Các khái niệm cơ bản về thiết kế tổ chức được xây dựng bởi các tác giả quản lý như Henri Fayol và Max Weber đưa ra các nguyên tắc cấu trúc cho các nhà quản lý tuân theo

Các khái ni m c ệ b ơ n vềề ả thiềết kềế t ch ổ c đ ứ c xâ ượ y d ng b ự i các tác gi ở q ả u n lý nh ả Henri Fa ư yol và Max Weber đ a
ư ra các nguyền tắếc câếu trúc cho các nhà qu n lý tuân theo. (T ả ua l i: Mô-đun l ạ ch s ị , ử
trang 27.) H n 90 nắm đã tr ơ ôi qua k t ể khi nhiềều nguy ừ ền tắếc trền đ c áp d ượ ng Chúng ta th ụ o lu ả n ậ
vềề sáu yềếu tôế c b ơ n c ả a t ủ ch ổ c O F ứ
Câếu trúc: chuyền môn hóa công vi c, phòng ban. Quyềền h ệ n và tr ạ ách nhi m, kho ệ ng th ả i gian ki ờ m ể soát, t p trung so v ậ i phân câếp v ớ à chính th c hóa. ứ Chuyền môn hóa công vi c ệ là gì?
- Công vi c chuyền môn hóa c ệ ho phép các t ch ổ c s ứ d ử ng hi ụ u qu ệ s ả đa d ự ng vềề kyỹ nắng m ạ à công nhân có. Quan đi m ngà ể
y hôm nay. Hâều hềết các nhà qu n lý ngà ả
y nay xem chuyền môn hóa công vi c là m ệ t ộ c chềế t ơ ch ổ ức quan tr ng b ọ i vì nó giúp nhân vi ở ền hi u qu ệ h ả n. ơ Ví d , McDonald's s ụ d ử ng chuyền môn hóa cao đ ụ t ể o ra s ạ n ph ả m c ẩ a mình và cung c ủ âếp cho khách hàng hi u qu ệ . ả
Tuy nhiền, các nhà qu n lý cũng ph ả i nh ả n ra nh ậ ng h ữ n chềế c ạ a nó. Đó là lý do t ủ i sao nh ạ ng công ữ ty như v y Av ậ
ery-Dennison, Ford Australia, Hallmark, và American Express s d ử ng tôếi thi ụ u chuyền ể
môn hóa công vi c và thay v ệ
ào đó cung câếp cho nhân viền m t lo ộ t các nhi ạ m v ệ đ ụ làm. ể Phòng ban là gì? N i mà nh ơ n ữg ho t đ ạ ng thông th ộ ng ườ câền thiềết đ c nhóm các c ượ ông vi c l ệ i v ạ i nhau đ ớ c th ượ c ự hi n m ệ t cách phôếi h ộ p v ợ à ch t cheỹ g ặ i ọ phòng ban Có nắm hình th c ph ứ biềến ổ
Phươ ng pháp đượ c sử dụ ng seỹ phả n ánh việ c nhóm đóng góp tôết nhâết vào việ c đạ t đượ c mụ c tều c a t ủ ch ổ ức và các đ n v ơ cá nhân. ị Các ho t đ ạ ng đ ộ ư c nhóm l ợ i nh ạ thềế nào? ư 1. M t trong nh ộ ng cách ph ữ biềến nhâết đ ổ nhóm ho ể t đ ạ ng là bắềng các ch ộ c nắng đ ứ c th ượ c ự hi n, ho ệ c ch ặ c nắng Phòng vâến ứ đáp. Ng i qu ườ n lý có th ả t ể ch ổ c n ứ i làm vi ơ c bắềng cách ệ chia kyỹ thu t, k ậ
ềế toán, h thôếng thông tn, nguôền nhân l ệ c
ự và mua chuyền gia vào Ban. Ch c ứ nắng c a b ủ ộ ph n ậ có thể đ c s ượ d ử ng trong t ụ âết c các lo ả i hình t ạ ch ổ c. Ch ứ có các ch ỉ c ứ
nắng thay đổ i để phả n ánh các mụ c tều và ho t đ ạ ng c ộ a t ủ ch ổ c. L ứ i thềế c ợ a ch ủ c nắng b ứ ộ ph n hóa là s ậ thành công c ự a kinh tềế theo quy mô K ủ ềết nôếi nh ng ng ữ i có kyỹ nắng v ườ à chuyền môn thành nh ng đ ữ n v ơ thông th ị ng. ườ 2. Các phòng ban s n ph ả m t ẩ p trung chú ý v ậ ào các lĩnh v c s ự n ph ả m chính trong công ẩ ty. Môỹi s n ph ả m thu ẩ c th ộ m quy ẩ ềền c a m ủ t nhà qu ộ n lý câếp c ả
ao là chuyền gia và ph i ch ả u tr ị ách nhi m, tâết c ệ m ả i th ọ liền quan đềến dâ ứ y chuyềền s n ph ả m c ẩ a mình ủ
3. Loạ i khách hàng cụ thể mà mộ t tổ chứ c tm cách tềếp c n cũng có th ậ ra l ể nh cho nhân viền ệ l p nhóm. Các ho ậ t đ ạ ng ộ
bán hàng trong m t công ty cung c ộ âếp vắn phòng 4. Một cách khác đ t ể i Départmen ớ talize là d a trền c ự s ơ đ ở a lý hay lãn ị h th — đ ổ a lý phòng ị
ban. Ch c nắng bán hàng có th ứ có phía tâ ể
y, phía nam, Trung Tây và Vùng đông. Nềếu khách hàng c a m ủ t t ộ ch ổ c nắềm r ứ ải rác trền m t v ộ ùng đ a lý l ị n, Hình th ớ c này có th ứ có giá tr ể ị
5. Dạ ng cuôếi cùng củ a quá trình départmentalizaton đượ c gọ i là quá trình départmentalizaton Nhóm các ho t đ ạ ng trền c ộ s ơ công vi ở c ho ệ c l ặ u l ư ng khách hàng - giôếng nh ượ ư nhiềều ở vắn phòng chính ph ho ủ
c các phòng khám chắm sóc s ặ c kh ứ e. ỏ Các đ n v ơ đ ị c t ượ ch ổ c ứ
xung quanh các kyỹ nắng chung câền thiềết đ hoàn thành m ể t quá trình nhâết đ ộ nh ị
Uy quyềền và trách nhi m là gì? ệ - Môỹi v trí qu ị n lý có c ả th ụ Nh ể ng quy ữ
ềền vôến có mà ông ta có đ c t ượ đó Đ ừ a v ị hay t ị c v ướ ị
- quyềền l c Có liền quan đềến v ự trí c ị a m ủ t ng ộ i trong m ườ t t ộ ch ổ c v ứ à không liền quan gì đềến cá nhân - Khi qu n lý ả y quyềền, h ủ ph ọ i phân b ả trách nhi ổ m t ệ ng x ươ ng ứ - khi nhân viền đ c tr
ượ ao quyềền, h cũng có ng ọ hĩa v t ụ ng ươ ng đ ứ th ể c hi ự n. V ệ à h seỹ ph ọ i ả ch u tr ị
ách nhi m vềề thành tch c ệ a ủ mình - Phân b quyềền h ổ n không có tr ạ ách nhi m và tr ệ ách nhi m gi ệ i trình t ả o c ạ h ơ i cho vi ộ c l ệ m ạ dụng M t hay nhiềều ông c ộ h ? ủ Sự thôếng nhâết c a m ủ nh ệ l nh là h ệ p lý khi các t ợ c ổ h c t ứ ng đôếi đ ươ n gi ơ n. D ả i m ướ t vài ộ
hoàn cả nh vâỹn là lờ i khuyền hợ p lý và các tổ chứ c tềếp t c tuân th ụ nó ủ
Uy quyềền và quyềền l c khác nhau nh ự
thềế nào? Uy quyềền v ư à quyềền l c th ự ng đ ườ c x ượ em xét Giôếng nhau, nh ng không ph ư i. Uy quyềền là m ả t quy ộ ềền. Tính h p pháp c ợ a nó d ủ a trền m ự t th ộ m quyềền v ẩ ị
trí trong t chổ c. Quyềền ứ hành đi cùng v i công vi ớ c. M ệ t khác, quyềền l ặ c Đềề c ự p đềến kh ậ nắng ả nh ả h ng đềến quy ưở ềết đ nh cị a m ủ t cá nhân. Quy ộ ềền l c là m ự t p ộhâền c a cái l ủ n h ớ n Khái ni ơ m vềề s ệ c ứ m nh. Nghĩa là, nh ạ ng quyềền ữ đi kèm v i v ớ trí c ị a m ủ t cá nhân t ộ rong đó T ch ổ c ch ứ là m ỉ t ph ộ ng ươ t n mà m ệ t cá nhân có th ộ ể nh h ả
ng đềến quá trình ra quy ưở ềết đ nh. ị Ki m soát đ ể c bao nhiều? ượ
Quang cả nh câếp tềến. Ng i qu ườ n lý có th ả giám sát/ ể giám sát hi u qu ệ
và có bao nhiều nhân viền ả Thông th
ng không quá sáu công nhân - đ ườ duy trì ki ể m soát ch ể t cheỹ. T ặ uy nhiền m c trong t ứ ch ổ c ứ như là m t biềến d ộ phòng ự
Để tắng thờ i gian kiể m soát đang đượ c thự c hiệ n để tềết ki m th ệ i gian trong vi ờ c đ ệ a ra quy ư ềết đ nh. ị Kho ng cách điềều khi ả n ngà ể y càng đ c x
ượ ác đ nh bắềng cách x ị
em xét các biềến d phòng. ự Tôi có th qu ể n lý hi ả u qu ệ ả và hi u qu ệ bao nhiều ng ả i? ườ Kho ng cách hi ả u qu ệ và hi ả u qu ệ nhâết ph ả thu ụ c vào: ộ • Kinh nghi m và đào ệ t o nhân viền (nhiềều h ạ n h ơ có ọ , s i r ả ng h ộ n) ơ
• Công vi c giôếng nhau c ệ a nhân viền (t ủ ng đôềng h ươ n, s ơ i r ả ng h ộ n) ơ • Tính ph c t ứ p c ạ a các công vi ủ c đó (ph ệ c t ứ p h ạ n, kho ơ n ả g nh h ỏ n) ơ S gâền gũi th ự châết c ể a nhân viền (g ủ âền gũi h n, kho ơ ng r ả ng h ộ n) ơ • sôế lượ ng và lo
ạ i thủ tụ c tều chuẩ n (đượ c tều chu n hóa h ẩ n, ơ S i r ả ng h ộ n) ơ
• Tính phứ c tạ p củ a hệ thôếng thông tn qu n lý c ả a t ủ c ổ h c ứ (Tinh vi h n, kho ơ ng r ả ng h ộ n) ơ • S c ứ m nh c ạ a h ủ thôếng giá tr ệ c ị a t ủ ch ổ c (giá tr ứ m ị nh h ạ n ơ H thôếng, s ệ i r ả ng h ộ n) ơ • a thích phong các Ư h qu n lý c ả a qu ủ n lý (s ả thích cá nhân c ở a ủ
Nhiềều ho c ít nhân viền đ ặ qu ể n lý) ả Vi c trung ệ ng hoá và phân câếp qu ươ n lý khác nhau nh ả thềế nào? ư T p trung hóa là m ậ c đ ứ r
ộ a quyềết định diềỹn ra câếp trền c ở a t ủ ch ổ c. Phân câếp là m ứ c đ ứ Mà các ộ nhà qu n lý câếp d ả i cung câếp đâều v ướ ào ho c th ặ c s ự r ự a quyềết đ nh ị Không có t ch ổ c nào là hoàn toàn t ứ p trung ho ậ c hoàn toàn phi t ặ p trung ậ
Nềếu có, các tổ ch c có th ứ ho ể t đ ạ ng hi ộ u qu ệ nềếu tâết c ả các quyềết đ ả nh c ị a h ủ đ ọ c đ ượ a r ư a b i m ở t ộ sôế ít ng i (t ườ p trung hóa) ho ậ c nềếu tâết c ặ Quyềết đ ả nh đ ị c đ ượ y xuôếng m ẩ c gâền nhâết v ứ i v ớ âến đềề(Phân câếp). Tổ chứ c ph
ụ thuộ c vào tnh huôếng. Mụ c tều c a h ủ là s ọ d ử ng tôếi ụ u và hi ư u qu ệ c ả a nhân viền. ủ Nh ng t
ữ chổ c truyềền thôếng đ ứ c xâ ượ y d ng tr ự ong m t Kim t ộ tháp, ự V i quyềền l ớ c và quy ự ềền l c t ự p ậ trung gâền đ nh c ỉ a t ủ ch ổ c. V ứ i câếu trúc n ớ ày, Các quyềết đ nh t ị p trung vào l ậ ch s ị là n ử i b ổ t nhâết, ậ nhưng các t ch ổ c ngà ứ y nay đã tr nền ph ở c t ứ p h ạ n và đáp ơ ng v ứ i nh ớ ng thay đ ữ i đ ổ ng l ộ c trong ự môi tr ng c ườ a hủ . Nh ọ v y ư , nhiềều ng ậ i Ng ườ i qu ườ n lý tn rắềng các ả quyềết đ nh câề ị n ph i đ ả c th ượ c ự hi n b ệ i nh ở ng cá nhân g ữ
âền v i các vâến đềề ớ nhâết, Bâết k câếp đ ể t ộ ch ổ c ứ Quan đi m ngà ể
y hôm nay. Ngày nay, các nhà qu n lý th ả ng ch ườ n m ọ c đ ứ t ộ p trung ho ậ c phân câếp ặ hóa seỹ cho phép h th ọ c ự hi n tôết nhâết c ệ ác quyềết đ nh c ị a h ủ và đ ọ t đ ạ ư c t ợ ch ổ c Goals. ứ Tuy nhiền, điềều h u hi ữ u trong m ệ t t ộ ch ổ
ức không nhâết thiềết ph i hi ả u qu ệ ả m ở t t ộ ch ổ c ứ khác, cho nền Ng i ườ qu n lý ph ả ải xác đ nh m ị c đ ứ phân câếp cho môỹi t ộ c ổ h c và công vi ứ c ệ Đ n v ơ bền tr ị ong. Khi các nhà qu n lý trao quy ả
ềền cho nhân viền và y quyềền cho h ủ Quy ọ ềết đ nh vềề nh ị ng điềều ữ nh h ả ng đềến ưở công vi c c ệ a h ủ và tha ọ y đ i cách suy nghĩ c ổ a h ủ V
ọ ềề công vi c, đó là s ệ phân câếp. T ự uy nhiền, hãy chú
ý rắềng nó không bao hàm câếp cao nhâết Các nhà qu n lý không còn đ ả a ra q ư uyềết đ nh. ị Sự chính th c hóa là gì? ứ
Quan đi m truyềền thôếng. ể Vi c chính th ệ c hóa đềề c ứ p đềến vi ậ c các công vi ệ c c ệ a m ủ t t ộ ch ổ c ứ đ c ượ chu n hóa nh ẩ thềế nào Là v ư à m c ứ đ mà hành vi c ộ a nhân viền đ ủ c h ượ ư ng dâỹn b ớ i các quy ở tắếc và th t ủ c. Râết m ụ nh. Các t ạ ch ổ c đ ứ c chính th ượ c hoá có mô t ứ công vi ả c rõ r ệ
àng, vô sôế quy tắếc t ổ ch c, V ứ à đ c xác đ ượ nh r
ị õ ràng vềề các quy trình làm vi c. Ng ệ i lao đ ườ ng ít th ộ n tr ậ ng V ọ ềề nh ng gì ữ ph i làm, vềề vi ả c khi nào nó đ ệ c làm và các ượ h nó đ c
ượ làm. Tuy nhiền, khi vi c chính th ệ c ứ hóa còn thâếp,Nhân viền th n tr ậ ng h ọ n trong c ơ ách làm vi c ệ chính th c
ứ hóa đã đi kèm v i Các t ớ ch ổ c quan liều ứ