Đề cương môn kinh tế vĩ mô - Trường Đại học bách khoa - Đại học đà nẵng.

lOMoARcPSD|61097595
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO - hehe
Kinh tế vĩ mô (Trường Đại học Bách Khoa - Đại học Đà Nẵng) Scan to open on Studocu
Studocu is not sponsored or endorsed by any college or university
Downloaded by giang le (lethihan18583@gmail.com) lOMoARcPSD|61097595
Trường đại học: Công nghệ Thông tin và Truyền thông Việt Hàn
Khoa Kinh tế số và Thương mại điện tử Tin học đại cương Tên đề tài:
So sánh các hệ điều hành phổ biến hiện nay
Giáo viên hướng dẫn: Nguyễn Thị Thanh Huyền Nhóm thực hiện: nhóm 9 Tên thành viên: Nguyễn Thị Kim Tiền Lê Văn Anh Khoa Triệu Tú Uyên Bùi Bảo Vy Lê Thị Thu Trang 1
Downloaded by giang le (lethihan18583@gmail.com) lOMoARcPSD|61097595 MỤC LỤC I.
Hệ điều hành Windows................................................................................................4
1. Cấu trúc của Windows.................................................................................................4
2. Bảo mật của Windows.................................................................................................4
3. Khả năng tương thích phần cứng của Windows...................................................................4
4. Mức độ phổ biến của Windows......................................................................................4
5. Đánh giá tổng hợp về Windows......................................................................................5
6. Môi trường sử dụng phù hợp.........................................................................................5 II.
Hệ điều hành Linux..................................................................................................6
1. Cấu trúc của Linux......................................................................................................6
2. Bảo mật...................................................................................................................6
3. Khả năng tương thích phần cứng....................................................................................6
4. Mức độ phổ biến........................................................................................................6
5. Đánh giá tổng hợp......................................................................................................7
6. Môi trường sử dụng phù hợp.........................................................................................7 III.
Hệ điều hành macOS................................................................................................8
1. Cấu trúc của macOS....................................................................................................8
2. Bảo mật...................................................................................................................8
3. Khả năng tương thích phần cứng....................................................................................9
4. Mức độ phổ biến........................................................................................................9
5. Đánh giá tổng hợp......................................................................................................9
6. Môi trường sử dụng phù hợp.......................................................................................10 IV.
Hệ điều hành Android.............................................................................................10
1. Cấu trúc của Android.................................................................................................10
2. Bảo mật.................................................................................................................10 2
Downloaded by giang le (lethihan18583@gmail.com) lOMoARcPSD|61097595
3. Khả năng tương thích phần cứng..................................................................................11
4. Mức độ phổ biến......................................................................................................11
5. Đánh giá tổng hợp....................................................................................................11
6. Môi trường sử dụng phù hợp.......................................................................................11
V. TỔNG QUAN VÀ PHÂN TÍCH CHUYÊN SÂU CÁC HỆ ĐIỀU HÀNH CHỦ YẾU................12
Bảng 1: So sánh Chi tiết về Cấu trúc, Bảo mật và Tương thích.................................................12
Bảng 2: Đánh giá Ưu nhược điểm và Đề xuất Lựa chọn.........................................................13 3
Downloaded by giang le (lethihan18583@gmail.com) lOMoARcPSD|61097595
Phần I: Hệ điều hành Windows 1. Cấu trúc của Windows
Windows được xây dựng trên nền tảng kiến trúc đa
lớp, trong đó lớp quan trọng nhất là nhân hệ điều hành
(Kernel). Kernel chịu trách nhiệm quản lý tài nguyên hệ
thống như CPU, RAM, thiết bị lưu trữ và các thiết bị ngoại vi. Bên trên nhân hệ điều hành là các
dịch vụ hệ thống và các thư viện API, hỗ trợ lập trình viên phát triển ứng dụng tương thích trên
nhiều phiên bản Windows. Giao diện người dùng (GUI) của Windows được thiết kế trực quan với
các biểu tượng, menu và cửa sổ giúp thao tác thuận tiện. Hệ thống còn hỗ trợ cơ chế đa nhiệm,
cho phép nhiều ứng dụng chạy đồng thời mà vẫn ổn định. Sự kết hợp giữa phần lõi mạnh mẽ và
giao diện thân thiện giúp Windows trở thành hệ điều hành dễ tiếp cận và linh hoạt cho mọi đối tượng người dùng. 2. Bảo mật của Windows
Windows tích hợp nhiều giải pháp bảo mật đa lớp nhằm bảo vệ người dùng trước các nguy
cơ từ môi trường mạng. Hệ thống tường lửa Windows Firewall giúp kiểm soát lưu lượng truy cập
và ngăn chặn truy cập trái phép. Windows Defender là phần mềm diệt virus được tích hợp sẵn, có
khả năng phát hiện và loại bỏ phần mềm độc hại theo thời gian thực. Ngoài ra, cơ chế phân quyền
User Account Control (UAC) giúp hạn chế hành vi can thiệp trái phép vào hệ thống. Tuy nhiên,
do Windows là hệ điều hành phổ biến nhất, nó thường trở thành mục tiêu của hacker và malware.
Vì vậy người dùng cần thường xuyên cập nhật bản vá bảo mật và đôi khi phải sử dụng thêm phần
mềm bảo vệ bên ngoài để nâng cao an toàn dữ liệu.
3. Khả năng tương thích phần cứng của Windows
Windows có khả năng tương thích rất cao với đa dạng các thiết bị phần cứng. Từ máy tính
cấu hình thấp dùng cho học tập, đến các máy tính chuyên dụng phục vụ chơi game, dựng phim,
thiết kế đồ họa, Windows đều có thể vận hành tốt. Hầu hết các nhà sản xuất linh kiện như Intel,
AMD, NVIDIA, cùng các thiết bị ngoại vi như máy in, chuột, bàn phím đều cung cấp driver tối
ưu cho Windows. Người dùng có thể dễ dàng nâng cấp linh kiện mới mà không gặp quá nhiều rào
cản về thiết lập hay cài đặt lại hệ thống. Điều này giúp Windows trở thành một hệ điều hành linh
hoạt, đáp ứng được các nhu cầu sử dụng khác nhau của nhiều đối tượng. 4
Downloaded by giang le (lethihan18583@gmail.com) lOMoARcPSD|61097595
4. Mức độ phổ biến của Windows
Windows là hệ điều hành có thị phần lớn nhất thế giới, đặc biệt phổ biến trong các môi
trường giáo dục, doanh nghiệp, cơ quan nhà nước và người dùng cá nhân. Sự phổ biến này mang
đến một hệ sinh thái phần mềm và tài liệu hướng dẫn vô cùng phong phú. Người dùng có thể dễ
dàng học cách sử dụng Windows thông qua video, sách, khóa học trực tuyến hoặc hỗ trợ từ cộng
đồng. Phần lớn các phần mềm văn phòng, kế toán, học tập, trò chơi, phần mềm đồ họa đều được
tối ưu để chạy tốt trên Windows, khiến nó trở thành nền tảng quen thuộc và đáng tin cậy.
5. Đánh giá tổng hợp về Windows Ưu điểm :
Windows sở hữu rất nhiều ưu điểm nổi bật. Trước hết, hệ điều hành này có giao diện thân
thiện và dễ sử dụng, phù hợp với hầu hết mọi đối tượng từ học sinh, sinh viên đến nhân viên văn
phòng và người lớn tuổi. Hệ sinh thái phần mềm trên Windows vô cùng đa dạng, hỗ trợ đầy đủ từ
các chương trình văn phòng cơ bản cho đến những ứng dụng chuyên sâu như kỹ thuật, đồ họa, lập
trình và đặc biệt là các tựa game với yêu cầu đồ họa cao. Windows cũng tương thích tốt với nhiều
loại phần cứng và thiết bị ngoại vi, giúp người dùng dễ dàng nâng cấp và tùy chỉnh máy tính theo
nhu cầu. Ngoài ra, sự phổ biến rộng rãi khiến việc tìm kiếm tài liệu hướng dẫn và hỗ trợ kỹ thuật
trở nên rất thuận tiện. Nhược điểm :
Mặc dù có nhiều ưu điểm, Windows vẫn tồn tại một số hạn chế đáng lưu ý. Do có đông
đảo người dùng, Windows thường trở thành mục tiêu tấn công của virus, mã độc và các phần mềm
gián điệp, điều này khiến người dùng phải quan tâm nhiều đến bảo mật và cập nhật hệ thống. Một
số phiên bản Windows tiêu thụ nhiều tài nguyên hệ thống, dễ gây chậm máy nếu cấu hình không
đủ mạnh. Bên cạnh đó, chi phí bản quyền Windows và các phần mềm kèm theo có thể là gánh
nặng với người dùng cá nhân hoặc học sinh, sinh viên có điều kiện tài chính hạn chế. Vì vậy, để
Windows hoạt động tối ưu, người dùng phải biết cách bảo trì, cài đặt thêm công cụ bảo mật và
nâng cấp phần cứng phù hợp.
6. Môi trường sử dụng phù hợp của Windows
Windows phù hợp sử dụng trong các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp, trường học, trung tâm
tin học và các văn phòng vì dễ quản lý và hỗ trợ mạnh mẽ các phần mềm xử lý dữ liệu, bảng tính, 5
Downloaded by giang le (lethihan18583@gmail.com) lOMoARcPSD|61097595
soạn thảo và quản lý công việc. Đối với cá nhân, Windows rất phù hợp cho học sinh, sinh viên và
người đi làm, đặc biệt là những người cần sử dụng máy tính cho học tập, thiết kế đồ họa, lập trình,
giải trí hoặc chơi game. Nói cách khác, Windows là lựa chọn phù hợp trong hầu hết các môi
trường từ cơ bản đến chuyên môn cao.
Phần II: Hệ điều hành Linux 1. Cấu trúc của Linux
Linux được xây dựng trên kiến trúc dạng mô-đun,
trong đó nhân hệ điều hành (Kernel) giữ vai trò trung
tâm và chịu trách nhiệm quản lý tất cả tài nguyên phần
cứng như CPU, bộ nhớ, thiết bị lưu trữ và các thiết bị ngoại vi. Bên trên nhân Linux là các thư
viện và môi trường người dùng, cho phép chạy các ứng dụng và lệnh hệ thống. Linux thường đi
kèm với một hệ thống dòng lệnh mạnh mẽ (Terminal) giúp người dùng kiểm soát sâu và linh hoạt
hệ thống, đồng thời cũng có thể sử dụng giao diện đồ họa tùy theo từng bản phân phối như
Ubuntu, Linux Mint hoặc Fedora. Điểm đặc biệt của Linux là người dùng có thể tùy biến toàn bộ
hệ thống, từ giao diện đến chức năng lõi, nhờ vào mã nguồn mở và cộng đồng phát triển rộng lớn. 2. Bảo mật của Linux
Linux được xem là một trong những hệ điều hành có tính bảo mật cao nhờ cơ chế phân
quyền người dùng rõ ràng và hệ thống kiểm soát truy cập chặt chẽ. Bên cạnh đó, việc Linux là mã
nguồn mở giúp cộng đồng lập trình viên trên toàn thế giới có thể tham gia phát hiện và khắc phục
các lỗ hổng bảo mật nhanh chóng. Linux cũng có rất ít nguy cơ bị nhiễm virus hoặc malware do
cấu trúc hệ thống của nó hạn chế quyền của các phần mềm chạy trên máy, tránh việc mã độc xâm
nhập và kiểm soát toàn bộ hệ thống như trên một số hệ điều hành khác. Nhờ những yếu tố này,
Linux thường được lựa chọn để vận hành máy chủ, hệ thống mạng và các nền tảng yêu cầu độ an toàn thông tin cao
3. Khả năng tương thích phần cứng của Linux
Linux có thể chạy trên nhiều nền tảng phần cứng khác nhau, từ máy tính cá nhân, máy
chủ, máy nhúng, cho đến các thiết bị nhỏ như Raspberry Pi. Tuy nhiên, so với Windows, Linux
đôi khi gặp khó khăn về driver cho một số thiết bị ngoại vi như máy in, card màn hình đời mới
hoặc thiết bị chuyên dụng, do nhà sản xuất không phải lúc nào cũng cung cấp phần mềm hỗ trợ 6
Downloaded by giang le (lethihan18583@gmail.com) lOMoARcPSD|61097595
chính thức cho Linux. Mặc dù vậy, Linux vẫn hoạt động rất hiệu quả trên máy cấu hình thấp và có
thể chạy mượt mà ngay cả trên các thiết bị cũ, nhờ yêu cầu tài nguyên hệ thống không cao. Điều
này khiến Linux trở thành lựa chọn phù hợp trong nhiều môi trường cần tính tiết kiệm và ổn định.
4. Mức độ phổ biến của Linux
Linux ít phổ biến đối với người dùng thông thường trên máy tính cá nhân do giao diện và
cách sử dụng thiên về kỹ thuật hơn. Tuy nhiên, trong lĩnh vực máy chủ, điện toán đám mây, hệ
thống an ninh mạng và lập trình, Linux lại có mức độ phổ biến rất cao. Nhiều công ty công nghệ
lớn như Google, Facebook, Amazon và các hệ thống server của Internet đều chạy trên Linux.
Các trường đại học và chuyên ngành công nghệ thông tin cũng thường sử dụng Linux như môi
trường giảng dạy để giúp sinh viên tiếp cận hệ thống điều hành mở và cấu trúc nền tảng mạng.
5. Đánh giá tổng hợp về Linux Ưu điểm của Linux
Linux có nhiều ưu điểm nổi bật như việc sử dụng hoàn toàn miễn phí và không bị ràng
buộc bản quyền. Hệ điều hành này có tính ổn định cao, ít xảy ra lỗi và có thể vận hành liên tục
trong thời gian dài mà không cần khởi động lại, điều mà các hệ điều hành khác khó đạt được.
Linux có khả năng bảo mật tốt, giảm thiểu nguy cơ nhiễm virus và tấn công mạng. Hệ thống của
Linux rất linh hoạt và có thể tùy biến sâu từ giao diện, phần mềm đến nhân hệ điều hành, giúp đáp
ứng đa dạng nhu cầu sử dụng từ cá nhân đến doanh nghiệp lớn. Ngoài ra, Linux còn chạy mượt
mà trên máy tính cấu hình thấp, giúp kéo dài tuổi thọ thiết bị.
Nhược điểm của Linux
Tuy vậy, Linux cũng tồn tại những hạn chế nhất định. Do không phổ biến trong người dùng
phổ thông nên tài liệu hướng dẫn bằng tiếng Việt đôi khi còn hạn chế, khiến người dùng mới khó
tiếp cận nếu không có kiến thức tin học cơ bản. Một số phần mềm phổ biến trên Windows như
Microsoft Office hoặc các game thương mại không có phiên bản tương thích hoàn toàn trên
Linux, đòi hỏi người dùng phải tìm phần mềm thay thế hoặc sử dụng công cụ hỗ trợ. Ngoài ra,
vấn đề driver đôi khi gây khó khăn khi cài đặt Linux trên các thiết bị mới, nhất là với card đồ họa
hoặc thiết bị ngoại vi chuyên dụng. Điều này khiến Linux dễ phù hợp hơn với người có kinh
nghiệm công nghệ hơn là người dùng phổ thông. 7
Downloaded by giang le (lethihan18583@gmail.com) lOMoARcPSD|61097595
6. Môi trường sử dụng phù hợp của Linux
Linux phù hợp sử dụng trong các môi trường yêu cầu tính ổn định cao như máy chủ web,
hệ thống mạng doanh nghiệp, trung tâm dữ liệu, trường đại học và các tổ chức nghiên cứu. Đây
cũng là hệ điều hành lý tưởng cho lập trình viên, kỹ sư mạng, chuyên viên bảo mật hoặc những
người muốn học sâu về hệ điều hành và cấu trúc máy tính. Đối với máy tính cá nhân, Linux đặc
biệt phù hợp với những người muốn tiết kiệm chi phí, ưa thích sự tùy biến hoặc sử dụng máy cấu
hình yếu cần hệ thống nhẹ và ổn định.
Phần III: Hệ điều hành macOS 1. Cấu trúc của macOS
macOS được xây dựng dựa trên nền tảng Unix, với
kiến trúc phân lớp rõ ràng gồm nhân hệ điều hành Darwin,
các thư viện hệ thống và giao diện đồ họa Aqua. Nhân
Darwin quản lý tài nguyên phần cứng, điều phối xử lý và
đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định. Bên trên đó là các framework như Cocoa và Carbon, giúp
lập trình viên phát triển phần mềm chạy tối ưu trên macOS. Giao diện đồ họa của macOS được
thiết kế tinh tế, hiện đại với các hiệu ứng mượt và thân thiện, mang đến trải nghiệm sử dụng trực
quan và nhất quán. Hệ thống của macOS được tối ưu hóa chặt chẽ với phần cứng của Apple, giúp
máy hoạt động ổn định, trơn tru và hiếm khi gặp lỗi vặt. 2. Bảo mật của macOS
macOS được đánh giá là một trong những hệ điều hành an toàn và bảo mật hàng đầu. Nhờ
được xây dựng trên nền Unix, macOS có hệ thống phân quyền người dùng và quản lý truy cập rất
chặt chẽ, từ đó hạn chế rủi ro phần mềm độc hại xâm nhập. Apple tích hợp nhiều cơ chế bảo vệ
như Gatekeeper, ngăn việc cài đặt ứng dụng từ nguồn không đáng tin cậy; XProtect giám sát và
phát hiện mã độc; cùng với mã hóa toàn bộ ổ đĩa bằng FileVault nhằm bảo vệ dữ liệu cá nhân. Bên
cạnh đó, quá trình cập nhật hệ thống của macOS diễn ra đều đặn và được kiểm duyệt chặt chẽ.
Nhờ tính bảo mật cao và quản lý hệ thống nghiêm ngặt, macOS ít bị tấn công hơn so với các hệ
điều hành khác. Bảo mật cao nhờ môi trường kiểm soát chặt chẽ và ít lỗ hổng. Vius và malware
trên macOS ít hơn so với Windows. 8
Downloaded by giang le (lethihan18583@gmail.com) lOMoARcPSD|61097595
3. Khả năng tương thích phần cứng của macOS
Khác với Windows và Linux có thể cài trên nhiều loại máy, macOS chỉ được tối ưu cho
phần cứng do chính Apple sản xuất như MacBook, iMac và Mac Studio. Việc giới hạn này giúp
macOS và phần cứng hoạt động hài hòa, đạt hiệu suất cao và độ ổn định rất tốt. Tuy nhiên, do tính
đóng của hệ thống, người dùng không thể tùy ý nâng cấp linh kiện hoặc sử dụng macOS trên máy
tính tự lắp (trừ khi dùng giải pháp trái phép Hackintosh). Các thiết bị ngoại vi thông dụng như
chuột, bàn phím, loa đều có thể hoạt động tốt, nhưng một số thiết bị chuyên dụng đôi khi cần
driver riêng để tương thích.
4. Mức độ phổ biến của macOS
macOS phổ biến mạnh trong cộng đồng thiết kế sáng tạo, sản xuất nội dung, công nghệ, và người
dùng có thu nhập trung bình – cao. Tuy nhiên, so với Windows, macOS không phổ biến bằng
trong môi trường công sở, trường học đại trà hoặc phòng máy công cộng do giá máy Apple khá
cao. Ngoài ra, vì macOS chỉ có thể chạy trên thiết bị của Apple nên khả năng tiếp cận với đa dạng
người dùng bị hạn chế. Dù vậy, trong các lĩnh vực như dựng phim, thiết kế đồ họa, âm nhạc, phát
triển phần mềm và làm việc sáng tạo, macOS lại được đánh giá là lựa chọn hàng đầu.
5. Đánh giá tổng hợp về macOS Ưu điểm của macOS
macOS có ưu điểm nổi bật là giao diện đẹp, đơn giản, sang trọng và dễ sử dụng. Nhờ sự
tối ưu hóa chặt chẽ giữa phần cứng và phần mềm, máy Mac có khả năng hoạt động mượt mà, bền
bỉ và hiếm gặp lỗi hệ thống. Tính bảo mật cao giúp người dùng yên tâm hơn khi làm việc với dữ
liệu quan trọng. Ngoài ra, macOS có hệ sinh thái Apple đồng bộ mạnh mẽ, cho phép kết nối liền
mạch với iPhone, iPad, Apple Watch và iCloud, tạo ra trải nghiệm tiện lợi và thông minh. macOS
cũng rất phù hợp với các hoạt động sáng tạo như thiết kế, sản xuất âm nhạc và dựng video nhờ
hiệu năng ổn định và phần mềm tối ưu.
Nhược điểm của macOS
Mặc dù có nhiều ưu điểm, macOS vẫn tồn tại một số hạn chế. Giá thành của các thiết bị
chạy macOS khá cao, khiến nhiều người khó tiếp cận. Bên cạnh đó, hệ điều hành này không
tương thích tốt với tất cả phần mềm, đặc biệt là các phần mềm kế toán, phần mềm chuyên dụng
của doanh nghiệp hoặc nhiều tựa game phổ biến. Khả năng nâng cấp phần cứng bị giới hạn, người 9
Downloaded by giang le (lethihan18583@gmail.com) lOMoARcPSD|61097595
dùng không thể thay CPU hoặc card đồ họa tùy thích. Một số người mới sử dụng cũng gặp khó
khăn trong việc làm quen với giao diện và thao tác vì khác với Windows.
6. Môi trường sử dụng phù hợp sử dụng Linux
macOS phù hợp sử dụng trong môi trường sáng tạo như thiết kế đồ họa, sản xuất âm
nhạc, dựng phim, nhiếp ảnh, marketing nội dung và lập trình ứng dụng. Hệ điều hành này cũng lý
tưởng cho văn phòng hiện đại, nơi ưu tiên sự ổn định, bảo mật và hiệu suất cao. Đối với người
dùng cá nhân muốn trải nghiệm hệ sinh thái đồng bộ giữa laptop và điện thoại, macOS là một lựa
chọn rất phù hợp. Tuy nhiên, với các môi trường cần chi phí thấp hoặc sử dụng nhiều phần mềm
Windows, macOS có thể không phải lựa chọn tối ưu.
Phần IV: Hệ điều hành Android 1. Cấu trúc của Android
Android được xây dựng dựa trên nhân Linux,
với kiến trúc dạng nhiều lớp bao gồm nhân hệ điều
hành, các thư viện hệ thống, máy ảo Android Runtime
(ART) và giao diện người dùng. Nhân Linux đóng vai
trò quản lý phần cứng như CPU, bộ nhớ và thiết bị ngoại vi. Bên trên đó là các thư viện giúp xử lý
đồ họa, âm thanh và dữ liệu. Android Runtime là nền tảng giúp chạy các ứng dụng được viết chủ
yếu bằng Java hoặc Kotlin. Lớp trên cùng là giao diện người dùng và các ứng dụng hệ thống như
trình gọi điện, nhắn tin, cài đặt và CH Play. Cấu trúc mở và linh hoạt này cho phép nhà sản xuất
và lập trình viên tùy chỉnh giao diện và tính năng theo nhu cầu. 2. Bảo mật của Android
Android sử dụng cơ chế phân quyền ứng dụng nhằm kiểm soát quyền truy cập của từng
phần mềm vào dữ liệu và phần cứng. Hệ điều hành này cũng hỗ trợ mã hóa dữ liệu và cập nhật
bảo mật định kỳ từ Google. Tuy nhiên, vì Android là hệ điều hành nguồn mở và được sử dụng trên
rất nhiều thiết bị, mức độ kiểm soát bảo mật còn phụ thuộc vào từng hãng sản xuất và người dùng.
Bên cạnh đó, số lượng ứng dụng lớn trên CH Play và kho phần mềm ngoài đôi khi tiềm ẩn nguy
cơ chứa mã độc. Do đó, bảo mật trên Android có hiệu quả khi người dùng biết lựa chọn ứng dụng
an toàn và cập nhật hệ thống thường xuyên. 10
Downloaded by giang le (lethihan18583@gmail.com) lOMoARcPSD|61097595
3. Khả năng tương thích phần cứng của Android
Android có khả năng tương thích phần cứng rất rộng, từ điện thoại giá rẻ, tầm trung đến
cao cấp, và mở rộng sang các dòng thiết bị như máy tính bảng, TV thông minh, đồng hồ thông
minh và thiết bị IoT. Điều này là nhờ Android là hệ điều hành mã nguồn mở, cho phép các hãng
sản xuất tùy chỉnh và thích nghi với nhiều loại chip xử lý và cấu hình khác nhau. Tuy nhiên, cũng
vì sự đa dạng này mà hiệu năng và trải nghiệm của Android trên mỗi thiết bị có thể không đồng
đều, tùy thuộc vào khả năng tối ưu của từng hãng. 4. Mức độ phổ biến
Android là hệ điều hành di động có số lượng người dùng lớn nhất thế giới. Nó phổ biến
mạnh mẽ nhờ có mặt ở nhiều mức giá, từ thiết bị rẻ đến cao cấp, giúp mọi đối tượng người dùng
đều có thể tiếp cận. Kho ứng dụng CH Play có hàng triệu ứng dụng phong phú phục vụ học tập,
giải trí, làm việc và kết nối. Nhờ sự phổ biến rộng rãi, Android có cộng đồng người dùng lớn và
tài liệu hỗ trợ phong phú, giúp người mới dễ học và sử dụng. 5. Đánh giá tổng hợp
Ưu điểm của Android
Android có ưu điểm nổi bật là tính linh hoạt cao và khả năng tùy biến giao diện mạnh mẽ.
Người dùng có thể dễ dàng thay đổi hình nền, bố cục màn hình, biểu tượng ứng dụng hoặc cài đặt
nhiều phần mềm hỗ trợ khác nhau. Hệ điều hành này có kho ứng dụng phong phú và cho phép tải
ứng dụng từ nhiều nguồn khác nhau. Android cũng có nhiều lựa chọn thiết bị ở các mức giá khác
nhau, phù hợp với người dùng có nhu cầu và điều kiện tài chính khác nhau. Ngoài ra, Android hỗ
trợ tốt kết nối với các thiết bị thông minh như loa, TV, đồng hồ, tạo ra hệ sinh thái mở và rộng rãi.
Nhược điểm của Android
Mặc dù linh hoạt, Android cũng có một số hạn chế. Sự đa dạng về thiết bị khiến hiệu năng
của Android không đồng đều, có thiết bị chạy rất mượt nhưng cũng có thiết bị dễ giật, lag sau thời
gian sử dụng. Bảo mật của Android mặc dù có cải thiện nhưng vẫn dễ bị đe dọa bởi ứng dụng giả
mạo hoặc mã độc nếu người dùng cài đặt phần mềm không rõ nguồn gốc. Ngoài ra, một số hãng
sản xuất chậm trễ trong việc cập nhật phiên bản mới, khiến nhiều máy nhanh lỗi thời hoặc thiếu tính năng mới. 11
Downloaded by giang le (lethihan18583@gmail.com) lOMoARcPSD|61097595
6. Môi trường sử dụng phù hợp sử dụng Android
Android phù hợp với hầu hết đối tượng người dùng, từ học sinh, sinh viên đến người đi
làm, nhờ sự phong phú về giá cả và tính linh hoạt trong sử dụng. Android cũng thích hợp cho
những người yêu thích sự tùy biến, muốn thay đổi giao diện hoặc sử dụng nhiều ứng dụng khác
nhau. Với doanh nghiệp, Android thích hợp cho các thiết bị cần tích hợp hệ thống hoặc thiết lập
theo yêu cầu riêng. Ngoài ra, Android còn phù hợp trong các thiết bị gia đình thông minh và thiết
bị IoT nhờ khả năng mở rộng dễ dàng.
TỔNG QUAN VÀ PHÂN TÍCH CHUYÊN SÂU CÁC HỆ ĐIỀU HÀNH CHỦ YẾU
Bảng 1: So sánh Chi tiết về Cấu trúc, Bảo mật và Tương thích TIÊU CHÍ Windows macOS Linux Android Monolithic
Hybrid Kernel Hybrid Kernel Kernel (Nguyên
(Lai). Duy trì (XNU). Dựa trên khối). Tất cả dịch
sự cân bằng Mach Kernel và vụ cốt lõi nằm
giữa hiệu suất lớp BSD, đảm trong không gian Linux Kernel được tùy chỉnh.
KIẾN TRÚC và mô-đun bảo hiệu suất và Kernel, hiệu suất Tập trung vào quản lý năng LÕI hóa. bảo mật. cao.
lượng và tài nguyên di động. Mã nguồn đóng Mã nguồn (Apple) – trừ
đóng, Độc phần Darwin Mã nguồn mở MÔ HÌNH quyền
Core (mã nguồn hoàn toàn, Miễn Mã nguồn mở (AOSP), Miễn NGUỒN (Microsoft). mở).
phí (GNU GPL). phí (Apache License).
CƠ CHẾ Dựa trên Gatekeeper, SELinux/ Sandboxing ứng dụng,
BẢO MẬT tường lửa, Sandboxing, mã AppArmor, cơGoogle Play Protect. Tính 12
Downloaded by giang le (lethihan18583@gmail.com) lOMoARcPSD|61097595 Windows chế phân quyền Defender, người dùng
UAC. Dễ bị hóa ổ đĩa T2/M- nghiêm ngặt, cập
tấn công do là Series. Cơ chế nhật bảo mật
mục tiêu phổ phân quyền dựa nhanh chóng từ phân mảnh cao làm giảm hiệu biến. trên UNIX. cộng đồng. quả bảo mật. Khá tốt. Hỗ trợ
Rộng nhất. Hỗ Hạn chế. Tối ưu đa dạng phần
trợ hầu hết hóa cho phần cứng nhưng cần
các nhà sản cứng Apple. Ít hỗ kiến thức để cài
xuất và linh trợ phần cứng bên đặt driver cho Tối ưu cho kiến trúc ARM TƯƠNG
kiện. Driver ngoài (trừ thiết bị một số thiết bị (Di động). Hỗ trợ tốt các cảm THÍCH H/W phong phú. ngoại vi). đặc thù.
biến và linh kiện di động. Thị phần tăng
trưởng ổn định Thị phần Desktop Thống trị (~10-20% nhỏ (<3%) nhưng
Desktop/Lapt Desktop), phổ thống trị
MỨC ĐỘ op (~70-80% biến trong giới Server/Cloud và Thống trị Thiết bị di động PHỔ BIẾN thị phần). sáng tạo. Siêu máy tính. (~70-80% toàn cầu).
Bảng 2: Đánh giá ưu nhược điểm và đề xuất lựa chọn HỆ ĐIỀU
ĐỀ XUẤT MÔI TRƯỜNG SỬ HÀNH ƯU ĐIỂM NHƯỢC ĐIỂM DỤNG PHÙ HỢP Windows
Phổ biến và dễ sử Mục tiêu tấn công Văn phòng, Học sinh/Sinh viên,
dụng. Tương thích chính của mã độc. Đòi Game thủ. Người dùng cần tính đa
phần mềm/phần hỏi mua bản quyền. năng và tương thích cao.
cứng toàn diện. Nền Đôi khi không ổn định 13
Downloaded by giang le (lethihan18583@gmail.com) lOMoARcPSD|61097595
tảng Game tốt nhất. (Màn hình xanh). Ổn định cao và bảo mật vượt trội. Giao
diện thân thiện, tối Chi phí phần cứng
ưu cho công việc cao. Tương thích kém Thiết kế đồ họa, Biên tập video/Âm
sáng tạo (Creative với Game và một số thanh, Lập trình ứng dụng Apple.
Work). Hệ sinh thái phần mềm chuyên Môi trường yêu cầu sự ổn định tuyệt macOS Apple đồng bộ. ngành. Ít tùy biến. đối.
Miễn phí và mã Yêu cầu kiến thức kỹ
nguồn mở. Bảo mật thuật để cấu hình.
tuyệt đối. Rất nhẹ, Thiếu ứng dụng
phù hợp với máy cấu thương mại/độc quyền Lập trình viên, Quản trị viên Hệ
hình thấp. Tính linh (Adobe, Office). Hỗ thống, Máy chủ Web (Server). Người
hoạt và tùy biến vô trợ phần cứng không dùng cần tối ưu hóa và kiểm soát Linux hạn. đồng đều. tuyệt đối hệ thống.
Mã nguồn mở và đa Vấn đề phân mảnh
dạng thiết bị (nhiều (nhiều phiên bản, giao
mức giá). Kho ứng diện). Hiệu suất và Thiết bị di động cá nhân
dụng di động lớn cập nhật bảo mật (Smartphone/Tablet). Người dùng ưu
nhất thế giới. Dễ không đồng đều giữa tiên sự linh hoạt và lựa chọn thiết bị Android dàng tùy biến. các hãng. đa dạng. 14
Downloaded by giang le (lethihan18583@gmail.com) lOMoARcPSD|61097595 15
Downloaded by giang le (lethihan18583@gmail.com)
Document Outline

• Phần I: Hệ điều hành Windows
  • 1. Cấu trúc của Windows
  • Windows được xây dựng trên nền tảng kiến trúc đa lớp, trong đó lớp quan trọng nhất là nhân hệ điều hành (Kernel). Kernel chịu trách nhiệm quản lý tài nguyên hệ thống như CPU, RAM, thiết bị lưu trữ và các thiết bị ngoại vi. Bên trên nhân hệ điều hành là các dịch vụ hệ thống và các thư viện API, hỗ trợ lập trình viên phát triển ứng dụng tương thích trên nhiều phiên bản Windows. Giao diện người dùng (GUI) của Windows được thiết kế trực quan với các biểu tượng, menu và cửa sổ giúp thao tác thuận tiện. Hệ thống còn hỗ trợ cơ chế đa nhiệm, cho phép nhiều ứng dụng chạy đồng thời mà vẫn ổn định. Sự kết hợp giữa phần lõi mạnh mẽ và giao diện thân thiện giúp Windows trở thành hệ điều hành dễ tiếp cận và linh hoạt cho mọi đối tượng người dùng.
  • 2. Bảo mật của Windows
  • Windows tích hợp nhiều giải pháp bảo mật đa lớp nhằm bảo vệ người dùng trước các nguy cơ từ môi trường mạng. Hệ thống tường lửa Windows Firewall giúp kiểm soát lưu lượng truy cập và ngăn chặn truy cập trái phép. Windows Defender là phần mềm diệt virus được tích hợp sẵn, có khả năng phát hiện và loại bỏ phần mềm độc hại theo thời gian thực. Ngoài ra, cơ chế phân quyền User Account Control (UAC) giúp hạn chế hành vi can thiệp trái phép vào hệ thống. Tuy nhiên, do Windows là hệ điều hành phổ biến nhất, nó thường trở thành mục tiêu của hacker và malware. Vì vậy người dùng cần thường xuyên cập nhật bản vá bảo mật và đôi khi phải sử dụng thêm phần mềm bảo vệ bên ngoài để nâng cao an toàn dữ liệu.
  • 3. Khả năng tương thích phần cứng của Windows
  • 4. Mức độ phổ biến của Windows
  • 5. Đánh giá tổng hợp về Windows
  • 6. Môi trường sử dụng phù hợp của Windows
• Phần II: Hệ điều hành Linux
  • 1. Cấu trúc của Linux
  • Linux được xây dựng trên kiến trúc dạng mô-đun, trong đó nhân hệ điều hành (Kernel) giữ vai trò trung tâm và chịu trách nhiệm quản lý tất cả tài nguyên phần cứng như CPU, bộ nhớ, thiết bị lưu trữ và các thiết bị ngoại vi. Bên trên nhân Linux là các thư viện và môi trường người dùng, cho phép chạy các ứng dụng và lệnh hệ thống. Linux thường đi kèm với một hệ thống dòng lệnh mạnh mẽ (Terminal) giúp người dùng kiểm soát sâu và linh hoạt hệ thống, đồng thời cũng có thể sử dụng giao diện đồ họa tùy theo từng bản phân phối như Ubuntu, Linux Mint hoặc Fedora. Điểm đặc biệt của Linux là người dùng có thể tùy biến toàn bộ hệ thống, từ giao diện đến chức năng lõi, nhờ vào mã nguồn mở và cộng đồng phát triển rộng lớn.
  • 2. Bảo mật của Linux
  • 3. Khả năng tương thích phần cứng của Linux
  • 4. Mức độ phổ biến của Linux
  • Linux ít phổ biến đối với người dùng thông thường trên máy tính cá nhân do giao diện và cách sử dụng thiên về kỹ thuật hơn. Tuy nhiên, trong lĩnh vực máy chủ, điện toán đám mây, hệ thống an ninh mạng và lập trình, Linux lại có mức độ phổ biến rất cao. Nhiều công ty công nghệ lớn như Google, Facebook, Amazon và các hệ thống server của Internet đều chạy trên Linux. Các trường đại học và chuyên ngành công nghệ thông tin cũng thường sử dụng Linux như môi trường giảng dạy để giúp sinh viên tiếp cận hệ thống điều hành mở và cấu trúc nền tảng mạng.
  • 5. Đánh giá tổng hợp về Linux
  • Linux có nhiều ưu điểm nổi bật như việc sử dụng hoàn toàn miễn phí và không bị ràng buộc bản quyền. Hệ điều hành này có tính ổn định cao, ít xảy ra lỗi và có thể vận hành liên tục trong thời gian dài mà không cần khởi động lại, điều mà các hệ điều hành khác khó đạt được. Linux có khả năng bảo mật tốt, giảm thiểu nguy cơ nhiễm virus và tấn công mạng. Hệ thống của Linux rất linh hoạt và có thể tùy biến sâu từ giao diện, phần mềm đến nhân hệ điều hành, giúp đáp ứng đa dạng nhu cầu sử dụng từ cá nhân đến doanh nghiệp lớn. Ngoài ra, Linux còn chạy mượt mà trên máy tính cấu hình thấp, giúp kéo dài tuổi thọ thiết bị.
  • 6. Môi trường sử dụng phù hợp của Linux
• Phần III: Hệ điều hành macOS
  • 1. Cấu trúc của macOS
  • macOS được xây dựng dựa trên nền tảng Unix, với kiến trúc phân lớp rõ ràng gồm nhân hệ điều hành Darwin, các thư viện hệ thống và giao diện đồ họa Aqua. Nhân Darwin quản lý tài nguyên phần cứng, điều phối xử lý và đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định. Bên trên đó là các framework như Cocoa và Carbon, giúp lập trình viên phát triển phần mềm chạy tối ưu trên macOS. Giao diện đồ họa của macOS được thiết kế tinh tế, hiện đại với các hiệu ứng mượt và thân thiện, mang đến trải nghiệm sử dụng trực quan và nhất quán. Hệ thống của macOS được tối ưu hóa chặt chẽ với phần cứng của Apple, giúp máy hoạt động ổn định, trơn tru và hiếm khi gặp lỗi vặt.
  • 2. Bảo mật của macOS
  • 3. Khả năng tương thích phần cứng của macOS
  • Khác với Windows và Linux có thể cài trên nhiều loại máy, macOS chỉ được tối ưu cho phần cứng do chính Apple sản xuất như MacBook, iMac và Mac Studio. Việc giới hạn này giúp macOS và phần cứng hoạt động hài hòa, đạt hiệu suất cao và độ ổn định rất tốt. Tuy nhiên, do tính đóng của hệ thống, người dùng không thể tùy ý nâng cấp linh kiện hoặc sử dụng macOS trên máy tính tự lắp (trừ khi dùng giải pháp trái phép Hackintosh). Các thiết bị ngoại vi thông dụng như chuột, bàn phím, loa đều có thể hoạt động tốt, nhưng một số thiết bị chuyên dụng đôi khi cần driver riêng để tương thích.
  • 4. Mức độ phổ biến của macOS
  • macOS phổ biến mạnh trong cộng đồng thiết kế sáng tạo, sản xuất nội dung, công nghệ, và người dùng có thu nhập trung bình – cao. Tuy nhiên, so với Windows, macOS không phổ biến bằng trong môi trường công sở, trường học đại trà hoặc phòng máy công cộng do giá máy Apple khá cao. Ngoài ra, vì macOS chỉ có thể chạy trên thiết bị của Apple nên khả năng tiếp cận với đa dạng người dùng bị hạn chế. Dù vậy, trong các lĩnh vực như dựng phim, thiết kế đồ họa, âm nhạc, phát triển phần mềm và làm việc sáng tạo, macOS lại được đánh giá là lựa chọn hàng đầu.
  • 5. Đánh giá tổng hợp về macOS
  • 6. Môi trường sử dụng phù hợp sử dụng Linux
• macOS phù hợp sử dụng trong môi trường sáng tạo như thiết kế đồ họa, sản xuất âm nhạc, dựng phim, nhiếp ảnh, marketing nội dung và lập trình ứng dụng. Hệ điều hành này cũng lý tưởng cho văn phòng hiện đại, nơi ưu tiên sự ổn định, bảo mật và hiệu suất cao. Đối với người dùng cá nhân muốn trải nghiệm hệ sinh thái đồng bộ giữa laptop và điện thoại, macOS là một lựa chọn rất phù hợp. Tuy nhiên, với các môi trường cần chi phí thấp hoặc sử dụng nhiều phần mềm Windows, macOS có thể không phải lựa chọn tối ưu.
• Phần IV: Hệ điều hành Android
  • 1. Cấu trúc của Android
  • Android được xây dựng dựa trên nhân Linux, với kiến trúc dạng nhiều lớp bao gồm nhân hệ điều hành, các thư viện hệ thống, máy ảo Android Runtime (ART) và giao diện người dùng. Nhân Linux đóng vai trò quản lý phần cứng như CPU, bộ nhớ và thiết bị ngoại vi. Bên trên đó là các thư viện giúp xử lý đồ họa, âm thanh và dữ liệu. Android Runtime là nền tảng giúp chạy các ứng dụng được viết chủ yếu bằng Java hoặc Kotlin. Lớp trên cùng là giao diện người dùng và các ứng dụng hệ thống như trình gọi điện, nhắn tin, cài đặt và CH Play. Cấu trúc mở và linh hoạt này cho phép nhà sản xuất và lập trình viên tùy chỉnh giao diện và tính năng theo nhu cầu.
  • 2. Bảo mật của Android
  • 3. Khả năng tương thích phần cứng của Android
  • Android có khả năng tương thích phần cứng rất rộng, từ điện thoại giá rẻ, tầm trung đến cao cấp, và mở rộng sang các dòng thiết bị như máy tính bảng, TV thông minh, đồng hồ thông minh và thiết bị IoT. Điều này là nhờ Android là hệ điều hành mã nguồn mở, cho phép các hãng sản xuất tùy chỉnh và thích nghi với nhiều loại chip xử lý và cấu hình khác nhau. Tuy nhiên, cũng vì sự đa dạng này mà hiệu năng và trải nghiệm của Android trên mỗi thiết bị có thể không đồng đều, tùy thuộc vào khả năng tối ưu của từng hãng.
  • 4. Mức độ phổ biến
  • Android là hệ điều hành di động có số lượng người dùng lớn nhất thế giới. Nó phổ biến mạnh mẽ nhờ có mặt ở nhiều mức giá, từ thiết bị rẻ đến cao cấp, giúp mọi đối tượng người dùng đều có thể tiếp cận. Kho ứng dụng CH Play có hàng triệu ứng dụng phong phú phục vụ học tập, giải trí, làm việc và kết nối. Nhờ sự phổ biến rộng rãi, Android có cộng đồng người dùng lớn và tài liệu hỗ trợ phong phú, giúp người mới dễ học và sử dụng.
  • 5. Đánh giá tổng hợp
  • Android có ưu điểm nổi bật là tính linh hoạt cao và khả năng tùy biến giao diện mạnh mẽ. Người dùng có thể dễ dàng thay đổi hình nền, bố cục màn hình, biểu tượng ứng dụng hoặc cài đặt nhiều phần mềm hỗ trợ khác nhau. Hệ điều hành này có kho ứng dụng phong phú và cho phép tải ứng dụng từ nhiều nguồn khác nhau. Android cũng có nhiều lựa chọn thiết bị ở các mức giá khác nhau, phù hợp với người dùng có nhu cầu và điều kiện tài chính khác nhau. Ngoài ra, Android hỗ trợ tốt kết nối với các thiết bị thông minh như loa, TV, đồng hồ, tạo ra hệ sinh thái mở và rộng rãi.
  • Nhược điểm của Android
  • 6. Môi trường sử dụng phù hợp sử dụng Android
  • Bảng 1: So sánh Chi tiết về Cấu trúc, Bảo mật và Tương thích
  • Bảng 2: Đánh giá ưu nhược điểm và đề xuất lựa chọn