Giải Lịch sử 7 Bài 16: Công cuộc xây dựng đất nước thời Trần (1226 - 1400) | Cánh diều

Giải bài tập SGK Lịch sử 7 Cánh diều trang 57→59 giúp các em học sinh lớp 7 xem gợi ý giải các câu hỏi Bài 16 Công cuộc xây dựng đất nước thời Trần (1226 - 1400) thuộc chương 5: Việt Nam từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XV.

Công cuc xây dựng đất nước thi Trn (1226 - 1400)
Tr li câu hi ni dung bài hc Lch s 7 Bài 16
1. S thành lp ca nhà Trn
Câu hi mc 1
Đọc thông tin và quan sát hình 16.1, hãy mô t s hình thành ca nhà Trn và
nêu vai trò ca Trn Th Độ đối vi s thành lp ca nhà Trn.
Gi ý đáp án
* S thành lp Nhà Trn:
- T cui thế k XII, nhà Lý suy yếu, tình hình đất nưc ri ren. Nhng công
vic ln trong triều đình đều do h Trn quyết định.
- Năm 1224, vua Lý Huệ Tông lp Chiêu Thánh công chúa làm Hoàng Thái T
ri truyn ngôi, hiu là Lý Chiêu Hoàng.
- Năm 1226, Trần Th Độ dàn xếp để Chiêu Hoàng nhường ngôi cho Trn
Cnh
Nhà Trn thành lp.
* Vai trò ca Trn Th Độ:
- Dàn xếp để vua Lý Chiêu Hoàng nhưng ngôi cho Trn Cnh.
- Những năm đầu mi thành lp, các vic ln trong triu nhà Trần đều do Trn
Th Độ điều hành, dp lon và ổn định tình hình đất nưc.
2. Tình hình chính tr
Câu hi mc 2
Đọc thông tin và tư liu hãy trình bày nhng nét chính v tình hình chính tr
ca Đi Việt dưới thi Trn.
Gi ý đáp án
Nhng nét chính vnh hình chính tr của Đại Vit dưi thi Trn:
- Chế độ: quân ch trung ương tập quyn.
- Ba cp: triều đình (vua đứng đầu), đơn vị hành chính trung gian (l, ph,
huyn, châu) và cấp hành chính cơ sở (hương, xã)
- Có chế độ Thái thưng hoàng. Hu hết chc v trong b máy nhà nưc do h
Trn nm gi.
- Quân đi: cm quân, biên quân, l quân, được xây dựng theo chính sách “ng
binh ư nông.
- Năm 1230: Ban hành bộ lut Quc triu thông chế. Năm 1341, soạn b Hình
thư để ban hành.
Câu hi mc 3
Đọc thông tin, tư liệu và quan sát sơ đồ 16.1, hình 16.2 hãy:
- Trình bày nhng nét chính v tình hình kinh tế thi Trn.
- Cho biết mi quan h gia phát trin kinh tế th công nghiệp và thương
nghip thi Trn.
Gi ý đáp án
t chính v tình hình kinh tế thi Trn:
Lĩnh vc
Ni dung
Nông nghip
- Kêu gi dân phiêu tán tr v quê cũ sản xut
- Khuyến khích khai khẩn đất hoang
- Đẩy mnh vic làm thy li
- Cm t tin giết m trâu bò để bo v sc kéo.
Th công
nghip
- Th ng nghiệp nhà nước: chuyên đúc tiền, sn xuất vũ
khí, đóng thuyền.
- Th công nghiệp dân gian: đồ gm, rèn sắt, đúc đồng, dt
la…
Thương mại
- Thăng Long là trung tâm kinh tế, buôn bán sm ut ca c
nước.
- quê nhiu ch ln hình thành và hoạt động theo phiên.
- Nhiu cng biển: Vân Đồn, Hi Thng, Hi Triều để buôn
bán vi nưc ngoài.
- Mi quan h gia phát trin kinh tế th công nghiệp và thương nghiệp thi
Trần có tác động h tr ln nhau.
- Nn th công nghip phát trin, các sn phẩm được thương nhân nưc ngoài
ưa chuộng, thúc đẩy thương mại phát trin.
- Đồng thi trao đổi, giao lưu diễn ra gia các quc gia tiếp thu và biến đổi các
kĩ thuật, hoa văn,… thúc đẩy th công nghip phát trin.
3. Tình hình kinh tế
Câu hi mc 4 trang 60 SGK Lch s và Địa lí 7
Đọc thông tin và tư liu, hãy trình bày tình hình xã hi thi Trn và rút ra nhn
xét.
Gi ý đáp án
Tình hình xã hi thi Trn:
- Tng lp thng tr: vương hầu, quý tc, quan li và đa ch.
- Tng lp b tr: nông dân, th th công, thương nhân.
- Cui thi Trn, mâu thun giữa nông dân nghèo, tá điền, nô tì vi đa ch,
quý tộc ngày càng tăng.
Gii Luyn tp, vn dng Lch s 7 Bài 16 trang 59
Luyn tp 1
Lp bng tóm tt nội dung cơ bản v công cuc xây dựng đất nưc ca nhà
Trn (theo mu).
Lĩnh vc tóm tt
Ni dung tóm tt
Danh nhân tiêu biu
S thành lp
Tư tưởng, tôn giáo
Văn hc, ngh thut
Giáo dc, khoa hc
Gi ý đáp án
Lĩnh vc
Ni dung tóm tt
Danh nhân tiêu
biu
S thành lp
- Cui thế k XII, nhà Lý ngày càng suy
Lý Chiêu Hoàng,
yếu.
Trn Cnh,
Trn Th Độ.
Tư tưởng,
tôn giáo
+ Đạo Pht phát trin dù không bng nhà
Lê văn Hưu,
Chu Văn An
Văn hc,
ngh thut
- V văn học: ch Hán, ch Nôm phát trin
Trn Quc Tun,
Trương Hán Siêu,
Trn Nhân Tông,
Nguyn Thuyên..
Giáo dc,
khoa hc
- Quc t giám m rng vic đào to con
em quý tc, quan li. Ngoài ra còn có
trưng công các l, ph; trường tư ở các
làng xã.
Chu Văn An,
Nguyn Hin,
Lê Văn Hưu,
Mạc Đĩnh Chi,
Phạm Sư Mạnh…
Vn dng 1
Gii thiu một công trình văn hóa tiêu biểu thi Trn vi thy cô và các bn
cùng lp
Gi ý đáp án
Tháp Ph Minh nm trong khuôn viên chùa Ph Minh, đây là ngôi chùa c ta
lc ti thôn Tc Mc thuc tỉnh Nam Định. Tháp Ph Minh có mt bng nn
hình vuông, cnh dài 5,20m. Chiu cao tng th ca tháp là 19,51m, đưc chia
thành 3 phần: đế tháp, thân tháp và đnh tháp. Phần chân đế, tính t i lên
chia thành 12 cp, mi cp có kích thước khác nhau. Đỉnh tháp là mt khi đá
hình bông sen, gm nhiu tầng khác nhau. Đỉnh búp sen có 5 lp cánh sen
nga, chụm vào nhau, trong đó, lớp cánh sen cui cùng có vin kép, phần đỉnh
búp sen kết thúc 14 tng ca tháp. Tháp chùa Ph Minh là công trình kiến trúc
lâu đi gi được kết cấu tương đối toàn vn.
Vn dng 2
Vic nhân dân lập đền th và ly tên các danh nhân thi Trần như Trần Th Độ,
Trần Nhân Tông, Lê Văn Hưu, … để đặt tên đường ph các địa phương trên
c nước cho thy điều gì?
Gi ý đáp án
Vic nhân dân lập đền th và ly tên các danh nhân thi Trần như Trần Th Độ,
Trần Nhân Tông, Lê Văn Hưu, … để đặt tên đường ph các địa phương trên
c nước cho thy:
- Nhân dân ta thương tiếc, kính trng, ghi nh công ơn các danh nhân thời
Trn.
- Nhc nh thế h tr cn bo v, gi gìn nhng giá tr ông cha ta xây dng
nên.
| 1/6

Preview text:


Công cuộc xây dựng đất nước thời Trần (1226 - 1400)
Trả lời câu hỏi nội dung bài học Lịch sử 7 Bài 16
1. Sự thành lập của nhà Trần Câu hỏi mục 1
Đọc thông tin và quan sát hình 16.1, hãy mô tả sự hình thành của nhà Trần và
nêu vai trò của Trần Thủ Độ đối với sự thành lập của nhà Trần. Gợi ý đáp án
* Sự thành lập Nhà Trần:
- Từ cuối thế kỉ XII, nhà Lý suy yếu, tình hình đất nước rối ren. Những công
việc lớn trong triều đình đều do họ Trần quyết định.
- Năm 1224, vua Lý Huệ Tông lập Chiêu Thánh công chúa làm Hoàng Thái Tử
rồi truyền ngôi, hiệu là Lý Chiêu Hoàng.
- Năm 1226, Trần Thủ Độ dàn xếp để Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho Trần Cảnh ⇒ Nhà Trần thành lập.
* Vai trò của Trần Thủ Độ:
- Dàn xếp để vua Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho Trần Cảnh.
- Những năm đầu mới thành lập, các việc lớn trong triều nhà Trần đều do Trần
Thủ Độ điều hành, dẹp loạn và ổn định tình hình đất nước.
2. Tình hình chính trị Câu hỏi mục 2
Đọc thông tin và tư liệu hãy trình bày những nét chính về tình hình chính trị
của Đại Việt dưới thời Trần. Gợi ý đáp án
Những nét chính về tình hình chính trị của Đại Việt dưới thời Trần:
- Chế độ: quân chủ trung ương tập quyền.
- Ba cấp: triều đình (vua đứng đầu), đơn vị hành chính trung gian (lộ, phủ,
huyện, châu) và cấp hành chính cơ sở (hương, xã)
- Có chế độ Thái thượng hoàng. Hầu hết chức vụ trong bộ máy nhà nước do họ Trần nắm giữ.
- Quân đội: cấm quân, biên quân, lộ quân, được xây dựng theo chính sách “ngụ binh ư nông.
- Năm 1230: Ban hành bộ luật Quốc triều thông chế. Năm 1341, soạn bộ Hình thư để ban hành. Câu hỏi mục 3
Đọc thông tin, tư liệu và quan sát sơ đồ 16.1, hình 16.2 hãy:
- Trình bày những nét chính về tình hình kinh tế thời Trần.
- Cho biết mối quan hệ giữa phát triển kinh tế thủ công nghiệp và thương nghiệp thời Trần. Gợi ý đáp án
Nét chính về tình hình kinh tế thời Trần: Lĩnh vực Nội dung
- Kêu gọi dân phiêu tán trở về quê cũ sản xuất
- Khuyến khích khai khẩn đất hoang Nông nghiệp
- Đẩy mạnh việc làm thủy lợi
- Cấm tự tiện giết mổ trâu bò để bảo vệ sức kéo.
- Thủ công nghiệp nhà nước: chuyên đúc tiền, sản xuất vũ khí, đóng thuyền. Thủ công nghiệp
- Thủ công nghiệp dân gian: đồ gốm, rèn sắt, đúc đồng, dệt lụa…
- Thăng Long là trung tâm kinh tế, buôn bán sầm uất của cả nước. Thương mại
- Ở quê nhiều chợ lớn hình thành và hoạt động theo phiên.
- Nhiều cảng biển: Vân Đồn, Hội Thống, Hội Triều để buôn bán với nước ngoài.
- Mối quan hệ giữa phát triển kinh tế thủ công nghiệp và thương nghiệp thời
Trần có tác động hỗ trợ lẫn nhau.
- Nền thủ công nghiệp phát triển, các sản phẩm được thương nhân nước ngoài
ưa chuộng, thúc đẩy thương mại phát triển.
- Đồng thời trao đổi, giao lưu diễn ra giữa các quốc gia tiếp thu và biến đổi các
kĩ thuật, hoa văn,… thúc đẩy thủ công nghiệp phát triển.
3. Tình hình kinh tế
Câu hỏi mục 4 trang 60 SGK Lịch sử và Địa lí 7
Đọc thông tin và tư liệu, hãy trình bày tình hình xã hội thời Trần và rút ra nhận xét. Gợi ý đáp án
Tình hình xã hội thời Trần:
- Tầng lớp thống trị: vương hầu, quý tộc, quan lại và địa chủ.
- Tầng lớp bị trị: nông dân, thợ thủ công, thương nhân.
- Cuối thời Trần, mâu thuẫn giữa nông dân nghèo, tá điền, nô tì với địa chủ, quý tộc ngày càng tăng.
Giải Luyện tập, vận dụng Lịch sử 7 Bài 16 trang 59 Luyện tập 1
Lập bảng tóm tắt nội dung cơ bản về công cuộc xây dựng đất nước của nhà Trần (theo mẫu). Lĩnh vực tóm tắt Nội dung tóm tắt
Danh nhân tiêu biểu Sự thành lập Tư tưởng, tôn giáo Văn học, nghệ thuật Giáo dục, khoa học Gợi ý đáp án Danh nhân tiêu Lĩnh vực Nội dung tóm tắt biểu Lý Chiêu Hoàng,
Sự thành lập - Cuối thế kỉ XII, nhà Lý ngày càng suy yếu. Trần Cảnh,
- Năm 1224, Lý Chiêu Hoàng lên ngôi. Trần Thủ Độ.
- Năm 1226, Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho Trần Cảnh
+ Đạo Phật phát triển dù không bằng nhà Tư tưởng, Lý Lê văn Hưu, tôn giáo
+ Nho giáo ngày càng giữ vai trò quan Chu Văn An trọng. Trần Quốc Tuấn,
- Về văn học: chữ Hán, chữ Nôm phát triển Văn học, Trương Hán Siêu,
- Nhiều công trình kiến trúc độc đáo, như:
tháp Phổ Minh, thành Tây Đô,… nghệ thuật Trần Nhân Tông,
- Điêu khắc rất đa dạng. Nguyễn Thuyên..
- Quốc tử giám mở rộng việc đào tạo con
em quý tộc, quan lại. Ngoài ra còn có Chu Văn An,
trường công ở các lộ, phủ; trường tư ở các Nguyễn Hiền, làng xã. Giáo dục, Lê Văn Hưu,
- Các kì thi được tổ chức quy củ và nề nếp. khoa học Mạc Đĩnh Chi,
- Các ngành khoa học lịch sử, quân sự, y
học và thiên văn học đạt được những thành Phạm Sư Mạnh… tựu. Vận dụng 1
Giới thiệu một công trình văn hóa tiêu biểu thời Trần với thầy cô và các bạn cùng lớp Gợi ý đáp án
Tháp Phổ Minh nằm trong khuôn viên chùa Phổ Minh, đây là ngôi chùa cổ tọa
lạc tại thôn Tức Mạc thuộc tỉnh Nam Định. Tháp Phổ Minh có mặt bằng nền
hình vuông, cạnh dài 5,20m. Chiều cao tổng thể của tháp là 19,51m, được chia
thành 3 phần: đế tháp, thân tháp và đỉnh tháp. Phần chân đế, tính từ dưới lên
chia thành 12 cấp, mỗi cấp có kích thước khác nhau. Đỉnh tháp là một khối đá
hình bông sen, gồm nhiều tầng khác nhau. Đỉnh búp sen có 5 lớp cánh sen
ngửa, chụm vào nhau, trong đó, lớp cánh sen cuối cùng có viền kép, phần đỉnh
búp sen kết thúc 14 tầng của tháp. Tháp chùa Phổ Minh là công trình kiến trúc
lâu đời giữ được kết cấu tương đối toàn vẹn. Vận dụng 2
Việc nhân dân lập đền thờ và lấy tên các danh nhân thời Trần như Trần Thủ Độ,
Trần Nhân Tông, Lê Văn Hưu, … để đặt tên đường phố ở các địa phương trên
cả nước cho thấy điều gì? Gợi ý đáp án
Việc nhân dân lập đền thờ và lấy tên các danh nhân thời Trần như Trần Thủ Độ,
Trần Nhân Tông, Lê Văn Hưu, … để đặt tên đường phố ở các địa phương trên cả nước cho thấy:
- Nhân dân ta thương tiếc, kính trọng, ghi nhớ công ơn các danh nhân thời Trần.
- Nhắc nhở thế hệ trẻ cần bảo vệ, giữ gìn những giá trị ông cha ta xây dựng nên.