lOMoARcPSD| 44919514
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
KHOA DU LỊCH VÀ KHÁCH SẠN
BỘ MÔN TRIẾT HỌC MÁC – LÊNIN
..............................0O0.........................
BÀI TẬP LỚN
Đề bài: Em hãy trình bày suy nghĩ của mình về câu tục ngữ:
“ Cần cù bù thông minh ’
Họ và tên sinh viên: Nguyễn Thị Yến Nhi
Mã sinh viên: 11236756
Chuyên ngành: Quản trị khách sạn
Lớp học phần : LLNL1105(223)_08
Hệ: Chính quy
Giảng viên hướng dẫn:
Hà Nội, tháng 6 năm 2024
lOMoARcPSD| 44919514
MỤC LỤC
Phần m đầu.......................................................................................................................................................2
Phần nôi dung
....................................................................................................................................................3
I. Cơ s lý
luận..................................................................................................................................................3
1.Quan điểm của chủ nghĩa duy tâm và chủ nghĩa duy vật siêu hình................................3
2.Quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng.............................................................................4
II. Ý nghĩa của câu tục ngữ “cần cù bù thông minh”.........................................................6
Phần kt luâ
......................................................................................................................................................9
Tài liêu tham kh
.......................................................................................................................................
10
lOMoARcPSD| 44919514
LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên, em xin chân thành cảm ơn Trường Đại học Kinh tế Quốc dân và Khoa
Du lịch & Khách sạn đã tạo điều kiện thuận lợi cho em học tập thực hiện đề tài
tiểu luận này!
Em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến giáo viên bộ môn triết học Mác Lê Nincô .......đã
ân cần chỉ bảo, hướng dẫn em trong suốt thời gian học tập cũng như thực hiện đtài
này. Những kiến thức quý báu thầy truyền tải đã góp phần rất lớn vào bài tiểu
luận này!
Em xin gửi lời cảm ơn đến những anh, chị, các bạn, những nhân đã luôn quan
tâm, giúp đỡ, cổ vũ tinh thần và tạo động lực để em hoàn thiện bài tiểu luận này!
Bài tiểu luận đã giúp em rất nhiều trong việc nâng cao khả năng diễn giải phát
triển tư duy. Dù vậy, do đây bài luận đầu tay nên khó tránh khỏi những thiếu sót
không đáng có. Em rất mong thể nhận được sự thông cảm, góp ý chỉ bảo từ
cô!
Một lần nữa, em xin chân thành cảm ơn tất cả mọi người. Em xin kính chúc an
hòa và hạnh phúc!
Hà Nội, tháng 6 năm 2024
Sinh viên thực hiện
Nguyễn Thị Yn Nhi
lOMoARcPSD| 44919514
2
LỜI MỞ ĐẦU
Câu tục ngữ "Cần cù bù thông minh" đã từ lâu trở thành một phần quan trọng
trong kho tàng văn hóa và triết lý sống của người Việt Nam. Nó không chỉ đơn
thuần là một lời khuyên, mà còn là sự đúc kết kinh nghiệm từ hàng ngàn năm của
cha ông ta. Câu nói này khẳng định rằng sự chăm chỉ, nỗ lực và kiên trì có thể bù
đắp cho những hạn chế về trí tuệ bẩm sinh, và đôi khi còn vượt trội hơn cả sự
thông minh tự nhiên. Trong triết học, quan hệ giữa lao động và trí tuệ là một chủ đề
được bàn luận sâu rộng. Khổng Tử từng nói: "Người không có học vấn thì không
biết làm gì", nhấn mạnh tầm quan trọng của học hỏi và nỗ lực không ngừng. Các
triết gia phương Tây như Aristotle cũng đề cập đến việc kinh nghiệm và sự thực
hành liên tục có thể dẫn đến sự thông thái và thành công.Thực tiễn cũng chứng
minh rằng nhiều người đã đạt được những thành tựu lớn lao nhờ vào sự cần cù của
mình. Những tấm gương như Thomas Edison, người đã thử nghiệm hàng nghìn lần
trước khi phát minh ra bóng đèn điện, hay vận động viên Michael Jordan, người đã
dành hàng nghìn giờ luyện tập để trở thành một trong những cầu thủ bóng rổ vĩ đại
nhất mọi thời đại, đều minh chứng cho sức mạnh của sự cần cù. Trong thời đại
công nghệ 4.0 ngày nay, khi trí tuệ nhân tạo và tự động hóa đang phát triển mạnh
mẽ, câu hỏi về giá trị của cần cù và thông minh càng trở nên phức tạp. Liệu rằng
trong một thế giới mà máy móc có thể thay thế nhiều công việc của con người, sự
cần cù có còn giữ được giá trị như trước?
Như vậy triết lý "Cần cù bù thông minh" vẫn mang lại những bài học quý giá về
giá trị của nỗ lực và kiên trì trong cuộc sống. Nó nhắc nhở chúng ta rằng, dù trong
bất kỳ hoàn cảnh nào, sự chăm chỉ và tinh thần không ngừng học hỏi vẫn luôn là
những yếu tố then chốt dẫn đến thành công và sự hoàn thiện bản thân. Vì thế tôi
quyết định chọn đề tài: “Trình bày suy nghĩ của bản thân về câu tục ngữ cần cù
bù thông minh” để nghiên cứu. Khi tiến hành bài tiểu luận này, mong muốn của
tôi là đào sâu và phân tích k lưỡng triết lý "Cần cù bù thông minh" từ nhiều góc
độ khác nhau, cả về lý thuyết và thực tiễn. Qua đó, tôi hy vọng có thể cung cấp một
cái nhìn toàn diện về vai trò của sự cần cù và trí tuệ trong cuộc sống hiện đại. Đồng
thời, tôi cũng muốn khám phá xem liệu triết lý này có thể thích ứng và giữ được
giá trị của nó trong bối cảnh thay đổi nhanh chóng của xã hội ngày nay. Những kết
luận rút ra từ nghiên cứu này không chỉ góp phần làm sáng tỏ một vấn đề triết học
quan trọng mà còn có thể mang lại những bài học hữu ích cho chính bản thân tôi và
những người đọc bài tiểu luận này.
NỘI DUNG
I. Cơ s lý luận:
lOMoARcPSD| 44919514
* Mối quan hệ giữa vật chất và ý thức
Mối quan hệ vật chất và ý thức là "Vấn đề cơ bản của mọi triết học, đặc biệt là
của triết học hiện đại". Tuỳ theo lập trường thế giới quan khác nhau, khi giải quyết
mối quan hệ giữa vật chất và ý thức mà hình thành hai đường lối cơ bản trong triết
học là chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy tâm. Khẳng định nguyên tắc tính đảng
trong triết học,V.I.Lênin đã viết: “Triết học hiện đại cũng có tính đảng như triết học
hai nghìn năm về trước. Những đảng phái đang đấu tranh với nhau, về thực chất, -
mặc dù thực chất đó bị che giấu bằng những nhãn hiệu mới của thủ đoạn lang băm
hoặc tính phi đảng ngu xuẩn - là chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy tâm”.
1. Quan điểm của chủ nghĩa duy tâm và chủ nghĩa duy vật siêu hình
Trong lịch sử triết học, khi lý giải mối quan hệ vật chất - ý thức, các nhà triết học
đã phạm nhiều sai lầm chủ quan, phiến diện do không hiểu được bản chất thực sự
của vật chất và ý thức. Khi nghiên cứu các tư tương triết học trong lịch sử, trong
"Luận cương về L. Phoiơbắc", C. Mác đã chỉ rõ hạn chế của cả chủ nghĩa duy vật
trực quan và chủ nghĩa duy tâm: "Sự vật, hiện thực cái có thể cảm giác được, chỉ
được nhận thức dưới hình thức khách thể, hay hình thức trực quan, chứ không
được nhận thức là hoạt động cảm giác của con người, là thực tiễn - không được
nhận thức về mặt chủ quan... Vì vậy, mặt năng động được chủ nghĩa duy tâm phát
triển một cách trưu tượng, vì chủ nghĩa duy tâm dĩ nhiên là không hiểu hoạt động
hiện thực, cảm giác được".
Đối với chủ nghĩa duy tâm, ý thức, tinh thần vốn có của con người đã bị trưu tượng
hoá, tách khỏi con người hiện thực thành một lực lượng thần bí, tiên thiên. Họ coi
ý thức là tồn tại duy nhất, tuyệt đối, là tính thứ nhất tư đó sinh ra tất cả, còn thế
giới vật chất chỉ là bản sao, biểu hiện khác của ý thức tinh thần, là tính thứ hai, do
ý thức tinh thần sinh ra. Trên thực tế, chủ nghĩa duy tâm là cơ sơ lý luận của tôn
giáo, chủ nghĩa ngu dân. Mọi con đường mà chủ nghĩa duy tâm mơ ra đều dẫn con
người đến với thần học, với "đường sáng thế". Trong thực tiễn, người duy tâm phủ
nhận tính khách quan, cường điệu vai trò nhân tố chủ quan, duy ý chí, hành động
bất chấp điều kiện, quy luật khách quan.Chủ nghĩa duy vật siêu hình, tuyệt đối hoá
yếu tố vật chất, chỉ nhấn mạnh một chiều vai trò của vật chất sinh ra ý thức, quyết
định ý thức, phủ nhận tính độc lập tương đối của ý thức, không thấy được tính
năng động, sáng tạo, vai trò to lớn của ý thức trong hoạt động thực tiễn cải tạo hiện
thực khách quan. Do vậy, họ đã phạm nhiều sai lầm có tính nguyên tắc
bơi thái độ "khách quan chủ nghĩa", thụ động, ỷ lại, trông chờ không đem lại
hiệu quả trong hoạt động thực tiễn.
lOMoARcPSD| 44919514
4
2. Quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng
Kiên trì đường lối duy vật, nắm vững phép biện chứng, luôn theo sát và kịp thời
khái quát những thành tựu mới nhất của khoa học tự nhiên, các nhà kinh điển của
chủ nghĩa Mác - Lênin đã khắc phục được những sai lầm, hạn chế của các quan
niệm duy tâm, siêu hình và nêu lên những quan điểm khoa học, khái quát đúng đắn
về mặt triết học hai lĩnh vực lớn nhất của thế giới là vật chất, ý thức và mối quan
hệ giữa chúng. Theo quan điểm triết học Mác - Lênin, vật chất và ý thức có mối
quan hệ biện chứng, trong đó vật chất quyết định ý thức, còn ý thức tác động tích
cực trở lại vật chất.
* Vật chất quyêt định ý thức.
Vai trò quyết định của vật chất đối với ý thức được thể hiện trên mấy khía cạnh sau:
- Thứ nhất, vật chất quyết định nguồn gốc của ý thức.Vật chất “sinh” ra ý
thức, vì ý thức xuất hiện gắn liền với sự xuất hiện của con người cách đây tư 3 đến
7 triệu năm, mà con người là kết quả của một quá trình phát triển, tiến hóa lâu dài,
phức tạp của giới tự nhiên, của thế giới vật chất. Con người do giới tự nhiên, vật
chất sinh ra, cho nên lẽ tất nhiên, ý thức - một thuộc tính của bộ phận con người -
cũng do giới tự nhiên, vật chất sinh ra. Các thành tựu của khoa học tự nhiên hiện
đại đã chứng minh được rằng, giới tự nhiên có trước con người, vật chất là cái có
trước, còn ý thức là cái có sau; vật chất là tính thứ nhất, còn ý thức là tính thứ hai.
Vật chất tồn tại khách quan, độc lập với ý thức và là nguồn gốc sinh ra ý thức. B
óc người là một dạng vật chất có tổ chức cao nhất, là cơ quan phản ánh để hình
thành ý thức. Ý thức tồn tại phụ thuộc vào hoạt động thần kinh của bộ não trong
quá trìnhphản ánh hiện thực khách quan. Sự vận động của thế giới vật chất là yếu
tố quyết định sự ra đời của cái vật chất có tư duy là bộ óc người.
- Thứ hai, vật chất quyết định nội dung của ý thức.Ý thức dưới bất kỳ hình
thức nào, suy cho cùng, đều là phản ánh hiện thực khách quan. Ý thức mà trong
nội dung của nó chẳng qua là kết quả của sự phản ánh hiện thực khách quan vào
trong đầu óc con người.Hay nói cách khác, có thế giới hiện thực vận động, phát
triển theo nhữngquy luật khách quan của nó, được phản ánh vào ý thức mới có nội
dung của ý thức.Thế giới khách quan, mà trước hết và chủ yếu là hoạt động thực
tiễn có tính xã hội - lịch sử của loài người là yếu tố quyết định nội dung mà ý thức
phản ảnh. "Ý thức không bao giờ có thể là cái gì khác hơn là sự tồn tại được ý
thức". Ý thức chỉ là hình ảnh của thế giới khách quan. Sự phát triển của hoạt động
thực tiễn cả về bề rộng và chiều sâu là động lực mạnh mẽ nhất quyết định tính
phong phú và độ sâu sắc của nội dung của tư duy, ý thức con người qua các thế hệ,
qua các thời đại tư mông muội tới văn minh, hiện đại.
- Thứ ba, vật chất quyết định bản chất của ý thức. Phản ánh và sáng tạo là hai
thuộc tính không tách rời trong bản chất của ý thức. Nhưng sự phản ánh của con
lOMoARcPSD| 44919514
người không phải là "soi gương","chụp ảnh" hoặc là "phản ánh tâm lý" như con vật
mà là phản ánh tích cực, tự giác, sáng tạo thông qua thực tiễn. Khác với chủ nghĩa
duy vật cũ, xem xét thế giới vật chất như là những sự vật, hiện tượng cảm tính, chủ
nghĩa duy vật biện chứng xem xét thế giới vật chất là thế giới của con người hoạt
động thực tiễn. Chính thực tiễn là hoạt động vật chất có tính cải biến thế giới của
con người - là cơ sở để hình thành, phát triển ý thức, trong đó ý thức của con người
vừa phản ánh, vừa sáng tạo, phản ánh để sáng tạo và sáng tạo trong phản ánh. -
Thứ tự xã hội càng phát triển thì vai trò của ý thức càng to lớn, nhất là trong thời
đại ngày nay, thời đại thông tin kinh tế tri thức, thời đại của cuộc cách mạng khoa
học và công nghệ hiện đại, khi mà tri thức khoa học đã trở thành lực lượng sản
xuất trực tiếp Trong bối cảnh toàn cầu hóa, vai trò của tri thức khoa học, của tư
tưởng chính trị, tư tưởng nhân văn là hết sức quan trọng.
Tính năng động, sáng tạo của ý thức mặc dù rất to lớn, nhưng nói không thể vượt
quá tính quy định của những tiền đề vật chất đã xác định, phải dựa vào các điều
kiện khách quan và năng lực chủ quan của các chủ thể hoạt động. Nếu quên điều
đó chúng ta sẽ lại rơi vào vũng bùn của chủ nghĩa chủ quan, duy tâm, duy ý chí,
phiêu lưu và tất nhiên không tránh khỏi thất bại trong hoạt động thực tiễn.
* Ý nghĩa phương pháp luận
Từ mối quan hệ giữa vật chất và ý thức trong triết học Mác - Lênin, rút ra nguyên
tắc phương pháp luận là tôn trọng tính khách quan kêt hợp phát huy tính năng động
chủ quan. Trong nhận thức và hoạt động thực tiễn, mọi chủ trương, đường lối, kế
hoạch, mục tiêu, chúng ta đều phải xuất phát từ thực tế khách quan, tư những điều
kiện, tiền đề vật chất hiện có. Phải tôn trọng và hành động theo quy luật khách
quan, nếu không làm như vậy, chúng ta sẽ phải gánh chịu những hậu quả tai hại
khôn lường.Nhận thức sự vật hiện tượng phải chân thực, đúng đắn, tránh tô hồng
hoặc bôi đen đối tượng, không được gán cho đối tượng cái mà nó không có.
Văn kiện Đại hội XII chủ trương phải nhìn thẳng vào sự thật, phản ánh đúng sự
thật, đánh giá đúng sự thật, nói rõ sự thật. Nhận thức, cải tạo sự vật hiện tượng,
nhìn chung, phải xuất tư chính bản thân sự vật hiện tượng đó với những thuộc tính,
mối liên hệ bên trong vốn có của nó. Cần phải tránh chủ nghĩa chủ quan, bệnh ch
quan duy ý chí, chủ nghĩa duy vật tầm thường, chủ nghĩa thực dụng, chủ nghĩa
khách quan. Phải phát huy tính năng động sáng tạo của ý thức, phát huy vai trò
nhân tố con người, chống tư tưởng, thái độ thụ động, ỷ lại, ngồi chờ, bảo thủ, trì
trệ, thiếu tính sáng tạo, phải coi trọng vai trò của ý thức, coi trọng công tác tư
tưởng và giáo dục tư tưởng, coi trọng giáo dục lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin và tư
tương Hồ Chí Minh. Đồng thời, phải go dục và nâng cao trình độ tri thức khoa
học, củng cố, bồi dưỡng nhiệt tình, ý chí cách mạng cho cán bộ, đảng viên và nhân
dân nói chung, nhất là trong điều kiện nền văn minh trí tuệ, kinh tế tri thức, toàn
lOMoARcPSD| 44919514
6
cầu hoá hiện nay; coi trọng việc giữ gìn, rèn luyện phẩm chất đạo đức cho cán bộ,
đảng viên, bảo đảm sự thống nhất giữa nhiệt tình cách mạng và tri thức khoa học.
Để thực hiện nguyên tắc tôn trọng tính khách quan kết hợp phát huy tính năng
động chủ quan, còn phải nhận thức đúng đắn các quan hệ lợi ích, bài viết kết hợp
hài hòa lợi ích cá nhân, lợi ích tập thể, lợi ích xã hội phải có động cơ trong sáng,
thái độ thật sự khách quan, khoa học, không vụ lời trong nhận thức và hành động
của mình.
III. Ý nghĩa của câu tục ngữ “cần cù bù thông minh”
lẽ chúng ta không còn xa lạ với câu chuyện ngụ ngôn nổi tiếng về Rùa và Thỏ.
Qua truyện, chúng ta học được một bài học quý gvề sự cần cù chăm chỉ, một
cách tiếp cận làm việc hiệu quả hơn sự nhanh nhẹn chủ quan. Trong thực tế, không
phải ai cũng được thiên phú với sự thông minh. Một số người có thể không sở hữu
trí tuệ xuất sắc, nhưng nhờ sự cần cù, họ vẫn đạt được thành công. Câu nói "Cần cù
thông minh" mang ý nghĩa sâu sắc. Cần không chỉ việc làm mỗi ngày
còn tinh thần kiên nhẫn chịu khó trong công việc. Người cần không ngần
ngại gặp khó khăn và dành thời gian để hoàn thành mọi công việc. Họ tìm hiểu sâu
rộng về vấn đề, đánh giá mọi khía cạnh của nó. Ngược lại, thông minh thường liên
quan đến sự nhanh nhạy và hiểu biết ngay lập tức.
"Cần cù thông minh" cho thấy rằng người cần cù, chăm chỉ, và siêng năng có thể
vượt qua những người thông minh thiếu sự nỗ lực. Cuộc sống đòi hỏi sự kiên
nhẫn scố gắng liên tục, những người tinh thần cần sẽ ddàng thích
nghi hơn.
Trong thế giới này, không ít những người nổi tiếng đã phải đối mặt với đánh đổi về
sự thông minh. Một dụ điển hình Anbe Anhxtanh, người không biết nói cho đến
khi 4 tuổi không biết đọc đến khi 7 tuổi. Ông bđánh giá thấp đuổi khỏi trường
đại học, nhưng nhờ nỗ lực không ngừng, ông trở thành một nhà vật lí nổi tiếng.
Tuy nhiên, "Cần cù bù thông minh" không có nghĩa là mọi người đều có thể cần cù.
Điều này đòi hỏi sự kết hợp của bản thân sự bền bỉ, kiên trì, và say trong công
việc. Một số người thể cố gắng, nhưng vẫn gặp khó khăn lười biếng hoặc c
gắng không đúng cách. Quan trọng khi đối mặt với thất bại, chúng ta đủ nghị
lực để đứng dậy hay không.
Cuộc sống không ngừng thay đổi, sự cần trở thành một đức tính không thể
thiếu. Đó không chỉ là việc làm miệt mài mà còn là việc liên tục vươn lên, cải thiện
bản thân, không chấp nhận sự tự mãn. "Cần thông minh" không chỉ một
tuyên ngôn, mà là một triết lý sống, khẳng định rằng snỗ lực và kiên nhẫn có thể
vượt qua mọi thách thức, bù đắp cho những hạn chế về thông minh.
Lí do quan điểm này được đưa ra là vì "Cần cù bù siêng năng" một câu tục ngữ
phổ biến thường được sử dụng để khuyến khích động viên mọi người phải làm
việc chăm chỉ không ngừng cố gắng đđạt được mục tiêu của mình. Tính chất
lOMoARcPSD| 44919514
của câu tục ngữ này là kết hợp giữa hai khía cạnh quan trọng của cuộc sống: vật chất
và ý thức.
Vật Chất: Cần Cù
Theo triết duy vật, vật chất thực tại tồn tại độc lập với ý thức hay duy của
con người. Khái niệm vật chất thường được định nghĩa như một thực thể cụ thể, vật
lý, khả năng tồn tại tác động trong không gian thời gian. Vật chất thường
được xem là có tính chất hình thái và tồn tại một cách khách quan, tức là nó không
phụ thuộc vào quan điểm hay cảm nhận của bất kỳ thực thể nào khác, vật chất thường
được xem là nền tảng của mọi hiện tượng và sự kiện, và mọi sự kiện đều có thể giải
thích và hiểu được thông qua quan hệ giữa các thực thể vật chất, vật chất, như thời
gian, công sức các nguồn lực khác, cung cấp nền tảng cho sự phát triển của ý
thức. Sự cần cù và siêng năng trong công việc, học tập và rèn luyện là những yếu tố
quyết định đến thành công tiến bộ của mỗi cá nhân. Để đạt được mục tiêu, không
thể thiếu đi sđầu nỗ lực vật chất này. Điều này đặc biệt quan trọng trong
triết lý duy vật Marx, nơi vật chất được xem là nền tảng của mọi quan hệ xã hội và
kinh tế.a yếu tố quyết định trong quá trình phát triển của con người hội. Trong
trường hợp của câu tục ngữ "Cần cù bù siêng năng", vật chất đề cập đến các nguồn
lực vật chất như thời gian, lao động, và tài nguyên mà con người cần phải đầu tư đ
đạt được mục tiêu.
Thời Gian và Lao Động: Sự cần đòi hỏi sự đầu tư của thời gian và lao động vào
việc làm, học tập, phát triển bản thân. Đây yếu tố vật chất quyết định thành
công và phát triển của mỗi cá nhân.
Công Sức Nỗ Lực: Cần cũng bao gồm sự cống hiến nỗ lực đối với công
việc hoặc mục tiêu người đó muốn đạt được. Đây khía cạnh vật chất của sự
phát triển, mà không có nó, không thể có sự thành công.
Ý Thức: Bù Siêng Năng
Trong triết lý duy vật, ý thức được định nghĩa là khả năng của con người nhận thức,
suy nghĩ và ý chí. Đây khía cạnh tinh thần của stồn tại, bao gồm các hoạt
động như nhận thức, ý nghĩ, cảm xúc, ý chí ý định. Ý thức bao gồm khả năng của
con người nhận biết và hiểu biết về thế giới xung quanh thông qua các giác quan
quá trình tư duy. là sự kết hợp phức tạp giữa khả năng nhận thức thông qua
các giác quan khả năng xử thông tin bằng duythức cũng đóng vai trò quan
trọng trong việc tạo ra động lực và sự hứng khởi. Sự kiên nhẫn, quyết tâm và niềm
tin vào khả năng của bản thân là những yếu tố tinh thần quan trọng giúp con người
vượt qua khó khăn thách thức. Ý thức không chỉ đơn thuần khả năng nhận thức
suy nghĩ, còn sức mạnh tinh thần, động lực ý chí của con người. Điều
này cho phép con người tạo ra ý nghĩ, ý kiến quan điểm về thế giới, cũng như tạo
ra mục tiêu, ý định và quyết định để hành động.
lOMoARcPSD| 44919514
8
Cảm xúc cũng là một phần quan trọng của ý thức, bao gồm svui vẻ, buồn bã, sợ
hãi, yêu thương và nỗi giận dữ. Những cảm xúc này không chỉ ảnh hưởng đến tâm
trạng hành vi của con người, còn đóng vai trò quan trọng trong quá trình ra
quyết định và hình thành ý chí.
Tuy nhiên, trong một số học thuyết triết học, ý thức có thể được coi là sự tồn tại cơ
bản và quan trọng nhất, vượt trội hơn cả thế giới vật chất, phản ánh hoặc phụ thuộc
vào thế giới vật chất, tức phụ thuộc vào hoạt động của não bộ các giác quan..
Ý thức bao gồm duy, quan điểm, và ý chí, tác động đến cách con người hành động
và phản ứng với thế giới xung quanh.
Tư Duy Tích Cực và Ý Chí: Ý thức tích cực và ý chí mạnh mẽ là yếu tố quyết định
trong việc xác định mục tiêu và hướng đi của mỗi cá nhân. Sự quyết tâm và niềm tin
vào khả năng của bản thân làm nên sự siêng năng. Ý thức đóng vai trò quan trọng
trong việc tạo ra động lực sự hứng khởi để vượt qua khó khăn tiếp tục phát
triển. Đó là tác nhân tinh thần đằng sau sự siêng năng và nỗ lực.
Kết hợp Vật Chất và Ý Thức
Theo triết lý duy vật, sự phát triển của mỗi cá nhân không thể chỉ dựa vào vật chất
mà còn phụ thuộc vào ý thức. Tuy nhiên, ý thức không thể tồn tại mà không có cơ
sở vật chất. Do đó, "cần cù bù siêng năng" không chỉ là việc kết hợp giữa sự chăm
chỉ (vật chất) mà còn là việc kết hợp giữa tinh thần quyết tâm và ý chí mạnh mẽ (ý
thức).
Theo triết lý duy vật, sự phát triển của mỗi cá nhân không thể chỉ dựa vào vật chất
mà còn phụ thuộc vào ý thức. Ý thức ở đây không chỉ đơn thuần là khả năng nhận
thức và suy nghĩ, mà còn là sức mạnh tinh thần, động lực và ý chí của con người.
Tuy nhiên, ý thức không thể tồn tại mà không có cơ sở vật chất. Cơ sở vật chất,
bao gồm thời gian, công sức và các nguồn lực vật chất khác, là điều kiện tiên quyết
cho sự phát triển của ý thức. Không có sự chăm chỉ và nỗ lực vật chất, ý thức
không thể phát triển và trở nên mạnh mẽ.Thí dụ, việc học tập và rèn luyện kỹ năng
đòi hỏi sự đầu tư thời gian và công sức, là cơ sở để ý thức của con người được
nâng cao và phát triển. Tuy nhiên, chỉ có vật chất mà thiếu ý thức sẽ trở nên
nghĩa và thiếu ý nghĩa. Sự chăm chỉ và nỗ lực vật chất cần phải được hỗ trợ bởi
tinh thần quyết tâm và ý chí mạnh mẽ từ ý thức. Ý thức đóng vai trò quan trọng
trong việc tạo ra động lực và sự hứng khởi, giúp con người vượt qua khó khăn
thách thức trên con đường phát triển. Do đó, "cần cù bù siêng năng" không chỉ là
việc kết hợp giữa sự chăm chỉ (vật chất) mà còn là việc kết hợp giữa tinh thần
quyết tâm và ý chí mạnh mẽ (ý thức). Sự đan xen giữa vật chất và ý thức là chìa
khóa để mỗi cá nhân đạt được thành công và phát triển toàn diện trong cuộc sống.
KẾT LUẬN
Như vây, bài tiểu luậ n của em đã đi đến phần kết. Qua bài tiểu luậ n này,
em muốn  thể hiên rõ quan điể "Cần cù bù siêng năng", ta thấy sự kết hợp
giữa vật chất và ý thức là chìa khóa để đạt được thành công và phát triển toàn diện.
Vật chất, bao gồm thời gian, công sức và các nguồn lực khác, cung cấp nền tảng
lOMoARcPSD| 44919514
cho sự phát triển của ý thức. Sự cần cù và siêng năng trong công việc, học tập và
rèn luyện là những yếu tố quyết định đến thành công và tiến bộ của mỗi cá nhân.
Tuy nhiên, ý thức cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra động lực và sự
hứng khởi. Sự kiên nhẫn, quyết tâm và niềm tin vào khả năng của bản thân là
những yếu tố tinh thần quan trọng giúp con người vượt qua khó khăn và thách
thức.
Do đó, có thể kết luận rằng câu tục ngữ "Cần cù bù siêng năng" không chỉ là việc
kêu gọi sự chăm chỉ và nỗ lực vật chất, mà còn là việc khẳng định tầm quan trọng
của ý thức trong quá trình phát triển cá nhân và xã hội. Sự kết hợp hài hòa giữa vật
chất và ý thức là điểm mấu chốt để mỗi người đạt được mục tiêu và thành công
trong cuộc sống.
TÀI LIÊU THAM KHẢỌ
1. C.Mác và Ph.Ăngghen: Toàn tâp  (1995), Nhà xuất bản Chính trị quốc gia
Sự thât, Hà N i. 
2. Giáo trình Triết học Mác – Lênin (dành cho bâc đại học hệ không chuyên
lý  luân chính trị), Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thậ t, Hà Nộ i,
2021.  3. Luât sư Nguyễn Văn Dương, Mối quan hệ biệ n chứng giữa vậ
t chất và ý  thức theo Triết học, luatduonggia.vn, 16/07/2022.
4. Ý thức và vai trò của ý thức trong đời sống xã hôi, tailieu.tv.

Preview text:

lOMoAR cPSD| 44919514
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
KHOA DU LỊCH VÀ KHÁCH SẠN
BỘ MÔN TRIẾT HỌC MÁC – LÊNIN
..............................0O0......................... BÀI TẬP LỚN
Đề bài: Em hãy trình bày suy nghĩ của mình về câu tục ngữ:
“ Cần cù bù thông minh ’’
Họ và tên sinh viên: Nguyễn Thị Yến Nhi
Mã sinh viên: 11236756
Chuyên ngành: Quản trị khách sạn
Lớp học phần : LLNL1105(223)_08
Hệ: Chính quy
Giảng viên hướng dẫn:
Hà Nội, tháng 6 năm 2024 lOMoAR cPSD| 44919514 MỤC LỤC
Phần mở đầu.......................................................................................................................................................2
Phần nôi dung ̣ ....................................................................................................................................................3 I. Cơ sở lý
luận..................................................................................................................................................3
1.Quan điểm của chủ nghĩa duy tâm và chủ nghĩa duy vật siêu hình................................3
2.Quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng.............................................................................4
II. Ý nghĩa của câu tục ngữ “cần cù bù thông minh”.........................................................6 Phần kết luâṇ
......................................................................................................................................................9
Tài liêu tham khảọ
............................................................................................................................. ..........10 lOMoAR cPSD| 44919514 LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên, em xin chân thành cảm ơn Trường Đại học Kinh tế Quốc dân và Khoa
Du lịch & Khách sạn đã tạo điều kiện thuận lợi cho em học tập và thực hiện đề tài tiểu luận này!
Em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến giáo viên bộ môn triết học Mác Lê Nincô .......đã
ân cần chỉ bảo, hướng dẫn em trong suốt thời gian học tập cũng như thực hiện đề tài
này. Những kiến thức quý báu mà thầy truyền tải đã góp phần rất lớn vào bài tiểu luận này!
Em xin gửi lời cảm ơn đến những anh, chị, các bạn, những cá nhân đã luôn quan
tâm, giúp đỡ, cổ vũ tinh thần và tạo động lực để em hoàn thiện bài tiểu luận này!
Bài tiểu luận đã giúp em rất nhiều trong việc nâng cao khả năng diễn giải và phát
triển tư duy. Dù vậy, do đây là bài luận đầu tay nên khó tránh khỏi những thiếu sót
không đáng có. Em rất mong có thể nhận được sự thông cảm, góp ý và chỉ bảo từ cô!
Một lần nữa, em xin chân thành cảm ơn tất cả mọi người. Em xin kính chúc cô an hòa và hạnh phúc!
Hà Nội, tháng 6 năm 2024 Sinh viên thực hiện
Nguyễn Thị Yến Nhi lOMoAR cPSD| 44919514 LỜI MỞ ĐẦU
Câu tục ngữ "Cần cù bù thông minh" đã từ lâu trở thành một phần quan trọng
trong kho tàng văn hóa và triết lý sống của người Việt Nam. Nó không chỉ đơn
thuần là một lời khuyên, mà còn là sự đúc kết kinh nghiệm từ hàng ngàn năm của
cha ông ta. Câu nói này khẳng định rằng sự chăm chỉ, nỗ lực và kiên trì có thể bù
đắp cho những hạn chế về trí tuệ bẩm sinh, và đôi khi còn vượt trội hơn cả sự
thông minh tự nhiên. Trong triết học, quan hệ giữa lao động và trí tuệ là một chủ đề
được bàn luận sâu rộng. Khổng Tử từng nói: "Người không có học vấn thì không
biết làm gì", nhấn mạnh tầm quan trọng của học hỏi và nỗ lực không ngừng. Các
triết gia phương Tây như Aristotle cũng đề cập đến việc kinh nghiệm và sự thực
hành liên tục có thể dẫn đến sự thông thái và thành công.Thực tiễn cũng chứng
minh rằng nhiều người đã đạt được những thành tựu lớn lao nhờ vào sự cần cù của
mình. Những tấm gương như Thomas Edison, người đã thử nghiệm hàng nghìn lần
trước khi phát minh ra bóng đèn điện, hay vận động viên Michael Jordan, người đã
dành hàng nghìn giờ luyện tập để trở thành một trong những cầu thủ bóng rổ vĩ đại
nhất mọi thời đại, đều minh chứng cho sức mạnh của sự cần cù. Trong thời đại
công nghệ 4.0 ngày nay, khi trí tuệ nhân tạo và tự động hóa đang phát triển mạnh
mẽ, câu hỏi về giá trị của cần cù và thông minh càng trở nên phức tạp. Liệu rằng
trong một thế giới mà máy móc có thể thay thế nhiều công việc của con người, sự
cần cù có còn giữ được giá trị như trước?
Như vậy triết lý "Cần cù bù thông minh" vẫn mang lại những bài học quý giá về
giá trị của nỗ lực và kiên trì trong cuộc sống. Nó nhắc nhở chúng ta rằng, dù trong
bất kỳ hoàn cảnh nào, sự chăm chỉ và tinh thần không ngừng học hỏi vẫn luôn là
những yếu tố then chốt dẫn đến thành công và sự hoàn thiện bản thân. Vì thế tôi
quyết định chọn đề tài: “Trình bày suy nghĩ của bản thân về câu tục ngữ cần cù
bù thông minh”
để nghiên cứu. Khi tiến hành bài tiểu luận này, mong muốn của
tôi là đào sâu và phân tích kỹ lưỡng triết lý "Cần cù bù thông minh" từ nhiều góc
độ khác nhau, cả về lý thuyết và thực tiễn. Qua đó, tôi hy vọng có thể cung cấp một
cái nhìn toàn diện về vai trò của sự cần cù và trí tuệ trong cuộc sống hiện đại. Đồng
thời, tôi cũng muốn khám phá xem liệu triết lý này có thể thích ứng và giữ được
giá trị của nó trong bối cảnh thay đổi nhanh chóng của xã hội ngày nay. Những kết
luận rút ra từ nghiên cứu này không chỉ góp phần làm sáng tỏ một vấn đề triết học
quan trọng mà còn có thể mang lại những bài học hữu ích cho chính bản thân tôi và
những người đọc bài tiểu luận này. NỘI DUNG
I. Cơ sở lý luận: 2 lOMoAR cPSD| 44919514
* Mối quan hệ giữa vật chất và ý thức
Mối quan hệ vật chất và ý thức là "Vấn đề cơ bản của mọi triết học, đặc biệt là
của triết học hiện đại". Tuỳ theo lập trường thế giới quan khác nhau, khi giải quyết
mối quan hệ giữa vật chất và ý thức mà hình thành hai đường lối cơ bản trong triết
học là chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy tâm. Khẳng định nguyên tắc tính đảng
trong triết học,V.I.Lênin đã viết: “Triết học hiện đại cũng có tính đảng như triết học
hai nghìn năm về trước. Những đảng phái đang đấu tranh với nhau, về thực chất, -
mặc dù thực chất đó bị che giấu bằng những nhãn hiệu mới của thủ đoạn lang băm
hoặc tính phi đảng ngu xuẩn - là chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy tâm”.
1. Quan điểm của chủ nghĩa duy tâm và chủ nghĩa duy vật siêu hình
Trong lịch sử triết học, khi lý giải mối quan hệ vật chất - ý thức, các nhà triết học
đã phạm nhiều sai lầm chủ quan, phiến diện do không hiểu được bản chất thực sự
của vật chất và ý thức. Khi nghiên cứu các tư tương triết học trong lịch sử, trong
"Luận cương về L. Phoiơbắc", C. Mác đã chỉ rõ hạn chế của cả chủ nghĩa duy vật
trực quan và chủ nghĩa duy tâm: "Sự vật, hiện thực cái có thể cảm giác được, chỉ
được nhận thức dưới hình thức khách thể, hay hình thức trực quan, chứ không
được nhận thức là hoạt động cảm giác của con người, là thực tiễn - không được
nhận thức về mặt chủ quan... Vì vậy, mặt năng động được chủ nghĩa duy tâm phát
triển một cách trưu tượng, vì chủ nghĩa duy tâm dĩ nhiên là không hiểu hoạt động
hiện thực, cảm giác được".
Đối với chủ nghĩa duy tâm, ý thức, tinh thần vốn có của con người đã bị trưu tượng
hoá, tách khỏi con người hiện thực thành một lực lượng thần bí, tiên thiên. Họ coi
ý thức là tồn tại duy nhất, tuyệt đối, là tính thứ nhất tư đó sinh ra tất cả, còn thế
giới vật chất chỉ là bản sao, biểu hiện khác của ý thức tinh thần, là tính thứ hai, do
ý thức tinh thần sinh ra. Trên thực tế, chủ nghĩa duy tâm là cơ sơ lý luận của tôn
giáo, chủ nghĩa ngu dân. Mọi con đường mà chủ nghĩa duy tâm mơ ra đều dẫn con
người đến với thần học, với "đường sáng thế". Trong thực tiễn, người duy tâm phủ
nhận tính khách quan, cường điệu vai trò nhân tố chủ quan, duy ý chí, hành động
bất chấp điều kiện, quy luật khách quan.Chủ nghĩa duy vật siêu hình, tuyệt đối hoá
yếu tố vật chất, chỉ nhấn mạnh một chiều vai trò của vật chất sinh ra ý thức, quyết
định ý thức, phủ nhận tính độc lập tương đối của ý thức, không thấy được tính
năng động, sáng tạo, vai trò to lớn của ý thức trong hoạt động thực tiễn cải tạo hiện
thực khách quan. Do vậy, họ đã phạm nhiều sai lầm có tính nguyên tắc
bơi thái độ "khách quan chủ nghĩa", thụ động, ỷ lại, trông chờ không đem lại
hiệu quả trong hoạt động thực tiễn. lOMoAR cPSD| 44919514
2. Quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng
Kiên trì đường lối duy vật, nắm vững phép biện chứng, luôn theo sát và kịp thời
khái quát những thành tựu mới nhất của khoa học tự nhiên, các nhà kinh điển của
chủ nghĩa Mác - Lênin đã khắc phục được những sai lầm, hạn chế của các quan
niệm duy tâm, siêu hình và nêu lên những quan điểm khoa học, khái quát đúng đắn
về mặt triết học hai lĩnh vực lớn nhất của thế giới là vật chất, ý thức và mối quan
hệ giữa chúng. Theo quan điểm triết học Mác - Lênin, vật chất và ý thức có mối
quan hệ biện chứng, trong đó vật chất quyết định ý thức, còn ý thức tác động tích
cực trở lại vật chất.
* Vật chất quyêt định ý thức.
Vai trò quyết định của vật chất đối với ý thức được thể hiện trên mấy khía cạnh sau: -
Thứ nhất, vật chất quyết định nguồn gốc của ý thức.Vật chất “sinh” ra ý
thức, vì ý thức xuất hiện gắn liền với sự xuất hiện của con người cách đây tư 3 đến
7 triệu năm, mà con người là kết quả của một quá trình phát triển, tiến hóa lâu dài,
phức tạp của giới tự nhiên, của thế giới vật chất. Con người do giới tự nhiên, vật
chất sinh ra, cho nên lẽ tất nhiên, ý thức - một thuộc tính của bộ phận con người -
cũng do giới tự nhiên, vật chất sinh ra. Các thành tựu của khoa học tự nhiên hiện
đại đã chứng minh được rằng, giới tự nhiên có trước con người, vật chất là cái có
trước, còn ý thức là cái có sau; vật chất là tính thứ nhất, còn ý thức là tính thứ hai.
Vật chất tồn tại khách quan, độc lập với ý thức và là nguồn gốc sinh ra ý thức. Bộ
óc người là một dạng vật chất có tổ chức cao nhất, là cơ quan phản ánh để hình
thành ý thức. Ý thức tồn tại phụ thuộc vào hoạt động thần kinh của bộ não trong
quá trìnhphản ánh hiện thực khách quan. Sự vận động của thế giới vật chất là yếu
tố quyết định sự ra đời của cái vật chất có tư duy là bộ óc người. -
Thứ hai, vật chất quyết định nội dung của ý thức.Ý thức dưới bất kỳ hình
thức nào, suy cho cùng, đều là phản ánh hiện thực khách quan. Ý thức mà trong
nội dung của nó chẳng qua là kết quả của sự phản ánh hiện thực khách quan vào
trong đầu óc con người.Hay nói cách khác, có thế giới hiện thực vận động, phát
triển theo nhữngquy luật khách quan của nó, được phản ánh vào ý thức mới có nội
dung của ý thức.Thế giới khách quan, mà trước hết và chủ yếu là hoạt động thực
tiễn có tính xã hội - lịch sử của loài người là yếu tố quyết định nội dung mà ý thức
phản ảnh. "Ý thức không bao giờ có thể là cái gì khác hơn là sự tồn tại được ý
thức". Ý thức chỉ là hình ảnh của thế giới khách quan. Sự phát triển của hoạt động
thực tiễn cả về bề rộng và chiều sâu là động lực mạnh mẽ nhất quyết định tính
phong phú và độ sâu sắc của nội dung của tư duy, ý thức con người qua các thế hệ,
qua các thời đại tư mông muội tới văn minh, hiện đại. -
Thứ ba, vật chất quyết định bản chất của ý thức. Phản ánh và sáng tạo là hai
thuộc tính không tách rời trong bản chất của ý thức. Nhưng sự phản ánh của con 4 lOMoAR cPSD| 44919514
người không phải là "soi gương","chụp ảnh" hoặc là "phản ánh tâm lý" như con vật
mà là phản ánh tích cực, tự giác, sáng tạo thông qua thực tiễn. Khác với chủ nghĩa
duy vật cũ, xem xét thế giới vật chất như là những sự vật, hiện tượng cảm tính, chủ
nghĩa duy vật biện chứng xem xét thế giới vật chất là thế giới của con người hoạt
động thực tiễn. Chính thực tiễn là hoạt động vật chất có tính cải biến thế giới của
con người - là cơ sở để hình thành, phát triển ý thức, trong đó ý thức của con người
vừa phản ánh, vừa sáng tạo, phản ánh để sáng tạo và sáng tạo trong phản ánh. -
Thứ tự xã hội càng phát triển thì vai trò của ý thức càng to lớn, nhất là trong thời
đại ngày nay, thời đại thông tin kinh tế tri thức, thời đại của cuộc cách mạng khoa
học và công nghệ hiện đại, khi mà tri thức khoa học đã trở thành lực lượng sản
xuất trực tiếp Trong bối cảnh toàn cầu hóa, vai trò của tri thức khoa học, của tư
tưởng chính trị, tư tưởng nhân văn là hết sức quan trọng.
Tính năng động, sáng tạo của ý thức mặc dù rất to lớn, nhưng nói không thể vượt
quá tính quy định của những tiền đề vật chất đã xác định, phải dựa vào các điều
kiện khách quan và năng lực chủ quan của các chủ thể hoạt động. Nếu quên điều
đó chúng ta sẽ lại rơi vào vũng bùn của chủ nghĩa chủ quan, duy tâm, duy ý chí,
phiêu lưu và tất nhiên không tránh khỏi thất bại trong hoạt động thực tiễn.
* Ý nghĩa phương pháp luận
Từ mối quan hệ giữa vật chất và ý thức trong triết học Mác - Lênin, rút ra nguyên
tắc phương pháp luận là tôn trọng tính khách quan kêt hợp phát huy tính năng động
chủ quan. Trong nhận thức và hoạt động thực tiễn, mọi chủ trương, đường lối, kế
hoạch, mục tiêu, chúng ta đều phải xuất phát từ thực tế khách quan, tư những điều
kiện, tiền đề vật chất hiện có. Phải tôn trọng và hành động theo quy luật khách
quan, nếu không làm như vậy, chúng ta sẽ phải gánh chịu những hậu quả tai hại
khôn lường.Nhận thức sự vật hiện tượng phải chân thực, đúng đắn, tránh tô hồng
hoặc bôi đen đối tượng, không được gán cho đối tượng cái mà nó không có.
Văn kiện Đại hội XII chủ trương phải nhìn thẳng vào sự thật, phản ánh đúng sự
thật, đánh giá đúng sự thật, nói rõ sự thật. Nhận thức, cải tạo sự vật hiện tượng,
nhìn chung, phải xuất tư chính bản thân sự vật hiện tượng đó với những thuộc tính,
mối liên hệ bên trong vốn có của nó. Cần phải tránh chủ nghĩa chủ quan, bệnh chủ
quan duy ý chí, chủ nghĩa duy vật tầm thường, chủ nghĩa thực dụng, chủ nghĩa
khách quan. Phải phát huy tính năng động sáng tạo của ý thức, phát huy vai trò
nhân tố con người, chống tư tưởng, thái độ thụ động, ỷ lại, ngồi chờ, bảo thủ, trì
trệ, thiếu tính sáng tạo, phải coi trọng vai trò của ý thức, coi trọng công tác tư
tưởng và giáo dục tư tưởng, coi trọng giáo dục lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin và tư
tương Hồ Chí Minh. Đồng thời, phải giáo dục và nâng cao trình độ tri thức khoa
học, củng cố, bồi dưỡng nhiệt tình, ý chí cách mạng cho cán bộ, đảng viên và nhân
dân nói chung, nhất là trong điều kiện nền văn minh trí tuệ, kinh tế tri thức, toàn lOMoAR cPSD| 44919514
cầu hoá hiện nay; coi trọng việc giữ gìn, rèn luyện phẩm chất đạo đức cho cán bộ,
đảng viên, bảo đảm sự thống nhất giữa nhiệt tình cách mạng và tri thức khoa học.
Để thực hiện nguyên tắc tôn trọng tính khách quan kết hợp phát huy tính năng
động chủ quan, còn phải nhận thức đúng đắn các quan hệ lợi ích, bài viết kết hợp
hài hòa lợi ích cá nhân, lợi ích tập thể, lợi ích xã hội phải có động cơ trong sáng,
thái độ thật sự khách quan, khoa học, không vụ lời trong nhận thức và hành động của mình.
III. Ý nghĩa của câu tục ngữ “cần cù bù thông minh”
Có lẽ chúng ta không còn xa lạ với câu chuyện ngụ ngôn nổi tiếng về Rùa và Thỏ.
Qua truyện, chúng ta học được một bài học quý giá về sự cần cù và chăm chỉ, một
cách tiếp cận làm việc hiệu quả hơn sự nhanh nhẹn và chủ quan. Trong thực tế, không
phải ai cũng được thiên phú với sự thông minh. Một số người có thể không sở hữu
trí tuệ xuất sắc, nhưng nhờ sự cần cù, họ vẫn đạt được thành công. Câu nói "Cần cù
bù thông minh" mang ý nghĩa sâu sắc. Cần cù không chỉ là việc làm mỗi ngày mà
còn là tinh thần kiên nhẫn và chịu khó trong công việc. Người cần cù không ngần
ngại gặp khó khăn và dành thời gian để hoàn thành mọi công việc. Họ tìm hiểu sâu
rộng về vấn đề, đánh giá mọi khía cạnh của nó. Ngược lại, thông minh thường liên
quan đến sự nhanh nhạy và hiểu biết ngay lập tức.
"Cần cù bù thông minh" cho thấy rằng người cần cù, chăm chỉ, và siêng năng có thể
vượt qua những người thông minh mà thiếu sự nỗ lực. Cuộc sống đòi hỏi sự kiên
nhẫn và sự cố gắng liên tục, và những người có tinh thần cần cù sẽ dễ dàng thích nghi hơn.
Trong thế giới này, không ít những người nổi tiếng đã phải đối mặt với đánh đổi về
sự thông minh. Một ví dụ điển hình là Anbe Anhxtanh, người không biết nói cho đến
khi 4 tuổi và không biết đọc đến khi 7 tuổi. Ông bị đánh giá thấp và đuổi khỏi trường
đại học, nhưng nhờ nỗ lực không ngừng, ông trở thành một nhà vật lí nổi tiếng.
Tuy nhiên, "Cần cù bù thông minh" không có nghĩa là mọi người đều có thể cần cù.
Điều này đòi hỏi sự kết hợp của bản thân và sự bền bỉ, kiên trì, và say mê trong công
việc. Một số người có thể cố gắng, nhưng vẫn gặp khó khăn vì lười biếng hoặc cố
gắng không đúng cách. Quan trọng là khi đối mặt với thất bại, chúng ta có đủ nghị
lực để đứng dậy hay không.
Cuộc sống không ngừng thay đổi, và sự cần cù trở thành một đức tính không thể
thiếu. Đó không chỉ là việc làm miệt mài mà còn là việc liên tục vươn lên, cải thiện
bản thân, không chấp nhận sự tự mãn. "Cần cù bù thông minh" không chỉ là một
tuyên ngôn, mà là một triết lý sống, khẳng định rằng sự nỗ lực và kiên nhẫn có thể
vượt qua mọi thách thức, bù đắp cho những hạn chế về thông minh.
Lí do quan điểm này được đưa ra là vì "Cần cù bù siêng năng" là một câu tục ngữ
phổ biến thường được sử dụng để khuyến khích và động viên mọi người phải làm
việc chăm chỉ và không ngừng cố gắng để đạt được mục tiêu của mình. Tính chất 6 lOMoAR cPSD| 44919514
của câu tục ngữ này là kết hợp giữa hai khía cạnh quan trọng của cuộc sống: vật chất và ý thức.
Vật Chất: Cần Cù
Theo triết lý duy vật, vật chất là thực tại tồn tại độc lập với ý thức hay tư duy của
con người. Khái niệm vật chất thường được định nghĩa như một thực thể cụ thể, vật
lý, có khả năng tồn tại và tác động trong không gian và thời gian. Vật chất thường
được xem là có tính chất hình thái và tồn tại một cách khách quan, tức là nó không
phụ thuộc vào quan điểm hay cảm nhận của bất kỳ thực thể nào khác, vật chất thường
được xem là nền tảng của mọi hiện tượng và sự kiện, và mọi sự kiện đều có thể giải
thích và hiểu được thông qua quan hệ giữa các thực thể vật chất, vật chất, như thời
gian, công sức và các nguồn lực khác, cung cấp nền tảng cho sự phát triển của ý
thức. Sự cần cù và siêng năng trong công việc, học tập và rèn luyện là những yếu tố
quyết định đến thành công và tiến bộ của mỗi cá nhân. Để đạt được mục tiêu, không
thể thiếu đi sự đầu tư và nỗ lực vật chất này. Điều này đặc biệt quan trọng trong
triết lý duy vật Marx, nơi vật chất được xem là nền tảng của mọi quan hệ xã hội và
kinh tế.a yếu tố quyết định trong quá trình phát triển của con người và xã hội. Trong
trường hợp của câu tục ngữ "Cần cù bù siêng năng", vật chất đề cập đến các nguồn
lực vật chất như thời gian, lao động, và tài nguyên mà con người cần phải đầu tư để đạt được mục tiêu.
Thời Gian và Lao Động: Sự cần cù đòi hỏi sự đầu tư của thời gian và lao động vào
việc làm, học tập, và phát triển bản thân. Đây là yếu tố vật chất quyết định thành
công và phát triển của mỗi cá nhân.
Công Sức và Nỗ Lực: Cần cù cũng bao gồm sự cống hiến và nỗ lực đối với công
việc hoặc mục tiêu mà người đó muốn đạt được. Đây là khía cạnh vật chất của sự
phát triển, mà không có nó, không thể có sự thành công.
Ý Thức: Bù Siêng Năng
Trong triết lý duy vật, ý thức được định nghĩa là khả năng của con người nhận thức,
suy nghĩ và có ý chí. Đây là khía cạnh tinh thần của sự tồn tại, bao gồm các hoạt
động như nhận thức, ý nghĩ, cảm xúc, ý chí và ý định. Ý thức bao gồm khả năng của
con người nhận biết và hiểu biết về thế giới xung quanh thông qua các giác quan và
quá trình tư duy. Nó là sự kết hợp phức tạp giữa khả năng nhận thức thông qua
các giác quan và khả năng xử lý thông tin bằng tư duy,ý thức cũng đóng vai trò quan
trọng trong việc tạo ra động lực và sự hứng khởi. Sự kiên nhẫn, quyết tâm và niềm
tin vào khả năng của bản thân là những yếu tố tinh thần quan trọng giúp con người
vượt qua khó khăn và thách thức. Ý thức không chỉ đơn thuần là khả năng nhận thức
và suy nghĩ, mà còn là sức mạnh tinh thần, động lực và ý chí của con người. Điều
này cho phép con người tạo ra ý nghĩ, ý kiến và quan điểm về thế giới, cũng như tạo
ra mục tiêu, ý định và quyết định để hành động. lOMoAR cPSD| 44919514
Cảm xúc cũng là một phần quan trọng của ý thức, bao gồm sự vui vẻ, buồn bã, sợ
hãi, yêu thương và nỗi giận dữ. Những cảm xúc này không chỉ ảnh hưởng đến tâm
trạng và hành vi của con người, mà còn đóng vai trò quan trọng trong quá trình ra
quyết định và hình thành ý chí.
Tuy nhiên, trong một số học thuyết triết học, ý thức có thể được coi là sự tồn tại cơ
bản và quan trọng nhất, vượt trội hơn cả thế giới vật chất, phản ánh hoặc phụ thuộc
vào thế giới vật chất, tức là nó phụ thuộc vào hoạt động của não bộ và các giác quan..
Ý thức bao gồm tư duy, quan điểm, và ý chí, tác động đến cách con người hành động
và phản ứng với thế giới xung quanh.
Tư Duy Tích Cực và Ý Chí: Ý thức tích cực và ý chí mạnh mẽ là yếu tố quyết định
trong việc xác định mục tiêu và hướng đi của mỗi cá nhân. Sự quyết tâm và niềm tin
vào khả năng của bản thân làm nên sự bù siêng năng. Ý thức đóng vai trò quan trọng
trong việc tạo ra động lực và sự hứng khởi để vượt qua khó khăn và tiếp tục phát
triển. Đó là tác nhân tinh thần đằng sau sự siêng năng và nỗ lực.
Kết hợp Vật Chất và Ý Thức
Theo triết lý duy vật, sự phát triển của mỗi cá nhân không thể chỉ dựa vào vật chất
mà còn phụ thuộc vào ý thức. Tuy nhiên, ý thức không thể tồn tại mà không có cơ
sở vật chất. Do đó, "cần cù bù siêng năng" không chỉ là việc kết hợp giữa sự chăm
chỉ (vật chất) mà còn là việc kết hợp giữa tinh thần quyết tâm và ý chí mạnh mẽ (ý thức).
Theo triết lý duy vật, sự phát triển của mỗi cá nhân không thể chỉ dựa vào vật chất
mà còn phụ thuộc vào ý thức. Ý thức ở đây không chỉ đơn thuần là khả năng nhận
thức và suy nghĩ, mà còn là sức mạnh tinh thần, động lực và ý chí của con người.
Tuy nhiên, ý thức không thể tồn tại mà không có cơ sở vật chất. Cơ sở vật chất,
bao gồm thời gian, công sức và các nguồn lực vật chất khác, là điều kiện tiên quyết
cho sự phát triển của ý thức. Không có sự chăm chỉ và nỗ lực vật chất, ý thức
không thể phát triển và trở nên mạnh mẽ.Thí dụ, việc học tập và rèn luyện kỹ năng
đòi hỏi sự đầu tư thời gian và công sức, là cơ sở để ý thức của con người được
nâng cao và phát triển. Tuy nhiên, chỉ có vật chất mà thiếu ý thức sẽ trở nên vô
nghĩa và thiếu ý nghĩa. Sự chăm chỉ và nỗ lực vật chất cần phải được hỗ trợ bởi
tinh thần quyết tâm và ý chí mạnh mẽ từ ý thức. Ý thức đóng vai trò quan trọng
trong việc tạo ra động lực và sự hứng khởi, giúp con người vượt qua khó khăn và
thách thức trên con đường phát triển. Do đó, "cần cù bù siêng năng" không chỉ là
việc kết hợp giữa sự chăm chỉ (vật chất) mà còn là việc kết hợp giữa tinh thần
quyết tâm và ý chí mạnh mẽ (ý thức). Sự đan xen giữa vật chất và ý thức là chìa
khóa để mỗi cá nhân đạt được thành công và phát triển toàn diện trong cuộc sống. KẾT LUẬN Như vây, bài tiểu luậ
n của em đã đi đến phần kết. Qua bài tiểu luậ n này,
em muốn ̣ thể hiên rõ quan điểṃ
"Cần cù bù siêng năng", ta thấy sự kết hợp
giữa vật chất và ý thức là chìa khóa để đạt được thành công và phát triển toàn diện.
Vật chất, bao gồm thời gian, công sức và các nguồn lực khác, cung cấp nền tảng 8 lOMoAR cPSD| 44919514
cho sự phát triển của ý thức. Sự cần cù và siêng năng trong công việc, học tập và
rèn luyện là những yếu tố quyết định đến thành công và tiến bộ của mỗi cá nhân.
Tuy nhiên, ý thức cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra động lực và sự
hứng khởi. Sự kiên nhẫn, quyết tâm và niềm tin vào khả năng của bản thân là
những yếu tố tinh thần quan trọng giúp con người vượt qua khó khăn và thách thức.
Do đó, có thể kết luận rằng câu tục ngữ "Cần cù bù siêng năng" không chỉ là việc
kêu gọi sự chăm chỉ và nỗ lực vật chất, mà còn là việc khẳng định tầm quan trọng
của ý thức trong quá trình phát triển cá nhân và xã hội. Sự kết hợp hài hòa giữa vật
chất và ý thức là điểm mấu chốt để mỗi người đạt được mục tiêu và thành công trong cuộc sống.
TÀI LIÊU THAM KHẢỌ
1. C.Mác và Ph.Ăngghen: Toàn tâp ̣ (1995), Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thât, Hà Nộ i. ̣
2. Giáo trình Triết học Mác – Lênin (dành cho bâc đại học hệ không chuyên
lý ̣ luân chính trị), Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thậ t, Hà Nộ i,
2021. ̣ 3. Luât sư Nguyễn Văn Dương, Mối quan hệ biệ n chứng giữa vậ
t chất và ý ̣ thức theo Triết học, luatduonggia.vn, 16/07/2022.
4. Ý thức và vai trò của ý thức trong đời sống xã hôi, tailieu.tv.̣