lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 Chương 3.2
Lý thuyết hành vi người tiêu dùng
Lý thuyết lợi ích và lựa chọn tiêu dùng tối ưu 1 1 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 1
LÖÏA CHOÏN PHOÁI HÔÏP TIEÂU DUØNG TOÁI ÖU Ngaân Giaù Toái ña hoaù lôïi ích saùch caû MUÏC ÑÍCH RAØNG BUOÄC Löïa choïn PHOÁI HÔÏP TOÁI ÖU 2 2 I. LÝ THUYẾT LỢI ÍCH 1. Khái niệm lợi ích
Lợi ích (hữu dụng) là một khái niệm trừu
tượng dùng trong kinh tế học ể chỉ sự thích
thú chủ quan, tính hữu ích, hoặc sự thỏa
mãn do tiêu dùng hàng hóa mà có. 3 2 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 3
Hai khái niệm c bản trong lý thuyết lợi ích TỔNG LỢI ÍCH LỢI ÍCH BIÊN ( TU ) ( MU ) 4 4 Toaøntheålôïiíchñaït ñöôïc khi tieâu duøng saûnphaåmnaøoñoù vôùi moät soá löôïng TOÅNG LÔÏI ÍCH nhaát ñònh trong moät khoaûng thôøi gian xaùc ñònh 5 3 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 5
LÔÏIÍCHBIEÂN:laØlôïiíchtaêngtheâmthuñöôïc
nhôøtieâuduøngtheâmmoätñônvòsaûnphaåm. MU = ∆TU/∆Q Nếu ∆Q = 1 thì: MUn+1 = TUn+1 n 6 6 SÔÛ THÍCH 7 4 lOMoAR cPSD| 48599919 SL TU 3/0 MU 1/2023 0 0 1 14 14 2 26 12 7 3 36 10 4 44 8 5 50 6 6 54 4 7 56 2 8 56 0 9 54 -2
Quy ước: 1 ơn vị lợi ích= 1 ơn vị tiền tệ
Nguyên tắc tiêu dùng tối ưu: MU = Pa TU MU 56 14 12 10 TU 8 6 4 14 MU = dd 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Q -2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Q 8 8
QUYLUAÄTLÔÏIÍCHBIEÂNGIAÛMDAÀN:lôïiích
bieâncuûanhöõngñônvòsaûnphaåmtieâuduø ng caøngveàsaucaønggiaûm 5 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 9 9
2 . Đường cầu của cá nhân
Nguyên tắc tiêu dùng tối ưu: MU = Pa Nếu Pa = 14 Qa = 1 Pa = 12 Qa = 2 . . . Pa = 2 Qa = 7 Pa = 0 Qa = 8 10 10
3. Đường cầu của thị trường Giá
Lượng cầu A Lượng cầu B Cầu thị trường 5 1,8 4,2 6 10 1,5 3,5 5 20 1,0 2,0 3 30 0,5 0 0 , 5 40 0,2 0 0 , 2 6 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 45 0 0 0 11 11
SUY RA ÑÖÔØNG CAÀU THÒ TRÖÔØNG TÖØ CAÙC ÑÖÔØNG CAÀU CAÙ NHAÂN P 0 P 1 P 2 Q Q 1 1 A Q 2 A B Q 2 B Q 1 Q 2
Ñöôøng caàu cuûa A Ñöôøng caàu cuûa B Ñöôøng caàu tịh tr ườ ng 12 12 4. THAËNG DÖ TIEÂU DUØNG
a. Thặng dư tiêu dùng của cá nhân 7 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 Giaù P x = 2 6 5 Thặng dư tiêu dùng của cá nhân 4 3 P = 2 2 1 2 3 4 5 6 Soá löôïng 13 13
Thặng dư tiêu dùng của cá nhân Giaù Thặng dư tiêu dùng của cá nhân P d Q Soá löôïng 14 14
b.Thặng dư tiêu dùng của thị trường 8 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023
Tổng thặng dư xã hội = TDTD + TDSX ( phúc lợi xã hội ) Giaù SS CS SW = CS + PS Pe PS DD Qe Soá löôïng 15 15
II. PHÂN TÍCH CÂN BẰNG TIÊU DÙNG BẰNG HÌNH HỌC Các giả ịnh:
- Tính bắc cầu của sở thích
- Nhiều ược thích hơn ít
- Người tiêu dùng luôn luôn muốn tối a hóa
lợi ích trong giới hạn thu nhập 16 9 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 16 Đường ẳng ích A Y Y 1 B MRS = - ∆Y/∆X Y C 2 ∆Y Y D 3 Y E F 4 ∆ X U 0 X X 1 X 2 X 3 X 4 1 17 10 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 17
Ty le thay the bieân giöõa 2 saû phaåm X ûva Y so löôïng phaåm ä la á saûn n Y ma ø ngöôøi saøng bo ñe co ø tieâu á duøng saü tö ø theâm 1 ñôn v X. n ø û å ù ò MRS = - ∆Y/∆X 18 18 Đường ẳng ích Ba ñaëc ñieåm : A Y 1. Doác xuoáng Y B 1 veà beân phaûi 3 Y C 2 U 2. Loài veà phía Y D U 3 2 E F Y4 goác truïc U 1 toïa ñoä 0 X1 X2 X3 X4 X 3. Khoâng caét nhau 19 11 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 19
Tại U: A ược ưa thích giống B
Tại U’: A ược ưa thích giống C
Suy ra B ược ưa thích giống Y
C, vậy các ường bàng quan C không thể cắt nhau B A U U’ 0 X 20 20
Mối quan hệ giữa MRS và lợi ích biên
∆TU = MUX.∆X + MUY.∆Y = 0 MUX/MUY = - ∆Y/∆X = MRS 12 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 21 21 M O Ä T S O Á D A Ï N G Ñ A Ë C B I E Ä T C U Û A Ñ Ö Ô Ø NG Ñ A Ú NG Í C H Pe Y p si Y C X oca X 1 . Hàng hóa 2 . Hàng hóa hoàn toàn thay thế hoàn toàn bổ sung 22 22 2 . ÑÖÔØNG NGAÂN SAÙCH PX .X + PY .Y = M HOAËC : P X X + M Y Y PY 13 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 23 23 Ñ Ö Ô Ø NG N G A Â N S A Ù C H Ñoä doác cuûa ñöôøng Y ngaân saùch laø : M /P Y P X K P Y I X M /P X 24 24 ÑÖÔØNG NGAÂN SAÙCH 14 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 ∆Y Y
Ý nghĩa của ộ dốc ĐNS? M /P Y A ∆Y B ∆X M /P X dY P X = = = ∆X dX PY X 25 15 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 25 Ñ Ö Ô Ø NG N G A Â N S A Ù C H D Ò C H C H U Y E Å N Y Y M/P M/P Y Y X M/P X M/P X X Thu nhaäp thay ñoåi Giaù thay ñoåi 26 26
3. PHOÁI HÔÏP TIEÂU DUØNG TOÁI ÖU Y A x Điểm cân bằng tiêu dùng Y 1 E U 3 x U 2 C U 1 X X 1 27 16 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 27
Tính chất iểm cân bằng tiêu dùng Tại E:
Độ dốc ường bàng quan = ộ dốc ường ngân sách P X ∆Y/∆X = P Y P MU X X = - ∆Y/∆X = MRS = P MU Y Y 28 28
Tính chất iểm cân bằng tiêu dùng PX =MUX = MRS Hay MUX =MUY P P Y MUY (1) PX Y (2) Mởrộng MU a =MUb = =MU z 17 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 Pa Pb Pz 29 29 Y 4. S UY ÑNS 2 RA ÑNS 1 ÑÖÔØNG Ñöôøng tieâu Y 1 E 1 CAÀU CAÙ E 2 duøng theo gia û Y 2 NHAÂN TÖØ U 2 U 1 ÑOÀ THÒ CAÂN X X X Gia 1 2 BAÈNG A ùP 1 TIEÂU P B 2 DUØN d X G 30 X X 1 2 X 30 Y Y E 1 1 E Y 2 2 U 2 U 1 X X X 1 2 18 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 Y2 < Y1 Y.Y giaûm
PXX.X taênggiaûm ED >1 31 31 Y 5 . Đường Engel Ñöôøng tieâu duøng theo thu nhaäp Y 2 E 2 Y 1 E 1 U 2 U 1 X 1 X 2 X M M Ñöôøng Engel 2 X laø haøng M 1 bình thöôøng X 1 X 2 X 32 32 19