường TMĐT ổn định, với các nền tảng lớn như Zalando, ASOS, Otto, Allegro. -
EU có các quy định nghiêm ngặt về bảo vệ dữ liệu cá nhân (GDPR) và quyền lợi người tiêu dùng. -
TMĐT xanh (bền vững) và thương mại điện tử xuyên biên giới trong nội khối EU là
những xu hướng nổi bật.
*Các nước châu Á khác (Nhật Bản, Hàn Quốc, Đông Nam Á)
Nhật Bản: Rakuten và Mercari là các nền tảng lớn. Người tiêu dùng ưa chuộng thanh toán
điện tử và giao hàng siêu tốc.
Hàn Quốc: Coupang là nền tảng nổi bật, áp dụng AI và logistics thông minh để cạnh tranh với Amazon.
Đông Nam Á: TMĐT phát triển nhanh với các nền tảng như Shopee, Lazada, Tiki,
Tokopedia, nhờ sự phổ biến của smartphone và thanh toán số.
3. Những xu hướng nổi bật của TMDT toàn cầu
- TMĐT xuyên biên giới (Cross-border E-commerce)
+ Người tiêu dùng ngày càng mua hàng từ các nền tảng quốc tế (Amazon, AliExpress, eBay).
+ Trung Quốc, Mỹ, và EU là các thị trường xuất khẩu TMĐT lớn.
- TMĐT trên thiết bị di động (M-Commerce)
+ Mua sắm qua ứng dụng di động chiếm hơn 70% tổng giao dịch TMĐT.
+ Các nền tảng tối ưu hóa trải nghiệm mobile bằng AI, chatbot và thanh toán nhanh.
- Sự kết hợp giữa TMĐT và mạng xã hội (Social Commerce)
+ Facebook, Instagram, TikTok và WeChat đang trở thành kênh bán hàng quan trọng. +
Live Commerce (bán hàng qua livestream) phát triển mạnh, đặc biệt tại Trung Quốc và Đông Nam Á.
- Ứng dụng AI, Big Data và thanh toán điện tử
+ AI giúp cá nhân hóa trải nghiệm, gợi ý sản phẩm thông minh.
+ Big Data hỗ trợ phân tích hành vi khách hàng, tối ưu hóa chuỗi cung ứng.
+ Thanh toán điện tử (E-Wallet, BNPL - Mua trước, trả sau) đang dần thay thế tiền mặt. Kết luận
TMĐT toàn cầu đang có tốc độ phát triển nhanh chóng, với sự dẫn đầu của Trung Quốc, Mỹ
và châu Âu. Xu hướng TMĐT xuyên biên giới, M-Commerce, Social Commerce và AI sẽ
tiếp tục định hình thị trường trong tương lai.
CHƯƠNG 3: ĐÁNH GIÁ XU HƯỚNG VÀ THÁCH THỨC
1. Những thành tựu nổi bật của TMĐT thế giới •
Thúc đẩy thương mại toàn cầu: TMĐT giúp kết nối người mua và người bán trên khắp thế
giới, giảm khoảng cách địa lý và tạo ra thị trường xuyên biên giới. Các nền tảng như Amazon,
Alibaba, eBay đang chiếm lĩnh thị trường quốc tế. •
Tạo việc làm và cơ hội kinh doanh mới: TMĐT mở ra nhiều cơ hội việc làm trong lĩnh vực
logistics, công nghệ, marketing số và quản lý kho hàng. Nhiều doanh nghiệp nhỏ và cá nhân có thể
tiếp cận khách hàng toàn cầu mà không cần vốn đầu tư lớn.
2. Những thách thức của TMĐT •
Vấn đề an toàn, an ninh mạng: TMĐT phải đối mặt với các nguy cơ như rò rỉ dữ liệu cá
nhân, tấn công mạng và lừa đảo trực tuyến. •
Gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhái: Nhiều sản phẩm giả mạo, kém chất lượng xuất
hiện trên các sàn TMĐT, ảnh hưởng đến lòng tin của người tiêu dùng. •
Chênh lệch phát triển giữa các quốc gia: Các nước phát triển như Mỹ, Trung Quốc, châu Âu
có hệ sinh thái TMĐT mạnh mẽ, trong khi nhiều quốc gia đang phát triển vẫn gặp khó khăn do hạ
tầng công nghệ và thanh toán điện tử chưa hoàn thiện.
3. Xu hướng phát triển trong tương lai
• TMĐT sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh: Dự báo TMĐT toàn cầu sẽ tiếp tục mở rộng với tốc độ
nhanh, đặc biệt trong mảng bán lẻ trực tuyến và thương mại trên nền tảng mạng xã hội.
• Sự xuất hiện của các công nghệ mới:
• Metaverse: Tạo ra trải nghiệm mua sắm ảo, giúp người dùng có thể thử sản phẩm trước khi mua.
• AI: Hỗ trợ cá nhân hóa đề xuất sản phẩm, chatbot tư vấn khách hàng, tự động hóa kho hàng.
• Blockchain: Cải thiện tính minh bạch và bảo mật trong giao dịch TMĐT.
• TMĐT sẽ thâm nhập sâu hơn vào đời sống tiêu dùng và sản xuất: Không chỉ giới hạn ở bán lẻ,
TMĐT sẽ mở rộng sang các lĩnh vực như dịch vụ tài chính, giáo dục, y tế và giải trí. KẾT LUẬN
1. Khẳng định vai trò quan trọng của thương mại điện tử •
Thương mại điện tử (TMĐT) ngày càng đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế toàn cầu,
thúc đẩy sự phát triển của nhiều ngành nghề và thay đổi cách thức kinh doanh truyền thống. •
TMĐT giúp doanh nghiệp tiếp cận thị trường rộng lớn hơn, tối ưu hóa chi phí và nâng cao hiệu quả kinh doanh. •
Với sự bùng nổ của công nghệ số, TMĐT đã trở thành xu hướng tất yếu, phát triển mạnh mẽ
và bền vững trên toàn thế giới.
2. Sự thay đổi mạnh mẽ của TMĐT trong tương lai •
TMĐT sẽ tiếp tục phát triển nhờ vào sự đổi mới công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI),
dữ liệu lớn (Big Data) và công nghệ chuỗi khối (Blockchain). •
Sự gia tăng nhu cầu mua sắm trực tuyến từ người tiêu dùng sẽ thúc đẩy các doanh nghiệp
cải thiện dịch vụ, tối ưu hóa trải nghiệm khách hàng và mở rộng mô hình kinh doanh. •
Hệ thống thanh toán không dùng tiền mặt, ví điện tử và tiền mã hóa sẽ ngày càng phổ biến,
hỗ trợ sự phát triển mạnh mẽ của TMĐT.
3. Kiến nghị chung để thúc đẩy sự phát triển của TMĐT •
Chuyển đổi số mạnh mẽ: Các quốc gia cần đầu tư vào hạ tầng công nghệ, số hóa hoạt động
kinh doanh và hỗ trợ doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi số. •
Hoàn thiện chính sách và pháp lý: Chính phủ cần xây dựng các chính sách rõ ràng, phù hợp
để bảo vệ người tiêu dùng, đảm bảo công bằng trong cạnh tranh và thúc đẩy TMĐT phát triển bền vững. •
Tăng cường an toàn và bảo mật: Cần có các biện pháp mạnh mẽ để bảo vệ dữ liệu cá nhân,
ngăn chặn các hành vi gian lận, lừa đảo trong TMĐT, đảm bảo môi trường kinh doanh an toàn cho
cả doanh nghiệp và người tiêu dùng.
PHIẾU TỔNG KẾT BÀI TẬP NHÓM STT HỌ VÀ TÊN
Làm việc nhóm, nhận xét Điểm BTN Chữ ký (có thể add ảnh chữ ký vào) 1 Lê Thị Bích Trâm
-Công việc đã hoàn thành, 10đ BTRAM đóng góp vào BTN
-Thái độ làm việc nhóm: có
trách nhiệm, đúng hạn, hỗ trợ thành viên khác 2 Phạm Thị Ngọc
-Công việc đã hoàn thành, 10đ NgTram Trâm đóng góp vào BTN
-Thái độ làm việc nhóm: có
trách nhiệm, đúng hạn, hỗ trợ thành viên khác 3 Nguyễn Thị Bình
-Công việc đã hoàn thành, 10đ Binh đóng góp vào BTN
-Thái độ làm việc nhóm: có
trách nhiệm, đúng hạn, hỗ trợ thành viên khác 4 Trần Ngọc Uyển
-Công việc đã hoàn thành, 10đ YNhi Nhi đóng góp vào BTN
-Thái độ làm việc nhóm: có
trách nhiệm, đúng hạn, hỗ trợ thành viên khác 5 Phan Minh Thư -Không hoàn thành BTN - 0đ
Thái độ làm việc nhóm: không có trách nhiệm,không hoàn thành nhiệm vụ đã nhân