SỞ GD&ĐT BÌNH ĐỊNH
ĐỀ KIỂM TRA THƯỜNG XUYÊN
TRƯỜNG QUỐC HỌC QUY
MÔN: Ngữ văn - LỚP 11 NHƠN
Thời gian làm bài : 30 phút (Không kể thời gian phát đề)
(Đề kiểm tra gồm có 02 trang)
Phần I: Đọc hiểu (6,0 điểm) Đọc đoạn trích:
Con chó xấu xí – Kim Lân
(Lược dẫn: Vợ của nhân vật xưng “tôi” mua một con chó, nhưng nó rất xấu xí nên chẳng ai dám
đến gần. Mấy người quen của nhân vật “tôi” định bụng sẽ giết thịt nó để làm một chầu nhậu,
nhưng rồi giặc đến, mọi người đều phải bỏ làng chạy giặc. Vì vướng víu nên gia đình, nhân vật
“tôi” đành phải bỏ con chó lại nhà cụ bếp Móm và nhờ cụ nuôi hộ. Trước khi ra đi, vợ của nhân
vật “tôi” đã xích con chó vào gốc cây để nó khỏi chạy theo).
“Ắng!… Ắng! Ắng!…” Tiếng con chó lồng lộn, cuống quít đằng sau bước chân tôi. Nó như gọi
tôi, nó như kêu cứu, như than khóc, oán trách…
Ra khỏi ngõ tôi thoảng nghe tiếng chị vợ cả nói với chồng:
– Vợ chồng nhà ấy họ đi đấy à? Này, họ bỏ lại con chó cậu ạ.
Và tiếng anh chồng dấm dẳn:
– Đến người cũng chả chắc giữ được nữa là con chó!…
Tôi xóc lại cái quai ba lô, bước theo hút cái bóng nhà tôi đang đi xăm xắm xuống đồi.
[…] Tiếng con chó từ trong nhà cụ bếp Móm đưa ra vẫn nghe rõ mồn một “Ắng!… Ắng! Ắng!
…”. Tiếng con chó da diết, nhọn hoắt xói vào ruột gan tôi. “Thôi để chuyến này về tao nuôi. Tao
sẽ nuôi mày, tao không bỏ mày đâu…”.
Tôi nhủ thầm với tôi một lần nữa như vậy.
(Lược một đoạn: sau khi giặc rút, gia đình nhân vật “tôi” về lại làng, nhưng nhân vật “tôi” đã quên bẵng con chó).
Một hôm tôi chợt thấy cặp kính trắng lấp loáng của Đặng “cồn” từ đầu ngõ đi vào, bấy giờ tôi
mới giật mình, sực nhớ đến con chó. Tôi quay lại hỏi nhà tôi:
– À, mình này! Con chó nhà ta đâu nhỉ? Mình chưa vào trong cụ bếp dắt nó về à?
Nhà tôi đứng ngẩn ra một lúc. Có lẽ nhà tôi cũng không ngờ rằng tôi đã về bằng ấy ngày giời rồi
vẫn không nói chuyện con chó ấy với tôi.
– Nó chết rồi!… – Nhà tôi nói khe khẽ.
– Chết rồi? Làm sao mà chết được?…
Tôi trố mắt lên hỏi lại. Nhà tôi cúi mặt xuống, thở dài:
– Nó chết thương lắm cơ mình ạ. Không phải nó chết trong cụ bếp Móm đâu. Nó về nhà ta nó chết đấy.
Nhà tôi ngừng lại, cắn môi chớp chớp hai mắt nhìn ra ngoài sân. Lát sau, nhà tôi đứng dậy mời
Đặng vào trong nhà, rót nước mời anh rồi mới tiếp tục câu chuyện.
Chao ôi! Con chó xấu xí ấy của tôi! Con chó từ lúc mua, đến lúc chết không được một lần vuốt
ve! Nó đã chết một cách thảm thương và trung hậu quá. Từ hôm vợ chồng tôi gửi lại nó cho ông
cụ bếp Móm, con chó không chịu ăn uống gì. Nó chỉ kêu. Nó kêu suốt ngày, suốt đêm. Một đêm,
ông cụ bếp không thấy con chó kêu nữa, thì ra nó đã xổng xích đi đâu mất rồi.
Hôm nghe tin giặc rút, ở trong khe đồn Khau Vắt dọn về, nhà tôi tạt vào nhà cụ bếp Móm định
đem con chó về nhân thể, nhưng vào đến nơi thì nó không còn đấy nữa. Lúc ấy nhà tôi cũng yên
trí là con chó mất rồi. Chắc chắn nó sẽ lạc vào một trại ấp nào đấy và người ta làm thịt nó.
Nhưng khi nhà tôi về đến nhà, bà con xóm giềng vừa chạy sang láo nháo thăm hỏi thì, ở ngoài
vườn sau, có mấy tiếng chó hú lên thảm thương và ghê rợn.
Từ sau bụi dứa rậm rạp, con chó khốn khổ ấy lảo đảo đi ra. Người nó run lên bần bật. Nó gầy
quá, chỉ còn một dúm xương da xộc xệch, rụng hết lông. Nó đói quá, đi không vững nữa. Nó đi
ngã dụi bên này, dụi bên kia. Rồi nó không còn đủ sức mà đi nữa. Nó nằm bệt trên đất, rúm người
lại, lết lết về phía nhà tôi. Lúc ấy cả người nó chỉ còn có cái đuôi là còn ngó ngoáy được để mừng
chủ và cái lưỡi liếm liếm vào tay chủ. Khốn nạn con chó! Được gặp chủ nó mừng quá. Từ trong
hai con mắt đờ đẫn của nó mấy giọt nước chảy ra. Lát sau thì nó không liếm được nữa, cái đuôi
ngoáy yếu dần, yếu dần rồi im hẳn. Nó chết.
Tôi tối sầm mặt lại, vừa thương xót con chó, vừa thấy xấu hổ. Quả thật tôi chỉ là một thằng tồi.
Một thằng ích kỷ. Tôi chỉ nghĩ đến mình và vợ con mình. Đến như con chó mình nuôi, mình đối
xử với nó có được như cái tình nghĩa của nó đối xử với mình đâu? […]
(Trích Con chó xấu xí, Kim Lân, in trong Tuyển tập Kim Lân, Nxb Văn học, 2017, tr.333-338)
Lựa chọn đáp án đúng:
Câu 1. Truyện ngắn trên sử dụng người kể chuyện ở ngôi thứ mấy? A. Ngôi thứ ba B. Ngôi thứ hai C. Ngôi thứ nhất
D. Ngôi thứ nhất và thứ ba
Câu 2. Đoạn trích trên chủ yếu được kể từ điểm nhìn của nhân vật nào? A. Nhân vật người vợ
B. Nhân vật xưng “tôi” C. Nhân vật Đặng D. Nhân vật cụ bếp Móm
Câu 3. Phát biểu nào sau đây nói đúng về đặc điểm của lời kể trong truyện? A. Chỉ có lời nhân vật
B. Chỉ có lời người kể chuyện
C. Bao gồm cả lời người kể chuyện và lời nhân vật
D. Bao gồm cả lời người kể chuyện, lời nhân vật và lời tác giả
Câu 4. Chi tiết nào sau đây khiến nhân vật tôi cảm thấy “vừa thương xót con chó, vừa thấy xấu hổ”?
A. Phải gửi lại con chó ở nhà cụ bếp Móm
B. Tiếng kêu của con chó khi gia đình nhân vật “tôi” bỏ nó ra đi
C. Con chó lết về nhà chủ rồi chết
D. Con chó lết về, mừng và xúc động khi gặp lại chủ rồi chết
Câu 5. Hình tượng “con chó xấu xí” là biểu tượng cho
A. Những con người có ngoại hình xấu xí
B. Những con người có tính cách yếu đuối
C. Những con người bị hắt hủi nhưng sống nghĩa tình
D. Những con người thấp cổ bé họng nhưng đã can đảm đứng lên
Câu 6. Phát biểu nào sau đây nói lên nội dung tóm tắt của truyện?
A. Gia đình nhân vật “tôi” mua một con chó xấu xí, đối xử với nó một cách hờ hững
và khi chạy giặc đã bỏ lại nó. Nhưng con chó vẫn trung thành với chủ, tìm về nhà
gặp chủ rồi mới chết. Hành động đó đã khiến nhân vật “tôi” vừa thương xót con
chó vừa hối hận vì cách hành xử của mình.
B. Gia đình nhân vật “tôi” mua một con chó xấu xí, đối xử với nó một cách hờ hững và
khi chạy giặc đã bỏ lại nó.
C. Gia đình nhân vật “tôi” mua một con chó xấu xí, đối xử với nó một cách hờ hững và
khi chạy giặc đã bỏ lại nó. Nhưng con chó vẫn trung thành với chủ, tìm về nhà gặp chủ rồi mới chết.
D. Gia đình nhân vật “tôi” mua một con chó xấu xí, đối xử với nó một cách hờ hững và
khi chạy giặc đã bỏ lại nó. Nhân vật “tôi” đã rất thương xót con chó và hối hận vì cách hành xử của mình.
Câu 7. Phát biểu nào sau đây nói lên chủ đề của truyện:
A. Phê phán lối sống vô tình vô nghĩa.
B. Ca ngợi lối sống tình nghĩa, trước sau như một
C. Lên án chiến tranh đã gây ra sự loạn li D. Cả A và B
Trả lời câu hỏi/ Thực hiện các yêu cầu:
Câu 8. Bạn rút ra được bài học gì cho bản thân sau khi đọc truyện ngắn trên?
– Cần sống có lòng yêu thương
– Cần sống tình nghĩa, trước sau như một
– Không nên phân biệt đối xử
Câu 9. Bạn có nhận xét gì về người vợ của nhân vật “tôi” trong câu chuyện?
Vợ của nhân vật “tôi”: là một người phụ nữ có tấm lòng nhân hậu, giàu tình cảm. Điều đó được
thể hiện qua lời nói và cảm xúc của bà trước cái chết của con chó xấu xí.
Câu 1. Xác định thể loại của văn bản.
Câu 2. Đoạn trích được kể theo ngôi thứ mấy? Theo điểm nhìn của nhân vật nào là chủ yếu?
Câu 3. Nhân vật chính trong đoạn trích là con chó hay nhân vật "tôi"?
Câu 4. Tìm những chi tiết kể về sự trung thành của con chó đối với chủ.
Câu 5. Theo em, chi tiết: Tiếng con chó da diết, nhọn hoắt xói vào ruột gan tôi. "Thôi để chuyến
này về tao nuôi. Tao sẽ nuôi mày, tao không bỏ mày đâu.." thể hiện điều gì? Có nên bỏ chi tiết này đi không?
Câu 6. Ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh con chó xấu xí là gì?
Câu 7. Xác định chủ đề của truyện trên.
Câu 8. Những nét đặc sắc trong nghệ thuật kể chuyện của Kim Lân là gì?
Gợi ý trả lời câu hỏi:
Câu 1. Thể loại của văn bản: Truyện ngắn Câu 2.
- Đoạn trích được kể theo ngôi thứ nhất (người kể chuyện xưng "tôi") ;
- Kể theo điểm nhìn của nhân vật "tôi" - người chủ của con chó là chủ yếu.
Câu 3. Nhân vật chính trong đoạn trích không phải là con chó, con chó chỉ là nhân vật biểu
tượng. Nhân vật "tôi" là nhân vật chính - nhân vật có lối sống thờ ơ, vô cảm - tập trung thể hiện ý
nghĩa phê phán của truyện.
Câu 4. Những chi tiết kể về sự trung thành của con chó đối với chủ:
- Khi nhà chủ chuyển đi, con chó kêu "da diết", "xói vào gan ruột tôi", khiến "tôi" phải động lòng
có suy nghĩ khi về sẽ nuôi nó.
- Vì nhớ chủ, con chó không chịu ăn uống gì. Nó chỉ kêu. Nó kêu suốt ngày, suốt đêm.
- Con chó bỏ nhà cụ bếp Móm, trở về nhà chờ chủ. Khi chủ về, từ sau bụi dứa rậm rạp, con chó
khốn khổ ấy lảo đảo đi ra.. đi không vững, chỉ còn cái đuôi ngó ngoáy mừng chủ, mừng chủ về rồi lăn ra chết. Câu 5.
- Chi tiết: Tiếng con chó da diết, nhọn hoắt xói vào ruột gan tôi. "Thôi để chuyến này về tao nuôi.
Tao sẽ nuôi mày, tao không bỏ mày đâu.." có ý nghĩa:
+ Thể hiện lòng trung thành của con chó;
+ Sự cảm động, áy náy của nhân vật "tôi" cùng quyết tâm "sẽ nuôi" con chó khi trở về.
- Không nên bỏ chi tiết này, vì:
+ Chi tiết này góp phần thể hiện lòng trung thành của con chó từ đầu đến cuối truyện.
+ Chi tiết này giống như một lời hứa, lời thề của trong thâm tâm của nhân vật "tôi", bỏ đi sẽ
không thấy rõ được sự vô tâm của nhân vật "tôi" khi hứa mà không làm.
+ Bỏ chi tiết này đi câu chuyện sẽ bớt hấp dẫn.
Câu 6. Ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh con chó xấu xí:
Câu 7. Chủ đề của truyện trên hướng đến sự ngợi ca, phê phán hai đối tượng đối lập nhau:
- Phê phán lối sống vô tâm, vô cảm.
- Ngợi ca lối sống tình nghĩa, vẹn tròn, trước sau như một.
Câu 8. Những nét đặc sắc trong nghệ thuật kể chuyện của Kim Lân:
- Nghệ thuật trần thuật lôi cuốn, hấp dẫn; cốt truyện đặc sắc được xây dựng dựa trên sự kiện
chính là cuộc đời và cái chết của con chó xấu xí, một cốt truyện tương đối đơn giản nhưng lại có
chiều sâu, đa nghĩa và có sức ám ảnh lớn, gây xúc động mạnh cho người đọc.
- Nghệ thuật xây dựng tình huống truyện độc đáo: Tình huống chủ đạo của truyện chính là việc
con chó xấu xí, dù bị bỏ lại nhưng vẫn lết về nhà chủ, cố gắng vẫy đuôi tỏ sự vui mừng khi gặp
lại chủ rồi mới chết. Tình huống đó đã làm toát lên tất cả tư tưởng chủ đạo của câu chuyện: Sự vô
tình của con người, sự trung thành tình nghĩa của con chó, từ đó con người soi lại chính mình, để
nhận ra sự ích kỉ, sự vô tình của chính mình.
- Nhiều chi tiết đặc sắc, xúc động, gây ám ảnh: Chi tiết nghe tiếng kêu da diết của con chó khiến
"tôi" động lòng, tự hứa sẽ nuôi nó khi trở về; chi tiết con chó chạy ra từ bụi dứa mừng chủ rồi mới chết..
- Trần thuật từ điểm nhìn của nhân vật "tôi" giúp câu chuyện trở nên chân thực; đồng thời thể
hiện sâu sắc hơn cảm xúc, suy nghĩ, sự dằn vặt trong nội tâm của nhân vật "tôi".
- Ngôn ngữ kể mộc mạc, tự nhiên, giàu cảm xúc, phù hợp với đối tượng người nông dân.
............…………HẾT………...............
Document Outline

• ............…………HẾT………...............