-
Thông tin
-
Hỏi đáp
Đáp án tham khảo đề cương Giao tiếp sư phạm kỳ 12022 2023 | Đại học Sư Phạm Hà Nội
Đáp án tham khảo đề cương Giao tiếp sư phạm kỳ 12022 2023 | Đại học Sư Phạm Hà Nội với những kiến thức và thông tin bổ ích giúp sinh viên tham khảo, ôn luyện và phục vụ nhu cầu học tập của mình cụ thể là có định hướng, ôn tập, nắm vững kiến thức môn học và làm bài tốt trong những bài kiểm tra, bài tiểu luận, bài tập kết thúc học phần, từ đó học tập tốt và có kết quả cao cũng như có thể vận dụng tốt những kiến thức mình đã học vào thực tiễn cuộc sống.
Môn: Tâm lý học giáo dục
278 tài liệu
Trường: Đại học Sư Phạm Hà Nội
2.1 K tài liệu
Thông tin:
Tác giả:
Preview text:
lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE) _ Tham gia làm:
+ Đại diện Khoa QLGD RAM Nguyễn Kim Tiến
+ Thành viên RAM Phạm Ngọc Anh – Khoa Toán tin – HNUE
+ Thành viên RAM Nguyễn Thị Hiền Mai – Khoa Giáo dục tiểu học – HNUE
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN
GIAO TIẾP SƯ PHẠM CUỐI KÌ 1
Câu 1.Giao tiếp sư phạm
- Giao tiếp là sự tiếp xúc tâm lý giữa người với người, thông qua ó con người trao ổi
thông tin, cảm xúc, nhận thức lẫn nhau, ảnh hưởng tác ộng qua lại cùng nhau, ảnh
hưởng tác ộng qua lại lẫn nhau.
Khái niệm giao tiếp sư phạm:
- Theo nghĩa rộng, GTSP là quá trình tiếp xúc tâm lý giữa các chủ thể trong quá trình
giáo dục, nhằm trao ổi thông tin, cảm xúc, nhận thức và tác ộng, ảnh hưởng qua lại
lẫn nhau, thiết lập nên những mối quan hệ ể thực hiện mục ích giáo dục. VD:
+ Giáo viên giảng bài cho học sinh trong lớp nghe giảng.
+ Giáo viên trao ổi về kiến thức với các ồng nghiệp. lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
- Theo nghĩa hẹp, GTSP là sự tiếp xúc tâm lý giữa giáo viên và học sinh nhằm truyền
ạt và lĩnh hội tri thức khoa học, vốn kinh nghiệm sống, kĩ năng, kĩ xảo tương ứng ể
xây dựng và phát triển toàn diện nhân cách cho học sinh.
Câu 2. Đặc trưng của giao tiếp sư phạm
- Giao tiếp sư phạm mang tính chuẩn mực (mẫu mực).
Tính chuẩn mực là một tất yếu trong giao tiếp sư phạm. Khi giảng bài, khi ánh giá
học sinh và khi gặp gỡ trò chuyện với học sinh, thầy luôn phải có sự mẫu mực,
thống nhất giữa lời nói với việc làm... phải là tấm gương sáng cho học sinh noi theo.
VD: Chuẩn mực, tác phong của nhà giáo luôn là một yếu tố ược quan tâm và ặt lên
hàng ầu, nhà nước cũng ã quy ịnh rất rõ tại Điều 5 Quy ịnh về ạo ức nhà giáo ban
hành kèm theo Quyết ịnh số 16/2008/QĐ-BGDĐT thì Tiêu chuẩn lối sống, tác phong
của nhà giáo. Trong mỗi trường sư phạm, tác phong của người giáo viên không chỉ là
bộ mặt của nền giáo dục, mà còn ảnh hưởng trực tiếp tới học sinh, tác ộng tới hành
vi và nhân cách của học sinh.
- Trong giao tiếp sư phạm, giáo viên chủ yếu tác ộng ến học sinh bằng tình cảm.
+ Giáo viên tác ộng bằng tình cảm của mình.
+ Giáo viên tác ộng tới mặt tình cảm của học sinh.
Các loại giao tiếp khác òi hỏi cả lí và tình hoặc thiên về lí, thậm chí chỉ có lí (nguyên tắc).
VD: Khi học sinh không làm bài tập về nhà, người giáo viên không nên trách cứ, mắng,
hay có những hành ộng tiêu cực trực tiếp. Thay vào ó, người giáo viên nên tìm hiểu kĩ
nguyên nhân, lí do khiến học sinh không làm bài tập, ồng thời ôn tồn trò chuyện ể từ
ó, ưa ra lời khuyên ể học sinh khắc phục lỗi sai của mình.
- Trong giao tiếp sư phạm, người giáo viên tác ộng ến học sinh bằng nhân cách của mình.
+ Giáo viên dùng nhân cách của mình làm công cụ tác ộng. Hiệu quả tác ộng bằng
lời nói hay hành ộng tới học sinh do nhân cách của giáo viên quy ịnh.
+ Giáo viên không thể giáo dục một phẩm chất nào ó cho học sinh mà bản thân họ chưa có. lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
- VD: Khi i học, chúng ta thường có thói quen trình bày bài giống những gì thầy, cô
giáo làm. Không chỉ dừng lại ở bài tập, tác phong và cử chỉ của người giáo viên còn
ảnh hưởng trực tiếp tới thói quen, cảm xúc của học sinh. Một người thầy có thói
quen dừng lại giữa bụcgiảng chào học sinh khi vào lớp, hành ộng này khiến học
sinh hình thành thói quen ứng dậy nghiêm chỉnh chào thầy giáo. Dần dần, iều này
trở thành một phản xạ, mỗi khi ến môn học của thầyhọc sinh ều chủ ộng ứng dậy
trước ể chào, thể hiện sự tôn trọng của bản thân.
- Giao tiếp sư phạm là giao tiếp xã hội, ược xã hội thừa nhận và tôn trọng.
+ Giao tiếp sư phạm diễn ra trong môi trường sư phạm - an toàn, lành mạnh. +
Nhà nước và xã hội ều tôn trọng người thầy giáo.
VD: Tác giả Ngô Công Hoàn quan niệm “Giao tiếp giữa con người với con người
trong hoạt ộng sư phạm ược gọi là giao tiếp sư phạm”. Từ nhận ịnh trên, có thể thấy
rõ giao tiếp sư phạm là giao tiếp xã hội.
Câu 3. Chức năng của giao tiếp sư phạm
* Trao ổi thông tin -
Thông tin trong giao tiếp sư phạm trước hết là hệ thống tri thức, kĩ năng, kĩ
xảo, các giá trị... mà thầy giáo truyền ạt ến học sinh. Đó là nội dung bài học, môn
học, cách học..., hay nói rộng hơn, ó là kinh nghiệm xã hội lịch sử mà mỗi người ến
trường cần ược lĩnh hội ể sống bình thường trong xã hội. Để lĩnh hội ược, học sinh
phải thông qua giao tiếp với thầy giáo, với bạn bè... Quá trình ó xét về chức năng của
nó là quá trình giáo dục sư phạm, học sinh tiếp thu ược tri thức của nhân loại ể hình
thành, phát triển trí tuệ, nhân cách và trên cơ sở tri thức ó mà phát triển nền văn hoá xã hội. -
Thông tin trong giao tiếp sư phạm còn là những cảm xúc, là thế giới tâm hồn
của những người tham gia giao tiếp. Mỗi con người là một thế giới tâm hồn chứa ựng cảm xúc.
VD: Trong một tiết học, thầy giáo kể một câu chuyện của bản thân về lần ầu ược iểm
kém do không ôn bài. Không chỉ nằm ở việc giúp học sinh biết về một kỉ niệm trong
quá khứ của mình, thầy giáo còn giúp học sinh nhận ra ược sai lầm trong cách ôn thi,
từ ó rút ra kinh nghiệm và học tập cẩn thận. Việc trao ổi thông tin trong giao tiếp sư
phạm diễn ra từ cả hai phía, giữa thầy và trò, nhằm nâng cao chất lượng hoạt ộng giáo dục.
* Tri giác lẫn nhau lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE) -
Giao tiếp sư phạm luôn diễn ra sự nhận thức và hiểu biết nhau giữa giáo viên
và học sinh. Đặc tính quan trọng của tri giác lẫn nhau không chỉ là nhận thức về ối
tượng giao tiếp mà còn nhận thức ược chính bản thân trong mối quan hệ ó. Tri giác
lẫn nhau diễn ra trong suốt quá trình giao tiếp, giúp mỗi người thu thập thông tin cả
cảm tính (tư thế, tác phong, ánh mắt, nụ cười, trang phục...) lẫn lí tính (phẩm chất,
tính cách, tình cảm...) của ối tượng giao tiếp. -
Trong quá trình giao tiếp sư phạm, giáo viên và học sinh hiểu biết lẫn nhau
bằng cách cùng chia sẻ cảm xúc của mình ối với những xúc ộng mạnh của người
kia, bằng con ường ồng nhất hoá bản thân mình với người kia và bằng biện pháp
suy nghĩ về người kia. Nhờ tri giác lẫn nhau mà giáo viên hiểu rõ học sinh của
mình hơn, chất lượng quan hệ cũng như hiệu quả của tác ộng giáo dục nâng cao
hơn. Tri giác lẫn nhau trong giao tiếp sư phạm là một hình thức tri giác liên nhân cách.
VD: Khi người giáo viên ặt ra một câu hỏi khiến học sinh lộ ra vẻ lúng túng. Lúc
này, người giáo viên không nên gặng hỏi, mà chủ ộng gợi ý, ặt ra những câu hỏi phụ
ơn giản hơn, ể học sinh có thể tự tin và tìm ra câu trả lời chính xác. Từ ó, tạo ra cảm
giác tự tin cho người học, cũng như không khí thoải mái cho giờ học. Việc quan sát
thái ộ của ngườihọc, cũng như người dạy, có lợi ích rất lớn nhằm nâng cao chất
lượng của giờ học, em lại cảm giác thoải mái, hứng khởi.
* Đánh giá lẫn nhau
Cùng với sự nhận thức, hiểu biết lẫn nhau trong quá trình giao tiếp, con người luôn
có sự ánh giá lẫn nhau trên cơ sở ịnh hướng giá trị của mình. Kết quả của nó ảnh
hướng quyết ịnh tới tiến trình cũng như hiệu quả của quá trình giao tiếp.
- Chẳng hạn, từ chỗ hiểu nhầm dẫn ến ánh giá sai về học sinh, giáo viên có thể
căng thẳng trong cư xử với các em, và tất nhiên, giáo viên sẽ hứng chịu phản ứng
có thể là trực tiếp hoặc ngấm ngầm không lấy gì là tốt ẹp từ phía học sinh, thậm
chí có thể phá vỡ quan hệ tốt ẹp giữa giáo viên và học sinh.
VD: Khi gặp phải một bài làm iểm kém của một học sinh, người giáo viên không
nên lập tức trách móc hay có những hành ộng tiêu cực. Thay vào ó, người giáo
viên cần tìm hiểu kĩ lực học của học sinh này, từ ó ưa ra những phương án giảng
dạy phù hợp, em lại sự thoải mái cũng như ộng lực cho học sinh phấn ấu.
* Ảnh hưởng lẫn nhau -
Mỗi người tham gia giao tiếp quan hệ vói người cùng giao tiếp với mình như
là chủ thể có tâm lí, ý thức. Nếu trong hoạt ộng thực tiễn có ối tượng, kết quả là vật lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
chất ( ối tượng ược cải tạo), thì trong giao tiếp kết quả trước hết liên quan ến những
thay ổi này hay khác trong ý thức, hành vi và phẩm chất của những người giao tiếp.
Mỗi thành viên tham gia giao tiếp có thể có kế hoạch nào ó, nhưng trong quá trình
giao tiếp trên thực tế có thể diễn ra khác với dự kiến của kế hoạch cá nhân. Trong
quá trình giao tiếp, các kế hoạch cá nhân ược biến ổi và có thể tạo ra một kế hoạch
chung nào ó năng ộng hơn, hoặc ngược lại, bất ồng hơn. -
Như vậy, giao tiếp dẫn ến sự thay ổi không chí là tư tưởng mà còn thay ổi cả
chức năng tâm lí, trạng thái, thuộc tính tâm lí của những người giao tiếp. Trong giao
tiếp sư phạm, với chức năng xã hội là người hướng dẫn, chỉ ạo, iều khiển hoạt ộng
nhận thức cũng như quá trình hình thành nhân cách của học sinh, giáo viên có ảnh
hường vô cùng lớn tới học sinh, ặc biệt là học sinh nhỏ tuổi. -
Tuy nhiên trong quá trình này, giáo viên cũng chịu ảnh hưởng không nhỏ từ
phía học sinh (liên hệ ngược). Một khía cạnh ặc biệt lưu ý là, giữa học sinh với học
sinh cũng có ảnh hưởng lẫn nhau rất lớn trong quá trình các em giao tiếp với nhau
(học thầy không tày học bạn).
VD: Khi giảng bài, tâm lí cũng như cảm xúc, thái ộ của người giáo viên có
nhữngảnh hưởng nhất ịnh tới học sinh. Người giáo viên có cảm xúc vui vẻ, hào
hứng sẽem lại một bầu không khí sôi nổi và thoải mái cho lớp học. Người giáo
viên có cảm xúc không tốt, cáu giận sẽ tạo cho lớp học không khí căng thẳng, nặng
nề. Ngoài ra, trạng thái và kết quả của lớp học cũng ảnh hưởng tới tâm lý của
người giáo viên. Chính vì vậy, giáo viên và học sinh ảnh hưởng tới nhau trong quá
trình giao tiếp sư phạm.
* Điều khiển hoạt ộng nhóm
Giao tiếp luôn mang ý nghĩa xã hội, ó là giao tiếp ảm bảo tổ chức mọi người tiến
hành hoạt ộng chung, ảm bảo cho sự liên hệ qua lại của họ. Đặc iểm cơ bản của chức
năng này thể hiện ở chỗ chính quá trình giao tiếp là quá trình trao ổi các ý ồ, tư tưởng, biểu tượng... -
Sự thống nhất các ý ồ, tư tưởng... sẽ iều khiển hoạt ộng chung của nhóm, cộng
ồng. Trong giao tiếp sư phạm, sự thống nhất các ý ồ, tư tưởng... giữa giáo viên và
học sinh là iều kiện lí tưởng ảm bảo hiệu quả cao trong dạy học và giáo dục, và iều
này phụ thuộc phần lớn vào năng lực giao tiếp của người giáo viên. -
Thông qua giao tiếp, giáo viên tổ chức các mối quan hệ, các tương tác giữa
giáo viên với học sinh, giữa học sinh với nhau nhằm phát huy tính tích cực, tự giác
của học sinh - ó là khía cạnh bản chất của phương pháp dạy học tích cực lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
VD: Người giáo viên giống như một nghệ sĩ trên sân khấu, một người diễn viên tài
năng sẽ biết cách lôi cuốn khán giả về phía mình. Một giáo viên hiệu quả sẽ biết
thu hút sự tham gia của học sinh. Để trở thành một giáo viên hiệu quả, thầy cô
phải làm chủ ược các chiến thuật, các kĩ thuật dạy học ảm bảo học sinh tham gia
vào các hoạt ộng mà mình tổ chức, lắng nghe những gì mà mình nói, thực hiện
những nhiệm vụ mà mình yêu cầu.
* Ở một cách diễn ạt khác, giao tiếp sư phạm gồm các chức năng sau:
+ Công cụ: Giao tiếp sư phạm là cơ chế xã hội của việc iều khiển và truyền ạt thông
tin cần thiết cho việc thực hiện hoạt ộng dạy học và giáo dục.
+ Liên kết: Giao tiếp sư phạm là phương tiện liên kết giáo viên với giáo viên, giáo
viên với học sinh, học sinh với học sinh...
+ Tự thể hiện: Giao tiếp sư phạm là sự trình diễn thế giới nội tâm của giáo viên và
học sinh, và do ó là hình thức hiểu biết lẫn nhau.
+ Chuyển dời: Quá trình sư phạm (dạy học và giáo dục) về bản chất là quá trình tổ
chức cho học sinh hoạt ộng nhằm chiếm lĩnh nền văn hóa xã hội. Trong quá trình
này, thầy giáo là cầu nối giữa học sinh và nền văn hoá ó. Như vậy, qua giao tiếp sư
phạm, thầy giáo và học sinh ã "chuyển dời” những tri thức cần thiết từ nền văn hoá
nhân loại vào bản thân mình. Đây là chức năng quan trọng nhất của giao tiếp sư phạm.
Các kết quả nghiên cứu thực nghiệm cho thấy, giao tiếp là yếu tố quyết ịnh quan
trọng nhất của các quá trình nhận thức ở tất cả các mức ộ. Trong quá trình lĩnh hội
khái niệm, nhờ giao tiếp sư phạm mà cơ sở khái quát hoá và trừu tượng hoá ược mở
rộng (so với hoạt ộng cá nhân), giao tiếp sư phạm thúc ẩy việc chọn lọc và sắp xếp
các kiến thức sẽ lĩnh hội. Giao tiếp sư phạm tạo ra các iều kiện thuận lợi ể xem xét
các nhiệm vụ từ các quan iểm khác nhau và những thay ổi chiến lược tìm kiếm cách
giải quyết chúng. Ở ây nhấn mạnh hiệu quả giao tiếp giữa thầy giáo với học sinh,
giữa học sinh với học sinh trong quá trình dạy học.
+ Kiểm soát xã hội: Giao tiếp sư phạm có chức năng thể chế hoá hành vi và hoạt
ộng của giáo viên và học sinh, tức là làm cho hoạt ộng sư phạm tuân theo những quy
ịnh, nguyên tắc xác ịnh.
+ Xã hội hoá: Giao tiếp sư phạm hình thành cho cả giáo viên và học sinh kĩ năng,
kĩ xảo tác ộng qua lại trong xã hội phù hợp với các chuẩn mực và quy tắc, các phong tục, tập quán... lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
Câu 4. Vai trò của giao tiếp sư phạm -
Giao tiếp sư phạm có vai trò rất quan trọng trong hoạt ộng giáo dục nói
chung và trong việc hình thành nhân cách người thầy giáo nói riêng. -
Trong hoạt ộng sư phạm, hoạt ộng giao tiếp không những là iều kiện cơ bản
và tất yếu của hoạt ộng sư phạm mà còn là công cụ, là phương tiện ể thực hiện mục
ích sư phạm, bởi tất cả những nội dung giáo dục từ việc giảng dạy thú vị, sáng tạo
ến các phương pháp tích cực, tiến bộ chỉ phát huy tác dụng khi và chỉ khi ược ảm
bảo bằng giao tiếp sư phạm phù hợp, úng ắn. Từ ó cho thấy giao tiếp sư phạm gắn
bó chặt chẽ với hoạt ộng sư phạm và bản chất của quá trình sư phạm -
Nếu coi hoạt ộng sư phạm phục vụ 3 mục ích: giảng dạy, giáo dục và phát
triển thì giao tiếp sư phạm có vai trò:
+ Là phương tiện ể giải quyết nhiệm vụ giảng dạy vì giao tiếp sư phạm ảm bảo sự
tiếp xúc tâm lý với học sinh, hình thành ộng cơ tích cực học tập, tạo bầu không khí
tâm lý trong nhận thức, tìm tòi
+ Là sự bảo ảm tâm lý – xã hội cho quá trình giao tiếp vì nhờ giao tiếp sư phạm mà
hình thành ược mối quan hệ giáo dục, tạo nên khuôn mẫu của lối sống, ảnh hưởng
tới sự hình thành các ịnh hướng, các chuẩn mực, các kiểu sống của cá nhân và có sự
tiếp xúc tâm lý giữa thầy và trò. Điều ó ảm bảo kết quả của hoạt ộng học tập, khắc
phục những trở ngại tâm lý, hình thành các mối quan hệ liên nhân cách trong tập thể học sinh.
+ Là phương pháp tổ chức mối quan hệ qua lại giữa thầy và trò, bảo ảm cho việc
dạy và giáo dục có hiệu quả bởi vì giao tiếp sư phạm ã tạo ra hoàn cảnh, tìn huống
tâm lý kích thích việc tự học và tự giáo dục của học sinh, khắc phục các yếu tố
tâm lý kìm hãm sự phát triển nhân cách trong quá trình giao tiếp: thiếu tự tin, lúng
túng khi giao tiếp, …Tạo iều kiện ể phát hiện việc iều chỉnh tâm lý – xã hội trong
quá trình phát triển và hình thành các phẩm chất, nhân cách
-> Như vậy, giao tiếp sư phạm không chỉ là phương tiện, là công cụ ể thực hiện
mục ích sư phạm mà còn là bộ phận cấu thành hoạt ộng sư phạm, là một thành phần
chủ ạo trong cấu trúc năng lực của người thầy giáo, góp phần tạo nên nhân cách của họ
+ Nhờ có giao tiếp sư phạm nhà giáo dục mới tổ chức ược hoạt ộng của mình, ồng
thời giao tiếp sư phạm là công cụ thiết lập, duy trì và phát triển các mối quan hệ
giao tiếp giữa các thầy cô giáo trong nhà trường.
+ Giao tiếp sư phạm có vai trò ặc biệt quan trọng ối với sự phát triển nhân cách của
học sinh. Thông qua giao tiếp sư phạm mà nhà giáo dục truyển ạt những tri thức
khoa học, kinh nghiệm, trải nghiệm… còn người ược giáo dục thì lĩnh hội tiếp thu
tri thức, kinh nghiệm chuẩn mực ạo ức ể hình thành, phát triển tâm lý nhân cách cho lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
chính mình. Qua sự trao ổi thông tin giữa nhà giáo dục và người học sinh ã giúp cho
nhiều học sinh hình thành ược một số phẩm chất và nhân cách như: ý thức trách
nhiệm, tôn trọng tập thể, lòng tự trọng….
+ Nhờ có giao tiếp sư phạm, nhà giáo dục ã i sâu vào thế giới tinh thần của học sinh,
thiết lập ược mối quan hệ gắn bó ối với học sinh, kích thích học sinh tính tích cực
chủ ộng, sáng tạo trong mọi hoạt ộng giao tiếp ể trở thành những nhân cách có ích
cho xã hội và tự hoàn thiện bản thân.
Câu 5. Các nguyên tắc giao tiếp sư phạm
Nguyên tắc: là hệ thống những chuẩn mực, quy ịnh có tác dụng chỉ ạo, ịnh hướng
suy nghĩ và hành ộng của con người.
Nguyên tắc giao tiếp sư phạm: là hệ thống những quan iểm có tác dụng chỉ ạo,
ịnh hướng thái ộ và hành vi ứng xử của chủ thể giao tiếp, cũng như việc lựa chọn
các phương pháp, phương tiện giao tiếp trong hoạt ộng sư phạm. * Nguyên tắc
mẫu mực, mô phạm
- Mô phạm là khuôn mẫu, mực thước cho mọi người làm theo. - Biểu hiện:
✓ Mẫu mực về hình thức (trang phục, cử chỉ, hành vi)
✓ Mẫu mực về thái ộ quan hệ
✓ Mẫu mực về ngôn từ
- Sự mẫu mực trong giao tiếp sẽ tạo ra uy tín của GV ối với HS
VD: Trong một lần, vì quá nóng vội, bạn ã phạt một học sinh vì cho rằng em ó ã
vi phạm kỉ luật. Nhưng rồi sau ó bạn phát hiện ra em ó ko có lỗi. Bạn sẽ xử lý ntn? Cách xử lí:
• Hãy thẳng thắn và trung thực với các em và với chính bản thân mình.
• Hãy công khai xin lỗi học sinh ó trước lớp. Chờ một dịp thuận lợi, một buổi sinh
hoạt lớp với không khí vui vẻ chẳng hạn, bạn hãy nói với các em học sinh thế này:
“Hôm trước, cô ã hơi nóng vội nên ã phạt oan bạn A. Người lớn cũng có những
lúc mắc khuyết iểm. Cô rất xin lỗi bạn A và cả lớp. Chắc các em cũng là những
học sinh rộng lượng úng không?” lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
• Hoặc gặp riêng học sinh, bạn sẽ nói chuyện dễ dàng hơn, cô trò cảm thông và hiểu nhau.
* Nguyên tắc tôn trọng nhân cách
- Tôn trọng nhân cách là coi trọng phẩm giá, nguyện vọng của HS, không ép buộc. - Biểu hiện:
✓ Biết khích lệ, ộng viên HS bày tỏ suy nghĩ, mong muốn; biết lắng nghe nhu cầu và nguyện vọng của các em
✓ Chân thành, trung thực trong phản ứng ối với HS;
✓ Sử dụng ngôn từ phù hợp; không có những lời nói xúc phạm ối với HS trong mọi trường hợp
✓ Cử chỉ, iệu bộ khoan hòa
✓ Trang phục gọn gàng, lịch sự
VD: Với những học sinh ít nói có tính cách khép mình, có thể gọi phát biểu trong
giờ sinh hoạt, một câu hỏi rộng có thể chia thành nhiều câu hỏi nhỏ hơn như một
sự gợi ý ối với học sinh ó. Ngoài ra, giáo viên nên giữ nụ cười của mình sao cho
thân thiện, biểu hiện mong chờ, iều này góp phần tạo cảm giác dễ chịu cho học sinh ược hỏi.
* Nguyên tắc thiện chí
- Thiện chí là nghĩ tốt về HS, tạo iều kiện cho HS bộc bạch tâm tư, nguyện vọng - Biểu hiện:
✓ Trong dạy học: Hết mình vì HS, làm việc với lương tâm nghề nghiệp và tinh thần
trách nhiệm cao ối với HS
✓ Trong ánh giá HS: Khách quan, công bằng, khích lệ sự tiến bộ và vươn lên của HS
✓ Trong phân công nhiệm vụ: lòng tin ối với HS ✓ Trong giải quyết các vấn ề quan hệ
✓ Trong sử dụng hình phạt
VD: Sau khi chấm bài kiểm tra, giáo viên nhận thấy có hai bài khá giống nhau, một
của học sinh giỏi, một của học sinh yếu hơn. Lúc ó, giáo viên không nên có ánh giá
chủ quan như bạn yếu chép bài bạn giỏi. Giáo viên có thể gọi riêng hai bạn lên ể ối lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
chất về hai bài làm và ưa ra cách giải quyết công bằng nhất bất kể hai bạn có học
lực ra sao. Dù ai chép bài, giáo viên vẫn cần phải nhắc nhở nhẹ nhàng, trừ nhẹ bài
chép. Nếu bài không phải chép mà chỉ tình cờ giống nhau ( iều này rất có thể xảy ra
với các môn tự nhiên) nếu bài làm tốt, giáo viên có thể khích lệ sự tiến bộ của bạn yếu.
* Nguyên tắc tạo niềm tin
- Tạo niềm tin là thể hiện sự chân thành, không sáo rỗng, kiểu cách. - Biểu hiện:
+ Tin tưởng vào sự thay ổi và khả năng tiến bộ của HS
+ Tìm ra ưu iểm, mặt tích cực của HS thay vì miệt thị, phê phán
+ Khiến HS tin vào năng lực và nhân cách của mình
+ Ngay lập tức giải tỏa nghi kỵ của HS
VD: Trong lớp có một học sinh rất nghịch ngợm hay pha trò trong giờ. Giáo viên trong
trường hợp này, không nên có ịnh kiến xấu với học sinh (bởi từ ó có thể nảy sinh những
ánh giá chủ quan tiêu cực của giáo viên trong quá trình tương tác của giáo viên với
học sinh này), luôn phải tin rằng học sinh luôn có mặt tốt, tìm hiểu nguyên nhân học
sinh này nghịch như vậy là do âu (có thể muốn thu hút sự chú ý, có thể là do thừa năng
lượng, hoặc do học sinh ó không có nhiều cơ hội thể hiện bản thân với người khác,…),
từ ó tìm hướng giải quyết thích hợp vì sự tiến bộ của học sinh ó.
* Nguyên tắc ồng cảm
- Đồng cảm = ặt mình vào vị trí của người khác. - Biểu hiện:
✓ Hiểu ặc iểm và hoàn cảnh của HS; hiểu ược tâm tư, nguyện vọng và mong muốn của HS
✓ Thân mật, gần gũi với HS
✓ Khoan dung, ộ lượng trong ứng xử
VD: hoàn cảnh sống cũng ảnh hướng khá nhiều ến ời sống tâm lí
của học sinh. Một học sinh luôn luôn không chú ý học, phá phách,
không hợp tác luôn phạm khuyết iểm có thể là do một tổn thương ến
từ tâm lí. Là người giao viên, chúng ta cần tìm hiểu ể có thể có
phương hướng giúp ỡ học sinh…
Câu 6. Phong cách giao tiếp sư phạm lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
* Phong cách giao tiếp sư phạm là toàn bộ hệ thống những phương pháp, thủ
thuật tiếp nhận, phản ứng hành ộng tương ối ổn ịnh, bền vững của giáo viên và
học sinh tỏng quá trình giao tiếp sư phạm. * Phong cách ộc oán
- Là phong cách mà trong ó giáo viên khi ứng xử với học sinh thường xem
nhẹ, không tính ến ặc iểm tâm lí cá nhân của ối tượng giao tiếp. Vì vậy khi
tiếp xúc với học sinh hay ưa ra những yêu cầu xa lạ, mang tính chất áp ặt
khiến cho các em khó thực hiện ược - Biểu hiện:
✓ Giữ khoảng cách với HS
✓ Không ể tâm ến những òi hỏi, yêu cầu và nguyện vọng của HS
✓ Nguyên tắc cứng nhắc, không nhân nhượng, không linh hoạt ✓ Duy ý chí -
Tác ộng + Ưu iểm: -
Phong cách ộc oán có tác dụng nhất ịnh ối với công việc
cần phải hoàn thành trong thời gian ngắn, có tính cấp bách -
Phong cách này phù hợp với tập thể mới hình thành và
tập thể không có sự thống nhất + Nhược iểm:
✓ Khiến HS thụ ộng, lệ thuộc và thiếu tích cực
✓ Tạo ra sự chống ối từ phía HS
✓ Giảm những tác ộng giáo dục của GV ối với HS
Ví dụ: Trong quá trình giảng bài Toán, giáo viên giảng từ 1 phía,
không ể ý ến khả năng nhận thức, tiếp thu của học sinh, yêu cầu học
sinh làm theo cách của mình mà không ể ý ến ý kiến khác
- KLSP: Trong quá trình dạy học cần tránh việc lạm dụng phong cách
ộc oán, bắt ép HS theo ý của GV
+ Về thái ộ: Tôn trọng ý kiến HS, quan tâm ể ý ến khả năng nhận thức, nhu cầu của HS
+ Về hành vi: lắng nghe ý kiến từ HS, khích lệ HS phát biểu ý kiến.
Sử dụng linh hoạt, hiệu quả phong cách ộc oán trong quá trình xử lí
tình huống nảy sinh trong giờ học trên lớp
* Phong cách tự do lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
- Phong cách tự do là phong cách mà giáo viên linh hoạt thay ổi
cách ứng xử theo sự thay ổi của hoàn cảnh giao tiếp - Biểu hiện:
✓ Dễ thay ổi về mục ích, nội dung, ối tượng
✓ Không câu nệ nghi thức
✓ Không làm chủ ược cảm xúc - Tác ộng: + Ưu iểm
✓ Có tính mềm dẻo, linh hoạt, khéo léo trong giao tiếp
✓ Phát huy tính tích cực nhận thức, tính ộc lập, sáng tạo và ý thức tự giác của HS
✓ Tạo ược bầu không khí thoải mái trong giao tiếp + Nhược iểm
✓ Dễ phá vỡ các quy tắc quan hệ, dễ bị coi nhẹ; dễ rơi vào tình trạng hời hợt, nông cạn, thiếu tập trung
- Ví dụ: Trong lớp tiết Toán, giáo viên tạo iều kiện cho HS phát biểu suy nghĩ,
cách làm của mình ồng thời hòa ồng với các em trong giờ nghỉ giải lao - KLSP:
+ Trong quá trình giao tiếp cần quan tâm ến thái ộ, hành vi, nhu cầu chính áng của
HS + Có thái ộ úng mực trong quá trình giao tiếp, kiểm soát tốt cảm xúc của bản
thân + Cần kết hợp linh hoạt với các phong cách giao tiếp khác
* Phong cách dân chủ
- Là phong cách giao tiếp mà thầy cô giáo coi trọng những ặc iểm tâm lý cá
nhân, vốn sống, kinh nghiệm, trình ộ nhận thức, nhu cầu, ộng cơ, hứng thú và
các mức ộ tích cực nhận thức của học sinh. Biết lắng nghe, tôn trọng và áp ứng
kịp thời nguyện vọng chính áng của học sinh - Biểu hiện:
✓ Luôn gần gũi, thân mật với HS
✓ Lắng nghe nguyện vọng, ý kiến của HS
✓ Kịp thời giải tỏa những băn khoăn, vướng mắc, hoặc những vấn ề HS gặp phải lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
✓ Tôn trọng nhu cầu và những những òi hỏi chính áng của HS ✓ Biết ề ra những
yêu cầu phù hợp và vừa sức ối với HS - Tác ộng: + Ưu iểm:
✓ Kích thích tính tích cực nhận thức của HS
✓ Tạo ra ở HS tính ộc lập, sáng tạo và ý thức trách nhiệm
✓ Là phong cách giao tiếp có tác ộng tích cực nhất ối với hiệu quả dạy học và giáo dục
+ Lưu ý: Tuy nhiên phong cách dân chủ ở ây không có nghĩa là nuông chiều, thả
mặc HS hoặc xóa bỏ ranh giới thầy trò theo nghĩa “cá mè một lứa” mà là thể hiện sự
tôn trọng ối tượng giao tiếp, thể hiện rõ sự “tôn sư trọng ạo” ở HS
-Ví dụ: Khi soạn giáo án, GV ưa ra các bài toán phù hợp với trình ộ nhận thức của
HS. Trong khi giảng Toán cho HS, GV luôn mời HS phát biểu cách làm của mình
=>KL chung: Ba loại phong cách giao tiếp sư phạm trên ều có những mặt mạnh,
mặt yếu nhất ịnh. Xuất phát từ nguyên tắc của quá trình giao tiếp sư phạm, òi hỏi
giáo viên phải thường xuyên thực hiện phong cách dân chủ. Tuy nhiên, người giáo
viên trong hoạt ộng giảng dạy và giáo dục học sinh nên vận dụng một cách linh
hoạt, pha trộn cả ba loại hình phong cách trên phù họp với từng hoàn cảnh, mục ích
giao tiếp cụ thể... Việc tổ chức quá trình giáo dục và dạy học ở nhà trường không thể
phù hợp hoàn toàn với một phong cách giao tiếp nào, mà chỉ phù hợp với từng loại
công việc của lớp, của trường khi giáo viên giao việc, hướng dẫn, tổ chức học tập,
lao ộng... cho học sinh. Điều này thể hiện rõ nghệ thuật giao tiếp sư phạm cảa từng
giáo viên. Trong thực tế, có giáo viên quá lợi dụng phong cách này hoặc phong cách
khác trong tiếp xúc với học sinh, nên ã gây ra ở học sinh tâm lí sợ hãi, hoặc coi thường giáo viên.
Câu 7.Phương tiện giao tiếp sư phạm (PT ngôn ngữ và PT phi ngôn ngữ) *Khái niệm
- Phương tiện giao tiếp sư phạm là những yếu tố trung gian (ngôn ngữ, phi ngôn
ngữ…) giúp GV, HS, các lực lượng giáo dục tiếp xúc, trao ổi thông tin, nhận
thức lẫn nhau, ảnh hưởng tác ộng qua lại với nhau trong quá trình giao tiếp
* Phương tiện ngôn ngữ
- Phương tiện ngôn ngữ trong GTSP là lời nói và chữ viết giúp giáo viên, học sinh,
các lực lượng giáo dục tiếp xúc, trao ổi thông tin, nhận thức lẫn nhau, tác ộng qua
lại với nhau trong quá trình giao tiếp lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
*Phương tiện phi ngôn ngữ
** Hành vi, cử chỉ, iệu bộ
Trong giao tiếp sư phạm, hành vi giao tiếp của giáo viênc ó ặc iểm là:
+ Được hình thành từ các nguồn gốc khác nhau
+ Khoan dung, cung kính, tôn sư, trọng ạo.
+ Hành vi giao tiếp sư phạm mang tính linh hoạt
- Điệu bộ, cử chỉ, tư thế, dáng ứng, i
+ Điệu bộ là cử ộng của tay, chân, cơ thể … ể diễn ạt một iều gì ó hay
phụ họa thêm cho lời nói.
Ví dụ: vừa giảng bài, vừa ưa tay làm iệu bộ
Điệu bộ có thể góp phần làm cho bài giảng thêm sinh ộng. Đối với giáo viên, iệu bộ
phải do sự rèn luyện theo yêu cầu sư phạm mà tạo thành
+ Cử chỉ: Là cử ộng hay một việc làm của cá nhân biểu lộ một thái ộ hay một
trạng thái tinh thần nào ó.
Cử chỉ có khi giống như một iệu bộ là có ý phụ họa cho ngôn ngữ
nói, nhưng phần lớn các cử chỉ có ý biểu ạt một thái ộ hay một trạng thái ộc lập
chứ không phụ họa cho lời giảng. Ví dụ như vẫy tay cho học sinh ngồi xuống, ưa
mắt có ý nhắc học sinh trật tự
+Tư thế: là cách ặt toàn thân thể và các bộ phận của thân thể ở một vị trí nhất ịnh
trong thời iểm nhất ịnh,
Trong giao tiếp sư phạm thường có hai tư thế hoặc là ứng, hoặc là ngồi. Tư thế của
giáo viên ĩnh ạc, àng hoàng, ung dung, khoan thai.
VD: Khi giảng bài mới, giáo viên nên ở tư thế ứng, mắt hướng về phía học sinh. Khi
viết bảng, giáo viên nên nghiêng người về phía bên phải. -Lưu ý:
- Trong giao tiếp sư phạm, hành vi, cử chỉ, iệu bộ của thầy cô giáo phải thể
hiện sự văn minh, lịch sự, tế nhị, thân thiện, tự nhiên, chuẩn mực - Điệu bộ
cần mang ý nghĩa giáo dục, không nên quá cuồng nhiệt, tùy tiện. ** Diện
mạo - Đặc iểm:
+ Bao gồm sắc mặt nét mặt ặc iểm của khuôn mặt dâu tóc trang phục trang sức...
Giao tiếp phi ngôn ngữ dáng vẻ bên ngoài bao gồm hình dáng thân thể cung cách i
ứng trang phục và cung cách ứng xử trong giao tiếp sư phạm. lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
+ Là phương tiện có thể gây ấn tượng mạnh - Lưu ý:
+ Cần chú trọng trang phục sao cho lịch sự, sạch sẽ, gọn gàng, văn minh + Trong
giao tiếp với học sinh nên thường trực trên môi nụ cười tươi thì sẽ giúp ối tượng
giao tiếp cảm thấy thoải mái và tích cực hơn trong quá trình giao tiếp
+ Thái ộ nhận thức của giáo viên ối với học sinh cần hướng vào mục tiêu giáo dục
xây dựng ạo ức phát triển trí tuệ, thể lực và năng lực thẩm mỹ của học sinh trên tất cả hành vi ** Không gian
- Địa iểm:
+ Đặc iểm:
• Là 1 phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ. Việc bố trí một ịa iểm giao tiếp phù
hợp với tính chất, mục ích, nội dung cuộc giao tiếp là hết sức quan trọng.
• Địa iểm trong GTSP thông thường là lớp học, tuy nhiên cũng có khi là sân trường…
• Địa iểm thường thoáng mát, sáng sủa, sạch sẽ, bàn ghế phù hợp với lứa tuổi học sinh + Lưu ý:
• Lớp học là nơi diễn ra GTSP thì cần phải bài trí hài hoà, thuận tiện cho hoạt ộng
của giáo viên và học sinh
• Không gian lớp học hay 1 ịa iểm khác ể GTSP cần phải phù hợp với hoàn cảnh
và ối tượng giao tiếp - Khoảng cách tiếp xúc: + Đặc iểm:
• Là một phương tiện phi ngôn ngữ trong giao tiếp sư phạm
• Nói lên mức ộ tương tác nhau giữa các cá nhân. Một khoảng cách hợp lý giữa
hai người ѕẽ tạo nên ѕự hài hòa, thoải mái trong buổi nói chuуện.
• Trong mọi loại giao tiếp ều cần có khoảng cách không gian giữa hai chủ thể giao
tiếp. Trong giao tiếp sư phạm, nhiều nghiên cứu ã chỉ ra khoảng cách thích hợp
giữa giáo viên và học sinh là 3,5m, ộ cao chữ viết trên bảng là 5cm.
• Khoảng cách giao tiếp sư phạm có tính linh ộng tuỳ tình huống giao tiếp. + Lưu ý:
• Chọn khoảng cách phù hợp ể giao tiếp hiệu quả, không quá xa mà cũng không
quá gần, nếu quá xa thì mức ộ giao tiếp sẽ càng thấp dẫn ến hiệu quả của cuộc giao tiếp không cao. lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
• Nếu ám ông càng lớn, ta càng phải ứng cách xa ể có thể bao quát hết cả hội
trường. Sử dụng hợp lí khoảng cách giao tiếp trong giao tiếp sư phạm là yêu
cầunghiệp vụ ối với giáo viên. ** Thời gian
- Đặc iểm:
+ Giúp cho ối tượng giao tiếp căn chỉnh ược thời lượng, nội dung của cuộc giao
tiếp + Cách thức sử dụng thời gian cho chúng ta biết ược nhiều iều về họ, như:
việc ến muộn có nghĩa là coi thường mọi người.
+ Thời gian là thước o, căn chỉnh giúp quá trình diễn ra giao tiếp có iểm dừng, nghỉ
ển cuộc giao tiếp ược diễn ra dài hơn mà không gây sự mệt mỏi cho ối tượng giao
tiếp. - Lưu ý:
+ Trong giao tiếp sư phạm, giáo viên cần sử dụng hợp lí thời gian ể tránh các hiện
tượng phí thời gian vô ích hoặc bị: “cháy giáo án”
+ Không chỉ giáo viên mà học sinh cũng cần ến lớp úng giờ ể ảm bảo quá trình
giao tiếp hay dạy học có hiệu quả.
** Sự im lặng - Đặc iểm:
+ Im lặng ược dùng như dấu hiệu của sự tôn trọng
VD: khi giáo viên giảng bài thì học sinh chăm chú lắng nghe, im lặng không nói chuyện với nhau
+ Trong giao tiếp sư phạm, việc giáo viên sử dụng sự im lặng hoặc iểm dừng khi
ang nói có tác dụng tập trung chú ý hoặc kích thích tư duy của học sinh và thu ược
kết quả tôt nhất trong việc tiếp thu kiến thức - Lưu ý:
+ Cần phải tuỳ vào từng trường hợp và xem xét có cần im lặng hay không. + Trong
GTSP với học sinh thì giáo viên không nên Im lặng quá lâu dễ làm cho học sinh bị sợ.
+ Cần sử dụng sự im lặng phù hợp vừa thể hiện sự tôn trọng với các em vừa không
làm mất i sự tự tin của các bạn học sinh trong quá trình giao tiếp.
=> Kết luận chung: Trong giao tiếp sư phạm cần vận dụng các phương tiện giao
tiếp úng lúc và nên kết hợp có các phương tiện với nhau ể giúp cho quá trình
giao tiếp sư phạm diễn ra hiệu quả, ạt kết quả như mong muốn.
Câu 8.Kỹ năng giao tiếp sư phạm (KN lắng nghe, KN thuyết
phục, KN quản lý cảm xúc, KN giải quyết tình huống sư phạm)
* Khái niệm kỹ năng giao tiếp SP lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
- KNGTSP là sự phối hợp phức tạp giữa những chuẩn mực hành vi xã hội cá nhân với
sự vận ộng của cơ mặt, ánh mắt, nụ cười, tư thế của ầu, cổ, vai, tay, chân, ồng thời
với ngôn ngữ nói, viết của người giáo viên.
- Sự phối hợp hài hòa, hợp lý giữa các vận ộng ều mang một nộidung tâm lý nhất ịnh,
phù hợp với những mục ích, ngôn ngữ, nhiệm vụ giao tiếp cần ạt mà giáo viên là chủ thể
- Kỹ năng giao tiếp sư phạm ược hình thành qua:
+ Những thói quen ứng xử ược xây dựng trong gia ình.
+ Do vốn sống kinh nghiệm cá nhân qua tiếp xúc với mọi người, trong các quan hệ xã hội…
+ Rèn luyện trong môi trường sư phạm qua các lần thực hành, tiếp xúc
với học sinh (thâm niên nghề càng cao thì KNGTSP càng hợp lý).
=> Khả năng vận dụng kiến thức, kinh nghiệm của người giáo viên ể
nhận thức nhanh chóng những biểu hiện bên ngoài và những diễn
biến tâm lý bên trong của học sinh và bản thân, ồng thời sử dụng
hợp lý các phương tiện ngôn ngữ và phi ngôn ngữ, biết cách tổ chức,
iều khiển iều chỉnh quá trình giao tiếp nhằm ạt mục ích giáo dục
* Kỹ năng lắng nghe
a. Khái niệm Là khả năng vận dụng kiến thức, kinh nghiệm vào việc quan
sát, tập trung chú ý cao ộ ể nắm bắt thông tin, hiểu ược cảm xúc, thái ộ,
quan iểm của ối tượng giao tiếp, ồng thời giúp ối tượng giao tiếp cảm
thấy ược tôn trọng, quan tâm và chia sẻ.
Mục ích của kĩ năng lắng nghe: giúp giáo viên thu thập ược những thông tin cần
thiết trong quá trình giáo dục; thể hiện sự tôn trọng, quan tâm, thấu hiểu và tạo mối
quan hệ hợp tác tích cực với ối tượng
b. Biểu hiện của kĩ năng lắng nghe
➢ Tập trung chú ý tối a vào những gì ối tượng nói: im lặng, chăm chú, không
ngắt lời, không phản bác, không làm việc khác trong khi nghe
➢ Tập trung quan sát, nhận biết ược hành vi, cử chỉ, cảm xúc của học sinh và
giải nghĩa chính xác những biểu hiện phi ngôn ngữ của ối tượng lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
➢ Đưa ra những phản hồi phù hợp với nội dung ối tượng ã nói và những cảm
xúc của họ; ặt câu hỏi ể làm rõ hoặc gợi mở cho họ tiếp tục nói; nhấn mạnh hay mở
rộng những iều họ nói
➢ Khuyến khích: sử dụng những áp ứng không lời ể thể hiện sự quan tâm và
khuyến khích ối tượng như: tiếp xúc bằng mắt và có những ộng tác áp ứng thích
hợp với những chia sẻ của ối tượng (gật ầu, hơi ngả người về phía ối tượng giao tiếp…)
=> Giáo viên có kĩ năng lắng nghe tốt:
− Duy trì tiếp xúc bằng mắt với ối tượng
− Không ngắt lời ối tượng
− Không vội vàng ưa ra kết luận
− Nghe chính xác nội dung những iều ối tượng nói
− Có thể ưa ra những tín hiệu cho ối tượng thấy rằng họ ang ược lắng nghe
− Biết phân tích các thông tin ể ặt câu hỏi làm rõ vấn ề ang ược chia sẻ
− Không hỏi những câu không liên quan ến vấn ề ang ược chia sẻ −
Nhận diện ược những cảm xúc người nó
c. Cách thực hiện kĩ năng lắng nghe
Bao gồm 5 bước: 1. Tập trung, 2. Tham dự, 3. Hiểu, 4. Ghi nhớ, 5. Hồi áp, 6. Phát
triển. Trung tâm của chu trình lắng nghe này là mong muốn thấu hiểu của giáo
viên ối với ối tượng - Bước 1: Tập trung
+ Thể hiện thái ộ toàn tâm toàn ý ể lắng nghe ối tượng. Giáo viên chỉ chú ý vào
người nói, thể hiện sự mong muốn lắng nghe, không ược tranh thủ làm việc khác hay nhìn lơ ãng xung quanh
+ Tôn trọng bản thân người nói và những gì họ nói
+ Khuyến khích người nói cởi mở hơn
+ Nghe chính xác iều người nói muốn truyền tải
+ Hiểu úng ý ối tượng muốn nói gì - Bước 2: Tham dự
+ Hòa vào với nội dung câu chuyện và trạng thái xúc cảm của ối tượng + Thể
hiện rõ giáo viên ang lắng nghe thông qua các biểu hiện: cử chỉ, nét mặt và lời nói lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
như: gật ầu, biểu hiện ồng cảm qua nét mặt, sử dụng những từ có nghĩa ồng tình
(ah, uh, oh, vâng, dạ, thế ạ, …) Bước 3: Hiểu
+ Kiểm tra lại sự chính xác của những thông tin ã tiếp nhận và chứng tỏ mình ã hiểu
úng những gì ối tượng nói bằng việc nhắc lại những từ khóa, ý quan trọng mà ối tượng ã trình bày
+ Lặp lại thông iệp ối tượng ã nói
+ Trình bày lại nội dung củaối tượng theo cách hiểu của mình +
Đặt các câu hỏi ể xác nhận như:
• Có phải ý của anh/chị/em là…?
• Theo như tôi hiểu thì anh/chị/em muốn nói….?
• Tôi hiểu như thế này có úng không…? - Bước 4: Ghi nhớ
✓ Chọn lọc thông iệp/nội dung chính mà ối tượng muốn truyền tải
✓ Ghi chép/ghi nhớ những nội dung chính, thông tin cần thiết trong buổi giao tiếp -
Bước 5: Hồi áp Giáo viên phải trả lời, giải áp các băn khoăn, thắc mắc của học
sinh trong iều kiện có thể.
✓ Cung cấp thông tin cho ối tượng
✓ Giải áp thắc mắc giúp ối tượng hiểu hơn vấn ề
✓ Cho ối tượng thấy họ ược lắng nghe, ược hiểu, ược khích lệ ể tiếp tục chia sẻ
- Bước 6: Phát triển Làm cho câu chuyện rõ ràng hơn, sâu sắc hơn và có thể mở
rộng ra ngoài nội dung ban ầu Giáo viên ặt câu hỏi ể làm rõ các vấn ề, hoặc phát
triển thêm các ý kiến khác mà học sinh chưa ề cập ến hoặc không có ý ịnh ề cập ến.
=> Quy trình 6 bước này liên tục lặp i lặp lại trong quá trình giao tiếp sư phạm ảm
bảo lắng nghe một cách hiệu quả nhất.
* Kỹ năng quản lí cảm xúc
a. Khái niệm: Là khả năng vận dụng kiến thức, kinh nghiệm, hiểu biết của bản thân
ể nhận diện, xử lý và iều chỉnh cảm xúc của bản thân một cách phù hợp với ối
tượng và hoàn cảnh giao tiếp. lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
Quản lý cảm xúc là một quá trình, ể có kĩ năng quản lý cảm xúc òi hỏi cần thời gian
rèn luyện và cần những kỹ thuật/cách thức ể ạt ược mục ích mà chúng ta mong muốn.
b. Biểu hiện của kỹ năng quản lý cảm xúc
- Biết nhận diện cảm xúc của bản thân và ối tượng giao tiếp
- Biết làm chủ trạng thái cảm xúc của mình và iều khiển, iều chỉnh các cảm xúc
của bản thân cho phù hợp với ối tượng và hoàn cảnh giao tiếp
- Không ể những cảm xúc tiêu cực iều khiển hành ộng, lời nói của mình - Không
ưa ra những quyết ịnh ngẫu hứng, bất cẩn mà luôn suy nghĩ trước khi hành ộng.
- Luôn có khả năng theo dõi ược biểu hiện và mức ộ cảm xúc của mình trong quá trình giao tiếp
+ Bộc lộ cảm xúc của mình với ối tượng giao tiếp bằng lời nói, hành vi, cử chỉ phù hợp.
+ Chế ngự các cảm xúc tiêu cực của bản thân Người giáo viên có kĩ năng quản lý
cảm xúc tốt là người luôn chủ ộng trong quá trình giao tiếp sư phạm/có trạng thái
cảm xúc phù hợp, không bị cảm xúc chi phối và iều khiển, ặc biệt là cảm xúc tiêu cực
c. Cách thực hiện kĩ năng QLCX * Nguyên tắc
➢ Mình là người iều khiển và chịu trách nhiệm về cảm xúc; không phải cảm xúc iều khiển mình;
➢ Cần phải ý thức về nguyên nhân, lý do gây ra CX
➢ Có quyền thể hiện tất cả các dạng cảm xúc tích cực và tiêu cực, nhưng phải nhớ:
cảm xúc tiêu cực có những hệ lụy nếu như không kiểm soát ược;
➢ Cảm xúc tiêu cực không thể triệt tiêu hay kìm hãm mà cần có cách quản lý;
➢ Luôn mong muốn nuôi dưỡng cảm xúc tích cực;
➢ Hãy vị tha và rộng lượng với mọi người * Các bước
- Bước 1: Dự báo (nhận thức, chuẩn bị) Dự báo các tình huống và trạng thái cảm
xúc của bản thân, của ối tượng giao tiếp lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
- Bước 2: Nhận diện (hiểu lý do nảy sinh cảm xúc và gọi tên cảm xúc) Nhận biết
ược lí do gây ra cảm xúc và gọi ược tên của cảm xúc Cụ thể là nhận ra ược các
dạng cảm xúc hiện thời của bản thân chỉ ra chính xác cảm xúc mà cá nhân ang trải nghiệm là gì
- Bước 3: Thực hiện cách quản lý cảm xúc
Cảm xúc nảy sinh cũng do yếu tố nhận thức khác nhau về cùng một sự kiện→ Có
thể quản lý ược cảm xúc của bản thân thông qua việc thay ổi các tác nhân bên trong
(nhận thức) hay các yếu tố bên ngoài (không gian, thời gian, hoạt ộng ...) bằng cách:
+ Điều chỉnh nhận thức Nhận thức là cơ sở của thái ộ (cảm xúc) và hành vi, iều
chỉnh nhận thức là iều chỉnh cái gốc, là giai oạn ầu tiên giúp cá nhân có ược hiểu
biết về sự kiện ể từ ó có thể có những thái ộ rung cảm khác nhau và dẫn ến phản ứng hành vi riêng.
+ Do mối quan hệ qua lại giữa nhận thức- thái ộ- hành vi nên thay ổi hành vi sẽ
dẫn ến thay ổi cảm xúc. Ví dụ: khi ang trải nghiệm cảm xúc buồn nếu tìm ến
những hoạt ộng như i chơi thể thao, nói chuyện với bạn bè, người thân sẽ khiến
thay ổi sự chú ý và tạo hứng thú, giúp cho cảm xúc buồn giảm bớt Viết nhật k
cũng là cách ể giải tỏa cảm xúc ang trải nghiệm, nhưng ồng thời việc viết ra cũng
là công cụ giúp chúng ta một lần nữa nhìn lại những suy nghĩ, cảm xúc, hành vi
của mình và thấy cần phải thay ổi gì Các kĩ thuật và biện pháp khác:
+ Thư giãn (Hít thở sâu): cách này sẽ cung cấp thêm một lượng oxy phản ứng thay ổi
sinh lý khi cơ thể giúp chúng ta bình tĩnh hơn.
+ Sử dụng thời gian tạm lắng/thay ổi vị trí là cho phép mình thoát khỏi cảm xúc hiện
tại, khỏi bối cảnh gây cảm xúc hiện bằng cách rời i chỗ khác
+ Kỹ thuật self-talk (tự nói với bản thân mình): là tự nói thầm với bản thân những
câu nói chất vấn chính mình - Sử dụng sự hài hước: tìm ra yếu tố hài hước trong
tình huống ể hóa giải hoặc giảm bớt những cảm xúc tiêu cực ở cả hai bên.
+ Thay ổi chú ý: là sự chuyển mục tiêu tri giác một cách có chủ ý sang ối tượng
khác ể tạo khoảng thời gian cho cảm xúc “lắng” xuống cũng như tránh các phản ứng hành vi tiêu cực.
+ Ngừng suy nghĩ: “cắt” dòng suy nghĩ tiêu cực dẫn ến cảm xúc tiêu cực
+ Giao tiếp quyết oán: bày tỏ cảm xúc nhưng với thái ộ dứt khoát và không công kích,
ổ lỗi hay chỉ trích người gây ra cảm xúc cho mình. lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
- Bước 4: Điều chỉnh và hoàn thiện kỹ năng quản lý cảm xúc Sau khi trải
nghiệm và áp dụng những kỹ thuật, biện pháp khác nhau ể quản lý cảm xúc của
mình, bước tiếp theo cá nhân sẽ rút kinh nghiệm, nêu ra bài học cho bản thân
trong quá trình các tình huống tương tự hoặc những tình huống khác trong tương
lai. * Kỹ năng thuyết phục
a. Khái niệm -
Thuyết phục Là quá trình thay ổi hoặc cải thiện thái ộ, niềm tin hoặc cử chỉ ối
với một kết quả ược xác ịnh trước thông qua sự tuân thủ tự nguyện Kurt. W
Mortensen - Nhiều tác giả khác lại cho rằng thuyết phục là ưa ra những tình tiết, sự
kiện ể phân tích, giải thích, ánh giá làm cho người khác thấy úng, thấy hay mà tin theo, làm theo -
Như vậy, thuyết phục là phương pháp tác ộng vào nhận thức của con người
bằng lý lẽ là chính PP này ược xây dựng trên cơ sở tính lôgic, tính chặt chẽ, xác áng
của các lập luận nhằm làm thay ổi quan iểm, thái ộ của người khác, làm cho người
khác tin theo, làm theo hoặc xây dựng quan iểm mới. Hiệu quả của thuyết phục phụ
thuộc vào: uy tín của người thuyết phục, tính chặt chẽ và lôgic của lý lẽ ưa ra, một
số ặc iểm tâm lý cá nhân, hoàn cảnh diễn ra sự thuyết phục, cách thức thuyết phục -
Kĩ năng thuyết phục Là khả năng vận dụng kiến thức, kinh nghiệm của giáo
viên ể tác ộng, cảm hóa làm thay ổi quan iểm, thái ộ, niềm tin của học sinh/phụ
huynh/ ồng nghiệp, làm cho họ tin tưởng, nghe theo và làm theo Người giáo viên có
khả năng thuyết phục ể người khác tin tưởng, nghe theo và làm theo cũng chứng tỏ
rằng họ có khả năng gây ảnh hưởng và có uy tín thật sự với người khác
b. Biểu hiện của kĩ năng thuyết phục -
Biết chọn thời iểm thuyết phục thích hợp
- Biết lựa chọn cách thức thuyết phục phù hợp với từng ối tượng: bằng lời nói, việc làm bằng tình cảm
- Có lý lẽ, lập luận logic, chặt chẽ, có minh chứng
- Biết tôn trọng, lắng nghe và dành thời gian cho ối tượng suy nghĩ, bày tỏ quan iểm,
cảm xúc - Thừa nhận/khen ngợi (một cách khách quan) cái hay, cái úng trong quan
iểm của ối tượng - Biết dẫn dắtối tượng thay ổi quan iểm/thái ộ/hành vi theo hướng tích cực
c. Các bước thực hiện kĩ năng thuyết phục
- Bước 1: Tạo không khí bình ẳng, tôn trọng và thể hiện thành ý/thiện chí của mình với ối tượng lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
- Bước 2: Lắng nghe ối tượng bày tỏ quan iểm, suy nghĩ, cảm xúc
- Bước 3: Thừa nhận hoặc khen ngợi những iểm phù hợp trong quan iểm/ý kiến của ối tượng
- Bước 4: Chỉ ra những iểm chưa phù hợp trong quan iểm/ý kiến của ối tượng và ề nghị họ thay ổi
+ Lời lẽ nhẹ nhàng, lịch sự ngắn gọn, có trọng tâm không gây áp lực
+ Lý lẽ ưa ra phải rõ ràng, lập luận logic, chặt chẽ và có minh chứng cụ thể
- Bước 5: Tổng kết và khắc sâu lại thông iệp cần thuyết phục ối tượng thay ổi
- Bước 6: Ghi nhận kết quả (Đo kết quả thay ổi bằng hành vi, không bằng lời nói)
-> Lưu ý: quá trình thuyết phục cần theo dõi sát các biểu hiện phi ngôn ngữ của họ ể
có sự iều chỉnh phù hợp Nếu ối tượng không thay ổi, hay thái ộ xấu i thì không nên
tiếp tục; mà có thể chuyển chủ ề khác Nội dung cũng như phương thức nói chuyện
cũng phải theo ó mà thay ổi, hoặc chọn thời iểm khác
* Kỹ năng giải quyết tình huống SP
(một số tình huống cho câu 9, 10)
Câu 9.Thực hành giải quyết tình huống giao tiếp sư phạm giữa giáo viên với học sinh
Câu 10.Thực hành giải quyết tình huống giao tiếp sư phạm giữa
giáo viên với cha mẹ học sinh Các tình huống:
GIAO TIẾP GIỮA GIÁO VIÊN VỚI GIÁO VIÊN
1. Khi chấm bài giáo viên B thấy có 2 bài làm của 2 học sinh giống hệt nhau. Là
giáo viên, trong trường hợp ó, bạn sẽ xử lý như thế nào? Câu trả lời:
• Nhận thức và biểu ạt vấn ề, xác ịnh và tìm hiểu nguyên nhân:
- Bài làm của hai học sinh giống hệt nhau trong trường hợp môn học ó là các môn
khoa học xã hội( văn, sử, ịa,…) hay các môn học thể hiện ược tính cá nhân trong
bài làm thì có hai khả năng: một là một trong hai học sinh chép bài của bạn còn
lại và hai là 2 HS cùng chép bài từ một tài liệu. Còn ối với các môn học như lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
toán, lý, hóa,… việc trình bày úng giống nhau cũng có khả năng xảy ra. Vì vậy
GV cần xem xét thật kĩ trước khi xử lí. Trên thực tế, nếu bạn là GV ã dạy 2 HS
ó ược khá lâu thì chắc cũng có những nhận ịnh về ạo ức cũng như lực học của
2 HS, tuy nhiên không nên vội vàng kết luận. • Các cách xử lý:
- Phương án 1: Trong giờ trả bài trên lớp, GV trực tiếp nêu ra vẫn ề và yêu cầu 2
HS giải thích và tự nhận lỗi. Nếu 2 HS ó không chịu nhận ai là người chép
bài thì sẽ cho 2 HS ó iểm kém hoặc chia ôi iểm bài kiểm tra. Nếu 2 HS ó nhận
lỗi thì cho 2 em ó kiểm tra lại hay kiểm tra miệng luôn trên lớp. - Phương án 2:
+ Thực hiện trả bài trên lớp bình thường, có những lời khen và ộng viên với
những bài làm tốt và ộng viên các em có bài làm còn thấp có gắng trong những bài kiểm tra sau.
+ Kể một câu chuyện giáo dục con người phải biết trung thực, thành quả do
mình làm ra thực sự áng quý và cho dù kết quả như thế nào thì nó cũng sẽ em
lại cho bạn một bài học và từ ó rút cho mình những kinh nghiệm và ngày càng tốt hơn.
+ Trao ổi riêng với 2 HS ó. Nếu hai học sinh ó thực sự hối lỗi và nhận lỗi thì tha
lỗi cho HS, khuyến khích 2 em sửa lỗi, cho 2 em về cùng ôn tập lại và vào tiết
sau GV sẽ gọi 2 HS lên trả lời và lấy iểm ó là iểm kiểm tra. Nếu 2 HS ó không
có thái ộ nhận lỗi thì cho 2 HS ó cùng làm ngay tại ó một bài kiểm tra và giải
thích tại sao GV lại cho 2 em ó làm lại bài. Sau ó GV cầm 2 bài kiểm tra cũng
rút ra những nhận xét, cách khắc phục lỗi trong bài trong những bài kiểm tra
sau. Nếu như bài này không phải do chính những HS ó viết thì chắc hẳn việc rút
kinh nghiệm sửa sai là không thể.
• Phương án 2 là phương án xử lí tối ưu hơn, vì:
- Điều quan trọng là cho HS tự nhận ra lỗi lầm của mình và phương án 2 giúp ạt ược hiệu quả ó.
- Nêu tên và xử phạt trự tiếp 2 HS ó trên lớp sẽ khiến 2 em ó xấu hổ với bạn bè
hay bị chúng bạn xười chê, iều này không tốt cho tâm lý của các em.
• Bài học kinh nghiệm: Bài làm của 2 hay nhiều học sinh giống nhau có thể nói là
một tình huống rất hay gặp trong kiểm tra ánh giá kết quả trong trường lớp. Tình
huống xử lý quan trọng là phải làm cho HS tự nhận ra lỗi lầm và hiểu ược việc lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
chép bài của bạn ể ạt iểm cao thực sự lại có tác hại với chính bản thân HS hơn
cái lợi trước mắt mà HS nhìn thấy.
2. Bạn i dự giờ một ồng nghiệp cùng tổ chuyên môn dạy ở lớp 12A. Bạn phát hiện
thấy người ồng nghiệp ó trong lúc giảng bài liên tục mắng học sinh bằng những
từ ngữ thậm tệ như: “ ồ ngu”, “ ồ rác rưởi”, “ ồ cặn bã”… Trong trường hợp ó bạn sẽ làm gì?.
- Vấn ề cần ược giải quyết trong tình huống là:
+ Chỉ ra cho ồng nghiệp thấy việc họ mắng học sinh là không úng theo quy
ịnh của nghề nghiệp cũng như cái tâm, ạo ức của người làm thầy
+ Chỉ ra tác hại của việc mắng nhiếc học sinh thậm tệ như vậy không chỉ về mặt
tâm lí mà còn ảnh hưởng ến suy nghĩ và việc giáo dục ạo ức, nhân cách cho học
sinh sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng ặc biệt các học sinh ang ở lớp 12 có rất nhiều
áp lực trong thi cử nên cần ể các em có tâm lí thoải mái vui vẻ học tập khi tới lớp.
+ Tìm hiểu nguyên nhân vì sao giáo viên ó lại liên tục
+ Cần phải dùng biện pháp mềm mỏng, khôn khéo ể người ồng nghiệp thấy ược
lỗi và tác hại của việc họ làm mà không gây mâu thuẫn giữa 2 người + Có biện
pháp ể báo cáo với cấp trên ể xử lí tình huống của ồng nghiệp nếu sau khi trao
ổi với giáo viên ó nhiều lần nhưng không thấy kết quả tốt.
- Để giải quyết ược tình huống cần vận dụng các tri thức sau.
+ Nắm vững và vận dụng tốt ược nguyên tắc nhân cách mẫu mực trong giao tiếp
(tính mô phạm trong giao tiếp)
+ Tôn trọng nhân cách khi giao tiếp
+Có thiện ý trong quá trình giao tiếp
+ Cần linh hoạt ứng phó với các tình huống
+ Có kĩ năng thiết lập mối quan hệ trong giao tiếp lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
+ Kĩ năng nghe và biết lắng nghe, kĩ năng tự kiềm chế và kiểm tra ối tượng giao tiếp
+ Kĩ năng diễn ạt dễ hiểu, ngắn gọn, mạch lặc, thuyết phục - Các cách giải quyết
+ GV dự giờ không nói gì, cũng không tìm hiểu và phản hồi với GV chủ
nghiệm ó. Tuy biết hành vi lời nói ó không úng nhưng cũng bỏ qua
+ Sau giờ học GV dự giờ có gặp GV dạy tiết học ó và chỉ trích liên tục về hành
vi ồng thời ưa ra lời lẽ có thể là gây sức ép tâm lí với GV ó khi muốn thưa lên
hội ồng nhà trường sử lí nghiệm minh trường hợp này mà không hề tìm hiểu
nguyên nhân hay phản hồi của HS - Phương án ể giải quyết tình huống:
Em sẽ vẫn ngồi dự giờ và không ưa ra nói ngay ý kiến với GV ó trên lớp. Cuối
giờ học em sẽ gặp riêng lớp trưởng và lớp phó của lớp ó ể hỏi rõ tình hình. Mục
ích là ể xác ịnh có phải buổi dạy nào GV ó cũng liên tục chửi mắng học sinh
hay không hay là chỉ có buổi học hôm ó. Đồng thời qua ó xác ịnh cách giải quyết
riêng với từng nguyên nhân khác nhau.
+ Trường hợp 1: GV chỉ chửi mắng HS vào buổi học ó thôi còn các buổi học
khác thầy không như vậy.
Em sẽ tìm hiểu sơ bộ tình hình của GV ó vì có thể do áp lực từ gia ình hoặc
các nhân tố ngoại cảnh ã khiến thầy mất tự chủ trong lời nói của mình khilên lớp
Sau khi tìm hiểu có thể ã biết nguyên nhân hoặc chưa biết thì sau khi dự giờ em
sẽ gặp riêng GV ó ể trao ổi.
“Sau khi dự giờ tiết học của anh, em có một vài nhận xét như sau: thứ nhất về
iểm mạnh là HS ngồi học rất ngoan không có hiện tượng nói chuyện làm việc
riêng trong lớp. Anh giữ kỉ luật lớp khá tốt. Tuy nhiên giờ dạy cũng có một số
nhược iểm nên sửa chữa ể thu ược kết quả tốt hơn. Em có thấy rằng trong giờ
anh có nói với học sinh hơi nặng lời khá nhiều lần. Em biết là mỗi giáo viên lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
chúng mình ều nhận ra việc làm này là không ược cho phép và cũng không ược
làm như vậy. Em nghĩ là anh cũng biết những tác hại tiêu cực của nó ổi với học
sinh ặc biệt là các em ang ôn thi ại học ã rất căng thẳng nữa. Em cũng i dạy và
nhiều buổi do công việc gia ình, áp lực cuộc sống làm mình thấy bựcdọc khó
chịu nhưng mình phải biết kiềm trế và làm chủ lời nói và hành ộng của bản thân
anh ạ. Nếu anh có việc gì khó khăn cần giúp ỡ hay chia sẻ anh có thể nói với em
em sẽ giúp anh hết sức có thể. Việc mắng nhiếc học sinh là rất không nên, em
mong rằng anh sẽ rút kinh nghiệm và không tái phạm nữa.”
+ Trường hợp 2: GV này luôn luôn chửi mắng học sinh trong tất cả các giờ học
Sau khi nghe phản hồi từ nhiều học sinh về vấn ề của GV ó thì em sẽ gặp trực
tiếp và trao ổi thẳng thắn, và sau ó có quan sát hành vi và lời nói của GV ó trong
1 khoảng thời gian. Nếu không có chuyển biến thì cần phải phản hồi và nhắc
nhở lần nữa. Nếu GV ó vẫn cố làm sai thì cần báo lên nhà trường ể tìm cách sử lí hợp lí.
=> Kết luận sư phạm: theo em là giáo viên thì không chỉ dạy học sinh về tri thức
mà ta phải chú ý tới giáo dục nhân cách và ạo ức của học sinh ể dạy ược học
sinh thì chính mỗi người giáo viên cũng phải tự rèn luyện bản thân ể trở thành
tấm gương cho học sinh noi theo. Đồng thời khi i dạy thì mỗi người gv cần kiểm
soát hành vi và lời nói của chính mình không ể những chuyện cá nhân ảnh hưởng tới giờ lên lớp
3. Hôm nay giáo viên H. có tiết dạy ở lớp 11C. Một ồng nghiệp trẻ mới công tác
ược 3 năm ến xin dự giờ ở lớp của thầy. Khi thầy H. ang giảng bài bỗng người
ồng nghiệp trẻ ó nói to: “Chỗ này thầy giảng sai rồi”. Cả lớp học xì xào, bàn
tán. Là giáo viên H. trong trường hợp ó bạn sẽ làm gì?. lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
• Phân tích tình huống: Đây là một tình huống khá phổ biến trong thực tế.
Đồng nghiệp trẻ muốn học hỏi cách giảng dạy nên ến xin dự giờ. Trong lúc
giáo viên giảng bài cho học sinh, ồng nghiệp trẻ chợt nhận ra kiến thức thầy
giảng sai, thay vì góp ý cho giáo viên sau giờ dạy, thì ồng nghiệp nói to: “Chỗ
này thầy giảng sai”. Cả lớp học bàn tán, xì xào trước ý kiến của ồng nghiệp trẻ. • Cách xử lí:
Trong thực tế có nhiều cách giải quyết với tình huống này: a.
Làm ngơ câu nói của ồng nghiệp trẻ, coi như không biết, giáo viên tiếp
tục giảng bài và nhắc cả lớp trật tự. b.
Giáo viên nhắc lớp trật tự, ổn ịnh tiếp tục tập trung vào bài học và mời
ồng nghiệp trẻ, học sinh chỉ ra thắc mắc ồng thời giáo viên cũng kiểm tra lại
kiến thức vừa giảng có bị sai không.
− Nếu nhận thấy kiến thức bị sai, giáo viên xin lỗi cả lớp và nhấn mạnh lại
nội dung ó ồng thời cảm ơn ồng nghiệp ã góp ý.
− Nếu sau khi kiểm tra và thấy kiến thức ó không sai thì giáo viên nhấn
mạnh, giải thích lại nội dung ó cho học sinh và ồng nghiệp ồng thời cảm
ơn sự cho ý của ồng nghiệp (không tỏ ra cáu gắt khi ồng nghiệp góp ý sai).
Tuy nhiên sau tiết học, giáo viên nên góp ý với ồng nghiệp nên góp ý cho
giáo viên sau giờ học chứ không nên nói to ể ảnh hưởng ến tâm lý của học sinh.
Theo ý kiến của em, em sẽ xử lý tình huống trên theo cách b. Theo nguyên tắc
giao tiếp sư phạm giáo viên cần tôn trọng nhân cách giao tiếp tức cần tôn trọng
ý kiến, hành vi, biết lắng nghe ý kiến không phân biết ẳng cấp, không cáu gắt lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
với ồng nghiệp trẻ. Đồng thời nên sử dụng phong cách dân chủ ể học sinh và
ồng nghiệp cùng tham gia góp ý. • Kết luận sư phạm:
Trong quá trình giảng dạy cần tôn trọng ý kiến và nhân cách của ồng nghiệp và học sinh
Giáo viên cần biết sửa chữa kiến thức cũng như góp ý thẳng thắn, thành
thật, hợp lý với ồng nghiệp không tỏ thái ộ chê bai, phê bình.
Trong các trường hợp giáo viên cần thể hiện là nhân cách mẫu mực ể học sinh học tâp.
4. Là Tổ trưởng chuyên môn của tổ tự nhiên ở trường Tiểu học thuộc huyện miền
núi, thầy V. i dự giờ ột xuất lớp dạy của cô A. – một giáo viên trẻ mới có 2 năm
tuổi nghề. Buổi học này Cô A. dạy về phép chia cho học sinh lớp 4. Ngồi dưới
lớp, thầy V. nhận thấy cô A. dạy sai kiến thức cơ bản. Là thầy V. trong trường
hợp ó bạn sẽ giải quyết như thế nào? •
Tình huống nêu ra: trong một lần dự giờ ột xuất Thầy V phát hiện ra Cô
A – một giáo viên trẻ chưa có nhiều năm kinh nghiệm ã dạy sai kiến thức cơ bản. •
Phân tích tình huống: Đối với một giáo viên trẻ chưa có nhiều kinh
nghiệm, thì việc sai sót là khó tránh khỏi. Hơn nữa, ây là tiết dự giờ ột
xuất, cô A gặp vấn ề về tâm lý có thể là lo lắng, ặc biệt trước người có
kinh nghiệm và chuyên môn cao hơn. Việc nhầm lẫn cũng là iều dễ hiểu.
Tuy nhiên, việc sai sót sẽ ảnh hưởng ến uy tín của giáo viên cũng như ảnh
hưởng tới kiến thức mà học sinh thu nạp ược: các em sẽ hiểu sai. Mà môn
Toán lại là một môn khoa học cần ộ chính xác cao tuyệt ối. •
Một số cách giải quyết: lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
Phương án 1: Sau khi cô A ngừng lời, nói với cô A một cách tế nhị rằng cô
ã sai ở phần này … ( Lời nói thể hiện sự xây dựng óng góp chứ không mang hơi hướng coi thường)
Phương án 2: Ngay lúc ó, xin phép cả lớp gặp riêng cô A ở ngoài ể trao ổi
một cách thẳng thắn với thái ộ óng góp với cô về vấn ề này. Mong cô sửa sai và
xin lỗi học trò rồi tiếp tục bài học.
Phương án 3: Sau khi buổi học kết thúc, gặp riêng nói chuyện khéo léo với
cô A về việc cô ã dạy sai kiến thức cơ bản. •
Nếu em là Thầy V, theo em cách xử lý thứ ba hợp lý nhất. Nếu nói trực
tiếp ngay lúc ó với cô A trước mặt toàn thể học sinh cả lớp về lỗi sai của
cô A sẽ làm cô mất uy tín với lớp, có thể khiến cô lúng túng khó xử tam
thời chưa nhận ra ược lỗi sai của bản thân. Nếu ể kết thúc tiết học mới
trao ổi với cô A về lỗi sai này thì các em học sinh ã ược học một lượng tri
thức sai lệch. Việc này sẽ ảnh hướng tới quá trình tiếp thu tri thức ở những
bài học sau trở nên khó khăn hơn. Vì thế, lựa chọn phương án 2 là khả
quan nhất. Thầy V ặt mình vào vị trí cô A hiểu ược tâm trạng lo lắng của
cô ,vì thế thầy gặp riêng cô A ở bên ngoài giúp cô không lúng túng , khó
xử trước học trò mà có thời gian xem xét lại bài giảng của mình. Sau ó
xin lỗi học trò và sửa lỗi sai trước học trò kịp thời. •
Bài học kinh nghiệm: Là một giáo viên tương lai cần phải có kĩ năng xử
lý tình huống linh hoạt trước những tình huống bất ngờ, giữ vững tâm lý.
Đồng thời cần chuẩn bị soạn bài cẩn thận ể tránh những lỗi sai kiến thức
cơ bản không áng có. Khi nhận ược lời góp ý tích cực từ những người
chuyên môn cao cần lưu tâm, xem xét lại bài giảng của mình. lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
5. Lan là tổ trưởng chuyên môn của tổ Xã hội ở trường THCS. Cô i dự giờ của
giáo viên M. – có thâm niên 10 năm trong giảng dạy ở tổ. Trong lúc M. giảng
bài ở lớp 8A, Lan phát hiện M. ã có một số sai sót về kiến thức trong bài giảng.
Là tổ trưởng chuyên môn, trong trường hợp ó bạn sẽ giải quyết như thế nào? •
Nhận xét: Đây là mối quan hệ giữa các giáo viên với nhau trong cùng một
trường, hơn nữa là cùng một tổ chuyên môn. Cụ thể trong tình huống này:
một giáo viên thuộc bộ môn xã hội ã có thâm niên 10 năm trong nghề
nhưng vẫn xảy ra sai sót về kiến thức trong quá trình giảng dạy. •
Nếu là tổ trưởng chuyên môn, trong trường hợp ó có thể có các cách giải quyết như sau:
Phương án 1: Nể trình là ồng nghiệp và tránh mất lòng nhau nên lờ i và bỏ qua, coi như không có gì.
Phương án 2: Sau khi kết thúc buổi dạy sẽ gặp trực tiếp người giáo viên ó và
nghiêm khắc phê bình vì ã có thâm niên lâu năm trong nghề lại ể xảy ra sai sót
nghiêm trọng như vậy trong lúc dạy, ảnh hưởng nghiêm trọng ến danh tiếng về
chất lượng giáo dục của tổ, trường. Phương án 3: -
Nếu có thể thì ngay trong tiết dạy ó có thể kín áo nhắc nhở sai sót với
người giáo viên M ể giáo viên ó có thể kịp thời chỉnh sửa sai sót và xin lỗi cả lớp. -
Đợi sau khi kết thúc tiết dạy, sẽ nói chuyện với người giáo viên ó: Trước
hết, hỏi xem giáo viên ó ã phát hiện sai sót của mình chưa. Vì có thể sai sót ó là
do trong lúc giảng hăng say nói nhầm hoặc diễn ạt chưa thoát ý, ngay sau ó họ
ã phát hiện ra. Khi ó chỉ cần nhắc nhở giáo viên M lần sau nên cẩn thận hơn,
tránh mắc phải những sai sót không áng có như vậy.
Nếu người giáo viên ó không phải vì nhầm lẫn lời nói dẫn ến sai sót mà do họ
hiểu chưa úng về phần kiến thức ấy thì sẽ góp ý, chỉ dẫn ể họ hiểu chính xác về lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
kiến thức ó. Khuyên họ buổi lên lớp sau nên chỉnh sửa lại lỗi sai và nói lời xin
lỗi với học sinh. Và nhắc nhở lần sau nên cẩn thẩn hơn
Nếu tôi là người tổ trưởng chuyên môn trong trường hợp này, tôi sẽ lựa
chọn xử lý theo phương án 3: Góp ý ể ồng nghiệp nhận ra sai sót và sửa chữa
kịp thời là giúp ỡ ồng nghiệp dần hoàn thiện hơn về năng lực chuyên môn. Nếu
lờ i và cho qua, như vậy sẽ tạo 1 tiền lệ xấu trong quy tắc giao tiếp giữa các giáo
viên trong tổ, trong trường. Vi phạm nguyên tắc nhân cách mẫu mực trong giáo
tiếp, thiếu kỹ năng thiết lập mối quan hệ trong giao tiếp. Cũng không nên nghiêm
khắc phê bình, vì bất cứ ai trong quá trình giảng dạy cũng khó tránh khỏi sai sót.
Như vậy vi phạm nguyên tắc ồng cảm và thiện chí trong giao tiếp sư phạm, thiếu
kỹ năng tự chủ cảm xúc, hành vi, nghe và biết lắng nghe, linh hoạt mềm dẻo trong giao tiếp. •
Trong tình huống trên, chúng ta vận dụng nguyên tắc tôn trọng
nhân cách, có thiện chí và có niềm tin trong giao tiếp sư phạm; Vận dụng
những kỹ năng nghe và biết lắng nghe, tự chủ cảm xúc và hành vi, tự
kiềm chế và kiểm tra ối tượng. linh hoạt, mềm dẻo và diễn ạt ngắn gọn,
mạch lạc, dễ hiểu trong giao tiếp. •
Rút kinh nghiệm bản thân: Tương lai là một người giáo viên, tôi
nhận thức ược rằng phải tôn trọng và có niềm tin vào ồng nghiệp. Dù là
giáo viên trẻ mới ra trường hay giáo viên thâm niên ều khó tránh khỏi
những sai sót khi ứng lớp nên cần ồng cảm ể thấu hiểu nhau hơn. Khi mắc
lỗi cần lắng nghe góp ý và chân thành biết ơn sự giúp ỡ của mọi người ể
dần hoàn thiện nhân cách cũng như năng lực chuyên môn.
6. Hôm nay tổng kết khoá học và chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp của giáo sinh ở
một trường Cao ẳng vùng cao, có rất nhiều ại biểu ến dự, trong ó có Phó phòng lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
ào tạo của trường. Gần cuối buổi làm việc, Ban tổ chức mời ồng chí Phó phòng
ào tạo lên phát biểu. Ông nói khá nhiều về mục tiêu phấn ấu của thanh niên,
trách nhiệm của người thầy giáo…, ông luôn nhắc i nhắc lại một câu hỏi: Các
anh (chị) có quyết tâm thi ỗ 100% không? Một ồng nghiệp (học cùng với ồng
chí Phó phòng ở Đại học Sư phạm) vốn không ưa phong cách sống của ông ã
buột miệng nói to: Xem thầy ã tốt nghiệp chưa? Cả hội trường xì xào bàn tán.
Nếu là ồng chí Phó phòng ó bạn sẽ giải quyết như thế nào? Hướng giải quyết:
Tình huống trên nêu lên quan hệ giao tiếp sư phạm giữa giáo viên và giáo viên.
Cụ thể, trong tình huống này một ồng nghiệp (học cùng với ồng chí Phó phòng
ở Đại học Sư phạm) vì không ưa phong cách sống của ông Phó phòng nên sau
khi nghe ông Phó phòng hỏi: “Các anh chị có quyết tâm thi ỗ 100% không” thì
ã buột miệng nói to :”Xem thầy ã tốt nghiệp chưa” với ý chỉ trích ông Phó phòng này
Nếu là ồng chí Phó phòng, trong trường hợp ó, có thể có các cách giải quyết như sau:
Cách 1: Coi như chưa nghe thấy gì và tiếp tục công việc của mình.
Cách 2: Bằng một hình thức nào ó, có thể kể một câu chuyện về một người thầy
nào ó mà khi học trên trường không ược nghiêm túc, lơ là, mải chơi nên có thể
chưa tốt nghiệp ược ngay từ ầu. Tuy nhiên, sau ó người thầy ấy ã nhận ra tầm
quan trọng của việc học và trở thành một người thầy giáo tốt có ý nghĩa như thế
nào? Nhờ ó mà người thầy ó ã cố gắng ể trở thành một thầy giáo mẫu mực và
giữ chức vụ cao trong ngành giáo dục ở ịa phương. Và vì thế người thầy giáo ó
không muốn học sinh của mình bị vấp phải tình huống như mình ngày xưa nên
luôn nhắc nhở các em phải cố gắng phấn ấu, biết ặt ra mục tiêu cho mình và
phấn ấu ạt ược mục tiêu ó. Và người bạn cùng học ở trường Đại học Sư phạm
kia sẽ hiểu ược tâm ý của mình. Sau ó, có thể gặp người bạn kia sau buổi tổng
kết ể góp ý kiến và giải quyết khúc mắc giữa hai người lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
Cách 3: Phân bua luôn với người ồng nghiệp kia ngay trong buổi tổng kế
Nếu tôi là người Phó phòng trong tình huống trên, tôi sẽ chọn cách xử lý tình
huống thứ hai. Việc kể ra một câu chuyện như thế sẽ giúp người ồng nghiệp ó
tự nhận ra hành vi của mình là không phù hợp với hoàn cảnh lắm. Đồng thời,
cách làm như vậy vừa hợp tình hợp lý, vừa không làm sứt mẻ mối quan hệ giữa hai người
Trong tình huống trên, chúng ta vận dụng nguyên tắc tôn trọng nhân cách, có
thiện chí và có niềm tin trong giao tiếp sư phạm; Vận dụng những kỹ năng nghe
và biết lắng nghe, tự chủ cảm xúc và hành vi, tự kiềm chế, không nên có cái
nhìn quá gay gắt với ồng nghiệp của mình, cần phải biết tôn trọng lẫn nhau
7. Hai vợ chồng Sơn và Minh là giáo viên của một trường THCN thuộc huyện ĐS
của tỉnh TH. Trong ợt thi tốt nghiệp có một nữ giáo sinh N ến nhờ Minh “giúp
ỡ” ể thi chót lọt môn Văn mà Sơn (chồng Minh) dạy. Minh ã nhận lời “giúp ỡ”
giáo sinh N. Cô em việc này nói với chồng và ề nghị anh giúp ỡ em giáo sinh ó.
Là Sơn, trong trường hợp này bạn sẽ giải quyết như thế nào? •
Tình huống nêu ra : Một giáo sinh của thầy Sơn vì muốn thi tốt nghiệp
chót lọt môn Văn thầy dạy, nên ã ến nhờ vợ thầy “ giúp ỡ”. •
Phân tích tình huống: tình huống này là tình huống mang tính phổ biến,
trên thực tế những việc như thế này xảy ra khá nhiều. Trong tình huống
này hành vi của giáo sinh và cô Minh ều sai. Với cương vị là một người
giáo viên, cô Minh hẳn phải biết rằng hành ộng “ i cửa sau” của học trò
là iều cấm kị trong ngành, áng lẽ ra cô nên thẳng thắn từ chối và nói cho
giáo sinh_một giáo viên tương lai biết hành ộng áng lên án ối với một
giáo viên tương lai. Nhưng cô lại chấp thuận, vừa có lỗi với ạo ức nghề
giáo, ược coi là “phạm tội”, thêm nữa cô không hề nói cho chồng biết việc
này mà tự mình quyết ịnh, sau ó lại ề nghị thầy Sơn ( chồng cô) giúp giáo lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
sinh này. Trong tình huống này, thầy Sơn phải xử lý ổn thỏa cả bên vợ, cả
bên học trò sao cho vừa giữ ược ạo ức nghề nghiệp, vừa làm cho vợ_một
người giáo viên nhận ra ược vấn ề nghiêm trọng của việc này. •
Các cách xử lý tình huống: -
Cách thứ nhất : Chấp nhận yêu cầu của vợ, giúp ỡ e học sinh thi chót lọt môn văn của mình. -
Cách thứ hai : Từ chối ề nghị của vợ, trả lại “quà” mà vợ ã nhận của học
sinh. Làm theo nguyên tắc, ánh giá dựa trên năng lực của học sinh. -
Cách thứ ba : Nói chuyện với vợ, kiên quyết không chấp nhận ề nghị của
vợ. Chỉ ra cho vợ ( cô Minh ) biết hành ộng của cô là trái với ạo ức nghề nghiệp.
Thuyết phục và nói rõ cho cô Minh hiểu ể không còn những việc như thế này
xảy ra, ồng thời bảo cô trả lại “quà” xin giúp ỡ của giáo sinh. Thầy sẽ gặp giáo
sinh ó tìm hiểu nguyên nhân và chỉ ra giáo sinh ó biết hành ộng của giáo sinh là
không phù hợp trong môi trường sư phạm, là iều cấm kị. Và thầy thể hiện rõ
quan iểm công bằng trong việc ánh giá năng lực, khuyên giáo sinh ó nên cố gắng
học tập ạt ược kết quả tốt bằng chính năng lực của mình, có khó khăn gì trong
học tập có thể nhờ thầy và cô giúp ỡ. •
Nếu em là thầy Sơn trong trường hợp trên em sẽ chọn cách xử lý số 3. Vì
cách xử lý thứ nhất là trái với ạo ức nghề giáo, trái với lương tâm, hại học sinh.
Cách xử lý thứ 2 tuy cũng giải quyết ược một phần của vấn ề nhưng chưa triệt
ể. Cách giải quyết thứ 3, thầy vừa làm úng theo nguyên tắc, vừa giúp vợ nhận
ra lỗi lầm ể sửa chữa, và không ể lặp lại hành vi sai trái, giúp học trò tiến bộ hơn
bằng cách của mình. Thầy nên nói với vợ trả lại “quà”, việc làm của vợ không
những làm cho học sinh không chịu học tập ể tiến bộ mà còn ảnh hưởng ến
tương lai của học sinh, tạo cho học sinh thói quen i cửa sau. Đồng thời việc làm
này là trái với lương tâm, trái ạo ức, có câu “nghề dạy học là nghề cao quý nhất
trong những nghề cao quý”, người giáo viên không chỉ cần có “tài” mà cần phải lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
có “ ức”, làm như thế không phải thương học sinh, mà hại học sinh, còn làm
cho bản thân mình lương tâm cắn rứt. Là một giáo viên, thầy mong vợ thầy có
thể hiểu ra iều này và ừng ể xảy ra việc này một lần nữa, hãy làm một nhà giáo
công tư phân minh, như một vị quan liêm chính. Còn về phía giáo sinh, hôm sau
thầy sẽ gặp riêng giáo sinh ó ể nói chuyện, giữ thái ộ bình tĩnh và tôn trọng học
trò, tìm ra nguyên nhân giáo sinh ó làm vậy. Đồng thời chỉ ra hành ộng sai trái
của giáo sinh, khuyên giáo sinh ó nên chăm chỉ học tập ể ạt kết quả tốt, thay ổi
và iều chỉnh hành ộng của bản thân sao cho phù hợp với cương vị là một giáo
viên tương lai. Những chỗ không hiểu hay thắc mắc về môn Văn có thể gặp thầy
và cô Minh ể hỏi, thầy cô sẵn sàng giảng giải, thầy sẽ dựa trên thực lực ể ánh
giá kết quả, chúc giáo sinh ó học tập tốt và ạt kết quả cao trong kì thi tốt nghiệp. •
Bài học kinh nghiệm: Là một giáo viên tương lai, nên rèn luyện cho bản
thân cách ứng xử linh hoạt trong mọi tình huống. Cần giữ vững quan iểm công
tư phân minh, giữ vững ạo ức nghề nghiệp, kiên quyết từ chối những ề nghị
“giúp ỡ” ể qua môn,…v..v..Tìm hiểu rõ nguyên nhân vấn ề, nhìn nhận mọi tình
huống dưới cái nhìn khách quan và ưa ra biện pháp giải quyết hợp lý.
8. Là Phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn của một trường THPT, hôm nay L i
kiểm tra ột xuất tiết giảng của cô giáo H. ở lớp 10C và anh ã phát hiện thấy cô
H. không soạn bài nhưng vẫn cứ lên lớp dạy. Nếu là người Hiệu phó ó, bạn sẽ
xử lý giáo viên này như thế nào?
A. Phân tích tình huống: Tình huống xảy ra khi có một giáo viên tên H không
soạn giáo án trước khi lên lớp và bị thầy hiệu phó tên L “bắt quả tang”. Thông
thường, là một giáo viên thì cô H phải có chuẩn bị bài trước khi ến lớp, ược thể
hiện bằng việc có giáo án. Nếu không soạn bài trước thì hiệu quả của tiết học sẽ
không ược ảm bảo. Là một phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn thì thầy L lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
chắc hẳn phải rất coi trọng việc soạn bài trước khi ến lớp của giáo viên. Việc
“bắt quả tang” như này thì thầy L phải có cách giải quyết vấn ề phù hợp, hợp lí,
hợp tình. Khó khăn ở ây là xử lí giữa giáo viên với giáo viên- là những người
có lòng tự trọng rất cao trong xã hội nên hướng giải quyết phải thật sự thấu tình
ạt lí và ạt hiệu quả cao. B. Mục tiêu giải quyết tình huống:
- Giải quyết ngay lập tức và giải quyết lâu dài.
- Không gây tác ộng xấu ến tiết học hiện tại của lớp.
- Trên tinh thần dân chủ, vừa cứng rắn, vừa mềm dẻo.
- Vừa thể hiện ược tinh thần trách nhiệm, làm úng quy tắc của một thầy hiệu
phó vừa tránh mất lòng giáo viên.
C. Những phương án có thể ạt ược mục tiêu tình huống ã xác ịnh:
Thầy giáo có thể xử lí tình huống bằng cách sau:
1, Thầy gọi giáo viên ra ngoài nói chuyện, quở trách cô, bảo cô sau tiết dạy thì
lên văn phòng kiểm iểm.
2, Thầy i vào và dự giờ luôn tiết học ấy xem cô dạy thế nào. Nếu cô dạy tốt thì
bỏ qua, nếu cô dạy không tốt thì phạt thật nặng.
3, Trước khi xử lí thầy sẽ phải phân tích trong ầu một lúc. Cô H là ồng nghiệp
như thế nào? Cô ã có những óng góp như thế nào trong việc giảng dạy cũng như
công tác khác trong trường? Nếu ây chỉ là một hôm hạn hữu, cô quên mang giáo
án hoặc cô quên soạn giáo án, nhưng kiến thức cô luôn nắm rất chắc và cô luôn
biết mình phải giảng dạy như thế nào cho học sinh trong một tiết học, thì sẽ xử
lí nhẹ nhàng hơn. Tuy nhiên trong những trường hợp chung thì thầy L nên gọi
cô nhẹ nhàng ể i ra nói chuyện, trong khi ó nhắc nhở học sinh tự ọc và làm bài
và mình “xin cô” của lớp một vài phút. Thầy L nên hỏi nguyên nhân tại sao cô
không soạn bài, cô thấy khi mình không soạn bài trước thì có thấy những khó
khăn khi lên lớp không (bị lúng túng, không có hệ thống…), thầy sẽ giúp cô tự
nhận ra hậu quả. Nếu ây là lần ầu tiên thì thầy có thể nhắc nhở nhẹ nhàng còn lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
các lần sau thì tăng dần mức ộ phạt (làm bản kiểm iểm, trừ iểm thi ua…). Sau
khi tiết học kết thúc, cô lên phòng hiệu bộ thì thầy có thể nói riêng với cô nhiều
hơn về vấn ề này, có thể tìm hiểu kĩ hơn về nguyên nhân, nếu có cô H gặp khó
khăn gì ó thì thầy L sẽ có những lời khuyên và những sự giúp ỡ trong khuôn
khổ với tư cách vừa là ồng nghiệp vừa là sếp. Nhưng dù thế nào i nữa thì thầy
cũng phải kiên quyết với việc giáo viên phải soạn giáo án trước khi ến lớp ể tạo
iều kiện học tập tốt nhất cho học sinh.
D. Em chọn cách giải quyết thứ ba vì nó áp ứng ầy ủ mục tiêu ề ra. Thầy giáo ã
thực hiện ầy ủ những nguyên tắc trong giao tiếp: mô phạm, tôn trọng nhân cách,
có thiện ý và ồng cảm.
=> Kết luận sư phạm: Dù giữ chức vụ cao hơn trong một trường học thì người
thầy giáo vẫn là ồng nghiệp của giáo viên. Đã là ồng nghiệp thì phải thấu hiểu
lẫn nhau. Bên cạnh ó cũng không ngần ngừ trong việc chỉ ra lỗi sai cho ồng
nghiệp, cùng khắc phục lỗi sai ó và áp dụng những biện pháp thưởng phạt phù
hợp. Vẫn phải giữ ược cái uy của một lãnh ạo và luôn sát sao ến tình hình dạy
học của các thầy cô trong trường.
9. Khi kiểm tra hồ sơ dạy của giáo viên, thanh tra của trường phát hiện thấy cô V
– Tổ phó chuyên môn chưa có kết quả nhận xét, ánh giá môn học của học sinh
ở 2 lớp 10A và 10B mà cô phụ trách. Là thanh tra của trường, lại là một ồng
nghiệp với V, bạn sẽ giải quyết như thế nào?
Vấn ề xảy ra ở ây là khi thanh tra i kiểm tra ã phát hiện giáo viên( Tổ phó tổ
chuyên môn) chưa có kết quả nhận xét, ánh giá của hai lớp mà cô ang dạy.
Là một thanh tra và là một ồng nghiệp,em xử lý tình huống này như sau: - Với
tư cách là một thanh tra,thiếu sót của cô V cần ược xử lý ngay khi phát hiện.Em
sẽ xử lý theo úng quy ịnh,phê bình cô V chưa làm tròn trách nhiệm của mình và lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
yêu cầu cô bổ sung kết quả nhận xét, ánh giá của hai lớp 10A và 10B vào hồ sơ dạy. -
Với tư cách là một ồng nghiệp,em sẽ tìm cơ hội trao ổi với cô V về việc
này, hỏi cô V xem cô có gặp khó khăn gì hay không, tìm hiểu lý do tại
sao cô ấy chưa hoàn thành công việc.Sau khi biết lý do, có thể khuyên
nhủ,giúp ỡ cô V giải quyết khó khăn và công việc trong phạm vi của bản
thân với tư cách ồng nghiệp,trên cơ sở không trái với quy ịnh của
trường.Cũng có thể nhờ thêm ồng nghiệp khác cùng chuyên môn giúp ỡ
cô V nếu hiệu quả và thuận tiện hơn.
Theo em việc xử lý tình huống như trên là ảm bảo ược các nguyên tắc sư phạm cơ bản: -
Có thiện ý trong giao tiếp sư phạm -
Đồng cảm trong giao tiếp sư phạm: Quan tâm,thấu hiểu ồng nghiệp,tìm
hiểu rõ hơn về hoàn cảnh, khó khăn của họ và giúp ỡ họ Các kỹ năng giao
tiếp sư phạm ã sử dụng là: -
Kỹ năng ịnh hướng giao tiếp - Kỹ năng ịnh vị -
Kỹ năng iều chỉnh, iều khiển trong quá trình giao tiếp
Qua việc xử lý tình huống trên em rút ra kinh nghiệm cho bản thân: Sau này khi
trở thành giáo viên, sẽ xảy ra nhiều trường hợp phải xử lý ồng nghiệp phạm lỗi,
chúng ta một mặt cần phải xử lý theo úng quy ịnh, thẳng thắn phê bình và không
bao che cho ồng nghiệp, mặt khác cần an ủi,giúp ỡ nếu họ có khó khăn.Việc này
nếu xử lý không tốt sẽ ảnh hưởng xấu tới quan hệ ồng nghiệp hiện tại cũng như
trong tương lai, vì thế người giáo viên cần xử lý thật khéo léo.
10. Theo Công văn của Sở Giáo dục, mỗi học kỳ các tổ chuyên môn phải tiến hành
dự giờ của ít nhất 50% số giáo viên trong tổ. Sau khi dự giờ A. – một giáo viên
của tổ Tự nhiên, cả tổ về phòng Hội ồng ể rút kinh nghiệm giờ dự. Vừa vào ến lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
phòng Hội ồng, một số giáo viên trong tổ ã lên tiếng chê trách, phê bình tiết dạy
của A. một cách gay gắt. Là tổ trưởng chuyên môn của tổ ó bạn sẽ xử lý như thế nào?
Là tổ trưởng tổ chuyên môn tôi sẽ giải quyết tình huống như sau:
Phương án 1: Tôi sẽ lờ i và tiếp tục buổi họp rút kinh nghiệm sau giờ dạy của A.
Phương án 2: Tôi sẽ ồng tình với người giáo viên ó và tiếp tục chỉ trích phê bình A.
Phương án 3: Là cách hợp lý nhất -
Đầu tiên là phải làm dịu không khí bằng cách là bảo là các ồng chí bây giờ chúng ta họp. -
Khi vào cuôc họp thì mời các thầy (cô) ưa ra các ý kiến, quan iểm của
bản thân và yêu cầu ồng nghiệp ưa ra các ưu iểm, và nhược iểm của bài dạy vừa qua. -
Sau khi ợi tất cả mọi người phát biểu, thì mình sẽ là người cuối cùng ứng
lên nói ra các ý kiến. Lưu ý mình với vai trò là tổ trưởng thì nên là người trung
hòa không khí trong cuộc họp, không nên quá gay gắt với A, cũng như người
giáo viên chỉ trích A. Cố gắng nêu ra ược những iểm tốt của giờ dạy, và nhấn
mạnh những thiếu sót của A,và phải tích cực cố gắng ể cho mỗi giờ dạy sẽ ngày
càng hay và bổ ích hơn nữa. -
Có thể sau khi họp xong mình sẽ nên có một buổi nói chuyện với A, và
ngưới giáo viên phê bình A. Gặp A mình nên nói : ‘’ Bài dạy hôm qua chưa thực
sự tốt, em hãy cố gắng sửa chữa và trau dồi thêm kinh nghiệm của bản thân, cố
gắng lắng nghe ý kiến của mọi người, và nên chú ý tới học sinh nhiều hơn em
nhé. Mình là giáo viên dạy Toán, kiến thức ương nhiên quan trọng, nhưng ể bài
giảng thành công thì còn phụ thuộc nhiều yếu tố như…chữ viết, cách trình bày,
giọng nói, học sinh…. Chị sẽ cố gắng sắp xếp thời gian ể dự nhiều tiết dạy của
em nữa.’’. Khi gặp thầy(cô) phê bình A: “ Tôi biết hôm qua bài dạy của A còn lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
có nhiều vấn ề còn thiếu sót, em ấy còn trẻ kinh nghiệm còn ít, chúng mình i
dạy cũng nhiều năm rồi nên thông cảm, và hiểu cho A. Chúng mình là ồng
nghiệp, còn dạy chung một trường phải hiểu cho nhau, ai cũng có lúc này lúc
khác, tôi nghĩ chắc cô hiểu. Cô ưa ra ý kiến là rất tốt, nhưng không nên quá gay
gắt, như vậy A hay người giáo viên nào cũng sẽ buồn. Khi i dạy, hơn ai hết tôi
hay cô ều hiểu nghề này như thế nào, còn gì buồn hơn khi mình không thể dạy ược học sinh….’’
Trong tình huống trên chúng ta cần vận dung nguyên tắc giao tiếp trong sư phạm
là : Tôn trọng nhân cách trong giao tiếp,có thiện ý trong giao tiếp sư phạm . Kỹ
năng giao tiếp sư phạm là : Kỹ năng iều chỉnh, iều khiển trong quá trình giao
tiếp sư phạm. Sau này sẽ là một giáo viên, tôi nhận thức ược rằng nên có cái
nhìn không quá gay gắt với ồng nghiệp, phải tôn trọng và thông cảm cho những ai ang ứng lớp.
GIAO TIẾP CỦA GIÁO VIÊN VỚI HỌC SINH
1. Trong 15 phút kiểm tra miệng trước khi giảng bài mới, cô B ã gọi một học sinh
lên bảng (cả lớp ều biết bạn học sinh ó là cháu ruột của cô). Nhưng học sinh ó
không thuộc bài và không trả lời ược câu hỏi của cô. Nếu là cô B, bạn sẽ giải quyết như thế nào? Câu trả lời: •
Nhận thức và biểu ạt vấn ề:
- Đây là một vấn ề hay gặp trong giảng dạy, nó có liên quan tới sự ánh giá công
bằng của GV ối với từng ối tượng học sinh. • Các cách xử lý: -
Phương án 1: GV nhận xét câu trả lời của HS, nêu câu trả lời úng và lơ i
phần ánh giá, cho iểm và ề cập luôn vào bài mới. lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE) - Phương án 2:
+ Xử lý tạm thơi: Là một giáo viên cần thể hiện thái ộ công bằng trong kiểm tra
ánh giá kết quả. Trong trường hợp này cũng vậy. GV sẽ cho iểm úng với câu trả
lời của HS và cũng như các HS khác, GV cho HS ó cơ hội ể gỡ iểm vào những lần sau.
+ Xử lý lâu dài: Nói chuyện riêng với HS ó không chỉ với tư cách là một GV mà
còn là tư cách của một người cô. Giải thích cho em hiểu rõ nguyên nhân cô lại
có cách xử lí như vậy. GV ộng viên HS cố gắng học tập và có gì không hiểu GV sẽ tận tình chỉ bảo. •
Nếu là GV B trong trường hợp này, em sẽ chọn cách xử lí số 2 vì: Cách
xử lý này thể hiện sự công bằng trong ánh giá kết quả của HS, GV không
ược có sự thiên vị vì bất cứ lý do gì. Cách xử lý này còn giúp HS nhận ra
sai lầm của mình và sửa chữa. • Bài học kinh nghiệm:
- Đây là tình huống khá nhậy cảm, GV ứng trong tình thế phải xử lý ảm bảo
công bằng lại vừa ể HS ó hiểu và nhận ra lỗi khi không học thuộc bài và cố gắng học tập.
2. Bạn trừng phạt một học sinh vì cho rằng em ó phạm lỗi nhưng sau khi tìm hiểu
thì mới biết em học sinh ó không mắc lỗi. Là giáo viên trong trường hợp ó bạn
sẽ giải quyết như thế nào?
- Nhận thức vấn ề cần giải quyết:
+ Sự hiểu nhầm của giáo viên với học sinh
+ Sự thông cảm và tha thứ của học sinh với giáo viên khi giáo viên ó nhận ra là GV ã sử phạt nhầm
- Các tri thức cần vận dụng ể xử lí tình huống
+ Kĩ năng kiểm soát hành vi, lời nói
+ Kĩ năng giải thích trình bày nguyên nhân lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
+ Nguyên tắc tôn trọng trong giao tiếp
+ Kĩ năng nhận xét và giải quyết vấn ề
+ Kĩ năng lắng nghe và nhận lỗi
- Các phương án giải quyết
+ GV dù nhận ra lỗi vẫn phớt lờ i coi như không biết.
+ GV nhận lỗi với HS tuy nhiên không chân thành mà còn vẫn có phần ổi lỗi
cho HS tại sao lại không giải thích. - Phương án giải quyết
Trong giờ sinh hoạt gần nhất, em sẽ xin lỗi học sinh ó trước mặt cả lớp và nói
ra lí do vì mình chưa tìm hiểu kĩ ã vội kết luận và phạt học sinh. Đồng thời nhắc
nhở học sinh sự việc này không chỉ mình cô cần rút kinh nghiệm mà ây còn là
bài học của mỗi người trong cuộc sống. Khi phải giải quyết và ối mặt với một
vấn ề hoặc việc làm của người khác chúng ta cần phải bình tĩnh ể phân tích xem
xét ể ưa ra kết luận úng nhất. Và các hình phạt ối với học sinh ó sẽ ược bỏ. => Kết luận sư phạm:
GV cần phải biết tự nhận lỗi và chỉnh sửa hành vi sao cho úng ắn nếu như mình
có lỗi với học sinh. Việc ổ lỗi cho HS khi chưa biết rõ nguyên nhân thì sẽ dễ dẫn
ền kết luận sai lầm chính vì vậy trước khi quyết ịnh thưởng phạt thì cần phải
xem xét và tìm hiểu tình huống rõ ràng. Khi mắc lỗi thì cần xin lỗi học sinh một
cách chân thành, cởi mở ồng thời cũng giảng giải cho các học sinh khác một bài
học trong cuộc sống từ các tình huống thực tế
3. Trong lớp 9A có một số học sinh hư thường bị ghi tên vào sổ ghi ầu bài của lớp.
Vì vậy sổ này thường hay bị tẩy xoá ể che dấu những khuyết iểm và các học
sinh hư mắc phải. Hôm nay sinh hoạt cuối tuần cô M. - giáo viên chủ nhiệm
lớp lại một lần nữa nhận thấy sổ ầu bài bị tẩy xoá. Là giáo viên chủ nhiệm ó,
bạn sẽ giải quyết thế nào?
• Tình huống: Lớp học có nhiều học sinh cá biệt thường xuyên tẩy xóa sổ ầu
bài ể che dấu những khuyết iểm. Trong tiết sinh hoạt, giáo viên lại tiếp tục
nhận thấy sổ ầu bài bị tẩy xóa.
• Phân tích tình huống: Đây là một tình huống phổ biến trong thực tế. Học
sinh cá biệt ể che dấu những khuyết iểm, những lỗi phạm qui với giáo viên lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
ể không bị phạt, nhắc nhở mà tẩy xóa sổ ầu bài. Mặc dù giáo viên chủ nhiệm
ã có nhắc nhở nhưng chưa thực sự hiệu quả. Trong tiết sinh hoạt giáo viên
nhận thấy học vẫn tiếp tục tái diễn xóa sổ ầu bài.
• Cách xử lý: Trong thực tế có thể xảy ra các cách xử lý như sau a.
Giáo viên tức giận mắng học sinh sau ó phạt các em ã tẩy xóa sổ ầu bài thật nặng. b.
Giáo viên lại tiếp tục chỉ nhắc nhở nhẹ nhàng với cả lớp. c.
Giáo viên bình tĩnh kết hợp nhắc nhở học sinh và phê bình nhưng không
quá nhẹ nhàng, cần có chút kiên quyết. Giáo viên hỏi một số học sinh cá
biệt có bị mắc lỗi trong tuần qua không, ể các em tự giác nhận sau ó mời
lớp trưởng cho ý kiến. Giáo viên cũng cần chỉ cho học sinh thấy phạm
lỗi mà không dám nhận lỗi là việc làm không tốt.
Theo quan iểm của em, em sẽ xử lý theo cách c. Theo nguyên tắc giao tiếp sư
phạm, giáo viên cần thấu hiểu và ặt mình vào vị trí của học sinh cá biệt ể hiểu
các em nghĩ gì và tại sao làm như vậy. Đồng thời giáo viên tạo iều kiện cho học
sinh tự nhận lỗi, tự kiểm iểm bản thân cũng như có phê bình ý thức của học
sinh ể không tái phạm. Giáo viên cần kết hợp phong cách tự do và phong cách
ộc oán ể vừa tạo không khí thoải mái vừa thể hiện sự kiên quyết. • Kết luận sư phạm:
Trong giao tiếp sư phạm giáo viên cần ồng cảm, thấu hiểu và ặt vị trí vào học sinh
Giáo viên cần khoan dung ồng thời thể hiện sự kiên quyết trong xử lý học sinh phạm lỗi
Giáo viên luôn tạo iều kiện ể học sinh tự nhận lỗi và xem xét bản thân.
Giáo viên cần tạo sự gần gũi khi giảng giải trong giao tiếp. lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
4. Một giáo sinh i thực tập tốt nghiệp ược phân công làm chủ nhiệm lớp 11A. Buổi
ầu tiên ra mắt học sinh, cô bị một số học sinh cá biệt trong lớp trêu chọc, gọi
cô là “em giáo”, thậm chí có em còn không ứng lên chào khi cô vào lớp. Là
giáo viên ó trong trường hợp này bạn sẽ giải quyết ra sao? •
Tình huống nêu ra: Giáo sinh thực tập bị một số học sinh cá biệt trêu chọc,
gọi là “em giáo”, có em còn không ứng lên chào cô khi cô vào lớp. •
Phân tích tình huống: Trong thực tế, học sinh thấy giáo sinh thực tập còn
trẻ, lại chưa có nhiều kinh nghiệm nên thường trêu chọc vui ùa. Trong
trường hợp này, một số học sinh cá biệt gọi cô là “ em giáo” và một số
học sinh còn không ứng lên chào cô trong buổi ầu cô bước vào lớp. Giáo
sinh nếu không giữ vững tâm lý sẽ dễ lúng túng, ngại ngùng khiến học
sinh ược à trêu ùa thêm. •
Một số cách giải quyết:
Phương án 1: Giáo viên lờ i và tiếp tục buổi giới thiệu làm quen với lớp.
Phương án 2: Giáo viên cho cả lớp ngồi xuống, sau ó mời những bạn vừa
nói “em giáo” và các bạn không ứng lên chào cô ra khỏi lớp.
Phương án 3: Giáo viên giữ thái ộ bình tĩnh, ưa mắt nhìn nhanh cả lớp và
sau ó dừng lâu hơn ở chỗ các học sinh vẫn còn ang ngồi chưa ứng lên chào cô.
Sau khi cho các em ngồi xuống, giáo viên bình tĩnh hướng ánh nhìn tới những
học sinh cá biệt. Mở ầu bằng câu nói hài hước “ Trông cô trẻ quá hay sao mà
các em gọi cô như vậy”. Sau ó tiếp tục nói chuyện trao ổi cởi mở với các học
sinh. Sau khi kết thúc buổi học, giáo sinh thực tập sắp xếp một buổi gặp gỡ
riêng với giáo viên chủ nhiệm trước ây của lớp 11A ể tìm hiểu tình hình lớp, ăc
biệt là tính cách các em học sinh cá biệt. •
Phương án 3, theo em, là lựa chọn tối ưu nhất trong 3 phương án. Nếu xử
lý theo cách 2 thì các hs ó sẽ không những không nhận ra vấn ề mà trong lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
lòng còn thành kiến với cô giáo sinh. Nếu xử lý theo phương án 1 thì
những học sinh này sẽ có ý khinh nhờn, coi thường giáo viên lần sau học
sinh lại tiếp tục hành xử như vậy. Khi ta xử lý theo phương án 3, giáo viên
ưa ra tín hiệu tới những học sinh không ứng lên chào mình. Vì các em
cũng ã lớn, nên khi gặp ánh nhìn này các em sẽ tự ộng ứng lên. Giáo sinh
sử dụng câu nói hài hước áp lại sự xưng hô “em giáo” giúp những học
sinh ó tự ộng xem xét lại lời nói của mình ã phù hợp chưa. •
Bài học kinh nghiệm: Không phải ứng trước tình huống sư phạm nào giáo
viên cũng xử lý cứng nhắc, khuôn mẫu, phải khéo léo xử lý ứng biến phù
hợp. Đặc biệt trong trường hợp một giáo sinh thực tập, phải luôn giữu
thái ộ bình tình khi xảy ra các sự cố bất ngờ trong những ngày ầu làm quen với lớp.
5. Khi sắp kết thúc bài giảng một học sinh trong lớp làm bạn bực mình vì những
câu thắc mắc “hóc búa” ngoài sự chuẩn bị của bạn. Bạn sẽ giải quyết như thế nào? •
Nhận xét: Đây là tình huống khá phổ biến trong môi trường học ường. Cụ
thể là: Học sinh có câu hỏi “hóc búa” khi sắp kết thúc tiết học khiến giáo
viên cảm thấy có chút khó chịu. •
Nếu tôi trong trường hợp ấy, có các phương án giải quyết như sau: Phương
án 1: Trả lời 1 cách qua loa ể kết thúc úng giờ. Vì giờ nghỉ giải lao giữa
các tiết học là rất ngắn nên cần tận dụng ể ảm bảo thời gian thư giãn lấy
lại sức và chuẩn bị cho các tiết dạy tiếp theo
Phương án 2: Nếu ngay lúc ó ã nghĩ ra lời giải cho câu hỏi ó thì sẽ gợi ý cho
em học sinh ấy ể em về nhà suy nghĩ và tìm lời giải. Và hẹn nếu em vẫn không
làm ược thì buổi sau cô sẽ chữa.
Phương án 3: Nếu ngay lúc ó chưa nghĩ ra hướng làm thì sẽ hẹn em buổi sau vì
bây giờ cô có việc bận (nếu có việc thật sự) hoặc nói thật rằng “tạm thời cô vẫn lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
chưa nghĩ ra lời giải cho câu hỏi này, ể cô về nhà nghĩ thêm và sẽ trả lời em vào
buổi học sau”. Như vậy vừa có thời gian ể suy nghĩ thêm về lời giải hoặc trao
ổi, hỏi ý kiến ồng nghiệp
Nếu tôi là người giáo viên trong trường hợp này, tôi sẽ lựa chọn phương
án 2 hoặc 3, tùy vào lúc ó ã nghĩ ra lời giải hay chưa. Chúng ta không nên trả
lời qua loa, như vậy là tự bộc lộ năng lực chuyên môn chưa tốt với học sinh
khiến học sinh mất niềm tin vào năng lực của người giáo viên, ồng thời khiến
học sinh không tôn trọng nhân cách của mình vì ã không thành thực mà kiếm
cớ lấp liếm, trả lừoi qua loa, không dám thừa nhận sự thực. Như vậy ã vi phạm
nguyên tắc nhân cách mẫu mực và thiện chí trong giao tiếp sư phạm, thiếu kỹ
năng sư phạm là linh hoạt, mềm dẻo trong giao tiếp •
Trong trường hợp trên, chúng ta cần vận dụng nguyên tắc nhân cách mẫu
mực, tôn trọng nhân cách, có thiện chí trong giao tiếp sư phạm. Những
kỹ năng cần thiết là kỹ năng nghe và biết lắng nghe, tự chủ cảm xúc, hành
vi, diễn ạt ngắn gọn, mạch lạc, dễ hiểu, linh hoạt mềm dẻo trong giao tiếp
và iều khiển quá trình giao tiếp. •
Rút kinh nghiệm bản thân: Sau này là một giáo viên, nên vui mừng vì co
học sinh ham học hỏi như vậy, khuyến khích các em không ngừng tìm tòi
khám phá các kiến thức mới. Không nên “thẹn quá hóa giận” khi gặp
những câu hỏi khó ngoài khả năng của mình. Qua ó cũng cần nhắc nhở
bản thân phải không ngừng học tạp, trau dồi kiến thức kỹ năng ể dần hoàn
thiện nhân cách và năng lực chuyên môn.
6. Trong lớp cô giáo L. chủ nhiệm có một học sinh hay gây gổ ánh nhau với bạn,
học lực lại quá yếu. Nhưng một lần cả lớp i tham quan, em ó ã có hành ộng lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
dũng cảm cùng người khác bắt kẻ gian. Cô giáo chủ nhiệm và cả lớp ều chứng
kiến chuyện ó. Là cô giáo L., bạn sẽ làm gì trước tình huống ó. Cách giải quyết
Nhận xét: Đây là tình huống cũng thường gặp trong môi trường học ường. Hành
vi của học sinh có phần sai cũng có phần úng nên òi hỏi giáo viên phải có cách
xử lý phù hợp, mềm mỏng và ược các học sinh trong lớp ồng thuận ể nhận thấy
nên làm gì và không nên làm gì ể không có những trường hợp trương tự
Nếu em là giáo viên chủ nhiệm trong tình huống trên, em sẽ tuyên dương em
học sinh ó trước cả lớp vì trong lần i tham quan ã có hành ộng dung cảm cùng
người khác bắt kẻ gian, hành ộng ó rất áng ể tuyên dương. Tuy nhiên, hành ộng
ó là quá nguy hiểm vì chúng ta mới chỉ là học sinh, chưa có ủ sức khỏe và các
mánh khóe như mấy kẻ gian ngoài xã hội kia. Vì thế, học sinh trong lớp cần
biết ó là hành ộng tốt và khi gặp trường hợp tương tự thì tốt nhất nên gọi người
lớn ến giải quyết. Lại nói về em học sinh kia, tuy ã làm việc tốt trong lần i tham
quan nhưng trong trường hay gây gổ ánh nhau với bạn, học lực thì quá yếu, nên
cô giáo chủ nhiệm cần khuyên học sinh:” Biết một ít võ vẽ, có sức mạnh là iều
tốt, tuy nhiên dung sức mạnh ể gây gổ ánh nhau với bạn là việc không nên. Tại
sao em có thể giúp người ngoài bắt kẻ gian mà không thể bỏ nắm ấm xuống ối
với bạn mình, bạn bè học cùng với nhau, thay bằng cái nắm ấm, chúng ta có
thể nói rõ ràng mọi chuyện với nhau ể giải quyết mâu thuẫn, bắt tay làm hòa sẽ
giúp tình bạn trở nên tốt ẹp hơn”. Còn về việc học sinh có học lực quá yếu thì
có thể cải thiện bằng cách xếp cho hs ó ngồi cùng với một bạn học lực khá trong
lớp kèm cặp, cùng nhau tiến bộ ồng thời Gv cũng ể ý tới việc học tập của em ó hơn nữa
Trong trường hợp trên, chúng ta cần vận dụng nguyên tắc nhân cách mẫu mực,
tôn trọng nhân cách, có thiện chí trong giao tiếp sư phạm. Những kỹ năng cần
thiết là kỹ năng nghe và biết lắng nghe, tự chủ cảm xúc, hành vi, diễn ạt ngắn lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
gọn, mạch lạc, dễ hiểu, linh hoạt mềm dẻo trong giao tiếp và iều khiển quá trình giao tiếp.
7. Trên ường i tập thể dục, thấy 2 em học sinh ang i tới, thầy A. tưởng các em sẽ
chào thầy vì thầy ang dạy lớp các em và biết rất rõ về 2 em học sinh này. Nhưng
không, cả 2 em ều i thẳng qua thầy mà không một lời chào. Là thầy A. bạn sẽ
giải quyết như thế nào? •
Tình huống nêu ra :Khi tập thể dục thầy A gặp hai em học sinh lớp mình
dạy nhưng hai em i qua không hề chào hỏi thầy. •
Phân tích tình huống: Tình huống phổ biến, xảy ra nhiều trong thực tế.
Trong tình huống này, hai bạn học sinh ã coi như không nhìn thấy thầy
mà cứ thế i qua. Thầy nên giải quyết như thế nào trong tình huống này? • Các cách giải quyết : -
Cách thứ nhất : Đi qua coi như không thấy 2 em ó và coi như chưa có gì xảy ra. -
Cách thứ hai: ngày hôm sau gặp riêng hai em ể hỏi lý do. -
Cách thứ ba : bình tĩnh, chủ ộng chào hỏi và nói chuyện với hai em học
sinh. Sau ó thầy cần tìm hiểu nguyên nhân ( có lẽ do các em ngại chào
hỏi, có lẽ không thích mình, hoặc thật sự không muốn chào hỏi…) và thầy
nên ề xuất với nhà trường hoặc giáo viên chủ nhiệm lớp ó làm một chuyên
ề liên quan ến cách ứng xử trong giao tiếp hằng ngày, về ạo ức, hay chủ
ề “ Tôn sư, trọng ạo”…..nâng cao nhận thức cho các em.
Nếu em là thầy giáo trong trường hợp trên em sẽ chọn cách giải quyết thứ 3. Vì
cách thứ nhất không giải quyết ược vấn ề, cách thứ hai không giải quyết ược
triệt ể. Cách thứ ba hợp lý nhất vì thầy vừa xử lý tình huống ngay lúc ấy vừa
có biện pháp xử lý lâu dài. Thầy có thể khéo léo chào các em, thầy ôi khi lên lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
tiếng trước cũng không sao cả, chẳng hạn hai em ó tên là Linh và Hà : “ Linh,
Hà hai em i tập thể dục à? Đang nói chuyện gì vui thế, không cả nhìn thấy thầy
nữa” thầy có thể chào hỏi và nói chuyện với thái ộ thân thiện niềm nở không
thể hiện sự khó chịu, vừa làm cho học sinh chột dạ, vừa thể hiện sự thân thiện,
có lẽ sẽ làm cho hai em thấy áy náy. Sau ó thầy cần tìm hiểu nguyên nhân tại
sao các em làm như vậy, và ề nghị giáo viên chủ nhiệm lớp hoặc nhà trường
Làm chuyên ề liên quan ến ạo ức, giao tiếp ứng xử hằng ngày…v..v.. ể bồi
dưỡng và nâng cao nhận thức cho các em. •
KLSP: là một giáo viên tương lai cần phải học cách nhẫn nhịn và kiên trì,
“ học sinh luôn úng”, hãy tìm hiểu nguyên nhân rồi nghĩ ra hướng giải
quyết. Phải tùy thuộc vào tình huống ể lựa chọn cách giải quyết tốt nhất,
giải quyết tạm thời và lâu dài
8. Trong giờ học cô giáo ang giảng bài trên lớp và nhận thấy có một số học sinh
nghe giảng rất mệt mỏi, luôn gục xuống bàn… là cô giáo trong trường hợp này bạn sẽ làm gì?
A. Phân tích tình huống: Cô giáo ang giảng bài thì một số học sinh tỏ ra rất mệt
mỏi, chưa biết nguyên do là gì. Khó khăn là cô giáo phải giải quyết tình
huống sao cho không ảnh hưởng quá nhiều ến tiết học mà vẫn ạt ược mục
tiêu sư phạm của mình. Hướng giải quyết sẽ theo hướng thấu hiểu, thái ộ úng chừng mực.
B. Mục tiêu giải quyết tình huống:
- Tháo gỡ ược tình trạng hiện tại của lớp và không có lặp lại về sau, trong bất kì tiết học nào.
C. Những phương án có thể ạt ược mục tiêu tình huống ã xác ịnh:
1, Cô giáo uổi các em học sinh ó ra ngoài, có thể là rửa mặt, bao giờ tỉnh táo
thì học tiếp, còn các bạn còn lại tiếp tục học bài. lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
2, Cô giáo cho mấy em ó ứng góc lớp, hoặc thường xuyên gọi mấy em ó ứng
dậy ể trả lời câu hỏi. Sau ó báo với giáo viên chủ nhiệm về thái ộ vô lễ của mấy em ó.
3, Mới ầu nhìn thấy cô sẽ tiến lại gần bàn các em, ứng ở ó, giảng bài, lên cao
giọng, nhấn nhá ể giúp các em tập trung vào bài giảng, nếu thấy các em vẫn
ang gục xuống bàn thì tăng dần mức ộ thể hiện sự chú ý của mình tới những
em ó và muốn các em thay ổi thái ộ của mình: gõ tay xuống bàn, cho lớp thảo
luận theo cặp, mời các em phát biểu ý kiến …Nếu thấy các em mệt quá thì sẽ
dừng lại vài phút ể hỏi lí do làm sao hôm nay lại có vài bạn mệt thế. Tìm hiểu
nguyên nhân, nhìn lại cách dạy của mình, thẳng thắn trao ổi với học sinh và
cùng nhau tìm ra cách giải quyết (nếu là vì lí do cá nhân của mấy em ý, như
thức khuya, buồn chuyện nhà…thì có thể tâm sự sau và giúp các em tìm sự
giúp ỡ từ mọi người; nếu lí do là từ giáo viên thì chính cô giáo ó sẽ cố gắng hết
sức ể thay ổi cách dạy bằng cách nhờ giáo viên khác dự giờ và góp ý… cố gắng
hạ thấp cái tôi của mình một chút mà hiệu quả thu ược rất xứng áng).
D. Em chọn phương án thứ ba vì cô giáo ã thực hiện ược kĩ năng lắng nghe, tự
chủ cảm xúc hành vi trong giao tiếp cũng như thực hiện ược các nguyên
tắc cơ bản trong giao tiếp: tôn trọng học sinh, thấu hiểu.
=> Kết luận sư phạm: Để là một giáo viên tốt thì phải biết quan tâm ến cảm xúc
của học sinh, biết nhìn lại bản thân mình và biết cách giải quyết mọi tình huống
một cách chủ ộng và hiệu quả nhất.
9. Trong một lần trả bài kiểm tra cho lớp 10A của cô B., có một học sinh thắc mắc
với cô về kết quả iểm cô chấm với lý do bài của em giống hệt bài của bạn M.,
sao bạn M. ược cô cho iểm 8, còn em chỉ ược 6 iểm. Nếu là cô B, bạn sẽ làm gì? lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
Em xin ưa ra cách xử lý tình huống này theo ý kiến cá nhân của mình như sau: -
Đầu tiên,yêu cầu học sinh ngồi xuống xem kỹ lại bài của mình và bạn,xem
lại những chỗ sai mà cô( thầy) ã ghi trong bài kiểm tra,và kiểm tra xem
có úng là hai bài giống hệt nhau hay không. -
Nếu sau khi xem học sinh vẫn còn thắc mắc thì giáo viên sẽ xử lý ngay
bằng cách yêu cầu học sinh em hai bài lên bàn giáo viên.Khi ó có thể xảy ra hai trường hợp sau:
+Nếu hai bài không phải giống hệt nhau mà chỉ do học sinh nhầm lẫn thì giáo
viên sẽ chỉ ra cho học sinh và khẳng ịnh cô( thầy) không hề chấm sai sau ó cho học sinh về chỗ.
+Nếu úng là hai bài giống hệt nhau, là do giáo viên chấm sai thì giáo viên cần
nhận lỗi, và cảm ơn học sinh ã chỉ ra lỗi sai của mình( Cô ã chấm sai, cảm ơn
em ã phát hiện ra…).Sau ó giáo viên sẽ xem thật kỹ rồi sửa lại iểm cho em học
sinh ó(Có thể là chấm nhầm iểm thấp hơn hoặc cao hơn),rồi ưa bài cho em về
chỗ ể xem lại bài, rút kinh nghiệm cho các bài kiểm tra tiếp theo. -
Sau khi ã giải quyết xong cho học sinh ó, giáo viên yêu cầu tất cả học
sinh xem lại bài thật kỹ và xử lý các trường hợp tương tự (nếu có).
Việc xử lý tình huống trên ã ảm bảo ược các nguyên tắc giao tiếp sư phạm cơ bản, cụ thể là: -
Tính mô phạm trong giao tiếp( Nhân cách mẫu mực trong giao tiếp): Giáo
viên nhận sai và sửa sai, là tấm gương mẫu mực ể học sinh noi theo. - Tôn
trọng nhân cách trong giao tiếp: Giáo viên tiếp thu và tôn trọng ý kiến của
học sinh, xử lí thắc mắc của học sinh một cách triệt ể.
Các kỹ năng giao tiếp sư phạm ã thể hiện là: -
Kỹ năng ịnh hướng giao tiếp - Kỹ năng ịnh vị -
Kỹ năng iều chỉnh, iều khiển trong quá trình giao tiếp sư phạm lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE) -
Kỹ năng sử dụng phương tiện giao tiếp
Kinh nghiệm rút ra qua việc xử lý tình huống trên: Sau này khi trở thành giáo
viên, trong khi chấm bài giáo viên có thể mắc sai lầm.Cần biết nhận lỗi và sửa
chữa ể làm gương cho học sinh,không nên gạt i ý kiến của học sinh,một mực
phủ nhận sai lầm của mình, vì như thế có thể khiến học sinh không phục,dẫn
ến không tôn trọng giáo viên và rất nhiều hệ luỵ khác.Chỉ cần một hành ộng
nhỏ của giáo viên có thể ảnh hưởng ến nhân cách của học sinh nên giáo viên cần ặc biệt chú ý.
10. Cuối giờ học hôm nay cô T. không giao bài tập về nhà như thường lệ, tất cả học
sinh trong lớp 8A ều vỗ tay reo hò mừng rỡ. Là cô T. trong trường hợp ó bạn sẽ làm gì?
Là cô T thì tôi sẽ giải quyết các tình huống như sau:
Phương án 1: Tôi sẽ quát mắng học sinh, bắt các em ngồi lại và cho nhiều bài tập hơn nữa.
Phương án 2: Lờ i và coi như không có chuyện gì xảy ra. Phương án 3: -
Thực ra ây là mình tình huống khá phổ biến trong trường học, theo tôi
thấy thì tâm lí học sinh như thế này là bình thường, các em còn nhỏ, ang phát
triển về cơ thể cũng như ang hình thành nhân cách sau này. Tâm lí khi i học a
số ai cũng muốn ược nghỉ , ược chơi… do ó lúc ầu tôi sẽ cười và nói chuyện
thật thoải mái với các em :’’ Cô không giao bài tập nhưng về nhà nhớ học và ôn bài ầy ủ nhé’’. -
Sau ó ợi cá em ổn ịnh xong, thì mình nên có một vài iều căn dặn các em
:’’ Việc học ối với các em bây giờ rất quan trọng, nó là mối quan tâm hàng ầu.
Cô không giao bài tập không có nghĩa là các em không học, mà phải cố gắng lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
làm thêm các bài tập ngoài sách giáo khoa, ọc kĩ lại bài, ôn kĩ lại những gì
mình ã học… cố gắng lên các em nhé’’ -
Không nên quá gay gắt với các em , hãy tạo không khí vui vẻ, thoải mái
và thân thiện nhất ể mối quan hệ giữa cô và trò ngày càng gần gũi… Trong tình
huống trên cần vận dụng nguyên tắc giao tiếp trong sư phạm : Có thiện ý trong
giao tiếp sư phạm và ồng cảm trong giao tiếp. Kỹ năng giao tiếp trong sư phạm
là : Kỹ năng ịnh vị và kỹ năng iều chỉnh, iều khiển trong quá trình giao tiếp.
Khi là một giáo viên , tôi thấy rằng khi giao tiếp với học sinh mình nên ặt vị trí
của mình vào các em, ể hiểu và lắng nghe ược những tâm tư tình cảm và mong
muốn của các em. Hơn ai hết mình cũng từng là học sinh, nên càng phải hiểu
và chia sẻ với học sinh.
GIÁO TIẾP GIỮA GIÁO VIÊN VỚI PHỤ HUYNH
1. Một phụ huynh khi kiểm tra bài học của con mình ở trên lớp ã phát hiện ra giáo
viên A. giải nghĩa sai từ ngữ, phân tích mô hình ngữ pháp câu không úng. Vị
phụ huynh ó ã gặp và trao ổi iều ó với giáo viên A.
Là giáo viên A. trong trường hợp ó bạn sẽ giải quyết như thế nào? Câu trả lời:
• Nhận thức và biểu ạt vấn ề: Đây là một tình huống rất hay gặp trong giảng dạy,
khi GV vô tình giảng sai bài hay HS ghi chép bài chưa chính xác. • Các cách xử lí:
- Phương án 1: Yêu cầu PHHS cho xem lại vở ghi của HS và quả quyết ây là
do HS ó ghi chép nhầm. GV xử lý như vậy ể ảm bảo cho trình ộ chuyên môn
của mình và ể PHHS tin tưởng giao con cho GV. - Phương án 2:
+ Khi GV gặp riêng với PHHS trước tiên GV cần khôn khéo trong cách xử lý: lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
+GV : “ Em thực sự rất mong a/c thông cảm khi ã ể cho trường hợp này xảy
ra dù cho là vì nguyên nhân gì, do em không quan tâm kĩ tới việc học, ghi
chép bài của từng học sinh hay do sai lầm khi giảng dạy trên lớp. Trước tiên
em mong a/c cho em thời gian ể làm rõ( nếu PHHS có em vở của HS thì có
thể yêu cầu PHHS cho xem lại) ể có cách xử lý phù hợp nhất.” +Sau khi iều
tra rõ nguyên nhân, nếu HS chép nhầm bài thì giải thích cho HS hiểu. Nếu
là lỗi của GV thì GV cần xử lí hợp lí ể vẫn giữ ược niềm tin của PHHS khi giao con cho mình.
+GV: “ Như a/c biết ấy ông cha ta có câu : phong ba bão táp không bằng ngữ
pháp Việt Nam, và con người không phải ai cũng không mắc sai lầm bao giờ.
Em biết mình mắc sai lầm khi ang giáo dục cho thế hệ tương lai là hoàn toàn
áng trách, em sẽ rút kinh nghiệm và chú ý hơn trong những bài giảng sau này
của mình. Em cũng sẽ ể ý tới em nhà mình hơn, giúp em học tập tốt hơn và
không ể những trường hợp như vậy xảy ra nữa. Anh chị hãy tin rằng GV
trường mình ã ược qua ào tạo bài bản, em cũng ang trau dồi thêm kiến thức
của mình nên a/c cứ yên tâm. Cuối cùng em xin lỗi a/c một lần nữa khi ã ể
xảy ra sự việc này .” • Bài học kinh nghiệm:
- GV cần soạn bài chu áo trước khi tới lớp và có hỏi lại học sinh sau mỗi tiết
học xem các em có hiểu bài hay còn thắc mắc chỗ nào không.
- GV không ngừng nâng cao trình ộ chuyên môn và kĩ năng sư phạm ể hiệu
quả giảng dạy ngày càng tốt hơn.
- GV kết hợp với PHHS cùng hỗ trợ học sinh trong học tập ể hiệu quả học tập của HS ược nâng cao.
2. Trong giờ sinh hoạt lớp, giáo viên chủ nhiệm lớp 9A ã không tiếc lời sỉ vả, mắng
nhiếc học sinh sau khi xem sổ ầu bài thấy các giáo viên bộ môn nhận xét, ánh
giá không tốt về tình hình học tập và chuẩn bị bài… của học sinh trong lớp. Một
số học sinh về nhà ã kể lại chuyện ó cho cha mẹ của mình. Các vị phụ huynh ã
phản ánh việc làm ó của giáo viên chủ nhiệm lớp với Hiệu trưởng nhà trường.
Là Hiệu trưởng nhà trường, bạn sẽ xử lý như thế nào?
- Vấn ề cần giải quyết: lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
+ Mâu thuẫn giữa GV chủ nghiệm và phụ huynh
+ Cách xử lí GV khi có những hành vi mắng nhiếc HS khi các em mắc lỗi -
Các tri thức cần vận dụng
+ Kĩ năng trao ổi và àm phán
+ Kĩ năng xử lí các tình huống bất ngờ
+ Kĩ năng giao tiếp với phụ huynh
+ Nguyên tắc tôn trọng, bình ẳng trong giao tiếp - Các cách giải quyết
+ Gặp mặt GV chủ nghiệm ó trực tiếp ể trao ổi về tình hình, tìm hiểu rõ nguyên
nhân. Nếu thấy chỉ vì nguyên nhân HS bị ghi sổ ầu bài như vậy mà GV chửi mắng
học sinh như vật là không úng. Yêu cầu GV ó nhận lỗi và sửa chữa. Đồng thời thì
cũng sẽ yêu cầu GV ó có buổi gặp mặt trao ổi với phụ huynh học sinh ể xin lỗi vì
hành ộng thiếu kiểm soát của bản thân ồng thời cùng thảo luận kết hợp với gia
ình học sinh ể dạy bảo HS không tái phạm lỗi nữa cùng nhau chung sức tìm ra
giải pháp tối ưu ể HS tiến bộ trong học tập và có ý thức tốt hơn. Về phía học sinh
GV cần trao ổi thẳng thắn với học sinh. Nói rõ lỗi và yêu cầu các em cần sửa ổi.
Nếu tình hình không ược thực hiện tốt bởi giáo viên chủ nghiệm thì hiệu trưởng
sẽ cho học hội ồng nhà trường tiến hành kiểm iểm và yêu cầu khắt khao, kiểm tra ánh giá GV ó
=> kết luận sư phạm: khi có vấn ề nảy sinh trong lớp học của GV và HS
truyền tới phụ huynh và có phản hồi tiêu cực thì cán bộ nhà trường ặc biệt là hiệu
trưởng cần xem xét rõ tình hình ể xác ịnh rõ thực hư, tìm cách giải quyết tốt nhất
cho cả hai bên. Về mặt nhà trường, ặc biệt là GV chủ nghiệm sẽ cần xem xét thái
ộ và hành vi chuẩn mực dạy học có biện pháp xử lí thích áng và yêu cầu GV sửa
ổi hành vi. Về phía gia ình học sinh thì có thể cũng nên gặp mặt nếu iều kiện cho
phép, hiệu trưởng cần giải thích, ưa ra lời hứa và các giải pháp ề xuất cho các phụ
huynh biết nhằm tạo sự tin tưởng của gia ình và nhà trường qua ó cùng nhau lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
thống nhất hợp tác quan iểm ể có sự kết hợp giáo dục ở gia ình và nhà trường tạo
iều kiện và môi trường thuạn lợi nhất cho học sinh phát triển năng lực và nhân cách ạo ức con người.
3. Một phụ huynh học sinh trong Ban phụ huynh của lớp bạn chủ nhiệm rất tích
cực giúp ỡ nhà trường và lớp học của con mình. Thế nhưng con của vị phụ
huynh ó lại học rất kém, có thể xếp loại cả năm học dưới trung bình. Là giáo
viên chủ nhiệm lớp, bạn sẽ làm gì ể giúp ỡ em học sinh ó và áp lại lòng tốt của phụ huynh.
• Tình huống: Phụ huynh học sinh rất tích cực giúp ỡ nhà trường nhưng
con của phụ huynh lại học rất kém và có thể xếp loại dưới trung bình.
• Phân tích tình huống: Đây là tình huống phổ biến trong thực tế. Phụ huynh
học sinh luôn hết lòng giúp ỡ nhà trường và lớp học thế nhưng con lại
chưa học tập tốt. Để áp lại sự giúp ỡ ó của phụ huynh, giáo viên sẽ giúp ỡ học sinh ó.
• Cách xử lý: trong thực tế có thể xảy ra các cách xử lý sau: a.
Giáo viên bắt ép học sinh học một cách bắt buộc ể em học sinh ó tiến bộ b.
Giáo viên giúp ỡ cho học sinh iểm cao tùy ý. c.
Giáo viên thể hiện sự giúp ỡ học sinh, tạo iều kiện ể học sinh tiến bộ trong
học tập bằng cách kèm học cũng như ể bản thân học sinh nhận thức ược
sự quan tâm của gia ình và nhà trường ể cố gắng. Đồng thời phối hợp với
gia ình ể nhắc nhở em tiến bộ hơn.
Theo ý kiến của em, em sẽ xử lý tình huống trên theo cách c. Theo nguyên tắc
giao tiếp sư phạm, ể học sinh cần tiến bộ thì việc học sinh tự ý thức ược tầm
quan trọng của việc học cũng như sự mong mỏi của gia ình, nhà trường là hết
sức quan trọng ể từ ó học sinh luôn có ý thức phấn ấu. Giáo viên cũng cần
khuyến khích, tạo iều kiện học tập tốt nhất ể học sinh cảm thấy yên tâm. lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
Đồng thời sự phối hợp giữa nhà trường và gia ình là cần thiết trong giáo dục. • Kết luận sư phạm:
Trong giáo dục sự kết hợp giữa gia ình và nhà trường là cần thiết.
Giáo viên cần tạo iều kiện cho học sinh học tập tốt nhất, luôn ộng viên,
khuyến khích học sinh học tập một cách chân thành.
4. Vào năm học mới, bạn ược phân công chủ nhiệm lớp 9A. Trong lớp có 1 học
sinh cá biệt luôn gây ảnh hưởng xấu: lôi kéo bạn bè trốn học i chơi, gây sự rồi
ánh nhau với bạn bè trong lớp, trong trường, trấn lột các học sinh lớp dưới… Là
giáo viên chủ nhiệm lớp ó, bạn sẽ giải quyết như thế nào. • Các cách giải quyết:
Phương án 1: Thực hiện nghiêm chỉnh kỉ luật em học sinh ó, yêu cầu phê
bình trước toàn trường, thực hiện ình chỉ học, hạ hạnh kiểm.
Phương án 2: Vẫn thực hiện kỉ luật do em ó ã phạm lỗi. Tìm hiểu nguyên
nhân tại sao học sinh ó lại có hành vi như vậy qua bạn bè cùng trang lứa và qua
phụ huynh, tìm hiểu hoàn cảnh gia ình ể có hướng giải quyết phù hợp. Gặp mặt
trực tiếp với phụ huynh ể tìm ra hướng i phù hợp. •
Chọn phương án 2 là phù hợp vì có thể do một lý do chủ quan nào ó ảnh
hưởng tới suy nghĩ và lối hành xử của học sinh ó: có thể do hoàn cảnh gia
ình, do môi trường sống,… •
Bài học kinh nghiệm: ể giải quyết lâu dài một tình huống sư phạm, không
chỉ thực hiện giải quyết trước mắt mà nhà sư phạm phải i sâu vào tìm hiểu
nguyên nhân ã dẫn tới việc ó, không thể quy chụp mọi học sinh như nhau.
Vì sống trong những môi trường khác nhau nên ã hình thành nên thái ộ
và cách ứng xử khác nhau. lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
5. Có những phụ huynh học sinh trực tiếp ến gặp Hiệu trưởng trường Tiểu học
DVA góp ý phê bình nhà trường về một iều gì ó. Là Hiệu trưởng trong trường
hợp ó bạn sẽ giải quyết như thế nào? •
Nhận xét: Đây là tình huống không quá hiếm gặp trong trường học. Tình
huống có thể bắt nguồn từ nguyên nhân tính cách của phụ huynh quá nóng
nảy, thiếu niềm tin vào giáo viên chủ nhiệm hoặc do chính giáo viên chủ
nhiệm không tạo ược niềm tin vững chắc với phụ huynh. Cụ thể tình
huống này là:”Phụ huynh học sinh lên gặp trực tiếp hiệu trưởng của
trường ể góp ý, phê bình iều gì ó mà không qua giáo viên chủ nhiệm” •
Trong trường hợp trên, sẽ có các phương án giải quyết như sau: Phương
án 1: Ngay lập tức gọi những người có liên quan lên trực tiếp ối chất với
vị phụ huynh kia và nghiêm khắc phê bình nhân viên, giáo viên trong
trường trước mặt phụ huynh học sinh
Phương án 2: Đợi sau khi tiếp xong phụ huynh ó, gọi những người có liên quan
lên và gay gắt phê bình, chỉ trích.
Phương án 3: Đợi sau khi tiếp xong vị phụ huynh kia sẽ gọi những người có liên
quan lên gặp và hỏi rõ sự việc. Dựa vào thông tin 2 bên cung cấp sẽ tùy trường
hợp ể ưa ra cách xử lý phù hợp. Kiểm tra tính xác thực của thông tin thông qua
cách ứng xử hàng ngày của những người có liên quan. Tuy nhiên cần nhắc nhở
nhân viên hoặc giáo viên trong trường, sau này cần cẩn thận hơn trong cách
hành xử ể tránh những tình huống như vậy tái diễn. Nên hành xử phù hợp với
nguyên tắc mẫu mực trong giao tiếp sư phạm, tạo dựng ược niềm tin với phụ huynh và học sinh.
Nếu tôi là hiệu trưởng trong tình huống này tôi sẽ ứng xử theo phương án
3. Bởi phương án 1 và 2 ều không nên, cách xử lsy như vậy không hay. Vừa làm
mất hình ảnh của trường trong mắt phụ huynh học sinh vừa tạo khoảng cách lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
trong mối quan hệ với các ồng nghiệp. Xử lý theo phương án 3 vừa mang tính
nghiêm minh lại linh hoạt, mềm dẻo. Xử lsy tinh tế không vi phạm nguyên tắc
nhân cách mẫu mực, tôn trọng và ồng cảm trong giao tiếp sư phạm. •
Trong tình huống trên, chúng ta nên vận dụng nguyên tắc nhân cách mẫu
mực trong giao tiếp sư phạm (xử lý công bằng, nghiêm minh mà không
thiếu tình người), tôn trọng nhân cách, có thiện chí, niềm tin và ồng cảm
trong giao tiếp sư phạm. Vận dụng các kỹ năng sư phạm như nghe và biết
lắng nghe, tự kiềm chế cảm xức và hành vi, linh hoạt, mềm dẻo trong giao
tiếp, kỹ năng thuyết phục, xử lý thông tin trong quá trình giao tiếp. •
Rút kinh nghiệm bản thân: là một giáo viên tương lai, phải không ngừng
trau dồi kỹ năng chuyên môn, ạo ức nghề nghiệp. Cần tạo ược niềm tin
với học sinh, phụ huynh và cả cấp trên. Đồng thời, cũng cần có niềm tin,
ồng cảm với ồng nghiệp
6. Một phụ huynh học sinh tham gia rất nhiệt tình trong hoạt ộng phối hợp giữa
nhà trường và phụ huynh học sinh, nhưng bạn biết rõ ộng cơ của vị phụ huynh
này là muốn cho con họ ược chọn vào ội học sinh giỏi i thi cấp Quận trong khi
em này chưa ủ trình ộ tuyển chọn. Là giáo viên chủ nhiệm của em học sinh ó,
bạn sẽ xử lý như thế nào? Hướng giải quyết:
Nhận xét: Trong tình huống trên, phụ huynh này tham gia rất nhiệt tình trong
hoạt ộng phối hợp giữa nhà trường và phụ huynh học sinh với ộng cơ là cho con
họ ược chọn vào ội tuyển học sinh giỏi i thi cấp Quận. Tuy nhiên, vì là phụ
huynh học sinh, không nên xử lý quá cứng rắn, cần mềm mỏng trong giao tiếp
ể phụ huynh hiểu và thông cảm. Điều ó, sẽ giúp ích cho giáo viên trong việc tạo
mối quan hệ tốt ẹp giữa phụ huynh, giáo viên và nhà trường Nếu là giáo viên lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
chủ nhiệm của học sinh ó, em sẽ ến gặp phụ huynh ó Trước tiên là cảm ơn phụ
huynh ó ã có tấm long, tích cực tham gia các hoạt ộng, nhờ ó mà lớp cũng ạt
ược thành tích cao trong thời gian gần ây Sau ó, em sẽ nói rõ về tình hình học
tập của học sinh ó “ tuy chăm ngoan, nhưng học lực lại chỉ ược khá, tiếp thu bài
chưa nhanh. Trong lớp, còn rất nhiều bạn có học lực tốt hơn, vì vậy việc chọn
em hs ó i thi là không công bằng với học sinh khác và cũng không phù hợp với
tiêu chí của nhà trường, mong gia ình thông cảm. Mong gia ình kèm cặp em, tôi
cũng cố gắng giúp em trong việc học tập, nếu ủ iều kiện mà nhà trường ề ra thì em sẽ ược thi”
Trong tình huống trên, chúng ta nên vận dụng nguyên tắc nhân cách mẫu mực
trong giao tiếp sư phạm (xử lý công bằng, nghiêm minh mà không thiếu tình
người), tôn trọng nhân cách, có thiện chí, niềm tin và ồng cảm trong giao tiếp
sư phạm. Vận dụng các kỹ năng sư phạm như nghe và biết lắng nghe, tự kiềm
chế cảm xức và hành vi, linh hoạt, mềm dẻo trong giao tiếp, kỹ năng thuyết
phục, xử lý thông tin trong quá trình giao tiếp
7. Vào năm học mới, sau khi học ược 1 tháng, giáo viên dạy lớp 1A phát hiện thấy
em H. ngồi trong lớp chỉ nghịch ngợm, quấy phá. Trong giờ học, em vẫn cười
ùa tự nhiên, giáo viên nói gì em cũng không làm theo. Sau nhiều lần theo dõi,
giáo viên mới biết em bị iếc hoàn toàn. Là giáo viên dạy lớp ó, bạn sẽ xử lý
trường hợp này như thế nào? •
Tình huống nêu ra: Giáo viên dạy lớp 1A sau 1 tháng dạy học ã phát hiện
ra em học sinh nghịch ngợm quấy phá trong lớp ó bị iếc hoàn toàn. •
Phân tích tình huống : Tình huống này giáo viên cần phải giải quyết thật
khéo léo, không ể cho em học sinh H bị tổn thương, lại có thể giữ cho lớp
học ổn ịnh không ảnh hưởng ến học tập của lớp • Các cách giải quyết : lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE) -
Cách thứ nhất : Dùng ám hiệu ý bảo em H trật tự. -
Cách thứ hai : ổn ịnh lớp học, rời sự chú ý của các học sinh khác hướng
vào bài học. sau ó gặp GVCN ể trao ổi. Tìm hiểu về gia ình em H, bệnh
tình của em, và tìm hiểu một số “ thủ ngữ” _ ngôn ngữ của người khiếm
thính ể giao tiếp với em. Sau ó, sẽ ến nhà em H, hỏi thăm tình hình của e
H ở nhà và bệnh tình của em, nói chuyện với bố mẹ về tình hình của em
ở trên lớp và khuyên gia ình nên cho em học những lớp giáo dục ặc biệt
ể em có thể phát triển thuận lợi hơn.
Nếu em là giáo viên trong trường hợp này em sẽ chọn giải pháp thứ 2, ây là giải
pháp hợp lý. Đầu tiên là giáo viên trong trường hợp này cần ổn ịnh lớ học ể cho
các em học sinh khác tập trung vào bài học. Tiếp theo sẽ gặp giáo viên chủ
nhiệm ể trao ổi và tìm hiểu rõ hơn tình hình của em H. Em sẽ tìm hiểu cách giao
tiếp với trẻ bị khiếm thính, cách nói chuyện bằng cử chỉ hành ộng, tìm hiểu một
số “ thủ ngữ” _ ngôn ngữ của người khiếm thính ể giao tiếp với em. Đến thăm
nhà em H, hỏi han và nói chuyện với phụ huynh, hỏi thăm tình hình của e H ở
nhà và bệnh tình của em, nói chuyện với bố mẹ về tình hình của em ở trên lớp
và khuyên gia ình nên cho em học những lớp giáo dục ặc biệt ể em có thể phát
triển thuận lợi hơn. Nói chuyện với phụ huynh với thái ộ chân thành, ồng cảm
và tôn trọng. Tôn trọng ý kiến của em H và gia ình nhưng cũng không ngừng
thuyết phục gia ình cho em H học tập trong môi trường phù hợp hơn, ể em có
thể tiếp thu kiến thức và phát triển tốt như các bạn. Trò chuyện cùng em H bằng
“ thủ ngữ”, ộng viên em cố gắng học tập, ngoan ngoãn…. •
KLSP : Là giáo viên, khi nhìn nhận một vấn ề cần phải quan sát tìm hiểu
nguyên nhân ể ưa ra quyết ịnh, không thể phán oán dựa trên cảm tính. Với
những em học sinh như trong tình huống trên giáo viên cần khéo léo lựa lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
chọn cách giải quyết, tôn trọng, yêu thương và cảm thông. Khi gặp mặt
phụ huynh, cần nói chuyện với thái ộ chân thành, thân thiện và bình tĩnh,
dù trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng phải bình tĩnh giải quyết không ược
nôn nóng vội vàng cũng không ược tức giận to tiếng. Với những vấn ề
nhạy cảm, cần khéo léo sử dụng ngôn ngữ và hành ộng linh hoạt ể giải quyết.
8. Nghe tin con mình không ược lên lớp phải lưu bạn lại lớp 10. Cha của em học
sinh ó ã ến gặp giáo viên chủ nhiệm lớp trong tình trạng “nửa say, nửa tỉnh” vì
hơi men và nói với giáo viên chủ nhiệm:
Tôi chỉ có mỗi một ứa con duy nhất. Thầy phải cho nó lên lớp, nếu nó không
ược lên lớp thì tôi sẽ giết nó.
A. Phân tích tình huống: Tình huống khá nhạy cảm, một ông bố khá khó tính và
thích uống rượu thấy con mình không ược lên lớp 10 thế là ến gặp giáo viên trong
tình trạng nửa say, nửa tỉnh ể uy hiếp là nếu con mình không ược lên lớp thì mình
sẽ giết con. Ở tình huống này, khó khăn ược thấy rất rõ, khi một người say thì sẽ
không tự chủ ược cảm xúc và hành ộng của mình do vậy hướng giải quyết của
giáo viên phải cực kì mềm dẻo và phải xử lí ược ngay thời iểm ó cũng như về lâu
về dài. B. Mục tiêu giải quyết tình huống:
- Giải quyết ược tình huống ngay tức khắc và lâu dài.
- Theo nguyên tắc thì con ông này vẫn sẽ bị lưu ban, nhưng phải làm sao ể ông ý
hiểu việc lưu ban này không có gì là to tát mà ông òi giết con, làm sao ể không
có bất kì hậu quả xấu nào xảy ra trong tương lai. Có thế còn giúp ông này với
con yêu thương nhau hơn, giúp gia ình có bố tốt hơn, con học giỏi hơn. C.
Những phương án có thể ạt ược mục tiêu tình huống ã xác ịnh: 1, Cùng
ông ấy ra quán uống rượu cho ến say rồi ưa ông ấy về nhà, ợi khi ông ấy tỉnh lại
thì nói chuyện tiếp, trong khi ó thì tìm hiểu rõ hơn về gia cảnh học sinh. lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
2, Giải quyết luôn: Thầy bảo rằng tôi ã báo lại trường hợp của em cho cấp trên và
ang trong quá trình xem xét, chưa có kết quả chính thức, bao giờ có kết quả thì
sẽ báo lại cho bác ấy sau và khuyên bác ấy bình tĩnh, bác cứ yên tâm. Nói như
vậy có thể trấn an bác ấy ngay lập tức, tránh những hậu quả áng tiếc. Là giáo viên
chắc hẳn thầy giáo cũng biết, hiểu về gia cảnh học sinh. Đợi khi phụ huynh ó tỉnh
rượu (không ra quán rượu), thì nói chuyện như hai phụ huynh với nhau. Rằng ai
chẳng muốn con giỏi, con hay, nhưng con là do mình dứt ruột sinh ra, lúc này vấp
ngã thì nó phải biết cách ứng lên rồi thành công rồi báo áp công ơn cha mẹ…
Thầy sẽ dùng phương pháp giảng giải bằng phong cách dân chủ, tự nhiên, dông
dài nhất có thể. Thầy có hứa sẽ giúp ỡ em học sinh học tập tốt hơn, nhờ những sự
giúp ỡ khác nữa trên cơ sở có sự phối hợp với gia ình…hứa sẽ cố gắng ể giáo dục
em thành người tốt, mai kia ỗ ại học và còn có thể có công ăn việc làm àng hoàng.
Thầy giáo giúp phụ huynh ó tỉnh ngộ và biết ược ông ấy cần phải làm gì, ít nhất
là bỏ rượu và biết cách kiềm chế tính nóng nảy của mình. D.
Em chọn cách giải quyết thứ hai vì thầy giáo ã thấu hiểu hoàn cảnh và
dùng chính hoàn cảnh của thầy nói chuyện với phụ huynh thể hiện thái ộ ồng cảm của bản thân.
=> Kết luận sư phạm: Là thầy phải biết hiểu tâm tư nguyện vọng của phụ huynh,
giúp phụ huynh hiểu ược mong muốn của thầy cô giáo với học trò. Thầy cô là
mối liên kết giữa nhà trường và gia ình, biết cách tương hỗ ể giúp giáo dục nhân
cách cũng như nâng cao năng lực, tri thức của học sinh. Đồng thời luôn quan tâm
ến gia cảnh học sinh ể có những cách giải quyết phù hợp, kịp thời nhất trước khi
mọi việc xảy ra quá xa tầm kiểm soát.
9. Là giáo viên chủ nhiệm lớp, trong tình huống ó bạn sẽ làm gì? lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
Trong một buổi i dã ngoại của học sinh khối 8 ở một trường THCS, trong lúc
chơi ùa với nhau chẳng may một em học sinh bị trật khớp chân. Cô giáo chủ
nhiệm cùng một số em trong lớp ã kịp thời ưa em học sinh ến bệnh viện gần ó.
Khi về nhà, em học sinh ó ã kể lại với phụ huynh. Hôm sau phụ huynh ã ến gặp
giáo viên chủ nhiệm lớp trách cứ cô thiếu trách nhiệm với học sinh. Là giáo viên
chủ nhiệm trong trường hợp ó bạn sẽ giải quyết như thế nào?.
Em xin xử lý tình huống trên theo ý kiến cá nhân của mình như sau:
- Đầu tiên, mời phụ huynh vào văn phòng nói chuyện, hỏi thăm về tình trạng của học sinh
- Tiếp theo, giáo viên có thể nói như sau:”Em và ban giám hiệu rất tiếc về trường
hợp của em A.Cá nhân em rất xin lỗi chị.Em có thể hiểu ược tâm trạng của chị
lúc này.Đây là chuyện mà không ai muốn xảy ra.=>Dùng tình cảm,lựa lời nói
khéo léo với phụ huynh ể phụ huynh bớt giận.
- “Các em còn ang trong lứa tuổi hiếu ộng và rất thích thể hiện, em và các thầy
cô sẽ quan tâm, ể ý em hơn ể không xảy ra sự việc áng tiếc này một lần nữa”
- Trò chuyện thêm với phụ huynh về việc học hành và về những sở thích của em
A. Đặc biệt trong thời gian tới giáo viên sẽ cùng với các bạn trong lớp giúp ỡ
tạo iều kiện tối a ể em A theo kịp bài .
- Hi vọng em sớm bình phục, ến trường cùng cô và các bạn.Lớp sẽ tổ chức một buổi i thăm em A.
Các nguyên tắc giao tiếp sư phạm:
- Tính mô phạm trong giao tiếp
- Có thiện ý trong giao tiếp
- Đồng cảm trong giao tiếp
Các kỹ năng giao tiếp sư phạm ã thể hiện là:
- Kỹ năng ịnh hướng giao tiếp - Kỹ năng ịnh vị lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
- Kỹ năng iều chỉnh, iều khiển trong quá trình giao tiếp sư phạm
- Kỹ năng sử dụng phương tiện giao tiếp
Qua việc xử lý tình huống trên, em rút ra kinh nghiệm cho bản thân là: Khi trở
thành giáo viên, nếu phụ huynh trách cứ vì một việc không may xảy ra với học
sinh,người giáo viên cần phải bình tĩnh, xử lý thật khéo léo ể không làm xấu i
mối quan hệ giữa gia ình và nhà trường.Gia ình kết hợp với nhà trường cùng quản
lý và giáo dục học sinh sẽ là cơ sở ể học sinh phát triển ầy ủ cả về trí tuệ và nhân cách.
10. Trong buổi họp phụ huynh sơ kết học kỳ 1, một phụ huynh ã phát biểu: tất cả
những yêu cầu của nhà trường từ ầu năm học chúng tôi ã thực hiện ầy ủ, nhưng
mong muốn của chúng tôi ối với nhà trường thì chưa ược các giáo viên thực
hiện tốt, cụ thể kết quả học tập và rèn luyện của học sinh chưa cao, tỷ lệ học
sinh yếu kém còn nhiều… Là giáo viên chủ nhiệm bạn xử lý như thế nào?.
Đầu tiên chúng ta phải nhận thức vấn ề xảy ra ây là một tình huống xảy ra với
giáo viên với học sinh. Đây là một tình huống ít xảy ra nhưng không có nghĩa
là không gặp. Cụ thể : ‘’Trong buổi họp phụ huynh sơ kết học kỳ I, một phụ
huynh ã phát biểu: Tất cả những yêu cầu của nhà trường từ ầu năm học chúng
tôi ã thực hiện ầy ủ, nhưng mong muốn của chúng tôi ối với nhà trường thì chưa
ược các giáo viên thực hiện tốt, cụ thể kết ủa học tập và rèn luyện của học sinh
chưa cao, tỷ lệ học sinh yếu kém còn nhiều…’’ Là giáo viên chủ nhiệm, tôi sẽ
xử lý tình huống như sau:
Phương ân 1: Phản ứng lại gay gắt ý kiến của vị phụ huynh ó, nói ây không phải
lỗi nhà trường và nhà trường không phải chịu trách nhiệm về việc này. Phương
án 2: Vẫn gật ầu ồng tình với ý kiến của phụ huynh nhưng sau ó bỏ qua và coi
như không có chuyện gì xảy ra. lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)
Phương án 3: - Đầu tiên ợi các phụ huynh phát biểu ý kiến , phải thực sự lắng
nghe và tiếp thu, có thái ộ hòa nhã, vui vẻ… tạo thiện cảm cho người ối diện và
không khí không quá gay gắt.. -
Sau ó khi các bác ã bình tĩnh thì mình nên nhận sai, ây là thiếu sót và trách
nhiệm của giáo viên chủ nhiệm cũng như nhà trường, vì lúc này mà mình
ổ lỗi cho học sinh ngay là một sự thiếu sót, càng làm không khí thêm nặng
nề. Mặc dù nhận lỗi nhưng cũng phải chỉ rõ cho phụ huynh hiểu ‘’ Nhà
trường ang cố gắng và hoàn thiện hơn nữa ể các em ược học tập, học hành
hiệu quả hơn, cảm ơn các Bác ã ủng hộ và óng góp cho nhà trường, việc
làm của các bác giúp chúng tôi, cũng như các em thoải mái, cố gắng hơn
nữa.. Nhưng kết quả học tập chưa cao cũng phải phụ thuộc vào chính bản
thân mỗi học sinh, chỉ có bản thân các bạn ấy cố gắng mới ược. Là giáo
viên chủ nhiệm tôi sẽ cố gắng dạy bảo, chăm lo cho các em hơn nữa. Cảm
oen những óng góp quý báu của các bác, cô trò chúng tôi sẽ càng ngày
càng hoàn thiện bản thân mình’’
Trong tình huống trên cần vận dụng nguyên tắc giao tiếp trong sư phạm: -
Tính mô phạm trong giao tiếp -
Tôn trọng nhân cách trong giao tiếp -
Có thiện ý trong giao tiếp sư phạm -
Đồng cảm trong giao tiếp
Vận dụng các kỹ năng giao tiếp : - Kỹ năng ịnh vị -
Kỹ năng iều khiển, iều chỉnh trong giao tiếp sư phạm -
Kỹ năng sử dụng phương tiện giao tiếp
Nếu là một giáo viên tôi nhận thức ược rằng khi nói chuyện hay trao ổi với người
khác không chỉ riêng học sinh cần phải có thái ộ úng mực, thân thiện, và luôn ặt
mình vào vị trí người khác, sẵn sàng nhận sai nếu nhu mình là người có lỗi. lOMoAR cPSD| 40660676
Nhóm học tập RAM(K70, K71, K72 – HNUE)