ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ II
UBND ……………………………………
Môn: Ngữ văn lớp 6
Trường THCS …………………………………
Năm học: 2023 - 2024
(Thời gian làm bài: 90 phút, không kể thời gian giao đề)
PHẦN I. ĐỌC HIỂU (5 điểm) Đọc ngữ liệu sau: NHÀ MẸ LÊ (trích)
Nhà mẹ Lê là gia đình gồm một người mẹ với mười một ngươì con.
Bác Lê là một người đàn bà quê chắc chắn và thấp bé, da mặt và chân tay
nhăn nheo như một quả trám khô. Khi bác mới đến phố, ai ai cũng chú ý
đến đám con của bác: mười một đứa, mà đứa lớn mới có mười bảy tuổi!
Đứa bé nhất hãy còn bế trên tay.
Mẹ con bác ta ở một căn nhà lá. Chừng ấy người chen chúc trong
một khoảng rộng độ bằng hai chiếc chiếu, có mỗi một chiếc giường nan
gãy nát. Mùa rét thì trải ổ rơm đầy nhà, mẹ con cùng nằm ngủ trên đó,
trông như một cái ổ chó. “Chó mẹ” và “chó con” lúc nhúc. Đối với người
nghèo như bác một chỗ ở như thế cũng tươm tất lắm rồi.
Nhưng còn cách kiếm ăn? Bác Lê chật vật, khó khăn suốt ngày cũng
không đủ nuôi từng ấy đứa con. Từ buổi sáng tinh sương, mùa nực cũng
như mùa rét, bác ta đã phải trở dậy để đi làm mướn cho những người trong
làng. Những ngày có người mướn ấy, tuy bác phải làm vất vả, nhưng chắc
chắn buổi tối được mấy bát gạo và mấy đồng xu về nuôi lũ con đói đợi ở nhà.
Đó là những ngày sung sướng. (theo Thạch Lam)
Câu 1 (M1) (1 điểm) Văn bản Nhà mẹ Lê thuộc thể loại văn bản nào?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Câu 2 (M2) (1 điểm) Tìm trong văn bản các từ ngữ được đặt trong dấu
ngoặc kép. Chỉ ra nghĩa thông thường và nghĩa theo dụng ý của tác giả của các từ ngữ đó.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Câu 3 (M2) (2 điểm) Tìm các chi tiết miêu tả đặc điểm ngoại hinh và hành
động của nhân vật mẹ Lê. Từ đó, nêu suy nghĩ của em về nhân vật này.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Câu 4 (M3) (1 điểm) Qua hình ảnh mẹ Lê, hãy viết một đoạn văn ngắn (4-
5 câu) nêu cảm nhận của em về tình mẫu tử.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
PHẦN II. VIẾT (5 điểm) Chọn 1 trong 2 đề sau:
- Đề 1: Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc về bài thơ Những cánh buồm
- Đề 2: Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc về bài thơ Mây và sóng.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… HƯỚNG DẪN CHẤM Nội dung Đáp án Điểm A. Đọc hiểu
Câu 1: Văn bản truyện (hoặc Truyện ngắn) 1đ Câu 2:
- Từ ngữ trong dấu ngoặc kép: chó mẹ, chó con - Xác định nghĩa:
+ Nghĩa thông thường: chỉ loài động vật
bốn chân, có lớp lông dày, được con người
nuôi để trông nhà, thường ăn cơm thừa của
người chủ và nằm ngủ ở ngoài sân, cổng để 1đ
tiện trông nhà… (HS nêu được ý chính là sự
thiếu thốn, vất khó khăn là đạt điểm)
+ Nghĩa theo dụng ý của tác giả: chỉ cuộc
sống khó khăn, xoàng xĩnh, cực khổ và thiếu
thốn như số phận những con chó của mẹ Lê
và các con của bà (HS nêu được ý chính sự
cực khổ, thiếu thốn tương tự con chó của
nhân vật là đạt điểm) Câu 3:
- Chi tiết miêu tả đặc điểm:
+ Ngoại hình: chắc chắn và thấp bé, da mặt 1đ
và chân tay nhăn nheo như một quả trám khô
+ Hành động: dậy từ sớm tinh sương dù mùa
nực hay mùa rét để đi làm mướn cho những người trong làng
- Nêu suy nghĩ về nhân vật: mẹ Lê là người
phụ nữ có ngoại hình khắc khổ bởi hoàn cảnh
sống khó khăn, nghèo đói, thiếu thốn và phải
làm việc vất vả, quần quật sớm hôm. Nhưng
dù vậy bà vẫn cố gắng nuôi nấng, chăm sóc cho đàn con của mình.
Mẹ Lê là người mẹ nghèo rất yêu thương con
và giàu đức hi sinh (HS nêu được ý chính là có điểm) Câu 4: - Hình thức:
+ Trình bày đúng bố cục của một đoạn
văn (các câu văn liền mạch, không xuống dòng)
+ Viết đúng độ dài yêu cầu (chỉ 4 đến 5 câu) 1đ - Nội dung:
+ Gợi được ý nghĩa và biểu hiện của
tình mẫu tử trong văn bản Nhà mẹ Lê (qua các chi tiết tiêu biểu)
+ Nêu được cảm nhận, suy nghĩ của em
về tình mẫu tử trong văn bản Nhà mẹ Lê nói
riêng và tình mẫu tử thiêng liêng nói chung
B. Viết Hình thức - Trình bày đúng bố cục của một đoạn văn
ghi lại cảm xúc (viết liền mạch, không xuống dòng)
- Viết đúng độ dài yêu cầu: khoảng 200 từ 1đ
(không quá ngắn hoặc quá dài)
- Các câu thơ, hình ảnh được trích dẫn cần
đặt trong dấu ngoặc kép Nội dung
- Mở đoạn: Giới thiệu được nhan đề, tác giả
và cảm xúc chung về bài thơ (Câu chủ đề của 1đ đoạn văn) - Thân đoạn:
+ Trình bày được cảm xúc của em về nội
dung, nghệ thuật của bài thơ 2đ
+ Làm rõ được cảm xúc đó bằng các hình
ảnh, từ ngữ được trích từ bài thơ
- Kết bài: Khẳng định được cảm xúc của em 1đ
về bài thơ, và ý nghĩa của nó đối với bản thân