Đề tài: Nâng cao kỹ năng nói Tiếng Anh qua đóng vai & công nghệ môn Nghiên cứu khoa học | Trường Đại học Hà Nội

ĐỀ TÀI: Nâng cao kỹ năng nói tiếng Anh cho học sinh THPT thông qua hoạt động
đóng vai kết hợp ứng dụng công nghệ số 1. MỞ ĐẦU
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, Tiếng Anh ngày càng trở thành công cụ quan
trọng trong học tập, giao tiếp và công việc. Ở Việt Nam, việc dạy và học Tiếng
Anh trong nhà trường phổ thông đã được chú trọng nhiều năm qua, song hiệu quả
chưa đạt được như mong đợi. Một trong những hạn chế lớn nhất là kỹ năng nói –
kỹ năng được xem là quan trọng bậc nhất trong giao tiếp thực tiễn.
Qua nhiều năm giảng dạy tại địa phương, tôi nhận thấy học sinh thường thiếu tự
tin khi giao tiếp bằng tiếng Anh. Mặc dù các em có kiến thức ngữ pháp và vốn từ
vựng nhất định, nhưng khi tham gia hoạt động nói, các em thường ngại ngùng, trả
lời ngắn gọn, đôi khi hoàn toàn im lặng. Điều này làm cho giờ học trở nên kém sôi
nổi, đồng thời khiến kỹ năng giao tiếp tiếng Anh của học sinh không được cải thiện nhiều.
Trước thực trạng đó, tôi nhận thấy cần phải có sự đổi mới phương pháp giảng dạy,
đặc biệt trong việc tổ chức các hoạt động nói. Đề tài nghiên cứu khoa học sư phạm
ứng dụng này được xây dựng nhằm tìm ra giải pháp khả thi để giúp học sinh rèn
luyện kỹ năng nói tiếng Anh hiệu quả hơn, đồng thời khơi dậy sự hứng thú học
tập, tạo môi trường giao tiếp thân thiện và tích cực.
2. HIỆN TRẠNG DẠY VÀ HỌC MÔN TIẾNG ANH TẠI ĐỊA PHƯƠNG
Trong các tiết học Tiếng Anh, đặc biệt là tiết học kỹ năng nói, hiện tượng phổ biến có thể nhận thấy là:
- Lớp học trầm lắng, chỉ có một số học sinh tích cực tham gia, phần lớn còn lại im lặng.
- Nhiều em có tâm lý sợ sai, ngại bị bạn bè chê cười nên hạn chế phát biểu.
- Khi phát biểu, các em chỉ đưa ra câu trả lời rất ngắn, thiếu sự phát triển ý.
- Một số em phát âm chưa chuẩn, vốn từ hạn chế, dẫn đến khó khăn khi thể hiện ý tưởng.
Điều này khiến cho mục tiêu phát triển kỹ năng giao tiếp – vốn được coi là linh
hồn của môn Tiếng Anh – chưa đạt hiệu quả.
3. NGUYÊN NHÂN CỦA HIỆN TRẠNG
Qua quan sát và trao đổi với học sinh, tôi xác định được một số nguyên nhân chính: a. Về phía giáo viên: -
Giáo viên còn chú trọng giảng dạy ngữ pháp, từ vựng theo lối truyền thống,
ít tạocơ hội để học sinh thực hành giao tiếp. -
Phương pháp tổ chức hoạt động nói chưa thật sự đa dạng, đôi khi còn lặp lại, gâynhàm chán. b. Về phía học sinh:
- Thiếu tự tin, sợ mắc lỗi khi nói trước bạn bè.
- Thói quen học thụ động, chưa chủ động tìm tòi, thực hành ngoài lớp học.
- Khả năng phát âm và vốn từ hạn chế khiến học sinh ngại giao tiếp.
c. Về môi trường học tập:
- Học sinh ít có cơ hội tiếp xúc với môi trường sử dụng tiếng Anh thực tế.
- Ứng dụng công nghệ trong giờ học còn hạn chế, chưa tạo hứng thú cho học sinh.
4. NGUYÊN NHÂN ĐƯỢC LỰA CHỌN ĐỂ TÁC ĐỘNG
Trong số các nguyên nhân trên, tôi lựa chọn tác động đến nguyên nhân:
“Phương pháp tổ chức hoạt động nói trên lớp chưa thật sự hấp dẫn, chưa tạo môi
trường an toàn và khuyến khích học sinh luyện tập.”
Đây là nguyên nhân then chốt, nếu giải quyết được sẽ trực tiếp tạo ra sự thay đổi
trong chất lượng giờ học nói và gián tiếp khắc phục nhiều hạn chế khác. 5. GIẢI PHÁP TÁC ĐỘNG
Giải pháp được đề xuất là: Áp dụng phương pháp “đóng vai” (role-play) kết hợp
với ứng dụng công nghệ số trong dạy kỹ năng nói tiếng Anh. Cách thực hiện:
- Giáo viên chia lớp thành các nhóm nhỏ, giao cho mỗi nhóm một tình huống giao
tiếp gần gũi với đời sống thực tế (ví dụ: đặt món ăn trong nhà hàng, mua sắm,
hỏi đường, phỏng vấn xin việc, thuyết trình ngắn…).
- Các nhóm phân vai và luyện tập. Giáo viên hướng dẫn cách sử dụng từ vựng,
cấutrúc câu và ngữ điệu phù hợp.
- Học sinh có thể ghi âm hoặc quay video phần trình bày qua các ứng dụng như
Flipgrid, Padlet, Zalo nhóm lớp rồi chia sẻ cho bạn bè.
- Cả lớp và giáo viên cùng phản hồi, nhận xét, đưa ra gợi ý chỉnh sửa.
Ưu điểm của giải pháp:
- Tăng tính tương tác, học sinh tham gia nhiều hơn.
- Giảm áp lực khi phải nói trực tiếp trước toàn lớp vì có thể luyện tập, ghi âm trước.
- Tạo hứng thú, học sinh thấy hoạt động nói giống như “chơi một vai diễn” chứ
không chỉ là “học lý thuyết”.
- Khai thác được thế mạnh của công nghệ, phù hợp với thói quen sử dụng thiết bị
số của học sinh hiện nay.
6. TÊN ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
“Nâng cao kỹ năng nói tiếng Anh cho học sinh THPT thông qua hoạt động đóng
vai kết hợp ứng dụng công nghệ số.” 7. VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
Vấn đề đặt ra là: Việc áp dụng hoạt động đóng vai kết hợp công nghệ số có giúp
học sinh THPT tự tin hơn, tích cực hơn và nâng cao kỹ năng nói tiếng Anh hay không?
8. GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU
Nếu áp dụng hoạt động đóng vai kết hợp công nghệ số trong dạy học tiếng Anh thì
học sinh sẽ hứng thú hơn, chủ động luyện tập nhiều hơn, từ đó kỹ năng nói tiếng
Anh sẽ được cải thiện rõ rệt cả về độ trôi chảy, phát âm lẫn sự tự tin trong giao tiếp.
9. Ý NGHĨA KỲ VỌNG CỦA NGHIÊN CỨU -
Đối với học sinh: Giúp các em phát triển kỹ năng nói – một kỹ năng thiết
yếu trong học tập và công việc tương lai. -
Đối với giáo viên: Cung cấp phương pháp giảng dạy mới, sinh động, hiệu
quả, góp phần đổi mới phương pháp dạy học Tiếng Anh. -
Đối với nhà trường: Góp phần nâng cao chất lượng dạy và học Tiếng Anh,
đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay. 10. KẾT LUẬN
Việc rèn luyện kỹ năng nói tiếng Anh cho học sinh THPT là nhiệm vụ trọng tâm,
góp phần thực hiện mục tiêu đào tạo học sinh có năng lực giao tiếp ngoại ngữ
trong thời kỳ hội nhập. Thông qua hoạt động đóng vai kết hợp ứng dụng công
nghệ số, học sinh không chỉ nâng cao được kỹ năng nói, mà còn trở nên tự tin, tích cực hơn trong học tập.
Đề tài nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng này hy vọng sẽ là một hướng tiếp
cận khả thi, mang tính thực tiễn cao, góp phần cải thiện hiệu quả dạy và học tiếng
Anh tại địa phương, đồng thời tạo tiền đề cho những nghiên cứu tiếp theo trong
lĩnh vực đổi mới phương pháp giảng dạy ngoại ngữ ở bậc phổ thông.