Báo cáo thực hành Điện công nghiệp | Môn Kỹ thuật điện công nghiệp - Đại học Cần Thơ

lOMoAR cPSD| 58488183
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA CÔNG NGHỆ BÁO CÁO THỰC HÀNH ĐIỆN CÔNG NGHIỆP
Sinh viên thực hiện:
Cán bộ hướng dẫn:
Trường Đại học Cần Thơ vào ngày: 15/04/2025 . lOMoAR cPSD| 58488183 lOMoAR cPSD| 58488183
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA CÔNG NGHỆ BÁO CÁO THỰC HÀNH ĐIỆN CÔNG NGHIỆP
Sinh viên thực hiện:
Cán bộ hướng dẫn: Lê Xuân Tá ThS. Phan Trọng Nghĩa MSSV: B2308209
Ngành: Kỹ thuật điều khiển và tự động hóa K49 Phan Minh Tân MSSV: B2308213
Ngành: Kỹ thuật điều khiển và tự động hóa K49 Đặng Phúc Thọ MSSV: B2308214
Ngành: Kỹ thuật điều khiển và tự động hóa K49 Nguyễn Minh Tân MSSV: B2308212
Ngành: Kỹ thuật điều khiển và tự động hóa K49
Trường Đại học Cần Thơ vào ngày: 15/04/2025 . lOMoAR cPSD| 58488183 LỜI CAM ĐOAN
Báo cáo được thực hiện bởi nhóm 8 sinh viên lớp điện công nghiệp học kỳ II năm học 2024-2025
Trong quá trình thực hiện đề tài, tuy sản phẩm còn nhiều thiếu sót do kiến thức
còn hạn chế, nhưng những nội dung trình bày trong quyển báo cáo này là những hiểu
biết, tìm kiếm, học hỏi và thành quả của chúng em đạt được dưới sự hướng dẫn tận
tình của thầy Phan Trọng Nghĩa, cũng như sự giúp đỡ của các thầy cô trong Trường Bách Khoa.
Chúng em xin cam đoan rằng: những nội dung trình bày trong quyển báo cáo
này không phải là bản sao chép từ bất kỳ công trình nào trước đó. Nếu không đúng
sự thật, chúng em xin chịu mọi trách nhiệm trước nhà trường.
Cần Thơ, ngày 15 tháng 04 năm 2025 lOMoAR cPSD| 58488183
Báo cáo thực hành Điên công nghiệp (CN442) lOMoAR cPSD| 58488183
Báo cáo thực hành Điên công nghiệp (CN442) Mục l ục
BÀI 2. MẠCH KHỞI ĐỘNG ĐỘNG CƠ..............................................................3
1. MẠCH KHỞI ĐỘNG TRỰC TIẾP ĐỘNG CƠ KĐB BA PHA..............3 1.1.
Chuẩn bị dụng cụ thiết bị.....................................................................3 1.2.
Sơ đồ thực hành....................................................................................4 1.3.
Nguyên lý hoạt động.............................................................................4 1.4.
Câu hỏi kiểm tra...................................................................................5
2. MẠCH KHỞI ĐỘNG CƠ KĐB BA PHA CÓ THỬ NHÁP.....................7 2.1.
Chuẩn bị dụng cụ thiết bị.....................................................................7 2.2.
Sơ đồ thực hành....................................................................................8 2.3.
Nguyên lý hoạt động.............................................................................8 2.4.
Câu hỏi kiểm tra...................................................................................9
BÀI 3. MẠCH KHỞI ĐỘNG ĐỘNG CƠ (TIẾP THEO)...................................11
1. MẠCH KHỞI ĐỘNG CƠ BA PHA KIỂU SAO-TAM GIÁC DÙNG 2
TIMER ONDELAY............................................................................................11 1.1.
Chuẩn bị dụng cụ thiết bị...................................................................11 1.2.
Sơ đồ thực hành..................................................................................12 1.3.
Nguyên lý hoạt động...........................................................................12 1.4.
Câu hỏi kiểm tra................................................................................14
2. MẠCH KHỞI ĐỘNG ĐỘNG CƠ KĐB BA PHA KIỂU SAO-TAM
GIÁC DÙNG TIMER Y/∆.................................................................................14 2.1.
Chuẩn bị dụng cụ thiết bị...................................................................14 2.2.
Sơ đồ thực hành..................................................................................16 2.3.
Nguyên lý hoạt động...........................................................................16 2.4.
Câu hỏi kiểm tra................................................................................17
BÀI 4. MẠCH ĐẢO CHIỀU VÀ HÃM TỐC ĐỘ ĐỘNG CƠ...........................19 1.
MẠCH ĐẢO CHIỀU QUAY GIÁN TIẾP ĐỘNG CƠ KĐB 3 PHA.....19 1.1.
Chuẩn bị dụng cụ thiết bị...................................................................19 1.2.
Sơ đồ thực hành..................................................................................20 1.3.
Nguyên lý hoạt động...........................................................................20 1.4.
Câu hỏi kiểm tra.................................................................................21
2. MẠCH ĐIỆN HÃM ĐỘNG NĂNG ĐỘNG CƠ KĐB 3 PHA................23 2.1.
Chuẩn bị dụng cụ thiết bị...................................................................23 2.2.
Sơ đồ thực hành..................................................................................24
.........................................................................................................................24 2.3.
Nguyên lý hoạt động...........................................................................24 2.4.
Câu hỏi kiểm tra.................................................................................25
BÀI 5. MẠCH ĐIỀU KHIỂN THEO TRÌNH TỰ..............................................27 1.
MẠCH MỞ MÁY ĐỘNG CƠ THEO TRÌNH TỰ BẰNG NÚT ẤN.27 1.1.
Nguyên lý hoạt động................................................................................27 1.2.
Sơ đồ thực hành..................................................................................28 1.3.
Nguyên lý hoạt động...........................................................................28 1.4.
Câu hỏi kiểm tra.................................................................................30 lOMoAR cPSD| 58488183
Báo cáo thực hành Điên công nghiệp (CN442) lOMoAR cPSD| 58488183
Báo cáo thực hành Điên công nghiệp (CN442)
2. MẠCH MỞ MÁY ĐỘNG CƠ THEO TRÌNH TỰ BẰNG THỜI
GIAN..............................................................................................................31 2.1.
Nguyên lý hoạt động...........................................................................31 2.2.
Sơ đồ thực hành..................................................................................32 2.3.
Nguyên lý hoạt động...........................................................................32 2.4.
Câu hỏi kiểm tra.................................................................................34
TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................................................35 lOMoAR cPSD| 58488183
Báo cáo thực hành Điên công nghiệp (CN442) lOMoAR cPSD| 58488183
Báo cáo thực hành Điên công nghiệp (CN442)
Bài 2. MẠCH KHỞI ĐỘNG ĐỘNG CƠ
1. MẠCH KHỞI ĐỘNG TRỰC TIẾP ĐỘNG CƠ KĐB BA PHA
1.1. Chuẩn bị dụng cụ thiết bị STT Thiết bị, dụng c Số Đặc tính kỹ thuật Tham số kỹ thuật ụ lượn g 1 Bộ nguồn ba pha 01 bộ MCCB 50A Điện áp Ui: AC 380V Điện áp Ue: AC 800V 2 Contactor/ rơ le 01 bộ Contactor: điều Điện áp: 240 – 690V nhiệt khiển đóng ngắt
Dòng điện định mức: 9-13A
nguồn cấp cho động Công suất: 3,5 – 7,5 kW cơ Rờ le nhiêt: Bảo vệ vệ quá tải cho động cơ 3 Bộ nút ấn 01 bộ ON/OFF dùng để Loại nhấn nhả đóng cắt ở mạch
Điện áp cách điện: 600V điều khiển có tải
Điện áp đỉnhchịu được: 6kV nhỏ
Dòng nhiệt giới hạn: 10A Tuổi
thọ cơ khí: 3.000.000 lần 4 Động cơ xoay 01 Động cơ 3 pha có Điện áp: /Y- 220/380 V chiều ba pha cái
mức điện áp và công Tốc độ: 1450 RPM rô to lồng sốc suất phù hợp Công suất: 5kW 5 Dây nối 01 bộ 6 Đồng hồ vạn 01 bộ năng, tuốt nơ vít…
Bảng 2.1: Bảng dụng cụ, thiết bị mạch khởi động trực tiếp động cơ KĐB 3 pha lOMoAR cPSD| 58488183
Báo cáo thực hành Điên công nghiệp (CN442)
1.2. Sơ đồ thực hành
Hình 2.1: Sơ đồ thực hành mạch khởi động trực tiếp động cơ KĐB 3 pha
1.3. Nguyên lý hoạt động
Đóng CP3P và CP2P để cấp nguồn cho mạch động lực và mạch điều khiển.
1.3.1. Khởi động động cơ
- Khi ấn ON, cuộn hút K1 có điện, tiếp điểm phụ thường hở của
contactor K1 đóng lại và tự giữ, tiếp điểm động lực chính của
contactor K1 cũng đóng lại cấp nguồn cho động cơ MOTOR hoạt động.
1.3.2. Tắt động cơ
- Ấn OFF khi muốn dừng động cơ, tiếp điểm thường đóng OFF mở
ra, cuộn hút K1 mất điện, tiếp điểm chính và tiếp điểm phụ của
contactor K1 quay về trạng thái ban đầu, động cơ MOTOR mất
nguồn và dừng hoạt động.
1.3.3. Bảo vệ quá tải
- Khi động cơ MOTOR gặp sự cố quá tải sẽ có một dòng điện lớn
bất thường đi qua rờ le nhiệt TH1 làm cho thanh lưỡng kim nóng
lên, sau một khoản thời gian tiếp điểm thường đóng TH1 của rờ le
nhiệt hở ra làm cho cuộn K1 và cả mạch điều khiển mất điện, tiếp lOMoAR cPSD| 58488183
Báo cáo thực hành Điên công nghiệp (CN442) lOMoAR cPSD| 58488183
Báo cáo thực hành Điên công nghiệp (CN442)
điểm chính và tiếp điểm phụ của contactor quay về trạng thái ban
đầu, động cơ MOTOR mất nguồn và dừng lại.
1.3.4.Nhận xét
- Mạch khởi động trực tiếp động cơ không đồng bộ ba pha là một
mạch điện đơn giản có bảo vệ quá tải, kết nối trực tiếp động cơ với
nguồn điện qua contactor và được điều khiển bằng bộ nút ấn. Thứ tự điều khiển
Hoạt động của các phần tử trong mạch Trạng thái điều khiển Cuộn hút K1 K1 Động cơ M 1 Ấn ON Hoạt động Đóng Hoạt động 2 Ấn OFF Ngưng Hở Ngưng 3 Tác động ORL Ngưng Hở Ngưng
Bảng 2.1: Bảng chân lý mạch khởi động trực tiếp động cơ KĐB 3 pha
1.4. Câu hỏi kiểm tra
Câu 1: Trình bày nguyên lý hoạt động của mạch điện trên?
- Đóng CB động lực và CB điều khiển.
- Ấn nút ON, cuộn hút K1 có điện, tiếp điểm thường mở K1 đóng lại
để tự giữ, tiếp điểm động lực của K1 đóng lại, động cơ M1 quay.
- Nhấn nút OFF, cuộn hút K1 mất điện, tiếp điểm động lực K1 mở ra, động cơ M1 dừng.
- Khi động cơ đang chạy nếu có sự cố quá tải hoặc tác động vào rờ le
nhiệt, rờ le nhiệt ngắt, động cơ dừng quay.
Câu 2: Có thể sử dụng công tắc để thay thế cho bộ nút ấn được không? Nếu
được thì mạch điện có nhược điểm gì?
- Có thể sử dụng công để thay thế cho bộ nút ấn.
- Có nhược điểm là khi xảy ra sự cố quá tải thì thì rờ le nhiệt sẽ ngắt
động cơ sẽ dừng nhưng công tắc vẫn mở do đó khi hoạt động được
trở lại thì động cơ sẽ chạy ngay lập tức, có thể gây nguy hiểm cho
con người và các tải gắn với động cơ. lOMoAR cPSD| 58488183
Báo cáo thực hành Điên công nghiệp (CN442) lOMoAR cPSD| 58488183
Báo cáo thực hành Điên công nghiệp (CN442)
Câu 3: Trong trường hợp công tắc tơ chỉ có 3 tiếp điểm chính (không có tiếp
điểm phụ duy trì), bạn có thể thay đổi cách đấu để mạch hoạt động tạm thời
được không? Nếu được, hãy vẽ sơ đồ mạch?
Câu 4: Với mạch điện hình trên, ở mạch điều khiển, nếu ta bỏ tiếp điểm
thường mở K1 thì khi ta ấn nút ON động cơ M sẽ hoạt động như thế nào?
- Nếu bỏ tiếp điểm thường mở K1, mạch mất khả năng tự giữ. Khi
ta ấn giữ ON động cơ hoạt động, thả nhấn ON động cơ dừng hoạt động
Câu 5: Ưu và nhược điểm của mạch điện mở máy bằng khởi động từ? Ưu điểm:
- Thiết bị đơn giản, dễ hiểu và giá thành tương đối thấp được tin cậy
và sử dụng phổ biến.
- Bảo vệ hiệu quả mạch điện
- Độ bền và độ tin cậy cao
- Khả năng điều khiển từ xa
- Phù hợp với nhiều loại động cơ Nhược điểm : - Không bảo vệ mất pha
- Không điều chỉnh tốc độ - Yêu cầu bảo trì - Giới hạn công suất lOMoAR cPSD| 58488183
Báo cáo thực hành Điên công nghiệp (CN442) lOMoAR cPSD| 58488183
Báo cáo thực hành Điên công nghiệp (CN442)
2. MẠCH KHỞI ĐỘNG CƠ KĐB BA PHA CÓ THỬ NHÁP
2.1. Chuẩn bị dụng cụ thiết bị STT Thiết bị, dụng c Số Đặc tính kỹ thuật Tham số kỹ thuật ụ lượn g 1 Bộ nguồn ba pha 01 bộ MCCB 50A Điện áp Ui: AC 380V Điện áp Ue: AC 800V 2 Contactor/ rơ le 01 bộ Contactor: điều Điện áp: 240 – 690V nhiệt khiển đóng ngắt
Dòng điện định mức: 9-13A
nguồn cấp cho động Công suất: 3,5 – 7,5 kW cơ Rờ le nhiêt: Bảo vệ vệ quá tải cho động cơ 3 Bộ nút ấn 01 bộ ON/OFF dùng để Loại nhấn nhả đóng cắt ở mạch
Điện áp cách điện: 600V điều khiển có tải
Điện áp đỉnhchịu được: 6kV nhỏ
Dòng nhiệt giới hạn: 10A Tuổi
thọ cơ khí: 3.000.000 lần 4 Động cơ xoay 01 Động cơ 3 pha có Điện áp: /Y- 220/380 V chiều ba pha cái
mức điện áp và công Tốc độ: 1450 RPM rô to lồng sốc suất phù hợp Công suất: 5kW 5 Dây nối 01 bộ 6 Đồng hồ vạn 01 bộ năng, tuốt nơ vít…
Bảng 2.3: Bảng dụng cụ, thiết bị mạch khởi động trực tiếp động cơ KĐB 3 pha có thử nháp lOMoAR cPSD| 58488183
Báo cáo thực hành Điên công nghiệp (CN442)
2.2. Sơ đồ thực hành
Hình 2.2: Sơ đồ thực hành mạch khởi động trực tiếp động cơ KĐB 3 pha có thử nháp
2.3. Nguyên lý hoạt động
Đóng CP3P và CP2P để cấp nguồn cho mạch động lực và mạch điều khiển.
2.3.1. Thử nháp
- Ấn giữ nút JOG để thử nháp, cuộn hút K1 có điện do tiếp điểm
thường hở của nút JOG đóng lại làm kín mạch, tiếp điểm chính
của contactor K1 cũng đóng lại cấp nguồn cho động cơ M1 hoạt
động. Khi thả nút JOG ra cuộn hút K1 mất điện do không có tiếp
điểm tự giữ, động cơ dừng lại.
2.3.2. Khởi động động cơ
- Khi ấn ON, cuộn hút K1 có điện, tiếp điểm phụ thường hở của
contactor K1 đóng đóng lại và tự giữ, tiếp điểm chính của
contactor K1 cũng đóng lại cấp nguồn cho động cơ M1 hoạt động.
2.3.3. Tắt động cơ
- Ấn OFF khi muốn dừng động cơ, tiếp điểm thường đóng OFF mở
ra, cuộn hút K1 mất điện, tiếp điểm chính và tiếp điểm phụ của lOMoAR cPSD| 58488183
Báo cáo thực hành Điên công nghiệp (CN442) lOMoAR cPSD| 58488183
Báo cáo thực hành Điên công nghiệp (CN442)
contactor K1 quay về trạng thái ban đầu, động cơ M1 mất điện
nguồn và dừng hoạt động.
2.3.4.Bảo vệ quá tải, mất pha
- Khi động cơ M1 gặp sự cố quá tải hoặc mất pha sẽ có một dòng
điện lớn bất thường đi qua rờ le nhiệt TH1 làm cho thanh lưỡng
kim nóng lên, sau một khoản thời gian tiếp điểm thường đóng TH1
của rờ le nhiệt hở ra làm cho cuộn K1 và cả mạch điều khiển mất
điện, tiếp điểm chính và tiếp điểm phụ của contactor quay về trạng
thái ban đầu, động cơ M1 mất nguồn và dừng lại.
2.3.5.Nhận xét
- Mạch khởi động động cơ không đồng bộ ba pha có thử nháp là một
mạch điện đơn giản có bảo về quá tải và mất pha, kết nối trực tiếp
động cơ với nguồn điện qua contactor và được điều khiển bằng bộ
nút ấn. Bằng cách ấn giữ nút JOG ta có thể xem động cơ hoạt động
như thế nào và thả ra kịp thời nếu có sự cố. Thứ tự Trạng thái điều
Hoạt động của các phần tử trong mạch điều khiển Cuộn hút K1 K1 Động cơ M khiển 1 Ấn nút JOG Hoạt động Đóng Hoạt động 2 Nhả JOG Ngưng Hở Ngưng 3 Ấn ON Hoạt động Đóng Hoạt động 4 Ấn OFF Ngưng Hở Ngưng 5 Tác động OLR Ngưng Hở Ngưng
Bảng 2.4: Bảng chân lý mạch khởi động trực tiếp động cơ KĐB 3 pha có thử nháp
2.4. Câu hỏi kiểm tra
Câu 1: Tại sao phải tiến hành thử máy theo kiểu xung (ấn, nhả liên tục)?
- Để kiểm tra tình trạng máy, trước khi đưa máy vào hoạt động lâu
dài. Phát hiện ngay nếu có sự cố và nếu có sự cố cũng không có đủ
thời gian để ảnh hưởng nghiêm trọng đến các thiết bị khí cụ.