Địa hình núi nước ta gồm những hướng chính là?
1. Vị trí địa lý Việt Nam
- Nước Việt Nam nằm ở phía đông của bán đảo Đông Dương, gần trung tâm của khu vực Đông
Nam Á. Việt Nam giáp với các quốc gia như Trung Quốc (phía Bắc); Lào và Campuchia (phía
Tây); giáp biển Đông (ở phía Đông và Nam). Vùng biển nước ta là một phần của biển Đông, tiếp
giáp với vùng biển các nước Trung Quốc, Campuchia, Philippin, Malayxia, Bruney, Indonexia, Thái Lan.
- Về hệ tọa độ địa lí phần đất liền của nước ta với các điểm cực:
+ Điểm cực Bắc ở vĩ độ 23° 23' độ vĩ Bắc tại đỉnh Lũng Cú, xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang.
+ Điểm cực Nam ở vĩ độ 8 độ 34 phút độ vĩ Bắc tại mũi Cà Mau thuộc xã Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau.
+ Điểm cực Tây ở vĩ độ 22 độ 26 phút vĩ độ Bắc tại đỉnh A Pa Chải, xã Sín Thầu, huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên.
+ Điểm cực Đông nằm ở kinh độ 109 độ 24 phút kinh độ Đông - nơi đón mặt trời đầu tiên trên dải
đất hình chữ S chính là Mũi Đôi, nằm tại xã Vạn Thạnh, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa.
+ Trên vùng biển, hệ tọa độ địa lí của nước ta còn kéo dài với khoảng vĩ độ 6 độ 50 phút Bắc và
từ khoảng kinh độ 101 kinh độ Đông đến 117 độ 20 phút Đông tại Biển Đông. Kinh tuyến 105 độ
Đông chạy qua lãnh thổ nước ta nên đại bộ phận lãnh thổ nằm trong khu vực múi giờ thứ 7.
2. Đặc điểm địa hình nước ta
Nước ta có cấu trúc địa hình đa dạng, trong đó đồi núi chiếm phần lớn diện tích (3/4 diện tích),
nhưng chủ yếu là đồi núi thấp chiếm tới 85%. Địa hình Việt Nam mang 3 đặc điểm chính dưới đây;
- Thứ nhất, đồi núi là bộ phận quan trọng nhất của cấu trúc địa hình Việt Nam, chiếm tới 75% diện
tích lãnh thổ. Trong đó đồi núi thấp dưới 1000m chiếm 85%, núi cao trên 2000m chỉ chiếm 1%,
còn lại là diện tích của đồng bằng.
- Thứ hai, địa hình nước ta do tân kiến tạo ânng lên và tạo thành nhiều bậc kế tiếp nhau. Theo
những nghiên cứu khoa học thì lãnh thổ Việt Nam được tạo lập vững chắc từ sau giai đoạn Cổ kiến
tạo Đến Tân kiến tạo và vận động tạo núi Himalaya làm cho địa hình nước ta dâng lên và phân
thành nhiều bậc kế tiếp nhau, bao gồm: đồi núi, đồng bằng, thêm lục địa. Hướng nghiêng chủ yếu
của của địa hình là hướng Tây Bắc – Đông Nam. Địa hình núi nước ta theo hai hướng chủ yếu là
Tây Bắc - Đông Nam và hướng núi vòng cung.
- Thứ ba, địa hình nước ta chịu ảnh hưởng bởi tính chất khí hậu nhiệt đới gió mùa, và chịu tác
động mạnh mẽ của con người. Khí hậu nhiệt đới gió mùa với hai mùa khô và mùa mưa rõ rệt cùng
với nền nhiệt cao đã làm cho địa hình nước ta bị cắt xẻ, xâm thực và bào mòn mạnh mẽ. Lưu lượng
nước vào mùa mưa lớn đã tạo nên địa hình Các - xtơ nhiệt đới độc đáo. Ngoài ra địa hình Việt
Nam dưới sự tác động sinh hoạt và sản xuất của con người tạo nên các dạng địa hình nhân tạo như:
đô thị, hầm mỏ, hồ chứa nước, đê, đập ...
3. Địa hình đồi núi nước ta
Địa hình nước ta chia làm các khu vực: đồi núi, đồng bằng, bờ biển và thềm lục địa. Cụ thể khu
vực đồi núi chia thành 4 vùng, như sau:
- Vùng núi Đông Bắc:
+ Gồm 4 dãy núi cánh cung chính chụm lại ở Tam Đảo và mở rộng về phía Bắc và phía Đông là
ánh cung Ngân Sơn, cánh cung Đông Triều, cánh cung sông Gâm, cánh cung Bắc Sơn
+ Là một vùng đồi núi thấp nằm ở tả ngạn sông Hồng + Hướng vòng cung
+ Chủ yếu là đồi núi thấp
+ Thung lũng: Sông Cầu, sông Thương, Lục Nam
- Vùng núi Tây Bắc:
+ Là những dải núi cao, điển hình là dãy núi Hoàng Liên Sơn với một số đỉnh cao tới 2800m đến
, những sơn nguyên đá vôi hiểm trở nằm song song, kéo dài theo hướng Tây Bắc - Đông Nam.
+ Trong địa máng sông Đà còn có một dãy cao nguyên đá vôi chạy suốt từ Phong Thổ đến Thanh
Hóa, và có thể chia nhỏ thành các cao nguyên Tà Phình, Mộc Châu, Nà Sản.
+ Khu vực còn có những đồng bằng nhỏ trù phú nằm ở giữa vùng núi cao như: Mường Thanh, Nghĩa Lộ.
- Vùng núi Trường Sơn Bắc + Dài khoảng 600km.
+ Là vùng núi thấp, 2 sườn không đối xứng.
+ Sườn Đông hẹp và dốc, có nhiều núi nằm ngang chia cắt đồng bằng
- Vùng núi Trường Sơn Nam
+ Là vùng đồi núi và cao nguyên hùng vĩ
+ Đất đỏ bazan dày, xếp tầng xếp lớp lên đến độ cao từ 400 - 800m thậm chí là 1000m
- Thế mạnh địa hình đồi núi nước ta
+ Tài nguyên, khoáng sản: Khu vực đồi núi tập trung nhiều loại khoáng sản có nguồn gốc nội sinh
như đồng, chì, thiếc, sắt, pyrit, niken, crôm, vàng, vonfram…và các khoáng sản có nguồn gốc
ngoại sinh như bôxit, apatit, đá vôi, than đá, vật liệu xây dựng. Đó là nguyên liệu, nhiên liệu cho
nhiều ngành công nghiệp.
+ Tài nguyên rừng và đất trồng: Tạo cơ sở phát triển nền lâm - nông nghiệp nhiệt đới. Rừng giàu
có về thành phần loài động, thực vật; trong đó nhiều loài quý hiếm tiêu biểu cho sinh vật rừng
nhiệt đới. Ngoài các cây trồng, vật nuôi nhiệt đới, ở vùng cao còn có thể trồng được các loài động,
thực vật cận nhiệt và ôn đới.
+ Nguồn tài nguyên năng lượng: Các con sông ở miền núi nước ta có tiềm năng thủy điện lớn.
+ Các khu vực đồi núi nước ta có nhiều điều kiện để phát triển tiềm năng du lịch như du lịch tham quan, nghỉ dưỡng….
4. Các hướng núi chính ở nước ta
Cấu trúc địa hình đồi núi nước ta:
Gồm hai hướng chính là hướng tây bắc - đông nam và hướng vòng cung.
- Đặc trưng của hướng núi Tây Bắc – Đông Nam là dãy núi Hoàng Liên Sơn, Trường Sơn Bắc …
- Đặc trưng của hướng núi vòng cung là 4 cánh cung núi ở khu vực Đông Bắc, lần lượt là các cánh
cung Sông Gâm, Ngân Sơn, Bắc Sơn, Đông Triều.
Nguyên nhân hình thành các hướng núi:
- Hướng vòng cung của vùng Đông Bắc với chủ yếu là đồi núi thấp do chịu ảnh hưởng của nền cổ
Hoa Nam và khối vòm sông chảy thuộc khối nền cổ ấy. Tính chất ổn định của 1 vùng nền cổ đã
quy định hướng, cấu trúc hình vòng cung và hoạt động kiến tạo tương đối ổn định của vùng núi Đông Bắc.
- Hướng núi Tây Bắc - Đông Nam của vùng núi Tây Bắc và Trường Sơn Bắc từ hữu ngạn sông
Hồng cho đến dãy Bạch Mã do chịu sự chi phối của địa máng Đông Dương, các mạch núi ở đây
là sự tiếp nối hệ núi từ Tây Vân Nam xuống. Vùng núi Tây Bắc được nâng mạnh trong thời kì tân
kiến tạo trở thành núi có địa hình trung bình và núi cao chiếm ưu thế.
- Vùng núi Trường Sơn Bắc và Trường Sơn Nam đươc hình thành sớm hơn Đông Bắc - Tây Bắc
nên trải qua quá trình bào mòn mạnh hơn nhưng Trường Sơn Bắc lại bị nâng yếu trong tân kiến
tạo nên ngày nay chủ yếu là đồi núi thấp và hướng núi Trường Sơn Bắc chịu sự chi phối của địa
máng Đông Dương nên có hướng Tây Bắc - Đông Nam.
- Vùng núi Trường Sơn Nam chịu ảnh hưởng của khối nền cổ Đông Dương mà địa khối Kon Tum
thuộc khối nền cổ ấy. Hướng vòng cung của khối núi cực nam trung bộ và biên độ nâng khá mạnh
trong tân kiến tạo có liên quan đến khối nền cổ này.
- Khối núi Kon tum và cực nam trung bộ có địa hình thuộc núi Tây Bắc. Phía Tây và Tây Nam
hoạt động phun trào mắc ma, ba dan tạo nên các cao nguyên xếp tầng có độ cao hơn hẳn.