lOMoARcPSD|46342985 lOMoARcPSD|46342985
Một số nguyên nhân gây ra tình trạng bạo lực trong gia đình
2.1. Nguyên nhân về ý thức và thói quen bạo lực của người chồng
Sự ảnh hưởng của nền văn hóa phong kiến với những quan niệm mang đậm màu sắc định kiến
giới thể hiện trong đời sống xã hội như tư tưởng trọng nam khinh nữ, chồng chúa vợ tôi, tính gia
trưởng của người đàn ông. Những quan niệm này khiến nhiều người chồng cho rằng họ đóng vai
trò là trụ cột trong gia đình, có quyền quyết định mọi việc quan trọng. Họ luôn có tư tưởng mình
là “tiếng nói” trong gia đình nên quyền “dạy vợ”, coi đánh vợ như là một sự giáo dục và thể hiện
quyền lực của kẻ bề trên đối với kẻ bề dưới. Ngoài ra, để thể hiện mình là người nắm quyền lãnh
đạo, thể hiện uy quyền đối với vợ con, rất nhiều người chồng đã sử dụng bạo lực đối với vợ của
mình ở nhiều mức độ khác nhau khi xảy ra mâu thuẫn trong gia đình. Việc người chồng thường
xuyên sử dụng bạo lực đối với người vợ khi hai vợ chồng xảy ra mâu thuẫn hoặc không hòa hợp
về một vấn đề nào đó, nếu không được can thiệp và xử lý kịp thời, sẽ dễ hình thành ở người
chồng một thói quen sử dụng bạo lực đối với vợ và mức độ sẽ ngày càng tăng dẫn đến rất nhiều
hậu quả mà chúng ta không lường trước được.
2.2. Nguyên nhân về ý thức và thói quen cam chịu của người vợ
Nhận thức của chính bản thân người vợ bị chồng bạo hành còn hạn chế, thiếu thẳng thắn, còn
cam chịu. Những người phụ nữ này luôn mang tư tưởng: “xấu chàng hổ ai”, “vạch áo cho người
xem lưng” hay sợ hàng xóm, bạn bè chê cười, ảnh hưởng tới con cái, danh dự gia đình… Chính
những suy nghĩ này của người vợ dẫn đến việc rất nhiều vụ bạo hành mà chính họ là nạn nhân
khi được cộng đồng xã hội phát hiện ra thì đã rất muộn màng. Một điều rất quan trọng nữa chính
sự cam chịu, không tố giác, đấu tranh chống lại sự bạo lực của người vợ lại là sự tiếp tay cho nạn
bạo lực có cơ hội cơ hội tồn tại và gia tăng.
2.3. Nguyên nhân về mặt xã hội
Có thể nói, một nguyên nhân khác của nạn bạo lực gia đình là do tình trạng bất bình đẳng
giới còn tồn tại trong gia đình và ngoài xã hội. Chính sự bất bình đẳng sâu sắc trong quan hệ giới
và tư tưởng trọng nam khinh nữ là nguyên nhân sâu xa và xuyên suốt các vụ bạo lực trong gia
đình. Trong rất nhiều gia đình, sự phân công vị thế và vai trò của người phụ nữ vẫn còn mang
tính truyền thống. Người phụ nữ không có quyền quyết định và tiếng nói trong gia đình, vì vậy,
họ luôn là nạn nhân của nạn bạo lực gia đình do người chồng gây ra khi có mâu thuẫn hay xung đột.
2.4. Nguyên nhân về mặt quản lý nhà nước
Có thể nói các cấp chính quyền từ trung ương đến địa phương do chưa xây dựng được phương án
điều tra thực trạng bạo lực gia đình một cách đồng bộ và sâu rộng nên chưa có các kế hoạch và
giải pháp cụ thể. Hình thức đưa ra để giảm bớt bạo lực gia đình hiện nay chủ yếu tập trung vào
công tác tuyên truyền giáo dục. Tại các cơ sở địa phương nơi có hành vi bạo lực gia đình diễn ra,
việc thiết lập và vận hành cơ chế phòng chống bạo lực gia đình chưa hiệu quả, còn rất nhiều
hành vi bạo lực gia đình đang diễn ra trong cộng đồng xã hội chưa bị phát hiện và ngăn chặn kịp
thời nên rất nhiều hành vi khi đã phát hiện thì hậu quả xảy ra đã rất nghiêm trọng và muộn màng. lOMoARcPSD|46342985
Tại Việt Nam, Luật phòng chống bạo lực gia đình đã được Quốc hội thông qua năm 2007, có
hiệu lực từ ngày 01/0702008, nhưng việc thực hiện vẫn còn khó khăn, việc tuyên truyền, giáo
dục chưa đạt được nhiều thành công. Ngoài ra, còn rất nhiều thành viên trong xã hội quan niệm
bạo lực gia đình là chuyện riêng của từng gia đình, vì vậy mà việc xử lý và phát hiện nhằm ngăn
chặn bạo lực xảy ra vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn và bất cập.
Các hành vi bạo lực gia đình có nhiều nguyên nhân, nhưng có 2 nguyên nhân chính: từ phía
cá nhân và từ phía xã hội. Phần lớn các hành vi bạo lực thường diễn ra trong những gia đình
có chồng (vợ) nghiện hút, cờ bạc, rượu chè, mại dâm,…
Theo điều tra của Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội, nguyên nhân trực tiếp làm nảy sinh
hành vi bạo lực gia đình là do người chồng nghiện rượu, say rượu (60%), những gia đình này
thường có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, học vấn thấp, thiếu hiểu biết về pháp luật, công việc không ổn định.
Bạo lực gia đình là do rượu và ma túy: Khi sử dụng các chất kích thích như rươu, ma túy…
nam giới thường có nguy cơ giải quyết những khó khăn bằng hành vi bạo lực, chẳng hạn như
nhiều người thường lấy cớ say rượu, thua bạc để đánh đập, hành hạ vợ con, bắt vợ phải đưa tiền
để đi uống rượu và chơi cờ bạc. Tuy nhiên, không ai lý giải được tại sao những người có hành
vi bạo lực đấy chỉ thực hiện với vợ, con mà không phải với những người khác.
Bạo lực gia đình thường xảy ra trong những gia đình có điều kiện kinh tế khó khăn: Những cặp
vợ chồng phải bươn chải vất vả để kiếm sống thường có sự căng thẳng về thần kinh hơn và do
đó dễ nảy sinh mâu thuẫn dẫn đến tranh cãi trong gia đình và cuối cùng nam giới thường sử dụng
quyền và sức mạnh của mình để gây ra bạo lực với vợ. Tuy nhiên, không thể đổ lỗi cho nghèo
đói vì nhiều gia đình khá giả vẫn có bạo lực và nhiều gia đình kinh tế khó khăn nhưng vẫn giữ mối quan hệ tốt đẹp.
Do đó, yếu tố được coi là nguyên nhân sâu xa của bạo lực gia đình và là yếu tố cơ bản nhất gây
ra nạn bạo lực gia đình là: nhận thức về vấn đề bình đẳng giới rất hạn chế, bất bình đẳng giới là
gốc rễ của bạo lực gia đình:
- Ảnh hưởng của nền văn hóa phong kiến với những quan niệm mang đậm màu sắc định kiến
giới, đó là những định kiến nằm ngay trong truyền thống văn hóa, phong tục tâp quán, chuẩn lOMoARcPSD|46342985
mực đạo đức bấy lâu nay trong xã hội: tư tưởng trọng nam, khinh nữ; chồng chúa, vợ tôi; tư
tưởng gia trưởng; định kiến giới: phụ nữ là người giữ gìn hạnh phúc gia đình - “một điều nhịn
là chín điều lành”… Những quan niệm này đã khiến cho người nam giới cho rằng họ có vai trò
trụ cột trong gia đình, có quyền định đoạt mọi việc, họ luôn có tư tưởng mình là “tiếng nói”
trong gia đình nên có thể mắng chửi vợ một vài câu là điều bình thường, thậm chí tát vợ một vài
cái cũng không sao; hay do hiểu sai mục đích của biện pháp nghiêm khắc trong giáo dục con
cái theo quan niệm “yêu cho roi, cho vọt” dẫn đến nhiều bậc cha mẹ tự cho mình quyền được
đánh đập, hành hạ con cái mình.
- Nhận thức của chính bản thân của người phụ nữ bị bạo lực: Sự nhìn nhận, đấu tranh của người
phụ nữ trước bạo hành gia đình còn hạn chế, thiếu thẳng thắn, còn cam chịu; họ mang tư tưởng:
“xấu chàng hổ ai”, họ sợ: “vạch áo cho người xem lưng”, hay sợ hàng xóm, bạn bè chê cười…
- Cộng đồng, xã hội coi vấn đề bạo lực gia đình là chuyện thông thường, chuyện riêng của mỗi
gia đình: “Đèn nhà ai nhà nấy rạng”, sự can thiệp, lên án của cộng đồng, làng xóm, chính quyền
địa phương chỉ mang tính chất nhất thời, mờ nhạt. Do đó, bạo lực gia đình vẫn có điều kiện tồn tại và phát triển.
Như vậy, có nhiều nguyên nhân dẫn đến bạo lực trong gia đình đối với phụ nữ song nguyên nhân
sâu xa chính là do yếu tố nhận thức. Bạo lực gia đình chính là một biểu hiện của sự bất bình đẳng
giới, là sản phẩm của chế độ gia trưởng. Các yếu tố khác như tệ nạn xã hội, kinh tế, mâu thuẫn
gia đình, ngoại tình… được xem là nguyên nhân trực tiếp của bạo lực, làm gia tăng nguy cơ của
bạo lực gia đình. Điều đáng tiếc là một bộ phận không nhỏ phụ nữ và nam giới không cảm nhận
được sự bất bình đẳng này cũng như sự cần thiết phải thay đổi nó. Vì vậy, để giải quyết được
triệt để vấn đề bạo lực gia đình, chúng ta cần chú ý giải quyết yếu tố nhận thức của nam giới, phụ
nữ và của cả cộng đồng.
Xóa bỏ “khoảng cách giới” là một vấn đề cấp bách như nhu cầu về cơm ăn, áo mặc. Thực tế đã
chứng minh rằng: “thực hiện sự bình đẳng về giới không chỉ đem lại lợi ích riêng cho nữ giới mà
vì lợi ích chung của cả hai giới, vì sự phát triển tiến bộ chung của cả giới nam và giới nữ và vì
sự tiến bộ của thế hệ mai sau”.
Tuy nhiên, hiện cũng nảy sinh khuynh hướng mới, đó là “mặt trái của nền kinh tế thị trường”, là
“hệ quả tất yếu của xã hội hiện đại”. Bạo lực tinh thần, thường diễn ra trong những nhóm có
kinh tế gia đình khá giả và giàu có, trình độ học vấn tương đối cao, nghề nghiệp ổn định…
Bạo lực gia đình xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Các nghiên cứu khác nhau tuy có đưa
ra những điểm khác nhau về nguyên nhân dẫn đến bạo lực gia đình, nhưng nhìn chung các
nghiên cứu này đều thống nhất chỉ ra một số nguyên nhân cơ bản như sau: lOMoARcPSD|46342985
- Bất bình đẳng giới là nguyên nhân gốc rễ gây ra bạo lực nam/chồng đối với nữ/người vợ
trong gia đình. Trong gia đình, người phụ nữ có vị thế và quyền lực không nganh bằng với nam
giới, không có quyền tham gia vào các quyết định trong gia đình, khiến họ dễ bị bạo lực do nam giới gây ra.
- Khó khăn về kinh tế cũng là một trong những nguyên nhân có thể dẫn tới bạo lực gia đình vì
khó khăn về kinh tế thường tạo ra các áp lực, căng thẳng, bế tắc đối với thành viên gia đình và do
đó dễ dẫn tới các mâu thuẫn, tranh chấp nếu không biết cách xử lý phù hợp có thể gây nên bạo
lực gia đình. Tuy nhiên không phải cứ có khó khăn về kinh tế là nhất thiết phải có bạo lực gia
đình. Thực tế cho thấy nhiều gia đình có mức sống, thu nhập thấp nhưng gia đình vẫn hòa thuận
và ngược lại có những gia đình khá giả nhưng bạo lực vẫn xảy ra.
- Công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật về phòng, chống bạo lực gia đình còn hạn chế.
Trình độ nhận thức và sự hiểu biết về pháp luật trong một bộ phận người dân còn thấp cũng là
nguyên nhân dẫn đến tình trạng bạo lực gia đình vẫn còn tiếp tục xảy ra. Nhiều người do thiếu
hiểu biết về pháp luật nên cho rằng cha mẹ có quyền đánh đập, chửi mắng con cái, chồng có
quyền đánh vợ…Nhiều phụ nữ, người già cũng không nhận thức được đầy đủ quyền của mình
nên không dám đấu tranh mà cam chịu bạo lực. Tuy nhiên, cũng giống như nguyên nhân về
kinh tế, bạo lực gia đình cũng vẫn xảy ra ở cả những gia đình mà thành viên có trình độ học vấn
cao, am hiểu về pháp luật.
- Các nguyên nhân về tệ nạn xã hội như rượu chè, cờ bạc, nghiện hút, mại dâm…và các nguyên
nhân khác như ngoại tình, ghen tuông…cũng là những nguyên nhân trực tiếp dẫn tới bạo lực gia đình.
- Sự quan tâm của cộng đồng tới phòng, chống bạo lực gia đình còn chưa đầy đủ. Cộng đồng và các
gia đình vẫn coi bạo lực gia đình là vấn đề riêng tư trong mỗi gia đình và người ngoài không nên
can thiệp. Chính vì vậy, phản ứng của cộng đồng đối với các hành vi bạo lực gia đình còn thờ ơ,
chưa mạnh mẽ. Việc phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn và xử lý hành vi bạo lực gia đình còn chưa
kịp thời, nghiêm minh, vì thế bạo lực vẫn tiếp tục xảy ra mà không bị ngăn chặn./.
Nguyên nhân của bạo lực gia đình
Từ nhận thức của mỗi người
Bất bình đẳng giới được xem là nguyên nhân gốc rễ gây ra bạo lực trong gia đình. Xã hội
vẫn tồn tại những quan niệm bất bình đẳng giới trong gia đình như định kiến giới, tư tưởng trọng
nam khinh nữ. Trong gia đình, người phụ nữ có vị thế và quyền lực không ngang bằng với nam lOMoARcPSD|46342985
giới, không có quyền tham gia vào các quyết định trong gia đình, vì thế bạo hành phụ nữ, bạo
hành trẻ em trong gia đình ngày càng gia tăng. Cộng đồng và xã hội vẫn coi bạo lực gia đình
là vấn đề riêng tư trong mỗi gia đình và xã hội không nên can thiệp.
Trẻ em khi chứng kiến bạo lực gia đình tạo thành tâm lý cam chịu khi lớn lên và vô tình
hình thành suy nghĩ cho rằng bạo hành gia đình như một biện pháp cần thiết để giải quyết mâu
thuẫn gia đình. Và sau này lớn lên không tránh khỏi những suy nghĩ tiêu cực và lặp lại những hành vi của người lớn.
Nhiều người với trình độ nhận thức và sự hiểu biết về pháp luật còn thấp nên cho rằng cha
mẹ có quyền đánh đập, chửi mắng con cái, chồng có quyền đánh vợ…Nhiều phụ nữ, người già
cũng không nhận thức được đầy đủ quyền của mình nên không dám đấu tranh mà cam chịu bạo
lực. Ngay cả những gia đình mà thành viên có trình độ học vấn cao, am hiểu về pháp luật thì bạo
lực gia đình cũng vẫn xảy ra. Từ nền kinh tế
Khó khăn về kinh tế là một trong những nguyên nhân dẫn tới bạo lực gia đình vì khó khăn về
kinh tế thường tạo ra các áp lực, căng thẳng, bế tắc đối với thành viên gia đình và do đó dễ dẫn
tới các mâu thuẫn, tranh chấp nếu không biết cách xử lý phù hợp có thể gây nên bạo lực gia
đình. Tuy nhiên không phải cứ có khó khăn về kinh tế là nhất thiết phải có bạo lực gia đình.
Thực tế cho thấy nhiều gia đình có mức sống, thu nhập thấp nhưng gia đình vẫn hòa thuận và
ngược lại có những gia đình khá giả nhưng bạo lực vẫn xảy ra.
Từ tệ nạn xã hội
Các tệ nạn xã hội như rượu chè, cờ bạc, nghiện hút, mại dâm…là những nguyên nhân trực
tiếp dẫn tới bạo lực gia đình.Thống kê cho thấy 60% nạn bạo hành gia đình xảy ra sau khi người
chồng uống rượu hay dùng các chất kích thích. Các chất kích thích làm giảm sự kiềm chế cũng
như nhận thức của bản thân phán đoán đúng sai từ đó dẫn đến trạng thái dễ nóng nảy, cau có
khó chịu. Lúc đó, chuyện nhỏ cũng hóa thành chuyện lớn và các thành viên trong gia đình dễ
dàng xung đột với nhau hơn.
Từ công tác phòng ngừa, đấu tranh phòng chống bạo lực gia đình
Luật Phòng chống bạo lực gia đình năm 2007 quy định về các hành vi bị coi là bạo lực gia
đình và các biện pháp xử lý hành vi gây ảnh hưởng tới chủ thể khác. Bên cạnh các chế tài áp
dụng theo quy định của nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực này thì bạo hành
gia đình nếu để lại hậu quả nghiêm trọng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự và bị áp dụng
chế tài hình sự. Tuy nhiên, việc xử lý hành vi này trên thực tế còn gặp nhiều khó khăn, đặc
biệt với những trường hợp hành vi không rõ ràng hoặc nạn nhân, người chứng kiến không dám
lên tiếng tố giác hành vi đó. lOMoARcPSD|46342985
Công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật về phòng, chống bạo lực gia đình còn hạn chế.
Chính quyền và các tổ chức đoàn thể chưa hoàn thành chức năng, nhiệm vụ của mình trong
phòng chống bạo lực gia đình. Một bộ phận lãnh đạo chính quyền và các tổ chức đoàn thể
vẫn coi bạo lực gia đình là vấn đề riêng của mỗi gia đình.
Đồng thời, chưa xử lý triệt để các vụ việc bạo lực gia đình xảy ra tại địa phương. Chính
quyền chỉ vào cuộc với những vụ bạo lực gia đình có hậu quả nghiêm trọng khi nạn nhân hoặc
người nhà nạn nhân có đơn kêu cứu. Trong công tác hòa giải, thường khuyên phụ nữ nín nhịn
mà không triệt để xử lý theo pháp luật người gây bạo lực gia đình.
Nguyên nhân gốc rễ của BLGĐ là do nhận thức về bình đẳng giới.
3.1. Nguyên nhân về tư tưởng
– Tư tưởng phong kiến “trọng nam khinh nữ”, khiến nam giới trở nên gia trưởng, cho phép
mình được bạo hành với phụ nữ.
– Sự nhìn nhận, đấu tranh của người phụ nữ trước bạo hành GĐ còn hạn chế, cam chịu; họ mang
tư tưởng: “xấu chàng hổ ai”, họ sợ: “vạch áo cho người xem lưng”, hay sợ hàng xóm, bạn bè chê cười,…
– Trẻ em còn chịu sự ảnh hưởng trực tiếp từ chính GĐ mình về những quan niệm, hành vi
bạo lực của người cha và sự cam chịu của người mẹ.
– Xã hội chưa nhận thức rõ và chưa tích cực lên án nạn bạo hành đối với phụ nữ. Cộng đồng coi
BLGĐ là chuyện riêng của mỗi nhà, “Đèn nhà ai nhà nấy rạng” nên ít có sự can thiệp kịp thời,
chỉ những lúc vụ việc đã đang gây hậu quả nghiêm trọng.
3.2. Nguyên nhân về văn hóa
– Quan niệm GĐ là do nam giới kiểm soát.
– Trình độ học vấn thấp, chênh lệch giữa vợ và chồng.
– Nghĩ rằng việc chấp nhận bị bạo hành sẽ có thể giải quyết xung đột.
3.3. Yếu tố kinh tế
– Nữ giới thường phụ thuộc nam giới về lĩnh vực kinh tế.
– Năng lực nghề nghiệp, đặc biệt là tình trạng chênh lệch về nghề nghiệp giữa vợ và chồng,
sự ưu ái đối với nam giới của các nhà tuyển dụng.
– Nạn thất nghiệp, vô công rồi nghề của chồng cùng với thói gia trưởng dễ dẫn đến “thượng
cẳng chân hạ cẳng tay” mỗi khi “chán đời”.
– Ngoài ra còn do tác động của các chất kích thích, của men bia, rượu, ma túy, của thói trăng hoa,… lOMoARcPSD|46342985
3.4. Yếu tố luật pháp
– Luật pháp liên quan đến BLGĐ còn chưa rõ ràng, mới mang tính hình thức, việc thi hành pháp luật chưa nghiêm minh.
– công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về BLGĐ còn chưa đạt hiệu quả cao.
– Sự hiểu biết về pháp luật của cộng đồng còn hạn chế.
=> Như vậy, có nhiều nguyên nhân dẫn đến bạo lực trong GĐ đối với song nguyên nhân sâu
xa chính là do yếu tố nhận thức. BLGĐ chính là một biểu hiện của sự bất bình đẳng giới, là
sản phẩm của chế độ gia trưởng.
Có nhiều cách phân loại về nguyên nhân của bạo lực gia đình. Từ góc độ cá nhân, một trong
những nguyên nhân được đề cập tới nhiều nhất là người có hành vi bạo lực. Hành vi bạo lực gia
đình của họ thường khởi phát từ nhiều lý do tình trạng tâm lý xã hội như thái độ, nhận thức hay
trải nghiệm quá khứ. Trong đó, tư duy bất bình đẳng giới, thái độ gia trưởng, tư tưởng trọng
nam khinh nữ ở một số nam giới khiến họ tin vào quyền lực của mình để đòi hỏi mọi người
trong gia đình đặc biệt là người vợ phải tuân thủ yêu sách của họ.
Những người này thường đòi hỏi sự hoàn hảo đối với các thành viên trong gia đình và vì vậy họ
thường đưa ra sự kiểm soát gắt gao và những kỷ luật nặng nề. Nếu thành viên nào trong gia
đình không làm theo họ sẵn sàng phạt. Ví dụ như họ đưa ra yêu cầu cho con cái về kết quả học
tập phải cao, người vợ phải hoàn hảo trong nội trợ hay ứng xử…
Những người khi còn nhỏ đã bị bạo lực hay chứng kiến cảnh bạo lực trong gia đình thì khi
lớn lên họ thường có xu hướng bạo lực với người khác đặc biệt là với người trong gia đình.
Việc thiếu kỹ năng làm cha, mẹ hay kỹ năng trong giao tiếp, kỹ năng quản lý bản thân cũng
khiến cho người có hành vi bạo lực gia đình không hiểu đặc điểm nhu cầu, tâm lý của vợ,
chồng hay con cái, người già, không biết kiểm soát bản thân từ đó dễ có ứng xử thô bạo trong
gia đình. Họ cũng thiếu hiểu biết về qui định của pháp luật như Luật Bình đẳng giới, Luật Hôn
nhân và Gia đình, Luật Phòng chống Bạo lực gia đình.
Say và nghiện rượu của người thực hiện bạo lực thường là nguyên nhân thứ cấp của hành vi bạo
lực. Nhiều khi rượu là con đường để họ giải tỏa tâm trạng ức chế nảy sinh do nhiều yếu tố trong cuộc sống. lOMoARcPSD|46342985
Như vậy, có nhiều nguyên nhân dẫn đến bạo lực trong gia đình đối với phụ nữ song nguyên nhân
sâu xa chính là do yếu tố nhận thức. Bạo lực gia đình chính là một biểu hiện của sự bất bình đẳng
giới, là sản phẩm của chế độ gia trưởng. Các yếu tố khác như tệ nạn xã hội, kinh tế, mâu thuẫn
gia đình, ngoại tình… được xem là nguyên nhân trực tiếp của bạo lực, làm gia tăng nguy cơ của bạo lực gia đình.
Không ít người khi xem xét nguyên nhân của bạo lực gia đình chỉ đề cập tới lý do từ người có
hành vi bạo lực gia đình. Thực tế những phản ứng từ nạn nhân bạo lực gia đình cũng tác động
tới sự gia tăng hay thuyên giảm của hành vi bạo lực gia đình. Sự cam chịu bạo lực trong gia đình
của nạn nhân bạo lực gia đình như nín nhịn, không dám công khai, báo cáo về hành vi bạo lực
gia đình một mặt làm cho người có hành vi bạo lực gia đình ghi nhận đó là quyền của họ, mặt
khác xã hội thiếu thông tin, chứng cứ để can thiệp, xử lý từ đó răn đe và giáo dục người có hành vi bạo lực gia đình.
Sự tự ti, tự hạ thấp nhân phẩm, quyền của bản thân nhất là phụ nữ làm tăng thêm tính gia trưởng,
áp đảo của người có hành vi bạo lực gia đình, trong đó đặc biệt là người chồng. Không ít phụ
nữ/người vợ quá khoan dung độ lượng như tự nhận trách nhiệm về mình, biện minh cho hành vi
bạo lực của người chồng, tự chịu hình phạt thay cho người chồng cũng khiến cho nam
giới/người chồng càng không có trách nhiệm với hành vi bạo lực gia đình của họ. Thiếu công
việc, tiền bạc, kiến thức… nên người phụ nữ/người vợ rất khó thoát khỏi mối quan hệ phụ thuộc.
Từ góc độ gia đình, những thái độ, quan điểm, văn hóa không tích cực của gia đình cũng đóng
góp vào sự tồn tại hay gia tăng hành vi bạo lực gia đình như tư tưởng trọng nam khinh nữ, thái
độ gia trưởng, phong kiến trong gia đình khi cho rằng mọi việc đều do người đàn ông quyết định
và quan niệm trẻ em là tài sản của cha mẹ. Điều này dẫn tới việc bạo hành với trẻ cũng được xem
như chuyện của gia đình và khả năng bạo lực gia đình với phụ nữ và trẻ em ngày càng có nguy cơ xảy ra.
Những gia đình có bạo lực thường cách biệt với xã hội, hoặc họ tự cô lập để tránh điều tiếng cho
gia đình vì thế bạo lực gia đình tiếp tục diễn ra.
Từ góc độ cộng đồng, nơi nào có sự chấp nhận hành vi bạo lực thì người dân nơi đó sẽ có
khuynh hướng ủng hộ hành vi bạo lực hay thờ ơ với hiện tượng bạo lực. Cộng đồng nghèo đói,
kém phát triển, các tệ nạn xã hội cao, thất nghiệp nhiều cũng là nguy cơ gia tăng bạo lực. Ngoài
ra, sự thiếu vắng của những dịch vụ trợ giúp nạn nhân bị bạo lực trong cộng đồng làm gia tăng
sự cam chịu của các nạn nhân; mối quan hệ lỏng lẻo giữa gia đình, họ hàng hay hàng xóm cũng
làm cho sự phát hiện, can thiệp, xử lý và răn đe hành vi bạo lực gia đình giảm đi hay không có hiệu quả.
Từ góc độ xã hội, bất bình đẳng giới, phân biệt nam nữ, cho rằng người đàn ông là người quyết
định trong gia đình và người vợ phải lệ thuộc vào người chồng… khiến xã hội, gia đình và bản lOMoARcPSD|46342985
thân người vợ dễ bỏ qua những hành vi bạo lực của đàn ông. Còn tồn tại quan niệm không đúng
đắn của xã hội cho rằng sử dụng hình phạt là một cách giáo dục phụ nữ và trẻ em. Điều này làm
cho sự giảm nhẹ việc lên án xã hội với những hành vi thô bạo với phụ nữ hay sử dụng roi vọt để
giáo dục, dạy dỗ trẻ và cưỡng ép trẻ lao động quá sức.
Đồng thời, phim ảnh, trò chơi mang tính bạo lực trên thông tin đại chúng vô hình chung đã làm
bình thường hóa hành vi bạo lực trong cuộc sống thường ngày. Việc thực hiện chưa nghiêm
Luật bình đẳng giới và Luật phòng chống bạo lực gia đình cũng làm giảm đi sự giáo dục và răn
đe những hành vi bạo lực gia đình trong xã hội.
Bạo lực gia đình chính là một biểu hiện của sự bất bình đẳng giới, là sản phẩm của chế độ gia
trưởng. Các yếu tố khác như tệ nạn xã hội, kinh tế, mâu thuẫn gia đình, ngoại tình… được xem
là nguyên nhân trực tiếp của bạo lực, làm gia tăng nguy cơ của bạo lực gia đình. Điều đáng tiếc
là một bộ phận không nhỏ phụ nữ và nam giới không cảm nhận được sự bất bình đẳng này cũng
như sự cần thiết phải thay đổi nó. Vì vậy, để giải quyết được triệt để vấn đề bạo lực gia đình,
chúng ta cần chú ý giải quyết yếu tố nhận thức của nam giới, phụ nữ và của cả cộng đồng.
- Nguyên nhân dẫn đến bạo lực gia đình do các tệ nạn xã hội mà người chồng hoặc vợ mắc phải,
như nghiện rượu, sa vào cờ bạc, kinh tế khó khăn, người chồng có tính gia trưởng, mất vị trí trụ
cột trong gia đình, con cái vi phạm pháp luật (chiếm 63,7%)
- Sự thiếu hiểu biết pháp luật của cả vợ chồng và các con, do trình độ học vấn thấp. Do
không hiểu biết pháp luật, thiếu hiểu biết về bình đẳng giới, mang nặng tư tưởng về định kiến
giới, tất yếu dẫn đến bạo lực gia đình (đây là nguyên nhân gốc rễ sâu xa của vấn đề ).
- Đời sống vợ chồng không được thoả mãn về tình dục thường dẫn đến sự phản bội trong
tình yêu và hôn nhân, ngoại tình, dẫn đến gia đình tan vỡ.
- Việc thực thi pháp luật trong phòng, chống bạo lực gia đình hiệu quả chưa cao. Những nạn
nhân của bạo lực gia đình (chủ yếu là người phụ nữ - người vợ) có thái độ cam chịu, không
muốn tố cáo, không muốn “vạch áo cho người xem lưng”. Xem đây là chuyện của riêng gia đình
chứ không phải chuyện của xã hội.
- Hiện nay hình phạt còn quá nhẹ, không tương xứng với hậu quả mà nó gây ra, tính phòng
ngừa răn đe còn hết sức hạn chế. lOMoARcPSD|46342985
Bạo lực gia đình xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng nhìn chung có một số nguyên nhân cơ bản sau:
Theo kết quả điều tra, tổng hợp của Bộ VHTTDL từ 63 tỉnh/thành, có 14 nguyên nhân chính
(trực tiếp hoặc gián tiếp) dẫn đến BLGĐ gồm: 1) Nhận thức về pháp luật của người dân còn hạn
chế, bao che, không khai báo, sợ chê cười; 2) Nhận thức pháp luật của cán bộ, chính quyền,
đoàn thể còn hạn chế; 3) Kinh tế khó khăn; 4) Tệ nạn xã hội (rượu chè, cờ bạc, nghiện ngập); 5)
Tư tưởng gia trưởng, bất bình đẳng giới; 6) Người dân thiếu kỹ năng ứng xử trong gia đình; 7)
Người dân ít hợp tác, dĩ hoà vi quý; 8) Thiếu cán bộ chuyên trách cấp xã/phường, thiếu cộng tác
viên; 9) Cán bộ thiếu kỹ năng tư vấn, hoà giải, truyền thông; 10) Các cấp, các ngành chưa phối
hợp hiệu quả; 11) Cộng đồng, chính quyền, đoàn thể thiếu quan tâm, coi BLGĐ là chuyện riêng
tư, chỉ can thiệp khi gây ra hậu quả nghiêm trọng; 12) Kinh phí cho hoạt động PCBLGĐ còn hạn
chế, chế độ cho người hoạt động PCBLGĐ chưa thoả đáng; 13) Chế tài chưa mạnh, chưa xử lý
nghiêm, chưa hợp lý, thiên về hòa giải, phê bình, góp ý; 14) Một số văn bản dưới luật chưa phù
hợp với thực tiễn. Trong số những nguyên nhân nêu trên, Bộ VHTTDL lựa chọn những nguyên
nhân cơ bản nhất như sau:
Nhận thức về pháp luật của người dân còn hạn chế, bao che, không khai báo, sợ chê cười;
Tư tưởng gia trưởng, bất bình đẳng giới Kinh tế khó khăn và tệ nạn xã hội;
Kinh phí cho hoạt động PCBLGĐ còn hạn chế, chế độ cho người hoạt động PCBLGĐ chưa thoả đáng;
Cán bộ thiếu kỹ năng tư vấn, hoà giải, truyền thông;
Cộng đồng, chính quyền, đoàn thể thiếu quan tâm, coi BLGĐ là chuyện riêng tư, chỉ can thiệp
khi gây ra hậu quả nghiêm trọng;
Tệ nạn xã hội; tư tưởng gia trưởng;
Công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật về phòng, chống bạo lực gia đình còn hạn chế.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng bạo hành gia đình. Nguyên nhân chủ yếu đến từ thói
gia trưởng của người đàn ông trong gia đình khi chịu ảnh hưởng lớn của tư tưởng trọng nam
khinh nữ đã tồn tại bao đời nay trong xã hội. Người phụ nữ bị đối xử bất công, bị đánh đập và
chà đạp về nhân phẩm đã tạo ra sự bất bình đẳng giới rất lớn trong gia đình và xã hội. Những
nguyên nhân khác đến từ thói quen của người chồng (rượu chè, ngoại tình, ghen tuông…) cũng
làm cho nạn BLGĐ trở nên phổ biến. Đặc biệt là nguyên nhân đến từ chính người phụ nữ, người
bị bạo hành trong gia đình, họ trở nên an phận bởi sự gia trưởng của chồng. Họ không dám
đứng lên phản ánh, tố giác chỉ vì muốn giữ thể diện cho gia đình và vì tương lai của con cái.
Như vậy, chính những định kiến xã hội cũng là một nguyên nhân gây nên tình trạng BLGĐ. lOMoARcPSD|46342985
2. Nguyên nhân của bạo lực gia đình
Nguyên nhân thuộc về nhận thức
Do xã hội chúng ta vẫn tồn tại những quan niệm về định kiến giới, tư tưởng trọng nam khinh nữ,
cho rằng nam giới có quyền lực và có quyền “dạy” vợ. Cộng đồng và xã hội vẫn coi bạo lực gia
đình là chuyện riêng của gia đình mà không can thiệp kịp thời, chưa tạo ra dư luận rộng rãi.
Trẻ em chứng kiến bạo lực gia đình tạo thành tâm lý cam chịu khi trở thành phụ nữ; và hình
thành thói quen của nam giới cho rằng bạo lực gia đình như một biện pháp cần thiết để giải
quyết mâu thuẫn gia đình.
Chính quyền và các tổ chức đoàn thể chưa hoàn thành chức năng, nhiệm vụ của mình trong
PCBLGĐ. Một bộ phận lãnh đạo chính quyền và các tổ chức đoàn thể vẫn coi bạo lực gia đình
là vấn đề của gia đình.
Chưa xử lý triệt để các vụ việc bạo lực gia đình xẩy ra tại địa phương. Chính quyền chỉ vào
cuộc với những vụ bạo lực gia đình có hậu quả nghiêm trọng khi nạn nhân hoặc người nhà nạn nhân có đơn kêu cứu.
Trong công tác hòa giải; thường khuyên phụ nữ nín nhịn mà không triệt để xử lý theo pháp
luật người gây bạo lực gia đình.
Trong tất cả các nguyên nhân trên, nguyên nhân thuộc về nhận thức trong đó định kiến giới,
tư “tưởng trọng nam khinh nữ” được xem là nguyên nhân gốc rễ của bạo lực gia đình.
Các yếu tố dẫn đến bạo lực gia đình
Nguyên nhân kinh tế và các tệ nạn xã hội như nghiện rượu, cờ bạc; ma túy, mại dâm được coi là
những nguyên nhân cơ bản. Khi sử dụng các chất kích thích như rượu, ma túy, nam giới có
nguy cơ giải quyết những khó khăn bằng hành vi bạo lực mà trước hết là bạo lực với các thành viên gia đình.
Các tệ nạn như mại dâm và ngoại tình cũng làm cho người nam giới có thể lạnh nhạt; bỏ
mặc, thậm chí đánh đập vợ, con.
Những cặp vợ chồng phải bươn chải vất vả để kiếm sống thường có nhiều sự căng thẳng tinh
thần hơn dẫn đến việc nam giới thường sử dụng sức mạnh của mình để gây ra bạo lực với vợ. lOMoARcPSD|46342985
Đối với một số nam giới; việc thiếu việc làm và nghèo đói làm cho nam giới cảm thấy tự ti khi
không làm đúng vai trò được xã hội xác định là người trụ cột trong gia đình cũng dễ dẫn đến bạo lực gia đình.
Tuy nhiên, bạo lực gia đình cũng xẩy ra ở các trong các gia đình có điều kiện kinh tế tốt;
vợ chồng có trình độ học vấn cao, công việc ổn định.
3. Hậu quả của bạo lực gia đình
Bạo lực gia đình để lại rất nhiều hậu quả nghiêm trọng cho gia đình và xã hội. Dưới góc độ Xã
hội học, chúng tôi xin đưa ra một số hậu quả chủ yếu sau đây:
Thứ nhất, bạo lực gia đình gây ra những hậu quả nghiêm trọng về thể xác và tinh thần đối với
phụ nữ và tất cả các thành viên khác trong gia đình. Những hậu quả này chất thêm gánh nặng cho
hệ thống y tế quốc gia. Bởi lẽ, các phụ nữ bị bạo hành gia đình phải cần đến các dịch vụ chăm
sóc y tế cao hơn nhiều so với phụ nữ bình thường. Bạo lực gia đình không những làm tổn thương
về thể xác, tinh thần mà còn liên quan chặt chẽ đến vị trí, vai trò của người phụ nữ trong gia đình và ngoài xã hội. lOMoARcPSD|46342985
Thứ hai, bạo lực gia đình chống lại phụ nữ tác động tiêu cực đến lực lượng lao động và do đó
cũng tác động đến các hoạt động kinh tế của nạn nhân bạo hành. Phụ nữ là nạn nhân chủ yếu của
hành vi bạo lực, và sau mỗi hành vi bạo lực gây ra từ người chồng thì sức khỏe của phụ nữ ngày
càng giảm sút và việc phải nghỉ làm để điều trị vết thương là điều không thể tránh khỏi đã ảnh
hưởng đến kinh tế của gia đình họ nói riêng và xã hội nói chung. “Một nghiên cứu về bạo lực
gia đình trên phạm vi quốc gia thực hiện ở Ca Na Đa cho thấy có 30% số người vợ bị chồng
đánh đập phải bỏ việc do chấn thương về thể chất và tinh thần và 50% trong số họ phải nghỉ ốm để điều trị”.
Thứ ba, bạo lực gia đình đã chất thêm gánh nặng cho hệ thống giáo dục. Bởi lẽ, trẻ em là những
thành viên sống chung trong gia đình nếu thường xuyên chứng kiến cảnh bố hành hạ, đánh đập mẹ
thường có những rối loạn tâm lý và sa sút trong học tập. Trẻ thường có các biểu hiện như trầm cảm,
buông xuôi mọi thứ và trong một số trường hợp trẻ có những hành vi tiêu cực để chống lại sự bạo
lực gia đình đó. Bạo lực gia đình tác động rất xấu tới sự phát triển thể chất, trí tuệ và đạo đức, ảnh
hưởng nặng nề đến việc học tập, kỹ năng sống, hòa nhập xã hội của trẻ em.
Ở một số nước trên thế giới, nhà trường phải tuyển dụng thêm những giáo viên hoặc chuyên gia
tâm lý để hỗ trợ những học sinh là nạn nhân hoặc phải sống trong môi trường bạo lực gia đình.
Nếu những đứa trẻ này không được quan tâm và giáo dục đúng mức thì các em có thể trở thành
những đứa trẻ hư làm gia tăng tỷ lệ tội phạm vị thành niên, tệ nạn xã hội, chất thêm gánh nặng
lên vai các nhà quản lý xã hội. [3]
Thứ tư, bạo lực gia đình còn chất thêm gánh nặng lên vai các cơ quan tư pháp. Điều này thể hiện
qua việc pháp luật của hầu hết các quốc gia hiện đã xếp các hình thức bạo lực gia đình ở những
mức độ khác nhau là những hành vi vi phạm pháp luật. Chính vì vậy, khi có hành vi bạo lực xảy
ra, các cơ quan pháp luật phải vào cuộc điều tra, xét xử. Có rất nhiều vụ án là hậu quả của bạo
lực gia đình tốn rất nhiều công sức, thời gian, nhân lực của nhà nước. Ngoài ra, việc giáo dục,
giam giữ các đối tượng gây ra bạo lực gia đình cũng là gánh nặng cho các cơ quan tư pháp.
Bên cạnh đó, bạo lực gia đình cũng làm gia tăng số trẻ em vi phạm pháp luật. “Số liệu thống
kê của Viện kiểm soát nhân nhân tối cao năm 2008 cho thấy 71% trẻ em phạm pháp là do
không được quan tâm, chăm sóc đúng mức. Trong đó, nguyên nhân phạm tội của trẻ xuất phát
từ bi kịch của chính gia đình nơi trẻ sinh sống: 8% trẻ phạm tội có bố mẹ li hôn, 49% phàn
nàn về cách đối xử của bố mẹ. Theo số liệu điều tra 2.209 học viên các trường giáo dưỡng, có
tới 49.81% trong số này sống trong cảnh bị đối xử hà khắc, thô bạo, độc ác của bố mẹ. [10]
Cuối cùng, một hậu quả về tinh thần mà cả nạn nhân và kẻ gây ra bạo lực đều phải gánh chịu đó
chính là tình yêu của người vợ đối với người chồng và thậm chí là tình yêu của người chồng đối
với người vợ sẽ bị nạn bạo lực gia đình triệt tiêu. Từ sự triệt tiêu của tình yêu vợ chồng sẽ dẫn
tới sự triệt tiêu của hạnh phúc gia đình, thậm chí của hôn nhân. Vì một cuộc hôn nhân bền vững
và một tình yêu đẹp chỉ có thể xây dựng trên nguyên tắc tôn trọng lẫn nhau và cư xử với nhau đúng mực. lOMoARcPSD|46342985
3. Hậu quả của bạo lực gia đình
Bạo lực gia đình luôn để lại những hậu quả nghiêm trọng về cả thể xác lẫn tinh thần cho nạn
nhân; đặc biệt là đối với phụ nữ và trẻ em .
Hậu quả đối với nạn nhân về sức khỏe thể chất: Sức khỏe bị hủy hoại; thương tích đau đớn,
có thể bị khuyết tật suốt đời, thậm chí dẫn đến tử vong.
Về sức khỏe tinh thần: Luôn ám ảnh bị bạo lực; chán nản, buồn rầu, lo lắng, sợ hãi, mất tự
tin, hoang mang, trầm cảm; cảm thấy cuộc sống nặng nề, căng thẳng và tuyệt vọng.
Hậu quả đối với người gây bạo lực gia đình: Phá hỏng mối quan hệ vợ – chồng, cha mẹ – con
cái, ông bà-cháu; cảm thấy cô đơn ngay trong gia đình. Phải đóng tiền nộp phạt vi phạm hành
chính khi gây ra bạo lực gia đình. Bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng với nạn nhân.
Với trẻ trong độ tuổi trước vị thành niên: thiếu tập trung và không có khả năng chơi tích cực;
vụng về, lóng ngóng và hay gây rối; tránh va chạm và dễ chiều theo ý người khác; mất hứng thú
với các hoạt động xã hội và giảm năng lực xã hội; lẩn tránh các mối quan hệ với các bạn cùng lứa tuổi.
Với trẻ vị thành niên: học kém, bỏ học, phạm tội, uống rượu, hút thuốc lá và nghiện ma túy;
thiếu tin tưởng vào người lớn; bỏ đi khỏi nhà; có thể có các hành vi bạo lực như người lớn;
chán nản và có ý nghĩ tự tử; thậm chí tự tử.
Hậu quả đối với gia đình: Li thân, li hôn. Tốn tiền chữa trị và phục hồi sức khỏe thể chất và
sức khỏe tinh thần cho nạn nhân và người chứng kiến bạo lực gia đình.
Giảm thời gian và năng suất lao động từ đó giảm thu nhập gia đình. Không có khả năng làm
tròn bổn phận với gia đình nội, ngoại.
Hậu quả đối với xã hội: Giảm sự đóng góp của nạn nhân và người gây bạo lực gia đình đối với
xã hội tạo ra lực lượng lao động tương lai có sức khỏe thể chất và tinh thần yếu, thiếu sáng
tạo. Nếu không xử lý triệt để, xã hội sẽ chấp nhận và dung túng cho bạo lực gia đình. Hạn chế
hiệu quả công tác phòng chống HIV/AIDS và kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh lOMoARcPSD|46342985
Bạo lực gia đình gây ra những hậu quả nào?
Đối với chính nạn nhân
Bạo lực gia đình gây thiệt hại về thể chất lẫn tinh thần cho nạn nhân. Các hành vi đánh đập, dùng
vũ lực hay bạo hành tình dục không tránh khỏi sức khỏe bị hủy hoại, thương tích đau đớn; có thể
bị khuyết tật suốt đời, thậm chí dẫn đến tử vong. Ngoài ra, bạo hành gia đình gây ám ảnh về tinh
thần; luôn chán nản, buồn rầu, lo lắng, sợ hãi, mất tự tin, hoang mang, trầm cảm; cảm thấy cuộc
sống nặng nề, căng thẳng và tuyệt vọng.
Đối với người gây bạo lực gia đình:
Bạo lực gia đình không chỉ gây thiệt hại cho nạn nhân mà ngay cả người gây bạo lực cũng phải
trả một cái giá khá đắt. Chính hành vi của mình; người gây bạo lực đang tự phá hỏng mối quan
hệ vợ – chồng, cha mẹ – con cái, ông bà-cháu, anh-chị-em trong gia đình. Với hành vi bạo lực
gia đình; người này phải đóng tiền nộp phạt vi phạm hành chính cho hành vi sai trái của mình
khi gây ra bạo lực gia đình với người thân trong gia đình. Và có thể bị truy cứu trách nhiệm
hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng với nạn nhân. Đối với trẻ em:
Bạo lực trẻ em trong gia đình ảnh hưởng trực tiếp tới quá trình phát triển thể chất và trí tuệ đối
với trẻ; những vụ bảo hành trẻ em ngày càng tăng. Khi chứng kiến bạo lực gia đình; trẻ sẽ trong
tình trạng căng thẳng, sợ hại, tâm lý tiêu cực, thiếu tập trung và không có khả năng chơi tích
cực, lẩn tránh các mối quan hệ với các bạn cùng lứa tuổi, có xu hướng kép kín với mọi người xung quanh.
Tuy nhiên; nhiều trẻ lại theo chiều hướng thích gây rối; bỏ học, phạm tội, uống rượu, hút thuốc
lá và nghiện ma túy và học theo hành vi của người lớn bạo lực lại người khác; thiếu tin tưởng
vào người lớn; bỏ đi khỏi nhà; có thể có các hành vi bạo lực như người lớn; chán nản và có ý
nghĩ tự tử; thậm chí tự tử.
Đối với gia đình:
Bạo lực gia đình là nguyên nhân dẫn tới ly thân; ly hôn và tan vỡ bao gia đình. Tốn tiền chữa trị và
phục hồi sức khỏe thể chất; và sức khỏe tinh thần cho nạn nhân và người chứng kiến bạo lực lOMoARcPSD|46342985
gia đình. Giảm thời gian và năng suất lao động từ đó giảm thu nhập gia đình. Không có khả
năng làm tròn bổn phận với gia đình nội, ngoại. Đối với xã hội:
Khi bạo lực gia đình tác động tới nạn nhân lẫn người gây bạo lực sẽ giảm sự đóng góp của họ tới
xã hội. Tạo ra lực lượng lao động tương lai có sức khỏe thể chất và tinh thần yếu, thiếu sáng tạo,
thiếu sự chủ động. Nếu không xử lý triệt để; xã hội sẽ chấp nhận và dung túng cho bạo lực gia đình.
Hậu quả đối với nạn nhân
- Về thể chất: Sức khỏe bị hủy hoại, thương tích đau đớn, có thể bị khuyết tật suốt đời, thậm chí dẫn đến tử vong.
- Về tinh thần: Luôn ám ảnh bị bạo lực; chán nản, buồn rầu, lo lắng, sợ hãi, mất tự tin, hoang
mang, trầm cảm; cảm thấy cuộc sống nặng nề, căng thẳng và tuyệt vọng.
- Về sức khỏe sinh sản: Mang thai ngoài ý muốn, thai nhi suy dinh dưỡng, sẩy thai, đẻ non,
lây nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục, nhiễm HIV.
Hậu quả đối với người gây bạo lực gia đình
- Phá hỏng mối quan hệ vợ - chồng, cha mẹ - con cái, ông bà-cháu, cảm thấy cô đơn ngay trong gia đình.
- Phải đóng tiền nộp phạt vi phạm hành chính khi gây ra bạo lực gia đình.
- Bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng với nạn nhân
Hậu quả với trẻ em
- Với trẻ nhỏ dưới 5 tuổi: Khóc nhiều, suy dinh dưỡng, chậm lớn, chậm phát triển trí tuệ, e
ngại khi tiếp xúc với người lạ.
- Với trẻ trong độ tuổi trước vị thành niên: thiếu tập trung và không có khả năng chơi tích cực;
vụng về, lóng ngóng và hay gây rối; tránh va chạm và dễ chiều theo ý người khác; mất hứng thú
với các hoạt động xã hội và giảm năng lực xã hội; lẩn tránh các mối quan hệ với các bạn cùng lứa tuổi.
- Với trẻ vị thành niên: Học kém, bỏ học, phạm tội, uống rượu, hút thuốc lá và nghiện ma túy;
thiếu tin tưởng vào người lớn; bỏ đi khỏi nhà; có thể có các hành vi bạo lực như người lớn;
chán nản và có ý nghĩ tự tử; thậm chí tự tử. lOMoARcPSD|46342985
Hậu quả đối với gia đình - Li thân, li hôn.
- Tốn tiền chữa trị và phục hồi sức khỏe thể chất và sức khỏe tinh thần cho nạn nhân và
người chứng kiến bạo lực gia đình.
- Giảm thời gian và năng suất lao động từ đó giảm thu nhập gia đình.
- Không có khả năng làm tròn bổn phận với gia đình nội, ngoại.
Hậu quả đối với xã hội
- Giảm sự đóng góp của nạn nhân và người gây bạo lực gia đình đối với xã hội tạo ra lực
lượng lao động tương lai có sức khỏe thể chất và tinh thần yếu, thiếu sáng tạo.
- Nếu không xử lý triệt để, xã hội sẽ chấp nhận và dung túng cho bạo lực gia đình.
- Hạn chế hiệu quả công tác phòng chống HIV/AIDS và kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh.
Bạo lực gia đình gây ra nhiều hậu quả, trong đó phụ nữ là nạn nhân chính của BLGĐ. Có thể kể đến một số mặt như:
– Về sức khỏe thể chất: Sức khỏe bị hủy hoại, bị gây thương tích và đau đớn, có thể gây tàn
tật suốt đời và dẫn đến tử vong.
– Về sức khỏe tinh thần: Luôn bị ám ảnh bởi bạo lực, chán nản, buồn rầu, lo lắng, sợ hãi,
hoang mang, trầm cảm, đôi khi cảm thấy cuộc sống nặng nề và tuyệt vọng.
– Về sức khỏe tình dục: Mang thai ngoài ý muốn, mắc các bệnh phụ khoa, các bệnh lây
nhiễm qua đường tình dục, HIV,…
Hậu quả còn xảy ra đối với người gây ra BLGĐ như: Phá hỏng mối quan hệ gia đình, bị người
khác khinh thường, ghét bỏ; bị nhắc nhở, phạt hành chính, bị truy cứu trách nhiệm hình sự
nếu gây ra hậu quả nghiêm trọng với nạn nhân.
Đáng chú ý, trẻ em là mầm non tương lai của đất nước, là lứa tuổi chưa nhận thức đúng đắn được lOMoARcPSD|46342985
hành vi đúng sai cũng như chưa hoàn thiện về mặt tâm sinh lý. Khi các em chứng kiến hay hứng
chịu BLGĐ sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe, sự hình thành nhân cách, trở nên lì lợm, phá phách,
bỏ học… chơi với bạn xấu, nguy cơ dấn thân vào con đường phạm tội là rất lớn.
3. Hậu quả của bạo lực gia đình
Hậu quả của mỗi hành vi bạo lực gia đình trực tiếp hay gián tiếp đều tác động và ảnh hưởng
xấu đến hạnh phúc gia đình và trật tự xã hội.
+ Làm tổn thương về tinh thần đối với những người bị bạo hành.
+ Gây thương tích thân thể, thậm chí gây tử vong.
+ Vợ chồng ly thân dẫn đến ly hôn gia đình tan vỡ.
+ Gây nhiều hậu quả xấu và nhiều vấn nạn xã hội phải giải quyết.
Bạo lực gia đình (BLGĐ) ảnh hưởng tiêu cực đối với nạn nhâ, gia đình và xã hội, đe dọa sự
bền vững của gia đình và ảnh hưởng xấu đến tất cả các thành viên gia đình, nhất là trẻ em lớn
lên trong môi trương bạo lực.
Bạo lực gia đình ảnh hưởng đến sự an toàn, sức khỏe và trật tự xã hội, đến kinh tế thông qua các
chi phí chữa bệnh, nghỉ ốm và mất năng suất lao động từ phía nạn nhân.
Hậu quả đối với nạn nhân: Ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất, tinh thần và sự tồn tại; Bạo lực
càng tiếp diễn lâu ngày thì càng xảy ra thường xuyên và càng nghiêm trọng hơn đối với nạn
nhân; Bạo lực có thể dẫn đến cái chết đối với nạn nhân; Nạn nhân có thể bị hoảng loạn về
tinh thần, mắc chứng trầm cảm và các dạng tiêu cực khác.
Hậu quả đối với gia đình: Gánh nặng tài chính cho gia đình; Tổn hại đến mối quan hệ trong gia
đình; Làm giảm khả năng lao động của người phụ nữ; Ảnh hưởng đến trẻ em khi phải chứng
kiến bạo lực; Làm giảm tiêu chuẩn chất lượng sống của phụ nữ và trẻ em;
Hậu quả đối với kinh tế – xã hội:
Về kinh tế: Ở Việt Nam, một nghien cứu của Liên hợp quốc ước tính tác động kinh tế của BLGĐ
cho thấy, BLGĐ dẫn đến mất năng xuất lao động, ước tính 1,78% của GDP trong năm 2010; Về lOMoARcPSD|46342985
xã hội: Làm băng hoại giá trị đạo đức, ảnh hưởng trực tiếp đến phong tục tập quán, truyền thống
tốt đẹp và đạo đức lối sống trong gia đình.
1.1. Hậu quả đối với nạn nhân bị BLGĐ
Phụ nữ là nạn nhân chính của BLGĐ.
– Về sức khỏe thể chất: sức khỏe bị hủy hoại, bị gây thương tích và đau đớn, có thể gây tàn
tật suốt đời và dẫn đến tử vong.
– Về sức khỏe tinh thần: luôn bị ám ảnh bởi bao lực, chán nản, buồn rầu, lo lắng, sợ hãi,
hoang mang, trầm cảm, đôi khi cảm thấy cuộc sống nặng nề và tuyệt vọng.
– Về sức khỏe tình dục: mang thai ngoài ý muốn, mắc các bệnh phụ khoa, các bệnh lây
nhiễm qua đường tình dục, HIV,…
1.2. Hậu quả đối với người gây ra BLGĐ
– Phá hỏng mối quan hệ GĐ, bị người khác khinh thường, ghét bỏ.
– Bị nhắc nhở, phạt hành chính, bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây ra hậu quả nghiêm trọng với nạn nhân.
1.3. Hậu quả đối với trẻ em
Trẻ em là mầm non tương lai của đất nước, là lứa tuổi chưa nhận thức đúng đắn được hành vi
đúng sai cũng như chưa hoàn thiện về mặt tâm sinh lý. Khi chúng chứng kiến hay hứng chịu
BLGĐ sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe, sự hình thành nhân cách, trở nên lì lợm, phá phách,
bỏ học,… rồi chơi với bạn xấu, và nguy cơ dấn thân vào con đường phạm tội là rất lớn.
2. Đối với GĐ
– Gây thiệt hại về kinh tế GĐ, hạnh phúc GĐ tan vỡ, ảnh hưởng cuộc sống GĐ và tương lai
của con cái sau này. Như đã nói là gần 80% số vụ ly hôn hàng năm có nguyên nhân từ BLGĐ.
3. Đối với cộng đồng xã hội
– Gây mất trật tự xã hội, là mầm mống phát sinh tội phạm và tệ nạn xã hội, giảm sút nguồn
lao động, cản trở sự phát triển và tiến bộ xã hội. lOMoARcPSD|46342985
Hành vi bạo lực gia đình là hành vi vi phạm pháp luật, xâm phạm đến sức khỏe, tính mạng của
các thành viên trong gia đình. Hậu quả của hành vi bạo lực gia đình trong quan hệ vợ chồng
Thứ nhất, bạo lực giữa vợ và chồng dưới bất kỳ hình thức cũng để lại những tác động tiêu cực
đến sức khỏe về thể chất, tinh thần không chỉ của nạn nhân mà còn cả các thành viên khác trong gia đình.
Thứ hai, bạo lực gia đình chống lại phụ nữ tác động tiêu cực đến lực lượng lao động và do đó
cũng tác động đến các hoạt động kinh tế.
Thứ ba, bạo lực gia đình chống lại phụ nữ chất gánh nặng lên hệ thống bảo trợ xã hội: Bạo lực
gia đình đặt ra yêu cầu trợ giúp và bảo vệ những nạn nhân là phụ nữ và trẻ em với hệ thống bảo
trợ xã hội của quốc gia. Ví dụ, để bảo vệ các phụ nữ và trẻ em là nạn nhân của các hành vi bạo
lực trong gia đình, cần thiết phải xây dựng hệ thống các cơ sở tạm lánh cho họ….
Thứ tư, bạo lực gia đình chống lại phụ nữ đồng thời cũng chất gánh nặng lên hệ thống giáo dục.
Bạo lực giữa vợ và chồng có thể gây ra cho học sinh – những nạn nhân trực tiếp hoặc phải
chứng kiến cảnh người mẹ là nạn nhân của bạo lực gia đình – những rối loạn tâm lý và sự sa sút trong học tập.
Thứ năm, bạo lực giữa vợ và chồng chống lại phụ nữ đồng thời cũng chất gánh nặng lên hệ
thống các cơ quan tư pháp. Điều này dễ hiểu bởi lẽ pháp luật của hầu hết quốc gia trên thế giới
hiện đã xếp các hình thức bạo lực gia đình (ở những phạm vi, mức độ khác nhau) là những hành
vi vi phạm pháp luật và vì vậy, mỗi khi các hành vi bạo lực gia đình xảy ra, các cơ quan tư
pháp sẽ phải “vào cuộc” để điều tra, truy tố, xét xử. Thực trạng:
Theo số liệu do Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc tại Việt Nam (Unicef) cung cấp cho thấy,
khoảng 68,4% trẻ em từng bị cha mẹ, người chăm sóc bạo lực ngay tại nhà. Do đó, Việt Nam
đang xếp thứ 27/75 trong số các quốc gia xảy ra những vấn đề về bạo lực, xâm hại đối với phụ nữ và trẻ em gái.
Khác với các loại hình tội phạm khác, đối tượng có hành vi bạo lực, xâm hại trẻ em chủ yếu