lOMoARcPSD| 48599919
3/01/2023
1
Chương 3.2
Lý thuyết hành vi người tiêu
dùng
Lý thuyết li ích và la chn tiêu
dùng tối ưu
1
lOMoARcPSD| 48599919
3/01/2023
2
1
I. LÝ THUYT LI ÍCH
1. Khái nim li ích
Li ích (hu dng) là mt khái nim tru
ng dùng trong kinh tế hc ch s thích
thú ch quan, tính hu ích, hoc s tha
mãn do tiêu dùng hàng hóa mà có.
3
2
LÖÏA CHOÏN PHOÁI HÔÏP TIEÂU DUØNG TOÁI ÖU
MUÏC ÑÍCH
RAØNG BUOÄC
Ngaân
saùch
Giaù
caû
Löïa choïn
PHOÁI HÔÏP TOÁI ÖU
2
lOMoARcPSD| 48599919
3/01/2023
3
3
5
4
Hai khái nim c bn trong lý
thuyết li ích
TNG LI ÍCH
(
TU
)
LI ÍCH BIÊN
(
MU
)
4
TOÅNG LÔÏI ÍCH
Toaøntheålôïiíchñaït
ñöôïc
khi
tieâu
duøng
saûnphaåmnaøoñoù
vôùi moät soá löôïng
nhaát ñònh
trong moät khoaûng
thôøi gian xaùc ñònh
lOMoARcPSD| 48599919
3/01/2023
4
5
LÔÏIÍCHBIEÂN:laØlôïiíchtaêngtheâmthuñöôïc
nhôøtieâuduøngtheâmmoätñônvòsaûnphaåm.
MU = ∆TU/∆Q
Q = 1 thì:
MUn+1 = TUn+1 n
6
Nếu
6
SÔÛ
THÍCH
7
lOMoARcPSD| 48599919
3/01/2023
5
7
QUYLUAÄTLÔÏIÍCHBIEÂNGIAÛMDAÀN:lôïiích
bieâncuûanhöõngñônvòsaûnphaåmtieâuduø
ng caøngveàsaucaønggiaûm
SL
TU
MU
0
0
1
14
14
2
26
12
3
36
10
4
44
8
5
50
6
6
54
4
7
56
2
8
56
0
9
54
-2
8
Quy ước:
1
ơn vị lợi ích= 1 ơn vị tin t
Nguyên tc tiêu dùng tối ưu:
MU = Pa
56
TU
Q
Q
MU
14
MU = dd
TU
12
10
8
6
4
2
-2
1
2 3 4 5 6 7 8
9
2 3 4 5 6 7 8
9
1
14
8
lOMoARcPSD| 48599919
3/01/2023
6
9
9
2 . Đường cu ca cá nhân
Nguyên tc tiêu dùng tối ưu: MU = Pa
Nếu Pa = 14 Qa = 1 Pa = 12
Qa = 2
.
.
.
Pa = 2 Qa = 7
Pa = 0 Qa = 8
10
10
3. Đưng cu ca th trường
Giá
ng cu A
ng cu B
Cu th trường
5
1,8
4,2
6
10
1,5
3,5
5
20
1,0
2,0
3
30
0,5
0
0 , 5
40
0,2
0
0 , 2
lOMoARcPSD| 48599919
3/01/2023
7
45
0
0
0
11
11
4. THAËNG DÖ TIEÂU DUØNG
a. Thặng dư tiêu dùng của cá nhân
12
SUY RA ÑÖÔØNG CAÀU THÒ TRÖÔØNG TÖØ CAÙC
ÑÖÔØNG CAÀU CAÙ NHAÂN
Q
1
B
Q
2
B
Ñöôøng caàu cuûa B
Q
1
Q
2
Ñöôøng caàu th
tr
ườ
ng
P
0
P
1
P
2
Q
1
A
Q
2
A
Ñöôøng caàu cuûa A
12
lOMoARcPSD| 48599919
3/01/2023
8
13
b.Thặng dư tiêu dùng của th trường
13
P = 2
Giaù
5
4
3
6
1
6
Soá
löôïng
2 3 4 5
P
x
=
2
2
Thặng dư tiêu dùng
ca cá nhân
14
Giaù
P
Q
d
Soá löôïng
Thặng dư tiêu dùng của cá nhân
Thặng dư tiêu dùng
ca cá nhân
14
lOMoARcPSD| 48599919
3/01/2023
9
15
II. PHÂN TÍCH CÂN BNG TIÊU DÙNG
BNG HÌNH HC
Các gi nh:
- Tính bc cu ca s thích
- Nhiều ược thích hơn ít
- Người tiêu dùng luôn luôn mun ti a hóa
li ích trong gii hn thu nhp
16
15
Giaù
Pe
Qe
DD
Soá löôïng
SS
CS
PS
SW = CS + PS
Tng thặng dư xã hội = TDTD + TDSX
(
phúc li xã hi
)
lOMoARcPSD| 48599919
3/01/2023
10
16
Đưng ng ích
1
17
Y
1
Y
2
Y
3
Y
4
X
0
1
X
2
X
3
X
4
U
C
D
B
E
A
F
X
Y
X
Y
MRS = -
∆Y/∆X
lOMoARcPSD| 48599919
3/01/2023
11
17
Đưng ng ích
Ba ñaëc ñieåm :
1. Doác xuoáng
veà beân phaûi
3
2. Loài veà phía
goác truïc Y
4
toïa ñoä
0 X
1
X
2
X
3
X
4
X 3. Khoâng caét nhau
19
18
Ty
û
le
ä
thay
the
á
bieân
giöõa
2
saû
n
phaåm
X
va
ø
Y
la
ø
so
á
löôïng
saûn
phaåm
Y
ma
ø
ngöôøi
tieâu
duøng
saü
n
saøng
ø
bo
û
ñe
å
co
ù
theâm
1
ñôn
v
ò
X.
MRS = -
∆Y/∆X
18
Y
1
Y
2
Y
3
U
1
U
2
C
D
B
E
A
F
Y
U
lOMoARcPSD| 48599919
3/01/2023
12
19
Mi quan h gia MRS và li ích biên
TU = MU
X
.∆X + MU
Y
.∆Y = 0
MU
X
/MU
Y
= - ∆Y/∆X = MRS
20
B
Y
0
X
A
C
U
U’
Tại U: A ược ưa thích giống B
Tại U’: A ược ưa thích giống C
Suy ra B ược ưa thích giống
C, vậy các ường bàng quan
không th ct nhau
20
lOMoARcPSD| 48599919
3/01/2023
13
21
21
2 . ÑÖÔØNG NGAÂN SAÙCH
P
X
.X + P
Y
.Y = M
HOAËC :
P
X
X +
M
Y
Y PY
22
M
O
Ä
T
S
O
Á
D
A
Ï
N
G
Ñ
A
Ë
C
B
I
E
Ä
T
C
U
Û
A
Ñ
Ö
Ô
Ø
N
G
Ñ
A
Ú
N
G
Í
C
H
Y
X
Y
X
1
. Hàng hóa
hoàn toàn thay thế
2
. Hàng hóa
hoàn toàn b sung
Pepsi
Coca
22
lOMoARcPSD| 48599919
3/01/2023
14
23
23
ÑÖÔØNG NGAÂN SAÙCH
24
Ñ
Ö
Ô
Ø
N
G
N
G
A
Â
N
S
A
Ù
C
H
Y
M /P
Y
M /P
X
X
Ñoä doác cuûa ñöôøng
ngaân saùch laø :
P
X
P
Y
I
K
24
lOMoARcPSD| 48599919
3/01/2023
15
Y
dY P X
= = =
X dX P
Y
X
25
Y
M /P
Y
M /P
X
Ý nghĩa ca dốc ĐNS?
A
B
Y
X
lOMoARcPSD| 48599919
3/01/2023
16
25
3. PHOÁI HÔÏP TIEÂU DUØNG TOÁI ÖU
27
26
M/P
Y
Y
M/P
X
X
Y
M/P
Y
M/P
X
X
Ñ
Ö
Ô
Ø
N
G
N
G
A
Â
N
S
A
Ù
C
H
D
Ò
C
H
C
H
U
Y
E
Å
N
Thu nhaäp thay ñoåi
Giaù thay ñoåi
26
X
Y
U
3
U
2
U
1
E
A
C
Y
1
X
1
Đim cân bng
tiêu dùng
x
x
lOMoARcPSD| 48599919
3/01/2023
17
27
Tính cht im cân bng tiêu dùng
PX =MUX = MRS Hay MUX =MUY
PY MUY (1) PX
P
Y (2)
Mrng
MU a =MUb = =MU z
28
Tính cht im cân bng tiêu dùng
Ti E:
Độ dc ưng bàng quan = dốc ường ngân sách
∆Y/∆X =
P
X
P
Y
P
X
P
Y
=
-
∆Y/∆X = MRS =
MU
X
MU
Y
28
lOMoARcPSD| 48599919
3/01/2023
18
Pa Pb P
z
29
29
30
. SUY
4
RA
ÑÖÔØNG
CAÀU CAÙ
NHAÂN TÖØ
ÑOÀ THÒ
CAÂN
BAÈNG
TIEÂU
DUØN
G
Gia
ù
X
X
2
E
2
Ñöôøng tieâu
duøng theo gia
û
X
Y
Y
1
E
1
X
1
Y
2
X
2
P
1
P
2
X
1
X
U
1
U
2
A
B
d
ÑNS
2
ÑNS
1
30
X
Y
Y
1
Y
2
E
1
E
2
X
1
X
2
U
1
U
2
lOMoARcPSD| 48599919
3/01/2023
19
Y
2
< Y
1 Y
.Y giaûm P
X
X.X taênggiaûm
E
D
>1
31
31
32
Y
E
1
U
2
U
1
X
1
X
2
X
X
1
X
2
X
E
2
M
2
M
1
Ñöôøng Engel
X laø haøng
bình thöôøng
Ñöôøng tieâu duøng
theo thu nhaäp
Y
2
Y
1
M
5
. Đường Engel
32

Preview text:

lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 Chương 3.2
Lý thuyết hành vi người tiêu dùng
Lý thuyết lợi ích và lựa chọn tiêu dùng tối ưu 1 1 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 1
LÖÏA CHOÏN PHOÁI HÔÏP TIEÂU DUØNG TOÁI ÖU Ngaân Giaù Toái ña hoaù lôïi ích saùch caû MUÏC ÑÍCH RAØNG BUOÄC Löïa choïn PHOÁI HÔÏP TOÁI ÖU 2 2 I. LÝ THUYẾT LỢI ÍCH 1. Khái niệm lợi ích
Lợi ích (hữu dụng) là một khái niệm trừu
tượng dùng trong kinh tế học ể chỉ sự thích
thú chủ quan, tính hữu ích, hoặc sự thỏa
mãn do tiêu dùng hàng hóa mà có. 3 2 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 3
Hai khái niệm c bản trong lý thuyết lợi ích TỔNG LỢI ÍCH LỢI ÍCH BIÊN ( TU ) ( MU ) 4 4 Toaøntheålôïiíchñaït ñöôïc khi tieâu duøng saûnphaåmnaøoñoù vôùi moät soá löôïng TOÅNG LÔÏI ÍCH nhaát ñònh trong moät khoaûng thôøi gian xaùc ñònh 5 3 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 5
LÔÏIÍCHBIEÂN:laØlôïiíchtaêngtheâmthuñöôïc
nhôøtieâuduøngtheâmmoätñônvòsaûnphaåm. MU = ∆TU/∆Q Nếu ∆Q = 1 thì: MUn+1 = TUn+1 n 6 6 SÔÛ THÍCH 7 4 lOMoAR cPSD| 48599919 SL TU 3/0 MU 1/2023 0 0 1 14 14 2 26 12 7 3 36 10 4 44 8 5 50 6 6 54 4 7 56 2 8 56 0 9 54 -2
Quy ước: 1 ơn vị lợi ích= 1 ơn vị tiền tệ
Nguyên tắc tiêu dùng tối ưu: MU = Pa TU MU 56 14 12 10 TU 8 6 4 14 MU = dd 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Q -2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Q 8 8
QUYLUAÄTLÔÏIÍCHBIEÂNGIAÛMDAÀN:lôïiích
bieâncuûanhöõngñônvòsaûnphaåmtieâuduø ng caøngveàsaucaønggiaûm 5 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 9 9
2 . Đường cầu của cá nhân
Nguyên tắc tiêu dùng tối ưu: MU = Pa Nếu Pa = 14 Qa = 1 Pa = 12 Qa = 2 . . . Pa = 2 Qa = 7 Pa = 0 Qa = 8 10 10
3. Đường cầu của thị trường Giá
Lượng cầu A Lượng cầu B Cầu thị trường 5 1,8 4,2 6 10 1,5 3,5 5 20 1,0 2,0 3 30 0,5 0 0 , 5 40 0,2 0 0 , 2 6 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 45 0 0 0 11 11
SUY RA ÑÖÔØNG CAÀU THÒ TRÖÔØNG TÖØ CAÙC ÑÖÔØNG CAÀU CAÙ NHAÂN P 0 P 1 P 2 Q Q 1 1 A Q 2 A B Q 2 B Q 1 Q 2
Ñöôøng caàu cuûa A Ñöôøng caàu cuûa B Ñöôøng caàu tịh tr ườ ng 12 12 4. THAËNG DÖ TIEÂU DUØNG
a. Thặng dư tiêu dùng của cá nhân 7 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 Giaù P x = 2 6 5 Thặng dư tiêu dùng của cá nhân 4 3 P = 2 2 1 2 3 4 5 6 Soá löôïng 13 13
Thặng dư tiêu dùng của cá nhân Giaù Thặng dư tiêu dùng của cá nhân P d Q Soá löôïng 14 14
b.Thặng dư tiêu dùng của thị trường 8 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023
Tổng thặng dư xã hội = TDTD + TDSX ( phúc lợi xã hội ) Giaù SS CS SW = CS + PS Pe PS DD Qe Soá löôïng 15 15
II. PHÂN TÍCH CÂN BẰNG TIÊU DÙNG BẰNG HÌNH HỌC Các giả ịnh:
- Tính bắc cầu của sở thích
- Nhiều ược thích hơn ít
- Người tiêu dùng luôn luôn muốn tối a hóa
lợi ích trong giới hạn thu nhập 16 9 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 16 Đường ẳng ích A Y Y 1 B MRS = - ∆Y/∆X Y C 2 ∆Y Y D 3 Y E F 4 ∆ X U 0 X X 1 X 2 X 3 X 4 1 17 10 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 17
Ty le thay the bieân giöõa 2 saû phaåm X ûva Y so löôïng phaåm ä la á saûn n Y ma ø ngöôøi saøng bo ñe co ø tieâu á duøng saü tö ø theâm 1 ñôn v X. n ø û å ù ò MRS = - ∆Y/∆X 18 18 Đường ẳng ích Ba ñaëc ñieåm : A Y 1. Doác xuoáng Y B 1 veà beân phaûi 3 Y C 2 U 2. Loài veà phía Y D U 3 2 E F Y4 goác truïc U 1 toïa ñoä 0 X1 X2 X3 X4 X 3. Khoâng caét nhau 19 11 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 19
Tại U: A ược ưa thích giống B
Tại U’: A ược ưa thích giống C
Suy ra B ược ưa thích giống Y
C, vậy các ường bàng quan C không thể cắt nhau B A U U’ 0 X 20 20
Mối quan hệ giữa MRS và lợi ích biên
∆TU = MUX.∆X + MUY.∆Y = 0 MUX/MUY = - ∆Y/∆X = MRS 12 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 21 21 M O Ä T S O Á D A Ï N G Ñ A Ë C B I E Ä T C U Û A Ñ Ö Ô Ø NG Ñ A Ú NG Í C H Pe Y p si Y C X oca X 1 . Hàng hóa 2 . Hàng hóa hoàn toàn thay thế hoàn toàn bổ sung 22 22 2 . ÑÖÔØNG NGAÂN SAÙCH PX .X + PY .Y = M HOAËC : P X X + M Y Y PY 13 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 23 23 Ñ Ö Ô Ø NG N G A Â N S A Ù C H Ñoä doác cuûa ñöôøng Y ngaân saùch laø : M /P Y P X K P Y I X M /P X 24 24 ÑÖÔØNG NGAÂN SAÙCH 14 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 ∆Y Y
Ý nghĩa của ộ dốc ĐNS? M /P Y A ∆Y B ∆X M /P X dY P X = = = ∆X dX PY X 25 15 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 25 Ñ Ö Ô Ø NG N G A Â N S A Ù C H D Ò C H C H U Y E Å N Y Y M/P M/P Y Y X M/P X M/P X X Thu nhaäp thay ñoåi Giaù thay ñoåi 26 26
3. PHOÁI HÔÏP TIEÂU DUØNG TOÁI ÖU Y A x Điểm cân bằng tiêu dùng Y 1 E U 3 x U 2 C U 1 X X 1 27 16 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 27
Tính chất iểm cân bằng tiêu dùng Tại E:
Độ dốc ường bàng quan = ộ dốc ường ngân sách P X ∆Y/∆X = P Y P MU X X = - ∆Y/∆X = MRS = P MU Y Y 28 28
Tính chất iểm cân bằng tiêu dùng PX =MUX = MRS Hay MUX =MUY P P Y MUY (1) PX Y (2) Mởrộng MU a =MUb = =MU z 17 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 Pa Pb Pz 29 29 Y 4. S UY ÑNS 2 RA ÑNS 1 ÑÖÔØNG Ñöôøng tieâu Y 1 E 1 CAÀU CAÙ E 2 duøng theo gia û Y 2 NHAÂN TÖØ U 2 U 1 ÑOÀ THÒ CAÂN X X X Gia 1 2 BAÈNG A ùP 1 TIEÂU P B 2 DUØN d X G 30 X X 1 2 X 30 Y Y E 1 1 E Y 2 2 U 2 U 1 X X X 1 2 18 lOMoAR cPSD| 48599919 3/01/2023 Y2 < Y1 Y.Y giaûm
PXX.X taênggiaûm ED >1 31 31 Y 5 . Đường Engel Ñöôøng tieâu duøng theo thu nhaäp Y 2 E 2 Y 1 E 1 U 2 U 1 X 1 X 2 X M M Ñöôøng Engel 2 X laø haøng M 1 bình thöôøng X 1 X 2 X 32 32 19