Đề cương Cuối Kỳ Môn Tư tưởng Hồ Chí Minh | Đại học Bách Khoa Hà Nội

lOMoAR cPSD| 61601492
Minh kêu gọi nhân dân ta trồng cây, tổ chức "Tết trồng
Câu 1: Phân tích tinh hoa văn hóa Phương Đông cây" để bảo vệ môi trường sinh thái cho chính cuộc
trong việc hình thành tư tưởng HCM. Từ đó rút ra sống của con người. Hồ Chí Minh chú ý kế thừa phát
giá trị của tinh hoa ấy trong giai đoạn hiện nay?
triển tư tưởng thoát mọi ràng buộc của vòng danh lợi
trong Lão giáo. Người khuyên cán bộ, đảng viên ít lòng
a. Phân tích tinh hoa văn hóa Phương Đông trong việc tham muốn về vật chất; thực hiện cần kiệm liêm chính,
hình thành Tư tưởng Hồ Chí Minh
chí công vô tư; hành động theo đạo lý với ý nghĩa là
hành động đúng với quy luật tự nhiên, xã hội.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tiếp thu một cách chọn lọc
những tư tưởng văn hóa tiến bộ của Phương Đông, Chủ nghĩa Tam dân:
có thể kể đến như Nho giáo, Phật giáo, Lão giáo, hay
một số tư tưởng tiến bộ như chủ nghĩa Tam Dân của Tôn Trung Sơn đã đề ra chủ nghĩa Tam Dân với nội Tôn Trung Sơn. Cụ thể:
dung Dân tộc độc lập, dân quyền tự do, dân sinh hạnh
phúc đã được hồ chí minh rút gọn thành 6 chữ vàng” Nho giáo:
độc lập, tự do, hạnh phúc” phát triển lên trình độ mới
mang tính giai cấpm nhân dân và dân tốc trong đó
Hồ Chí Minh đã kế thừa và phát triển những mặt tích người nhấn mạnh phải làm cho mn đều được hưởng
cực của Nho giáo như: tư tưởng nhân trị và đức trị để giá trị của tự do độc lập. Người cũng tìm trong đó những
quản lý xã hội, tinh thần trong đạo đức của Nho giáo điều thích hợp với đk VN ( chống đế quốc) và thực hiện
trong việc tu dưỡng rèn luyện đạo đức con người, triết đoàn kết quốc tế. Tuy nhiên chủ nghĩa tam dân đó vẫn
lý hành động, tư tưởng nhập thế, hành đạo cứu là hệ tư tưởng tư sản nên vẫn còn nhiều hạn chế.
đời,v.v. Tuy nhiên, Hồ Chí Minh cũng phê phán các
mặt tiêu cực của Nho giáo như: bảo vệ chế độ phong b. Giá trị tinh hoa văn hóa nhân loại đối với sinh viên
kiến, phân chia đẳng cấp, trọng nam khinh nữ, coi trong giai đoạn hiện nay (Liên hệ sinh viên)
trọng thi cử; suy nghĩ bảo thủ, một chiều; khinh thường
công việc lao động chân tay, lao động xã hội, chỉ đề Giá trị văn hóa phương Đông là những điều tốt đẹp, tiến cao nghề đọc sách. . .
bộ, văn minh mà người dân phương Đông đạt được.
Việc tiếp nhận các giá trị văn hóa phương Đông có ý
Người tiếp thu thông qua việc thường xuyên sử dụng nghĩa vô cùng to lớn với sinh viên:
các mệnh đề để đưa ra vấn đề về việc tu dưỡng đạo
đức cá nhân (thể hiện xuyên suốt trong các tác phẩm + Làm gia tăng kiến thức, vốn văn hóa, đời sống tinh
“Đường Cách mệnh” (1927), “Sửa đổi lối làm việc” thần phong phú
(1947), “Cần, kiệm, liêm, chính” (1949) cho đến “Nâng
cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân” + Vận dụng và thực hành các giá trị văn hóa phương
(1969) và bản Di chúc của Người (1969)).
Đông trong đời sống, học tập và làm việc, cụ thể: Phật giáo:
· Các giá trị đạo đức: nhân, lễ, nghĩa, chi, tiến, cần kiệm
liêm chính, đặt chữ “nhẫn” lên hàng đầu, phải coi trọng
Phật giáo vào Việt Nam từ rất sớm có ảnh hưởng rất con người,..
mạnh trong nhân dân, để lại nhiều dấu ấn trong văn
hóa Việt Nam từ tư tưởng tình cảm tín ngưỡng đến · Triết lý hành động: Là những tư tưởng nhập thế, hành
phong tục tập quán. Hồ Chí Minh đã kế thừa và phát đạo giúp đời
triển tư tưởng vị tha, từ bi, bác ái, cứu khổ cứu nạn,
thương người như thể thương thân, đề cao nếp sống · Lối sống: giản dị, tiết kiệm, gần gũi với thiên nhiên,
có đạo đức, trong sạch, chăm làm điều thiện, coi trọng biết quan tâm đến con người (trong phật giáo người với
lao động, v.v... Đồng thời phê phán thế giới quan duy người phải biết yêu thương, quan tâm đến con người,
tâm, tư tưởng an phận, bi quan yếm thế. Những quan quan tâm ấy không chỉ thể hiện ở lời nói mà còn thể
điểm tích cực trong triết lý của Đạo Phật đã được Hồ hiện ở hành động)
Chí Minh vận dụng sáng tạo để đoàn kết đồng bào
theo đạo Phật, đoàn kết toàn dân vì một nước Việt · Học được cách Hồ Chí Minh tiếp cận với văn hóa
Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu phương Đông: Cái gì hay, phù hợp thì tiếp thu, vận mạnh.
dụng, chưa phù hợp thì cải tiến cho phù hợp, cái gì xấu
thì loại bỏ (phương pháp biện chứng) Lão giáo:
Hồ Chí Minh chú ý kế thừa tư tưởng của Lão Tử,
khuyên con người nên sống gắn bỏ, hòa đồng với
thiên nhiên, ít lòng ham muốn vật chất, hành động
đúng với quy luật của tự nhiên và xã hội. Hồ Chí lOMoAR cPSD| 61601492 -
Đi sang phương Tây, Người quan tâm tìm hiểu Giá trị của việc tiếp thu văn hóa Phương Tây đối với
những khẩu hiệu nổi tiếng đó trong các cuộc cách sinh viên hiện nay:
mạng tư sản ở Anh, Pháp, Mỹ. Người đã tiếp thu các -
Giá trị văn hóa phương Tây là những gì tốt đẹp,
giá trị về quyền sống, quyền tự do, quyền mưu cầu
hạnh phúc, sự bình đẳng trong Bản Tuyên ngôn Độc văn minh, tiến bộ mà người dân phương Tây đạt được.
lập năm 1776 của Mỹ. Đối với Bản Tuyên ngôn Nhân -
Việc học tập và tiếp thu những giá trị văn hóa
quyền và Dân quyền năm 1791 của Pháp, Người tiếp phương Tây có ý nghĩa vô cùng to lớn với sinh viên,
thu các quyền như là quyền cá nhân và quyền tập thể làm gia tăng kiến thức, vốn văn hóa, đời sống tính thần
của tất cả các giai cấp là bình đẳng, không thể chuyển phong phú, phương pháp làm việc biện chứng.
nhượng và bất khả xâm phạm với mọi mục đích.
Người đã kế thừa, phát triển những quan điểm nhân -
Vận dụng, thực hành các giá trị văn hóa phương
quyền, dân quyền trong 2 bản tuyên ngôn của Pháp Tây trong đời sống, học tập và làm việc , cụ thể:
và Mỹ và đề xuất quan điểm về quyền mưu cầu độc
lập, tự do, hạnh phúc của các dân tộc trong thời đại · Các giá trị nhân văn, văn hóa phương Tây: Mưu cầu
ngày nay. Người khẳng định: “Tất cả các dân tộc trên hạnh phúc, hướng tới xã hội dân chủ, giàu mạnh, công
thế giới đều sinh ra bình đẳng; dân tộc nào cũng có bằng,..
quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do”. Việc
đề cao tư tưởng nhân quyền và dân quyền như trên · Tư tưởng chính trị: nhà nước dân chủ, nhà nước pháp
chính là để khẳng định: mục tiêu của Cách mạng Việt quyền
Nam hoàn toàn phù hợp với khuôn khổ pháp lý quốc
tế, với “lẽ phải” thông thường và là điều “không ai có · Giá trị đạo đức: tinh thần bác ái, yêu thương con
thể chối cãi được”. người,… -
Trong hành trình đi tìm đường cứu nước, cứu
dân, Hồ Chí Minh đã sống, hoạt động thực tiễn, nghiên -
Cách Hồ Chí Minh tiếp cận các văn hóa phương
cứu lý luận, tình hình chính trị, kinh tế, văn hóa nhân Tây: cáu gì hay thì tiếp thu, vận dụng, không phù hợp
loại tại những trung tâm chính trị kinh tế văn hóa lớn thì không tiếp thu.
ở các cường quốc trên thế giới như Mỹ, Anh, Pháp,
Nga, Trung Quốc, v.v. bằng chính ngôn ngữ của các nước đó.
-Người đã tiếp thu tư tưởng tự do, bình đẳng, bác ái,
nhân văn, dân chủ, văn minh của các nhà khai sáng
Pháp như: Voltaire, Rousso, Montesquieu, v.v.. - Hồ
Chí Minh còn tham gia các hoạt động chính trị, nghiên
cứu lý luận, kinh tế, văn hóa, v.v., đồng thời tiếp thu tư
tưởng của Thiên Chúa giáo trong quá trình hình thành
tư tưởng của minh, tiêu biểu nhất là tinh thần bác ái, yêu thương con người.
=>Đây là những giá trị văn hóa phương Tây được Hồ
Chí Minh kế thừa và tích tụ. lOMoAR cPSD| 61601492
Vấn đề 2: Con đg cách mạng Vô sản của HCM
con đường cách mạng vô sản ở các nước châu Âu là
đi từ giải phóng giai cấp đến giảiphóng dân tộc và cao (*) BỐI CẢNH LỊCH SỬ
nhất là giải phóng con người. Căn cứ vào thực tiễn -
Hồ Chí Minh rút ra bài học từ sự thất bại của của cách mạng VN và các nước thuộc địa, HCM chỉ
các con đường cứu nước trước đó vì người nhận ra con đường cách mạng vô sản ở đây là đi từ giải
thấy những ông cha trước đó ra đi tìm đường cứu phóng dân tộc - giải phóng giai cấp - giải phóng con
nước nhưng thất bại do thiếu đường lối và phương người
pháp đấu tranh đúng đắn dù rất khâm phục tinh thần -
Độc lập dân tộc gắn liền với CNXH được thể của họ.
hiện từ trong Chính cương vắn tắt của Đảng 1930, -
Hồ Chí Minh nhận thấy cách mạng tư sản là HCM khẳng định “làm tư sản dân quyền cách mạng và
không triệt để, là cách mạng “chưa đến nơi” do người thổ địa cách mạng để đi từ xã hội cộng sản”, tuy nhiên
đã theo dõi ba cuộc cách mạng lớn trên thế giới là trong quan điểm của quốc tế cộng sản thì cách mạng
cách mạng tư sản Anh, Mỹ và Pháp. Người kết luận, tư sản dân quyền ko bao hàm nhiệm vụ chống đế quốc,
cách mạng Pháp và Mỹ dù đã thiết lập nền cộng hòa giải phóng dân tộc, 2 nhiệm vụ này phải được thực hiện
dân chủ nhưng trong nước thì bóc lột công nông, bên đồng thời với nhau. Trong quan điểm của HCM, Người
ngoài thì áp bức thuộc địa.
ko coi nhiệm vụ chống đế quốc và chống phong kiến là
ngang nhau mà đặt nhiệm vụ chống đế quốc giải phóng -
Hồ Chí Minh nhận thấy Cách mạng Tháng dân tộc lên trước hết.
Mười Nga (1917) là một tấm gương sáng về cuộc
cách mạng vô sản giải phóng dân tộc, mở ra thời đại -
Có thể khẳng định rằng đây chính là nét độc đáo
cách mạng chống đế quốc.
sáng tạo của HCM về học thuyết cách mạng vô sản đối
với các dân tộc thuộc địa. -
Hồ Chí Minh đến với học thuyết cách mạng
của chủ nghĩa Mác – Lenin và khẳng định: “Muốn cứu Vận dụng: Giá trị của luận điểm đối với Cách mạng
nước và giải phóng dân tộc, không có con đường nào VN:
khác ngoài con đường cách mạng vô sản”. Người đã -
Giá trị của luận điểm đối với Cách mạng VN:
vận dụng sáng tạo học thuyết ấy vào điều kiện của Đây là con đường cách mạng hoàn toàn đúng đắn phù Việt Nam và rút ra
hợp với thực tiễn Cách mạng VN, đáp ứng được đòi hỏi
(*) NỘI DUNG CON ĐƯỜNG CÁCH MẠNG VÔ SẢN của cách mạng CN. Thắng lợi của Cách mạng tháng 8
kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ đã chứng minh -
Giải phóng dân tộc gắn liền với giải phóng đc tính đúng đắn và triệt để của con đường cứu nước
giai cấp, trong đó, giải phóng dân tộc là trước hết, theo lãnh đạo cách mạng vô sản trên hết. -
Quan điểm này của HCM cũng đc trở thành nền -
Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho Đảng ta cho việc hoạch hội.
định đường lối lãnh đạo Cách mạng VN. Điều này đã
được Đảng ta khẳng định trong mục tiêu định hướng
=> Như vậy, sự lựa chọn con đường cách mạng xây dựng phát triển đất nước độc lập dân tộc gắn liền
vô sản của HCM cũng chính là sự tất yếu của sự với CNXH
lựa chọn giải phóng dân tộc đối với con thuyền
cách mạng VN, dân tộc VN và HCM chính là người -Quan điểm trên của HCM cũng thể hiện sự vận dụng
thay mặt để lựa chọn
sáng tạo của chủ nghĩa Mác-lênin vào hoàn cảnh thực
tiễn của nước ta. Trước hết điều này thể hiện chủ nghĩa
(*)Ý NGHĨA CON ĐƯỜNG CÁCH MẠNG VÔ SẢN
Mác-lênin mới chỉ ra con đường cách mạng vô sản là
tất yếu đối với các nước thuộc địa nhưng lại ko chỉ rõ
HCM đã vận dụng sáng tạo học thuyết cách mạng cách mạng vô sản ở các nước thuộc địa thì phải làm
vô sản của chủ nghĩa Mác-lênin vào thực tiễn ntn. HCM đã làm rõ đc những vấn đề này và điều này
cách mạng VN thể hiện:
đã được chính thực tiễn của Cách mạng VN chứng minh. -
Người đã đặt cách mạng giải phóng dân tộc
gắn với giải phóng giai cấp trong đó giải phóng dân
tộc là trước hết, trên hết đó giải phóng dân tộc là
trước hết, trên hết. Theo quan điểm của Mác- Ăngghen, lOMoAR cPSD| 61601492 lOMoAR cPSD| 61601492
Câu 4: Phân tích nguyên tắc trong hoạt động của
Đảng: Tập trung dân chủ, Tự phê bình và phê bình khỏi khuyết điểm". Phải tự phê bình trước, phải biết
mình phải quấy chỗ nào trước rồi phê bình người khác.
Tập trung dân chủ: Đây là nguyên tắc tổ chức cơ "Tiên trách kỷ, hậu trách nhân” phải hiểu là như vậy.
bản nhất để xây dựng Đảng trở thành một tổ chức
chặt chẽ vừa phát huy được sức mạnh của mỗi + Mục đích của phê bình và tự phê bình: Là giúp nhau
người, vừa phát huy được sức mạnh của tập thể.
tiến bộ, giúp nhau sửa chữa khuyết điểm; làm cái ác
mất dần đi, cái thiện nảy nở sinh sôi, để làm việc tốt -
Tập trung: Là thiểu số phục tùng đa số, cấp hơn; toàn Đảng sẽ dần hết khuyết điểm, ưu điểm ngày
dưới phục tùng cấp trên; bộ phận phục tùng toàn thể, càng nhiều thêm.
địa phương phục tùng Trung ương, mọi đảng viên
phải chấp hành vô điều kiện Điều lệ Đảng, các nghị + Thái độ, tinh thần tự phê bình: Triệt để, thật thà,
quyết, chỉ thị của Đảng.
không nể nang, không thêm bớt;phải có tinh thần nhân
ái, "phê bình việc làm chứ không phê bình người"; -
Dân chủ: Là tạo điều kiện để mọi đảng viên "không soi mói chua cay, mỉa mai, đâm thọc"; không
phát biểu ý kiến, trình bày sáng kiến, có quyền bảo phải đập cho tơi bời, không trù dập người phê bình
lưu ý kiến; phải thật sự mở rộng dân chủ để tất cả mình.
đảng viên bày tỏ ý kiến của mình.
+Phương pháp phê bình: Công khai có tổ chức; phải -
Theo Hồ Chí Minh, “Tập trung” và “dân chủ” thực sự dân chủ, mềm dẻo, khéo léo; phải cụ thể, chính
là hai mặt của một vấn đề, có mối quan hệ biện xác, nói có sách, mách có chứng.
chứng với nhau. Tập trung và dân chủ luôn thống
nhất, gắn bó chặt chẽ: Tập trung trên cơ sở dân chủ +Phê bình trong nội bộ đảng đồng thời phải tự phê bình
nhằm chống quan liêu, độc đoán chuyên quyền. Dân trước quần chúng. Người nói: dân ta rất tốt, ai có khuyết
chủ để đi tới tập trung, là cơ sở của tập trung chứ điểm mà thành thật tự phê bình trước dân, quyết tâm
không phải vô tổ chức, tuỳ tiện, phân tán. Tập trung sửa chữa thì dân sẵn sàng tha cho.
trên nền tảng dân chủ và dân chủ phải dưới sự chỉ
đạo của tập trung; phải chống thói vô Chính phủ. Sự vận dụng
Điều kiện tiên quyết khi thực hiện nguyên tắc này là -
Gắn bó tập trung dân chủ với lãnh đạo tập thể
tổ chức đảng phải trong sạch, vững mạnh.
và cá nhân phụ trách. Thực hiện đúng Điều lệ Đảng và -
Theo Người, nguyên tắc này quan hệ mật nghị quyết, tập thể lãnh đạo khơi dậy dân chủ, huy động
trí tuệ tập thể, cá nhân chịu trách nhiệm trong khuôn
thiết với nguyên tắc “tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ
trách”, "Tập thể lãnh đạo là dân chủ, cá nhân phụ khổ tập thể, tránh lạm quyền, chuyên quyền, độc đoán. -
Cân bằng dân chủ và tập trung: không tuyệt đối
trách là tập trung". Tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ
trách là dân chủ tập trung.
hóa hay độc lập dân chủ với tập trung; hai mặt này
không thể tách rời, là chế độ lãnh đạo của Đảng. Dâm -
Khi xây dựng nghị quyết, đường lối, chính chủ mở rộng đi đôi với tập trung cao, gắn với kỉ luật, kỉ
sách phải được tập thể bàn bạc, thảo luận. Khi tập cương
thể đã thảo luận, góp ý kiến, đã thành nghị quyết thì -
Mở rộng dân chủ, đảm bảo ổn định: Dân chủ tạo theo đó mà thi hành.
sự ổn định và phát triển bền vững, nhưng cần xác định
mức độ phù hợp, thận trọng, hoàn thiện quy định, quy
Tự phê bình và phê bình: Theo Hồ Chí Minh đây chế về dân chủ.
cũng là nguyên tắc sinh hoạt của Đảng, là quy luật -
Tự phê bình và phê bình: Là yếu tố then chốt phát triển của Đảng.
nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, phẩm chất
đảng viên, uy tín và niềm tin của nhân dân với Đảng. -
Phê bình là nêu ưu điểm và khuyết điểm của Phải trung thực, khách quan, thẳng thắn, tránh “dĩ hòa
đồng chí mình. Tự phê bình là nêu ưu điểm và khuyết vi quý”, né tránh khuyết điểm hoặc tô hồng thành tích -
điểm của bản thân mình: Tự phê bình và phê bình là Giáo dục nhận thức và trách nhiệm: Cấp ủy, chi bộ cần
để nhận rõ ưu khuyết điểm của mình và đồng chí nâng cao nhận thức, xây dựng động cơ, thái độ, trách
mình để có hướng phát huy và khắc phục. Theo Hồ nhiệm cho đảng viên về tự phê bình và phê bình
Chí Minh: "Một đảng mà giấu giếm khuyết điểm của
mình là một Đảng hỏng. Một Đảng có gan thừa nhận
khuyết điểm của mình, xem khuyết điểm đó từ đâu
tới rồi tìm mọi cách sửa chữa. Như vậy mới là một
Đảng mạnh dạn, chắc chắn chân chính” -
Với mỗi cán bộ, đảng viên Hồ Chí Minh nói:
"Người đời không phải thánh thần, không ai tránh lOMoAR cPSD| 61601492
Đoàn kết thống nhất trong Đảng: -
Đoàn kết nhất trí là sức mạnh của Đảng. Vận dụng:
Đảng tuy nhiều người, nhờ đoàn kết khi tiến đánh sẽ như một người. -
Gắn bó tập trung dân chủ với lãnh đạo tập thể
và cá nhân phụ trách. Thực hiện đúng Điều lệ Đảng và -
Đoàn kết là truyền thống quí báu của Đảng nghị quyết, tập thể lãnh đạo khơi dậy dân chủ, huy động
và dân tộc, mỗi đồng chí đảng viên từ Trung ương trí tuệ tập thể, cá nhân chịu trách nhiệm trong khuôn
tới các chi bộ phải giữ gìn sự đoàn kết thống trong khổ tập thể, tránh lạm quyền, chuyên quyền, độc đoán.
Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình -
Cân bằng dân chủ và tập trung: không tuyệt đối -
Đoàn kết phải trên cơ sở nhất trí cao với hóa hay độc lập dân chủ với tập trung; hai mặt này
quan điểm, đường lối chính sách, điều lệ Đảng và không thể tách rời, là chế độ lãnh đạo của Đảng. Dâm kỷ luật Đảng.
chủ mở rộng đi đôi với tập trung cao, gắn với kỉ luật, kỉ cương -
Đoàn kết gắn bó với tự phê bình và phê bình,
không một chiều, thủ tiêu đấu tranh. -
Mở rộng dân chủ, đảm bảo ổn định: Dân chủ tạo
sự ổn định và phát triển bền vững, nhưng cần xác định -
Đoàn kết trong Đảng gắn với đoàn kết với mức độ phù hợp, thận trọng, hoàn thiện quy định, quy
các Đảng anh em vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã chế về dân chủ.
hội, làm tốt trách nhiệm và nghĩa vụ quốc tế. -
Đoàn kết trong Đảng là một nguyên tắc quan
trọng, giúp Đảng trở thành 1 lực lượng vững mạnh, có
thể phát huy, đoàn kết, thống nhất sức mạnh “tập thể”
để thực hiện các nhiệm vụ chính trị. Điều này thể hiện
rõ nhất trong việc Đảng luôn xây dựng và phát huy tinh
thần đoàn kết các tổ chức, đơn vị và mỗi cán bộ, đảng viên. -
Đoàn kết, thống nhất trong Đảng là mỗi đảng
viên phải gương mẫu thực hiện, nói đi đôi với làm,
“đoàn kết không phải ngoài miệng mà phải đoàn kết
trong công tác, trong tự phê bình và phê bình, giúp nhau tiến bộ”. -
Vận dụng nguyên tắc đoàn kết vào đời sống
thường ngày là xây dựng mối quan hệ gắn bộ, hợp tác
và hỗ trợ lẫn nhau trong các hoạt động thường ngày.
Tinh thần đoàn kết thể hiện qua việc tôn trọng, lắng
nghe ý kiến người khác, cùng nhau giải quyết khó khăn, chia sẻ thành công. lOMoAR cPSD| 61601492
Vấn đề 4: Nhà nước pháp quyền
a. Tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước pháp quyền (tr
Quan điểm pháp quyền nhân nghĩa: sự thống nhất giữa 74,75)
pháp luật và đạo đức cách mạng, xây dựng nền pháp
quyền dân chủ, vì con người; xây dựng nền pháp quyền,
- Nhà nước hợp hiến, hợp pháp
nhà nước pháp quyền mới của toàn dân. “Nhà nước phải
tôn trọng, đảm bảo thực hiện đầy đủ các quyền con người,
Nhà nước pháp quyền trước hết phải là nhà nước hợp chăm lo lợi ích của con người”
hiến, hợp pháp, được nhân dân tổ chức nên thông qua
tổng tuyển cử, được xây dựng và hoạt động theo các Trong pháp quyền nhân nghĩa, pháp luật có tính nhân văn,
nguyên tắc của hiến pháp.
khuyến thiện. Tính nhân văn của hệ thống pháp luật thể
hiện ở việc ghi nhận đầy đủ và bảo vệ quyền con người, ở
Sau khi trở thành người đứng đầu nhà nước, HCM tính nghiêm minh nhưng khách quan và công bằng. Đặc
quan tâm đến việc đảm bảo cho nhà nước tổ chức và biệt, hệ thống pháp luật đó có tinh khuyến thiện, bảo vệ cái
vận hành theo theo Pháp luật, làm cho tinh thần pháp đúng, cái tốt, lấy mục đích giáo dục, cảm hoá, thức tỉnh con
quyền thấm sâu và điều chỉnh mọi quan hệ và hoạt người làm căn bản. Nói cách khác, pháp luật trong Nhà động của nhà nước.
nước pháp quyền nhân nghĩa phải là pháp luật vì con người.
- Nhà nước thượng tôn pháp luật Thể hiện qua:
Nhà nước pháp quyền là nhà nước mà mọi người được
tôn trọng, dân chủ được mở rộng, người dân sống và + Sự thống nhất giữa đức trị và pháp trị: Người nhận thức
làm việc theo luật định. Nhà nước pháp quyền là nhà rõ: “Luật pháp phải dựa vào đạo đức”. Nhà nước ban hành
nước phải thể hiện được việc điều hành quản lý xã hội các quy phạm, hệ thống này từng bước hình thành thiết lập
bằng PHÁP LUẬT. Pháp luật như 1 phương diện để xây thực hiện tổ chức nhà nước. Nhà nước sử dụng pháp luật
dựng củng cố nhà nước, tạo điều kiện quản lí điều hành để tổ chức xã hội và dùng quyền lực
xã hội tốt, thực hiện mở rộng dân chủ trong nhân dân. + Tôn trọng, bảo đảm thực hiện đầy đủ các quyền con
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, thực hiện quản lý nhà người, chăm lo đến lợi ích của mọi người +
nước, quản lý xã hội bằng pháp luật là đặc trưng của Pháp luật có tính nhân văn, khuyến thiện.
nhà nước kiểu mới, là biện pháp quan trọng hàng đầu
để xây dựng và củng cố chính quyền nhân dân non trẻ Liên hệ với việc xây dựng nhà nước XHCN Việt Nam
mới được thành lập. hiện nay.
Chú trọng công tác Lập Pháp: Trong tư tưởng Hồ Chí -
Mở rộng dân chủ xã hội chủ nghĩa, phát huy
Minh, Nhà nước quản lí xã hội bằng bộ máy nhà nước quyền làm chủ của nhân dân trong xây dựng và quản lý
và nhiều biện pháp khác nhau, nhưng quan trọng nhất nhà nước. Thứ nhất, tiếp tục cải tiến chế độ bầu cử các
là quản lý bằng Hiến pháp và pháp luật nói chung. cơ quan dân cử, bảo đảm cho cử tri tiếp xúc, đối thoại
Muốn vậy, trước hết, cần làm tốt công tác lập pháp.
với ứng cử viên, có đủ thông tin để trao đổi, nhận xét,
lựa chọn và bầu cử đại biểu của mình thực sự dân chủ
Chú trọng đưa PL vào trong cuộc sống, bảo đảm cho trong cơ sở có sự lãnh đạo, hướng dẫn về tiêu chuẩn,
Pháp luật được thi hành: Việc thực thi hiến pháp và
pháp luật chú ý đảm bảo tính nghiêm minh và hiệu lực cơ cấu. Thứ hai, nâng cao chất lượng hoạt động của các
của chúng, pháp luật phải thật sự công tâm và nghiêm cơ quan dân cử (Quốc hội, Hội đồng nhân dân) để các
minh để trở thành cán cân công lý đối với tất cả mọi cơ quan này thực sự là cơ quan đại diện của nhân dân
người, mọi người dân đều bình đẳng trước pháp luật
và là cơ quan quyền lực nhà nước trong việc xem xét và
quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước, của
Có cơ chế giám sát việc thực thi Pháp luật: Hồ Chí Minh địa phương. Thứ ba, đẩy mạnh cải cách thể chế và thủ
luôn luôn khuyến khích Nhân dân phê bình, giám sát tục hành chính trong các lĩnh vực trực tiếp liên quan đến
công việc của nhà nước, giám sát quá trình nhà nước đời sống nhân dân.
thực thi pháp luật, đồng thời không ngừng nhắc nhở
cán bộ các cấp, các ngành phải gương mẫu trong việc -
Nâng cao chất lượng hoạt động tổ chức quốc hội:
tuân thủ pháp luật, trước hết là cán bộ ngành hành Nâng cao hơn nữa chất lượng hoạt động lập pháp, Nâng pháp, tư pháp
cao năng lực quyết định các vấn đề trọng đại của đất
nước, Nâng cao chất lượng giám sát
Dân chủ và pháp luật phải đi đôi, nương tựa vào nhau -
Tiếp tục cải chính nền hành chính của nhà nước:
đảm bảo chính quyền trở nên mạnh mẽ. Dân chủ đích Nâng cao hiệu quả hoạt động của Chính phủ, Đẩy mạnh
thực đi liền với kỉ cương, phép nước, đi liền với thực thi phân cấp quản lý, Đổi mới công tác thanh tra, kiểm tra
hiến pháp và pháp luật Thực thi pháp luật một cách -
Đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền
nghiêm minh, mọi người cần phải hiểu, tuyệt đối chấp địa phương: Kiện toàn chính quyền cơ sở, Đổi mới tổ
hành pháp luật. Vì vậy, giáo dục pháp luật, đặc biệt cho
thế hệ trẻ là việc rất quan trọng trong xây dựng nhà chức, hoạt động của Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân nước pháp quyền dân các cấp. -
Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức: Xây dựng
- Nhà nước Pháp quyền nhân nghĩa:
đội ngũ cán bộ, công chức có phẩm chất và năng lực là
yếu tố quyết định chất lượng của bộ máy nhà nước. lOMoAR cPSD| 61601492
Câu 7: Tư tưởng Hồ Chí Minh về lực lượng và + Hai là, phải có lòng khoan dung, độ lượng với con
điều kiện của khối đại đoàn kết dân tộc.
người. Người từng căn dặn đồng bào; “Năm ngón tay
cũng có ngón vắn, ngón dài. Nhưng văn dài đều họp -
Chủ thể của khối đại đoàn kết toàn dân
nhau lại nơi bàn tay. Trong mấy triệu người cũng có tộc
người thế này hay thế khác, nhưng thế này hay thế khác
đều dòng dõi của tổ tiên ta. Vậy nên ta phải khoan hồng
+ Chủ thế của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, theo đại độ. Ta phải nhận rằng đã là con Lạc cháu Hồng thì
Hồ Chí Minh bao gồm toàn thể nhân dân. “Dân” và ai cũng có ít hay nhiều long ái quốc. Đối với những đồng
“Nhân dân” trong tư tưởng Hồ Chí Minh vừa được bào lạc lối lầm đường, ta phaỉ lấy tình thân ái mà cảm
hiểu là con người Việt Nam cụ thể, vừa là một tập hóa họ.
hợp đông đảo quần chúng nhân dân và cả hai đều -
Ba là, phải có niềm tin vào nhân dân. Với Hồ Chí
là chủ thể của khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Nói đại Minh, yêu dân, tin dân, dựa vào dân, sống, phấn đấu vì
đoàn kết toàn dân tộc tức là phải tập hợp, đoàn kết hạnh phúc của nhân dân là nguyên tắc tối cao trong
được tất cả mọi người dân vào một khối thống nhất, cuộc sống, là sự tiếp nối truyền thống dân tộc.
không phân biệt dân tộc, giai cấp, tầng lớp, đảng
phái, tôn giáo, lứa tuổi, giới tính, nghề nghiệp, ở Vận dụng: Trách nhiệm của sinh viên trong việc xây
trong nước hay ở ngoài nước cùng hướng vào mục dựng khối đại đoàn kết dân tộc
tiêu chung, “ai có tài, có đức, có lòng phụng sự Tổ
quốc và phục vụ nhân dân thì ta đoàn kết với họ”. -
Việc thực hiện đại đoàn kết dân tộc là trách
nhiệm của toàn Đảng, toàn dân và bản thân mỗi người.
+ Trong quá trình xây dựng khối đại đoàn kết toàn Để thực hiện trách nhiệm này, mỗi cá nhân cần phải có
dân tộc, phải đứng vững trên lập trường giai cấp ý thức đúng đắn về vai trò của mình đối với việc xây
công nhân, giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa giai dựng khối đại đoàn kết dân tộc.
cấp, dân tộc để thực hiện lực lượng, không bỏ sót
một lực lượng nào miễn là học có lòng trung thành -
Học tập tốt, rèn luyện tốt, tu dưỡng bản thân,
và sẵn sàng phục vụ Tổ quốc, không phản bội lại nắm bắt những quan điểm đường lối của Đảng về xây
quyền lợi của nhân dân.
dựng khối đại đoàn kết dân tộc -
Nền tảng của khối đại đoàn kết toàn dân -
Tự rèn luyện bản thân về đạo đức, trách nhiệm tộc
đối với bản thân, gia đình và cộng đồng.
+ Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Đại đoàn kết tức là trước hết -
Quan tâm đoàn kết từ gia đình, trường học, đến
phải đoàn kết đại đa số nhân dân, mà đại đa số nhân cộng đồng, luôn yêu thương những người khó khăn hơn
dân là công nhân, nông dân và các tầng lớp nhân mình,… không chia rẽ, bè phái, lôi kéo người khác làm
dân lao động khác. Đó là nền, gốc của đại đoàn kết. việc sai trái,… Kiên quyết đấu tranh với những quan
Nó cũng như cái nền của nhà, gốc của cây. Như vậy, điểm sai trái, thù địch nhằm phá hoại, chia rẽ khối đại
lực lượng làm nền tảng cho khối đại đoàn kết toàn đoàn kết dân tộc.
dân tộc là công nhân, nông dân và tri thức.
+ Đặc biệt chú trọng yếu tố “Hạt nhân” là sự đoàn kết
và thống nhất trong Đảng vì đó là điều kiện `cho sự
đoàn kết ngoài xã hội. Đảng đoàn kết, dân tộc đoàn
kêt và sự gắn bó máu thịt giữa Đảng với nhân dân
đã tạo nên sức mạnh bên trong cảu cách mạng Việt
Nam để vượt qua mọi khó khăn, thách thức, chiến
thắng mọi kẻ thù, đi tới thắng lợi cuối cùng của cách mạng. -
Điều kiện để xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc
+ Một là, phải kế thừa truyền thống yêu nước, nhân
nghĩa, đoàn kết của dân tộc. Truyền thống đó là cội
nguồn sức mạnh vô địch để cả dân tộc chiến đấu và
chiến thắng thiên tai địch họa, làm cho đất nước
được trường tồn, bản sắc dân tộc được đảm bảo. lOMoAR cPSD| 61601492
Câu 10: Quan điểm của HCM về xây dựng con người.
a. Ý nghĩa của việc xây dựng con người. -
Xây dựng con người là yêu cầu khách quan của sự nghiệp cách mạng vừa cấp bách,
vừa lâu dài, có ý nghĩa chiến lược. Là một trọng tâm, bộ phần hợp thành của chiến lược phát
triển đất nước, có mối quan hệ chặt với nhiệm vụ xây dựng chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội. -
Hồ Chí Minh khẳng định: " Vì lợi ích mười năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm trồng người
" cho thấy sự nghiệp trồng người vừa mang lại lợi ích trước mắt, vừa mang lại lợi ích lâu dài,
là công việc khó khăn gian khổ, là trách nhiệm của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội. -
“Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội, trước tiên cần có những con người xã hội chủ nghĩa
". Quan điểm đó của HCM thể hiện mối quan hệ biện chứng của việc xây dựng con người
mới và chủ nghĩa xã hội.
b. Nội dung xây dựng con người -
HCM quan tâm đến xây dựng con người toàn diện, vừa “hồng” vừa “chuyên”, có mục
đích có lối sống cao đẹp, có bản lĩnh chính trị, có tư tưởng tác phong đạo đức, có năng lực
làm chủ và nó được thể hiện ở một số khía cạnh chủ yếu sau :
+ Có ý thức làm chủ, tỉnh thần tập thể xã hội chủ nghĩa và tư tưởng " mình vì mọi người, mọi người vì mình
+ Cần kiệm xây dựng đất nước, hãng hái bảo vệ tổ quốc Có lòng yêu nước nồng nàn, tinh
thần quốc tế trong sáng
+ Có phương pháp làm việc khoa học, phong cách quần chúng, dân chủ, nêu gương. -
Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến việc nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ
nghĩa cá nhân; bồi dưỡng về năng lực trí tuệ, trình độ lý luận chính trị, văn hóa, khoa học - kỹ
thuật, chuyên môn nghiệp vụ, ngoại ngữ, sức khỏe.
** Liên hệ sinh viên cần làm gì để xây dựng con người 1 cách hoàn thiện:
- Bồi dưỡng tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc đạo đức lối sống và nhân cách, có ý thức
tôn trọng pháp luật, hiểu biết pháp luật
- Học tập tốt, xây dựng thế giới quan khoa học gắn xây dựng rèn luyện đạo đức thực hiện
quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân nâng cao tri thức kinh tế
- Nâng cao thể lực rèn luyện tầm vóc người việt nam gắn giáo dục thể chất với trì thức
- Xây dựng lối sống mình vì mọi người, mọi người vì mình, tôn vinh cái đúng tốt đẹp cao
thượng, đấu tranh đẩy lùi cái xấu, cái lạc hậu.