Giải pháp Bảo vệ Tài nguyên & Môi trường Biển cho Phát Triển Bền Vững | Môn Môi trường và phát triển bền vững - Đại học Xây Dựng Hà Nội

lOMoAR cPSD| 58970315
Biển và đại dương là nguồn sống, không gian sinh tồn vô cùng quan trọng của con
người và là nền tảng cơ bản cho phát triển bền vững. Tuy nhiên, hiện nay biển và đại
dương đang phải đối mặt với nhiều vấn đề nghiêm trọng, trong đó đặc biệt là vấn đề ô
nhiễm môi trường biển.
Nước biển mang đến rất nhiều lợi ích và đóng vai trò quan trọng đối với đời sống con người, cụ thể như:
Cung cấp lượng hơi nước vô tận cho tầng khí quyển để tạo ra mây và mưa; Giúp
duy trì môi trường sống lý tưởng cho lượng lớn các loài động, thực vật; Cung cấp
tài nguyên khoáng sản, hải sản phong phú cho con người; Mở ra tiềm năng phát
triển du lịch cho một số nơi;....
Tuy nhiên, nước biển hiện đang bị ô nhiễm trầm trọng và dẫn đến nhiều hậu quả khó lường.
Vùng nước biển nói riêng và đại dương nói chung có đặc điểm là chứa lượng lớn các
muối (trong đó NaCl chiếm phần lớn khoảng 77,8%), khí oxi, nito, cacbonic,...và các
chất hữu cơ có nguồn gốc từ động, thực vật. Tuy nhiên khi bị ô nhiễm, tính chất tự nhiên
của nước biển sẽ bị xâm nhập bởi các thành phần lạ và thay đổi theo hướng tiêu cực,
dẫn đến những hậu quả như: Suy giảm sự đa dạng sinh học trong môi trường biển; Gây
xói mòn các bờ biển; Thiệt hại kinh tế,....Để ngăn chặn và làm giảm thiểu những hậu
quả này, hiện nay nhiều giải pháp bảo vệ môi trường biển đã được đề xuất.
1. Hoàn thiện hệ thống Pháp luật bảo vệ môi trường biển
Nhà nước ta cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật hiện hành và hoàn thiện Bộ luật
Môi trường. Cụ thể: Đưa ra những văn bản chi tiết, rõ ràng trong việc hướng dẫn thi
hành theo hướng thống nhất, tránh tình trạng chồng chéo, không rõ trách nhiệm; Xử
phạt thật nặng các trường hợp vi phạm; Xây dựng hệ thống quan trắc, đánh giá mức độ
ô nhiễm để đưa ra giải pháp xử lý thích đáng;….Ngoài ra, cần phải có sự phối hợp chặt
chẽ của các ban ngành, địa phương trong quá trình xử lý và thực hiện những biện pháp
khắc phục ô nhiễm môi trường biển.
2. Tuyên truyền, nâng cao ý thức của cá nhân, cộng đồng
Môi trường biển đang dần bị ô nhiễm trầm trọng bởi nhiều nguyên nhân khác nhau
nhưng phần lớn vẫn là do những tác động đến từ con người, chẳng hạn như: xả rác bừa
bãi, xả thẳng chất thải ra môi trường mà không qua xử lý,....Vậy nên, giải pháp đầu tiên
để bảo vệ sự trong sạch của môi trường biển là tích cực tuyên truyền và nâng cao ý thức
của cá nhân, cộng đồng thông qua các việc làm cụ thể như sau:
- Tuyên truyền các cá nhân, tổ chức xả rác đúng nơi quy định, không vứt bừa bãixuống
các vùng nước sông, hồ, ao, biển.
- Các doanh nghiệp phải xây dựng hệ thống xử lý chất thải theo đúng tiêu chuẩn vàthực
hiện một cách đồng bộ.
- Tổ chức thu gom rác thải ở các vùng nước biển. lOMoAR cPSD| 58970315
- Hạn chế việc khai thác các nguồn tài nguyên thiên nhiên từ biển một cách bừa bãi.
3. Thúc đẩy tăng cường quản lý tổng hợp đới bờ (ICM):
Đới bờ được hiểu là vùng nước chuyển tiếp giữa lục địa và biển (bao gồm vùng đất ven
biển và vùng nước biển ven bờ). Khu vực này có ý nghĩa rất quan trọng trong việc phát
triển kinh tế vì sở hữu nhiều tiềm năng. Tuy nhiên cũng chính vì vậy mà đới bờ dễ bị
xói mòn, ngập lụt và ô nhiễm bởi việc khai thác, sử dụng bừa bãi vùng đất, nguồn nước.
Khi đới bờ bị ô nhiễm, chúng sẽ nhanh chóng làm ảnh hưởng đến vùng nước biển trên
diện rộng. Vậy nên, chúng ta cần phải đẩy mạnh công tác quản lý tổng hợp đới bờ, đặc
biệt là chú trọng đến việc tính toán các lợi ích ngắn hạn, dài hạn khi sử dụng đới bờ để
phát triển kinh tế. Đây là một trong những thách thức mang tính lâu dài.
Kể từ khi ra đời đến nay, quản lý tổng hợp đới bờ đã được thừa nhận như là khung quản
lý hiệu quả để đạt được phát triển bền vững vùng biển và đới bờ và được triển khai, áp
dụng cho nhiều vùng bờ khác nhau trên thế giới với nhiều vấn đề khác nhau.
VD: Tại Mĩ, Luật Quản lý đới bờ được thông qua năm 1972 đưa Mĩ trở thành quốc gia
tiên phong trong việc áp dụng quản lý tổng hợp biển và đới bờ. Tại một số quốc gia
khác, đến nay, nhiều chương trình lớn về quản lý đới bờ được xây dựng và triển khai
để giải quyết vấn đề ô nhiễm biển, đồng thời giải quyết các vấn đề liên quan khác nhau
như đánh bắt cá, nuôi trồng thủy sản, du lịch, đa dạng sinh học và mực nước biển dâng cao.
4. Xây dựng các khu bảo tồn biển
Xây dựng các khu bảo tồn biển được coi là phương thức hiệu quả nhất để bảo vệ môi
trường sinh thái biển. Tuy nhiên, cùng với việc xây dựng các khu bảo tồn thì chúng ta
cần phải thực hiện tốt công cuộc bảo vệ sự đa dạng sinh học và giải quyết triệt để các
nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường biển từ đất liền. Vậy nên, việc chúng ta cần làm chính là: -
Ngăn chặn sự ô nhiễm và suy thoái ở các lưu vực sông, các cụm công nghiệp
venbiển. Với thực trạng ô nhiễm môi trường biển như hiện nay, nước thải và chất thải
từ các hoạt động sản xuất nông nghiệp, công nghiệp là nguồn gây ô nhiễm rất đáng chú
ý đến. Do đó, cần xây dựng những hệ thống xử lý chất thải, nước thải để đảm bảo nước
thải được xử lý trước khi xả ra môi trường biển. lOMoAR cPSD| 58970315 -
Chú trọng công tác phòng ngừa và kiểm soát đối với các hoạt động: Phát triển
dulịch; Thăm dò, khai thác khoáng sản, thủy sản; Vận chuyển dầu khí trên biển. -
Kiểm soát chặt chẽ các hoạt động khai thác là một trong những phương pháp để
bảovệ môi trường biển khá hiệu quả do đó chúng ta cần có những hoạt động tuần tra và
tiến kiểm soát các hoạt động đánh bắt, khai thác trên biển phải thật tốt.
5. Đề xuất và thực hiện các giải pháp khắc phục ô nhiễm biển
Bên cạnh với việc đề xuất các giải pháp bảo vệ thì việc khắc phục, cải tạo và làm giảm
thiểu ô nhiễm vùng biển cũng rất quan trọng. Nếu chỉ chú trọng vào công tác bảo vệ
mà không tính đến chuyện khắc phục các vùng nước biển đang bị ô nhiễm thì tình trạng
này sẽ càng trở nên trầm trọng và khó giải quyết về lâu về dài. Và để có thể kịp thời xử
lý và cải thiện các vùng biển đang bị ô nhiễm nghiêm trọng, chúng ta cần phải tiến hành
quan trắc định kỳ và ghi chép các số liệu cụ thể để đánh giá hiện trạng cũng như xu
hướng diễn biến của chất lượng môi trường biển./.