Đề tài: Chất độc màu da cam trong chiến tranh Việt Nam - Tài liệu tham khảo | Đại học Hoa Sen

BÀI THU HOẠCH ĐI BẢO TÀNG
CHỨNG TÍCH CHIẾN TRANH
Đề tài: Chất độc màu da cam trong chiến tranh Việt Nam NHÓM SỐ: 3
Sinh viên thực hiện: Mã số:
Dương Nguyễn Như Quỳnh Nguyễn Ngọc Trà My Mai Lê Thúy Anh Lê Đỗ Thúy Quyên Ngọc Hân Phạm Minh Khôi Hoàng Mã môn học : 1194 Giảng viên : Nguyễn Minh Quang hướng dẫn
Tp. HCM, tháng …. năm 202... 1
BẢNG PHÂN CÔNG CÔNG VIỆC VÀ TRỌNG SỐ ĐÓNG GÓP CỦA TỪNG THÀNH VIÊN Sinh viên thực Mã Nhiệm vụ Trọng Chữ hiện: số: được phân công số đóng ký xác góp thực nhận tế theo kết quả 2 TABLE OF CONTENTS
TABLE OF CONTENTS..............................................................................................3
1. Giới thiệu sơ lược về bảo tàng chứng tích chiến tranh..............................................7
2. Tổng quan về cuộc kháng chiến chống Mĩ................................................................8
2.1 Nguyên nhân của cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam...............................8
2.2 Những chiến công tiêu biểu của quân dân giải phóng:.................................9
2.3 Kết quả thành tích trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước:...............10
2.4 Hậu quả......................................................................................................10
3. Chất độc màu da cam trong chiến tranh ở Việt Nam...............................................10
3.1 Chất độc màu da cam là gì?........................................................................10
3.2 Chất độc màu da cam tác động lên con người bằng cách nào?...................11
3.3 Mỹ đã sử dụng chất độc màu da cam trong chiến tranh Việt Nam như thế
nào?...........................................................................................................................12 3.3.1
Những khu vực bị phun rải nặng nhất ở Nam Việt Nam..................12 3.3.2
Cách thức thực hiện..........................................................................13
3.4 Hậu quả của chất độc màu da cam..............................................................13 3.4.1
Môi trường.......................................................................................13 3.4.2
Con người.........................................................................................14
3.5 Cách khắc phục của Đảng và Nhà nước.....................................................15 3 LỜI CẢM ƠN 4 DANH M`C BẢNG BIaU DANH M`C HbNH ẢNH
DANH M`C TỪ VIẾT TcT 5 PHdN Me ĐdU
Trên nền đen của cuộc kháng chiến chống Mỹ tại Việt Nam, một cơn ác mộng lằng
lặng nhưng đau đớn tiếp tục hiện hữu: chất độc màu da cam. Không chỉ là một "vũ
khí" trong tay quân đội Mỹ, mà chất độc này còn là một biểu tượng của sự tàn ác và
những đau thương không lường trước đối với con người và thiên nhiên.
Khám phá hành trình này, chúng ta sẽ tìm hiểu những nguyên nhân gốc rễ, sự tác
động toàn diện và hậu quả không ngờ của thảm họa chất độc màu da cam - biểu tượng
của sự tàn nhẫn trong cuộc kháng chiến chống Mỹ tại Việt Nam. Sự đau khổ không
chỉ là những cơn đau về thể chất, mà còn là những vết thương vô hình đối với tâm hồn
và tình thần, để lại những hậu quả không lường trước sau những năm chiến tranh khốc liệt.
Từ những nguyên nhân gốc rễ của sự xuất hiện của chất độc màu da cam trong
chiến lược chiến tranh, đến những tác động vô tận và lan truyền đến thế hệ sau, bài
báo cáo này sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện về cơn ác mộng này. Chúng ta cũng sẽ đặt
ra câu hỏi về sự đạo đức của việc sử dụng chất độc trong chiến tranh, đồng thời xem
xét những bài học mà chúng ta có thể học từ những sai lầm đắng ngắt trong quá khứ.
Hãy cùng nhau chiêm nghiệm những hồi ức đau lòng và những hậu quả vô tận của
chất độc màu da cam, một cái tên gắn liền với cảm xúc và những nỗi đau không thể
nào phai mờ trong lòng những người dân Việt Nam. 6 PHdN NỘI DUNG
1. Giới thiệu sơ lược về bảo tàng chứng tích chiến tranh
Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh (War Remnants Museum) là một bảo tàng vì hòa
bình ở số 28 đường Võ Văn Tần, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, Thành phố Hồ Chí
Minh. Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh trực thuộc Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố
Hồ Chí Minh, là thành viên của hệ thống Bảo tàng vì hòa bình thế giới và Hội đồng
các bảo tàng thế giới (ICOM). Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh là Bảo tàng chuyên đề
nghiên cứu, sưu tầm, lưu trữ, bảo quản và trưng bày những tư liệu, hình ảnh, hiện vật
về những chứng tích tội ác và hậu quả của các cuộc chiến tranh mà các thế lực xâm
lược đã gây ra đối với Việt Nam. Qua đó, Bảo tàng tuyên truyền về tinh thần đấu tranh
bảo vệ độc lập tự do của Tổ quốc, về ý thức chống chiến tranh xâm lược, bảo vệ hòa
bình và tinh thần đoàn kết hữu nghị giữa các dân tộc trên thế giới. Bảo tàng lưu giữ
hơn 20.000 tài liệu, hiện vật và phim ảnh, trong đó hơn 1.500 tài liệu, hiện vật, phim
ảnh đã được đưa vào giới thiệu ở 9 chuyên đề trưng bày thường xuyên.
Từ nhiều năm qua, Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh là một trong những điểm tham
quan thu hút lượng khách đông nhất ở TPHCM và cả nước. Qua 48 năm hình thành và
phát triển (1975 - 2023), Bảo tàng đã đón tiếp hơn 23 triệu lượt khách tham quan,
trong đó có hơn 11 triệu lượt khách quốc tế và hơn 2 triệu lượt khách tham quan triển
lãm lưu động. Hiện nay Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh thu hút trên 1 triệu lượt khách tham quan mỗi năm.
Nội dung trưng bày tại Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh không đi theo niên đại mà
được trình bày chủ yếu theo trình tự vấn đề; hướng các nội dung trưng bày về cộng
đồng và vì cộng đồng; xây dựng câu chuyện trong trưng bày gắn kết từ quá khứ đến
tương lai; tổ chức các hình thức giao lưu gắn với nội dung trưng bày,… Qua những lần
bổ sung, chỉnh lý, nâng cấp trưng bày đến nay, Bảo tàng đã có một hệ thống trưng bày bao gồm:
- Chuyên đề "Những sự thật lịch sử"
- Chuyên đề "Hồi Niệm - Bộ sưu tập ảnh về chiến tranh xâm lược của Mỹ ở Việt Nam"
- Triển lãm lưu động chuyên đề “Người chiến sĩ hôm nay” tại Nhà truyền thống chiến khu An Phú Đông 7
- Chuyên đề "Việt Nam - Chiến tranh và hòa bình"
- Chuyên đề "Tội ác chiến tranh xâm lược"
- Chuyên đề "Hậu quả chất độc da cam/dioxin trong chiến tranh xâm lược Việt Nam"
- Chuyên đề "Chế độ lao tù trong chiến tranh xâm lược Việt Nam"
- Chuyên đề "Thế giới ủng hộ Việt Nam kháng chiến"
- Chuyên đề "Hiện vật vũ khí trưng bày ngoài trời"
- Phòng trải nghiệm dành cho thiếu nhi: "Bồ Câu Trắng"
Việc sử dụng đồ họa trong trưng bày, kết hợp âm thanh, ánh sáng, các công nghệ
trình chiếu đã được ứng dụng. Trong thời gian gần đây, Bảo tàng đã đưa vào sử dụng
công nghệ quét mã tem QR code trên các đai vách trưng bày và Audio guide với 6
ngôn ngữ (Việt - Anh - Pháp - Nga - Nhật - Hoa) giúp du khách có thể truy xuất thông
tin liên quan đến hình ảnh, hiện vật trưng bày tại Bảo tàng một cách dễ dàng thông qua
các ngôn ngữ tự chọn. Các thiết bị máy tính hiện đại (như màn hình cảm ứng) cũng
được lắp đặt tại các gian trưng bày giúp khách tra cứu thêm thông tin
Trong 45 năm hoạt động (1975 - 2020), Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh đã được
Nhà nước trao tặng Huân chương lao động hạng Ba (1996), Huân chương lao động
hạng Hai (2001) và Cờ thi đua xuất sắc của Bộ Văn hóa Thông tin (2004)
2. Tổng quan về cuộc kháng chiến chống Mĩ
2.1 Nguyên nhân của cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam
- Chiến tranh Việt Nam là một phần của cuộc đối đầu lớn giữa Mỹ và Liên Xô
trong bối cảnh Chiến tranh Lạnh.
- Chính trị "Domino Theory" (lý thuyết domino) giả định rằng nếu một quốc gia
châu Á rơi vào tay cộng sản, các quốc gia xung quanh cũng sẽ bị ảnh hưởng.
- Mỹ hỗ trợ chính quyền Ngô Đình Diệm ở miền Nam Việt Nam từ những năm
1950, nhằm ngăn chặn sự lan rộng của chủ nghĩa xã hội chủ nghĩa.
- Mỹ nhìn nhận Việt Nam là một vùng quan trọng về chiến lược, đặc biệt sau khi
thấy sự tăng cường của Trung Quốc và Liên Xô ở khu vực.
- Một số nguồn tài nguyên và vị trí chiến lược tại Việt Nam cũng là lý do mỹ thuật
lợi kinh tế và quân sự. 8
2.2 Những chiến công tiêu biểu của quân dân giải phóng:
- Chiến thắng Ấp Bắc (2-1-1963) tại Mỹ Tho, đập tan chiến thuật “trực thăng vận”,
“thiết xạ vận” 2000 tên địch, báo hiệu sự thất bại của “chiến tranh đặc biệt”.
- Chiến thắng Bình Giã (5-1-1965) (Bà Rịa, miền Đông Nam Bộ) tiêu diệt binh
đoàn dự bị chiến lược của địch. Cùng với chiến thắng Ba Gia (31-5-1965) và
Đồng Xoài (12-6-1965) quân và dân miền đã đánh bại hoàn toàn chiến lược
“chiến tranh cục bộ”, ào ạt đưa quân Mỹ vào miền Nam, nhưng quân Mỹ vào lại
càng không thể cứu vãn được tình thế, bị đánh tơi bời.
- Chiến thắng Núi Thành (28-5-1965) ở Quảng Nam do đại đội 2 tiểu đoàn 70 bộ
đội địa phương tỉnh Quảng Nam đã tiêu diệt gọn một đại đội lính Mỹ trên điểm
cao, lập nên truyền thống “Quảng Nam trung dũng kiên cường, đi đầu diệt Mỹ”.
- Chiến thắng Vạn Tường (18-8-1965, Quảng Ngãi) đánh bại cuộc hành quân xâm
lược lớn của một vạn quân xâm lược Mỹ, tiêu diệt gần 1.000 tên.
- Chiến thắng Đông Xuân (11/1965 - 3/1966) đánh bại cuộc phản công chiến lược
lần thứ nhất của 25 vạn quân Mỹ, 3 vạn quân chư hầu và 50 vạn quân ngụy.
- Chiến dịch Plâyme (19/10 - 26/11/1965), đã tiến công vây điểm, diệt viện, nhằm
mở rộng vùng giải phóng, đẩy mạnh chiến tranh giải phóng.
- Chiến thắng Đông Xuân (10/1966 - 4/1967) đánh bại cuộc phản công chiến lược
lần thứ 2 của 45 vạn quân Mỹ, 50 vạn ngụy, mà tiêu biểu là cuộc hành quân Giôn-
xơn-xi-ti, tiêu diệt 11.000 tên địch, làm thất bại âm mưu của chúng, hòng tiêu diệt
bộ chỉ huy Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam.
- Cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân Mậu Thân (30-1-1968) đã đánh bại
chiến lược “chiến tranh cục bộ” của đế quốc Mỹ. Trong 55 ngày đêm, quân và dân
ta đã tiêu diệt 20 vạn tên địch, có 7 vạn tên Mỹ, phá hủy 3400 máy bay các loại,
500 xe quân sự, 4000 khẩu pháo, giải phóng 160 vạn dân thoát khỏi bộ máy kìm
kẹp của Mỹ, ngụy, vùng giải phóng được mở rộng.
- Chiến thắng đường 9 Nam Lào (31-3-1971) và Đông Bắc Campuchia đã đánh bại
2 cuộc hành quân “Lam Sơn 719” và “Toàn Thắng” (1-1971), làm thất bại một
bước quan trọng chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh” của Mỹ.
- Cuộc tiến công chiến lược mùa xuân 1972, loại khỏi vòng chiến đấu 50 vạn tên
địch, giải phóng một vùng rộng lớn với 6 triệu dân. 9
- Trận “Điện Biên Phủ trên không” (18 - 29/12/1972), 12 ngày đêm đập tan cuộc
tập kích chiến lược bằng B52 của Mỹ vào Hà Nội, Hải Phòng và một số tỉnh miền
Bắc. Chúng ta đã bắn rơi 81 máy bay các loại trong đó có 34 máy bay B52 và 5
chiếc F.111, làm cho đế quốc Mỹ khiếp vía, kinh hoàng.
- Cuộc tổng tấn công và nổi dậy mùa xuân năm 1975, mà đỉnh cao là chiến dịch Hồ
Chí Minh lịch sử trong suốt 55 ngày đêm quân và dân ta đã tiêu diệt và làm tan rã
toàn bộ quân ngụy Sài Gòn, gồm 1 triệu 351.000 tên, với đầy đủ những trang bị
hiện đại của Mỹ, làm sụp đổ toàn bộ hệ thống ngụy quyền, chấm dứt ách thống trị
117 năm của chủ nghĩa thực dân cũ và mới trên đất nước ta, nhân dân ta thoát khỏi cảnh lầm than nô lệ.
2.3 Kết quả thành tích trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước:
- Ở miền Nam: Đã đập tan 4 chiến lược chiến tranh xâm lược của 5 đời Tổng thống
Mỹ: Diệt và loại khỏi vòng chiến đấu hơn 1 triệu quân ngụy, giết và làm bị thương
905.537 quân Mỹ và chư hầu. Thu và phá hủy hơn 46.500 máy bay các loại, hơn
13.000 khẩu pháo, 38.000 xe tăng, xe bọc thép, 10.000 tàu, xuồng chiến đấu.
- Ở miền Bắc: Đánh thắng 2 cuộc chiến tranh phá hoại của Mỹ (thời Giôn-xơn
8/1964 - 11/1968 và thời Ních-xơn 4/1972 - 1/1973). Bắn rơi 4.181 máy bay gồm
48 kiểu hiện đại nhất, trong đó có 68 B52; 13 F111, diệt và bắt sống hàng ngàn
giặc lái, 271 lần bắn cháy và bắn chìm tàu chiến, tàu biệt kích địch. 2.4 Hậu quả
- Hàng triệu người lính và dân thường thiệt mạng.
- Tổn thất kinh tế và hậu quả môi trường do sử dụng chất độc hại như dioxin (chất
chống cây cỏ dạng chất độc hại Agent Orange).
- Việt Nam chia cắt và đối diện với nhiều thách thức trong việc hòa nhập sau chiến tranh.
- Mỹ trải qua một giai đoạn khá đau đớn của chia rẽ và tranh cãi nội bộ về chiến tranh Việt Nam.
3. Chất độc màu da cam trong chiến tranh ở Việt Nam
3.1 Chất độc màu da cam là gì?
Chất độc da cam (viết tắt: CĐDC, tiếng Anh: Agent Orange—Tác nhân da cam), là
tên gọi của một loại chất thuốc diệt cỏ và làm rụng lá cây được quân đội Hoa Kỳ sử 10
dụng tại Việt Nam trong Chiến dịch Ranch Hand, một phần của chiến tranh hóa học
của Hoa Kỳ trong thời kỳ Chiến tranh Việt Nam. Chất này không có màu và được
chứa trong các thùng màu da cam (do vậy trong vụ kiện hậu quả của nó được gọi
nhầm là chất độc màu da cam).
Chất này đã được Hoa Kỳ sử dụng quy mô lớn trong những năm từ 1961 đến 1971,
khiến nhiều vùng ở Việt Nam bị nhiễm độc nghiêm trọng. Các cơ quan y tế ở Việt
Nam ước tính khoảng 400.000 người đã bị giết hoặc tàn tật, khoảng 500.000 trẻ em
sinh ra bị dị dạng, dị tật bởi chất độc hóa học này. Hội Chữ Thập đỏ Việt Nam ước
lượng khoảng 1 triệu nạn nhân Việt Nam đã bị tàn phế hoặc bệnh tật vì chất độc da cam.
Trong thời kỳ Chiến tranh Việt Nam, mục đích quân sự chính thức của chất độc da
cam là làm rụng lá cây rừng để quân đội du kích Mặt trận Dân tộc Giải phóng Miền
Nam Việt Nam không còn nơi ẩn náu. Chất độc da cam thực ra là một chất lỏng trong
suốt, nó được gọi là "chất da cam" vì những thùng phuy dùng để vận chuyển nó được
vẽ các sọc có màu da cam. Quân đội Hoa Kỳ còn có một số mã danh khác để chỉ đến
các chất diệt cỏ được dùng trong thời kỳ này: "chất xanh" (Agent Blue, cacodylic
acid), "chất trắng" (Agent White, hỗn hợp 4:1 của 2,4-D và picloram), "chất tím"
(Agent Purple) và "chất hồng" (Agent Pink).
Đến năm 1971, CĐDC không còn được dùng để làm rụng lá nữa; 2,4-D vẫn còn
được sử dụng để làm diệt cỏ. 2,4,5-T đã bị cấm dùng tại Hoa Kỳ và nhiều quốc gia
khác do sự độc hại của nó tới môi trường và sinh vật.
3.2 Chất độc màu da cam tác động lên con người bằng cách nào?
Chất độc màu da cam, chủ yếu là dioxin TCDD, xâm nhập vào cơ thể con người
thông qua nhiều con đường khác nhau. Dưới đây là một số cách chất độc màu da cam
có thể xâm nhập vào con người:
- Tiếp xúc qua da: Chất độc màu da cam có thể hấp thụ qua da khi người ta tiếp xúc
trực tiếp với nó, ví dụ như khi người dân ở gần khu vực đã bị phun chất độc màu da cam trong quá khứ.
- Tiếp xúc qua đường hô hấp: Dioxin có thể tồn tại trong không khí dưới dạng hạt
bám vào bụi, hạt bụi, hoặc hạt nhỏ khác. Người có thể hít phải chúng khi họ hít
thở không khí chứa dioxin. 11