Cúng tất niên xong có nên hóa vàng Tết ngay không?

Cúng tất niên xong có nên hóa vàng Tết ngay không?
1. Lễ hóa vàng là gì?
Tục hóa vàng dựa trên tín ngưỡng thờ ông bà tổ tiên và vật hóa vàng luôn gắn liền với cuộc
sống thường nhật, thể hiện mối liên hệ của người ở cõi âm với con người ở thế giới bên kia. Lễ
hóa vàng có ý nghĩa nhằm tặng lại người đã mất tiền vàng, quần áo (giấy), hoặc gậy dẫn đường
(cây mía). Khi làm lễ hóa vàng cho gia tiên mọi người đều cầu mong làm điều tốt và được ban
những phước lành trong cuộc sống. Đến ngày nay, tục hóa vàng trở thành một phần nét đẹp
văn hóa tâm linh không thể bỏ qua của người Việt.
1.1. Mâm cúng lễ hóa vàng có những lễ vật gì?
Trong mâm cúng lễ hóa vàng cần có những vật phẩm như: nhang, nến, hoa, ngũ quả, trầu cau,
rượu, bánh kẹo. Ngoài ra bạn cũng cần chuẩn bị một mâm cỗ mặn hoặc chay, đặc biệt không
thể thiếu vàng mã và áo giấy cho người âm. Các lễ vật phải có gồm: 1 mâm cỗ chay, mặn tùy
gia đình; tiền, vàng mã; 1 mâm ngũ quả; 1 bình hoa tươi; bánh kẹo; trầu cau, thuốc lá, chè và 2 cây mía.
1.2. Ý nghĩa của lễ hóa vàng
Theo quan niệm cổ truyền của người Việt Nam, ngày 23 tháng Chạp là ngày tiễn đưa ông Công
ông Táo về trời; chiều 30 Tết gia đình sẽ dọn dẹp nhà cửa, làm mâm ngũ quả, bánh mứt và một
mâm cỗ cúng tất niên; đêm giao thừa sẽ bày biện mâm cơm cúng như một hình thức mời ông
bà, tổ tiên về đón Tết cùng con cháu. Do đó, những đồ lễ như: mâm ngũ quả, bánh chưng, mứt
(những đồ mặn, dễ hỏng) sẽ được để nguyên trên ban thờ trong suốt 3 ngày Tết cổ truyền. Sau
3 ngày Tết, mỗi gia đình sẽ làm một mâm cơm để chuẩn bị lễ cúng vàng. Lễ cúng vàng cũng
có thể gọi là lễ tiễn ông bà, lễ dâng vàng lên Tổ tiên, hoặc lễ đón năm mới. Tục cúng vàng dựa
trên tín ngưỡng thờ tổ tiên và vật hóa vàng luôn gắn bó với đời sống tâm linh, cho thấy con
người ở thế giới bên kia sống gần gũi với nhau. Bên cạnh đó, lễ hóa vàng cũng là lễ chào đón
may mắn và tài lộc đến với gia đình, cầu mong một năm mới bình an, suôn sẻ. Trước đây, lễ
hóa vàng thường được tổ chức vào khoảng ngày mùng 3 hoặc mùng 7 Tết, nhưng hiện nay tùy
hoàn cảnh của từng gia đình, lễ hóa vàng cũng có thể tổ chức linh hoạt hơn. Thông thường là
từ ngày mùng 3 đến ngày mùng 10 Tết. Không có lễ hóa vàng, bên cạnh những đồ lễ đã bày
biện trên bàn thờ từ trước (mâm ngũ quả, bánh trái) gia chủ còn chuẩn bị thêm hương, hoa, tiền
vàng, đèn nến, trầu cau, rượu và một mâm cỗ. Mâm cỗ cúng có thể là cỗ chay hay cỗ mặn đều
tốt. Trước đây, nếu làm cỗ cúng gia tiên không thể thiếu con gà trống. Ngày nay, quan niệm
đời sống tâm linh đã nhẹ hơn, gia chủ không phải sắm sửa quá nhiều lễ vật. Đồ làm lễ chỉ cần
lựa chọn những sản phẩm tươi ngon, hợp vệ sinh, sạch sẽ, an toàn và tinh khiết là đủ. Sau khi
dâng nén hương làm lễ, gia chủ sẽ đốt vàng mã và hóa vàng. Khi hóa vàng nên hóa của gia
thần trước rồi mới đến phần vàng mã của tổ tiên để không lẫn lộn. Đặc biệt là phần vàng mã
dành cho người mới mất trong năm gia chủ sẽ hóa sau. Lúc hóa xong, phần tiền vàng, sớ trạng
đã cháy hết thì nhà gia chủ thả vào thêm một chút rượu, bởi quan niệm xưa cho rằng có như
thế này thì khi về cõi âm các cụ mới lĩnh và tiêu đủ số tiền trên. Nhiều nhà còn cẩn thận mang
theo hai cây mía hơ trên phần tiền vàng mới hóa được coi nó là phương tiện để các cụ vác tiền,
gánh vàng về cõi âm. Sau khi hóa vàng mã, con cháu tề tựu đông đủ, cùng nhau ăn cơm vui vẻ,
ấm cúng, chia tay những ngày Tết và quay lại với công việc. Có thể thấy, mặc dù đã có nhiều
đổi mới về việc lựa chọn đồ lễ và thời gian tổ chức, nhưng cho đến nay, phong tục hóa vàng
sau Tết vẫn giữ nguyên được nét cổ truyền. Và để phong tục hóa vàng sau Tết luôn là một nét
đẹp của văn hóa truyền thống, tránh tình trạng đốt vàng mã số lượng nhiều, đốt tràn lan, gây
lãng phí, ô nhiễm môi trường.
2. Cúng tất niên xong có hóa vàng không?
Trong các lễ vật đặt trên bàn thờ tất niên có vàng mã thì sau khi cúng tất niên cũng cần gia chủ
hóa vàng rồi mới được hạ mâm thụ lộc. Khi hóa vàng thì phần tiền và vàng cần được chuyển
trước đến các thần linh rồi sau đó mới là các vật dụng của tổ tiên. Theo quan niệm của người
dân Việt, trần sao âm vậy cho nên việc hóa vàng mã đã trở thành tục lệ không thể thiếu của dân
tộc Việt Nam. Lễ cúng tất niên là một trong những lễ cúng lớn nhất dịp tết, đánh dấu cho thời
khắc chuyển qua năm mới nên việc đốt vàng mã cũng là giúp gia tiên có thêm nhiều vật dụng
ngày tết. Tuy nhiên, nhiều người có quan niệm cho rằng đốt càng nhiều vàng mã càng tốt vì sẽ
giúp tổ tiên có thêm tiền bạc và vật dụng dùng ở cõi âm. Thực tế, điều quan trọng nhất đó là sự
thành tâm của gia chủ khi cúng lễ chứ không nên quá mê tín làm hao tốn tiền tài hay ảnh hưởng
đến bầu không khí chung ở khu vực đó. Hóa vàng cũng được xem là một hình thức dâng cúng
các giá trị vật chất đến với người ở thế giới bên kia. Vì không thể có vật chất và tiền bạc thực
để cúng; nên con người sử dụng tiền vàng mã và các vật dụng được đốt bằng giấy. Tục đốt
vàng của người dân Việt Nam cũng du nhập từ Trung Quốc. Hóa vàng là việc con cháu đốt
vàng mã sau mỗi nghi lễ cúng nhằm tăng thêm giá trị vật chất đối với những người ở thế giới
bên kia. Nhiều người tin rằng "trần sao âm vậy" cho nên ngoài tiền giấy âm người ta thường
đốt những vật dụng khác như áo quần, giày dép, ti vi, điện thoại di động bằng giấy. Theo tục lệ
thì sau khi cúng tất niên xong sẽ hóa vàng. Sau đó, gia chủ mới xin hạ mâm lễ phát lộc. Khi
hóa vàng, gia chủ nên hóa những vật dành cho gia thần trước, sau đó mới là đồ của ông bà, tổ
tiên. Lưu ý khi hóa vàng nhiều người quan niệm nếu đốt nhiều vàng mã thì tổ tiên ông bà sẽ
càng có thêm tiền bạc để chi tiêu ở cõi âm. Tuy nhiên, trên thực tế điều quan trọng nhất là sự
thành tâm của gia chủ, chỉ cần đốt vàng một chút cùng hương hoa và mâm cỗ tươm tất là được.
Việc đốt vàng mã nhiều chỉ gây lãng phí tiền của không cần thiết mà còn tác động tới môi trường sinh thái.
3. Bài cúng hóa vàng sau khi cúng tất niên: Mẫu số 1 Con Nam mô A Di Đà Phật
Con lạy chín phương trời, con lạy chư Phật mười phương
Con lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ, lạy chư vị tôn thần nơi đây
Con lạy Ngài Đương niên hành khiển, các ngài Bản cảnh Thành Hoàng, các ngài Thổ địa, các
vị Táo quân, vị Long mạch Tôn Thần.
Con lạy các cụ tổ khảo, lạy các cụ tổ, các cụ tổ tiên nội ngoại.
Hôm nay là ngày 30 tháng chạp năm 2024.
Gia chủ chúng con là: .......................………., năm nay …............ tuổi
Nay ngụ tại: ........................................................................……….
Thành tâm sửa biện hương hoa phẩm vật, phù tửu lễ nghi, cung bày trước án. Kính cẩn thưa
trình: tiệc xuân đã mãn, Nguyên đán đã qua, nay con xin thiêu hóa kim ngân, lễ tạ Tôn thần,
rước tiễn âm linh trở về âm cảnh. Nhân dịp năm cũ sắp qua, năm mới đang tới, chúng con thành
tâm sửa biện các lễ vật, hương hoa kính cẩn dâng lên trước án, xin lễ tạ các bậc Tôn thần, tổ
tiên. Kính xin được phù hộ độ trì, mọi điều tốt lành, con cháu bình an được hưởng tài lộc trong
năm mới. Với lòng thành kính thành tâm dâng, cúi xin chứng giám soi xét cho chúng con. Con Nam mô A Di Đà Phật! Mẫu số 2 “Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật!
Con lạy Đức Phật Thích Ca Mâu Ni giáng trần.
Con lạy Bồ Tát Quan Âm, con lạy Táo phủ Thần quân chính thần.
Tiết tháng 7 sắp thu phân, ngày rằm xá tội vong nhân hải hà, âm cung mở cửa không nhà bơ vơ.
Đại Thánh Khảo giáo, A nan Đà Tôn giả.
Tiếp chúng sinh không mả, không mồ bốn phương.
Gốc cây xó chợ đầu đường, không nơi nương tựa đêm ngày lang thang.
Quanh năm đói rét cơ hàn, không manh áo mỏng, che làn heo may.
Cô hồn Nam Bắc Đông Tây, trẻ già trai gái về đây họp đoàn.
Dù rằng chết uổng, chết oan.
Chết vì nghiện hút chết tham làm giàu.
Chết tai nạn, chết ốm đau.
Chết đâm chết chém chết đánh nhau tiền tình.
Chết bom đạn, chết đao binh.
Chết vì chó dại, chết đuối, chết vì sinh sản giống nòi.
Chết vì sét đánh giữa trời.
Nay nghe tín chủ thỉnh mời, lại lầm nhận hưởng mọi lời trước sau.
Cơm canh cháo nẻ trầu cau, tiền vàng quần áo đủ màu đỏ xanh, gạo muối quả thực hoa đăng.
Mang theo một chút để dành ngày mai, phù hộ tín chủ lộc tài, an khang thịnh vượng hài hòa gia trung.
Nhớ ngày xá tội vong nhân, lại về tín chủ thành tâm thỉnh mời.
Bây giờ nhận hưởng xong rồi, dắt nhau già trẻ về nơi âm phần.
Tín chủ thiêu hóa kim ngân cùng với áo quần đã được phân chia.
Kính cáo Tôn thần, chứng minh công đức cho tín chủ con.
Tên là: ...............................................................
Ngụ tại số nhà: .................................................
Thành tâm sửa biện hương hoa kim ngân, phù tửu lễ nghi, cung bày trước án. Kính cẩn thưa
trình: Tiệc xuân đã tàn, Nguyên đán đã đến, nay xin hương hoa kim ngân, lễ tạ tôn thần, đón
tiễn âm linh trở về âm cảnh. Kính xin lưu phúc, lưu ân, phù hộ cho trời đất mưa thuận gió hòa,
muôn chỗ tốt lành, con cháu được bách sự như ý, vạn sự bình an, tài lộc dồi dào, gia đình thịnh
vượng. Kính cẩn thưa trình: Tiệc xuân đã tàn, Nguyên đán đã đến, chúng con sửa sang hương
hoa, lễ dâng ngài Thần Tài vị tiền. Cúi mong Thần Tài thương xót tín chủ, giáng lâm trước án,
chứng giám lòng thành, hưởng lễ vật phù hộ cho chúng con bình an khang thái, vạn sự tốt lành,
gia đạo hưng long thịnh vượng, lộc tài dồi dào, tâm đạo mở mang, sở cầu tất ứng, sở nguyện
thấu tâm. Chúng con lễ bạc thành tâm, trước án làm lễ kính xin thần tài phù hộ trì. Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật!