Báo cáo Thực trạng giá bán điện tại Việt Nam môn Kế toán quản trị | Học viện Công Nghệ Bưu Chính Viễn Thông

lOMoAR cPSD| 58647650
HỌC VIỆN CÔNG NGHỆ BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG
BÁO CÁO BÀI TẬP NHÓM
CHỦ ĐỀ: GIÁ BÁN ĐIỆN VÀ ĐIỀU TIẾT GIÁ BÁN ĐIỆN
Bộ môn: Kế toán quản trị Giáo sư: Bùi Xuân Phong
Lớp: D21VHQT01-B – Nhóm lớp 83 Nhóm: 3 Thành viên:Lê Thị Vân Đoàn Thị Lan Anh Hoàng Phương Anh Đinh Thị Ngọc Ánh Phan Xuân Huy Nguyễn Thị Quỳnh Nga
Hà Nội, ngày 06/06/2024 lOMoAR cPSD| 58647650 MỤC LỤC
BÁO CÁO BÀI TẬP NHÓM..............................................................................................................1 MỞ
ĐẦU..............................................................................................................................................2 NỘI
DUNG...........................................................................................................................................3 I.
Thực trạng giá bán điện..............................................................................................................3 1.1
Thị trường điện....................................................................................................................3 1.1.1
Cấu trúc Thị trường điện...................................................................................................3 1.1.2
Đầu tư và Phát triển..........................................................................................................3 1.2
Giá bán điện tại Việt Nam...................................................................................................3
1.2.1 Giá điện sinh hoạt..............................................................................................................3
1.2.2 Giá điện cho sản xuất và kinh doanh.................................................................................4 II.
Hoạt động điều tiết của Nhà nước vào Ngành Điện Việt Nam.................................................5
III. Hạn chế, thách thức của hoạt động điều tiết giá bán điện của Nhà nước vào ngành Điện
Việt Nam hiện nay...............................................................................................................................6
IV. Đề xuất các gợi ý chính sách nhằm hài hòa hơn hoạt động điều tiết trong lộ trình tái cấutrúc
của ngành Điện Việt Nam theo hướng cạnh tranh....................................................................8 4.1
Phân tích các thành phần chi phí trong cấu trúc giá thành cung ứng điện.....................8
4.1.1 Các yếu tố chi phí mang tính khách quan..........................................................................8
4.1.2 Các yếu tố chi phí mang tính chủ quan..............................................................................9 4.2
Định hướng cải tiến cơ chế điều tiết giá điện theo tín hiệu của thị trường......................9
KẾT LUẬN........................................................................................................................................11
TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................................................................12 MỞ ĐẦU
Trong bối cảnh phát triển kinh tế và công nghiệp hóa hiện nay, điện năng trở
thành một yếu tố thiết yếu và không thể thiếu đối với mọi hoạt động sản xuất, kinh
doanh và sinh hoạt. Do đó, giá bán điện và cơ chế điều tiết giá bán điện đóng vai trò
quan trọng trong việc đảm bảo sự ổn định của nền kinh tế và đời sống xã hội. Giá bán
điện không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí sản xuất của doanh nghiệp mà còn tác
động sâu rộng đến giá cả hàng hóa và dịch vụ, từ đó ảnh hưởng đến mức sống của
người dân. Bên cạnh đó, việc điều tiết giá bán điện hợp lý là một công cụ hiệu quả để
kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tiết kiệm năng lượng và bảo vệ môi trường.
Trong chuyên đề này, chúng ta sẽ tập trung nghiên cứu thực trạng giá bán điện và
hoạt động điều tiết của Nhà nước vào hệ thống giá bán lẻ điện ở Việt Nam giai đoạn
hiện nay, các yếu tố ảnh hưởng đến giá bán điện, và những thách thức, cơ hội mà thị
trường điện năng đang phải đối mặt. Qua đó, chuyên đề sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện
và sâu sắc hơn về tầm quan trọng của giá bán điện và các biện pháp điều tiết nhằm
đảm bảo sự phát triển bền vững và công bằng cho tất cả các bên liên quan trong xã
hội. Những nghiên cứu và phân tích trong chuyên đề sẽ giúp làm rõ các vấn đề nổi bật
như: giá bán điện tại Việt Nam, vai trò của các cơ quan quản lý nhà nước trong việc lOMoAR cPSD| 58647650
điều tiết giá, và những xu hướng tương lai của thị trường điện năng trong bối cảnh
biến đổi khí hậu và sự phát triển của năng lượng tái tạo.
Để đạt được các mục tiêu này, bài báo được cấu trúc thành 4 phần:
1. Thực trạng giá bán điện
2. Hoạt động điều tiết của Nhà nước vào Ngành Điện Việt Nam
3. Hạn chế, thách thức của hoạt động điều tiết giá bán điện của Nhà nước vào
ngành Điện Việt Nam hiện nay
4. Đề xuất các gợi ý chính sách nhằm hài hòa hơn hoạt động điều tiết trong lộ
trình tái cấu trúc của ngành Điện Việt Nam theo hướng cạnh tranh.
Với mong muốn mang lại thông tin hữu ích và những góc nhìn mới mẻ, chuyên
đề hy vọng sẽ góp phần vào việc nâng cao nhận thức và sự hiểu biết của mọi người về
một trong những vấn đề then chốt của thời đại chúng ta. Xin chân thành cảm ơn! NỘI DUNG I.
Thực trạng giá bán điện
Ở Việt Nam, hoạt động của ngành Điện được quy định trong các văn bản pháp lý
từ Luật Điện lực tới các Nghị định, Thông tư của Chính phủ, các Bộ, liên Bộ và các
cơ quan hữu quan khác. Một cách tổng quan, theo Phụ lục số 02, Luật Giá số
16/2023/QH15, điện thuộc danh mục hàng hóa dịch vụ thực hiện bình ổn giá, theo
Luật Điện lực và Luật Sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Điện lực, mức giá bán
điện bình quân, cơ chế điều chỉnh giá và cơ cấu biểu giá bán lẻ điện do Thủ tướng Chính phủ quy định.
1.1Thị trường điện
1.1.1 Cấu trúc Thị trường điện
Độc quyền : Thị trường điện Việt Nam chủ yếu do Tập đoàn Điện lực Việt Nam
(EVN) nắm giữ, từ khâu sản xuất, truyền tải đến phân phối. EVN là doanh nghiệp nhà
nước duy nhất có khả năng kiểm soát toàn bộ hệ thống điện quốc gia.
Thị trường điện bán buôn: Đã bắt đầu hình thành nhưng vẫn còn ở giai đoạn sơ
khai. Các nhà máy điện ngoài EVN chủ yếu bán điện qua EVN hoặc tham gia vào thị
trường phát điện cạnh tranh.
Thị trường điện bán lẻ: Chưa thực sự phát triển, người tiêu dùng chủ yếu mua
điện từ các công ty con của EVN. Khách hàng chưa có nhiều lựa chọn về nhà cung cấp điện.
1.1.2 Đầu tư và Phát triển
Nguồn vốn đầu tư: Phần lớn các dự án đầu tư vào nguồn điện và lưới điện được
tài trợ bởi nhà nước hoặc các khoản vay ưu đãi từ nước ngoài. Sự tham gia của khu
vực tư nhân còn hạn chế do rào cản về chính sách và quy định. lOMoAR cPSD| 58647650
Nguồn năng lượng tái tạo: Có sự gia tăng đầu tư nhưng chưa đáng kể so với tổng
công suất phát điện. Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách khuyến khích nhưng
việc thực thi còn nhiều hạn chế.
1.2 Giá bán điện tại Việt Nam 1.2.1
Giá điện sinh hoạt
Giá điện sinh hoạt được chia thành 6 bậc thang theo mức tiêu thụ hàng tháng,
nhằm khuyến khích tiết kiệm điện:
Nguồn: Biểu giá bán điện EVN 1.2.2
Giá điện cho sản xuất và kinh doanh
Giá điện cho sản xuất và kinh doanh cũng được chia thành nhiều mức, phụ thuộc
vào thời gian sử dụng điện (giờ cao điểm, giờ bình thường, và giờ thấp điểm):
• Giá điện cho sản xuất: lOMoAR cPSD| 58647650
Nguồn: Biểu giá bán điện EVN
• Giá điện cho kinh doanh:
Nguồn: Biểu giá bán điện EVN lOMoAR cPSD| 58647650 II.
Hoạt động điều tiết của Nhà nước vào Ngành Điện Việt Nam
Bộ Công thương giữ vai trò chính trong điều hành giá điện và phối hợp với Bộ
Tài chính, cùng các bộ có liên quan đảm bảo thực hiện đúng chỉ đạo của Chính phủ về
định hướng điều hành thị trường điện và năng lượng.
Bộ Công thương vẫn sẽ giữ vai trò chính trong việc kiểm tra, rà soát, giám sát
các phương án giá điện do EVN xây dựng và trong quá trình kiểm tra, điều chỉnh giá
điện, cũng như tham mưu, đề xuất Thủ tướng trong điều hành giá điện. Hàng năm Bộ
Công thương phối hợp Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan sẽ kiểm tra chi phí và
công khai để người dân giám sát, đảm bảo tính công khai, minh bạch.
Cơ cấu biểu giá bán lẻ điện thuộc thẩm quyền quyết định của Thủ tướng và văn
bản có hiệu lực tới thời điểm hiện tại là Quyết định số 28/2014/QĐ-TTg (Quyết định
số 28) quy định cơ cấu giá chi tiết cho từng hộ tiêu thụ theo tỷ lệ % của mức giá bán
điện bình quân. Quy định phương pháp lập giá bán điện bình quân và cơ chế điều
chỉnh giá bán điện bình quân cũng thuộc thẩm quyền của Thủ tướng và đang được quy
định tại Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg của Thủ tướng (Quyết định 24).
Trong Quyết định này, các vấn đề quan trọng được đề cập gồm: (i) Phương pháp
lập mức giá bán điện bình quân hàng năm, (ii) Cơ chế điều chỉnh giá bán điện bình
quân hàng năm và trong năm, (iii) Thẩm quyền ra quyết định về điều chỉnh giá bán
điện bình quân: gồm thẩm quyền của EVN (với mức điều chỉnh cần thiết <5%), thẩm
quyền của Bộ Công Thương (với mức điều chỉnh cần thiết từ 5% tới dưới 10%) và
thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ là trên 10%.
Theo quy định mới, giá điện không chỉ có tăng mà còn có thể phải giảm. Cụ thể
là nếu tính toán chi phí mà giá bán điện bình quân thấp hơn từ 1% trở lên so với giá
bán điện bình quân hiện hành, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) phải có trách
nhiệm giảm giá bán điện bình quân ở mức tương ứng.
Ngược lại, nếu khi tính toán mà mức giá này cao hơn giá bán điện bình quân
hiện hành từ 3% đến dưới 5%, EVN được tự quyết định tăng giá bán điện bình quân ở
mức tương ứng. Ở mức từ 5% đến dưới 10%, EVN phải báo cáo Bộ Công thương và
chỉ được tăng tương ứng khi Bộ Công thương đồng ý. Còn từ 10% trở lên, Bộ Công
thương, Bộ Tài chính phải báo cáo Thủ tướng xem xét.
Điểm mới của quy định này là cho phép rút ngắn thời gian tối thiểu giữa 2 lần
điều chỉnh giá điện, cụ thể là rút ngắn từ 6 tháng còn 3 tháng. Nhưng điều này không
có nghĩa là cứ 3 tháng lại thay đổi giá 1 lần, mà còn tùy thuộc vào đánh giá tác động
kinh tế vĩ mô, kết quả kiểm tra các yếu tố, chi phí đầu vào liên quan giá điện bình
quân đã đủ mức để điều chỉnh hay chưa. Thêm nữa, giá điện cần điều chỉnh theo lộ
trình để giảm tác động đến kinh tế vĩ mô và tránh ảnh hưởng tới khách hàng sử dụng điện.
Như vậy, hệ thống giá bán lẻ điện Việt Nam về nguyên tắc đang được điều hành
bởi các cơ chế điều tiết của Nhà nước, bao gồm: (i) các quy định về tính toán cơ cấu
biểu giá, mức giá bán lẻ bình quân, (ii) các thẩm quyền về điều chỉnh giá bán điện
bình quân theo các biến động của điều kiện cung ứng điện mà bản chất là giá điện lOMoAR cPSD| 58647650
phản ánh gần nhất chi phí - tức là điều chỉnh theo các tín hiệu của thị trường, đồng
thời duy trì mức độ ổn định nhất định của giá bán lẻ tránh tác động tiêu cực tới nền
kinh tế, các hộ gia đình nói riêng. Do đó, giá bán lẻ điện hiện hành phản ánh nhiều hay
ít "cơ chế thị trường" hoàn toàn phụ thuộc vào tần suất điều chỉnh và biên độ điều
chỉnh mức giá bán điện bình quân. III.
Hạn chế, thách thức của hoạt động điều tiết giá bán điện của Nhà nước vào
ngành Điện Việt Nam hiện nay
Gần đây, để tránh lặp lại kịch bản thiếu điện cục bộ năm 2023, Thủ tướng Phạm
Minh Chính đã chủ trì cuộc họp Thường trực Chính phủ với các bộ, ngành, cơ quan
liên quan về các giải pháp bảo đảm cung ứng điện cho sản xuất, kinh doanh và tiêu
dùng trong năm 2024. Tại cuộc họp, Thủ tướng đã chỉ đạo nhiều giải pháp trước mắt
và lâu dài liên quan đến 5 khâu quan trọng của điện, gồm: nguồn điện, truyền tải điện,
phân phối điện, sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả và nghiên cứu giá điện phù hợp. Về
quan điểm này, các chuyên gia đều nhất trí phải tính đúng, đủ, kịp thời giá điện theo
cơ chế thị trường có sự điều tiết của Nhà nước. Hạn chế hoạt động điều tiết của Nhà nước:
1. Chưa đảm bảo nguyên tắc bù đắp chi phí cho sản xuất
Giá điện của chúng ta còn tính bao cấp khá nặng cho nên mức giá chung của
chúng ta khá thấp, đặc biệt là những năm gần đây, chi phí cho sản xuất điện tăng rất
cao. Việc điều hành giá điện như vậy để hỗ trợ người lao động, an sinh xã hội trong
lúc khó khăn. Tuy nhiên hậu quả là thị trường mất cân bằng, đặc biệt là bên sản xuất,
EVN và nhiều doanh nghiệp sản xuất điện bị lỗ rất nặng.
Nếu giá điện thấp thì lại khiến tiêu dùng điện nhiều, lãng phí đồng thời không
khuyến khích đầu tư sản xuất điện. Cho nên, giá điện phải đảm bảo được khâu sản
xuất điện, còn phần hỗ trợ của Nhà nước phải tách riêng ra vào phần an sinh xã hội,
nếu không tính bao cấp sẽ làm hỏng cơ chế thị trường
2. Cần định giá đúng theo cơ chế thị trường
Nếu chúng ta cứ tiếp tục duy trì cơ chế giá điện như hiện nay, chắc chắn điều
kiện tiên quyết của lộ trình cải tổ thị trường điện cạnh tranh không thực hiện được.
Chúng ta đừng kỳ vọng ngày mai có thị trường bán lẻ điện cạnh tranh, trong khi bây
giờ vẫn đang điều tiết giá điện như thế này.
Giai đoạn trước mắt bắt buộc phải làm và làm theo chu kỳ bởi càng để dài bao
nhiêu thì những lần điều chỉnh sau vô cùng khó. Từng bước chúng ta phải điều chỉnh
dần giá bán điện cho hộ tiêu dùng cuối cùng từng bước mang tín hiệu của thị trường,
bảo đảm rằng các nhà đầu tư tư nhân tham gia đầu tư vào lĩnh vực điện lực là sinh lời,
giảm hiểu rủi ro trong quá trình đầu tư.
3. Độc quyền và thiếu cạnh tranh
Thiếu cạnh tranh: EVN giữ vị trí độc quyền tự nhiên, làm hạn chế sự cạnh tranh
trong ngành điện. Điều này dẫn đến nguy cơ về giá cả không phản ánh đúng chi phí và
chất lượng dịch vụ không được cải thiện. lOMoAR cPSD| 58647650
Giá điện: Giá điện vẫn do nhà nước quyết định, không hoàn toàn dựa trên cơ chế
thị trường, dẫn đến tình trạng thiếu minh bạch và khó khăn trong việc thu hút đầu tư từ các công ty tư nhân
4. Hiệu quả điều tiết
Công suất dự trữ thấp: Ngành điện Việt Nam thường xuyên đối mặt với tình
trạng thiếu hụt công suất dự trữ, đặc biệt trong những thời điểm cao điểm tiêu thụ điện.
Chậm trễ trong phát triển hạ tầng: Việc phát triển cơ sở hạ tầng truyền tải và
phân phối điện chưa đồng bộ với tốc độ phát triển kinh tế và nhu cầu sử dụng điện.
5. Phát triển năng lượng tái tạo
Cơ chế hỗ trợ chưa hiệu quả: Mặc dù có nhiều chính sách khuyến khích phát
triển năng lượng tái tạo, nhưng cơ chế hỗ trợ và quy trình thực hiện còn phức tạp, gây
khó khăn cho nhà đầu tư.
Thiếu động lực đầu tư: Do thiếu động lực từ thị trường và sự hỗ trợ không đồng
bộ từ chính sách, nhiều dự án năng lượng tái tạo chưa đạt được hiệu quả như mong muốn. IV.
Đề xuất các gợi ý chính sách nhằm hài hòa hơn hoạt động điều tiết trong lộ
trình tái cấu trúc của ngành Điện Việt Nam theo hướng cạnh tranh.
4.1Phân tích các thành phần chi phí trong cấu trúc giá thành cung ứng điện 4.1.1
Các yếu tố chi phí mang tính khách quan
Giá nhiên liệu, tỷ giá hối đoái, cơ cấu sản lượng điện phát, giá thị trường phát
điện cạnh tranh là các yếu tố chi phí mang tính khách quan mà đơn vị điện lực không
có khả năng kiểm soát. Trong đó:
• Giá của các nguồn nhiên liệu như than, dầu, khí đốt, và nguồn năng lượng tái
tạo (năng lượng mặt trời, gió, nước...) có thể biến động do nhiều yếu tố như thị
trường toàn cầu, tình hình cung cầu và các yếu tố địa phương. Điều này làm giá
phát điện cũng có biến động tương ứng.
• Tỷ giá hối đoái có thể ảnh hưởng đến cấu trúc giá thành cung ứng điện theo nhiều cách.
- Chi phí nhập khẩu nhiên liệu: Nếu một phần hoặc toàn bộ nguồn cung năng
lượng điện phụ thuộc vào việc nhập khẩu nhiên liệu như than, dầu hoặc khí
đốt, thì việc biến động của tỷ giá hối đoái có thể làm tăng hoặc giảm chi phí
nhập khẩu này. Nếu đồng đô la tăng giá so với tiền địa phương, chi phí
nhập khẩu có thể tăng lên và ngược lại.
- Chi phí mua điện ngoại lưới: Trong trường hợp một nhà cung cấp điện phải
mua điện từ các nguồn cung cấp ngoại lưới ở quốc gia khác, tỷ giá hối đoái
sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí mua điện này. Nếu tiền địa phương giảm
giá so với đồng đô la hoặc các đồng tiền khác, chi phí mua điện từ ngoại lưới có thể tăng lên. lOMoAR cPSD| 58647650
- Chi phí đầu tư hạ tầng: Nếu các dự án đầu tư hạ tầng liên quan đến việc
mua sắm thiết bị hoặc công nghệ nhập khẩu từ nước ngoài, tỷ giá hối đoái
cũng sẽ ảnh hưởng đến chi phí này. Nếu đồng đô la tăng giá, chi phí đầu tư
hạ tầng có thể tăng lên.
- Chi phí vốn và nợ nước ngoài: Các nhà cung cấp điện có thể phải vay vốn
từ các tổ chức tài chính quốc tế hoặc ngân hàng nước ngoài. Biến động của
tỷ giá hối đoái có thể ảnh hưởng đến chi phí trả lãi vay và chi phí trả nợ nước ngoài.
• Cơ cấu sản lượng điện phát là tỷ lệ % điện sản xuất tính theo các loại hình
nhiệt điện (than, khí, dầu), thủy điện và các dạng năng lượng khác. Mỗi loại
hình nhà máy, tùy thuộc vào đặc tính công nghệ, nhiên liệu sẽ có giá điện khác
nhau và tỷ trọng các loại hình nhà máy điện phụ thuộc theo mùa trong năm. Ví
dụ, trong mùa mưa thì hệ thống huy động nhiều các nhà máy thủy điện, trong
mùa khô thì huy động ít các nhà máy thủy điện và huy động nhiều các nhà máy
nhiệt điện, năng lượng khác. Vì vậy, khi cơ cấu sản lượng của các loại hình
phát điện thay đổi thì tổng chi phí phát điện cũng thay đổi.
• Giá thị trường phát điện cạnh tranh thường được xác định bởi sự tương tác giữa
cung và cầu trên thị trường điện. Các chính sách và quy định về môi trường, an
toàn lao động, hỗ trợ năng lượng tái tạo hoặc tình trạng của hệ thống điện như
tải đồng thời, khả năng chịu tải, và mức độ ổn định có thể ảnh hưởng đến chi
phí sản xuất điện và giá điện trên thị trường.
• Các yếu tố ngoại cảnh như địa hình, thời tiết của khu vực phân phối điện cũng
có những ảnh hưởng đến chi phí sản xuất, truyền tải điện, xây dựng hay bảo
trì, sửa chữa của hệ thống điện, từ đó ảnh hưởng tới giá điện cung ứng ra thị trường. 4.1.2
Các yếu tố chi phí mang tính chủ quan
Ngoài các yếu tố chi phí khách quan thì những yếu tố chi phí chủ quan như chi
phí vật liệu, tiền lương, khấu hao, sửa chữa, dịch vụ mua ngoài là những yếu tố mà
các đơn vị điện lực có khả năng kiểm soát được. Điều này cung cấp cơ hội tối ưu hóa
chi phí sản xuất và vận hành để tăng cường tính cạnh tranh và hiệu suất hoạt động của
các đơn vị phân phối điện lực.
- Chi phí vật liệu: Các đơn vị điện lực có thể tìm kiếm các nguồn cung vật liệu
có chi phí thấp hơn hoặc thương lượng giảm giá với các nhà cung cấp. Họ cũng
có thể đầu tư vào công nghệ và quy trình sản xuất hiệu quả hơn để giảm lượng
vật liệu cần thiết cho mỗi đơn vị sản phẩm.
- Tiền lương: Điều chỉnh cơ cấu nhân sự, cải thiện quản lý lao động, và tăng
cường hiệu suất lao động là các biện pháp mà các đơn vị điện lực có thể thực
hiện để kiểm soát chi phí tiền lương. Đồng thời, họ có thể xây dựng chính sách
thưởng phạt và tạo động lực cho nhân viên để nâng cao hiệu suất làm việc.
- Khấu hao: Các đơn vị điện lực có thể đánh giá lại các phương pháp tính toán
khấu hao và tối ưu hóa việc sử dụng tài sản cố định. Họ cũng có thể đầu tư vào
việc duy trì và bảo dưỡng để kéo dài tuổi thọ của tài sản và giảm chi phí khấu hao. lOMoAR cPSD| 58647650
- Sửa chữa: Điều chỉnh lịch trình sửa chữa, dự trù kinh phí sửa chữa một cách
hợp lý, và thực hiện các biện pháp dự phòng có thể giúp các đơn vị điện lực
kiểm soát chi phí sửa chữa và tránh được các sự cố không mong muốn.
- Dịch vụ mua ngoài: Thực hiện quản lý cung ứng hiệu quả, thương lượng giá cả
hợp lý với các nhà cung cấp, và đánh giá lại các hợp đồng dịch vụ mua ngoài là
những biện pháp mà các đơn vị điện lực có thể thực hiện để giảm chi phí dịch vụ mua ngoài.
4.2 Định hướng cải tiến cơ chế điều tiết giá điện theo tín hiệu của thị trường
Phân tách cấu trúc giá bán điện bình quân thành 2 phần riêng biệt: 1 là thành
phần cố định hàng năm (giá cố định) liên quan đến các dịch vụ hệ thống, bao gồm:
dịch vụ truyền tải, dịch vụ phân phối bán lẻ điện, dịch vụ phụ trợ và quản lý ngành
do các chi phí này là các thành phần chi phí phi thị trường, ổn định theo tính chất
dịch vụ hệ thống điện, cơ bản đã được tính toán theo các quy định của Nhà nước. 2
là thành phần biến đổi (giá biến đổi) liên quan đến chi phí nguồn điện điều chỉnh
theo tín hiệu thị trường.
Khuyến khích sử dụng điện trong giờ thấp điểm. Thiết lập các mức giá khác
nhau dựa trên thời gian sử dụng và mức độ tiêu thụ. Ví dụ, áp dụng giá cao vào các
giờ cao điểm và giá thấp vào các giờ thấp điểm để khuyến khích sử dụng điện hiệu
quả hơn. Điều này có thể giúp giảm tải cho hệ thống điện trong các giờ cao điểm
và giúp phân phối tải năng lượng một cách đồng đều hơn qua ngày. Bằng cách tạo
ra sự khác biệt rõ ràng giữa giá điện vào các giờ khác nhau, người tiêu dùng sẽ có
động lực hơn để sử dụng điện một cách thông minh, tránh tình trạng quá tải hệ
thống điện vào các giờ cao điểm.
Áp dụng mức phí cao hơn vào giá điện của các nhà máy sản xuất sử dụng
nhiên liệu hoá thạch hoặc gây ra lượng khí thải lớn. Điều này giúp các nhà phân
phối điện điều tiết giá điện theo thị trường lại vừa tạo ra động lực mạnh mẽ để
chuyển đổi sang sử dụng năng lượng tái tạo và giảm thiểu ảnh hưởng đến môi trường. lOMoAR cPSD| 58647650 KẾT LUẬN
Theo báo cáo Viễn cảnh năng lượng Đông Nam Á (Southeast Asia Energy
Outlook 2017), giá điện bán lẻ của Việt Nam được đánh giá là tương đối thấp so với
khu vực. Bên cạnh đó, báo cáo này cho rằng không thể phủ nhận ngành điện đang làm
tốt với tỉ lệ tiếp cận nguồn điện của Việt Nam cao thứ 3 trong Đông Nam Á, tỉ lệ dân
số không có điện chỉ ở mức 2%.
Ngoài ra, một báo cáo về điện và năng lượng khác của World Bank (Electricity
Tariffs, Power Outages and Firm Performance: A Comparative Analysis 03/2017) cho
thấy giá điện của Việt Nam thuộc mức tương đối thấp trong khu vực, kể cả khi so sánh
với các nước cũng có thu nhập bình quân đầu người ở mức trung bình thấp như
Campuchia, Indonesia, Phillipines, Lào, Myanmar. Chính sách điều tiết giá điện tại
Việt Nam thường nhằm mục đích đảm bảo cung cấp điện liên tục và ổn định cho
người tiêu dùng, đồng thời bảo đảm sự công bằng và hiệu quả trong việc sử dụng tài
nguyên điện. Cách tính toán và điều chỉnh giá điện thường được đánh giá và thay đổi
định kỳ để phản ánh chi phí sản xuất và điều kiện kinh tế hiện tại.
Mặc dù giá điện ở Việt Nam có thể thấp so với một số quốc gia, nhưng cơ cấu
giá cũng có thể gây ra một số vấn đề, như lãng phí nguồn lực và sự không công bằng
giữa các nhóm người tiêu dùng. Hơn nữa, việc duy trì giá điện thấp cũng đặt ra thách
thức trong việc đầu tư và phát triển hạ tầng điện. Chính sách điều chỉnh giá điện có thể
phải cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo sự cân đối giữa việc đảm bảo tiếp cận điện cho
mọi người dân và việc đảm bảo bền vững của hệ thống điện. Như vậy, qua các phân
tích ở trên có thể thấy giá điện của Việt Nam đang ở mức khá thấp và ổn định so với
các nước trong khu vực. Điều đó cho thấy chính phủ nước ta đang thực hiện điều tiết
giá điện khá tốt qua các công cụ, chính sách điều tiết của mình.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. https://tapchicongthuong.vn/gia-ban-le-dien-trong-moi-quan-he-
giua-thi-truong-va-su-dieu-tiet-cua-nha-nuoc--thuc-trang-va- giaiphap-
110447.htm?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTAAAR1vVeHZaMpZw5 Y38sVahaJRux6-um5-
gm0zCuJUAvESuR2nwpoBvJmLWQ_aem_AXURCTz6inSUH7x6ch Lw9HJMbn9dVc2w4HWkv-
mhJ4ZB1yTmqYuHmW1Cf7a5ohBGfU_xboGETxA5TxUOAjR8fyx
2. https://stockbiz.vn/tin-tuc/kiem-soat-chi-phi-gia-dien/24370942
3. https://www.evn.com.vn/c3/evn-va-khach-hang/Bieu-gia-ban-le-dien- 9-79.aspx