Giải Sinh học 11 Bài 14: Khái quát về cảm ứng ở sinh vật
I. Khái niệm và vai trò của cảm ứng
Cho ví dụ về cảm ứng ở động vật, thực vật và phân tích vai trò của các cảm ứng đó. Gợi ý đáp án
Ví dụ cảm ứng ở thực vật: Lá cây trinh nữ (Mimosa pudica L.) cụp lại khi bị chạm phải; thân và
cành cây hướng sáng; vận động bắt mồi của cây gọng vó; ...
Ví dụ cảm ứng ở động vật: Khi bị gai đâm vào tay, thụ thể đau ở tay chuyển thông tin đau về bộ
phận xử lí thông tin (tuỷ sống và não bộ), thông tin từ bộ phận xử lí thông tin truyền đến cơ
xương, cơ xương co làm tay rụt lại; ...
Vai trò của cảm ứng đối với sinh vật: cảm ứng là đặc điểm thích nghi với những thay đổi của môi
trường, đảm bảo cho sinh vật được tồn tại và phát triển.
II. Cơ chế cảm ứng ở sinh vật
Cơ chế cảm ứng ở thực vật giống với động vật như thế nào? Gợi ý đáp án
Cơ chế cảm ứng ở thực vật giống với động vật đều được thực hiện thông qua các bộ phận: tiếp
nhận kích thích, dẫn truyền thông tin kích thích, xử lí thông tin và đáp ứng.
III. Trả lời câu hỏi Luyện tập và Vận dụng Câu hỏi 1
Những bộ phận nào của cơ thể thực vật và động vật tham gia vào quá trình cảm ứng? Gợi ý đáp án
Ở cơ thể thực vật, cả 3 bộ phận là: rễ, thân và lá đều tham gia vào quá trình cảm ứng.
Ở cơ thể động vật có hệ thần kinh, cảm ứng thực hiện qua cung phản xạ: thụ thể cảm giác tiếp
nhận kích thích từ môi trường tạo ra xung thần kinh truyền về thần kinh trung ương, xung thần
kinh đi đến cơ quan đáp ứng tạp ra đáp ứng phù hợp. Câu hỏi 2
Hiện tượng người quay đầu lại khi nghe tiếng người khác gọi tên mình từ phía sau có phải là cảm ứng không? Giải thích. Gợi ý đáp án
Hiện tượng người quay đầu lại khi nghe tiếng người khác gọi tên mình từ phía sau không phải là
cảm ứng. Bởi vì, cảm ứng là sự tiếp nhận và phản ứng của sinh vật đối với những thay đổi của
môi trường, đảm bảo cho sinh vật thích nghi với môi trường sống. Còn hiện tượng người quay
đầu lại khi nghe tiếng người khác gọi tên mình từ phía sau là phản ứng của cơ thể, trả lời các kích
thích của môi trường dưới sự điều khiển của hệ thần kinh.