Chương 8 Giao tiếp nơi làm việc - Môn Kinh tế vĩ mô - Đại Học Kinh Tế - Đại học Đà Nẵng
Résumé của bạn (một giới thiệu về học vấn, công việc trong quá khứ và những năng lực khác của ứng viên) tổng kết li ̣ch sử của bạn và những năng lực cho một công việc. Résumé tốt nhất ược thiết kế ể hiển thi ̣ học vấn và kinh nghiệm công việc của bạn ã ược chuẩn bi ̣ cho một việc làm cụ thể như thế nào. Tài liệu giúp bạn tham khảo ôn tập và đạt kết quả cao. Mời bạn đọc đón xem!
Preview text:
lOMoARcPSD| 49220901 CHƯƠNG 8
GIAO TIẾP NƠI LÀM VIỆC 8.1
Hãy tự dựa vào iều tốt nhất của ba ̣n ể tiến lên 8.2
Chuẩn bi ̣résumé/CV của ba ̣n 8.2.1 Đô ̣ dài 8.2.2 Hình thức 8.2.3 Nô ̣i dung
8.2.4 Những résumé ồ họa và sáng ta ̣o
8.2.5 Những résumé xã hô ̣i 8.3
Viết các thư xin viê ̣c và các email thăm dò tin tức 8.3.1 Các thư xin việc
8.3.2 Các email thăm dò tin tức 8.4
Chuẩn bi ̣cho phỏng vấn xin viê ̣c làm
8.4.1 Nghiên cứu tổ chức
8.4.2 Luyện tập các câu hỏi phỏng vấn
8.4.3 Quản lý mô ̣t phỏng vấn bằng Video hay iện thoa ̣i
8.4.4 Chuẩn bi ̣ những câu hỏi của chính ba ̣n
8.4.5 Lựa chọn trang phu ̣c ể thành công 8.5
Làm chủ bản thân trong phỏng vấn 8.6
Theo sát quá trình tuyển du ̣ng 8.7
Luyê ̣n tâ ̣p nghi thức xã giao trong kinh doanh
8.7.1 Gă ̣p gỡ và chúc mừng 8.7.2 Ăn trong kinh doanh 8.7.3 Tă ̣ng quà
8.7.4 Quản lý danh tiếng trực tuyến của ba ̣n
8.7.5 Làm việc trong văn phòng 8.8
Tổng kết chương
Mu ̣c tiêu chương:Sau khi học xong chương này, người học có thể
1, Viết và i ̣nh da ̣ng mô ̣t résumé/CV
2, Viết mô ̣t thư xin việc hoă ̣c email thăm dò.
3, Thể hiện bản thân tốt trong suốt cuô ̣c phỏng vấn việc làm
4, Theo dõi suốt toàn bô ̣ quá trìnhtuyển chọn
5, Thực hành ươ ̣c nghi thức xã giao trong kinh doanh nơi làm việc Giới thiê ̣u chương 1 lOMoARcPSD| 49220901
Tuyển du ̣ng xã hội ta ̣i IHG
Các công ty ang nắm bắt cách mới nhất ể tìm các ứng viên - ó là dựa vào online. Tuyển du ̣ng
thông qua ma ̣ng xã hô ̣i (Social recruiting) ang gia tăng, và Inter-Continental Hotel Group (IHG)
ang có ầy ủ lơ ̣i thế của xu hướng này. Các công ty tìm kiếm các ứng viên trên các ma ̣ng xã hô ̣i
báo cáo những lơ ̣i ích áng kể.Với chỉ 21% người lao ô ̣ng tích cực tìm kiếm việc làm mới, tuyển
du ̣ng thông qua ma ̣ng xã hô ̣i có thể mang la ̣i nhiều hơn 52% các ơn xin việc cho các vi ̣ trí mở
và hơn 48% lời giới thiệu. Ngoài ra, 57% các nhà tuyển du ̣ng người tuyển du ̣ng trực tuyến nói
rằng khả năng cải thiện công ty xây dựng thương hiệu. Những lơ ̣i ích này là phù hơ ̣p với bốn
mu ̣c tiêu IHG cho những nỗ lực tuyển du ̣ng qua ma ̣ng xã hô ̣i của nó:
• Nâng cao nhận thức ối với thương hiệu sử du ̣ng lao ô ̣ng của chúng tôi
• Tăng sự tương tác giữa các ồng nghiệp của chúng tôi
• Đă ̣t chúng tôi vào vi ̣ trí người sử dụng lao ô ̣ng có nhiều quyền lựa chọn
• Tất yếu dẫn ến nhiều ứng viên hơn và chúng tôi thuê người lao ô ̣ng có chất lượng tốt hơn
Michael Blanding, người quản lý tuyển du ̣ng phương tiện truyền thông a phương tiện mới IHG
cho châu Á, Trung Đông và châu Phi, cũng như quản lý các quan hệ a ̣i học, sau a ̣i học của
công ty, ã phát triển mô ̣t chiến lươ ̣c tiếp cận các mu ̣c tiêu này. Sau khi phân tích ô ̣c giả, xác
i ̣nh các ví du ̣ về các công ty ang thành công bằng tuyển du ̣ng qua ma ̣ng xã hô ̣i,Blanding ã khởi
ô ̣ng mô ̣t kế hoa ̣ch toàn diện ể thu hút nhân viên tương lai.Ngoài hồ sơ LinkedIn, Facebookvà
Twitter feed, IHG có mô ̣t “Careers” blog(hiển thi ̣ ở ây), nơi các nhân viên gửinhững câu chuyện 2
Tài liệu học tập Chương 8 - GTKD - AUN2019 lOMoARcPSD| 49220901
về kinh nghiệm của họ làm việc cho công ty. Những câu chuyện cho các nhân viên tương lai
mô ̣t cái nhìn ban ầu tay vào những gì có thể thích ể phát triển nghề nghiệpta ̣i IHG.
Với các công ty như IHG tìm kiếm ứng viên hàng ầu trên các ma ̣ng xã hô ̣i, công ty trả tiền ể
phát triển mô ̣t giới thiệu trực tuyến iều này sẽ giúp ba ̣n nhận ra công ty.
8.1 Hãy tự dựa vào iều tốt nhất của ba ̣n ể bước tiếp
Xin việc -là công việc òi hỏi ba ̣n ă ̣t toàn bô ̣ các kỹ năng giao tiếp của ba ̣n cho việc kiểm tra.
Đây là cơ hô ̣i của ba ̣n ể gây ấn tượng với nhà tuyển du ̣ng và cha ̣m vào mơ ước nghề nghiệp
của ba ̣n. Vì công ty nhận nhiều résumé/CV cho mỗi vi ̣ trí tuyển du ̣ng mở, nên bằng cách nào
ba ̣n tự giới thiệu bản thân trong suốt quá trình tuyển chọn ứng viên sẽ quyết i ̣nh ba ̣n ươ ̣c chọn hay không?
Thông thường, mô ̣t công ty sẽ thực hiện theo mô ̣t tiến trình lựa chọn như những gì thể hiện
trong hình 1. Tất nhiên, tiến trình này thay ổi theo từng công ty và từng vi ̣ trí, nhưng ây là
những bước thông thường từ khi mô ̣t công ty xác i ̣nh nhu cầu tuyển du ̣ng ến khi mô ̣t nhân viên
mới bắt ầu công việc. Trong suốt tiến trình này, ba ̣n ang ă ̣t tự iều tốt nhất của ba ̣n ể bước tiếp
và nếu tiến trình tốt, ba ̣n sẽ giao tiếp liên tu ̣c với người sử du ̣ng lao ô ̣ng tương lai của ba ̣n. 3 lOMoARcPSD| 49220901
Hình 1. Qui trình tuyển du ̣ng ứng viên 4
Tài liệu học tập Chương 8 - GTKD - AUN2019 lOMoARcPSD| 49220901
8.2Chuẩn bi ̣résumé của ba ̣n
Résumé của ba ̣n (mô ̣t giới thiệu về học vấn, công việc trong quá khứ và những năng lực khác
của ứng viên) tổng kết li ̣ch sử của ba ̣n và những năng lực cho mô ̣t công việc. Résumé tốt nhất
ược thiết kế ể hiển thi ̣ học vấn và kinh nghiệm công việc của ba ̣n ã ược chuẩn bi ̣ cho mô ̣t việc
làm cu ̣ thể như thế nào.
Mu ̣c ích của résumé là ể giúp ba ̣n mô ̣t cuô ̣c phỏng vấn, và mu ̣c ích của các phỏng vấn là ể giúp
ba ̣n có ươ ̣c mô ̣t công việc. Ba ̣n sẽ không có khả năng ươ ̣c tuyển du ̣ng chỉ dựa trên résumé,
nhưng thư và résumé xin việc của ba ̣n sẽ ă ̣t ba ̣n ở vi ̣ trí khác với hàng ngàn người xin việc tiềm
tàng.Hơn 2500 nhà tuyển du ̣ng ta ̣i Hoa Kỳ và Canada ã ươ ̣c hỏi về những résummé làm họ bực
mình (pet peeves). 10 lỗi hay pha ̣m nhất trong hình 2 và sau ó là lời khuyên tốt ể tránh khi
chuẩn bi ̣ résumé của ba ̣n.
Hình 2: Top 10 các lỗi của Résumé làm các nhà tuyển du ̣ng bực mình 1.
Mắc lỗi về chính tả, ánh máy và ngữ pháp 2.
Quá nhiều nhiệm vu ̣ theo nhiều hướng - theo kiểu mô tả công việc, thiếu giải thích
những thành tích liên quan ến ứng viên ối với công việc xác i ̣nh 3.
Thiếu ngày tháng hoă ̣c ngày tháng không chính xác 4.
Thiếu thông tin liên la ̣c, thiếu hoă ̣c i ̣a chỉ email không chính xác hoă ̣c không chuyên nghiệp 5.
Không có hình thức ẹp (các hô ̣p, các biểu bảng, các header và footer, vv 6.
Được bố cu ̣c theo chức năng công việc và người sử du ̣ng lao ô ̣ng thấy trái ngược với thời gian 7. Viết dài hơn hai trang 8.
Có những oa ̣n văn dài, kém - không có iểm nhấn 9.
Không ủ tiêu chuẩn vào các vi ̣ trí tuyển du ̣ng
10. Không có sự liên quan giữa các thông tin cá nhân với công việc 5 lOMoARcPSD| 49220901
Ngoài những sai lầm này, mô ̣t trong những sai lầm tồi tệ nhất ba ̣n có thể gây ra trên résumé
của ba ̣n là nói dối về kinh nghiệm hoă ̣c quá trình học tập của ba ̣n. Nói dối là phổ biến nhưng
có những hậu quả nghiêm trọng. 49% các nhà quản tri ̣ ã báo về gă ̣p những dối trá trong résumé,
và 57% trong số này ngay lập tức bác bỏ các ứng cử viên.
Trang web nghề nghiệp CareerBuilder.com ã ề nghi ̣ các nhà quản tri ̣ tuyển du ̣ng ể "chia
Hình 3: Những lời dối trá khó quên và thái quá
1, Viết là mô ̣t thành viên của gia ình nổi tiếng
2, Đưa ra mô ̣t tên trường nhưng thực ra không tồn ta ̣i trường ó
3, Nô ̣p mô ̣t bản Résumé dán ảnh người khác
4, Viết là thành viên của mô ̣t tổ chức lớn
5, Viết là trước ây ã làm việc cho mô ̣t nhà tuyển du ̣ng nào ó nhưng thực ra không có
6, Viết là CEO của mô ̣t công ty trong khi giờ la ̣i là mô ̣t nhân viên theo giờ
7, Kể ra kinh nghiệm trong quân ô ̣i với thời iểm ngày tháng trước ngày tháng anh ta ươ ̣c sinh ra
8, Đưa ra những mẫu/loa ̣i công việc mà người phỏng vấn thực sự ã làm
9, Khai sai quốc ti ̣ch (khai là người Tây ban nha trong khi là người Canada)
10, Nói là mô ̣t cầu thủ bóng chày chuyên nghiệp
sẻ những lời dối trá áng nhớ hay là thái quá nhất trên các résumé". Hình 3 hiển thi ̣ iều này.
Mă ̣c dù hầu hết các ré su mé là truyền thống, trong phần này, chúng ta sẽ khám phá các résumé
sáng ta ̣o nhiều hơn và các résumé xã hô ̣i. 8.2.1 Độ dài
Mô ̣t résumé của ba ̣n nên dài thế nào? Ba ̣n hãy nghĩ xem nhà tuyển du ̣ng mất khoảng bao nhiêu
thời gian ể xem xét mô ̣t résumé: khoảng 60 giây. Cân nhắc dành bao nhiêu thời gian và năng 6
Tài liệu học tập Chương 8 - GTKD - AUN2019 lOMoARcPSD| 49220901
lượng ể ba ̣n hoàn thiện résumé có vẻ như là vô lý, nhưng ây là thời gian ể nhà tuyển du ̣ng có
kinh nghiệm nhanh chóng quyết i ̣nh xem ba ̣n có ủ tiêu chuẩn tối thiểu cho công việc?
Hầu hết các nhà tuyển du ̣ng thích résumé chỉ có mô ̣t trang ối với các sinh viên hoă ̣c sinh viên
mới tốt nghiệp. Tuy nhiên, giờ ây, résumé dài hai trang ang trở nên ươ ̣c chấp nhận. Nếu ba ̣n ã
có kinh nghiệm làm việc vài năm và ang xin vi ̣ trí cao hơn ba ̣n có thể viết thêm và résumé sẽ dài hai trang.
Viết mô ̣t bản résumé mô ̣t trang không có nghĩa là nhét tất cả các thông tin dành cho hai trang
vào mô ̣t trang. Résumé của ba ̣n nên có sức thu hút và có thể dễ ọc nó như hình 4: 7 lOMoARcPSD| 49220901 HỌC VẤN
S ử d ụ ng m ộ t c á ch b à i tr í đơn giả n, c ó thng ti n
liŒn h ệ v à m ột đi ̣ a ch ỉ
Morain Valley Community College, Palos Hills, IL email chuyŒn nghi ệp
• Bằng cao đẳng khoa học, ĐBQ 3.8, kỳ vọng tốt nghiệp năm 2015
B ắ t đà u v ớ i n ề n t ả ng h ọ c v ấ n
• Danh sách sinh viŒn có thành ti ́ch cao trong tất cả các học kỳ
ph ù h ợ p v ớ i SV m ớ i t ố t nghi ệ p
• Tín chỉ: kinh doanh quốc tế, cở sở về kế toán, toán kinh doanh, kế
toán tài chi ́nh, ứng dụng tin học vào kế toán
L à m n ổ i b ậ t kinh nghi ệ m để gy kh á c bi ệ t s ự
Sinh viŒn quốc tế ở Trường American International University ở
ứ ng c ử c ủ a anh ta
Rome, chương trình trung học, hè 2013
• Sống với gia đình chủ nhà trong 3 tuần
• Đã học m n tiếng Ý và nhập m n quản trị kinh doanh
S ử d ụ ng c á ch nh ấ n m ạ nh tiŒu
đề , điề u n à y l à quan tr ọ ng VIỆC LÀM
Morain Valley Community College
Trợ lý giảng dạy, ứng dụng tin học vào kế toán, 2014-nay
• Hỗ trợ giáo sư phân loại 150 bài thuyết trình mỗi kỳ
Ch ọ n cng vi ệ c bÆn th ờ i gian
• LŒn li ̣ch gặp tại văn phòng đối với sinh viŒn phø h ợ p để m t ả cÆc kinh nghi ệ m c liŒn quan
• Giúp đỡ sinh viŒn gặp những khó khăn trong khóa học
Kế toán bất động sản, 208-2015
• Xử lý tất cả các khoản phải trả: thuế, những món nợ và các hóa đơn hàng tháng
• Giữ nhật ký tiền mặt cho nhiều loại khác nhau Trnh by cÆc k ỹ năng có liên
quan, phø h ợ p v S ở thch (tøy
• Xử lý và gửi tiền cho thuŒ ch ọ n)
• Giữ sổ cái kế toán và giải quyết các báo cáo với ng n hàng
• Làm các báo cáo cụ thể với các bŒn tham gia và các nhà đầu tư KHÁC
• C ng chứng viŒn, State of Illinois
• Thành thạo Word, Excel và Outlook
• Thành thạo tiếng Ý
• Thi ́ch ghita, tennis, máy bay m hình 8
Tài liệu học tập Chương 8 - GTKD - AUN2019 lOMoARcPSD| 49220901
Hình 4. Một ví du ̣ Resumé
Để ngắn gọn, résumé của ba ̣n chỉ bao gồm những gì là phù hợp nhất với công việc thực tế và
bằng ngôn ngữ ngắn gọn. Ví du ̣ như ba ̣n thực sự cần có kinh nghiệm là thành viên trong ô ̣i ồng
ca của trường trung học không? Điều này có lẽ quan trọng ối với ba ̣n, nhưng có lẽ ba ̣n có nhiều
liên quan ến kinh nghiệm gần ây hơn. Những ví du ̣ trước và sau trong hình5 mô tả các kinh
nghiệm của ba ̣n mô ̣t cách ngắn gọn. Hãy xem la ̣i cả hai loa ̣i ví du ̣ này sử du ̣ng những nguyên
tắc từ chương 4, sửa la ̣i oa ̣n văn sử du ̣ng những nguyên tắc từ chương 5 sẽ tiết kiệm không
gian résumésao cho có giá tri ̣.
Hình 5: Sử du ̣ng ngôn ngữ ngắn go ̣n TRƯỚC SAU
Đã tạo ra sự thay đổi về quản lý với
các cửa hàng bán lẻ của công ty để
tạo ra thay đổi đáng kể về doanh thu.
Quản lý cửa hàng về sản xuất và
Sự thay đổi cũng bao hàm cả giám sát doanh thu với 3 phụ tá 3 phụ tá TRƯỚC SAU
Có tinh thần trách trách nhiệm một Đã thiết kế, phát triển và chuyển
cách đáng tin cậy đối với những
giao vài chương trình huấn luyện nh
chương trình huấn luyện nh n viŒn n viŒn mới.
mới về thiết kế, phát triển vào giao nhận
Mă ̣t khác, không ươ ̣c ta ̣o ra mô ̣t résumé quá ngắn. Mô ̣t résumé không ầy mô ̣t trang làm nổi bật
sự thiếu kinh nghiệm của ba ̣n. Nếu ba ̣n không có nhiều việc trong quá khứ thì phải liệt kê chi
tiết hơn về những kinh nghiệm ba ̣n ã có, liệt kê các môn học của ba ̣n và viết nhiều hơn về 9 lOMoARcPSD| 49220901
những hoa ̣t ô ̣ng ngoa ̣i khóa. Ba ̣n cũng có thể sử du ̣ng phông chữ lớn hơn mô ̣t chút, khoảng
cách nhiều hơn và chú trọng thiết kế nhiều hơn mô ̣t cách có lý.
8.2.2 Hình thức résumé
Mă ̣t dù nô ̣i dung bản résumé rõ ràng là quan trọng hơn là hình thức, nhưng nhà tuyển du ̣ng sẽ
có ấn tươ ̣ng ma ̣nh mẽ ban ầu từ thiết kế của ba ̣n. Hình thức của résumé nên ta ̣o ra sự dễ dàng
ể nhà tuyển du ̣ng có thể ọc nhanh và nhanh chóng xác i ̣nh xem nền résumé ba ̣n có áp ứng các
tiêu chuẩn công việc không. Yêu cầu của nền phải có nhiều khoảng không màu trắng, phông
chữ dễ ọc và các tính năng thiết kế trang nhã (ví du ̣ các ường cô ̣t và dòng). Để làm nổi bật
những nô ̣i dung quan trọng, sử du ̣ng phông chữ in nghiêng hay in ậm, các ề mu ̣c và các khoảng cách phải khác nhau.
Ba ̣n có thể bắt ầu với mô ̣t résumé trong Microsoft Word hoă ̣c mô ̣t chương trình khác, nhưng
tùy chỉnh mẫu theo phong cách của riêng ba ̣n. Mô ̣t số những i ̣nh da ̣ng bi ̣ coi là quá hào nhoáng
cho các vi ̣ trí kinh doanh.
Khi ba ̣n i ến mô ̣t ngày hô ̣i việc làm hay mô ̣t cuô ̣c phỏng vấn, hãy mang theo các bản copy của
résumé. In nólên giấy trắng hoă ̣c trắng 50% và sử du ̣ng mô ̣t máy in laser chất lươ ̣ng cao. Đối
với các công ty truyền thống, ừng ể résumé la ̣ mắt và màu sắc nổi quá. Trừ khi ba ̣n là áp du ̣ng
cho mô ̣t vi ̣ trí sáng ta ̣o (chẳng ha ̣n như mô ̣t công việc quảng cáo), ba ̣n sẽ sai lầm nếu như ba ̣n vẫn bảo thủ.
Cuối cùng là résumé và thư xin việc của cần phải không có lỗi 100% - về nô ̣i dung, chính tả,
ngữ pháp và i ̣nh da ̣ng. Đô ̣ chính xác ến 99.99% cũng không ủ tốt ể tìm kiếm mô ̣t công việc.
Mô ̣t cuô ̣c khảo sát các giám ốc iều hành của các công ty cho thấy rằng mô ̣t hoă ̣c hai lỗi chính
tả là ủ cho 76% các giám ốc quyết i ̣nh không phỏng vấn ứng viên.
Hình 6: Những lỗi thái quá có thâ ̣t trong các résumé
1, Hope to hear from you, shorty 2, Dear Sir or Madman
3, I’m attacking my résumé for you to review. 4, I am a rabid typist.
5, My work ethics are impeachable. 6, Nervous of steel 10
Tài liệu học tập Chương 8 - GTKD - AUN2019 lOMoARcPSD| 49220901
7, Following is a grief overview of my skills. 8, GPA: 34
9, Graphic designer seeking no-profit career
8.2.3 Nội dung của résumé
Mỗi mô ̣t résumé là khác nhau, nhưng các nhà tuyển du ̣ng mong ơ ̣i tìm mô ̣t số bô ̣ phận tiêu
chuẩn. Hình 7 cho thấy nô ̣i dung thường có trong résumé của mô ̣t sinh viên a ̣i học. 11 lOMoARcPSD| 49220901
Hình 7: Những nội dung thường có trong Résumé của một sinh viên Đa ̣i ho ̣c
Nội dung résumé tiêu biểu
Thông Tin Liên La ̣c - Tên -
Đi ̣a chỉ (nhà riêng hay trường học) - Đi ̣a chỉ Email -
Số iện Thoa ̣i Giáo du ̣c - Tên trường a ̣i học - Ngành - Bằng cấp -
Ngày tốt nghiệp Kinh nghiê ̣m làm viê ̣c - Các công ty -
Các chức danh công việc -
Những trách nhiệm/những thành tựu -
Những thời gian làm việc
Những kỹ năng và kinh nghiê ̣m khác -
Các hoa ̣t ô ̣ng ngoa ̣i khóa - Các ngôn ngữ -
Những khả năng tin học - Các kỹ năng ă ̣c biệt
Làm rõ thông tin trong hình 8 nhằm vào những câu hỏi các sinh viên thường có những gì hay
là không có gì – trong việc xác i ̣nh rõ chính bản thân họ.
Hỏi và trả lời về các thông tin xác i ̣nh
Tôi có nên khai cả i ̣a chỉ gia ình tôi?
Điều này là tùy chọn. Nếu ba ̣n sống trong khuôn viên trường a ̣i học cách xa nhà ba ̣n, có lẽ các
công ty không gửi thư ến nhà ba ̣n, nhưng ba ̣n có thể ề i ̣a chỉ nhà ba ̣n trong mô ̣t số trường hơ ̣p,
ví du ̣ như nơi ở của ba ̣n ang di chuyển hay ở trường ba ̣n thư từ không thực sự áng tin cậy. 12
Tài liệu học tập Chương 8 - GTKD - AUN2019 lOMoARcPSD| 49220901
Tôi có nên khai các thông tin cơ bản về tôi như là tuổi tác, dân tộc?
Đối với các résumé của Mỹ, không có ảnh hay bất kỳ thông tin cá nhân (ví du ̣, tuổi, dân tô ̣c,
tôn giáo, giới tính, tình tra ̣ng hôn nhân, cho dù ba ̣n có con). Bởi vì thuê hay không thuê mô ̣t
người nào ó trên cơ sở những ă ̣c iểm này nó là bất hợp pháp, ba ̣n không nên ưa các thông tin
này vào. Tuy nhiên ối với mô ̣t nước khác thì có thể phải khai.
Tôi có nên khai Nick name thay vì khai tên? Tên ê ̣m thì sao?
Ba ̣n cung cấp tên ể nhà tuyển du ̣ng dễ dàng kiểm tra tài liệu tham khảo. Ba ̣n có thể khai cả biệt
danh nếu nó khác áng kể so với tên ba ̣n. Ví du ̣ "Matsuko (Mike) Takahashi."Có tên ệm của ba ̣n
hoă ̣c tên lótnếu ba ̣n sử du ̣ng khi ăng nhập tên của ba ̣n.
Hình 8. Một số thắc mắc về thông tin cá nhân trong Résumé
Mu ̣c tiêu công viêc
Mu ̣c tiêu công việc trên résumé dường như bi ̣ rơi vào tình tra ̣ng không ươ ̣c ưu ái. Mô ̣t số nhà
tuyển du ̣ng tin rằng mu ̣c tiêu phải rõ ràng khi ba ̣n muốn vào mô ̣t vi ̣ trí việc làm cu ̣ thể. Thế
nhưng, ba ̣n có thể giải thích mu ̣c tiêu nghề nghiệp của ba ̣n trong thư xin việc của ba ̣n. Tùy
thuô ̣c vào từng ngành, ba ̣n có thể bỏ qua mu ̣c tiêu và thay vào ó hãy bắt ầu với nền tảng giáo
du ̣c sau thông tin về ba ̣n.
Tuy nhiên, ba ̣n có thể sử du ̣ng mô ̣t mu ̣c tiêu ể làm sáng tỏ các mu ̣c ích nghề nghiệp của ba ̣n.
Ví du ̣ như: kinh nghiệm của ba ̣n hơ ̣p với công việc ba ̣n ang ứng tuyển. Hoă ̣c là, thay bằng mô ̣t
mu ̣c tiêu, mô ̣t số nhà chuyên nghiệp về nghề nghiệp ề nghi ̣ mô ̣t sự tổng hơ ̣p các phẩm chất,
xác i ̣nh những kỹ năng và kinh nghiệm then chốt của ba ̣n (như hình 10). Đây là trường hơ ̣p iển
hình hơn ối với các ứng viên có nhiều kinh nghiệm việc làm ầy ủ thời gian áng giá.
Tóm la ̣i, tùy theo từng tình huống, ba ̣n có thể ể mu ̣c tiêu trong résumé hoă ̣c là không. Khi
không ể mu ̣c tiêu trong résumé, ba ̣n vẫn sẽ yên tâm vì trong thư xin việc ba ̣n ã trình bày mu ̣c
tiêu của mình. Nếu ba ̣n ể mu ̣c tiêu trong résumé thì những kinh nghiệm của ba ̣n phải liên quan
chă ̣t chẽ với mu ̣c tiêu. Mô ̣t số nhà tuyển du ̣ng chuyên nghiệp có thể yêu cầu ba ̣n mô ̣t résumé
thể hiện tổng hơ ̣p các kĩ năng và kinh nghiệm then chốt chứ không yêu cầu ba ̣n thể hiện mô ̣t
mu ̣c tiêu vi ̣ trí cu ̣ thể.
Nếu ba ̣n có mô ̣t mu ̣c tiêu trong resumé, hãy viết 1 mu ̣c tiêu rõ ràng và cu ̣ thể- nhưng không ươ ̣c
cu ̣ thể ến nỗi ba ̣n loa ̣i trừ chính mình khỏi những vi ̣ trí mà ba ̣n mong muốn. Không
• Mô ̣t vi ̣ trí cung cấp mô ̣t cơ hô ̣i cho sự thăng tiến. 13 lOMoARcPSD| 49220901
• Mô ̣t vi ̣ trí ầy thách thức trong mô ̣t tổ chức tiến bô ̣.
• Mô ̣t vi ̣ trí có trách nhiệm cho phép tôi sử du ̣ng giáo du ̣c và kinh nghiệm của tôi
và cung cấp những cơ hô ̣i ể làm tăng những trách nhiệm. Nhưng
• Mô ̣t học kỳ thực tập về tiếp thi ̣ hoă ̣c quảng cáo ược trả tiền ở Atlanta Mô ̣t vi ̣ trí
bán hàng trong mô ̣t công ty sản xuất vừa và nhỏ.
• Mô ̣t vi ̣ trí quan hệ công chúng yêu cầu những kỹ năng giao tiếp, hành chính và máy tính. Ho ̣c vấn
Giải quyết những câu hỏi iển hình của sinh viên về phần giáo du ̣c trong résumé
Hình 9: Hỏi và trả lời về ho ̣c vấn
Vấn ề hàng ầu của tôi nên là ho ̣c vấn hay kinh nghiê ̣m
Trừ khi ba ̣n có nhiều kinh nghiệm việc làm, còn la ̣i thì học vấn của ba ̣n có lẽ là bằng chứng
ma ̣nh mẽ nhất dành cho công việc, và do ó học vấn ươ ̣c viết ầu tiên trong resumé. Sau phần
công việc toàn thời gian, ba ̣n có thể bắt ầu với kinh nghiệm của ba ̣n và chuyển học vấn xuống cuối résumé của ba ̣n.
Nếu ba ̣n vẫn chưa tốt nghiê ̣p?
Ba ̣n có thể dùng “dự kiến ngày tốt nghiệp”
Có nên kể ra iểm bình quân của tôi?
Có iểm bình quân sẽ ă ̣t ba ̣n ra khỏi các ối thủ ca ̣nh tranh (thông thường ít nhất là các mốc là
3.3; 3.5; hay là 4.0). Nếu ba ̣n nằm trong danh sách sinh viên danh dự/nhận học bổng/nhận
các phần thưởng ă ̣c biệt về học tập hãy viết về những học kỳ ba ̣n giành ươ ̣c sự khác biệt này.
Có nên viết tên trường trung ho ̣c, iểm bình quân, vi ̣thứ ta ̣i trường trung ho ̣c?
Sau năm thứ nhất ở trường a ̣i học, ba ̣n có thể bỏ qua thông tin này, trừ khi nó thu hút sự quan
tâm của nhà tuyển du ̣ng (ví du ̣ ba ̣n ã học ta ̣i trường thứ ha ̣ng cao hay ô ̣c áo hay ba ̣n là thủ
khoa). Ba ̣n có thể tìm ra những thông tin xứng áng hơn (so với kinh nghiệm việc làm và lãnh
a ̣o) ể làm ầy 1 trang résumé bằng thông tin ở cấp cơ sở hay cuối cấp.
Tôi có nên kể ra một danh sách các lớp ho ̣c?
Có những lớp học khi ba ̣n muốn lấp ày không gian hay khi các lớp ó phân biệt ba ̣n theo mô ̣t
số cách. Liệt kê những lớp học cốt lõi mà mỗi sinh viên/học sinh không có sự khác biệt khi ó 14
Tài liệu học tập Chương 8 - GTKD - AUN2019 lOMoARcPSD| 49220901
các nhà tuyển du ̣ng sẽ lật nhanh những résumé từ những sinh viên/học sinh ến từ cùng mô ̣t trường.
Kinh nghiê ̣m viê ̣c làm
Lời khuyên: Nơi làm viê ̣c thích các résumé theo thứ tự thời gian hơn
Phần kinh nghiệm việc làm trong bản résumé cho thấy những việc làm trước ây ã ươ ̣c ba ̣n
chuẩn bi ̣ cho công việc trong tương lai của ba ̣n như thế nào. Hầu hết các résumé cho việc làm
thích kiểu thứ tự thời gian. Những vi ̣ trí gắn với thời gian gần nhất ươ ̣c viết ầu tiên. Trong mô ̣t
nghiên cứu gần ây. Các công ty nguồn nhân lực và những a ̣i diện công ty khác ã hỏi, "Công ty
của ba ̣n thích kiểu résumé nào?”. Con số áp ảo 92% trả lời rằng họ thích loa ̣i phổ biến nhất. Vì
thế, cho ến nay, loa ̣i phổ biến nhất của résumé là loa ̣i ă ̣c biệt dùng cho SV a ̣i học.
Trong mô ̣t số tình huống, mô ̣t résumé theo chức năng ươ ̣c tổ chức cho các kỹ năng hay là các
chức năng công việc - là mô ̣t lựa chọn tốt hơn. Những résumé theo chức năng phần ông là dành
riêng khi ba ̣n thay ổi ngành ể i vào ường công việc khác, hay là quay la ̣i vào nguồn lao ô ̣ng cũ
sau mô ̣t thời gian dài không làm. Trong những tình tra ̣ng này, các résumé chức năng nhấn
ma ̣nh những kỹ năng của ba ̣n hơn là li ̣ch sử việc làm và cho phép ba ̣n trình diễn những kỹ năng
này ứng du ̣ng rô ̣ng rãi như thế nào ối với những việc khác.
Mẫu résumé trong hình 10 là mô ̣t ví du ̣ về mô ̣t bản résumé chức năng. Đối với Dina Fowler
chủ nhân của nó, bản résumé này là mô ̣t lựa chọn tốt vì cô ấy ã thay ổi nghề nghiệp và bây giờ
muốn thực hiện mô ̣t chuyển ổi (từ mô ̣t tổ chức phi lơ ̣i nhuận sang mô ̣t công ty vì mu ̣c tiêu lơ ̣i
nhuận). Với mô ̣t i ̣nh da ̣ng thời gian, résumé của cô ấy làm nổi bật những công việc trước ây
và không phù hơ ̣p với công việc hiện ta ̣i. Thay vào ó, cô ấy nhấn ma ̣nh những kỹ năng hô ̣i tu ̣
những iều kiện của mình cho vi ̣ trí tương lai.
Dina Fowler dinafowler555@gmail.com
68 Đường Madeline, Apt. 3B, Newark, NJ 07102 (973) 555-9648
Mu ̣c tiêu vi ̣trí
Vi ̣ trí gây quỹ hoă ̣c tiếp cận quần chúng cho mô ̣t công ty tiên tiến
Tóm tắt trình ộ chuyên môn 15 lOMoARcPSD| 49220901
Quản lý cấp cao có tổ chức với kinh nghiệm làm việc trong hơ ̣p tác, phi lơ ̣i nhuận, khu vực
chính phủ. Chứng minh khả năng quản lý dự án thành công và phát triển chiến lươ ̣c gây
quỹ a da ̣ng. Ngoa ̣i trừ kỹ năng thuyết trình, giao tiếp tốt với các tổ chức và với ối tác cô ̣ng ồng.
Lư ̣a cho ̣n thành tích
Lãnh a ̣o và gây quỹ phi lơ ̣i nhuận
Vai trò lãnh a ̣o, quản lý và viễn cảnh cho trung tâm cô ̣ng ồng Bailey, ưa ra chương trình
gây quỹ phối hơ ̣p, phát triển chương trình, di ̣ch vu ̣ tình nguyện, và iều hành hằng ngày,
làm việc với liên kết cô ̣ng ồng và phu ̣c vu ̣ phát ngôn viên chính.
Đưa ra và thực hiện toàn bô ̣ kế hoa ̣ch gây quỹ ể a da ̣ng nguồn doanh thu, ánh giá kết quả,
khuyến khích thành viên hô ̣i ồng quản tri ̣ trong vận ô ̣ng quyên góp.
Mời tài trơ ̣ chính mới và gửi thư trực tiếp chiến di ̣ch gây quỹ với kết quả tăng 20% doanh thu gây quỹ hàng năm.
Nghiên cứu và ảm bảo tổ chức mới và trơ ̣ cấp chính phủ thông qua viết ề xuất kỹ càng. Quản
lý và cải thiện tỷ suất lơ ̣i nhuận lớn trong các sự kiện gây quỹ.
Thực hiện cấu trúc di ̣ch vu ̣ tình nguyện bao gồm tuyển du ̣ng, giao tiếp và ánh giá sự kiện cho
100 tình nguyện viên ở Bailey. Quản lý dự án
Quản lý mọi mă ̣t của chương trình học bổng cho sinh viên thu nhập thấp i học. Quản lý sự
hơ ̣p tác giữa quận Newark và tổ chức học bổng tư, hồ sơ tuyển du ̣ng, quy trình lựa chọn,
sự kiện báo chí hàng năm.
Tổ chức và mở rô ̣ng hô ̣i thảo thường niên về vấn ề vô gia cư, tăng sự tham gia 25% ến gần 450
người tham dự cho 3 năm, quản lý hậu cần và nhiệm vu ̣ cho tình nguyện viên.
Giới thiệu và ủng hô ̣ thay ổi chính sách công cô ̣ng, theo dõi phát triển chính sách i ̣a phương,
nhà nước, cấp quốc gia ể ưa ra những tham mưu cho giám ốc cấp cao cho
những vi ̣ trí phù hơ ̣p.
Phối hơ ̣p và liên kết với hơn 50 tổ chức phi lơ ̣i nhuận và a ̣i lý ủng hô ̣ làm việc cho thông iệp
cho pháp luật nhà ở cô ̣ng ồng. 16
Tài liệu học tập Chương 8 - GTKD - AUN2019 lOMoARcPSD| 49220901
Làm việc trên toàn công ty, hô ̣i nghi ̣ hệ thống máy tính về nguồn nhân lực cho Black và
Decker. Phân tích và thiết kế la ̣i tất cả các quy trình kinh doanh cho việc sử du ̣ng hiệu quả
công nghệ mới và liên kết phố hơ ̣p các tiêu chuẩn. Đào ta ̣o và ho ̣c vấn
Ta ̣o ra và quản lý phòng ào ta ̣o sử du ̣ng máy tính cho hơn 2800 nhân viên ở trường a ̣i học
Maryland, chi ̣u trách nhiệm về máy tính và mua sắm thiết bi ̣, marketing trong nước và lập
kế hoa ̣ch, tuyển du ̣ng, ào ta ̣o và quản lý báo cáo.
Thiết kế và chuyển ào ta ̣o máy tính bằng tay ở People Soft HMRS, Microsoft Word, excel, powerpoint, access.
Phát triển, tiếp thi ̣ và trình bày chương trình ào ta ̣o về vấn ề ói và vô gia cư cho hàng trăm người
ở bô ̣ phận thực thi luật, xã hô ̣i.
2013 – nay: Trơ ̣ lý giám ốc, liên kết quận Newark cho người ói và vô gia cư, Newark, NJ
2010 – 2013: Giám ốc iều hành, trung tâm di ̣ch vu ̣ cô ̣ng ồng Bailey, Newark, NJ
2006 – 2010: Kỹ sư máy tính, Đa ̣i học Maryland, College Park, MD
2003 – 2006: Lập trình viên/phân tích, tổ chức Black & Decker, Baltimore, MD
Ho ̣c vấn và kỹ năng
Đa ̣i học Rutgers, trường kinh doanh Rutgers, Cử nhân quản tri ̣ kinh doanh, 2005
Kỹ năng sử du ̣ng tiếng Tâp Ban Nha trung cấp
Hình 10: Ví du ̣ Resume 2 (chức năng)
Chọn i ̣nh da ̣ng chức năng mô ̣t cách tiết kiệm. Hãy nhớ rằng résumé theo chức năng nằm trong
tốp ầu về những giận dữ của các nhà tuyển du ̣ng của Mỹ và ối với các nhà tuyển du ̣ng Canada
thì "cùng với thời gian,résumé ươ ̣c tổ chức theo chức năngcông việc bi ̣ người sử du ̣ng lao ô ̣ng
phản ối". Những i ̣nh da ̣ng theo chức năng làm nhà tuyển du ̣ng phải iền vào chỗ trống kinh
nghiệm của ba ̣n. Đó là sự ngu ̣y trang khéo léo cho mô ̣t li ̣ch sử không hoàn hảo nhưng gây ra
khó khăn cho các nhà tuyển du ̣ng ối với quá trình sàng lọc.
Mu ̣c ích của việc mô tả công việc trong quá khứ của ba ̣n là ể chỉ cho những người lao ô ̣ng tương
lai (trong tổ chức) thấy những gì ba ̣n ã học sẽ làm lơ ̣i cho tổ chức họ. Từ việc nghiên cứu của
ba ̣n về công việc ba ̣n ang tìm kiếm, hãy làm rõ những kỹ năng và kinh nghiệm của ba ̣n sẽ em
sang vi ̣ trí mới. Ví du ̣ như, nếu vi ̣ trí mới nhấn ma ̣nh làm việc nhóm, chắc chắn ba ̣n sẽ mô tả
những ví du ̣ về công việc của ba ̣n với những người khác. Không 17 lOMoARcPSD| 49220901
Cập nhật mệnh lệnh dành cho nhân viên Nhưng
Đã thực hiện phối hợp trong tất cả các bô ̣ phận ể cập nhật mệnh lệnh dành cho nhân
viên. Sử dụng từ ngữ cô ọng, có chủ ích ể mô tả kinh nghiê ̣m của bạn.
Nhấn mạnh những thành tựu cụ thể trực tiếp liên quan ến công viê ̣c mong muốn
Dùng những câu hoàn chỉnh là không cần thiết. Thay vào ó, hãy giới thiệu ba ̣n với những ô ̣ng
từ hành ô ̣ng, sử du ̣ng thì hiện ta ̣i cho trách nhiệm hiện ta ̣i và thì quá khứ về những trách nhiệm
hoă ̣c thành tưu trước ây.
Tránh dùng những ô ̣ng từ yếu như là cố gắng, hy vọng, ... Nếu có thể, hãy list những thành tựu
cu ̣ thể, số tiền cu ̣ thể. Làm rõ những thành tựu ó có sự liện hệ trực tiếp ối với công việc mong muốn. KHÔNG NÓI NHƯNG NÓI
Tôi chi ̣u trách nhiệm ối với mô ̣t khu vực bán hàng rô ̣ng lớn.
Quản lý khu vực bán hàng rô ̣ng lớn gồm sáu
quận; tăng doanh số bán hàng 13% trong suốt cả năm ầu tiên.
Tôi làm việc như mô ̣t nhân viên trong văn phòng của thủ quỹ.
Cân ối sổ tiền mă ̣t hằng ngày; là nhân viên bán
thời gian ươ ̣c ủy thác ể thực hiện ký quỹ tiền mă ̣t hằng êm.
Làm việc như mô ̣t bouncer ta ̣i mô ̣t quán Duy trì trật tự ta ̣i Side-Door Saloon của Nick;
bar i ̣a phương (nhân viên ươ ̣c thuê ể tống giải quyết mô ̣t số tranh chấp mà không cần sự
cổ những kẻ phá phách)
can thiệp của cảnh sát.
Hãy kể cả những vị trí không lương
Trong phần kinh nghiệm, ba ̣n có thể kể cả những ơ ̣t thực tập không lương và những công việc
tình nguyện. Những người lao ô ̣ng sẽ không quan tâm ến việc ba ̣n ã ươ ̣c trả lương hay là không.
Họ chỉ quan tâm ến các kỹ năng ba ̣n ã phát triển. Kể ra việc làm tình nguyện thích hơ ̣p ã giúp
phát triển các kỹ năng của ba ̣n trong quản lý thời gian, làm việc nhóm, giữ tiền, tổ chức các
nhiệm vu ̣ và quản lý mọi người. Tuy nhiên, những người sử du ̣ng lao ô ̣ng có thể xem xét mô ̣t 18
Tài liệu học tập Chương 8 - GTKD - AUN2019 lOMoARcPSD| 49220901
dải gồm công việc tình nguyện dưới mu ̣c "Kinh nghiệm làm việc." Ngoài ra, xem xét thêm mô ̣t
phần gọi là "Kinh nghiệm liên quan khác"hoă ̣c mở rô ̣ng tiêu ề "Kinh nghiệm việc làm" ến "kinh nghiệm phù hơ ̣p."
Nếu ba ̣n ã bắt ầu công việc kinh doanh của riêng ba ̣n, hãy kể nó trong phần kinh nghiệm việc
làm. Hãy nhấn ma ̣nh những kỹ năng kinh doanh, nhưng phải cẩn thận về cường iệu kinh
nghiệm của ba ̣n (ví du ̣ ề cập ến chính mình là "CEO, chủ tich, COO). Dưới ây là mô ̣t mô tả về
mô ̣t sự khởi nghiệp kinh doanh.
Cathy Lin Bracelets, New York, NY
Là người sáng lập và sở hữu
• Đã quản lý kinh doanh và sản xuất trên 15000 USD doanh thu năm trong năm tài chính vừa qua.
• Đã thiết kế và bán vòng eo tay cho hơn 250 khách hàng kể từ khi ược tiếp nhận
• Đã bán hàng thông qua tờ rơi và truyền miệng
• Đã lưu trữ tất cả hồ sơ trong Exel
• Đã quản lý lượng lớn các ha ̣t làm bằng tay
Résumé của ba ̣n là a ̣i diện cho ba ̣n theo cách chiếu sáng tốt nhất có thể. Dĩ nhiên, ba ̣n làm sáng
những iểm ma ̣nh và tối thiểu hóa những iểm yếu của ba ̣n. Tuy nhiên, hãy cẩn thận về việc lấy
danh vọng cho những thành tích mà không phải của ba ̣n (hoă ̣c chỉ mô ̣t mình ba ̣n làm) và cẩn
thận về thổi phồng những trách nhiệm. Mô ̣t cuô ̣c gọi iện thoa ̣i ơn giản có thể xác minh bất kỳ
tuyên bố nào trên résumé của ba ̣n. Trong mô ̣t cuô ̣c phỏng vấn, nhà tuyển du ̣ng sẽ tập trung ến
các chi tiết về những trách nhiệm trong quá khứ của ba ̣n.Nếu ba ̣n không làm úng như trên
résumé của ba ̣n thì sẽ gây lúng túng cho ba ̣n và cho trường của ba ̣n.
Thông tin liên quan khác 19 lOMoAR cPSD| 49220901
Câu hỏi và trả lời ối với phần các thông tin khác
Tôi nên gọi phần cuối résumé của tôi, chỗ mà tôi iền thêm các kỹ năng là gì?
Dưới ây là mô ̣t vài lựa chọn: “Kỹ năng lãnh a ̣o và kinh nghiệm khác”, “Kinh nghiệm
liên quan khác”, “Các hoa ̣t ô ̣ng ngoa ̣i khóa”, “Những khả năng và kinh nghiệm khác”
Hãy chọn mô ̣t ề mu ̣c sao cho phù hơ ̣p ể tóm tắt những khả năng thêm vào hô ̣i tu ̣ vào
công việc ba ̣n muốn tuyển du ̣ng.
Tôi nên kể những loại thông tin nào?
Hãy kể ra bất kỳ iều gì liên quan ến công việc hay là bất kỳ thú vi ̣ nào cho người sử
du ̣ng lao ô ̣ng: những câu la ̣c bô ̣ nghề nghiệp, những câu la ̣c bộ thể thao, hay những
câu la ̣c bô ̣ xã hô ̣i; kinh nghiệm tình nguyện; những kỹ năng ngoa ̣i ngữ; những i ̣a vi ̣
danh dự và các giải thưởng; những kỹ năng máy tính; ă ̣c biệt những chương trình
quan trọng ối với mô ̣t ngành. Nếu ba ̣n có mô ̣t vi ̣ trí lãnh a ̣o trong mô ̣t câu la ̣c bô ̣ hay
là mô ̣t tổ chức, hãy kể tiêu ề và có lẽ kể mô ̣t số trách nhiệm của ba ̣n.
Tôi có nên kể các thông tin về trường trung học? Tôi ã trong ô ̣i bóng của trường 3 năm hay là
chủ ti ̣ch câu la ̣c bô ̣ cờ vua trong 2 năm.
Sau năm thứ nhất a ̣i học, ba ̣n có thể ược phép bỏ qua tất cả thông tin của trường trung
học. Ngoa ̣i trừ hoa ̣t ô ̣ng liên quan nhiều ến công việc (ví du ̣ ba ̣n bắt ầu mô ̣t CLB nấu
ăn và ba ̣n ang xin vào mô ̣t công việc như là phu ̣ tá cho bếp trưởng). Ba ̣n có thể có
những thông tin gần ây và liên quan từ trường học ể nhấn ma ̣nh.
Tôi giới thiệu những kỹ năng ngoại ngữ của mình như thế nào?
Hãy xem xét các kỹ năng ngoa ̣i ngữ của ba ̣n: cơ bản, àm thoa ̣i, mức ô ̣ trung bình,
mức ô ̣ giỏi, mức ô ̣ thành tha ̣o. Nếu ba ̣n không chắc chắn, hãy hỏi người hướng dẫn
ngoa ̣i ngữ ba ̣n ánh giá. Ngoài ra, hãy tưởng tươ ̣ng ba ̣n ang ở trước mô ̣t người phỏng
vấn thành tha ̣o ngoa ̣i ngữ. Ba ̣n sẽ làm thế nào?
Tôi kể kinh nghiệm học tập nước ngoài của tôi ở âu?
Ba ̣n có thể kể kinh nghiệm học tập ở nước ngoài của ba ̣n trong phần cuối cùng hoă ̣c
trong phần học vấn ở ầu résumé của ba ̣n. Lưu ý ghi tên trường a ̣i học, i ̣a chỉ trường,
thời gian học, và có thể là các môn học chính.
Tôi có nên ghi tên của những người tham khảo hay là "Những tham khảo cho phép/References 20
Tài liệu học tập Chương 8 - GTKD - AUN2019