ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC
BÁO CÁO THỰC HÀNH
HỌC PHẦN: THỰC VẬT – DƯỢC LIỆU BÀI 3:
Định tính Glycosid tim trong lá Trúc đào
Ca học : Sáng T2 (1-4)
Giảng viên : ThS. Lê Hồng Dương
Hà Nội - 2022 1
DANH SÁCH THÀNH VIÊN NHÓM 2 STT Họ tên
Mã sinh viên 1
Phạm Tâm Giang 19100123 2
Nguyễn Thị Lan Hương 19100144 3
Lương Hoài Linh 19100152 4
Nguyễn Thị Ngọc Mai 19100159 5
Nguyễn Thúy Ngân 19100165 6
Nguyễn Thị Oanh 19100173 7
Hà Thị Thùy Dung 19100117 8
Phạm Thị Thu Hương 19100146 9
Lê Thị Hường 19100147 2 MỤC LỤC
A. Nguyên liệu và hóa chất .............................................................................. 3
1. Mục tiêu học tập ........................................................................................ 3
2. Dụng cụ ...................................................................................................... 3
3. Hóa chất .................................................................................................... 3
B. Quy trình thực hành .................................................................................... 3
1. Chiết xuất Glycosid tim trong lá Trúc đào .............................................. 3
2. Các phản ứng định tính ............................................................................ 5
2.1. Phản ứng Liberman ............................................................................. 5
2.2. Phản ứng Baljet ..................................................................................... 6
2.3. Phản ứng Legal ...................................................................................... 7
2.4. Phản ứng Keller-Killiani ....................................................................... 8
2.5. Phản ứng Xanthydrol ...........................................................................10
2.6. Sắc ký lớp mỏng ....................................................................................11 3
A. Nguyên liệu và hóa chất
1. Mục tiêu học tập
- Chiết xuất Glycosid tim trong lá Trúc đào
- Thực hiện các phản ứng định tính Glycosid tim 2. Dụng cụ: - Bình nón - Pipet - Cốc có mỏ - Ống nghiệm - Giấy lọc - Bộ sắc ký lớp mỏng - Phễu - Mao quản - Bình phun dung dịch - Bể đun cách thủy - Bản mỏng Silicagel - Quả bóp cao su - Kẹp ống nghiệm… 3. Hóa chất: - Chì acetat - Anhydrid acetic - Acid sulfuric đặc - Thuốc thử Baljet - EtOH 90° - Natri nitroprussiat 0,5% - FeCl3 5% - TT Xanthydrol - Chloroform - Butanol - NaOH 10%
- Dung dịch hiện màu sắc ký
B. Quy trình thực hành.
1. Chiết xuất Glycosid tim trong lá Trúc đào
Quy trình tiến hành 4 5 Nhận xét:
- Dùng dung môi nước để chiết các chất có trong lá Trúc đào
- Chì acetat có vai trò loại bỏ một số tạp chất trong dung dịch để quá trình tinh
chế Glycosid có hiệu suất tốt hơn.
- Lấy được phần dung dịch chứa Glycosid tinh sạch nhất, bỏ lại các tạp và cắn của bã dược liệu
- Nếu dịch lọc vẫn tủa với chì acetat nghĩa là vẫn còn tạp (như gôm, chất nhầy,
pectin, tanin) gây ảnh hưởng đến các kết quả định tính. Do đó, phải thử đến khi
dịch không còn tủa với chì acetat mới đảm bảo chất lượng glycosid tinh chế.
- Chloroform có vai trò kéo tinh chất Glycosid tim từ dung môi nước sang dung
môi của nó, cùng với đó cloroform lại nặng hơn nước nên tách lớp xuống dưới.
Ta dễ dàng tách riêng phần dung dịch cloroform chứa glycosid ra bằng bình
chiết. Không nên lắc bình chiết quá mạnh, tránh tạo lớp màng ở giữa hai mặt chất lỏng.
- Bốc hơi cách thủy để làm bay hết dung môi cloroform, nước, phần cắn còn lại
trong ống nghiệm sau khi bay hơi là glycosid tinh chế được.
2. Các phản ứng định tính
2.1. Phản ứng Liberman
Nguyên tắc: Thuốc thử Lieberman phản ứng lên màu với nhân steroid trong
phần aglycon của glycosid tim: Tiến hành: 6 Kết quả Nhận xét Phản ứng cho kết quả ở mặt tiếp xúc giữa 2 lớp chất lỏng xuất hiện 1 vòng tím đỏ và lắc nhẹ ống nghiệm lớp chất lỏng phía trên có màu xanh lá cây đậm.
2.2. Phản ứng Baljet
● Nguyên tắc, bản chất, cơ chế phản ứng
Thuốc thử Baljet tác dụng lên phần aglycon ( phản ứng của vòng lacton 5 cạnh)
Vòng lacton 5 cạnh hay 6 cạnh dễ bị mở bởi tác dụng của kiềm rồi tạo thành
dẫn chất iso không tác dụng. Baljet nghiên cứu oxy hóa digitoxigenin bằng acid
picric (2,4,6-trinitro phenol) trong môi trường kiềm thấy có màu đỏ da cam, sau
đó thấy các glycosid tim khác cũng có màu.
● Cách tiến hành 7 Ống nghiệm chứa cắn 0,5ml EtOH 90 độ C Lắc đều Thuốc thử Baljet Quan sát Kết quả Nhận xét
- Phản ứng cho màu cam bền vững
- Phản ứng được giải thích do sự tạo thành phức anion có màu
2.3. Phản ứng Legal
- Nguyên tắc, bản chất, cơ chế phản ứng: vòng lacton 5 cạnh của
glycosid tim phản ứng với nitro thơm (natri nitroprussiat) trong môi
trường kiềm (NaOH) sẽ tạo phức đỏ không bền
- Cách tiến hành:
+ Cho vào ống nghiệm chứa cắn glycosid tim 0,5ml ethanol 90.
+ Lắc đều cho cắn hoà tan hết
+ Nhỏ: 1 giọt Natri nitroprussiat 0,5%+ 2 giọt NaOH 10%. 8 Kết quả Nhận xét Phản ứng xuất hiện màu đỏ nhưng không
bền (chỉ tồn tại trong khoảng 5-6s) chứng tỏ thuốc thử dương tính với vòng lacton 5 cạnh. 9
2.4. Phản ứng Keller-Killiani
- Bản chất: là phản ứng của phần đường 2-desoxy trong glycosid tim.
- Nguyên tắc: khi thêm acid sulfuric đặc, ở mặt tiếp xúc giữa 2 chất lỏng sẽ
xuất hiện vòng màu tím đỏ. Sau đó lắc nhẹ, lớp chất lỏng ở trên sẽ có màu
xanh (ở dưới khuếch tán lên). 10 Nhận xét Kết quả Mặt tiếp xúc 2 chất lỏng màu tím đỏ. Lắc lên có màu xanh (ảnh chụp sau khi đã lắc đều ống nghiệm) 11
2.5. Phản ứng Xanthydrol
● Nguyên tắc, bản chất, cơ chế phản ứng: là phản ứng màu của phần đường
2,6 – desoxy trong môi trường acid.
● Cách tiến hành: Kết quả Nhận xét
Dung dịch xuất hiện màu đỏ nâu.
Chứng tỏ thuốc thử có tương tác
với phần đường của glycosid tim. 12
2.6. Sắc ký lớp mỏng
● Nguyên tắc:
Sắc ký lớp mỏng là một kỹ thuật tách các chất được tiến hành khi cho pha
động di chuyển qua pha tĩnh trên đó đã chấm hỗn hợp các chất cần tích. Pha
tĩnh là chất hấp phụ được chọn phù hợp theo từng yêu cầu phân tích, được
trải thành lớp mỏng đồng nhất và được cố định trên các phiến kính hoặc
phiến kim loại. Pha động là một hệ dung môi đơn hoặc đa thành phần được
trộn với nhau theo tỷ lệ quy định trong từng chuyên luận. Trong quá trình di
chuyển qua lớp hấp phụ, các cấu tử trong hỗn hợp mẫu thử được di chuyển
trên lớp mỏng, theo hướng pha động, với những tốc độ khác nhau. Kết quả
thu được là một sắc ký đồ trên lớp mỏng. Cơ chế của sự tách có thể là cơ
chế hấp phụ, phân bố, trao đổi ion, sàng lọc phân tử hay sự phối hợp đồng
thời của nhiều cơ chế tùy thuộc vào tính chất của chất làm pha tĩnh và dung môi làm pha động.
● Cách tiến hành Ống nghiệm chứa Hoạt Cloroform hóa bản mỏng 0 Hòa tan (95-100 cắn trong 30’) Chuẩn Chấm bị dung bản dịch mỏng khai triển (Cloroform Triển - butanol khai sắc (9:1)) ký Phun dung dịch hiện màu Sấy khô 13
● Kết quả, nhận xét
- Vạch sắc ký hiện lên màu vàng nhạt, không rõ ràng.
- Có ít vạch lạ xuất hiện dọc bản mỏng, chủ yếu xuất hiện phía
trên đầu bản mỏng silicagel, chứng tỏ không có nhiều tạp chất lẫn trong dịch.
- Không sử dụng 2 dung dịch phun (1) và (2), thay vào đó hơ bản
mỏng silicagel dưới đèn amoni để lên màu bản silicagel. 14
Document Outline

• DANH SÁCH THÀNH VIÊN NHÓM 2
• MỤC LỤC
• A. Nguyên liệu và hóa chất
• 1. Mục tiêu học tập
• 2. Dụng cụ:
• B. Quy trình thực hành.
• 1. Chiết xuất Glycosid tim trong lá Trúc đào
• Nhận xét:
• 2. Các phản ứng định tính
• ● Nguyên tắc, bản chất, cơ chế phản ứng
• ● Cách tiến hành
• - Cách tiến hành:
• ● Cách tiến hành:
• ● Nguyên tắc:
• ● Cách tiến hành (1)
• ● Kết quả, nhận xét