lOMoARcPSD| 58886076
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
BÀI BÁO CÁO THỰC TẾ
Học phần: Thực tế văn hóa dân gian
Đề bài: Trên sở luận về khai thác các gtrị văn hoá để phát triển
du lịch, anh (chị) hãy làm vai tcủa văn hoá trong việc xây dựng những sản
phẩm du lịch địa phương thông qua việc phân tích một sản phẩm cụ thể anh
chị đã trải nghiệm tại chuyến đi thực tế Ninh Bình - Thanh Hoá.
Giảng viên: Phạm Thị Thúy
Sinh viên: Nguyễn Thị Ngọc Hà – 745606032
Khoa: Việt Nam học – K74E3
Hà Nội, Năm 2025
lOMoARcPSD| 58886076
Lời nói đầu
Ninh Bình – mảnh đất cố đô ngàn năm văn hiến, nơi hội tụ hài hòa giữa lịch sử, văn
hóa thiên nhiên kvĩ. Chuyến đi thực tế đã kết thúc nhưng Ninh Bình đã để lại trong
suy nghĩ của mỗi sinh viên những hiểu biết và cảm xúc dồi o và riêng em cũng vậy. Đây
một chuyến đi ý nghĩa, qua chuyến đi y em đã thêm rất nhiều kiến thức bổ ích, đồng
thời gắn tình m với các thành viên trong lớp. Sau chuyến đi em đã tổng hợp những
thông tin mà em thu nhập được để đưa vào bản báo cáo. Em xin cam đoan những nội dung
trình bày dưới đây là kết quả của quá trình lắng nghe và tham khảo mà em rút ra được.
PHẦN MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
Chuyến đi thực tế Ninh Bình Thanh Hóa phần không thể thiếu trong học phần
“Thực tế văn hóa dân gian”. n hóa và du lịch có mối quan hệ mật thiết, trong đó văn hóa
đóng vai trò cốt lõi trong việc xây dựng phát triển các sản phẩm du lịch đặc sắc. Việc
khai thác các giá trị văn hóa không chỉ giúp tạo nên bản sắc riêng cho mỗi địa phương
còn góp phần quan trọng o công cuộc bảo tồn di sản, thúc đẩy phát triển kinh tế quảng
bá hình ảnh đất nước. Trong chuyến đi thực tế đến Ninh Bình và Thanh Hóa, em có cơ hội
trải nghiệm nhiều sản phẩm du lịch đặc sắc mang đậm giá trị văn hóa n tộc. Trong đó,
Cố đô Hoa Lư (Ninh nh) là một điểm đến nổi bật, minh chứng rõ t cho sự gắn kết giữa
văn hóa và du lịch.
1.2. Lịch sử nghiên cứu
Ninh Bình – vùng đất địa linh nhân kiệt, nơi hội tụ những giá trị văn hóa, lịch sử và
cảnh quan thiên nhiên đặc sắc. Trong đó, Cố đô Hoa một trong những điểm đến quan
trọng, mang đậm dấu n lịch sử của dân tộc Việt Nam. Đây từng kinh đô của ớc Đại
Cồ Việt dưới triều đại Đinh – Tiền Lê (thế kỷ X) và gắn liền với những nhân vật lịch sử
đại như Đinh Tiên Hng, Lê Đại Hành.
lOMoARcPSD| 58886076
1.3. Mục đích nghiên cứu
Làm rõ vai trò quan trọng của văn hóa trong việc phát triển du lịch, đặc biệt trong
quá trình y dựng các sản phẩm du lịch mang bản sắc địa phương thông qua việc phân
tích sản phẩm du lịch văn hóa tại Cố đô Hoa Lư (Ninh Bình). Từ đó, đề xuất các giải pháp
nhằm bảo tồn phát huy giá trị văn hóa, góp phần thúc đẩy du lịch bền vững tại Ninh
Bình.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Bằng cách sử dụng các phương pháp thu nhập tài liệu, phương pháp quan sát thực
tế, phương pháp phân tích,... cùng việc tham khảo một số đầu sách và các trang mạng u y
tín, em đã nghiên cứu tìm hiểu nội dung của đề tài với mong muốn sẽ đưa ra những
thông tin chính xác và cập nhật mới nhất về đề tài.
1.5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Bài viết tập trung nghiên cứu vCố đô Hoa Lư trung m chính trị, kinh tế văn
hóa của nước Đại Cồ Việt vào thế kỷ X. Cụ thể, nghiên cứu sẽ phân tích các giá trị lịch sử,
văn hóa, kiến trúc của khu di tích, đồng thời xem xét vai trò của Cố đô Hoa Lư trong việc
phát triển du lịch địa phương.
Nghiên cứu tập trung vào Khu di tích lịch sử Cố đô Hoa Lư, thuộc xã Trường n,
huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. 1.6. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài
Nghiên cứu về Cố đô Hoa Lư không chỉ giúp làm sáng tỏ những giá trị lịch sử, văn
hóa mà còn có ý nghĩa thực tiễn trong việc bảo tồn và phát triển du lịch. Với vai trò kinh
đô đầu tiên của nước Đại Cồ Việt, Cố đô Hoa chứa đựng những di sản quý u cần được
gìn giữ phát huy. Việc nghiên cứu giúp đxuất giải pháp bảo tồn hiệu quả, đồng thời
góp phần ng cao chất ợng sản phẩm du lịch, thu hút du khách trong ngoài nước.
Bên cạnh đó, nghiên cứu còn đóng góp vào công tác giáo dục, nâng cao nhận thức cộng
đồng về giá trị của di sản, từ đó thúc đẩy tinh thần tự hào dân tộc và ý thức gìn giữ văn hóa
truyền thống.
PHẦN NỘI DUNG 2. Cơ sở lý luận về khai thác các giá trị văn hóa để phát triển du
lịch
2.1. Khái niệm về văn hóa và du lịch văn hóa:
lOMoARcPSD| 58886076
Văn hóa một khái niệm rộng, đa chiều thể được hiểu theo nhiều cách khác
nhau
Trần Ngọc Thêm: Văn hóa là hệ thống hữu cơ các giá trị (vật chất và tinh
thần, tĩnh và động, vật thể và phi vật thể…) do con người sáng tạo ra và tích lũy qua quá
trình hoạt động thực tiễn, trong tương tác với môi trường tự nhiên và xã hội của mình”.
Hồ Chí Minh: “Vì lẽ sinh tồn cũng như mục đích cuộc sống, loài người mới sáng tạo
phát minh ra ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn học, nghệ
thuật, những công cụ cho sinh hoạt hàng ngày về mặc, ăn, ở và các phương thức sử dụng.
Toàn bộ những sáng tạo và phát minh đó tức văn hóa. Văn hóa là sự tổng hợp của mọi
phương thức sinh hoạt cùng với biểu hiện của nó, mà loài người đã sản sinh ra nhằm thích
ứng với nhu cầu đời sống và đòi hỏi của sự sinh tồn”.
=> n hóa tổng thể những giá trị vật chất tinh thần do con người
sáng tạo ra trong quá trình lịch sử, phản ánh bản sắc của một cộng đồng, dân tộc và có vai
trò quan trọng trong sự phát triển xã hội.
Du lịch văn hóa là loại hình du lịch dựa trên việc khai thác các giá trị văn hóa nhằm
phục vụ nhu cầu tham quan, trải nghiệm và tìm hiểu của du khách. Đây là loại hình du lịch
ngày càng phổ biến, giúp quảng bá bản sắc dân tộc, đồng thơi mang lại lợi ích kinh tế cho
địa phương.
2.2. Sản phẩm du lịch
Sản phẩm du lịch tập hợp các dịch vụ, hàng hóa trải nghiệm được thiết kế để
đáp ứng nhu cầu của du khách trong quá trình tham quan, nghỉ dưỡng và khám phá tại một
điểm đến. Sản phẩm du lịch không chỉ bao gồm các yếu tố hữu hình như phương tiện di
chuyển, lưu trú, m thực, còn cả những yếu tố hình như trải nghiệm văn hóa, lịch
sử, thiên nhiên và con người.
2.3. Vai trò của văn hóa trong phát triển du lịch:
Văn hóa đóng vai trò quan trọng trong phát triển du lịch, không chỉ tạo nên bản sắc
riêng cho từng địa phương mà n góp phần nâng cao giá trcủa các sản phẩm du lịch. Việc
lOMoARcPSD| 58886076
khai thác các giá trị văn hóa một cách hợp giúp thu hút du khách, nâng cao trải nghiệm
và tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội.
2.4. Giới thiệu về cố đô hoa lư – ninh bình
Khu di tích lịch scố đô Hoa tọa lạc tại Tờng Yên, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh
Bình, là nơi lưu giữ những dấu ấn lịch sử qua các triều đại Đinh, Lê. Cố đô Hoa Lư chính
kinh đô của đất ớc, những công trình kiến trúc minh chứng cho thời huy hoàng
của dân tộc.
(Ảnh nguồn Internet)
2.4.1. Lịch sử hình thành
Vào năm 938, sau khi vua Ngô Quyền đã dẹp loạn quân Nam n tại dòng sông
Bạch Đằng xong đến năm 944 vua Ngô Quyền mất. Lúc đó đáng nhẽ ra hai người con của
ông là Ngô Xương Ngập và Ngô Xương Văn lên làm vua nhưng lúc này lại có một tên gọi
Dương Tam Kha đã cướp ngôi ơng Tam Kha đã đánh Ngô ơng Ngập chạy về
đất Hải ơng, Ngô Xương Văn đã được ông ta nhận làm con nuôi để lấy ng n. ơng
Tam Kha đến năm 950 khi đang đóng đô thành Cổ Loa thì xung quanh thành những
phiến quân nổi loạn và Dương Tam Kha đã sai con trai của Ngô Quyền là Ngô Xương Văn
con trai thứ đi dẹp loạn. Và lúc này thì Ngô Xương Văn đã đưa ra một cái kế ch đó chính
lOMoARcPSD| 58886076
là đi được nửa đường thuyết phục những binh lính của mình quay trở lại đánh Dương Tam
Kha lúc này ơng Tam Kha đã bị bất ngthất thủ. Sau đó Ngô Xương Ngập
Ngô Xương Văn cả hai đều lên làm vua và sinh ra một thời gọi là Hậu Ngô Vương. Ở thời
Hậu Ngô ơng này tkhông được lòng dân cũng như không được lòng những quan
trưởng của các vùng đất. Lúc này tại vùng đất Hoa có một ông tên Đinh Bộ Lĩnh
con của Đinh ng Trứ, hồi thì hay cái gọi clau tập trận hay nổi trận cờ lau để
có thể đi đánh các trẻ con làng khác. Vì thế ông có rất nhiều những kinh nghiệm để chinh
chiến và lúc này đạo quân của Đinh Bộ Lĩnh vẫn chưa đủ to lớn nên là ông phải đưa ra một
kế sách và kết hợp với vùng đất Bố Hải Khẩu ngay gần với vùng đất Hoa Lư Ninh Bình. Ở
tại đây có một ông tên là Trần Minh Công chủ của Bố Hải Khẩu là người tài đức nhưng đã
cao tuổi đang tìm một người có thể giúp mình để cai quản vùng đất và lúc này thì Đinh Bộ
Lĩnh kết hợp với vùng đất Bố Hải Khẩu kết hợp với cả Trần Minh Công. Sau này khi
Trần Minh Công chết thì Đinh Bộ Lĩnh đã từ sự kết hợp đấy mà đã có một đạo quân rất
là hùng hậu và có thể đưa cái đạo quân đấy đi dẹp loạn 12 sứ quân và cuối cùng thì ông đã
dẹp loạn thành công. Trong loạn 12 sứ quân có hai cuộc chiến khó khăn nhất đó cuộc
chiến với tướng Nguyễn Siêu tướng ĐCảnh Hà. Sau này đến năm 980 đã dẹp loạn
thành công 12 sứ quân Đinh Tiên Hoàng n ngôi vua xưng đế. Đây chính người
xưng đế đầu tiên trong lịch sử
Việt Nam chúng ta, trước đó có dòng họ nhà Khúc chỉ dám xưng Tiết Lậu Sứ, các dòng họ
khác cũng đã có những dòng họ xưng đế nhưng đều bị giặc phương Bắc và giặc ngoại xâm
tiến đánh nên không được lâu dài.
2.4.2. Giá trị văn hóa – lịch sử của Cố đô Hoa Lư
Cố đô Hoa Lư là kinh đô đầu tiên của nước Đại Cồ Việt, gắn liền với triều đại Đinh
– Tiền Lê vào thế kỷ X. Nơi đây không chỉ đánh dấu một giai đoạn lịch sử quan trọng với
những sự kiện như thống nhất đất ớc, kháng chiến chống ngoại xâm, còn u giữ
những giá trị n hóa đặc sắc. Hệ thống di tích như đền thờ vua Đinh, vua Lê, chùa Nhất
Trụ cùng dấu tích cung điện, thành cổ phản ánh sự giao thoa giữa kiến trúc, tín ngưỡng và
nghệ thuật thời bấy giờ. Ngày nay, Hoa Lư không chỉ là một di tích lịch sử quý báu mà còn
là điểm đến văn hóa – du lịch hấp dẫn, góp phần bảo tồn và phát huy bản sắc dân tộc.
2.5. Đền thờ vua Đinh:
lOMoARcPSD| 58886076
Trong lịch sử, vào thế kỉ thứ X, Ninh Bình chính kinh đô Hoa tức kinh đô
đầu tiên của nhà nước Đại Cồ Việt. Kinh đô tồn tại được 42 m với ba triều đại: triều Đinh
trị được 12 năm, triều Tiền Lê 29 năm 10 tháng của triều Lý. Vua Đinh vua
chọn nơi này làm kinh đô đó là bởi nơi này được bao bọc bởi những dãy núi, đây chính là
tường thành thiên nhiên bảo vệ kinh đô Hoa Lư giữa phù hợp với thế phòng thủ nhưng
sang tới thời vua Công Uẩn đất nước được bình yên thì vua cần mở rộng kinh đô,
vậy vua đã chọn rời đô từ Hoa ra Thăng Long tức Hà Nội bây giờ. tương
truyền rằng khi vua Lý rời đô, vua dỡ toàn bộ cung điện chuyển ra Nội để xây cung
điện mới. vậy các du khách đến tham quan cố đô thì đã không còn tham quan lại các
cung điện mái dát vàng,.. thay vào đó là các kiến trúc của hai ngôi đền như bây giờ. Đây
hai ngôi đền thờ được xây dựng vào thế kỉ thứ XVII niên đại hơn 400 năm dưới thời Hậu
Lê và tổng thể kiến trúc của hai ngồi đền được xây dựng mô phỏng theo kiến trúc của ngôi
đền cũ. Vào trong đền thờ vua Đinh kiến trúc độ tự gồm ba tòa, đầu tiên tòa bái
đường thờ cộng đồng, tiếp tới là thiêu hương thờ các quan và trong cùng là tòa chính cung
có bày trí tượng thờ vua Đinh cùng với ba vị hoàng tử.
Bước o đền thvua Đinh Tiên Hoàng, du khách như lạc o không gian linh thiêng,
trầm mặc, nơi lưu giữ những dấu ấn vàng son của triều đại Đinh. Ngôi đền mang đậm nét
lOMoARcPSD| 58886076
kiến trúc truyền thống với mái ngói rêu phong, họa tiết chạm khắc tinh xảo. Trước cửa đền
là một bàn thờ lớn với hương khói nghi ngút, những bộ vũ khí nghi lễ thể hiện sự tôn kính
đối với vị vua đã có công thống nhất đất nước.
Long sàng tại đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng là một trong những hiện vật độc đáo và
giá trị lịch sử cao, thể hiện quyền uy sự tôn nghiêm của bậc đế vương trong lịch sử
Việt Nam. Long sàng từ hán tự, dịch nghĩa là giường rồng, trước đây nhà vua sẽ ngồi
đây để thiết triều trên mặt của long sàng nổi bật nhất hình tượng của một con vật
trong tứ linh của Việt Nam đó con rồng. Rồng đại diện cho vua, vua trước đây con
rồng con của trời đất vậy nên vua sẽ đại diện luôn cho cả kim, mộc, thủy, hỏa, thổ ngũ hành
trong văn hóa của người Việt. Ngoài ra ta còn thấy các hình nh khác như con chuột, con
chim muông,... đó đại diện cho những con vật gắn mật thiết với đời sống của người
nông dân bởi Việt Nam của chúng ta theo nền văn hóa lúa nước rất gần gũi với các con vật
này. Bên cạnh con rồng còn c con vật khác ý muốn nhà vua luôn quan tâm đời sống
của người dân và luôn sống cùng với người dân trước đây. Cuối năm 2017, long sàng này
đã được Thủ tướng Chính phủ Việt Nam công nhận là Bảo vật Quốc gia.
lOMoARcPSD| 58886076
Đi u vào trong ta có thể dễ dàng nhìn thấy n thờ cộng đồng ở đền vua Đinh Tiên
Hoàng. Bàn thờ mang ý nghĩa sâu sắc, không chỉ là nơi thờ cúng mà còn thể hiện tinh thần
tri ân và đoàn kết của n tộc. Đây là nơi nhân dân tưởng nhớ công lao không chỉ của vua
Đinh Tiên Hoàng mà còn của các tướng lĩnh, công thần đã góp phần thống nhất giang sơn,
lập nên triều đại Đinh rực rỡ vào thế kỷ X. Bàn thờ này phản ánh truyền thống "uống ớc
nhớ nguồn", là nơi để người dân và du khách dâng hương, bày tỏ lòng thành kính với tiền
nhân, đặc biệt trong c dịp lễ hội như Lhội Hoa . Không chỉ mang giá trị m linh,
bàn thờ cộng đồng còn biểu ợng của sự gắn kết, nơi diễn ra các nghi thức tín ngưỡng
và giao lưu văn hóa, góp phần bảo tồn những giá trị truyền thống quý báu của dân tộc Việt
Nam.
lOMoARcPSD| 58886076
(Ảnh nguồn Internet)
Bức ợng thờ Vua Đinh Tiên Hoàng tại đền Đinh Tiên Hoàng Cđô Hoa
(Ninh nh) một tác phẩm nghệ thuật mang giá trị lịch sử m linh sâu sắc. Tượng
được tạc trong tư thế ngồi uy nghi, gương mặt thể hiện sự ơng nghị, khoác long bào, đầu
đội miện ng, thể hiện quyền uy của vị vua khai quốc. Được đặt trang trọng trong chính
điện của đền, bức ợng không chỉ n vinh công lao thống nhất đất nước của Đinh Tiên
Hoàng mà còn trở thành biểu ợng linh thiêng, thu hút du khách và Phật tử đến chiêm i.
Bức tượng trở thành trung tâm của các nghi lễ truyền thống, góp phần gìn giữ và phát huy
giá trị di sản văn hóa Cố đô Hoa Lư.
2.6. Đền thờ vua
Đền thờ Vua Lê Đại Hành nhìn chung có kiến trúc gần giống như đền thờ Vua Đinh
Tiên Hoàng, tuy nhiên có quy nhỏ hơn đền Đinh Tn Hoàng. Trên đường dân sinh cũng
được đặt chiếc sập long sàng, nhưng không được chạm khắc hình rồng như vua chúa
người dân cho rằng vua Lê Đại Hành chỉ là tướng tại triều nhà Đinh.
lOMoARcPSD| 58886076
Long sàng này của vua Lê, ngày xưa cũng đã định dời đi chỗ khác rồi tại bảo
vật không để phơi nắng phơi mưa ngoài trời nvậy nhưng hai lần nhấc lên đều thấy
một con rắn trắng ở dưới và sau này họ không dám nhấc lên nữa.
lOMoARcPSD| 58886076
Nhìn lên trên mái thể thấy một kiến trúc chạm khắc hai hình con cá, nửa thân
dưới là cá nửa thân đầu là rồng, cá hóa rồng tượng trưng cho đức vua Lê. Ngoài ra trên các
hiên đền những chạm khắc bông hoa sen rất nhiều hình con hổ, khóm trúc... Những
chạm khắc đó liên quan đến một truyền thuyết kể về vua Lê Đại Hành, kể rằng bà Đặng thị
tức là mẹ của vua Lê mơ thấy một bông hoa sen và bà đã mang bầu. Trong lúc bà đi cấy bà
đã sinh ra Lê Hoàn, bà vội đặt Lê Hoàn ở ới khóm trúc và từ rừng xanh đã có con hổ lao
ra và ôm ấp đứa nhỏ đó. Người mẹ đã van khóc và con hổ lững thững bỏ đi.
lOMoARcPSD| 58886076
lOMoARcPSD| 58886076
Gian giữa của chính cung là khu vực thờ phụng – vua Lê Ðại Hành ở giữa, bên trái
Hoàng hậu ơng Vân Nga, với ợng Lê Long Đĩnh bên phải. Tượng vua Lê Đại
Hành được tạc theo tư thế thiết triều, đầu đội mũ bình thiên, khoác long bào, ngồi trên ngai
vàng được chạm trnh rồng, mây uốn lượn. Sau khi vua Đại Hành mất năm 1005
hưởng thọ 65 tuổi thì con trai thứ ba Lê Long Việt lên ngôi hoàng đế được ba ngày thì vua
mất do bị ám t. Tiếp đến người con trai thứ năm Long Đĩnh lên ngồi hoàng đế trị
trong lịch sử được bốn năm, mặc khoảng thời gian rất ngắn nhưng vua Long Đĩnh
có công lao rất lớn đối với nước ta. Thứ nhất trấn áp các cuộc nổi dậy trong nước ngoài
ra còn cho người sang xứ nhà Tống xin sách cửu tinh kinh sách đại tạng. Lúc này Phật
giáo nước ta rất phát triển vậy vua được vinh danh tạc thờ cùng với người cha của
mình tại đền thờ vuađây. Bên tay trái của vua Lê đó chính thái hậu Dương Vân Nga
người phụ nữ duy nhất trong ba triều đại sáu đời vua tại Hoa Lư được vinh danh và tượng
thờ. Thuở nhỏ thái hậu được gọi Dương thị, không chỉ riêng thái hậu mà người phụ nữ
thế kỉ thứ X được gọi họ với chữ thị như Đặng thị, Nhân Thị... và Vân Nga tên sau này
mới được gọi khi trưởng thành, được ghép giữa hai chữ cái đầu quê cha quê mẹ thái hậu.
Người phụ nữ thế kỉ thứ X đã biết hi sinh quyền lợi dòng tộc họ Đinh hay của chính con
lOMoARcPSD| 58886076
trai mình để nhường ngôi cho vị tướng tài ngoài dòng tộc, để kịp thời bảo vệ nước ta khỏi
giặc ngoại xâm. quan niệm ợng thcủa người Việt, khi tượng vua đặt giữa tượng
thái hậu đặt bên trái của vua mới đúng bởi tượng sẽ quay về phía vua Đinh cũng
như quay về phía triều đại thứ nhất. Vì vậy khi dựng đền thờ vua Lê đây các cụ đã rất
khéo o đặt tượng thái hậu bên tay trái của vua Lê, thái hậu vẫn nhìn thấy đền thờ của
vua Đinh với quan niệm là người phụ nữ trọn vẹn, tình nghĩa với hai vua.
3. Đề xuất một số giải pháp phát triển du lịch cố đô Hoa e=
KẾT LUẬN
Văn hóa giữ vai trò quan trọng trong việc phát triển du lịch, không chỉ tạo nên bản
sắc riêng cho từng điểm đến còn góp phần nâng cao trải nghiệm của du khách. Thông
qua chuyến đi thực tế tại Ninh Bình, thể thấy rằng việc khai thác hợp các giá trvăn
hóa, từ di sản lịch sử, kiến trúc đến phong tục, lễ hội ẩm thực, đã góp phần làm phong
phú thêm sản phẩm du lịch địa phương. Những yếu tố y không chỉ giúp thu hút du khách
mà còn góp phần bảo tồn và phát huy giá trị truyền thống của cộng đồng.
Việc kết hợp hài hòa giữa du lịch và văn hóa không chỉ mang lại lợi ích về mặt kinh
tế mà còn giúp nâng cao nhận thức của người dân về việc gìn giữ di sản. Khi du khách đến
tham quan, họ không chỉ chiêm ngưỡng cảnh quan còn có hội tìm hiểu về lịch sử,
đời sống và những câu chuyện gắn liền với từng địa danh. Điều này tạo nên sự kết nối sâu
sắc giữa con người với n hóa bản địa, đồng thời khẳng định rằng văn hóa chính linh
hồn của du lịch, là yếu tố cốt lõi để tạo nên sức hút lâu dài cho mỗi điểm đến.
Chuyến đi thực tế không chỉ giúp em cái nhìn sâu sắc hơn về mối quan hệ giữa
văn hóa và du lịch mà còn khiến em nhận ra trách nhiệm của mình trong việc góp phần bảo
vệ, quảng những giá trị ấy. Em tin rằng, nếu khai thác đúng hướng, du lịch văn hóa sẽ
không chỉ mang lại lợi ích kinh tế còn giúp nâng cao nhận thức cộng đồng, khơi dậy
niềm tự hào dân tộc và đưa hình ảnh Việt Nam đến gần hơn với bạn bè quốc tế.
lOMoARcPSD| 58886076

Preview text:

lOMoAR cPSD| 58886076
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI BÀI BÁO CÁO THỰC TẾ
Học phần: Thực tế văn hóa dân gian
Đề bài: Trên cơ sở lý luận về khai thác các giá trị văn hoá để phát triển
du lịch, anh (chị) hãy làm rõ vai trò của văn hoá trong việc xây dựng những sản
phẩm du lịch địa phương thông qua việc phân tích một sản phẩm cụ thể mà anh
chị đã trải nghiệm tại chuyến đi thực tế Ninh Bình - Thanh Hoá.
Giảng viên: Phạm Thị Thúy
Sinh viên: Nguyễn Thị Ngọc Hà – 745606032
Khoa: Việt Nam học – K74E3 Hà Nội, Năm 2025 lOMoAR cPSD| 58886076 Lời nói đầu
Ninh Bình – mảnh đất cố đô ngàn năm văn hiến, nơi hội tụ hài hòa giữa lịch sử, văn
hóa và thiên nhiên kỳ vĩ. Chuyến đi thực tế đã kết thúc nhưng Ninh Bình đã để lại trong
suy nghĩ của mỗi sinh viên những hiểu biết và cảm xúc dồi dào và riêng em cũng vậy. Đây
là một chuyến đi ý nghĩa, qua chuyến đi này em đã có thêm rất nhiều kiến thức bổ ích, đồng
thời gắn bó tình càm với các thành viên trong lớp. Sau chuyến đi em đã tổng hợp những
thông tin mà em thu nhập được để đưa vào bản báo cáo. Em xin cam đoan những nội dung
trình bày dưới đây là kết quả của quá trình lắng nghe và tham khảo mà em rút ra được. PHẦN MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài
Chuyến đi thực tế Ninh Bình – Thanh Hóa là phần không thể thiếu trong học phần
“Thực tế văn hóa dân gian”. Văn hóa và du lịch có mối quan hệ mật thiết, trong đó văn hóa
đóng vai trò cốt lõi trong việc xây dựng và phát triển các sản phẩm du lịch đặc sắc. Việc
khai thác các giá trị văn hóa không chỉ giúp tạo nên bản sắc riêng cho mỗi địa phương mà
còn góp phần quan trọng vào công cuộc bảo tồn di sản, thúc đẩy phát triển kinh tế và quảng
bá hình ảnh đất nước. Trong chuyến đi thực tế đến Ninh Bình và Thanh Hóa, em có cơ hội
trải nghiệm nhiều sản phẩm du lịch đặc sắc mang đậm giá trị văn hóa dân tộc. Trong đó,
Cố đô Hoa Lư (Ninh Bình) là một điểm đến nổi bật, minh chứng rõ nét cho sự gắn kết giữa văn hóa và du lịch.
1.2. Lịch sử nghiên cứu
Ninh Bình – vùng đất địa linh nhân kiệt, nơi hội tụ những giá trị văn hóa, lịch sử và
cảnh quan thiên nhiên đặc sắc. Trong đó, Cố đô Hoa Lư là một trong những điểm đến quan
trọng, mang đậm dấu ấn lịch sử của dân tộc Việt Nam. Đây từng là kinh đô của nước Đại
Cồ Việt dưới triều đại Đinh – Tiền Lê (thế kỷ X) và gắn liền với những nhân vật lịch sử vĩ
đại như Đinh Tiên Hoàng, Lê Đại Hành. lOMoAR cPSD| 58886076
1.3. Mục đích nghiên cứu
Làm rõ vai trò quan trọng của văn hóa trong việc phát triển du lịch, đặc biệt là trong
quá trình xây dựng các sản phẩm du lịch mang bản sắc địa phương thông qua việc phân
tích sản phẩm du lịch văn hóa tại Cố đô Hoa Lư (Ninh Bình). Từ đó, đề xuất các giải pháp
nhằm bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, góp phần thúc đẩy du lịch bền vững tại Ninh Bình.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Bằng cách sử dụng các phương pháp thu nhập tài liệu, phương pháp quan sát thực
tế, phương pháp phân tích,... cùng việc tham khảo một số đầu sách và các trang mạng u y
tín, em đã nghiên cứu và tìm hiểu nội dung của đề tài với mong muốn sẽ đưa ra những
thông tin chính xác và cập nhật mới nhất về đề tài.
1.5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Bài viết tập trung nghiên cứu về Cố đô Hoa Lư – trung tâm chính trị, kinh tế và văn
hóa của nước Đại Cồ Việt vào thế kỷ X. Cụ thể, nghiên cứu sẽ phân tích các giá trị lịch sử,
văn hóa, kiến trúc của khu di tích, đồng thời xem xét vai trò của Cố đô Hoa Lư trong việc
phát triển du lịch địa phương.
Nghiên cứu tập trung vào Khu di tích lịch sử Cố đô Hoa Lư, thuộc xã Trường Yên,
huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. 1.6. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài
Nghiên cứu về Cố đô Hoa Lư không chỉ giúp làm sáng tỏ những giá trị lịch sử, văn
hóa mà còn có ý nghĩa thực tiễn trong việc bảo tồn và phát triển du lịch. Với vai trò là kinh
đô đầu tiên của nước Đại Cồ Việt, Cố đô Hoa Lư chứa đựng những di sản quý báu cần được
gìn giữ và phát huy. Việc nghiên cứu giúp đề xuất giải pháp bảo tồn hiệu quả, đồng thời
góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch, thu hút du khách trong và ngoài nước.
Bên cạnh đó, nghiên cứu còn đóng góp vào công tác giáo dục, nâng cao nhận thức cộng
đồng về giá trị của di sản, từ đó thúc đẩy tinh thần tự hào dân tộc và ý thức gìn giữ văn hóa truyền thống.
PHẦN NỘI DUNG 2. Cơ sở lý luận về khai thác các giá trị văn hóa để phát triển du lịch
2.1. Khái niệm về văn hóa và du lịch văn hóa: lOMoAR cPSD| 58886076
Văn hóa là một khái niệm rộng, đa chiều và có thể được hiểu theo nhiều cách khác nhau
Trần Ngọc Thêm: “Văn hóa là hệ thống hữu cơ các giá trị (vật chất và tinh
thần, tĩnh và động, vật thể và phi vật thể…) do con người sáng tạo ra và tích lũy qua quá
trình hoạt động thực tiễn, trong tương tác với môi trường tự nhiên và xã hội của mình”.
Hồ Chí Minh: “Vì lẽ sinh tồn cũng như mục đích cuộc sống, loài người mới sáng tạo và
phát minh ra ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn học, nghệ
thuật, những công cụ cho sinh hoạt hàng ngày về mặc, ăn, ở và các phương thức sử dụng.
Toàn bộ những sáng tạo và phát minh đó tức là văn hóa. Văn hóa là sự tổng hợp của mọi
phương thức sinh hoạt cùng với biểu hiện của nó, mà loài người đã sản sinh ra nhằm thích
ứng với nhu cầu đời sống và đòi hỏi của sự sinh tồn”.
=> Văn hóa là tổng thể những giá trị vật chất và tinh thần do con người
sáng tạo ra trong quá trình lịch sử, phản ánh bản sắc của một cộng đồng, dân tộc và có vai
trò quan trọng trong sự phát triển xã hội.
Du lịch văn hóa là loại hình du lịch dựa trên việc khai thác các giá trị văn hóa nhằm
phục vụ nhu cầu tham quan, trải nghiệm và tìm hiểu của du khách. Đây là loại hình du lịch
ngày càng phổ biến, giúp quảng bá bản sắc dân tộc, đồng thơi mang lại lợi ích kinh tế cho địa phương. 2.2. Sản phẩm du lịch
Sản phẩm du lịch là tập hợp các dịch vụ, hàng hóa và trải nghiệm được thiết kế để
đáp ứng nhu cầu của du khách trong quá trình tham quan, nghỉ dưỡng và khám phá tại một
điểm đến. Sản phẩm du lịch không chỉ bao gồm các yếu tố hữu hình như phương tiện di
chuyển, lưu trú, ẩm thực, mà còn cả những yếu tố vô hình như trải nghiệm văn hóa, lịch
sử, thiên nhiên và con người.
2.3. Vai trò của văn hóa trong phát triển du lịch:
Văn hóa đóng vai trò quan trọng trong phát triển du lịch, không chỉ tạo nên bản sắc
riêng cho từng địa phương mà còn góp phần nâng cao giá trị của các sản phẩm du lịch. Việc lOMoAR cPSD| 58886076
khai thác các giá trị văn hóa một cách hợp lý giúp thu hút du khách, nâng cao trải nghiệm
và tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội.
2.4. Giới thiệu về cố đô hoa lư – ninh bình
Khu di tích lịch sử cố đô Hoa Lư tọa lạc tại xã Trường Yên, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh
Bình, là nơi lưu giữ những dấu ấn lịch sử qua các triều đại Đinh, Lê. Cố đô Hoa Lư chính
là kinh đô của đất nước, những công trình kiến trúc là minh chứng cho thời kì huy hoàng của dân tộc. (Ảnh nguồn Internet)
2.4.1. Lịch sử hình thành
Vào năm 938, sau khi vua Ngô Quyền đã dẹp loạn quân Nam Hán tại dòng sông
Bạch Đằng xong đến năm 944 vua Ngô Quyền mất. Lúc đó đáng nhẽ ra hai người con của
ông là Ngô Xương Ngập và Ngô Xương Văn lên làm vua nhưng lúc này lại có một tên gọi
là Dương Tam Kha đã cướp ngôi và Dương Tam Kha đã đánh Ngô Xương Ngập chạy về
đất Hải Dương, Ngô Xương Văn đã được ông ta nhận làm con nuôi để lấy lòng dân. Dương
Tam Kha đến năm 950 khi đang đóng đô ở thành Cổ Loa thì xung quanh thành có những
phiến quân nổi loạn và Dương Tam Kha đã sai con trai của Ngô Quyền là Ngô Xương Văn
con trai thứ đi dẹp loạn. Và lúc này thì Ngô Xương Văn đã đưa ra một cái kế sách đó chính lOMoAR cPSD| 58886076
là đi được nửa đường thuyết phục những binh lính của mình quay trở lại đánh Dương Tam
Kha và lúc này Dương Tam Kha đã bị bất ngờ và thất thủ. Sau đó Ngô Xương Ngập và
Ngô Xương Văn cả hai đều lên làm vua và sinh ra một thời gọi là Hậu Ngô Vương. Ở thời
Hậu Ngô Vương này thì không được lòng dân cũng như không được lòng những quan
trưởng của các vùng đất. Lúc này ở tại vùng đất Hoa Lư có một ông tên là Đinh Bộ Lĩnh
con của Đinh Công Trứ, hồi bé thì hay có cái gọi là cờ lau tập trận hay nổi trận cờ lau để
có thể đi đánh các trẻ con làng khác. Vì thế ông có rất nhiều những kinh nghiệm để chinh
chiến và lúc này đạo quân của Đinh Bộ Lĩnh vẫn chưa đủ to lớn nên là ông phải đưa ra một
kế sách và kết hợp với vùng đất Bố Hải Khẩu ngay gần với vùng đất Hoa Lư Ninh Bình. Ở
tại đây có một ông tên là Trần Minh Công chủ của Bố Hải Khẩu là người tài đức nhưng đã
cao tuổi đang tìm một người có thể giúp mình để cai quản vùng đất và lúc này thì Đinh Bộ
Lĩnh kết hợp với vùng đất Bố Hải Khẩu và kết hợp với cả Trần Minh Công. Sau này khi
mà Trần Minh Công chết thì Đinh Bộ Lĩnh đã từ sự kết hợp đấy mà đã có một đạo quân rất
là hùng hậu và có thể đưa cái đạo quân đấy đi dẹp loạn 12 sứ quân và cuối cùng thì ông đã
dẹp loạn thành công. Trong loạn 12 sứ quân có hai cuộc chiến khó khăn nhất đó là cuộc
chiến với tướng Nguyễn Siêu và tướng Đỗ Cảnh Hà. Sau này đến năm 980 đã dẹp loạn
thành công 12 sứ quân và Đinh Tiên Hoàng lên ngôi vua và xưng đế. Đây chính là người
xưng đế đầu tiên trong lịch sử
Việt Nam chúng ta, trước đó có dòng họ nhà Khúc chỉ dám xưng Tiết Lậu Sứ, các dòng họ
khác cũng đã có những dòng họ xưng đế nhưng đều bị giặc phương Bắc và giặc ngoại xâm
tiến đánh nên không được lâu dài.
2.4.2. Giá trị văn hóa – lịch sử của Cố đô Hoa Lư
Cố đô Hoa Lư là kinh đô đầu tiên của nước Đại Cồ Việt, gắn liền với triều đại Đinh
– Tiền Lê vào thế kỷ X. Nơi đây không chỉ đánh dấu một giai đoạn lịch sử quan trọng với
những sự kiện như thống nhất đất nước, kháng chiến chống ngoại xâm, mà còn lưu giữ
những giá trị văn hóa đặc sắc. Hệ thống di tích như đền thờ vua Đinh, vua Lê, chùa Nhất
Trụ cùng dấu tích cung điện, thành cổ phản ánh sự giao thoa giữa kiến trúc, tín ngưỡng và
nghệ thuật thời bấy giờ. Ngày nay, Hoa Lư không chỉ là một di tích lịch sử quý báu mà còn
là điểm đến văn hóa – du lịch hấp dẫn, góp phần bảo tồn và phát huy bản sắc dân tộc. 2.5. Đền thờ vua Đinh: lOMoAR cPSD| 58886076
Trong lịch sử, vào thế kỉ thứ X, Ninh Bình chính là kinh đô Hoa Lư tức là kinh đô
đầu tiên của nhà nước Đại Cồ Việt. Kinh đô tồn tại được 42 năm với ba triều đại: triều Đinh
trị vì được 12 năm, triều Tiền Lê 29 năm và 10 tháng của triều Lý. Vua Đinh và vua Lê
chọn nơi này làm kinh đô đó là bởi nơi này được bao bọc bởi những dãy núi, đây chính là
tường thành thiên nhiên bảo vệ kinh đô Hoa Lư ở giữa phù hợp với thế phòng thủ nhưng
sang tới thời vua Lý Công Uẩn đất nước được bình yên thì vua cần mở rộng kinh đô, vì
vậy vua Lý đã chọn rời đô từ Hoa Lư ra Thăng Long tức là Hà Nội bây giờ. Và tương
truyền rằng khi vua Lý rời đô, vua dỡ toàn bộ cung điện chuyển ra Hà Nội để xây cung
điện mới. Vì vậy các du khách đến tham quan cố đô thì đã không còn tham quan lại các
cung điện mái dát vàng,.. thay vào đó là các kiến trúc của hai ngôi đền như bây giờ. Đây là
hai ngôi đền thờ được xây dựng vào thế kỉ thứ XVII niên đại là hơn 400 năm dưới thời Hậu
Lê và tổng thể kiến trúc của hai ngồi đền được xây dựng mô phỏng theo kiến trúc của ngôi
đền cũ. Vào trong đền thờ vua Đinh có kiến trúc độ tự là gồm ba tòa, đầu tiên là tòa bái
đường thờ cộng đồng, tiếp tới là thiêu hương thờ các quan và trong cùng là tòa chính cung
có bày trí tượng thờ vua Đinh cùng với ba vị hoàng tử.
Bước vào đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng, du khách như lạc vào không gian linh thiêng,
trầm mặc, nơi lưu giữ những dấu ấn vàng son của triều đại Đinh. Ngôi đền mang đậm nét lOMoAR cPSD| 58886076
kiến trúc truyền thống với mái ngói rêu phong, họa tiết chạm khắc tinh xảo. Trước cửa đền
là một bàn thờ lớn với hương khói nghi ngút, những bộ vũ khí nghi lễ thể hiện sự tôn kính
đối với vị vua đã có công thống nhất đất nước.
Long sàng tại đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng là một trong những hiện vật độc đáo và
có giá trị lịch sử cao, thể hiện quyền uy và sự tôn nghiêm của bậc đế vương trong lịch sử
Việt Nam. Long sàng là từ hán tự, dịch nghĩa là giường rồng, trước đây nhà vua sẽ ngồi ở
đây để thiết triều và ở trên mặt của long sàng nổi bật nhất là hình tượng của một con vật
trong tứ linh của Việt Nam đó là con rồng. Rồng đại diện cho vua, vua trước đây là con
rồng con của trời đất vậy nên vua sẽ đại diện luôn cho cả kim, mộc, thủy, hỏa, thổ ngũ hành
trong văn hóa của người Việt. Ngoài ra ta còn thấy các hình ảnh khác như con chuột, con
chim muông,... đó là đại diện cho những con vật gắn bó mật thiết với đời sống của người
nông dân bởi Việt Nam của chúng ta theo nền văn hóa lúa nước rất gần gũi với các con vật
này. Bên cạnh con rồng còn có các con vật khác ý muốn nhà vua luôn quan tâm đời sống
của người dân và luôn sống cùng với người dân trước đây. Cuối năm 2017, long sàng này
đã được Thủ tướng Chính phủ Việt Nam công nhận là Bảo vật Quốc gia. lOMoAR cPSD| 58886076
Đi sâu vào trong ta có thể dễ dàng nhìn thấy bàn thờ cộng đồng ở đền vua Đinh Tiên
Hoàng. Bàn thờ mang ý nghĩa sâu sắc, không chỉ là nơi thờ cúng mà còn thể hiện tinh thần
tri ân và đoàn kết của dân tộc. Đây là nơi nhân dân tưởng nhớ công lao không chỉ của vua
Đinh Tiên Hoàng mà còn của các tướng lĩnh, công thần đã góp phần thống nhất giang sơn,
lập nên triều đại Đinh rực rỡ vào thế kỷ X. Bàn thờ này phản ánh truyền thống "uống nước
nhớ nguồn", là nơi để người dân và du khách dâng hương, bày tỏ lòng thành kính với tiền
nhân, đặc biệt trong các dịp lễ hội như Lễ hội Hoa Lư. Không chỉ mang giá trị tâm linh,
bàn thờ cộng đồng còn là biểu tượng của sự gắn kết, nơi diễn ra các nghi thức tín ngưỡng
và giao lưu văn hóa, góp phần bảo tồn những giá trị truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam. lOMoAR cPSD| 58886076 (Ảnh nguồn Internet)
Bức tượng thờ Vua Đinh Tiên Hoàng tại đền Đinh Tiên Hoàng ở Cố đô Hoa Lư
(Ninh Bình) là một tác phẩm nghệ thuật mang giá trị lịch sử và tâm linh sâu sắc. Tượng
được tạc trong tư thế ngồi uy nghi, gương mặt thể hiện sự cương nghị, khoác long bào, đầu
đội miện vàng, thể hiện quyền uy của vị vua khai quốc. Được đặt trang trọng trong chính
điện của đền, bức tượng không chỉ tôn vinh công lao thống nhất đất nước của Đinh Tiên
Hoàng mà còn trở thành biểu tượng linh thiêng, thu hút du khách và Phật tử đến chiêm bái.
Bức tượng trở thành trung tâm của các nghi lễ truyền thống, góp phần gìn giữ và phát huy
giá trị di sản văn hóa Cố đô Hoa Lư. 2.6. Đền thờ vua Lê
Đền thờ Vua Lê Đại Hành nhìn chung có kiến trúc gần giống như đền thờ Vua Đinh
Tiên Hoàng, tuy nhiên có quy mô nhỏ hơn đền Đinh Tiên Hoàng. Trên đường dân sinh cũng
được đặt chiếc sập long sàng, nhưng không được chạm khắc hình rồng như vua chúa vì
người dân cho rằng vua Lê Đại Hành chỉ là tướng tại triều nhà Đinh. lOMoAR cPSD| 58886076
Long sàng này là của vua Lê, ngày xưa cũng đã định dời đi chỗ khác rồi tại vì bảo
vật không để phơi nắng phơi mưa ngoài trời như vậy nhưng mà hai lần nhấc lên đều thấy
một con rắn trắng ở dưới và sau này họ không dám nhấc lên nữa. lOMoAR cPSD| 58886076
Nhìn lên trên mái có thể thấy một kiến trúc chạm khắc hai hình con cá, nửa thân
dưới là cá nửa thân đầu là rồng, cá hóa rồng tượng trưng cho đức vua Lê. Ngoài ra trên các
hiên đền có những chạm khắc bông hoa sen và có rất nhiều hình con hổ, khóm trúc... Những
chạm khắc đó liên quan đến một truyền thuyết kể về vua Lê Đại Hành, kể rằng bà Đặng thị
tức là mẹ của vua Lê mơ thấy một bông hoa sen và bà đã mang bầu. Trong lúc bà đi cấy bà
đã sinh ra Lê Hoàn, bà vội đặt Lê Hoàn ở dưới khóm trúc và từ rừng xanh đã có con hổ lao
ra và ôm ấp đứa nhỏ đó. Người mẹ đã van khóc và con hổ lững thững bỏ đi. lOMoAR cPSD| 58886076 lOMoAR cPSD| 58886076
Gian giữa của chính cung là khu vực thờ phụng – vua Lê Ðại Hành ở giữa, bên trái
là Hoàng hậu Dương Vân Nga, với tượng Lê Long Đĩnh ở bên phải. Tượng vua Lê Đại
Hành được tạc theo tư thế thiết triều, đầu đội mũ bình thiên, khoác long bào, ngồi trên ngai
vàng được chạm trổ hình rồng, mây uốn lượn. Sau khi vua Lê Đại Hành mất năm 1005
hưởng thọ 65 tuổi thì con trai thứ ba Lê Long Việt lên ngôi hoàng đế được ba ngày thì vua
mất do bị ám sát. Tiếp đến người con trai thứ năm Lê Long Đĩnh lên ngồi hoàng đế trị vì
trong lịch sử được bốn năm, mặc dù khoảng thời gian rất ngắn nhưng vua Lê Long Đĩnh
có công lao rất lớn đối với nước ta. Thứ nhất là trấn áp các cuộc nổi dậy trong nước ngoài
ra còn cho người sang xứ nhà Tống xin sách cửu tinh và kinh sách đại tạng. Lúc này Phật
giáo ở nước ta rất phát triển vì vậy vua được vinh danh tạc thờ cùng với người cha của
mình tại đền thờ vua Lê ở đây. Bên tay trái của vua Lê đó chính thái hậu Dương Vân Nga
người phụ nữ duy nhất trong ba triều đại sáu đời vua tại Hoa Lư được vinh danh và tượng
thờ. Thuở nhỏ thái hậu được gọi là Dương thị, không chỉ riêng thái hậu mà người phụ nữ
thế kỉ thứ X được gọi họ với chữ thị như Đặng thị, Nhân Thị... và Vân Nga là tên sau này
mới được gọi khi trưởng thành, được ghép giữa hai chữ cái đầu quê cha quê mẹ thái hậu.
Người phụ nữ thế kỉ thứ X đã biết hi sinh quyền lợi dòng tộc họ Đinh hay của chính con lOMoAR cPSD| 58886076
trai mình để nhường ngôi cho vị tướng tài ngoài dòng tộc, để kịp thời bảo vệ nước ta khỏi
giặc ngoại xâm. Và quan niệm tượng thờ của người Việt, khi tượng vua Lê đặt ở giữa tượng
thái hậu đặt ở bên trái của vua mới là đúng bởi vì tượng sẽ quay về phía vua Đinh cũng
như quay về phía triều đại thứ nhất. Vì vậy khi dựng đền thờ vua Lê ở đây các cụ đã rất
khéo léo đặt tượng thái hậu ở bên tay trái của vua Lê, thái hậu vẫn nhìn thấy đền thờ của
vua Đinh với quan niệm là người phụ nữ trọn vẹn, tình nghĩa với hai vua.
3. Đề xuất một số giải pháp phát triển du lịch cố đô Hoa Lư e= KẾT LUẬN
Văn hóa giữ vai trò quan trọng trong việc phát triển du lịch, không chỉ tạo nên bản
sắc riêng cho từng điểm đến mà còn góp phần nâng cao trải nghiệm của du khách. Thông
qua chuyến đi thực tế tại Ninh Bình, có thể thấy rằng việc khai thác hợp lý các giá trị văn
hóa, từ di sản lịch sử, kiến trúc đến phong tục, lễ hội và ẩm thực, đã góp phần làm phong
phú thêm sản phẩm du lịch địa phương. Những yếu tố này không chỉ giúp thu hút du khách
mà còn góp phần bảo tồn và phát huy giá trị truyền thống của cộng đồng.
Việc kết hợp hài hòa giữa du lịch và văn hóa không chỉ mang lại lợi ích về mặt kinh
tế mà còn giúp nâng cao nhận thức của người dân về việc gìn giữ di sản. Khi du khách đến
tham quan, họ không chỉ chiêm ngưỡng cảnh quan mà còn có cơ hội tìm hiểu về lịch sử,
đời sống và những câu chuyện gắn liền với từng địa danh. Điều này tạo nên sự kết nối sâu
sắc giữa con người với văn hóa bản địa, đồng thời khẳng định rằng văn hóa chính là linh
hồn của du lịch, là yếu tố cốt lõi để tạo nên sức hút lâu dài cho mỗi điểm đến.
Chuyến đi thực tế không chỉ giúp em có cái nhìn sâu sắc hơn về mối quan hệ giữa
văn hóa và du lịch mà còn khiến em nhận ra trách nhiệm của mình trong việc góp phần bảo
vệ, quảng bá những giá trị ấy. Em tin rằng, nếu khai thác đúng hướng, du lịch văn hóa sẽ
không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn giúp nâng cao nhận thức cộng đồng, khơi dậy
niềm tự hào dân tộc và đưa hình ảnh Việt Nam đến gần hơn với bạn bè quốc tế. lOMoAR cPSD| 58886076