Đề số 1: Tác phẩm và Khát vọng sống trong văn học Việt Nam Môn Lý thuyết xác xuất và thống kê ứng dụng | Trường Đại học Tài chính - Marketing
Câu 1: Chia sẻ về một tác phẩm có tác động mạnh mẽ đến tưduy của bạn, khơi dậy khát vọng, ý chí phấn đấu, tiên phong,sáng tạo, tự tin bước vào kỷ nguyên mới của dân tộc. Tài liệu gồm 13 trang, giúp các bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao. Mình bạn đọc đón xem!
Môn: Lý thuyết xác suất và thống kê ứng dụng 10 tài liệu
Trường: Đại học Tài Chính - Marketing 786 tài liệu
Tác giả:
Preview text:
Trần Thị Lan Anh Đề số 1:
Câu 1: Chia sẻ về một tác phẩm có tác động mạnh mẽ đến tư
duy của bạn, khơi dậy khát vọng, ý chí phấn đấu, tiên phong,
sáng tạo, tự tin bước vào kỷ nguyên mới của dân tộc.
Như bác Hồ Chí Minh đã từng nói :“Không có gì quý hợn độc lập tự
do”, đó như là một lời khẳng định rõ ràng về quyền được sống,
quyền tự do, quyền mưu cầu hạnh phúc và quyền bình đẳng của
một con người. Những quyền này không phân biệt màu da, dân tộc,
tôn giáo hay quốc gia, mà là giá trị phổ quát, thiêng liêng mà bất kỳ
ai sinh ra cũng đều xứng đáng được hưởng. Chỉ vì được công nhận
những quyền đơn giản như thế mà trong lịch sử dân tộc Việt Nam,
biết bao thế hệ đã phải đấu tranh, hy sinh để giành lại tự do, độc lập
– để con người, dân tộc Việt Nam có thể sống đúng nghĩa như là
một con người. Đối với người dân Việt Nam, sau hàng nghìn năm
chịu đựng ách đô hộ, bóc lột và chiến tranh, việc giành lại những
quyền đó không chỉ là một ước mơ mà còn là một hành trình đấu
tranh đầy gian khổ, kiên cường pha lẫn xương máu và nước mắt. Thế
nên dù có phải đánh đổi, chịu cái giá đắt như thế nào thì dân tộc
Việt Nam ta vẫn có thể vùng lên phá tan xiềng xích để tìm lại tự do
và khát vọng sống cho chính mình.
Mị trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ của Tô Hoài là một ví dụ điển
hình cho sự vượt lên nghịch cảnh. Nhân vật Mị được tác giả Tô Hoài
thể hiện rõ sự sống động về cuộc đời của một người con gái từ thuở
tươi sáng, đầy ước mơ, yêu đời, yêu cuộc sống, rồi dần dần bị vùi
dập dưới ách thống trị tàn bạo của cường quyền để rồi cuối cùng
vùng lên mạnh mẽ, vượt qua nghịch cảnh, giành lại quyền được
sống tự do và hạnh phúc. Sự chuyển biến trong tâm lý và hành động
của Mị là minh chứng cho sức sống tiềm tàng của con người, cho
thấy rằng dù trong hoàn cảnh đau khổ đến đâu, con người vẫn
không hoàn toàn khuất phục, vẫn luôn có khát vọng sống và vươn
lên. Sức sống của Mị được ví như một nhúm tro tàn, nhưng chỉ cần
có cơn gió thổi qua là tàn tro ấy lại bùng lên thành ngọn lửa – âm ỉ
nhưng mạnh mẽ, mãnh liệt và quyết liệt. Hình ảnh Mị giống với đa
số người trẻ Việt Nam ngày nay, bởi lẽ ai trong chúng ta có lẽ cũng
đã từng trải qua cảm giác bị bóp nghẹt bởi áp lực học hành, áp lực
đồng trang lứa. Có người từng thu mình lại, đánh mất chính mình
trong nỗi buồn hoặc tuyệt vọng. Thế nhưng, giống như Mị, nhiều bạn
trẻ đã biết tự nhận thức giá trị bản thân, dũng cảm thay đổi, vượt
qua trầm cảm, thất bại hay những rào cản tâm lý để sống đúng với
ước mơ và lý tưởng của mình. Đó là những minh chứng sống động 1 Trần Thị Lan Anh
cho tinh thần “không có gì quý hơn độc lập, tự do” – không chỉ ở tầm
vóc dân tộc mà còn trong từng cá nhân cụ thể. Chúng ta đang sống
trong một thời đại hòa bình – nơi không còn tiếng súng, không còn
chiến tranh bom đạn, nhưng con người vẫn không ngừng đấu tranh,
không phải bằng vũ khí, mà là bằng trí tuệ, bản lĩnh và nghị lực cá
nhân. Nếu thế hệ cha anh từng chiến đấu để giành lấy độc lập, tự
do, thì giới trẻ hôm nay chiến đấu để khẳng định giá trị bản thân
giữa thời đại cạnh tranh toàn cầu.
Tuy nhiên không phải ai cũng đủ bản lĩnh để vượt qua ngã rẽ của
bản thân, bóng tối của cuộc đời để can đảm bắt lấy ánh sáng phía
trước. Mỗi người đều đang phải đối mặt với những “cuộc chiến” âm
thầm: đó là áp lực học tập, là nỗi sợ bị tụt lại phía sau trong xã hội
đầy khắt khe, là những so sánh vô hình từ mạng xã hội – đó là thứ
khiến chúng ta rơi vào trạng thái tự ti, căng thẳng, thậm chí mất
phương hướng. Giống như Mị trong Vợ chồng A Phủ, khi bị giam cầm
bởi những ràng buộc xã hội, những định kiến vô hình. Tô Hoài miêu
tả Mị sống mà cứ như đã chết, chết trong lòng một chút rằng:"Mỗi
ngày Mị không nói, lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa. Ở cái buồng
Mị nằm, kín mít, có một cái cửa sổ một lỗ vuông bằng bàn tay. Lúc
nào trông ra cũng chỉ thấy trăng trắng, không biết là sương hay là
nắng, Mị nghĩ rằng mình cứ chỉ ngồi trong cái lỗ vuông ấy mà trông
ra, đến bao giờ chết thì thôi" .Tác giả Tô Hoài đã sử dụng hình ảnh
so sánh đầy ám ảnh: “con rùa trong xó cửa” – vừa diễn tả sự cam
chịu, âm thầm, sống mà như đã chết, vừa thể hiện sự bất lực trong
một không gian bít bùng, không lối thoát. Chi tiết “cái buồng Mị
nằm, kín mít, có một cái cửa sổ một lỗ vuông bằng bàn tay” gợi đến
sự giam cầm không chỉ về thể xác mà còn về tinh thần, nơi mà Mị
sống chỉ để tồn tại, không còn nhận thức rõ ràng về thời gian hay
thế giới bên ngoài. Thậm chí “Con ngựa, con trâu làm có lúc, đêm
còn được đứng gãi chân, nhai cỏ, đàn bà con gái nhà này vùi vào
việc cả đêm cả ngày”. Đọc những dòng văn ấy, người ta đã tưởng
đến độ con người phải bị áp bức, bị vắt kiệt bị giam cầm đến mức
nào mới có thể có những suy nghĩ đớn đau đến nhường này. Và cái
khổ nó đã làm biến dạng cả tâm hồn, ngoại hình Mị, đầu óc cô không
nghĩ việc gì khác ngoài những việc làm lụng, dù làm gì cũng cúi mặt,
buồn rười rượi, lại ngày càng chẳng nói năng gì, dường như Mị quên
đi cả khả năng giao tiếp của mình. Ở đây, hình ảnh đó giống như
một con người sống trong xã hội hiện tại luôn cố gắng hết mình, học
tập, làm việc chăm chỉ suốt ngày đêm mà quên ăn quên ngủ quên
niềm vui, giống như Mị ngày xưa cũng quên cả tiếng nói của mình. 2 Trần Thị Lan Anh
Sự mệt mỏi không tên, sự im lặng kéo dài – đó là biểu hiện của một
thế hệ đang nỗ lực sống nhưng đôi khi lại dần đánh mất chính mình.
Và điều đáng sợ nhất không phải là cái nghèo hay cái đói, mà là sự
mất phương hướng tinh thần trong chính cuộc sống hiện đại đầy ánh
đèn nhưng thiếu hơi ấm. Lúc nào cũng chạy đua với thành tích, so
đo với người khác như thể đó là thước đo duy nhất của sự thành
công mà quên đi cái cần được công nhận chính là chất lượng chứ
không phải số lượng. Khi quá mải mê nhìn sang người khác, ta dễ
đánh mất bản thân và không còn cảm nhận được niềm vui trong
hành trình trưởng thành. Đôi khi, chậm lại một nhịp, nhìn sâu vào
bên trong và tập trung vào việc làm tốt phần của mình mới chính là
cách để đi xa và vững vàng nhất. Giống với nhân vật Mị dù sống như
một cái bóng, vô cảm với thời gian, không còn thiết sống nhưng
chính từ tận cùng của đau khổ ấy, nhà văn lại hé lộ cho ta thấy một
điều: dù lặng câm và tê liệt, Mị vẫn đang sống, và chỉ cần một tia
sáng đủ mạnh, cô sẽ tỉnh dậy. Và đúng như vậy, khi âm thanh tiếng
sáo và hình ảnh A Phủ bị trói xuất hiện, sức sống tiềm ẩn trong Mị
bừng dậy, trở thành ngọn lửa thúc đẩy hành động phi thường :cắt
dây trói, giải thoát cho A Phủ và cho chính cuộc đời mình. Hành động
đó không chỉ thể hiện sự dũng cảm vượt lên số phận mà còn là biểu
tượng cho sức sống mãnh liệt luôn âm ỉ trong con người – chỉ chờ
đúng thời điểm để bùng cháy. Nhân vật Mị chính là minh chứng
rằng: chỉ cần một tia sáng nhỏ, sức sống con người sẽ bừng lên
mạnh mẽ – dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào. Tương tự như Mị, giới trẻ
hôm nay cũng có thể “sống lại” nếu biết lắng nghe chính mình, dũng
cảm bước ra khỏi vùng an toàn và tự tạo nên tiếng sáo cho riêng cho
bản thân. Chúng ta chỉ trở thành phiên bản tươi đẹp nhất của chính
bản thân mình nếu chúng ta biết bản thân chúng ta có gì và cần gì.
“ Có gì” nghĩa là giới hạn tri thức của bản thân tới đâu, bản thân
hiểu được gì, tài năng của chính mình là gì,... từ đó mà phát huy cho
cái bản thân ”cần gì” .Và để hiểu rõ được chính mình thì đôi khi
chúng ta nên chững lại một chút, suy ngẫm kiểm điểm bản thân
cùng với đó là lựa chọn cho cá nhân những thử thách phù hợp không
quá sức, vừa tầm với trình độ hiện tại để ta không sợ vấp ngã, nhưng
vẫn đủ khó để thúc đẩy bản thân trưởng thành. Bởi lẽ, sự phát triển
bền vững không đến từ những cú nhảy vọt nhất thời, mà từ những
bước đi vững chắc, kiên trì và có định hướng rõ ràng. Tôi cũng từng
trải qua giai đoạn mà chính bản thân không rõ mình có gì và cần gì.
Đó là lúc tôi vừa bước vào trường đại , là một sinh viên năm nhất với
nhiều mơ mộng. Khoảng thời gian đầu, mọi thứ đối với tôi đều khá 3 Trần Thị Lan Anh
ổn: tôi được gặp những người bạn mới, làm quen với thầy cô mới,
tiếp xúc với một môi trường học tập hoàn toàn khác biệt – tất cả đều
rất thú vị và mới lạ. Là một học sinh giỏi suốt 12 năm liền, tôi bước
vào đại học với sự tự tin nhất định, dù lúc đầu có hơi choáng ngợp
bởi lượng kiến thức khổng lồ được nạp vào đầu chỉ trong thời gian
ngắn. Thế nhưng, tôi vẫn cố gắng thích nghi và bắt nhịp khá tốt với
các môn học… ngoại trừ Toán Cao Cấp.
Đối với tôi – một người học chuyên xã hội – Toán Cao Cấp thực sự là
một thách thức lớn. Những con số, công thức, giới hạn, đạo hàm…
dường như là một thế giới hoàn toàn xa lạ. Nhưng cũng chính nhờ
nhận ra điểm yếu của bản thân, tôi đã nỗ lực rất nhiều để theo kịp
các bạn cùng lớp. Tôi tự nhủ rằng chỉ cần cố gắng thì sẽ ổn thôi.
Nhưng rồi điều gì đến cũng phải đến – cú "vả" đầu tiên trong suốt 12
năm học tập của tôi chính là môn Toán Cao Cấp. Khi cầm bảng điểm
trên tay, tôi thực sự ngỡ ngàng. Số điểm hiện ra trước mắt khiến tôi
không thể tin được. Nó không chỉ là một con điểm thấp, mà còn là cú
sốc, là nỗi thất vọng, là sự suy sụp đầu tiên của tôi trong hành trình
học vấn vốn trước giờ toàn là những kết quả tốt đẹp. Tôi đã từng
nghĩ rằng chỉ cần cố gắng là sẽ không thất bại. Nhưng thực tế không
đơn giản như thế. Khoảnh khắc nhìn thấy điểm số ấy, tôi cảm thấy
như tất cả niềm tin vào bản thân bị lung lay. Tôi tự hỏi: “Mình đã làm
sai điều gì?”, “Liệu mình có phù hợp với môi trường này không?”,
“Liệu mình có đang đi đúng hướng không?”. Tôi im lặng, thu mình
lại, và dần tránh né mọi câu chuyện liên quan đến học tập, đặc biệt
là khi ai đó nhắc đến điểm giữa kỳ của môn Toán Cao Cấp. Đó là
quãng thời gian tôi thấy bản thân nhỏ bé và lạc lõng hơn bao giờ
hết. Nhưng rồi sau những ngày u ám đó, tôi hiểu rằng nếu cứ mãi
chìm trong thất bại, tôi sẽ chẳng thể bước tiếp. Tôi bắt đầu nhìn
nhận lại bản thân một cách nghiêm túc hơn. Tôi không còn tự hào
một cách mù quáng về danh hiệu học sinh giỏi 12 năm nữa. Thay
vào đó, tôi học cách chấp nhận thất bại đầu tiên của mình như một
phần tất yếu trong hành trình trưởng thành. Tôi tìm đến những người
bạn giỏi Toán Cao Cấp để giao lưu và với phương chăm “ học thầy
không tày học bạn”, bản thân tôi chủ động hỏi bài, tham gia các
nhóm học nhỏ và bắt đầu học lại từ những điều cơ bản. Quan trọng
hơn là tôi học có chiến lược hơn. Không còn cảnh ôn tập ngày đêm
một cách mù quáng, học tràn lan mọi thứ với hy vọng “trúng tủ”.
Thay vào đó, tôi bắt đầu học có chọn lọc, biết phân loại kiến thức,
xem xét kỹ những phần thường xuất hiện trong đề thi của những
năm trước, tập trung vào trọng tâm thay vì dàn trải. Tôi cũng học 4 Trần Thị Lan Anh
cách cân đối thời gian, không để bản thân bị quá tải mà vẫn đảm
bảo hiệu quả. Chính sự thay đổi trong cách học này đã giúp tôi thoát
khỏi tình trạng học mà không hiểu, ôn mà không nhớ. Tôi nhận ra
rằng, học không phải là cố gắng nhồi nhét thật nhiều, mà là biết
mình cần gì, yếu ở đâu và nên đầu tư thời gian vào điều gì. Đó là
bước ngoặt giúp tôi dần lấy lại tự tin và cảm hứng học tập.,Tôi không
còn so sánh mình với người khác, mà chỉ tập trung vào việc từng
ngày trở nên tốt hơn chính mình của hôm qua.Thật may mắn, mọi
nỗ lực rồi cũng được đền đáp. Dù kết quả không quá xuất sắc, nhưng
ít nhất tôi đã có thể vượt qua môn học từng khiến mình suy sụp.
Quan trọng hơn, tôi học được một bài học quý giá: thất bại không
phải là dấu chấm hết, mà là điểm khởi đầu cho một hành trình hiểu
và hoàn thiện chính mình. Cố gắng chưa chắc sẽ mang lại thành
công ngay lập tức, nhưng ít nhất nó cho ta cơ hội để tiến gần hơn
đến mục tiêu. Ngược lại, nếu không cố gắng, không bắt đầu, không
nỗ lực, thì thất bại gần như là điều chắc chắn. Cuộc sống không bao
giờ dễ dàng, nhưng sự cố gắng chính là minh chứng cho tinh thần
không bỏ cuộc, cho khát khao được sống có ý nghĩa và chạm đến
những ước mơ của chính mình. Dù kết quả ra sao, người dám cố
gắng luôn xứng đáng được trân trọng, bởi họ đã can đảm lựa chọn
bước đi thay vì đứng yên trước khó khăn.
Tôi mong thế hệ “Gen Z” của chúng ta hôm nay cần nhận ra rằng:
thời đại hòa bình không có nghĩa là không có thử thách, và mỗi
người cần nuôi dưỡng một “ngọn lửa” nội tâm – sức mạnh để vượt
lên hoàn cảnh, khẳng định tiếng nói riêng trong đám đông. Trong
một thế giới không ngừng đổi thay, khát vọng sống, học hỏi và phát
triển là thứ vũ khí mạnh mẽ nhất để mỗi con người trở thành “người
chiến thắng” của chính mình.
Câu 2: Đề xuất một sáng kiến, kinh nghiệm nhằm thúc đẩy
việc đọc sách cho các nhóm đối tượng đặc biệt (người dân
vùng biên giới, hải đảo, vùng khó khăn; dân tộc thiểu số,
người cao tuổi, người khuyết tật chữ in…) với mục tiêu rõ
ràng, kế hoạch thực hiện cụ thể và minh chứng thực tế (nếu có).
1. Thực trạng tiếp cận giáo dục ở Việt Nam hiện nay
Theo Nelson Mandela :"Giáo dục là vũ khí mạnh nhất mà bạn
có thể dùng để thay đổi thế giới." Nhằm nhấn mạnh rằng giáo
dục không chỉ là tri thức mà nó còn là hành trang đầu tiên cho
cho một quốc gia đang chuẩn bị bước vào kỷ nguyên vươn 5 Trần Thị Lan Anh
mình của dân tộc. Nền giáo dục của nước ta hiện nay đã và
đang gặt hái được nhiều thành tựu nhưng cũng đang đối diện
với một số hạn chế khó khăn. Những thành tựu và khó khăn đó
vừa tạo cơ hội, vừa hạn chế khả năng tiếp cận giáo dục của người dân. 1.1
Tình hình đi học, tỉ lệ nhập học
BẢNG 1 TỔNG HỢP TÌNH HÌNH GIÁO DỤC VIỆT NAM GẦN ĐÂY Cấp
Tỷ lệ / Số So sánh với Tiêu chí
học / Đối liệu nămnăm 2019 / Ghi chú tượng 2024 2014 Không thay
Tỷ lệ đi học chung Tiểu học 98,7% Đạt phổ cập đổi đáng kể THCS 95,6% Tăng 2,8 Gần đạt phổ điểm % cập THPT
Tỷ lệ đi học đúng Tiểu học tuổi THCS THPT Tăng 3,5 điểm % so Tỷ lệ dân số có Từ 15
trình độ học vấn tuổi trở 40,0% với 2019 Nam: 41,2% Tăng 14,6 Nữ: 38,8% THPT trở lên lên điểm % so với 2014 Tăng 7,2 Tỷ lệ dân số có Từ điểm % so Trong đó 15 trình độ chuyên với 201911,6% có trình tuổi trở 26,4% môn kỹ thuật
Tăng 9,2 độ đại học trở lên (CMKT) điểm % so lên với 2014 Nam > Nữ (chênh 0,7 năm);
Số năm đi học bình Toàn Tăng từ 9,0 Thành thị > quân dân
9,6 năm năm (2019) Nông thôn (chênh 2,5 năm)
Số năm đi học kỳ Toàn 12,6 năm Tăng từ Không chênh 6 Trần Thị Lan Anh Cấp
Tỷ lệ / Số So sánh với Tiêu chí
học / Đối liệu nămnăm 2019 / Ghi chú tượng 2024 2014 vọng dân 12,2 năm lệch giữa nam (2019) và nữ Nguồn (CTKQG, 2025)
Với kết quả này có thể nói Việt Nam đã hoàn thành phổ cập giáo dục
cấp tiểu học và tiệm cận gần đến mục tiêu hoàn thành phổ cập giáo
dục cấp THCS nhưng đối với cấp THPT thì chưa rõ rệt. Mặc dù được
coi là bậc học phổ cập giáo dục nhưng tỉ lệ nhập học đúng độ tuổi,
đặc biệt của THCS ở các hộ gia đình nghèo nhất vẫn còn rất thấp. Sự
khác biệt lớn nhất là tỉ lệ nhập học đúng độ tuổi bậc học đại học.
Trong khi nhóm hộ gia đình giàu nhất có tỉ lệ nhập học đại học là
26,3% thì tỉ lệ này ở nhóm hộ gia đình nghèo là 0,3% (gấp 86,7 lần).
Điều này cho thấy cơ hội tiếp cận giáo dục, đặc biệt giáo dục bậc
cao cho người nghèo còn rất thấp. 1.2
Mức chi tiêu cho giáo dục
BẢNG TỔNG HỢP TÌNH HÌNH CHỌN T RƯỜNG VÀ CHI PHÍ GIÁO DỤC (Năm 2020) Tiêu chí
Phân nhóm / Tỷ lệ / Ghi chú Loại trường Chi phí
Tỷ lệ học sinh học trường Nhóm thu Cao gấp ~9 lần so
dân lập / tư thục theo thu nhập cao 12,3% với nhóm thu nhập nhập thấp Nhóm thu 1,3% — nhập thấp
Chi phí bình quân cho 1 Trường công 6,1 triệu Thấp nhất người đi học/năm lập đồng 25,3 Trường dân triệu Cao nhất lập đồng Trường tư 17,8 — thục triệu 7 Trần Thị Lan Anh Tiêu chí
Phân nhóm / Tỷ lệ / Ghi chú Loại trường Chi phí đồng Không có
Tỷ lệ học tại trường tư Cao gấp ~4,6 lần
đăng ký hộ 20,4% so với nhóm có hộ
theo tình trạng hộ khẩu khẩu khẩu Có đăng ký 4,4% — hộ khẩu
Tỷ lệ học sinh theo loại Trường công 95,0% Giảm nhẹ so với trường (toàn quốc) lập 2018 Trường dân 4,8% Gần như không lập + tư thục thay đổi từ 2018
Tỷ lệ học trường tư theo Thành thị 9,6% Cao gấp ~4,5 lần khu vực so với nông thôn Chính sách miễn Nông thôn 2,1% giảm học phí tác động rõ
Người giàu có xu hướng đầu tư mạnh mẽ hơn vào giáo dục tư nhân –
với điều kiện cơ sở vật chất, chất lượng giảng dạy và dịch vụ hỗ trợ
học sinh tốt hơn. Trong khi đó, người nghèo vẫn phụ thuộc vào hệ
thống trường công và chính sách hỗ trợ học phí của Nhà nước.
Những năm qua, Việt Nam đã nỗ lực mở rộng cơ hội tiếp cận giáo
dục cho mọi tầng lớp nhân dân, đặc biệt là trẻ em, góp phần nâng
cao tỷ lệ biết chữ và tỷ lệ nhập học ở các cấp học. Tuy nhiên, càng
lên bậc học cao, số lượng học sinh nghèo đến trường càng giảm do
chi phí học tập trở thành gánh nặng đối với gia đình. Nhiều em buộc
phải nghỉ học thêm hoặc đi làm để phụ giúp cha mẹ, khiến chất
lượng học tập bị ảnh hưởng rõ rệt. Đặc biệt, trẻ em ở các vùng biển
đảo xa xôi còn gặp khó khăn trong việc tiếp cận tài liệu học tập, khi
phải chờ đợi từng đợt vận chuyển sách vở bằng tàu thuyền từ đất liền ra đảo.
2. Đề xuất sáng kiến.
Từ thực tế đó, việc đề xuất và áp dụng một sáng kiến phù hợp là
cần thiết nhằm góp phần cải thiện tình hình, nâng cao hiệu quả
và mang lại lợi ích thiết thực. Dưới đây là nội dung sáng kiến mà
tôi đề xuất sau khi nghiên cứu, đánh giá và đúc kết. Sáng kiến
mang tên “giấy chống thấm nước từ vật liệu sinh học ứng dụng
cho sách học sinh vùng biển đảo” 2.1 Mục tiêu 8 Trần Thị Lan Anh
Vì sách được làm từ giấy, mà giấy nếu gặp lửa thì sẽ cháy, gặp
nước thì sẽ mục nát. Việc vận chuyển sách đến những vùng biển
đảo xa xôi vốn đã khó khăn, thì nay càng vất vả hơn khi phải bảo
quản sao cho sách không bị hư hỏng bởi độ ẩm, mưa gió hay nước
biển mặn. Trong điều kiện thiếu thốn cơ sở vật chất như ở các đảo
xa, sách rất dễ bị hư hại chỉ sau một thời gian ngắn sử dụng.
Chính vì thế, việc tạo ra một loại giấy chống thấm nước – vừa có
thể in ấn, vừa có thể viết tay – là một giải pháp mang tính đột
phá. Loại giấy này sẽ giúp bảo vệ tri thức trước các yếu tố môi
trường khắc nghiệt trong quá trình vận chuyển và sử dụng tại
những nơi như Côn Đảo, Lý Sơn, Trường Sa... Không chỉ bền vững,
giấy chống nước còn có thể tái sử dụng trong thời gian dài, góp
phần tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu quả trong việc truyền tải
tri thức đến trẻ em vùng biển đảo.
Việc này không những tạo điều kiện đọc sách bền vững, lâu dài
cho trẻ em ở vùng biển đảo – nơi khí hậu ẩm mặ, dễ làm hư hỏng
tài liệu giấy thông thường. Đồng thời khơi dậy và duy trì thói quen
đọc sách ở học sinh tiểu học và THCS tại các xã đảo, huyện đảo
và góp phần thu hẹp khoảng cách tiếp cận tri thức giữa trẻ em đất liền và vùng xa.
2.2 Kế hoạch thực hiện
2.2.1. Khảo sát thục tế tại địa phương.
• Phối hợp với Phòng Giáo dục huyện Côn Đảo để khảo sát các
trường học tiểu học và THCS.
• Phỏng vấn cán bộ thư viện, giáo viên và học sinh về tình trạng
sách bị ẩm, mục, rách do khí hậu biển.
• Ghi nhận số lượng sách hư hỏng sau mỗi học kỳ, đánh giá điều
kiện bảo quản (tủ sách, phòng đọc...).
2.2.2 Khảo sát nhu cầu sử dụng sách
• Xác định loại sách được học sinh yêu thích và thường xuyên sử
dụng: sách giáo khoa bổ trợ, truyện tranh, sách kỹ năng sống...
• Tìm hiểu độ tuổi, trình độ đọc và ngôn ngữ chính của học sinh
(tiếng Việt hoặc song ngữ Việt–Anh).
2.2.3 Nghiên cứu chất liệu giấy chống nước: 9 Trần Thị Lan Anh
Trong quá trình khảo sát và lựa chọn vật liệu phù hợp để tạo sách
chống nước, một phương án khả thi là sử dụng nhựa sinh học PLA
(Polylactic Acid) – một loại vật liệu được chiết xuất từ các nguồn tự
nhiên như bắp, mía, khoai mì cùng với đó là kết hợp với Chitosan và
Lignin. Khi kết hợp chitosan và lignin thành lớp phủ hoặc trộn vào
bột giấy, giấy thu được có lớp bảo vệ chống thấm nước hiệu quả
nhưng vẫn giữ được tính thân thiện môi trường và khả năng phân
hủy sinh học. Sáng kiến không chỉ dừng lại ở việc bảo quản sách, mà
còn kết hợp giữa công nghệ vật liệu sinh học và giải quyết vấn đề
tiếp cận tri thức ở những vùng khó khăn. Việc sử dụng chitosan và
lignin – hai phụ phẩm dễ thu hồi từ tự nhiên – giúp tạo ra một loại giấy:
• Có tính chống thấm nhưng vẫn viết được.
• Phân hủy sinh học, không tạo vi nhựa.
• Có thể áp dụng rộng rãi cho các mục đích giáo dục, xuất bản,
và bao bì thân thiện môi trường.
2.2.4 Quá trình ứng dụng
Phát triển màng sinh học từ chitosan và lignin thu hồi từ bã mía,
nhằm thay thế vật liệu nhựa tổng hợp và giảm ô nhiễm môi trường.
Đầu tiên dùng phương pháp thu hồi lignin:
• Sử dụng phương pháp thủy phân kiềm với tỉ lệ NaOH/bã mía là 1/10 (w/w).
• Lignin được tách ra sau 2 giờ thủy phân và kết tủa tại pH = 2.
• Màng được tạo thành từ chitosan và lignin theo tỉ lệ thể tích 1C:1L (v/v).
• Độ dày màng: 27,19 - 30,13 μm.
• Lực phá vỡ màng: 259.000 - 312.000 N/m².
• Màng có khả năng chống thấm nước tốt và kháng khuẩn với
các vi sinh vật như Escherichia coli và Staphylococcus aureus.
Sau khi đã tạo ra lớp màng chống thấm nước ta tiếp tục đem chúng
kết hợp với giấy đã được nhào nát bằng cách:
• Bột giấy truyền thống được trộn hoặc phủ thêm hỗn hợp chitosan-lignin. 10 Trần Thị Lan Anh
• Lớp phủ được xử lý khô trên bề mặt giấy, tạo thành màng
mỏng chống thấm, giúp nước không thấm vào giấy, tránh làm
hỏng sách hoặc tài liệu.
• Giấy sau khi xử lý vẫn giữ được độ mềm mại và khả năng in ấn, viết tay bình thường.
2.2.5 Lợi ích của giấy chống thấm nước này
• Chống ẩm, chống mục nát: Giúp sách, tài liệu dùng trong môi
trường ẩm ướt như vùng biển đảo lâu bền hơn.
• Thân thiện môi trường: Không dùng các hóa chất độc hại, giấy
vẫn có thể phân hủy sinh học, phù hợp với xu hướng xanh.
• Kháng khuẩn tự nhiên: Giúp hạn chế mốc và vi khuẩn phát triển trên giấy.
• Giữ nguyên tính năng: Vẫn có thể in ấn rõ nét, viết tay được trên giấy. 3. Kết luận
Sáng kiến “Tạo giấy chống thấm nước từ vật liệu sinh học để phục
vụ việc học tập của học sinh vùng biển đảo” không chỉ là giải pháp
kỹ thuật mang tính thực tiễn cao mà còn thể hiện tinh thần trách
nhiệm xã hội, hướng đến sự công bằng trong tiếp cận tri thức cho trẻ
em tại những nơi còn nhiều khó khăn. Việc ứng dụng các vật liệu
như PLA, chitosan và lignin không chỉ giúp kéo dài tuổi thọ của sách
vở trong môi trường khắc nghiệt mà còn góp phần bảo vệ môi
trường, thúc đẩy mô hình giáo dục xanh và bền vững.
Nếu được triển khai nhân rộng, sáng kiến này sẽ mở ra hướng đi mới
trong việc sản xuất tài liệu học tập phù hợp với điều kiện khí hậu đặc
thù của từng vùng miền, đặc biệt là các vùng biển đảo – nơi mà tri
thức không chỉ cần được mang đến, mà còn cần được gìn giữ một cách lâu dài.
Để tạo ra được một sáng kiến thực sự đi vào đời sống và mang lại
hiệu quả bền vững, cần có sự kiên trì, cải tiến và không ngừng nổ
lực. Vì thế trong thời gian tới tôi sẽ tiếp tục cố gắng nhiều hơn nữa
để có thể đưa sáng kiến này đến gần hơn và góp phần vào hành
trình đưa tri thức đến gần hơn với trẻ em biển đảo xa xôi, một cách
bền vững và tử tế vừa phù hợp với môi trường vừa đáp ứng được nhu cầu của con người. 11 Trần Thị Lan Anh
Mục lục tham khảo và tài liệu trích dẫn.
1) https://www.gso.gov.vn/du-lieu-va-so-lieu-thong-ke/2025/01/
thong-cao-bao-chi-ket-qua-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-giua-ky- nam-2024/
2) https://vie.vjas.vn/index.php/vjasvn/article/view/860
3) https://www.facebook.com/100071078735865/posts/suy-ng
%E1%BA%ABmc%C3%B3-l%E1%BA%BD-%C4%91%E1%BB
%91i-v%E1%BB%9Bi-th%E1%BA%BF-h%E1%BB%87-tr
%E1%BA%BB-ch%C3%BAng-t%C3%B4i-nh%E1%BB%AFng-ng
%C6%B0%E1%BB%9Di-sinh-ra-khi-%C4%91%E1%BA%A5t-n
%C6%B0%E1%BB%9Bc-%C4%91%C3%A3-y/ 710805594632059/
4) https://vnexpress.net/mi-la-nhan-vat-trong-truyen-nao- 4266826-p4.html
5) https://ueh.edu.vn/tuyen-sinh/vuot-qua-ap-luc-dong-trang-lua- peer-pressure-57874
6) https://congly.vn/viet-tiep-cau-chuyen-hoa-binh-477214.html
7) https://vnexpress.net/so-nam-di-hoc-binh-quan-cua-nguoi-viet- tang-4836466.html
8) https://thuvienphapluat.vn/phap-luat/tom-tat-tac-pham-vo-
chong-a-phu-tac-pham-vo-chong-a-phu-cua-ai-tom-tat-vo-
chong-a-phu-ngan-gon-256024-202621.html 12 Trần Thị Lan Anh 13