Chương 5 - Chương văn hóa doanh nghiệp - Văn hóa kinh doanh và tinh thần khởi nghiệp (EM1180) | Trường Đại học Bách khoa Hà Nội

Câu 2:
Văn hóa doanh nghiệp được hiểu là một hệ thống hữu cơ các giá trị, các chuẩn mực, các quan niệm
và hành vi do các thành viên trong doanh nghiệp đó sáng tạo và tích luỹ trong quá trình tương tác
với môi trường bên ngoài và hội nhập bên trong tổ chức Câu 3:
Các cấp độ văn hóa doanh nghiệp:
Cấp độ thứ nhất (biểu trưng trực quan – hữu hình): Các quá trình và cấu trúc hữu hình
Kiến trúc, cách bài trí, công nghệ, sản phẩm
Cơ cấu tổ chức các phòng ban của doanh nghiệp
Các văn bản quy định nguyên tắc hoạt động của doanh nghiệp
Lễ nghi và lễ hội hàng năm
Các biểu tượng, logo, slogan, khẩu hiệu, tài liệu quảng cáo của doanh nghiệp Ngôn
ngữ, cách ăn mặc, cách biểu hiện cảm xúc. Những huyền thoại, câu chuyện về doanh nghiệp
Hình thức mẫu mã sản phẩm
Thái độ cung cách ứng xử của các thành viên
Cấp độ thứ hai (biểu trưng phi trực quan – vô hình): những giá trị được tuyên bố:
Là những giá trị được công bố, một bộ phận của văn hoá doanh nghiệp: các quy định, nguyên
tắc, triết lý, mục tiêu, chiến lược hoạt động. Thực hiện chức năng hướng dẫn cho các nhân viên trong
doanh nghiệp cách thức đối phó với các tình huống cơ bản và rèn luyện cách ứng xử cho các nhân viên
mới trong môi trường cạnh tranh.
Cấp độ thứ ba: Những quan niệm chung (những niềm tin, nhận thức, suy nghĩ và tình cảm có tính
vô thức, mặc nhiên được công nhận trong doanh nghiệp)
Trong bất kỳ hình thức văn hoá nào (văn hoá dân tộc, văn hoá kinh doanh, văn hoádoanh nghiệp…)
cũng đều có các quan niệm chung, được tồn tại trong thời gian dài, chúng ăn sâu vào trong tâm trí của
hầu hết tất cả các thành viên thuộc nền văn hoá đó và trở thành điều mặc nhiên được công nhận Câu 4:
Các yếu tố ảnh hưởng đến văn hóa doanh nghiệp bao gồm nhiều khía cạnh khác nhau, từ nội bộ bên
trong doanh nghiệp đến yếu tố bên ngoài môi trường kinh doanh. Dưới đây là một số yếu tố chính và ví dụ minh họa:
Giá trị và triết lý của người sáng lập:
Ví dụ: Steve Jobs của Apple luôn nhấn mạnh vào sự sáng tạo và sự hoàn hảo, điều này đã trở thành
một phần không thể thiếu của văn hóa doanh nghiệp Apple.
Phong cách lãnh đạo:
Ví dụ: Một công ty có lãnh đạo theo phong cách dân chủ sẽ khuyến khích sự tham gia và đóng góp ý
kiến từ nhân viên, trong khi một công ty với lãnh đạo độc đoán có thể tạo ra môi trường làm việc căng thẳng và ít sáng tạo.
Chính sách và quy trình của công ty:
Ví dụ: Google nổi tiếng với các chính sách linh hoạt như thời gian làm việc tự do và hỗ trợ phát
triển cá nhân, tạo nên một văn hóa doanh nghiệp sáng tạo và cởi mở.
Môi trường làm việc:
Ví dụ: Các công ty như Facebook và Amazon đầu tư rất nhiều vào không gian làm việc hiện đại,
tiện nghi nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho nhân viên làm việc và sáng tạo.
Quy mô và cơ cấu tổ chức:
Ví dụ: Một công ty khởi nghiệp nhỏ thường có văn hóa làm việc linh hoạt, dễ thay đổi và không
theo khuôn khổ, trong khi một tập đoàn lớn thường có cơ cấu tổ chức phức tạp và chặt chẽ hơn.
Nhóm làm việc và động lực nhân viên:
Ví dụ: Một nhóm làm việc đoàn kết và có tinh thần đồng đội cao sẽ thúc đẩy văn hóa hợp tác và hỗ trợ lẫn nhau.
Yếu tố văn hóa, xã hội và quốc gia:
Ví dụ: Các công ty Nhật Bản như Toyota có văn hóa doanh nghiệp rất coi trọng sự tôn trọng, kỷ
luật và tinh thần làm việc nhóm, điều này phản ánh văn hóa xã hội Nhật Bản.
Thị trường và ngành công nghiệp:
Ví dụ: Các công ty trong ngành công nghệ thông tin như Microsoft hay Amazon có xu hướng áp
dụng văn hóa đổi mới và sáng tạo để cạnh tranh trong thị trường biến đổi nhanh chóng.
Lịch sử và truyền thống của công ty:
Ví dụ: Công ty General Electric có lịch sử lâu đời và truyền thống mạnh mẽ về sự đổi mới, đã
tạo nên một văn hóa doanh nghiệp hướng tới sáng tạo và phát triển không ngừng.
Những yếu tố trên tương tác với nhau và cùng nhau hình thành nên văn hóa đặc trưng của mỗi doanh nghiệp. Câu 5:
Văn hóa doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển bền vững của doanh nghiệp
thông qua một số khía cạnh sau:
Tăng cường sự cam kết và trung thành của nhân viên:
Một văn hóa doanh nghiệp tích cực tạo động lực và cảm hứng cho nhân viên, giúp họ cảm thấy
gắn bó và trung thành với công ty. Điều này giảm tỷ lệ thay đổi nhân sự và giữ chân được các tài năng quan trọng.
Cải thiện hiệu suất làm việc:
Văn hóa doanh nghiệp mạnh mẽ và tích cực thúc đẩy sự sáng tạo, đổi mới và hiệu suất làm việc
của nhân viên. Khi nhân viên cảm thấy thoải mái và được khuyến khích phát huy ý tưởng, năng
suất và chất lượng công việc sẽ được nâng cao.
Xây dựng uy tín và hình ảnh doanh nghiệp:
Một văn hóa doanh nghiệp tích cực và đạo đức giúp xây dựng và duy trì uy tín, hình ảnh tốt đẹp
trong mắt khách hàng, đối tác và cộng đồng. Điều này tạo ra lòng tin và sự ủng hộ từ các bên liên
quan, đóng góp vào sự phát triển bền vững.
Tạo nền tảng cho sự phát triển dài hạn:
Văn hóa doanh nghiệp định hình các giá trị, quy tắc ứng xử và triết lý hoạt động, tạo nên nền
tảng vững chắc cho sự phát triển dài hạn. Nó giúp doanh nghiệp duy trì định hướng và tầm nhìn,
ngay cả khi phải đối mặt với các thay đổi và thách thức từ môi trường bên ngoài.
Thu hút và giữ chân nhân tài:
Một môi trường làm việc với văn hóa doanh nghiệp tích cực là yếu tố quan trọng thu hút và giữ
chân nhân tài. Những người lao động xuất sắc thường tìm kiếm nơi làm việc mà họ cảm thấy
được tôn trọng, phát triển và đóng góp ý nghĩa.
Thúc đẩy sự đoàn kết và hợp tác:
Văn hóa doanh nghiệp mạnh mẽ tạo ra môi trường làm việc hòa thuận, khuyến khích sự đoàn kết
và hợp tác giữa các nhân viên. Điều này giúp tăng cường hiệu quả làm việc nhóm và tạo ra các
giải pháp sáng tạo cho các vấn đề kinh doanh. Câu 6:
- Có 4 mô hình văn hóa doanh nghiệp:
Mô hình văn hóa gia đình: Là mô hình nhân văn, mối quan hệ trực tiếp gần gũi nhưng có thứ bậc
trên dưới như trong gia đình. “Người cha” là người giàu kinh nghiệm và có quyền hành lớn đối
với “con cái”, đặc biệt là khi chúng còn nhỏ. Trong mô hình văn hóa doanh nghiệp gia đình, mối
quan hệ giữa các thành viên trực tiếp gần gũi nhưng có thứ bậc trên dưới, như trong gia đình. Áp
dụng : Ai Cập, Italia, Singapore, Bắc Triều Tiên, Tây Ban Nha và điển hình là Nhật Bản
Mô hình tháp Effel: Tháp có độ dốc đứng, cân đối, thu hẹp ở đỉnh và nới rộng ở đáy, chắc chắn,
vững chãi. Giống như một bộ máy chính thống, đây thực sự là biểu tượng cho thời đại cơ khí.
Ngay cả cấu trúc của nó cũng quan trọng hơn chức năng.
Áp dụng : Các doanh nghiệp lâu đời ở Châu Âu.
Mô hình tên lửa dẫn đường: Mục tiêu là nhân tố căn bản đối với mô hình tên lửa điều khiển. Mọi
thứ được thực hiện để giữ vững ý định chiến lược và đạt được mục tiêu. Mỗi người đều biết rõ
công việc của mình và thù lao của họ được trả theo kết quả đóng góp thực tế. Áp dụng : Các
công ty phần mềm và quảng cáo.
Mô hình lò ấp trứng: Mô hình văn hóa lò ấp trứng dựa trên quan điểm về cơ cấu tổ chức không
quan trọng bằng sự hoàn thiện cá nhân. Nếu tổ chức tỏ ra rộng lượng, chúng nên là những cái nôi
cho sự tự thể hiện và tự hoàn thiện.
Áp dụng : công ty mới ở Thung lũng Silicon, Canifornia, Scotlen
- Có 10 giai đoạn hình thành văn hóa doanh nghiệp:
Tìm hiểu môi trường và các yếu tố ảnh hưởng đến chiến lược doanh nghiệp trong tương lai
Xác định đâu là giá trị cốt lõi làm cơ sở cho thành công.
Xây dựng tầm nhìn mà doanh nghiệp sẽ vươn tới
Đánh giá văn hóa hiện tại,xác định những yếu tố văn hoá nào cần thay đổi và kết hợp với chiến lược phát triển DN
Làm thế nào để thu hẹp khoảng cách giữa những giá trị chúng ta hiện có và những giá trị chúng ta mong muốn.
Xác định vai trò của lãnh đạo trong việc dẫn dắt thay đổi văn hóa
Soạn thảo một kế hoạch hành động bao gồm các mục tiêu hoạt động, thời gian, điểm mốc và trách nhiệm cụ thể
Phổ biến nhu cầu thay đổi, kế hoạch hành động và động viên tinh thần, tạo động lực cho sự thay đổi
Nhận biết các trở ngại và nguyên nhân từ chối thay đổi và xây dựng các chiến lược để đối phó
Thể chế hóa, mô hình hóa và củng cố sự thay đổi văn hóa.