Chí tuyến là gì? Nội chí tuyến là gì? Ngoại chí tuyến là gì?

Chí tuyến là gì? Nội chí tuyến là gì? Ngoại chí tuyến là gì?
1. Chí tuyến được hiểu như thế nào?
Chí tuyến là thuật ngữ chỉ hai vĩ độ quan trọng nhất tại các khu vực cực Bắc và cực Nam của
hành tinh chúng ta. Cụ thể, chúng là những vĩ độ +23°26’22” và -23°26’22” so với đường xích
đạo Trái Đất. Đây là những điểm chủ chốt trên bản đồ địa lý của thế giới, đánh dấu ranh giới
giữa khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới. Chí tuyến không chỉ là các giới hạn địa lý, mà còn là
biểu tượng cho sự đan xen giữa hai thế giới khí hậu quan trọng này, tạo nên sự phong phú và
đa dạng của hệ sinh thái trên hành tinh chúng ta.
* Chí tuyến Bắc, còn được biết đến như là Bắc chí tuyến hoặc hạ chí tuyến, là một trong những
điểm quan trọng nhất trên bản đồ của Trái Đất. Đây không chỉ là một đường tuyến đơn thuần,
mà còn là biểu tượng của sự kỳ diệu và đa dạng trong cấu trúc địa lý của hành tinh chúng ta.
Được biết đến với tên gọi chí tuyến Cự Giải hoặc nhiệt tuyến Bắc giải, chí tuyến này vẫn dường
như hòa mình một cách hoàn hảo với vị trí của nó, nằm song song với đường xích đạo và chính
xác tại vĩ độ 23° 26' 22" bắc. Đây là một trong số ít những đặc điểm địa lý mà không chỉ dừng
lại ở vai trò của một con số trên bản đồ, mà còn chứa đựng sự kỳ bí và sức mạnh của tự nhiên,
gợi lên nhiều câu chuyện và điều bí ẩn về hành tinh mà chúng ta gọi là nhà.
Tên gọi chí tuyến Cự Giải hoặc nhiệt tuyến Bắc giải mang đậm dấu ấn văn hóa và kiến thức về
thiên văn của người phương Tây. Trong lịch sử, khi họ đặt tên cho nó, Mặt Trời thường được
liên kết với chòm sao Cự Giải, hay còn gọi là Bắc Giải, vì vào thời điểm hạ chí ở Bắc bán cầu,
Mặt Trời trực tiếp "đặt chân" lên đỉnh của chòm sao này tại vĩ tuyến nổi tiếng này. Tuy nhiên,
với sự thay đổi của thời gian và hiện tượng tuế sai, ngày nay, khi hạ chí diễn ra ở Bắc bán cầu,
Mặt Trời thường được quan sát trong chòm sao Song Tử. Điều này đánh dấu sự thay đổi trong
quan điểm và kiến thức thiên văn của con người, là một phần của sự tiến triển và khám phá
không ngừng của khoa học.
Nó là điểm vĩ độ cao nhất về phía bắc, nơi mà Mặt Trời có thể hiện diện trực tiếp trên đỉnh đầu
của người quan sát, tạo nên một trải nghiệm thiên nhiên độc đáo và lý thú. Phía bắc của chí
tuyến Bắc là nơi của vùng ôn đới Bắc bán cầu, nơi mà khí hậu và môi trường có những đặc
điểm riêng biệt, độc đáo khơi nguồn cho sự phát triển của cuộc sống và văn hóa. Chí tuyến
Nam, ở vĩ tuyến đối xứng về phía nam qua đường xích đạo, tạo ra một biên giới tương tự nhưng
ở bán cầu Nam. Phía nam của chí tuyến Nam là nơi của vùng ôn đới Nam bán cầu, với cảnh
quan và điều kiện tự nhiên đặc trưng khác biệt. Các khu vực nằm giữa phía nam của chí tuyến
Bắc và phía bắc của chí tuyến Nam được biết đến là khu vực nhiệt đới, nơi mà sự đa dạng sinh
học và môi trường làm sống động và phong phú. Đây là những vùng đất trù phú, nơi mà thiên
nhiên tạo ra những hình ảnh và huyền bí đầy ấn tượng.
* Chí tuyến Nam, hay còn được biết đến với các tên gọi như Đông chí tuyến, chí tuyến Ma Kết,
hoặc nhiệt tuyến Nam Dương, là một trong những điểm tiêu biểu nhất trong hệ thống địa lý
của Trái Đất. Tên gọi đa dạng này không chỉ là dấu hiệu của sự đa dạng văn hóa và kiến thức
thiên văn trên toàn cầu, mà còn là biểu tượng của sự phong phú và kỳ diệu trong cấu trúc của
hành tinh chúng ta. Chí tuyến Nam không chỉ đơn thuần là một điểm trên bản đồ, mà còn là
nguồn cảm hứng cho sự thám hiểm và khám phá, khiến cho nó trở thành một phần quan trọng
trong việc hiểu về thế giới xung quanh chúng ta.
Chí tuyến Nam, nằm sát ngang với đường xích đạo, chính xác tại vĩ tuyến 23° 26' 22" nam,
mang đến một trải nghiệm thiên nhiên tuyệt vời khi Mặt Trời có thể xuất hiện trực tiếp trên
đỉnh đầu của những người quan sát, đặc biệt là vào thời điểm tiết đông chí của Bắc bán cầu.
Chí tuyến này còn được biết đến với tên gọi Đông chí tuyến, vốn đánh dấu sự khởi đầu của
mùa đông và mang theo một hơi hướng của sự mới mẻ và tinh tế. Ngược lại, chí tuyến Bắc
nằm ở Bắc bán cầu, tạo ra một sự đối lập đặc biệt trong cấu trúc địa lý của hành tinh chúng ta.
Các vĩ độ ở phía nam của đường chí tuyến Nam thuộc về vùng ôn đới Nam bán cầu, nơi mà
khí hậu và môi trường đều có những đặc điểm riêng biệt, tạo ra một bức tranh thiên nhiên
phong phú và đa dạng. Các vĩ độ nằm giữa đường Đông chí tuyến Nam và đường chí tuyến
Bắc là những khu vực nhiệt đới, nơi mà sự sống và sự đa dạng sinh học vươn mình trong điều
kiện môi trường độc đáo và thú vị.
Chí tuyến này được biết đến với các tên gọi như Chí tuyến Ma Kết hoặc Nhiệt tuyến Nam
Dương, xuất phát từ thời kỳ người phương Tây đặt tên khoảng 2000 năm trước. Khi ấy, Mặt
Trời được liên kết với chòm sao Ma Kết (còn được gọi là sao Nam Dương), đặc biệt là vào thời
điểm tiết đông chí ở Bắc bán cầu. Tuy nhiên, trong thời đại hiện đại, Mặt Trời thường được
quan sát trong chòm sao Nhân Mã khi diễn ra tiết đông chí ở Bắc bán cầu, một sự thay đổi mà
chúng ta biết đến là hiện tượng tuế sai. Tên gọi "chí tuyến Nam" có nguồn gốc từ vị trí của nó
trên bán cầu Nam của Trái Đất, đó là lý do mà nó được gọi là chí tuyến Nam.
2. Hiểu thế nào về ngoại chí tuyến?
Ngoại chí tuyến là thuật ngữ mô tả các khu vực mà xa tới cực Bắc và cực Nam của Trái Đất,
từ chí tuyến Bắc và chí tuyến Nam cho đến các điểm cực tương ứng. Những vùng này thường
không nhận được ánh sáng mặt trời chiếu trực tiếp và thường xuyên bị bao phủ bởi băng và
tuyết, tạo nên một không khí băng giá và tuyết trắng muốt.
Khí hậu tại ngoại chí tuyến thường đặc trưng bởi sự lạnh giá, với nhiệt độ thấp và điều kiện
thời tiết khắc nghiệt. Trong mùa đông, nhiệt độ có thể giảm xuống rất thấp, thậm chí cảm nhận
được những gió băng cực lạnh từ các vùng cực. Các vùng này thường trải qua mùa đông dài
và lạnh giá, trong khi mùa hè lại ngắn và mát mẻ.
Ngoại chí tuyến cũng là nơi mà những hiện tượng thiên nhiên độc đáo và kỳ diệu thường xuyên
xảy ra, bao gồm sự di chuyển của băng tuyết và hiện tượng ánh sáng cực Bắc hoặc cực Nam.
Sự đa dạng sinh học cũng thường thấp ở những khu vực này do điều kiện khắc nghiệt, nhưng
vẫn có sự tồn tại của một số loài sinh vật đã thích nghi với môi trường khí hậu khắc nghiệt này.
3. Tìm hiểu về nội chí tuyến hiện nay
Khu vực nội chí tuyến là một phần của địa lý đặc biệt nằm giữa hai đường chí tuyến, tạo ra một
môi trường độc đáo và phong phú. Vùng này bắt đầu từ vĩ độ 23 độ 27 phút Nam và kéo dài
đến 23 độ 27 phút Bắc trên đường kinh tuyến của Trái Đất, đánh dấu sự giao thoa giữa hai
vùng khí hậu quan trọng: vùng ôn đới và nhiệt đới. Đây là một khu vực có sự kết hợp của các
yếu tố địa lý và khí hậu tạo ra một môi trường độc đáo cho sự phát triển của sự sống.
Nội chí tuyến thường được mô tả như một khu vực có nhiệt độ cao, độ ẩm lớn và mưa phổ
biến. Do cả hai mùa lạnh và mùa nóng đều không quá cực độ, nên nội chí tuyến thường có khí
hậu ổn định. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của rừng mưa nhiệt đới và sự
đa dạng sinh học phong phú.
Ngoài ra, nội chí tuyến cũng là nơi có thể xảy ra hiện tượng mặt trời ngã đứng (mặt trời ở trực
tuyến), khi mặt trời nằm trực tiếp trên đỉnh đầu vào một số ngày nhất định trong năm. Điều này
gây ra các hiện tượng như ngày dài và ngắn đột ngột tại các khu vực nội chí tuyến.