Bài: Vai trò và các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển ngành dịch vụ
I. Vai trò của ngành dịch vụ
II. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố các
ngành dịch vụ ở nước ta
Mở đầu trang 82 Địa Lí 12: Sự phát triển ngành dịch vụ góp phần thúc
đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế của nước ta theo hướng công nghiệp
hóa, hiện đại hóa và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.
Vậy, ngành dịch vụ có vai trò cụ thể như thế nào trong hoạt động sản
xuất và đời sống? Sự phát triển và phân bố của ngành dịch vụ chịu ảnh
hưởng của những nhân tố nào? Lời giải:
- Vai trò ngành dịch vụ: khai thác và sử dụng hiệu quả các nguồn lực;
thúc đẩy sự phát triển và phân bố các ngành kinh tế khác; đẩy nhanh tốc
độ tăng trưởng kinh tế thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa;
tạo việc làm, nâng cao thu nhập, đời sống văn hóa.
- Những nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố ngành dịch
vụ: vị trí địa lí, điều kiện kinh tế - xã hội, điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên.
I. Vai trò của ngành dịch vụ
Câu hỏi trang 82 Địa Lí 12: Dựa vào thông tin trong bài, hãy trình bày
vai trò của ngành dịch vụ. Cho ví dụ minh họa. Lời giải:
- Khai thác và sử dụng hiệu quả các nguồn lực của đất nước, tăng
cường mối liên kết giữa các ngành kinh tế, các vùng lãnh thổ và hội
nhập kinh tế quốc tế. Ví dụ: ở khu vực đồi núi nước ta, sự phát triển của
ngành giao thông vận tải đã góp phần khai thác hiệu quả các điều kiện
tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên của vùng, phục vụ phát triển một số
ngành công nghiệp, du lịch.
- Thúc đẩy sự phát triển và phân bố các ngành kinh tế khác. Ví dụ: sự
phát triển của giao thông vận tải, bưu chính viễn thông, tài chính ngân
hàng,… sẽ tạo điều kiện cho các ngành nông nghiệp và công nghiệp phát triển.
- Góp phần đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế thúc đẩy quá trình
công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Ví dụ: năm 2021, ngành dịch vụ đã đóng góp 41,2% GDP cả nước
- Tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người lao động, nâng cao đời
sống văn hóa, văn minh cho người dân. Ví dụ: năm 2021, cơ cấu lao
động trong ngành dịch vụ chiếm 37,8% tổng số lao động cả nước. Vai
trò tạo việc làm thể hiện rõ ở các đô thị, nhất là các đô thị lớn như Hà
Nội, Đà Nẵng hay TP Hồ Chí Minh,…
II. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố
các ngành dịch vụ ở nước ta
Câu hỏi trang 82 Địa Lí 12: Dựa vào thông tin trong bài, hãy phân tích
các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố các ngành dịch vụ ở nước ta. Lời giải:
- Vị trí địa lí: nằm gần trung tâm khu vực Đông Nam Á, trên đường hàng
hải và hàng không quốc tế, nơi giao thoa giữa các nền văn hóa trên thế
giới,… thuận lợi cho các hoạt động dịch vụ phát triển.
- Điều kiện kinh tế - xã hội:
+ Khu vực hoặc vùng có trình độ phát triển cao, dân cư đông đúc =>
ngành dịch vụ phát triển mạnh, mạng lưới dịch vụ dày đặc, nhất là các
thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh.
+ Lịch sử - văn hóa lâu đời, sự đa dạng về bản sắc văn hóa của các dân
tộc là điều kiện thuận lợi phát triển du lịch.
+ Cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất – kĩ thuật hoàn thiện và đồng bộ, mức
độ ứng dụng thành tựu khoa học công nghệ vào sản xuất góp phần thúc
đẩy sự phát triển và phân bố ngành dịch vụ, khả năng liên kết giữa các
ngành dịch vụ với các ngành kinh tế khác của nước ta.
+ Chính sách về công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, chiến lược
tổng thể phát triển khu vực dịch vụ của nước ta ảnh hưởng đến hướng
phát triển và phân bố của dịch vụ giao thông vận tải, bưu chính viễn
thông, thương mại, du lịch,…
- Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên:
+ Nơi có địa hình cao, khí hậu mát mẻ như Sa Pa, Bà Nà, Đà Lạt,… =>
phát triển du lịch nghỉ dưỡng.
+ Những nơi có mạng lưới sông ngòi dày đặc như Đồng bằng sông Cửu
Long => thuận lợi phát triển giao thông vận tải đường sông. Nơi gần
nguồn nước khoáng như Kim Bôi, Hội Vân, Bình Châu,… phát triển du
lịch chăm sóc sức khỏe.
+ Các vườn quốc gia như Cúc Phương, Bạch Mã, Côn Đảo,… có nhiều
điều kiện phát triển du lịch sinh thái. Luyện tập (trang 83)
Luyện tập trang 83 Địa Lí 12: Lập sơ đồ thể hiện vai trò của ngành dịch vụ ở nước ta. Lời giải: Vận dụng (trang 83)
Vận dụng trang 83 Địa Lí 12: Sưu tầm hình ảnh thể hiện ảnh hưởng
của điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên đến hoạt động của một
ngành dịch vụ tại địa phương em sinh sống. Lời giải:
Mạng lưới sông ngòi thuận lợi phát triển giao thông vận tải đường sông
và loại hình du lịch sông nước ở Cần Thơ: