Giải KHTN Lớp 7 Bài 13: Độ to và độ cao của âm
I. Độ to và biên độ của sóng âm
1. Biên độ dao động của nguồn âm, sóng âm
Hãy so sánh biên độ của sóng âm trong Hình 13.2b và 13.2c từ đó rút ra mối quan hệ giữa biên
độ của sóng âm và biên độ dao động của nguồn âm. Trả lời:
Biên độ của sóng âm trong Hình 13.2b lớn hơn biên độ của sóng âm trong Hình 13.2c.
Khi nguồn âm dao động với biên độ càng lớn thì biên độ dao động của sóng âm càng lớn và
ngược lại khi nguồn âm dao động với biên độ càng nhỏ thì biên độ dao động của sóng âm càng nhỏ. 2. Độ to của âm
1. So sánh độ to của âm nghe được trong thí nghiệm vẽ ở Hình 13.2b và 13.2c.
2. Từ câu trả lời trên, rút ra mối quan hệ giữa biên độ của sóng âm với độ to của âm.
3. Khi gảy đàn hoặc đánh trống, muốn âm phát ra to hơn người ta làm thế nào? Tại sao? Trả lời:
1. Trong thí nghiệm ở Hình 13.2b ta nghe được âm to hơn so với trong thí nghiệm ở Hình 13.2c.
2. Sóng âm có biên độ dao động càng lớn thì âm nghe thấy càng to và ngược lại.
3. Khi gảy đàn hoặc đánh trống, muốn âm phát ra to hơn người ta sẽ gảy dây đàn mạnh hơn
hoặc đánh vào mặt trống mạnh hơn.
Vì khi ta gảy mạnh hoặc đánh mạnh thì biên độ dao động của nguồn âm lớn ⇒ ta nghe được âm to hơn
II. Độ cao và tần số của sóng âm 1. Tần số
Nếu một dây đàn ghita dao động 880 lần mỗi giây thì tần số của nó là bao nhiêu? Trả lời:
Tần số là số dao động vật thực hiện được trong một giây.
Dây đàn thực hiện được 880 dao động trong một giây ⇒ Tần số dao động của dây đàn ghita là 880 Hz. 2. Độ cao của âm
Câu 1: Một con muỗi khi bay vỗ cánh 3000 lần trong 5 giây và một con ong mật khi bay vỗ cánh 4950 lần trong 15 giây.
a) Tính tần số dao động của cánh muỗi và cánh ong khi bay. Con nào vỗ cánh nhanh hơn?
b) Âm phát ra khi vỗ cánh của con muỗi hay con ong cao hơn? Trả lời:
a) Tần số dao động của cánh muỗi là:
Tần số dao động của cánh ong là:
Trong một giây con muỗi vỗ cánh được nhiều lần hơn (600 > 330) nên con muỗi vỗ cánh nhanh hơn.
b) Âm phát ra khi vỗ cánh của con muỗi cao hơn vì cánh muỗi có tần số dao động lớn hơn.
Câu 2: Hãy tìm hiểu xem khi vặn cho dây đàn ghita căng nhiều, căng ít thì âm phát ra sẽ cao,
thấp như thế nào? Tần số lớn, nhỏ ra sao? Trả lời:
Dây đàn căng ít nên dây bị chùng, vì vậy dao động của dây đàn chậm hay tần số dao động nhỏ
=> Đàn phát ra âm thấp (âm trầm).
Dây đàn căng nhiều nên dây căng, vì vậy dao động của dây đàn nhanh hay tần số dao động
lớn => Đàn phát ra âm cao (âm bổng).
Câu 3: Tìm ví dụ về âm trầm (thấp), âm bổng (cao) Trả lời:
Giọng nói của các bạn nam thường là giọng trầm, giọng nói của các bạn nữ thường là giọng bổng.