Bốn thỏa ước - Don Miguel Ruiz - Tài liệu tham khảo | Đại học Hoa Sen

Thôngtinsách
Tênsách:BỐNTHỎAƯỚC
Nguyêntác:TheFourAgreements
Tácgiả:DonMiguelRuiz
Ngườidịch:NguyễnTrungKỳ
Nhàpháthành:NhãNam
Nhàxuấtbản:NXBTriThức
Khốilượng:150g
Kíchthước:13x18cm
Ngàypháthành:15/09/2015
Sốtrang:180
Giábìa:40.000đ
Thểloại:SelfHelp
Thôngtinebook
Nguồn:tve-4u.org
Thựchiệnebook:thanhbt
Ngàyhoànthành:20/09/2017
Dựánebook#310thuộcTủsáchBOOKBT
Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com Giớithiệu
NhàvănMexicoDonMiguelRuiz,ngườiđứnggiữanhữngvẻđẹpcủanhiều
nềnvănminhtinhthầnkhácnhau,hậuduệcủaToltecnổidanh,đãcôđọng
nhiềuchứngnghiệmcủaôngvềtồntạivàhạnhphúccủaconngườitrong
cuốnsáchBốnthoảước-nhữngdẫngiảivàthựchànhcơbảnnhấtđểđạttới
tựdotinhthầncũngnhưsựkhaiphóngcánhân.
Cuốnsáchđã6nămliềnđứngtrongTopbest-sellercủatạpchívănhoáThe
NewYorkTimes,bánđượchơnbốntriệubảnvàđượcgiớithiệutrênshow
truyềnhìnhđắt giáOprah.Xuất pháttừ triếtlýtinh hoavềvũ trụvà con
ngườicủa nềnvăn minh Tolteccổ xưa, xuấthiện tại vùngTrung Mỹcách
đâyhàngnghìnnăm,DonMiguelđưaramộtquanniệmvề“cáitôi,nhưbạn
vốn là”, rất gần gũi với triết lý con người của phương Đông, “bản lai diện
mục”,cáitôiấylàtâmđiểmđểkhámpháthếgiớivàlàđiểmđếncủahạnh
phúc.Bốnthỏaướcđượctómtắtngắngọnnhưsau:
“Khôngphạmtộivớilờinóicủabạn”.Đượchiểulàkhôngdễdãi,máymóclặp
lại những quan niệm và thành kiến của mọi người xung quanh khi nhìn
nhậnmộtvấnđềhayconngườinàođó,hoặckhiđánhgiáchínhmình.Hãy
nhìnsựvậttheocảmnhậncủabảnthân,đừngđểvịquantoàvôhìnhvới
nhữngthànhkiếnvề“đúng-sai”,“thưởng-phạt”màthựcchấtlànhững
quanniệm“truyềnđời”củaxãhộiduyýchí,dẫndắtvàlàmkhổbạn.Đừng
dùng lời nói của mình làm lan truyền những thiên kiến đó ra mọi người chungquanh.
“Không vơ mọi chuyện vào mình”, nói khác đi là không ngộ nhận. Những
ngườibênngoàibạnchỉcókhảnăngtưduy,khátvọng,quantâmvàthực
hiệnnhữngđiềuthuộcvềhọvàchỉthoảmãntưduy,khátvọng,quantâm,
hànhđộngcủabảnthânhọmàthôi.Khôngcósựđánhgiánàotừbênngoài
lạithựcsựphùhợpvớibạnvàcóthểtácđộnglênchínhcuộcsốngcủabạn.
“Khônggiảđịnh,phỏngđoán”,vìgiảđịnhphỏngđoánthựcchấtcũngchỉlà
lặp lại những thiên kiến, thành kiến sẵn có về sự vật, không gì khác, nó
khôngthểchobạnbiếtýnghĩađíchthựccủađiềuđangdiễnra.Hãycanđảm
đặtcâuhỏivềnhữnggìchưađượcbiếtrõvàhãybàytỏđiềubạnmuốn.Cần
thôngtinchongườikhácminhbạch,rõràngđểloạibỏnhữngcơhộibịhiểu lầm,cườngđiệu.
“Hãylàmhếtkhảnăngcủamình”làthoảướcthứtư,nóchínhlànguyênlý
thựchànhcănbảnđểkhaiphóng“cáitôi”màbạnvừagiácngộsaubathoả
ướckhởi đầu,một cách mạnhmẽ nhất. Làmhết khả năngđồng nghĩavới
làmmọiviệctrongphạmvicuộcsốngcủabạnbằngtìnhyêuchứkhôngphải
bịbắtbuộchayđểđốiphó,hoặcdùngđểtraođổi.Tìnhyêulànguồnđộng
lựcmạnhmẽduynhấtgiúpbạntiếpcậnvàthựchànhtriệtđểmộtcôngviệc.
Chỉtìnhyêumớigiúpbạnnhìnravàthựchiệnđượchếtmọi-khả-năngcủa
mộtvấnđề.Tìnhyêumởranguồnnănglượngvôhạncủaconngườivàvũ
trụ,vìnóchínhlàbảnchấtcủamọitồntạitrênthếgiớinày,cũnggiốngnhư
quanniệmvôngã,vịtha,từbihỉxảcủađạoPhật.
Thiên về chỉ dẫn thực hành, nhưng Bốn thỏa ước của Don Miguel vẫn bao
hàmmộthệthốngtriếtlývềvũtrụvànhânsinhminhbạch,giảndị,trong
đóconngườilàmộtphầncủatựnhiên,hàihoà,sòngphẳngvàkhônggiới
hạn.Bốnthoảướccóphầnnàorấtgầngũivới“Tứdiệuđế”-Khổ,Tập,Diệt,
Đạo,bốnchânlýkỳdiệucủatriếthọcphươngĐông,chỉdẫnconđườngsống
đầy đủ, hạnh phúc và tự do trong khả năng thiên phú của mỗi cá nhân,
tránhkhỏingộnhận,hammuốnquáđàmàbỏlơichântính.
DonMiguelRuizsinhnăm1952trongmộtgiađìnhởnôngthônMexico,là
con một curandera (thầy lang) và cháu một nagual (pháp sư). Gia đình đã
sớmnhậnthấyMiguelsẽkế thừadisảnlâuđời củagiađìnhvàpháttriển
nhữngkiếnthứcToltecbítruyền.Nhưngcuộcsốnghiệnđạiđãlàmôngxao
nhãngviệcđó.ÔngđãchọnthitrườngYrồitrởthànhmộtbácsĩkhoangoại.
ÔngbiếttiếngAnhvàthườngđidiễnthuyếtxuyênnướcMỹ.
Mộtlầncậnkềcáichếtđãthayđổicuộcsốngcủaông.Mộtđêmđầunhững
năm 1970,ông gặp một tai nạn giao thôngkhủng khiếp. Khi nhớ lại, Don
Miguelkhẳngđịnhlúcđóôngkhôngởtrongthânxácmình,bởiôngđãnhìn
thấychínhmìnhđãkéotayhaingườibạnthoátkhỏinguyhiểm.
Choángvángsausựkiệnnày,ôngbắtđầutựluyệntậpkhámphábảnthân,
ôngdànhmọithờigianđểtìmhiểusựthôngtháicủatổtiênxưakia,cùng
mẹnghiêmtúcnghiêncứudisảnđóđồngthờitheohọcmộtphápsưuytínở
vùngsamạcMexico.Bốnthỏaướclàcuốnsáchchiasẻnhữnghiểubiếtcủa
các Toltec để giúp con người đạt được tự do cá nhân thông qua các thỏa
thuậnvàniềmtinvớibảnthânvàvớingườikhác.Cuốnsáchxuấtbảnlần
đầunăm1997,bánđượchơnbốntriệubảntrêntoànthếgiớivàvẫnđược
xếptrongdanhsáchcáccuốnnon-fictionbánchạynhất.SauBốnthỏaước,
ôngcònviếtnhiềucuốnkhác,trongđónổibậtnhấtlàBeyondFear(1997)và
TheMasteryofLove(2002).
DànhtặngVòngLửa;
nhữngngườiđãđitrước,
nhữngngườiđanghiệndiện
vànhữngngườichưađến. Lờicảmtạ
XINCHÂNTHÀNHCẢMTẠMẸSARITACỦATÔI,ngườiđãdạytôibiếtyêu
thươngvôđiềukiện;chatôi,JoseLuis,ngườiđãdạytôibiếtsốngcónềnnếp;
ôngtôi,LeonardoMacias,ngườiđãchotôichìakhóamởranhữngbíẩncủa
Toltec;vàcáccontôi,Miguel,JoseLuisvàLeonardo.
TôimuốnbàytỏsựmếnmộvàbiếtơnsâuxađốivớisựcốnghiếncủaGaya
JenkinsvàTreyJenkins.
TôimuốnbàytỏlòngtriânsâusắcđếnJanetMills-ngườixuấtbản,biêntập
vàtínhữu.TôicũngcảmơnRayChambersvìđãsoiđườngchotôi.
Tôi muốn bày tỏ sự trân trọng đến bạn tôi Gini Gentry, một “bộ óc” đáng
kinhngạc.Đứctincủabạnđãlàmtôirungđộng.
Tôimuốnbàytỏlòngcảmkíchvớinhiềungườiđãtựýdànhthờigian,tấm
lòngvàmọikhảnăngđểủnghộchoviệcgiảngdạy.Trongsốđócóthểkể
đến: Gae Buckley, Ted và Peggy Raess, Christinea Johnson, Judy “Red”
Fruhbauer,VickyMolinar,DavidvàLindaDibble,BernadetteVigil,Cynthia
Woodton,AlanClark,RitaRivera,CatherineChase,StephanieBureau,Todd
Kaprielian,GlennaQuigley,AllanvàRandiHardman,CindeePascoe,Tinkvà
ChuckCowgill,RobertovàDianePaez,SiriGianSinghKhalsa,HeatherAsh,
Larry Andrews, Judy Silver, Carolyn Hipp, Kim Hofer, Mersedeh
Kheradmand, Diana và sky Ferfuson, Keri Kropidlowski, Steve Hasenburg,
DaraSalour,JoaquinGalvan,WoodieBobb,RachelGuerero,MarkGershon,
Collette Michaan, Brandt Morgan, Katherine Kilgore (Kitty Kaur), Michael
Gilardy,LauraHaney,MarcCloptin,WendyBobb,EddFox,YariJaeda,Mary
CarrollNelson,AmariMagdelana,
JaneAnn Dow, Russ Venable, Gu và Maya Khalsa, Mataji Rosita, Fred và
MarionVatinelli,DianeLaurent,V.J.Polich,GailDawnPrice,BarbaraSimon,
Patti Torres, Kaye Thompson, Ramin Yazdani, Linda Lightfoot, Terry
Gorton,DorothyLee,J.J.Frank,JennifervàJeanneJenkins,GeorgeGorton,
Tita Weems, Shelley Wolf, Gigi Boyce, Morgan Drasmin, Eddie Von Sonn,
SydneydeJong,PegHackettCancienne,GermaineBautista,PilarMendoza,
DebbieRundCaldwell,BeaLaScalla,EduardoRabasavàTheCowboy. Toltec
HÀNG NGÀN NĂM TRƯỚC, TOLTEC NỔI DANH TRÊN suốt dải đất miền
NamMexiconhưlà“nhữngnamnữnhânthôngthái”.Cácnhànhânchủng
họccoiTolteclàmộtsắcdânhaymộtchủngtộc,nhưngtrênthựctế,Toltec
lànhữnghọcgiảvànghệsĩ,nhữngngườiđãtạonênmộtxãhộiđểnghiên
cứuvàbảotồncáctrithứctinhthầnvàtậptụccủangườixưa.Họđếnvới
nhaunhưnhữngbậcthầy(nagual)vàhọctrò,tạiTeotihuacan,mộtthành
phốkimtựthápcổxưanằmbênngoàiMexicoCityvốnđượcbiếtđếnnhưlà
nơi“ConNgườiTrởThànhThượngĐế”.
Trảiquahàngngànnăm,cácnagualbuộcphảichegiấusựkhônngoancủa
tiêntổvàđểnóchìmvàobóngtối.SựxâmlăngcủachâuÂu,đikèmvớisự
lạmdụngquyềnlựccánhâncủamộtsốítngườithụgiáo,đãkhiếnhọphải
bảovệtrithứcấykhỏilọtvàotaynhữngngườikhôngđượcchuẩnbịđểsử
dụngnómộtcáchkhônngoan,hoặcnhữngngườicốýlạmdụngnócholợi íchcánhân.
Maythay,trithứcbíẩncủaToltecđãđượcbảotoànvàtruyềnlạiquanhiều
thếhệ,nhờvàonhữngnagualthuộccácdòngkhácnhau.Mặcdùchúngvẫn
cònđượccấtgiấubímậtquahàngtrămnăm,nhưngcáclờisấmcổđãtiên
báo về một thời đại mà sự khôn ngoan ấy tất yếu cần phải trả về cho loài
người.Bâygiờ,donMiguelRuiz,mộtnagualđếntừdònghọHiệpSĩĐạiBàng,
đãđượchướngdẩnđểchiasẻvớichúngtanhữnggiáohuấnđầysứcmạnh củaToltec.
TrithứcToltecxuấtpháttừchânlýnhấtnguyêncănbảnnhưmọitruyền
thốngbíthuậtthiêngliêngtrênkhắpthếgiới.Mặcdùkhôngphảilàmộttôn
giáo,Toltecđềcaomọibậclinhsưđãtừngtruyềngiảngtrênđịacầu.Mặcdù
trongấybaohàmcảtâmlinh,chúngtacóthểmôtảToltecmộtcáchchính
xácnhấtlàmộtlốisống,nổibậtbởikhảnăngtiếpcậnvớihạnhphúcvàtình yêu. MỞĐẦU
Tấmgươngámkhói
BANGÀNNĂM TRƯỚCĐÂY, CÓMỘTNGƯỜI CŨNGgiốngnhư bạnvà tôi.
Ngườiấysốnggầnmộtthànhphốcónhữngdãynúitrùngđiệpbaoquanh.
Conngườiđanghọctậpđểtrở thànhmộtthầythuốc,đểhọchỏihiểu biết
củatổtiênmình,nhưngngườiấykhônghoàntoànđồngývềmọiđiềumình
đanghọc.Trongthâmtâm,ngườiấycảmthấyrằngvẫncònphảicóđiềugì đóhơnthếnữa.
Mộtngàykia,khiđangngongiấctrongmộthangđộng,ngườiấymơtrông
thấythânxáccủamìnhđangngủ.Anhbướcrakhỏiđộngtrongđêmtrăng
non.Bầutrờiđêmtrongvắt,anhcóthểnhìnthấyhàngtriệuvìsao.Thếrồi
mộtđiềugìđóđãxảyrabêntronganh,vàbiếnđổivĩnhviễncuộcđờianh.
Anhnhìn đôi bàn tay anh, anhcảm thấy thân thể anh, và anh nghetiếng
anhđangnói:“Tôiđượctạonêntừánhsáng;tôiđượctạonêntừnhữngvì sao.”
Ngườiấylạinhìnlêncácvìsao,vànhậnrarằngkhôngphảicácvìsaolàm
nênánhsáng,màchínhánhsángđãlàmnêncácvìsao.Ngườiấynói:“Mọi
sựđượctạonêntừánhsáng,vàkhoảngkhôngở-giữakhôngtrốngrỗng.”Và
ngườiấybiếtrằngmọisựđangtồntạiđềulàmộtsinhthể,vàánhsảngđólà
sứgiảcủasựsống,vìnósốngđộngvànóchứađựngtấtcảmọithôngtin.
Rồi người ấy nhận ra, dù anh được làm nên từ những vì sao, nhưng anh
khôngphảilànhữngvìsaođó.Ngườiấynghĩ:“Tôiởgiữacácvìsao.”Vìvậy
ngườiấygọicácvìsaolàtonalvàánhsánggiữacácvìsaolànagual.Vàngười
ấybiếtrằng,điềulàmnênsựhòa diệuvàkhônggiangiữatonalvà nagual
chínhlàSựSốnghayÝMuốn.KhôngcóSựSống,tonalvànagualkhôngthể
hiệnhữu.Sựsốnglàsứcmạnhcủacáituyệtđối,cáitốicao,làĐấngSángTạo
đãlàmnênmọisự.
Đâylàđiềungườiấyđãkhámpháđược:Mọisựđangtồntạiđềulàhiệnthân
củamộtHữuthểSốngmàchúngtagọilàThượngđế.MọisựđềulàThượng
đế.Vàngườiấyđiđếnkếtluậnrằngnhậnthứccủaconngườichỉlàảnhsảng
nhậnthứcánhsáng.Ngườiấycũngthấyrằngvậtchấtlàmộttấmgương-
mọisựlàmộttấmgươngphảnchiếuánhsángvàtạorahìnhảnhcủaánh
sáng ấy - và thế giới của ảo ảnh, Giấc Mơ, chỉ giống như màn khói ngăn
khôngchochúngtathấyđượcđiều chúngtathựcsựlà.Ngườiấy nói:“Ta
đíchthựclàtìnhyêutinhkhiết,làánhsángnguyêntuyền.”
Nhậnthứcnàyđãthayđổicuộcđờingườiấy.Mộtkhibiếtđượcmìnhđích
thựclàgì,anhnhìnraxungquanh,nhìnmọingườivàcảthiênnhiên,vàanh
kinhngạcbởinhữnggìmìnhnhìnthấy.Anhthấychínhmìnhtrongtấtcả
mọisự-trongmọingười,trongmọisinhvật,câycối,trongnước,trongmưa,
trong mây và trong đất. Và anh thấy rằng Sự Sống đã pha trộn tonal và
nagualbằngnhữngcáchkhácnhau,đểtạo rahàngtỷtỷhiệnthân củaSự Sống.
Trongkhoảnhkhắcítỏiấy,anhđãthấuhiểuđượcmọisự.Anhquáđỗivui
mừng,tráitimanhtrànngậpbìnhan.Anhkhómàchờđếnlúcđượckểcho
mọingườiđiều mìnhđãkhám phá.Nhưngkhông mộtngôntừ nàocó thể
diễntảđượcđiềuấy.Anhtìmcáchnóivớingườikhác,nhưnghọkhôngthể
nàohiểuđược.Họcóthểnhìnthấyrằnganhđãthayđổi,rằngcógìđótuyệt
đẹp đang tỏa chiếu từ ánh mắt và giọng nói của anh. Họ nhận thấy anh
khôngcònxétđoánvềbấtcứđiềugìhoặcbấtcứainữa.Anhcũngkhôngcòn
giốngbấtcứaikhác.
Ngườiấycóthểhiểurõmọingười,nhưngchẳngcóaihiểuđượcanh.Họtin
rằnganhlà mộtnhập thểcủaThượng đế.Nhưngkhi ngheđượcđiều này,
anhchỉmỉmcườivànói:“Đúngvậy.TôilàThượngđế.Nhưngbạncũnglà
Thượngđế.Chúngta,tôivàbạn,đềugiốngnhưnhauthôi.Chúngtalàhình
ảnh của ánh sáng. Chúng ta là Thượng đế.” Nhưng mọi người vẫn không hiểuđược.
Ngườiấykhámphárarằngmìnhlàmộttấmgươngsoichomọingườikhác,
mộttấmgươngmàtrongđóanhcóthểnhìnthấychínhmình.Anhnói:“Mỗi
ngườilàmộttấmgươngsoi.”Anhthấymìnhtrongmọingười,nhưngchẳng
cóaithấyanhnhưchínhhọcả.Anhnhậnrarằngmọingườiđangngủmơ,
nhưngkhônghềýthức,khônghềbiếtđượchọthựcsựlàgì.Họkhôngthể
nhìnthấyanhnhưchínhhọ,vìcómộtmànsươngmùhoặckhóiởgiữacác
tấmgương.Lớpsươngmùấyđượctạonênbởicáchgiảithíchvềnhữnghình
ảnhcủaánhsáng-GiấcMơcủaloàingười.
Khiđó,ngườiấybiếtrằngchẳngmấychốcanhsẽquênđitấtcảnhữnggì
mìnhđãhọc.Anhmuốnghinhớmọithịkiếnmìnhđãcó,vìthếanhđiđến
quyếtđịnhgọimìnhlàTấmGươngÁm Khói,đểanhluônnhậnthứcrằng
vậtchấtlàmộttấmgương,vàmànkhóiởgiữalàcáingănkhôngchochúng
tabiếtmìnhlàgì.Anhnói:“TôilàTấmGươngÁmKhói,vìtôiđangnhìnvào
chínhmìnhnơitấtcảcácbạn,nhưngchúngtakhôngnhậnranhau,vìmàn
khóiở-giữa chúng ta. Màn khóiấy là Giấc Mơ, và tấm gươnglà bạn, người đangmơ.”
Bạndễsốnghơnkhinhắmmắtlại,
Vàhiểusainhữnggìbạnnhìnthấy... -JohnLennon 1
SựthuầnhóavàGiấcmơcủaHànhtinh
ĐIỀUMÀBẠNĐANGNHÌNHOẶCNGHETHẤYNGAYlúcnàychỉlàmộtgiấc
mơmàthôi.Ngaylúcnày,bâygiờ,bạnđangmơ.Bạnđangmơvớimộtbộóc tỉnhthức.
Mơlàchứcnăngchínhyếucủatâmtrí,vàtâmtrímơmộnghaimươibốngiờ
mỗingày.Nómơmộngkhinãobộđangtỉnhthức,vànócũngmơkhinãobộ
đangngủ.Sựkhácnhauởchỗ,khibộnãotỉnhthức,cómộtsựđịnhhìnhvật
chấtkhiếnchúngtanhậnthứcvềsựvậttheomộthướngtuyếntính.Khiđi
vàogiấc ngủ, chúng ta khốngcó sự định hình đó vàgiấc mơ có xu hướng
thayđổiliêntụckhôngngừngnghỉ.
Loàingườimơmộngởmọithờikhắc.Trướckhichúngtasinhra,nhữngcon
ngườitrướcchúngtađãtạoramộtgiấcmơlớnởbênngoài,màchúngtasẽ
gọilàgiấcmơcủaxãhội,haygiấccủahànhtinh.Giấcmơcủahànhtinhlà
giấcmơtổnghợphàngtriệutriệugiấcmơnhỏhơncủatừngcánhân.Chúng
hợplạithànhmộtgiấcmơcủamộtgiađình,giấcmơcủacộngđồng,giấcmơ
củathànhphố,giấcmơcủamộtquốcgia,vàcuốicùng,giấcmơcủatoànthể
nhânloại.Giấcmơcủahànhtinhbaogồmmọiquytắccủaxãhội,cácniềm
tin,quyluật,cáctôngiáo,cácnềnvănhóavàcáchhànhxửkhácnhau,các
chínhphủ,trườnghọc,mọisựkiệnxãhộivàcácngàynghỉ.
Chúngtasinhrađãcókhảnănghọcbiếtcáchmơmộng,vànhữngconngười
sốngtrướcchúngtadạychúngtabiếtmơchođúngcáchmàxãhộimơ.Giấc
mơbênngoàicóquánhiềuquytắc,đếnđộkhimộtngườimớisinhra,chúng
taliềnlậptứclôikéosựchúýcủađứatrẻvàđưanhữngquytắcnàyvàođầu
chúng.GiấcmơbênngoàisửdụngChavàMẹ,trườnghọcvàtôngiáođểdạy
chochúngtabiếtcáchmơ.
Sự chú ý là khả năng chúng ta có để phân biệt, và chỉ tập trung vào điều
chúngtamuốnnhậnthức.Chúngtacóthểnhậnbiếthàngtriệusựvậtđồng
thời,nhưngkhivậndụngsựchúý,chúngtacóthểnắmbắtbấtcứđiềugìta
đặcbiệtmuốnnhậnthứctrongtâmtrímình.Ngườilớnquanhchúngtađã
câulấysựchúýcủachúngtavàđưathôngtinvàođầuócchúngtaquaviệc
lặpđilặplại.Đólàcáchchúngtađãhọcđượcmọiđiềuchúngtabiết.
Bằngcáchchúý,chúngtahọcđượctoànbộthựctại,toànbộgiấcmơ.Chúng
tahọcbiếtphảicưxửnhưthếnàotrongxãhội:Nhữnggìphảitinvànhững
gìkhôngđượctin;điềugìchấpnhậnđược,điềugìkhông;điềugìtốtvàđiều
gìxấu;đâulàcáiđẹp,đâulàcáixấuxa;điềugìđúngvàđiềugìsai.
Tấtcảđãcósẵnđórồi-mọikiếnthức,mọiquytắcvàkháiniệmvềcáchứng
xửtrongthếgiớinày.
Khibạncònngồitrênghếnhàtrường,bạnchiếmmộtchỗngồiconconvà
chúývàođiềuthầygiáodạybạn.Khivàonhàthờ,bạnchúýđếnđiềuvịlinh
mụchoặcmụcsưđangnóivớibạn.Sựviệccũngxảyranhưthếvớichavà
mẹ,anhvàchị.Tấtcảđềutìmcáchlôikéosựchúýcủabạn.Chúngtacũng
họccáchlôikéosựchúýcủanhữngngườikhác,vàchúngtapháttriểnmột
nhucầuđượcchúý,mộtnhucầucóthểtrởnênrấtcạnhtranh.Trẻemcạnh
tranhvớinhauđểthuhútsựchúýcủachamẹ,thầygiáo,bạnbè.“Nhìncon
này!Mẹxemconđanglàmgìnày!Mẹ,conởđâycơmà.”Nhucầucầnđược
chúýtrởnênrấtmạnhvàtiếptụcđivàocảgiaiđoạntrưởngthànhnữa.
Giấcmơbênngoàinắmbắtsựchúýcủachúngta,vàdạychochúngtabiết
phảitingì,bắtđầubằngthứngônngữchúngtanói.Ngônngữlàbộmãđể
hiểuvàgiaotiếpgiữaconngườivớinhau.Mỗichữcái,mỗitừngữtrongmỗi
ngôn ngữ là một thỏa ước. Chúng ta gọi đây là một trang trong một cuốn
sách.Từtrang là một thỏa ước mà chúng ta hiểu được. Khi chúng ta hiểu
đượcbộmã,sựchúýcủachúngtađãbịnắmbắt,vànănglượngđượctruyền
từngườinàysangngườikhác.
BạnkhôngchọnnóitiếngAnh.Bạnkhôngchọntôngiáocủabạnhoặccác
giá trị đạo đức của bạn - chúng đã có sẵn đó rồi, từ trước khi bạn sinh ra.
Chúngtachẳngbaogiờcósẵncơhộichọnlựađiềugìđểtinhaykhôngtin.
Chúngtachẳngbaogiờchọnngaycảnhữnggìnhỏnhấttrongcácthỏaước
ấy.Chúngtathậmchícònkhôngchọntênchomìnhnữa.
Là con trẻ, chúng ta không có cơ hội để chọn lựa những điều mình tin,
nhưngchúngtađồngývớinhữngthôngtingửiđếnchomìnhtừgiấcmơcủa
hànhtinh,thôngquangườikhác.Cáchduynhấtđểlưutrữthôngtinlàbằng
thỏaước.Giấcmơbênngoàicóthểnắmbắtsựchúýcủachúngta,nhưng
nếukhôngđồngý,chúngtasẽkhônglưulạithôngtinấy.Ngaykhiđồngý,
chúngtatinvàonó,vàđâyđượcgọilàniềmtin.Cóniềmtinlàtinvôđiều kiện.
Đólàcáchchúngtađãhọckhicònbé.Trẻemtinvàonhữnggìngườilớnnói.
Chúngtađồngývớihọ,niềmtincủachúngtamạnhđếnđộhệthốngniềm
tinkiểmsoáttoànbộgiấcmơcủachúngtavềsựsống,chúngtakhôngchọn
những niềm tin ấy và có lẽ chúng ta đã nổi loạn chống lại chúng, nhưng
chúngtakhôngđủmạnhđểchiếnthắngtrongcuộcnổiloạn.Kếtquảlàsự
quythuậnvớinhữngniềmtinbằngthỏaướccủamình.
Tôi gọi tiếntrình này là sự thuần hóa con người. Qua tiến trình thuần hóa
này,chúngtahọcđượccáchsốngvàmơ.Trongviệcthuầnhóaconngười,
thôngtintừgiấcmơbênngoàiđượcchuyểnvàogiấcmơbêntrong,tạonên
toànbộ hệ thống niềm tin củachúng ta. Trước tiên, đứa trẻđược dạy cho
biếttêncủacácsựvật:Mẹ,Cha,sữa,chai.Ngàyquangày,ởnhà,ởtrường,tại
nhàthờ,quatruyềnhình,chúngtađượcbảochobiếtphảisốngrasao,phải
cưxửthếnàothìmớiđượcchấpnhận.Giấcmơbênngoàidạychochúngta
làmthếnàođểlàmngười.Chúngtacónguyênmộtkháiniệmvềthếnàolà
“đànbà”và“đànông”,chúngtatựxétđoánmình,xétđoánngườikhác,xét
đoánnhữngngườilánggiềngcủamình.
Trẻemđượcthuầnhóatươngtựnhưcáchchúngtathuầndưỡngmộtcon
chó,conmèo,hoặcmộtđộngvậtnàođókhác.Đểdạydỗmộtconchó,chúng
tatrừngphạtvàkhenthưởngnó.Chúngtarènluyệnnhữngđứatrẻrấtmực
yêudấu của mìnhcũng theocách áp dụngvới nhữngloại động vậtthuần
hóa khác: bằng việc thưởng phạt. Chúng ta được khen: “Con là đứa trẻ
ngoan,”khilàmnhữnggìchamẹmuốnchúngtalàm.Khicãilại,chúngta
trởthành“đứatrẻhư”.
Khilàmtráicácquytắc,chúngtabịtrừngphạt.Khingoanngoãntuântheo,
chúngtađượckhenthưởng,chúngtabị phạtmỗingàynhiềulầnvàcũng
nhiềulầnđượckhenthưởng,chẳngmấychốc,chúngtabỗngsợbịphạtvà
cũngsợkhôngđượckhen.Khenthưởnglàsựchúýmàchúngtanhậnđược
từchamẹhoặcnhữngngườikhác,nhưanhem,bạnbè,thầycô.Chúngta
mauchóngpháttriểnmộtnhucầuthuhútsựchúýcủangườikhácđểđược khenthưởng.
Phầnthưởngkhiếnchúngtacảmthấykhoankhoái,vàchúngtatiếptụclàm
nhữnggìngườikhácmuốnchúngtalàm,đểlạiđượckhenthưởng.Cùngvới
nỗisợbị phạtvàsợkhôngđượckhen,chúngtabắtđầugiảvờlàcáimình
khôngphải,chỉđểlàmvừalòngngườikhác,chỉđủtốtchomộtaiđókhác,
chúng ta cố gắng làm vui lòng cha mẹ, chúng ta cố gắng làm thầy cô hài
lòng,chúngtacốgắnglàmvuilòngnhàthờ,vàthếlàchúngtabắtđầudiễn.
Chúngtalàmravẻlàcáikhôngphảilàchúngta,vìchúngtasợbịruồngbỏ.
Nỗisợbịruồngbỏbiếnthànhsợmìnhkhôngđượctốt.Cuốicùng,chúngta
trởthànhmộtngườikhôngphảilàchúngta.Chúngtatrởnênmộtbảnsao
nhữngniềmtincủachamẹ,củaxãhộivàcủatôngiáo.
Tấtcảnhữngthiênhướngrấtbìnhthườngcủachúngtabịđánhmấttrong
quátrìnhthuầnhóa.Vàkhichúngtađãđủlớnđểtâmtríhiểuđược,chúng
tahọcđượctừkhông.Ngườilớnnói:“Khôngđượclàmcáinày,khôngđược
làmcáikia.”chúngtanổiloạnvànói:“Không!”chúngtanổiloạn,vìchúng
tabảovệtựdocủamình,chúngtamuốnlàmình,nhưngchúngtarấtnhỏ
bé,cònngườilớnthìvừatovừakhỏe.Saumộtthờigian,chúngtasợhãi,vì
biếtrằngmỗilầnlàmđiềugìsaiquấy,chúngtasẽbịphạt.
Sựthuầnhóaquámạnhmẽ,đếnđộtạimộtthờiđiểmnàođótrongđờimình,
chúngtakhôngcòncầnphảicóaithuầnhóachúngtanữa.Chúngtakhông
cầnđếnchahoặcmẹ,trườnghọchaynhàthờđểthuầnhóachúngtanữa.
Chúng ta đã được huấn luyện quá kỹ, đến độ chúng ta biến thành kẻ tự
thuần hóa chính mình. Chúng ta là một sinh vật tự thuần hóa. Bây giờ,
chúng ta có thể tự thuần hóa mình theo đúng hệ thống những niềm tin
chúngtađãđượctraocho,vàsửdụngcùngmộthệthốngkhenthưởngvà
trừngphạt.Chúngtatựphạtmìnhkhichúngtakhôngtuântheonhữngquy
tắc trong hệ thống niềm tin của chúng ta. Chúng ta tự khen thưởng bản
thân,khichúngtalànhững“béngoan”.Hệthốngniềmtingiốngnhưmột
SáchLuật,điềukhiểntâmtríchúngta.Khôngcầnphảihỏi,bấtcứđiềugìghi
trongSáchLuậtấyđềulàchânlýcủachúngta.Chúngtađặtmọiphánđoán
củamìnhdựatrênSáchLuật,dùnhữngphánđoánấyđingượclạibảntính
tự nhiên của chúng ta. Thậm chí những luật đạo đức như Mười Điều Răn
cũngđượclậptrìnhvàotâmtríchúngtatrongquátrìnhthuầnhóa.Từng
cáimột,cácthỏaướcấyđivàotrongSáchLuậtvàchúngchiphốigiấcmơ củachúngta.
Cómộtđiềugìđótrongtâmtríchúngta,nóxétđoánmọingườivàmọisự
vật,kểcảthờitiết,conchó,conmèo-tấtcảmọisự.VịQuanTòabêntrong
sửdụngđiềuđượcghitrongSáchLuậtđểxétđoánmọisựchúngtalàmhoặc
khônglàm,mọiđiềuchúngtanghĩhoặckhôngnghĩ,nhữnggìchúngtacảm
nhậnhoặckhôngcảmnhận.MọisựđềuởdướiquyềnlựccủavịQuanTòa
này.MỗilầnchúngtalàmmộtđiềugìđingượclạiSáchLuật,vịQuanTòa
nóichúngtacótội,chúngtacầnphảibịtrừngphạt,chúngtaphảixấuhổ.
Điềunày xảy ranhiều lầntrong ngày, ngàyqua ngày, hếtmọi nămtháng
củacuộcđờichúngta.
Cònmộtphầnkháctrongchúngtacũngnhậnđượcnhữngxétđoán,phần
nàygọilàNạnNhân.NạnNhânmanglấysựtráchcứ,tộilỗivàhổthẹn.Nó
làbộphậntrongchúngtathốtlên:“Tộinghiệptôiquá,tôikhôngđủtốt,tôi
không đủ thông minh, tối không đủ hấp dẫn. Tôi không đáng được yêu
thương,khổthântôiquá.”VịđạiQuanTòađồngý vànói:“Đúngvậy,bạn
khôngđủtốt.”Tấtcảnhữngchuyệnnàydựatrênmộthệthốngniềmtinmà
chúngtachẳng baogiờ đượcchọnđể tintheo.Niềm tinấy quámạnhmẽ,
đếnđộnhiềunămsaunày,khitiếpcậnvớinhũngkháiniệmmớivàthửđưa
ranhữngquyếtđịnhcủariêngmình,chúngtanhậnrarằngcácniềmtinấy
vẫncònkiểmsoátcuộcđờicủachúngta.
Bấtcứ điềugì đi ngượclại Sách Luậtsẽ khiếnbạn cảm thấymột cảm giác
kháclạtrongvùngmặttrờicủabạn,vànóđượcgọilàsợhãi.Việcphávỡcác
quytắctrongSáchLuậtlàmmởmiệngnhữngvếtthươngcảmxúccủabạn,
vàphản ứng của bạn là tạora độc tố cảm xúc. Vìmọi điều ghi trongSách
Luậtđềuphảiđúngnênmọithứtháchthứcđiềubạntintưởngsẽlàmbạn
cảmthấybấtan.NgaycảnếunhưSáchLuậtsai,thìnóvẫnkhiếnbạncảm thấyantoàn.
Đólàlýdotạisaochúngtacầnphảirấtdũngcảmđểtháchđốcácniềmtin
củamình.Vìngaycảnếunhưchúngtabiếtrằngmìnhkhôngchọnlựacác
niềmtinấythìcómộtsựthậtlàchúngtađãđồngývớichúng.Sựđồngýquá
mạnhmẽ,đếnđộnếuhiểuquanniệmấylàkhôngđúng,chúngtavẫncảm
thấymìnhđángtrách,tộilỗi,vàsựhổthẹnxảyrakhichúngtađingượclại nhữngquytắcấy.
Cũngnhưmỗichínhquyềncómộtbộluậtđểcaiquảngiấcmơcủaxãhội,
cònhệthốngniềmtincủachúngtalàSáchLuậtđiềukhiểngiấcmơriêng
củata.Tấtcảnhữngluậtnàyhiệndiệntrongtâmtríchúngta.Chúngtatin
vào chúng, và vị Quan Tòa bên trong chúng ta xếp đặt mọi thứ dựa trên
nhữngluậtấy.VịQuanTòaphánquyết,vàNạnNhânphảichịumặccảmtội
lỗivàhìnhphạt.Nhưngainóirằngcócônglýtronggiấcmơnày?Cônglý
đíchthựclàtrảgiáchỉmộtlầnchomộtlỗilầm.Bấtcôngđíchthựclàtrảgiá
nhiềuhơnmộtlầnchomộtlỗilầm.
Chúngtaphảitrảgiábaonhiêulầnchomộtlỗilầm?Câutrảlờilàhàngngàn
lần.Conngườilàsinhvậtduynhấttrênmặtđấtphảitrảgiáhàngngànlần
cho cùng một lỗi. Các sinh vật khác chỉ trả giá một lần cho mỗi sai lầm
chúngmắcphải.Cònchúngtathìkhôngthể.Chúngtacómộtbộnhớmạnh
mẽ.Chúngtaphạmsailầm,chúngtatựxétxử,chúngtathấymìnhcótội,và
chúngtatựtrừngphạtmình.Nếucônglýtồntạithìnhưthếlàđủrồi,chúng
ta không cần phải lặp lại nó lần nữa. Nhưng mỗi lần nhớ lại, chúng ta lại
phánxétmình,chúngtalạicảmthấycótội,lạitựtrừngphạtmình,vàcứ
thếlặpđi,lặplại.Nếuchúngtacóvợhoặcchồng,ngườiấycũngnhắcnhở
chúngtavềlỗilầmkia,dovậychúngtacóthểlạitựphánxétmình,lạitrừng
phạtmình,vàlạithấymìnhcótội.Thếcócôngbằngkhông?
Đãbaonhiêu lầnchúng tabắtvợ hoặcchồng mình,concái, chamẹmình
phảiđềnbùchocùngmộtlỗisai?Mỗilầnchúngtanhớđếnlỗilầm,chúngta
lạitráchcứhọvàgửiđếnhọmọithứđộctốcảmxúcmàchúngtacảmthấy
trướcnỗibấtcông,vàrồichúngtakhiếnhọphảiđềntrảlầnnữachocùng
mộtsailầm.Đócóphảilàcônglýkhông?VịQuanTòatrongtâmtríđãsai
lầm,vìhệthốngniềmtin,bộSáchLuật,đãsailầm.Toànbộgiấcmơđượcđặt
trênmộtbộluậtsailầm.Chínmươilămphầntrămcácniềmtinchúngtacất
giữ trong tâm trí mình không gì khác hơn ngoài những điều dối trá, và
chúngtađaukhổvìchúngtatinchắcvàonhữngđiềudốitráấy.
Tronggiấcmơcủacảhànhtinh,điềubìnhthườnglàmọiconngườiđềuphải
đaukhổ,phảisốngtrongsợhãi,vàtạoranhữngbikịchcảmxúc.Giấcmơ
bênngoàikhôngphảilàmộtgiấcmơdễchịu;đólàgiấcmơcủabạolực,sợ
hãi,giấcmơcủachiếntranh,bấtcông.Giấcmơriêngcủamỗingườisẽkhác
nhau,nhưngnóichunghầuhếtlàácmộng.Nếunhìnvàoxãhộiloàingười,
chúngtanhìnthấynơinàythậtkhósống,vìnóbịthốngtrịbởinỗisợhãi.
Khắpnơitrênthếgiớinày,chúngtanhìnthấyloàingườiđaukhổ,giậndữ,
oánthù,chúngtathấytìnhtrạngnghiệnngập,bạolựctrênđườngphốvà
nhữngcảnhbấtcôngkhủngkhiếp.Sợhãicóthểtồntạiởnhữngbìnhdiện
khácnhautạinhữngquốcgiakhácnhautrênthếgiới,nhưngnóđangkiểm
soátgiấcmơbênngoài.
Nếusosánhgiấcmơcủaxãhộiloàingườivớibứctranhhỏangụcmàcáctôn
giáotrênthế giớitruyềnbá thìchúngta thấyrằng chúnggiốnghệt nhau.
Tôngiáobảorằnghỏangụclàmộtnơidànhchohìnhphạt,mộtnơiđầysợ
hãi,đauđớnvàkhổsở,mộtnơilửathiêuđốtbạn.Lửađượctạorabởinhững
cảmxúcxuấtpháttừsợhãi.Mỗikhichúngtacảmthấygiậndữ,ganhtị,hờn
oán, ghét bỏ thì chúng ta như thấy một ngọn lửa thiêu đốt trong mình.
Chúngtađangsốngtrongmộtgiấcmơvềhỏangục.
Nếubạnxemhỏangụcnhưmộttìnhtrạngcủatâmtríthìhỏangụclàtấtcả
nhữnggìởquanhta.Ngườikháccóthểcảnhbáochúngtarằngnếukhông
chịu làm những điều họ bảo ta nên làm, chúng ta sẽ đi vào hỏa ngục. Tin
buồnđây!chúngtađangởtronghỏangụcrồi,kểcảnhữngngườinóivớibạn
điềuấy.Khôngmộtngườinàocóthểkếtánaikhácvàohỏangụcvìchúngta
đãở sẵn đórồi. Ngườikhác cóthể đẩy tavào mộttầng hỏa ngụcsâu hơn,
đúngvậy.Nhưngvớiđiềukiệnlàchúngtachophépđiềuấyxảyramàthôi.
Mỗimộtconngườiđềucógiấcmơcủariêngmình,vàcũngnhưgiấcmơxã
hội,nóthườngbịchiphốibởinỗisợhãi.Chúngtahọcđểmơthấyhỏangục
trongchínhcuộcđờimình,tronggiấcmơcủariêngmình.Cũngnhữngnỗi
sợhãiấy,hiệnratheonhiềucáchkhácnhauvớimỗingười,dĩnhiên,nhưng
chúngtađềuphảitrảinghiệmsựgiậndữ,ghentị,oánghétvànhữngcảm
xúctiêucựckhác.Giấcmơcánhâncủachúngtacũngcóthểtrởthànhmột
cơnácmộngkéodài,trongđóchúngtađaukhổvàsốngtrongtrạngtháisợ
hãi.Nhưngchúngtakhôngcầnphảimơmộtcơnácmộng.Nóhoàntoàncó
thểlàmộtgiấcmơvuitươivàdễchịu.
Toànnhânloạiđangtìmkiếmsựthật,cônglývàcáiđẹp.Chúngtakhông
ngừngtìmkiếmsựthậtvìchúngtachỉtinvàonhữngđiềudốitráđãtíchtrữ
trong tâm trí. Chúng ta tìm kiếm công lý vì trong hệ thống niềm tin mà
chúngtađangsởhữukhônghềcócônglý.Chúngtatìmkiếmcáiđẹpvìbất
kểmộtngườicóđẹpđẽđếnđâu,chúngtavẫnkhôngtinrằnghọđẹp.Chúng
tacứmãihoàitìmkiếm,khimọithứđãsẵncótrongtarồi.Chẳngcósựthật
nàophảitìmkiếm.Ngoảnhđầuvềbấtcứhướngnào,chúngtacũngđềuchỉ
nhìnthấysự thật,nhưngvới nhữngthỏaước vàniềm tinmàchúng tađã
tíchtrữtrongtâmtrímình,chúngtakhôngđểmắtđếnsựthậtnày.
Chúngtakhôngnhìnthấysựthậtvìchúngtamùquáng.Cáibịtmắtchúng
talàtấtcảcácniềmtinsailầmmàchúngtalưugiữtrongtâmtrí.Chúngta
có cần mình trở nên đúng đắn và làm người khác sai lầm. Chúng ta tín
nhiệmđiềuchúngtatin,vàđứctincủachúngtalàmchúngtađaukhổ.Điều
đónhưthểchúngtađangsốngởgiữamộtmànsươngkhôngchochúngta
nhìnthấybấtcứđiềugìxahơnchópmũicủamình,chúngtasốngtrongmột
mànsươngkhôngcóthực.Mànsươngđó làmộtgiấcmơ,là giấcmơriêng
củabạnvềcuộcsống-làđiềumàbạntin,làtấtcảcácquanniệmcủabạnvề
conngườibạn,làtấtcảcácthỏaướcbạnphảilậpnênvớinhữngngườikhác,
vớichínhbạn,thậmchívớicảThượngđế.
Toàn bộ tâm trí của bạn là một màn sương mà người Toltec gọi là mitote.
Tâm trí bạn là một giấc mơ, trong đó hàng ngàn người nói cùng một lúc,
khôngaihiểuai.Đâylàtìnhtrạngcủatâmtrínhânloại-mộtmitotelớn,và
vớicáimitotelớnấy,bạnkhôngthểnhìnthấybạnthựcsựlàgì.NgườiÁnĐộ