Giải Hóa 10 Cánh diều Bài 11: Liên kết ion
A. Câu hỏi thảo luận
Câu 1 trang 53 Hóa 10 Cánh diều
Phát biểu nào sau đây là đúng?
a) Liên kết ion chỉ có trong đơn chất.
b) Liên kết ion chỉ có trong hợp chất.
c) Liên kết ion có trong cả đơn chất và hợp chất.
Hướng dẫn trả lời câu hỏi
Phát biểu đúng là b) Liên kết ion chỉ có trong hợp chất.
Vì liên kết ion được hình thành bởi lực hút tĩnh điện giữa các ion mang điện tích trái dấu.
Chỉ trong hợp chất mới có các ion mang điện tích trái dấu.
Câu 2 trang 54 Hóa 10 Cánh diều
Viết hai giai đoạn của sự hình thành CaO từ các nguyên tử tương ứng (kèm theo cấu hình electron).
Hướng dẫn trả lời câu hỏi
Giai đoạn 1: Hình thành ion Ca2+ và O2- Ca → Ca2+ + 2e
Cấu hình electron của Ca2+: 1s22s22p63s23p6 O + 2e → O2-
Cấu hình electron của O2-: 1s22s22p6
Giai đoạn 2: Các ion trái dấu kết hợp với nhau theo tỉ lệ sao cho tổng điện tích của các ion
trong hợp chất phải bằng không. Ca2+ + O2- → CaO
B. Câu hỏi luyện tập
Luyện tập 1 trang 54 Hóa 10 Cánh diều
Hãy nêu một số hợp chất ion:
a) Tạo nên bởi các ion đơn nguyên tử.
b) Tạo nên bởi ion đơn nguyên tử và ion đa nguyên tử.
c) Tạo nên bởi các ion đa nguyên tử.
Hướng dẫn giải bài tập
a) Hợp chất ion tạo nên bởi ion đơn nguyên tử: KCl, NaF, BaO …. K+ + Cl- → KCl Na+ + F- → NaF Ba2+ + O2- → BaO
b) Hợp chất ion tạo nên bởi ion đơn nguyên tử và ion đa nguyên tử: KNO3; CaSO4; NH4Cl … K+ + NO3- → KNO3 Ca 2- 2+ + SO4 → CaSO4 NH + 4 + Cl- → NH4Cl
c) Hợp chất ion tạo nên bởi các ion đa nguyên tử: (NH4)2SO4; NH4NO3 … 2NH 2- 4+ + SO4 → (NH4)2SO4 NH4+ + NO3- → NH4NO3
Luyện tập 2 trang 54 Hóa 10 Cánh diều
Cho các ion: Li+, Ca2+, Al3+, F-, O2-, PO 3-
4 . Hãy viết công thức tất cả các hợp chất ion (tạo
nên từ một loại cation và một loại anion) có thể được tạo thành từ các ion đã cho. Biết rằng
tổng điện tích của các ion trong hợp chất bằng 0.
Hướng dẫn giải bài tập
Công thức các hợp chất ion có thể tạo thành là: LiF, Li2O, Li3PO4, CaF2, CaO, Ca3(PO4)2, AlF3, Al2O3, AlPO4. Li+ + F- → LiF 2Li+ + O2- → Li2O 3Li+ + PO43- → Li3PO4 Ca2+ + 2F- → CaF2 Ca2+ + O2- → CaO 3Ca2+ + 2PO 3- 4 → Ca3(PO4)2 Al3+ + 3F- → AlF3 2Al3+ + 3O2- → Al2O3 Al3+ + PO 3- 4 → AlPO4
Luyện tập 3 trang 54 Hóa 10 Cánh diều
Cho các chất sau: SiO2 là thành phần chính của thạch anh, CaCO3 là thành phần của đá vôi.
Hãy cho biết chất nào được tạo nên bởi liên kết ion? Giải thích.
Hướng dẫn giải bài tập
CaCO3 được tạo nên bởi liên kết ion. Giải thích: Ca2+ + CO 2- 3 → CaCO3
SiO2 được tạo nên từ hai nguyên tố phi kim, liên kết trong phân tử SiO2 là liên kết cộng hóa trị.
C. Bài tập trang 52 Hóa 10 Cánh diều
Bài 1 trang 56 Hóa 10 Cánh diều
Những phát biểu nào sau đây là đúng?
Hợp chất tạo nên bởi ion Al3+ và O2- là hợp chất (a) cộng hóa trị. (b) ion. (c) có công thức Al2O3 (d) có công thức Al3O2
Hướng dẫn giải bài tập Đáp án đúng là: (b) ion; (c) có công thức Al2O3.
Hai ion Al3+ và O2- trái dấu hút nhau bằng lực hút tĩnh điện tạo hợp chất Al2O3 2Al3+ + 3O2- → Al2O3
⇒ Hợp chất tạo nên bởi ion Al3+ và O2- là hợp chất ion.
Bài 2 trang 56 Hóa 10 Cánh diều
Những tính chất nào sau đây là tính chất điển hình của hợp chất ion?
(a) Tồn tại ở thể khí trong điều kiện thường.
(b) Có nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi cao.
(c) Thường tồn tại ở thể rắn trong điều kiện thường.
(d) Có nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi thấp.
Hướng dẫn giải bài tập
Những tính chất là tính chất điển hình của hợp chất ion:
(b) Có nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi cao.
(c) Thường tồn tại ở thể rắn trong điều kiện thường.
Bài 3* trang 56 Hóa 10 Cánh diều
a) Giải thích vì sao bán kính nguyên tử Na, Mg lớn hơn bán kính của các ion kim loại tương ứng.
b) Vì sao cả Na2O và MgO đều là chất rắn ở điều kiện thường?
c) Vì sao nhiệt độ nóng chảy của MgO (2852oC) cao hơn rất nhiều so với Na2O (1132oC)?
Hướng dẫn giải bài tập
a) Nguyên tử kim loại có 1, 2, 3 electron lớp ngoài cùng, có xu hướng nhường 1, 2, 3
electron này để đạt cấu hình bền vững giống như khí hiếm. Khi nhường electron các ion kim
loại mất đi một lớp electron ngoài cùng. Do đó bán kính ion kim loại nhỏ hơn bán kính
nguyên tử kim loại tương ứng.
⇒ Xét cụ thể với Na và Mg ta có bán kính nguyên tử Na, Mg lớn hơn bán kính của các ion kim loại tương ứng.
b) Na2O; MgO là các hợp chất ion do đó chúng đều là chất rắn ở nhiệt độ thường. c) Ta có:
+ Bán kính ion Na+ > bán kính ion Mg2+
+ Điện tích ion Mg2+ > điện tích ion Na+
Vậy nhiệt độ nóng chảy của MgO (2852oC) cao hơn rất nhiều so với Na2O (1132oC) do năng
lượng phân li tỉ lệ thuận với điện tích ion và tỉ lệ nghịch với bán kính ion.
..........................................