Đề cương môn Luật hiến pháp - Trường Đại học lao động -  xã hội.

CÂU HỎI THI VẤN ĐÁP MÔN LUẬT HIẾN PHÁP – HK I – NH 2022 - 2023
1. Hiến pháp là gì? Trình bày các chức năng của Hiến pháp?
- Hiến pháp là đạo luật tổ chức cơ bản của một quốc gia hay
một nhà nước quy định chủ quyền quốc gia, thiết lập thể
chế chính trị, cách thức tổ chức và hoạt động bộ máy nhà
nước, xác định phạm vi quyền lực của chính quyền và bảo
đảm các quyền con người và quyền công dân.
- Chức năng của Hiến Pháp:
+ Hiến pháp trao quyền cho các cơ quan nhà nước
+ Hiến pháp giới hạn quyền lực của các cơ quan nhà nước
+ Hiến pháp bảo vệ quyền con người, quyền cơ bản của công dân
+ Hiến pháp củng cố tính chính danh và tính ổn định của chính quyền
+ Hiến pháp là hình thức để tuyên bố các giá trị được thừa
nhận chung của cộng đồng
+Hiến pháp là một hình thức để tuyên bố các định hướng
cơ bản của sự phát triển đất nước.
2. Từ ngày thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng hòa cho
đến nay, Việt Nam đã có mấy bản hiến pháp? Khái quát
hoàn cảnh ra đời của từng bản hiến pháp?
- Từ ngày thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng hòa cho
đến nay, Việt Nam đã có 5 bản hiến pháp.
- Hoàn cảnh ra đời của từng bản hiến pháp: + Hiến pháp 1946 (1945) + Hiến pháp 1959 (1954) + Hiến pháp 1980 (1975) + Hiến pháp 1992 (1986)
+ Hiến pháp 2013 (ĐH đảng toàn quốc lần thứ XI) (2011)
3. Hiện nay, Hiến pháp Việt Nam ghi nhận quyền con
người, quyền công dân theo những nguyên tắc nào?
- Tôn trọng quyền con người
- Quyền của công dân không tách rời nghĩa vụ công dân
- Nhà nước đảm bảo các quyền của công dân, công dân phải
làm tròn nghĩ vụ của mình đối với nhà nước và xã hội.
- Quyền và nghĩa vụ của công dân do Hiến pháp và luật quy định
- Mọi công dân đều bình đẳng trước pháp luật.
4. Trình bày quyền bầu cử, quyền ứng cử theo quy định
pháp luật hiện hành?
- Quyền bầu cử được hiểu là khả năng của công dân được
nhà nước bảo đảm thông qua những quy định của pháp luật
tham gia vào việc bầu cử thành lập các cơ quan nhà nước ở
Trung ương và cơ quan chính quyền địa phương.
- Quyền ứng cử là quy định của pháp luật về khả năng công
dân thể hiện nguyện vọng của mình được bầu làm đại biểu,
cụ thể là quyền chấp nhận sự đề cử của cá nhân, tổ chức
khác hoặc tự mình ứng cử.
5. Quyền tự do ngôn luận được quy định qua các bản Hiến
pháp Việt Nam như thế nào?
- Điều 10, Hiến pháp 1946
- Điều 25 Hiến pháp 1959 - Điều 67 HP 1980 - Điều 69 HP 1992 - Điều 25 HP 2013
6. Tại Việt Nam, quyền sống của con người có phải là
quyền tuyệt đối hay không? Giải thích tại sao?
- Tại Việt Nam, quyền sống của con người không phải là
quyền tuyệt đối vì quyền sống là một quyền tối cao của con
người nhưng không là quyền tuyệt đối.
7. Trình bày các quyền mới theo quy định Hiến pháp năm 2013. - Đ19,40,41,42,43
8. Trình bày quy định pháp luật hiện hành về tổ chức và
hoạt động Hội đồng nhân dân - Theo điều 113 HP 2013
9. Trình bày quy định pháp luật hiện hành về tổ chức và
hoạt động Ủy ban nhân dân
- Theo điều 114 HP 2013
10Trình bày vị trí, tính chất pháp lý của Quốc hội theo
quy định của pháp luật hiện hành?
- Quốc hội là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân
- Do nhân dân cả nước trực tiếp bầu, ủy quyền thực hiện quyền lực nhà nước
- Phản ánh ý chí, nguyện vọng của dân
- Chịu trách nhệm trước nhân dân
11Chức năng của Quốc hội được quy định như thế nào
trong Hiến pháp 2013? - Lập hiến, lập pháp
- Quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước
- Giám sát tối cao đối với hoạt động của nhà nước
12Trình bày cơ cấu tổ chức của Quốc hội Việt Nam theo
quy định của pháp luật hiện hành?
- Ủy ban thường vụ Quốc hội
- Là cơ quan thường trực của Quốc hội
- Ủy ban thường trực Quốc hội gồm Chủ tịch Quốc hội, các
Phó Chủ tịch Quốc hội và các Ủy viên Ủy ban thường vụ
Quốc hội do Chủ tịch Quốc hội làm Chủ tịch và các Phó
chủ tịch Quốc hội làm Phó Chủ tịch.
- Thành viên Ủy ban thường vụ Quốc hội là đại biểu quốc
hội hoạt động chuyên trách và không đồng thời là thành
viên Chính phủ. Số Phó Chủ tịch Quốc hội và số Ủy viên
Ủy ban thường vụ Quốc hội do Quốc hội quyết định.
13Trình bày chế định Nguyên thủ quốc gia theo Hiến pháp 2013?
- Chế định nguyên thủ quốc gia là tập hợp nhóm quy phạm
pháp luật quy định về người đứng đầu nhà nước. Tùy theo
hình thức nhà nước khác nhau mà chế định nguyên thủ
quốc gia quy định về nguyên thủ quốc gia có tên gọi, vị trí,
vai trò, trách nhiệm khác nhau.
14Trình bày vị trí, tính chất pháp lý và cơ cấu tổ chức
của Chính phủ Việt Nam theo quy định pháp luật hiện hành.
- Vị trí, tính chất pháp lý của Chính phủ Việt Nam theo quy
định pháp luật hiện hành:
- Chính phủ là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất của
nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện
quyền hành pháp, là cơ quan chấp hành của Quốc hội
- Chính phủ chịu trách nhiệm trước Quốc hội và báo cáo
công tác trước Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chủ tịch nước.
- Chính phủ thực hiện quyền hành pháp: phân công rành
mạch giữa các nhánh quyền lực.
- Cơ cấu tổ chức của Chính phủ Việt Nam theo quy định pháp luật hiện hành:
- 18 bộ và 4 cơ quan ngang bộ - Bộ ngoại giao - Bộ công an - Bộ quốc phòng - Bộ tài chính
- Bộ lao động, thương binh và xã hội - Bộ xây dựng
- Bộ giáo dục và đào tạo
- Bộ kế hoạch và đầu tư - Bộ y tế
- Bộ văn hóa, thể thao, du lịch - Bộ tư pháp
- Bộ giao thông vận tải
- Bộ thông tin và truyền thông
- Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn - Bộ nội vụ
- Bộ khoa học và công nghệ
- Bộ tài nguyên và môi trường - 4 cơ quan ngang bộ: - Văn phòng chính phủ - Ngân hàng nhà nước - Ủy ban dân tộc - Thanh tra chính phủ
- 8 cơ quan thuộc chính phủ:
- Học viện chính trị- hành chính quốc gia Hồ Chí Minh
- Viện hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam
- Viện hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam
- Đài tiếng nói Việt Nam
- Đài truyền hình Việt Nam - Thông tấn xã Việt Nam
- Bảo hiểm xã hội Việt Nam
- Ban quản lý lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh.
15Chức năng của Tòa án nhân dân là gì? Trình bày các
nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Tòa án nhân dân hiện nay?
- Chức năng của Tòa án nhân dân:
- Tòa án nhân dân là cơ quan xét xử của nước Cộng hòa xã
hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp.
- Tòa án xét xử các vụ án hình sự, dân sự, hôn nhân và gia
đình, kinh doanh, thương mại, lao động, hành chính và giải
quyết các việc khác theo quy định của pháp luật;
- Tòa án xem xét đầy đủ, khách quan, toàn diện các tài liệu,
chứng cứ đã được thu nhập trong quá trình tố tụng; căn cứ
vào kết quả tranh tụng ra bản án, quyết định việc có tội
hoặc không có tội, áp dụng hoặc không áp dụng hình phạt,
biện pháp tư pháp, quyết định về quyền và nghĩa vụ từ tài
sản, quyền nhân thân.
- Tòa án nhân dân có nhiệm vụ bảo vệ công lý, bảo vệ quyền
con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội củ nghĩa,
bảo vệ lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của
tổ chức, cá nhân.
- Bằng hoạt động của mình, Tòa án góp phần giáo dục công
dân trung thành với tổ quốc, nghiêm chỉnh chấp hành pháp
luật, tôn trọng những quy tắc của cuộc sống xã hội, ý thức
đấu tranh phòng, chống tội phạm, các vi phạm pháp luật khác.
- Các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Tòa án nhân dân hiện nay :
- Các Tòa án nhân dân được tổ chức độc lập theo thẩm quyền xét xử.
- Bảo đảm chế độ xét xử sơ thẩm, phúc thẩm
- Thực hiện chế độ xét xử có Hội thẩm tham gia, trừ trường
hợp xét xử theo thủ tục rút gọn.
- Thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật.
- Tòa án nhân dân xét xử tập thể và quyết định theo đa số, trừ
trường hợp xét xử theo thủ tục rút gọn.
- Tòa án nhân dân xét xử kịp thời, công bằng, công khai.
- Bảo đảm quyền bình đẳng trước Tòa án nhân dân: mọi
người đều bình đẳng trước pháp luật, không phân biệt dân
tộc, giới tính, tín ngưỡng, tôn giáo, thành phần xã hội, địa
vị xã hội; cá nhân, cơ quan, tổ chức đều bình đẳng trước Tòa án.
- Bảo đảm tranh tụng trong xét xử
- Bảo đảm quyền bào chữa của bị can, bị cáo, quyền bảo vệ
lợi ích hợp pháp của đương sự.
- Bảo đảm quyền dùng tiếng nói, chữ viết của dân tộc mình trước Tòa án.
- Bảo đảm hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Tòa án nhân dân.
16Phân tích tiêu chuẩn của thẩm phán theo quy định
của pháp luật hiện hành?
- Là công dân Việt Nam, trung thành với Tổ quốc và Hiến
pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, có phẩm
chất đạo đức tốt, có bản lĩnh chính trị vững vàng, có tinh
thần dũng cảm và kiên quyết bảo vệ công lý, liêm khiết và trung thực.
- Có trình độ cử nhân luật trở lên
- Đã được đào tạo nghiệp vụ xét xử
- Có thời gian làm công tác thực tiễn pháp luật
- Có sức khỏe bảo đảm hoàn thành nhiệm vụ được giao.
17Chức năng của Viện kiểm sát nhân dân là gì? Trình
bày cơ cấu tổ chức của Viện kiểm sát nhân dân theo
quy định pháp luật hiện hành?
- Chức năng của Viện kiểm sát nhân dân:
- Viện kiểm sát nhân dân là cơ quan thực hành quyền công
tố, kiểm sát hoạt động tư pháp của nước Cộng hòa xã hội
chủ nghĩa Việt Nam.
- Viện kiểm sát nhân dân có nhiệm vụ bảo vệ Hiến pháp và
pháp luật, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ
chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của nhà nước,
quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, góp phần
bảo đảm pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất.
- Cơ cấu tổ chức Viện kiểm sát nhân dân theo quy định pháp luật hiện hành:
- Viện kiểm sát nhân dân tối cao
- Viện kiểm sát nhân dân cấp cao
- Viện kiểm sát nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung
ương (sau đây gọi là Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh).
- Viện kiểm sát nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố
thuộc tỉnh và tương đương (sau đây gọi là Viện kiểm sát
nhân dân cấp huyện)
- Viện kiểm sát quân sự các cấp.
18Trưng cầu ý dân theo quy định của pháp luật Việt Nam?
- Công dân có quyền tham gia quản lý nhà nước và xã hội,
tham gia thảo luâ ̣n và kiến nghị với cơ quan nhà nước về
các vấn đề của cơ sở, địa phương và cả nước
- Nhà nước tạo điều kiện để công dân tham gia quản lý nhà
nước và xã hội; công khai, minh bạch trong việc tiếp nhâ ̣n,
phản hồi ý kiến, kiến nghị của công dân.
- Công dân đủ mười tám tuổi trở lên có quyền biểu quyết khi
Nhà nước tổ chức trưng cầu ý dân.
19Quốc hội bầu và phê chuẩn những chức vụ nào trong
bộ máy nhà nước ta theo quy định pháp luật hiện hành?
- Bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Chủ tịch nước, Phó Chủ tịch
nước, Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội, Ủy viên
Uỷ ban thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng dân tộc,
Chủ nhiệm Ủy ban của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ,
Chánh án Toà án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm
sát nhân dân tối cao, Chủ tịch Hội đồng bầu cử quốc gia,
Tổng Kiểm toán nhà nước, người đứng đầu cơ quan khác do Quốc hội thành lập;
- Phê chuẩn đề nghị bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức Phó
Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng và thành viên khác của
Chính phủ, Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao;
- Phê chuẩn danh sách thành viên Hội đồng quốc phòng và
an ninh, Hội đồng bầu cử quốc gia.
20Trình bày các nguyên tắc trong tổ chức và hoạt
động của bộ máy nhà nước ta, hiện nay?
1. Nguyên tắc “quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự
phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan nhà
nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp
và tư pháp” (Điều 2 Hiến pháp 2013)
2. Nguyên tắc Đảng lãnh đạo (Điều 4 Hiến pháp 2013)
3. Nguyên tắc Nhà nước được tổ chức và hoạt động theo
Hiến pháp và pháp luật, quản lý xã hội bằng Hiến pháp
và pháp luật (nguyên tắc pháp chế XHCN) (Điều 8 Hiến pháp 2013)
4. Nguyên tắc tập trung dân chủ (Điều 8 Hiến pháp 2013)
5. Nguyên tắc bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp nhau
cùng phát triển giữa các dân tộc. (Điều 5 Hiến pháp 2013)
Document Outline

• 1. Hiến pháp là gì? Trình bày các chức năng của Hiến pháp?
• 2. Từ ngày thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng hòa cho đến nay, Việt Nam đã có mấy bản hiến pháp? Khái quát hoàn cảnh ra đời của từng bản hiến pháp?
• 3. Hiện nay, Hiến pháp Việt Nam ghi nhận quyền con người, quyền công dân theo những nguyên tắc nào?
• 4. Trình bày quyền bầu cử, quyền ứng cử theo quy định pháp luật hiện hành?
• 5. Quyền tự do ngôn luận được quy định qua các bản Hiến pháp Việt Nam như thế nào?
• 6. Tại Việt Nam, quyền sống của con người có phải là quyền tuyệt đối hay không? Giải thích tại sao?
• 7. Trình bày các quyền mới theo quy định Hiến pháp năm 2013.
• 8. Trình bày quy định pháp luật hiện hành về tổ chức và hoạt động Hội đồng nhân dân
• 9. Trình bày quy định pháp luật hiện hành về tổ chức và hoạt động Ủy ban nhân dân
• 10 Trình bày vị trí, tính chất pháp lý của Quốc hội theo quy định của pháp luật hiện hành?
• 11 Chức năng của Quốc hội được quy định như thế nào trong Hiến pháp 2013?
• 12 Trình bày cơ cấu tổ chức của Quốc hội Việt Nam theo quy định của pháp luật hiện hành?
• 13 Trình bày chế định Nguyên thủ quốc gia theo Hiến pháp 2013?
• 14 Trình bày vị trí, tính chất pháp lý và cơ cấu tổ chức của Chính phủ Việt Nam theo quy định pháp luật hiện hành.
• 15 Chức năng của Tòa án nhân dân là gì? Trình bày các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Tòa án nhân dân hiện nay?
• 16 Phân tích tiêu chuẩn của thẩm phán theo quy định của pháp luật hiện hành?
• 17 Chức năng của Viện kiểm sát nhân dân là gì? Trình bày cơ cấu tổ chức của Viện kiểm sát nhân dân theo quy định pháp luật hiện hành?
• 18 Trưng cầu ý dân theo quy định của pháp luật Việt Nam?
• 19 Quốc hội bầu và phê chuẩn những chức vụ nào trong bộ máy nhà nước ta theo quy định pháp luật hiện hành?
• 20 Trình bày các nguyên tắc trong tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước ta, hiện nay?