Du lịch bền vững tại Sapa Môn Quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành | Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội

lOMoAR cPSD| 60826700 I. CƠ SỞ LÝ LUẬN 1. Khái niệm DLBV
- DLBV là việc đáp ứng các nhu cầu hiện tại của du khách và vùng du
lịch mà vẫn bảo đảm những khả năng đáp ứng nhu cầu cho các thế hệ du lịch tương lai.
- DLBV là quá trình hoạt động du lịch mà ở đó có thể duy trì được sự
phát triển trong một thời gian, giai đoạn không xác định.
- DLBV được hiểu là sự bảo tồn cơ sở tài nguyên với mục đích phát triển
và mở rộng theo hướng tốt hơn trong tương lai bằng cách đảm bảo rằng những
nguồn tài nguyên sẽ được bền vững trên đầy đủ các khía cạnh: sinh thái, kinh
tế, văn hóa và xã hội. 2.
Biểu hiện của phát triển DLBV 1.
Mức độ tham gia của cộng đồng địa phương vào quá trình xây
dựng quy hoạch lập kế hoạch triển khai và quản lý các nguồn tài nguyên. 2.
Xác định và xây dựng kế hoạch bảo vệ các khu vực nhạy cảm về
môi trường trong quá trình phát triển du lịch. 3.
Việc xây dựng báo cáo và thực hiện đánh giá tác động môi trường cho phát triển du lịch. 4.
Khả năng đáp ứng về các điều kiện cơ sở hạ tầng ( hệ thống giao
thông, cấp, thoát và xử lý nước thải, hệ thống cung cấp năng lượng). 5.
Các chính sách đặc biệt để bảo tồn các giá trị tài nguyên du lịch,
đặc biệt đối với các tài nguyên không tái tạo, dễ bị phá huỷ. 6.
Tính ổn định về chế độ chính trị, mức độ an toàn cho du khách
trong khu vực phát triển du lịch. 7.
Sự thoả mãn khi được đáp ứng nhu cầu của khách du lịch. lOMoAR cPSD| 60826700 8.
Sự phong phú và tính đặc sắc của tài nguyên du lịch (nhân văn và tự nhiên). 9.
Khả năng phục hồi tài nguyên du lịch, bao gồm khả năng tự phục
hồi và khả năng phục hồi của tài nguyên nhờ tác động của con người. 10.
Tính ổn định và mức độ mở rộng của thị trường nguồn, đặc biệt
các thị trường trọng điểm có khả năng chi trả cao, lưu ý dài ngày. 11.
Mức độ kiểm soát của cộng đồng các tác động đến tài nguyên và môi trường. 12.
Khả năng kiểm soát các hoạt động có khả năng ảnh hưởng đến
sự thoả mãn nhu cầu của du khách. 3.
Dấu hiệu nhận biết về phát triển DLBV 1. Kinh tế 2. Tài nguyên môi trường 3. Xã hội 4. Dấu hiệu khác II.
SỰ PHÁT TRIỂN DLBV TẠI SAPA 1.
Giới thiệu về Sapa
- Lịch sử: Sa Pa là nguồn gốc từ tiếng Quan Thoại. Trong tiếng Quan Thoại
phát âm là SaPả hay SaPá tức “bãi cát” do ngày trước khi có thị trấn Sa Pa thì nơi
đây chỉ có một bãi cát mà dân cư bản địa thường họp chợ.
- Vị trí địa lý: Sa Pa là một huyện vùng cao của tỉnh Lào Cai, nằm ở phía Tây Bắc của Việt Nam.
- Thị trấn Sapa các thành phố Lào Cai khoảng hơn 30 km.
- Sapa với diện tích khoảng 678,6 km2 là nơi sinh sống chủ yếu của các dân tộc
Mông, Dao, Tày, giáy, Xá Phó, Kinh, Hoa. lOMoAR cPSD| 60826700
- Nằm ở độ cao khoảng 1500 m khí hậu của Sapa mang đến cho du khách giống
như bạn đang được đặt chân đến một vùng đất ôn đới với nhiệt độ trung bình khoảng 15 – 18 độ C.
- Tài nguyên: Nơi đây phát triển du lịch rất mạnh mẽ, sở hữu bầu không khí
trong lành cùng với đó là phong cảnh thiên nhiên phong phú. Chính vì vậy, Sapa đã
trở thành một trong những địa điểm du lịch nổi tiếng của Lào Cai.
 Những thửa ruộng bậc thang ngoạn mục mang đậm nét văn hoá của người dân Việt Nam.
 Hình ảnh khung cảnh hùng vỹ của núi rừng với dãy Hoàng Liên Sơn, những
quả đồi đang đứng sững sờ trước vùng núi Tây Bắc.
 Nổi tiếng với đỉnh Fansipan được mệnh danh là nóc nhà Đông Dương.
 Tận hưởng bốn mùa trong một ngày tại Sapa.
- Văn hóa - xã hội:
 Lễ hội của các dân tộc ở Sa Pa rất đặc sắc, còn in đậm nhiều yếu tố tín ngưỡng
cổ. Lễ hội diễn ra trong những tháng đầu xuân và chủ yếu trong phạm vi một làng.
 Nổi bật trong nghệ thuật tạo hình dân gian của các dân tộc ở Sa Pa là nghệ
thuật trang trí trên trang phục.Vì Sa Pa có khí hậu nhiệt đới, mùa đông lạnh và kéo
dài nên trang phục của bà con nơi đây cũng mang những nét đặc trưng riêng. Người
Dao, Xá Phó ưa trang phục có gam màu nóng nổi trội; Trang phục ngày thường của
người Mông chủ yếu là màu chàm sẫm.
 Nghệ thuật trang trí được thể hiện đậm nét ở nghệ thuật tranh cắt giấy của
người Mông trên bàn thờ thầy cúng. Bàn thờ thầy cúng phản ánh cả thế giới âm binh
thu nhỏ của người Mông gồm 3 tầng: Tầng trên trời có hình mặt trăng, mặt trời, các
vì tinh tú và các hình chim mầu trắng đang bay. Tầng giữa là thế giới mặt đất có con lOMoAR cPSD| 60826700
người, ngựa, gà cặp đôi. Thế giới dưới nước là hình các âm binh tượng trưng bằng
hình các con cá cặp đôi. Tranh cắt giấy của người Mông sinh động và tả thực.
 Người Xá Phó có nghề dệt vải, thêu trang phục, đan lát. Người Dao có nghề
thêu hoa văn thổ cẩm, nấu rượu, làm giấy. Người Tày có nghề làm chăn đệm. Người Mông có nghề rèn đúc.
 Đồng bào kiêng không huýt sáo ở trong nhà, vì nó là tín hiệu gọi ma tà, bão giông.
 Thanh niên tìm bạn tại các phiên chợ, đi đến các bản xa vào các đêm trăng
sáng để hát hò, thổi kèn, sáo, ca múa. Đám cưới được mọi người tham dự như một
ngày hội. Ma chay của mỗi dân tộc có quy cách riêng đã có từ lâu đời, tùy thuộc vào
văn hóa phong tục của từng dân tộc. 2.
Dấu hiệu nhận biết DLBV 3. Biểu hiện DLBV Về kinh tế:
- Du lịch phát triển đã mang lại nhiều lợi ích kinh tế cho Sa Pa, cho phép
đa dạng hóa các hoạt động tạo thu nhập mang tính bền vững cho cộng đồng
dân cư địa phương. Tổng doanh thu từ du lịch năm 2018 đạt hơn 4.000 tỉ đồng
với 2,4 triệu lượt khách. Thông qua thu nhập từ du lịch trực tiếp hay gián tiếp,
nhiều gia đình người Kinh và dân tộc thiểu số ngày càng có một cuộc sống
tốt đẹp hơn cả về vật chất lẫn tinh thần.
- Du lịch mang lại nguồn thu cho huyện Sa Pa bằng việc thu thuế, phí
tham quan và một số nguồn thu khác. Đồng thời du lịch cũng mang lại cơ hội
để tăng nguồn thu nhập và tạo công ăn việc làm cho người dân địa phương.
Du lịch phát triển cũng đã giải quyết được vấn đề lớn về việc làm tại Sa Pa.
Năm 2017 có 5.800 người tham gia làm du lịch và thu nhập bình quân là 5,7 lOMoAR cPSD| 60826700
triệu đồng/người/tháng, trong đó số lượng người dân tộc thiểu số tham gia
làm du lịch khoảng hơn 2.000 người.
- Tại hội thảo quốc tế về giải pháp phát triển du lịch thành ngành kinh tế
mũi nhọn diễn ra ở Sa Pa, các chuyên gia đưa ra mức độ hài lòng của du khách
tại Sa Pa khá cao-92%. Sa Pa cũng được bình chọn là 1 trong 10 điểm du lịch
hấp dẫn nhất Đông Nam Á, Top 8 điểm đến hàng đầu Việt Nam.
Về tài nguyên môi trường:
- Về môi trường, phát triển du lịch hiện nay cũng đã thay đổi được thói
quen sử dụng nhiên liệu của người dân địa phương. Thay vì chặt cây, phá hủy
môi trường sinh thái làm củi thì hiện nay phần lớn đã chuyển sang dùng gas
hoặc điện để đun nấu và sưởi ấm.
- Hiện tại, khảo sát địa bàn Sa Pa, ngoài khu du lịch Sun World Fansipan
Legend và khách sạn Hotel de la Coupole, MGallery by Sofitel được đầu tư
hiện đại, đồng bộ với bản sắc riêng thì hệ thống dịch vụ du lịch, giải trí tại Sa
Pa bao gồm dịch vụ ăn uống, lưu trú, xông hơi, massage… tập trung chủ yếu
tại các cơ sở đơn lẻ. Thống kê cho thấy, hiện Sa Pa có 571 cơ sở lưu trú dịch
vụ du lịch với tổng số 6.786 phòng, 13.642 giường; 275 nhà hàng lớn, nhỏ,
64 nhà hàng trong các khách sạn. Rất ít dự án bất động sản cung cấp các dịch
vụ du lịch như vui chơi giải trí, mua sắm cao cấp… được quy hoạch đồng bộ,
hiện đại, đặc biệt tại trung tâm thị trấn – nơi luôn có lượng khách lưu trú đông đảo.
- Trong năm 2021, Sa Pa sẽ xây dựng hai điểm du lịch công đ ̣ ồng theo
tiêu chuẩn ASEAN gắn với đặc trưng văn hóa dân tộc thiểu số: xã Mường
Hoa và Tả Phìn gắn với văn hóa dân tộc Dao, Mông; đầu tư xây dựng một
tuyến trekking (du lịch dã ngoại bằng hình thức đi bộ) kiểu mẫu dọc suối
Mường Hoa phục vụ trải nghiệm của khách du lịch; đầu tư và phát triển lOMoAR cPSD| 60826700
thương hiệu sản phẩm Thổ cẩm Sa Pa thành quà tặng lưu niệm thay thế cho
các sản phẩm thổ cẩm công nghiệp không có nguồn gốc xuất xứ tại Sa Pa
nhằm vinh danh sản phẩm truyền thống, tạo việc làm và thu nhập bền vững...
- Sa Pa cũng sẽ đầu tư hình thành các điểm tham quan du lịch mới trên
địa bàn: Đồi chè Ô Long (Công ty Lợi Sơn Điền); Khu hoa quả sơn (Trung
tâm nghiên cứu và phát triển cây ôn đới), Vườn dược liệu (Viện nghiên cứu
và phát triển dược liệu); Rừng trúc (Tả Phìn); Thác yên ngựa (Mường Hoa);
trải nghiệm văn hóa và thiên nhiên Ngũ Chỉ Sơn (xã Ngũ Chỉ Sơn), điểm du
lịch xã Mường Bo, Tu Viện Tả Phìn (Hàm Rồng, Tả Phìn). Về xã hội: -
III. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DLBV
Để du lịch phát triển thực sự bền vững, trong thời gian tới, Sa Pa cần tiếp tục
thực hiện tốt một số giải pháp cơ bản sau:
Thứ nhất, về quy hoạch du lịch: Sa Pa đã công bố quy hoạch chung xây dựng
đô thị du lịch đến năm 2030. Huyện Sa Pa phải tiếp tục đầu tư cơ sở hạ tầng, chỉnh
trang đô thị, chú trọng thu hút đầu tư các dự án từ nhiều thành phần kinh tế để phát
triển cơ sở vật chất phục vụ du lịch, dịch vụ, nâng cấp và phát triển các điểm du lịch,
dịch vụ, vui chơi giải trí nhằm đa dạng hóa các sản phẩm du lịch theo chiều hướng chất lượng cao.
Thứ hai, cần nghiên cứu để có phương pháp quản lý hiệu quả, tạo điều kiện
tốt nhất đối với khách đi du lịch tại bản, làng dân tộc, phù hợp với qui định và xu thế
phát triển chung của ngành du lịch. Dân tộc thiểu số cùng lối sống và văn hoá của
họ cũng là một trong những yếu tố quan trọng nhất thu hút khách du lịch nước ngoài tới Sa Pa. lOMoAR cPSD| 60826700
Thứ ba, giải pháp về quản lý nhà nước và phát triển nguồn nhân lực du
lịch chất lượng cao.
+ Cần cụ thể hóa các tiêu chí phát triển du lịch bền vững, có các nhóm chuyên
gia của Trung ương về tận địa phương tư vấn cách làm du lịch hiệu quả và đặc biệt
xin cơ chế chính sách đặc thù cho phát triển khu du lịch quốc gia Sapa.
+ Xây dựng bộ quy tắc ứng xử văn minh trong du lịch, thực hiện gắn văn minh
đô thị và văn minh du lịch. Ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong quản lý
du lịch; gắn việc xây dựng nông thôn mới với phát triển du lịch cộng đồng.
Thứ tư, Xây dựng các cơ chế, chính sách, thu hút đầu tư, quản lý nhà nước.
+ Xây dựng chính sách khuyến khích thu hút đầu tư trong lĩnh vực du lịch cộng
đồng, kêu gọi các nhà đầu tư lớn, có đủ uy tín, đủ năng lực, đảm bảo hiệu quả xã hội,
trong đó người dân địa phương tham gia hoạt động du lịch phải được hưởng lợi nhiều
nhất (gắn với vấn đề tạo việc làm, nâng cao thu nhập, giảm nghèo..)
+ Xây dựng đề án thành lập các ban quản lý du lịch cộng đồng tại các khu, điểm
du lịch phát triển dưới sự quản lý của chính quyền địa phương và có sự tham gia
giám sát của người dân.
Thứ năm, Chủ động hội nhập và tăng cường liên kết, hợp tác phát triển:
Đẩy mạnh liên kết phát triển vùng và tiểu vùng cho phát triển du lịch. Đây được coi
là một trong những vấn đề cốt lõi để giải quyết vấn đề đói nghèo, tăng trưởng kinh
tế. Sapa tuy có nhiều tiềm năng và lợi thế để xây dựng các sản phẩm du lịch đặc thù
nhưng cũng rất cần phải được bảo tồn và gìn giữ. Trong quá trình đầu tư phát triển,
cần coi trọng các giá trị làm nên tính đăc tḥ ù này để có định hướng phát triển phù hợp.
Thứ sáu, Đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của xã hội
về phát triển du lịch bền vững: Tuyên truyền các chủ trương, chính sách phát triển lOMoAR cPSD| 60826700
du lịch cộng đồng của Đảng, Nhà nước trên các phương tiện thông tin đại chúng; tổ
chức các hoạt động cổ động trực quan, lưu động tới mọi địa bàn để nhân dân trong
huyện, tỉnh được biết và đồng lòng nhất trí làm theo. Tuyên truyền, phổ biến sâu
rộng, vận động nhân dân tự giác và tích cực tham gia giữ gìn vệ sinh môi trường, giữ
gìn cảnh quan tự nhiên, an ninh trật tự và thực hiện ứng xử văn minh trong du lịch.
Thứ bảy, tiếp tục đẩy mạnh xúc tiến quảng bá thương hiệu du lịch Sa Pa:
Công tác tuyên truyền quảng bá phải đạt được mục đích đưa hình ảnh về cảnh quan
thiên nhiên, khí hậu và con người Sa Pa đến du khách trong và ngoài nước. Phải luôn
đổi mới các loại hình sản phẩm du lịch để thu hút khách du lịch, trong đó, đặc biệt
chú trọng du lịch sinh thái, du lịch mạo hiểm và du lịch văn hoá.
Thứ tám, Xây dựng chiến lược phát triển sản phẩm du lịch đặc thù của
Sapa: Sapa cần tập trung xây dựng hệ thống các sản phẩm đặc thù, riêng biệt, cần
phải có quy hoạch cụ thể du lịch đối với từng vùng phù hợp, điều đó khiến việc
chuyên môn hóa trong từng khâu phục vụ được tốt hơn, tránh trường hợp hộ nào
cũng có thể làm đủ các dịch vụ dẫn tới chất lượng phục vụ du khách không được tốt.
Thứ chín, Tăng cường sự tham gia của cộng đồng địa phương đối với
phát triển du lịch.