Thông tin
Quiz

Giải thể doanh nghiệp theo pháp luật Việt - Luật Thương Mại | Trường Đại học Kiểm Sát Hà Nội

Giải thể doanh nghiệp theo pháp luật Việt - Luật Thương Mại | Trường Đại học Kiểm Sát Hà Nội được sưu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF để gửi tới các bạn sinh viên cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuẩn bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đọc đón xem!

Môn:

Luật Thương mại (LTM2016) 15 tài liệu

Trường:

Đại Học Kiểm sát Hà Nội 226 tài liệu

Thông tin:

15 trang 9 tháng trước

Tác giả:

Mai Nguyệt

docx.com.vn

Bình luận

Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để gửi bình luận.

Giải thể doanh nghiệp theo pháp luật Việt - Luật Thương Mại | Trường Đại học Kiểm Sát Hà Nội

25 13 lượt tải Tải xuống

VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN T I CAO Ố

TRƯỜ Ạ Ọ Ể ỘNG Đ I H C KI M SÁT HÀ N I

BÀI TI U LU N CÁ NHÂN Ể Ậ

MÔN LUẬT THƯƠNG MẠI VIỆT NAM

Đề ể ệ ậ ệ số 5: “Giải th doanh nghi p theo pháp lu t Vi t

Nam hi n hành ệ ”

HỌ VÀ TÊN : BÙI NH T MINH Ậ

L P : K5C Ớ

MSSV : 173801010248

SỐ BÁO DANH : TKS00005

Hà N i, tháng 10 ộ năm 2021

DANH M C T T T T Ụ Ừ NGỮ VIẾ Ắ

GTDN

Giải th doanh nghi p ể ệ

PLVN

Pháp lu t Vi t Nam ậ ệ

BLDS

Bộ luật Dân sự

DNTN

Doanh nghiệp tư nhân

TNHH

Trách nhi m h u h n ệ ữ ạ

CTCP

Công ty c ổ phần

CQNN

Cơ quan nhà nước

MỤC LỤC

L UỜI MỞ ĐẦ ...................................................................................................... 1

NỘI DUNG CHÍNH ............................................................................................ 2

I. M t s v lý ộ ố ấn đề luậ ản về gi i thể doanh nghiệp theo pháp lu t Vi t Nam ậ ệ

hiện hành .............................................................................................................. 2

1. Khái niệm và đặc điểm pháp lý của gi i th doanh nghiả ể ệp ..................... 2

1.1. Khái ni m gi i th doanh nghiệ ả ể ệp ............................................................ 2

1.2. Đặc điểm pháp lý c a gi i th doanh nghiủ ả ể ệp ......................................... 2

2. Pháp lu t v i th doanh nghiậ ề giả ể ệp ............................................................ 3

II. Các trườ ợp, điềng h u kiện và th t c c a gi i th doanh nghi p theo ủ ụ ủ ả ể ệ

pháp lu t Vi t Nam hi n hànhậ ệ ệ ........................................................................... 4

1. Các trường hợp gi i thả ể .............................................................................. 4

2. Điều kiện giải thể ......................................................................................... 5

3. Th t c gi i thủ ụ ả ể ............................................................................................ 5

3.1. Quy nh gi i thết đị ả ể .................................................................................. 5

3.2. Th c hiự ện quyết định gi i thả ể ................................................................. 6

3.3. K t thúc th t c gi i thế ủ ụ ả ể .......................................................................... 7

III. Nh ng b t c p và i pháp hoàn thi nh c a pháp lu t Viữ ấ ậ giả ện các quy đị ủ ậ ệt

Nam hi n hành v i th doanh nghiệ ề giả ể ệp .......................................................... 7

1. Nh ng b t cữ ấ ập .............................................................................................. 7

2. Nh ng gi i pháp hoàn thiữ ả ện ....................................................................... 8

KẾT LUẬN CHUNG ........................................................................................ 11

DANH M C TÀI LI THAM KHỤ ỆU ẢO ......................................................... 12

LỜI M Ở ĐẦU

Trong n n kinh t ng c a các quy lu t kinh t , viề ế thị trường, dưới tác độ ủ ậ ế ệc

doanh nghi p rút kh i th ng là m t hi ng t t y u. Khi Vi t Nam hệ ỏ ị trườ ộ ện tượ ấ ế ệ ội

nhập kinh t c t , m t m i kinh doanh dành cho các doanh ế quố ế ộ ặt đã tạo ra cơ hộ

nghiệp, m n nhiặt khác cũng tiềm ẩ ều rủi ro, vì th n giế nguy cơ dẫn đế ải th là ể

điều khó tránh kh i. Hi n nay, pháp lu t Vi t Nam ghi nh n nhi u cách th ỏ ệ ậ ệ ậ ề ức để

doanh nghi p có th rút kh i th ng và gi i th . Tuy nhiên, có th y rệ ể ỏ ị trườ ả ể ể thấ ằng

việ ả ữc gi i thể doanh nghiệp không chỉ gây ảnh hưởng đến chủ sở h u doanh

nghiệp mà còn ảnh hưởng đến quyền lợi của nhiều ch ủ thể khác có liên quan đến

doanh nghi p và có th gây ra nhi u h l y v m t kinh t . Chính vì v y, Việ ể ề ệ ụ ề ặ ế ậ ệt

Nam cũng như các quố ới đề ất quan tâm đếc gia trên thế gi u r n việc xây dựng

chế định pháp lu t vậ ề giải th doanh nghi nh v GTDN không ch ể ệp. Các quy đị ề ỉ

tạo ra cơ sở pháp lý để chấm d t s t n t i c a doanh nghi p mà quan trứ ự ồ ạ ủ ệ ọng hơn

là b o v quy n l i c a nh ng ch n doanh nghi p gi i thả ệ ề ợ ủ ữ ủ thể có liên quan đế ệ ả ể,

đặc biệt là quy n l i c a chề ợ ủ ủ nợ và người lao động. Thực tế cho thấy pháp luật

về giải th doanh nghi n tích c c trong vi c t u ki n cho ể ệp đã góp phầ ự ệ ạo điề ệ

doanh nghi p rút kh i th ng m t cách thu n l i và có tr t t . Chính vì thệ ỏ ị trườ ộ ậ ợ ậ ự ế

mà em l a ch tài sự ọn đề ố 5: “ ảGi i th doanh nghi p theo pháp lu t Vi t Nam ể ệ ậ ệ

hiện hành” làm đề tài tiểu luận kết thúc học phần của mình với mong muốn tìm

hiể ảu về gi i thể doanh nghi ệp ở nước ta hi n nay. ệ

NỘI DUNG CHÍNH

I. M t s v lý lu n v i th doanh nghi p theo pháp lu t Viộ ố ấn đề ậ ề giả ể ệ ậ ệt

Nam hi n hành ệ

1. Khái niệm và đặc điểm pháp lý của gi i th doanh nghi p ả ể ệ

1.1. Khái ni m giệ ải th doanh nghi p ể ệ

Giống như các thự ệp cũng có quá trình sinh c thể xã hội khác, doanh nghi

ra, phát tri n và di t vong. T i Vi t Nam, hàng ngày có r t nhi u doanh nghiể ệ ạ ệ ấ ề ệp

được thành l p m c l p rút kh i th ậ ới thì ngượ ại cũng có không ít các doanh nghiệ ỏ ị

trườ ậ ỏ trườ ấ ếng. Gia nh p và rút kh i thị ng là một quá trình t t y u của doanh

nghiệp trong n n kinh t ng. Hi n nay, có nhi u cách th doanh ề ế thị trườ ệ ề ức để

nghiệp rút kh i thỏ ị trường và một trong số đó là giải thể doanh nghiệp. Dưới góc

độ ữ ừ ể ế ệ ữ “ ngôn ng , theo T đi n Ti ng Vi t, thuật ng giải th Không ể” nghĩa là: “

còn t n t i, làm cho không còn t n t t t c, các thành ph n, thành ồ ạ ồ ại như mộ ổ chứ ầ

viên phân tán đi” [1]. T n Lu t h c c a Vi n khoa h c pháp lý (Bừ điể ậ ọ ủ ệ ọ ộ Tư

pháp) định nghĩa: “Giải th doanh nghi p là th t c ch m d t s t n t i cể ệ ủ ụ ấ ứ ự ồ ạ ủa

doanh nghi p vệ ới tư cách là một chủ thể kinh doanh b ng cách thanh lý tài sằ ản

của doanh nghiệp để trả n cho các ch nợ ủ ợ” [2]. Hi ng, ểu cách thông thườ

GTDN p ch m d t s t n t i, không còn ticó nghĩa là doanh nghiệ ấ ứ ự ồ ạ ến hành hoạt

động kinh doanh. y, có th u: Như vậ ể hiể Giải th doanh nghi p là quá trình ể ệ

chấm d t s t n t i c a doanh nghiứ ự ồ ạ ủ ệp trong điều kiện doanh nghiệp có khả năng

thanh toán ho c b tài s n c a doanh nghi p ặ ảo đảm thanh toán các nghĩa vụ ả ủ ệ [3].

Giải th là th t doanh nghi p rút kh i th ể ủ ục để ệ ỏ ị trường mộ ợt cách h p pháp.

1.2. Đặc điểm pháp lý c a i th doanh nghiủ giả ể ệp

Giải th doanh nghi c khái quát bể ệp đượ ởi các đặc điểm pháp lý như sau:

Thứ nhất, giải th doanh nghi p là m t quá trình v i nh ng hoể ệ ộ ớ ữ ạt động

nhằm ch m d t s t n t i cấ ứ ự ồ ạ ủa doanh nghi doanh nghi p rút kh i th ệp, để ệ ỏ ị

trường. Đây là quá trình diễ ạt động như: hoạt độn ra với các ho ng kinh tế (thanh

lý tài s n, thanh toán n ) và ho ng pháp lý (th tả ợ ạt độ ủ ục hành chính để “xóa tên”

doanh nghi p tệ ại cơ quan đăng ký kinh doanh).

Thứ hai, lý do gi i th ng, có th t phát t vi ph m pháp luả ể khá đa dạ ể xuấ ừ ạ ật

của doanh nghi p hoệ ặc ý chí t nguy n c a ch doanh nghi n, doanh ự ệ ủ ủ ệp. Đa phầ

nghiệp giải th khi chể ủ đầu tư không có nhu cầu tiếp tục kinh doanh hoặc kinh

doanh thua l n m m t n h n. Bên ỗ nhưng chưa đế ức độ ấ khả năng thanh toán nợ đế ạ

cạnh đó, lý do vi phạm pháp luật của doanh nghiệp cùng với việc bị áp dụng chế

tài đình chỉ ạt độ ẫn đến trườ ho ng và rút giấy phép sẽ d ng hợp giải thể bắt buộc.

Ví d ng h p khai man h p, kinh doanh trái ụ như trườ ợ ồ sơ đăng ký doanh nghiệ

phép, s ng thành viên gi i m c t i thi u mà không x lý, kh c phố lượ ảm dướ ứ ố ể ử ắ ục

trong th i gian lu ờ ật định,…

Thứ ba, về điều ki n gi i th thì doanh nghiệ ả ể ệp chỉ thực hi n thệ ủ t c giụ ải

thể để rút kh i th ng khi b m thanh toán h t các kho n n , th c hiỏ ị trườ ảo đả ế ả ợ ự ện

xong các nghĩa vụ năng thanh toán nợ tài sản. Nếu mất khả đến hạn, doanh

nghiệp thu ng hộc trườ ợp áp dụng pháp luật phá s m dản để chấ ứt hoạt động. Như

vậy, có th nói kh a doanh nghi p là y u tể ả năng thanh toán củ ệ ế ố quy nh viết đị ệc

doanh nghi p rút kh i th ng thông qua th t c gi i th hay phá s n. ệ ỏ ị trườ ủ ụ ả ể ả

Thứ tư, chủ sở h u doanh nghi i quyữ ệp là ngườ ết định việc giải thể doanh

nghiệp. Cơ quan đăng ký kinh doanh không có thẩm quy ng ý hay phền đồ ản đối

việ ả ợ ủ ếc gi i thể mà chỉ xem xét tính h p lệ c a hồ i thsơ giả ể và khi không có khi u

nại về việc gi i th thì s quy nh c p nh t tình tr i th c a doanh ả ể ẽ ết đị ậ ậ ạng đã giả ể ủ

nghiệp trên C ng thông tin c gia vổ quố ề đăng ký doanh nghiệp. Đối với các

trườ ữ ảng hợp giải thể bắt buộc, chủ sở h u doanh nghiệp buộc ph i quyết định

GTDN trên cơ sở ết định đình chỉ ạt độ quy ho ng, thu h i Gi y ch ng nhồ ấ ứ ận đăng

ký doanh nghi p c m quy n hay quy nh c a Tòa. Trong ệ ủa cơ quan có thẩ ề ết đị ủ

trườ ợ ự ế ả ể ấng h p này, mặc dù không tr c ti p ra quy nh giết đị i th nhưng bản ch t,

có th ể coi cơ quan nhà nước có th m quy n là ch ẩ ề ủ thể nh GTDN. quyết đị

2. Pháp lu t v i th doanh nghi ậ ề giả ể ệp

Việc xây d ng ch nh pháp lu t v i th doanh nghi c Nhà ự ế đị ậ ề giả ể ệp luôn đượ

nước quan tâm nh m b o doanh nghiằm đả ả ệp rút lui kh i thỏ ị trườ ộng m t cách có

tr thậ ự ợ ủt t , lành m o vạnh qua đó bả ệ quyền và l i ích hợp pháp c a các chủ ể có

liên quan đế Theo đó, pháp luận doanh nghiệp giải thể. t về giải thể doanh nghiệp

được hi u là ể tổng th các quy phể ạm pháp luật do Nhà nước ban hành, điều

chỉ ả ểnh các quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình giải quyết việc gi i th

doanh nghi p ệ [6]. Các quan h xã h i phát sinh trong quá trình gi i quy t việ ộ ả ế ệc

gi giải thể doanh nghiệp đó là: quan hệ ữ ữa chủ sở h u doanh nghiệp và doanh

nghiệp, quan hệ giữa doanh nghi i tác trong kinh doanh, quan hệp và đố ệ giữa

doanh nghi p và ch n , quan h a doanh nghi p v ng, quan ệ ủ ợ ệ giữ ệ ới người lao độ

hệ giữa doanh nghi p v c có th m quy n. N i dung pháp luệ ới cơ quan nhà nướ ẩ ề ộ ật

về giải th doanh nghiể ệp ở Việt Nam t p trung ghi nh n nh ng v quan ậ ậ ữ ấn đề

trọng đó là: các trườ và điề ệp; cơ quan ng hợp giải thể u kiện giải thể doanh nghi

có th m quy n trong gi i th doanh nghi p; trình t , th t c gi i th doanh ẩ ề ả ể ệ ự ủ ụ ả ể

nghiệp; quy định đảm bảo quyền và lợi ích của các chủ thể có liên quan trong

quá trình gi i th doanh nghi p. ả ể ệ

II. ng h u ki n và th t c c a gi i th doanh nghiCác trườ ợp, điề ệ ủ ụ ủ ả ể ệp

theo pháp lu t Vi t Nam hi n hành ậ ệ ệ

1. ng h p gi i th Các trườ ợ ả ể

Các trườ ệp thường hợp giải thể doanh nghi ng xảy ra phổ biến trong hoạt

độ ủng c a doanh nghi p g m có: ệ ồ

Thứ nhất, gi i th t nguyả ể ự ện là trườ ạt động hợp chấm dứt ho ng của doanh

nghiệp theo ý chí của ch s hủ ở ữu doanh nghi p. Giệ ải thể tự nguyện di n ra khi ễ

kết thúc th i h n ho u l công ty mà không có quyờ ạ ạt động đã ghi trong điề ệ ết định

gia h n ho c khi ch s h u doanh nghi p không mu n ti p t c kinh doanh. Tuy ạ ặ ủ ở ữ ệ ố ế ụ

nhiên, gi i th không ph i là cách duy nh s h u doanh nghi p dả ể ả ất để chủ ở ữ ệ ừng

các ho ng kinh doanh và gi i phóng kh i các tài s n. Bán doanh ạt độ ả ỏ nghĩa vụ ả

nghiệp và chuyển giao các quy tài s n cền và nghĩa vụ ả ủa doanh nghiệp cho

ngư đười mua là gi t có thải pháp ưu việ ể ợ ệ ự ằ ốc chủ doanh nghi p l a chọn nh m t i

đa hóa lợi ích kinh tế. Do vậy, trong thực tiễn kinh doanh, giải thể doanh nghiệp

thường ch n hành khi vi c bán doanh nghi p không th c hi n thành công. ỉ tiế ệ ệ ự ệ

Thứ hai, gi i th b t buả ể ắ ộc là trườ ạt động hợp chấm dứt ho ng của doanh

nghiệp theo ý chí c c có th m quyủa cơ quan nhà nướ ẩ ền khi có sự vi ph m pháp ạ

luật của doanh nghi p trong quá trình thành l p và ho ng c a doanh nghiệ ậ ạt độ ủ ệp

đó. Giả ộc khi công ty không còn đủi thể bắt bu số lượng thành viên tối thiểu mà

không có gi i pháp kh c ph c trong th i gian lu nh ho c khi doanh nghiả ắ ụ ờ ật đị ặ ệp

có hành vi vi ph m pháp lu t trong quá trình thành l p, ho ng và b xạ ậ ậ ạt độ ị ử lý

đình chỉ ạt độ ho ng, thu hồi Giấy chứng nh p. tài thu ận đăng ký doanh nghiệ Chế

hồi Gi y ch ng nh n này là ch tài nghiêm kh t ra v i các vi ph m pháp ấ ứ ậ ế ắc đặ ớ ạ

luật nghiêm tr mọng như giả ạo hồ sơ đăng ký doanh nghiệ ệp đượp, doanh nghi c

thành l p b i nh i b c m thành l p doanh nghi p, ng ng ho ng thậ ở ững ngườ ị ấ ậ ệ ừ ạt độ ời

gian dài mà không thông báo với cơ quan đăng ký,…

2. u ki n gi i th Điề ệ ả ể

Về nguyên t c, doanh nghi p chắ ệ ỉ được rút kh i th khi x lý ỏ ị trường ử ổn

thỏa các nghĩa vụ đã tạ ạt động. Do đó, o lập ra trong quá trình thành lập và ho

pháp lu u ki n quan tr i th m t doanh nghi p. ật luôn coi đây là điề ệ ọng để giả ể ộ ệ

Nếu không đáp ứng được điề ụng đểu kiện này, thủ tục phá sản có thể được áp d

doanh nghi p ch m d t ho ng. Doanh nghi c gi i th ệ ấ ứ ạt độ ệp đượ ả ể khi đáp ứng điều

kiện sau đây: thanh toán hế và nghĩa vụt các khoản nợ tài sản khác; không trong

quá trình gi i quy t tranh ch p t i Tòa án ho c Tr ng tài. ả ế ấ ạ ặ ọ

Về lý thuy t, có thế ể chấp nhận nh ng cách ữ thức “bảo đảm thanh toán hết

nợ và nghĩa vụ tài sản khác” như sau: Một là, các khoản nợ đã được thanh toán

dứt điểm, thể hiện qua hồ sơ giải thể; Hai là, một số kho n nả ợ được tổ chức, cá

nhân khác, k c t c, cá nhân là ch s h u doanh nghi p liên quan, cam kể ả ổ chứ ủ ở ữ ệ ết

thanh toán n sau khi doanh nghi p gi i th và c nh v ợ ệ ả ể ần lưu ý đến các quy đị ề

chuyển giao nghĩa vụ trong BLDS; Ba là, đối với giải thể chi nhánh, doanh

nghiệp có chi nhánh giải th ể có nghĩa vụ thực hiện tr n , vì ả ợ thực chất các khoản

nợ được t ra t ng c a chi nhánh là kho n n c a doanh nghi p. ạo ừ hoạt độ ủ ả ợ ủ ệ

3. t c gi i thThủ ụ ả ể

3.1. Quy nh giết đị ải thể

Thông qua quy nh gi i th c ti n hành b i ch s h u hoết đị ả ể đượ ế ở ủ ở ữ ặc đồng

chủ s h u c a doanh nghi s h i v i DNTN), hở ữ ủ ệp, đó là chủ ở ữu DNTN (đố ớ ội

đồng thành viên (đố lên) và đại với công ty TNHH hai thành viên trở i hội đồng

cổ i v ng h p b thu h i Gi y ch ng nhđông (đố ới CTCP). Trườ ợ ị ồ ấ ứ ận đăng ký doanh

nghiệp, ch s hủ ở ữu doanh nghi p bu c ph i quy nh gi i th mà không có s ệ ộ ả ết đị ả ể ự

lựa ch n nào khác. Doanh nghi p ph i th c hi n th t c thông qua quyọ ệ ả ự ệ ủ ụ ết định

giả ớ ừ ậi thể theo thủ t ng vục tương ứ i t ng loại doanh nghi u tệp, đó là triệ p họp

hội đồng thanh viên ở công ty TNHH hai thành viên tr lên, tri u t p h i hở ệ ậ ọp đạ ội

đồ ả ểng cổ đông ở Trên cơ sở ết đị CTCP. biên bản họp thông qua quy nh gi i th

doanh nghi i v i doanh nghi p m t ch s h u thì không có biên b n này), ệp (đố ớ ệ ộ ủ ở ữ ả

người đạ ết địi diện theo pháp luật của doanh nghiệp ký quy nh giải thể doanh

nghiệp v i các n i dung ch yớ ộ ủ ếu: Tên, địa chỉ trụ sở chính của doanh nghiệp; lý

do giải thể; th i h n, th t c thanh lý h ng và thanh toán các kho n n cờ ạ ủ ụ ợp đồ ả ợ ủa

doanh nghi p; th i h n thanh toán n , thanh lý h t quá 6 ệ ờ ạ ợ ợp đồng không được vượ

tháng, k t ngày thông qua quy i th ể ừ ết định giả ể; phương án xử lý các nghĩa vụ

phát sinh t h ng và h tên, ch ký c i di n theo pháp ừ ợp đồng lao độ ọ ữ ủa người đạ ệ

luật của doanh nghi u 208 Lu t Doanh nghi ệp (Điề ậ ệp năm 2020).

3.2. c hi n quy nh gi i th Thự ệ ết đị ả ể

Sau khi quy nh gi i thết đị ả ể được thông qua, doanh nghi p ph thông báo ệ ải

cho nh i có quy n và l n ho ng gi i th doanh ững ngườ ề ợi ích liên quan đế ạt độ ả ể

nghiệp biết v quy nh gi i th ng hề ết đị ả ể. Trườ ợp doanh nghi tài ệp còn nghĩa vụ

chính chưa thanh toán thì phả ết địi gửi kèm theo quy nh gi i thả ể phương án giải

quyết nợ đến các ch n i có quyủ ợ, ngườ ền l có liên quan. Thông ợi và nghĩa vụ

báo ph a ch c a ch n ; s n , th i hải có tên, đị ỉ ủ ủ ợ ố ợ ờ ạn, địa điểm và phương thức

thanh toán s n c và th i h n gi i quy t khi u n i c a ch nố ợ đó; cách thứ ờ ạ ả ế ế ạ ủ ủ ợ.

Khoản 2 và Kho u 208 Luản 5 Điề ật Doanh ng nh vhiệp năm 2020 quy đị ề người

tổ chức thanh lý tài s n và th t thanh toán n doanh nghiả ứ ự ợ. Theo đó, chủ ệp tư

nhân, H ng thành viên ho c ch s h u công ty, H ng qu n tr c tiội đồ ặ ủ ở ữ ội đồ ả ị trự ếp

tổ chức thanh lý tài s n doanh nghi p, tr ng h u l công ả ệ ừ trườ ợp Điề ệ ty quy định

thành l p t c thanh lý riêng. ậ ổ chứ

Các kho n n c a doanh nghi c thanh toán theo th t sau: ả ợ ủ ệp đượ ứ ự Một là,

các kho n n c p thôi vi c, b o hi m xã hả ợ lương, trợ ấ ệ ả ể ội theo quy định của pháp

luậ ềt và các quy n lợi khác c ng theo th ng tủa người lao độ ỏa ước lao độ ập thể và

hợp đồng lao động đã ký kết; ; Hai là, n thuợ ế Ba là, các kho n n khác. Sau khi ả ợ

đã thanh toán hết các khoản nợ và chi phí giải thể doanh nghiệp, phần còn lại

thuộc v doanh nghi c ch s hề chủ thể ệp tư nhân, các thành viên, cổ đông hoặ ủ ở ữu

công ty. Theo Điể ản 1 Điề ệp năm 2020 thì thờm c Kho u 208 Luật Doanh nghi i

hạn thanh lý h t quá 06 tháng, k t ngày thông qua ợp đồng không được vượ ể ừ

quyết định giải thể. Một số ý kiến cho rằng, thời gian này chỉ phù hợp với những

doanh nghi p có quy mô nh , không có m i quan h giao d ch ph c t p, tài sệ ỏ ố ệ ị ứ ạ ản

có tính thanh kho n cao. V i nh ng doanh nghi p có quy mô l n ho c có nhiả ớ ữ ệ ớ ặ ều

tài s ng s n), c n th thanh lý và tr n thì th i gian ản (như bất độ ả ầ ời gian dài để ả ợ ờ

này có th s i quy t h t các h p ng và thanh toán công nể ẽ không đủ để giả ế ế ợ đồ ợ.

Việc thanh toán các kho n n là r t ph c t p vì c n ph nh m t trình t ả ợ ấ ứ ạ ầ ải quy đị ộ ự

phù h p nhợ ằm đảm bảo quyền và l i ích c a nhợ ủ ững người liên quan.

3.3. K t thúc th t c gi i th ế ủ ụ ả ể

Thủ ụ ả t c gi i th kể ết thúc khi cơ quan đăng ký kinh doanh c p nh t tình ậ ậ

trạng pháp lý “doanh nghi i thệp đã giả ể” trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký

doanh nghiệp. Đố ới trười v ng hợp giải thể ắ b t bu c, cộ ần lưu ý rằng, doanh nghiệp

bị cập nhật tình trạng “đang làm thủ t c gi i thụ ả ể” ngay khi có quyết định thu hồi

giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp. Điều này bảo đảm tính chất b t buắ ộc của

việ ảc gi i th . Bên cể ạnh đó, người quản lý doanh nghi p có liên quan ph i chệ ả ịu

trách nhi m cá nhân v thi t h i do vi c không th c hi n ho c th c hi n không ệ ề ệ ạ ệ ự ệ ặ ự ệ

đúng quy định v ề giải th ể trong trường hợp doanh nghiệp bị bắt bu c. ộ

III. ng b t c p i pháp hoàn thi nh c a pháp Nhữ ấ ậ và giả ện các quy đị ủ

luật Việt Nam hi n hành v i th doanh nghiệ ề giả ể ệp

1. ng bNhữ ấ ật c p

Nhữ ấng b t cập c nh của các quy đị ủa pháp luật Việt Nam về giải th doanh ể

nghiệp ch yủ ếu ở t Doanh nghi c th Luậ ệp 2020 đượ ể hiện như sau:

Thứ nhất, thành ph n h t c gi i thầ ồ sơ trong thủ ụ ả ể chưa rõ ràng, còn yêu

cầu trùng l p h a các th t c th c hi n t c khác nhau. ặ ồ sơ giữ ủ ụ ự ệ ại cơ quan nhà nướ

Điều này d n s tùy tiẫn đế ự ệ ần, thi u th ng nh t trong yêu cế ố ấ u hồ sơ từ phía các

CQNN t i quá trình gi i quy t th t c và khi n doanh nghi p ph i m t nhiạ ả ế ủ ụ ế ệ ả ấ ều

công s chu n b nh c a pháp lu t hi n hành vức để ẩ ị. Quy đị ủ ậ ệ ề thủ t c giụ ải thể

doanh nghi p cho th nh v i th doanh nghi p còn r i rác t i rệ ấy quy đị ề giả ể ệ ả ạ ất

nhiều văn bả ều lĩnh vựn quy phạm pháp luật thuộc nhi c khác nhau, bao gồm các

quy định trong lĩnh vự ế, đăng ký doanh nghiệc thu p, công an, hải quan, bảo

hiể ếm. Các thủ tục hành c c gihính này đượ ải quy t tại nhiều cơ quan nhà nước

khác nhau. Do đó, doanh nghiệp phải rất vất vả mới làm xong các thủ tục, làm

mất rất nhi u th i gian và t n kém chi phí. ề ờ ố

Thứ hai, chưa có quy chế ữa các cơ quan liên thông, chia sẻ thông tin gi

nhà nước. Doanh nghiệp khi thực hiện giải thể phải cung cấp cùng một loại giấy

tờ nhi u l n, t i nhi c khác nhau. Ví d ng h p làm ề ầ ạ ều cơ quan nhà nướ ụ: Trườ ợ

Quyết định giải thể của doanh nghi p, trong quá trình làm th t c gi i th , doanh ệ ủ ụ ả ể

nghiệp phải nộp nhiều lo i giạ ấy tờ cho các cơ quan đăng ký kinh doanh, cơ quan

quan thuế, cơ quan hải quan, cơ quan bả ểm và cơ quan công an.o hi

Thứ ba, con dquy trình gi i quy t các th tả ế ủ ục “ ấu” có liên quan đến giải

thể doanh nghi p lý. Ví d : Th t c h y con d u và gi ệp cũng chưa hợ ụ ủ ụ ủ ấ ấy tờ

chứ ậ ựng nh n mẫu dấu phải th c hi c khi g i b hện trướ ử ộ ồ sơ đến cơ quan đăng kí

doanh nghi xin gi i th ng h p doanh nghi p phát sinh vi c ph i s ệp để ả ể. Trườ ợ ệ ệ ả ử

dụng con d u s p, vì lúc này doanh nghi p vấ ẽ khó khăn cho doanh nghiệ ệ ẫn chưa

chính th c gi i th ức đượ ả ể nhưng con dấu đã bị hủy.

Thứ tư, chế tài x i v i ch doanh nghi p không th c hi ử lý đố ớ ủ ệ ự ện nghĩa vụ

giả ứi thể doanh nghi m dệp khi đã chấ t hoạt động chưa đủ răn đe, nhiều chủ

doanh nghi i di n theo pháp luệp, người đạ ệ ật không quan tâm đến nghĩa vụ giải

thể phá s n doanh nghi và ả ệp.

Thứ năm, pháp nh v các ho ng b c m k t khi có luật có quy đị ề ạt độ ị ấ ể ừ

quyết đị ại Điềnh giải thể t u 211 Luật Doanh nghi p 2020, tuy nhiên lệ ại chưa có

quy đị ệp, ngườnh về ế ch tài áp dụng với doanh nghi i quản lý doanh nghi p nệ ếu

thực hiện các ho ng b cạt độ ị ấ ểm, k t khi có quy nh gi i th ừ ết đị ả ể.

2. ng gi i pháp hoàn thiNhữ ả ện

Qua nh ng b t c p k trên, c n có gi i pháp nh m hoàn thi n pháp lu t, ữ ấ ậ ể ầ ả ằ ệ ậ

sửa đổi quy định pháp luật về giải th doanh nghi p sao cho phù h p v i thể ệ ợ ớ ực

tiễ ữn. Nh ng giải ph áp được đề ra như sau:

Một là, thự ờ ả ể ệ ểc hi ng thện đồ i thủ tục gi i th doanh nghi p với giải th đơn

vị phụ thu i di m kinh doanh. Bên cộc như: chi nhánh, văn phòng đạ ện, địa điể ạnh

đó, thự ện liên thông, đồ ục đóng mã sốc hi ng thời thủ t thuế doanh nghi p vệ ới mã

số thu ế đơn vị phụ thuộc.

Hai là, quy rõ trách nhi m c c trong vi c thông báo ệ ủa các cơ quan nhà nướ ệ

doanh nghi ng gi i th g i t ng th nh rõ s ệp rơi vào tình trạ ả ể ử ới Tòa. Đồ ời, quy đị ự

phố ự ệi hợp gi , hữa các cơ quan thuế ải quan trong th c hi n xác nhận hoàn thành

nghĩa vụ thuế của doanh nghi ệp.

Ba là, về điều ki n gi i th : c u ki n gi i thệ ả ể ần quy định điề ệ ả ể theo hướng

mở r m t u kiộng, thông thoáng hơn, nhằ ạo điề ện cho những doanh nghiệp muốn

giải thể được th c hi n th t c gi i th n cân nh c v ự ệ ủ ụ ả ể. Ngoài ra, cũng cầ ắ ấn đề

“nghĩa vụ khác” đã nêu ở phần h n ch . ạ ế

Bốn là, sửa đổ sung quy địi bổ nh về trình tự, thủ tục giải thể doanh

nghiệp, ví d n b nh v t c thanh toán n có bụ như: Cầ ổ sung quy đị ề thủ ụ ợ ảo đảm

nhằm b m quy n l i h p pháp c a ch n có b m, pháp lu t c n quy ảo đả ề ợ ợ ủ ủ ợ ảo đả ậ ầ

đị ẻnh mềm d o thời hạn thanh toán các kho n n , thanh lý h phù hả ợ ợp đồng để ợp

hơn vớ ằm tránh các vướ ắc đã nêu. Ngoài ra, pháp luật cũng cầi thực tế nh ng m n

quy đị ức để cơ quan đăng ký kinh doanh có thể căn cứnh thêm những cách th

vào đó tiến hành kiểm tra tính chính xác về nội dung trong h i th doanh ồ sơ giả ể

nghiệp.

Năm là, cần s i Luửa đổ ật Doanh nghiệp hi tài ện hành theo hướng tăng chế

xử phạt. Đồng thời, cần bổ sung các quy đị ạt đốnh về xử ph i với một số trường

hợp còn thi tài x i v ng h p không th c hi n th ếu sót. Tăng chế ử lý đố ới các trườ ợ ự ệ ủ

tục gi i th doanh nghi p ng ng ho c bi c, trách ả ể ệ ừ ạt động. Đặ ệt, để tăng ý thứ

nhiệm của ch doanh nghi i di n theo pháp luủ ệp, người đạ ệ ật trong vi c tuân thệ ủ

pháp lu pháp lý rõ ràng cho các CQNN có th m quyật, cũng như có cơ chế ẩ ền

quản lý nh ng này, c n thi t l nh rõ các bi n pháp ch tài ững đối tượ ầ ế ập và quy đị ệ ế

đố ệ ậ ệi với chủ doanh nghi i diệp, người đạ n theo pháp lu t của doanh nghi p trong

trường hợp không tuân thủ quy đị ệp đã rơi vào tình nh về GTDN khi doanh nghi

trạng khó khăn, phả ạt đội tạm ngừng ho ng. Có thể tham khảo một số biện pháp

chế tài sau đây: Cấm thành lập công ty m i, c m nhi m ch c vớ ấm đả ệ ứ ụ người đại

diệ ộn theo pháp luật trong m t th i gian nh nh, c m góp v n vào các công ty ờ ất đị ấ ố

khác,…Với các trường hợp chủ doanh nghiệp bỏ trốn trong khi vẫn còn nghĩa

vụ tài chính chưa thự ện, cơ qua ửi thông báo sang cơ c hi n thuế có trách nhiệm g

quan Công an tỉnh và cơ quan đăng ký kinh doanh nơi doanh nghiệp đăng ký

hoạt động để phối hợp theo dõi, qu n lý ch t ch ng. ả ặ ẽ các đối tượ

KẾT LUẬN CHUNG

Giải th doanh nghi p là m t hi ng t t y u khách quan cể ệ ộ ện tượ ấ ế ủa nền kinh

tế thị trường và có ng l n n n kinh t - xã h i. Khi doanh nghiảnh hưở ớn đế ề ế ộ ệp

giả ề ối thể sẽ làm nảy sinh nhi u m i quan hệ phức t p c n ph i gi i quyạ ầ ả ả ết, đó là

các quan h a doanh nghi p v i ch n , gi a doanh nghi p v i lao ệ giữ ệ ớ ủ ợ ữ ệ ới ngườ

động,…Việ ệc giải quyết kịp thời các v ng thấn đề đó đồ ời t u kiạo điề n thu n lậ ợi

cho doanh nghi p nhanh chóng rút kh i thệ ỏ ị trường có ý nghĩa vô cùng quan

trọ ớng. V i vai trò to l n c a mình, pháp lu t v i th doanh nghiớ ủ ậ ề giả ể ệp đã và đang

góp ph nh tr t t kinh t và làm lành m ng kinh doanh. Tuy ần ổn đị ậ ự ế ạnh môi trườ

nhiên, quá trình v n d ng pháp lu t vào th c tiậ ụ ậ ự ễn đã có không ít khó khăn, bất

cập n y sinh gây ả ảnh hưởng không nh t i hi u qu c thi. Chính vì v y, viỏ ớ ệ ả thự ậ ệc

hoàn thi n pháp lu t v i th doanh nghi p ngày càng nên c p thi t. Hiệ ậ ề giả ể ệ trở ấ ế ện

nay, Lu t Doanh nghi p hi i và m t trong ậ ệ ện hành đang trong quá trình sửa đổ ộ

nhữ ủ ậng v i mấn đề mà Nhà nước ta đang quan tâm vớ ục tiêu ch yếu là tạo thu n

lợi, ít t p rút lui kh i th ng và b o v tốn kém hơn cho doanh nghiệ ỏ ị trườ ả ệ ốt hơn

quyền và l i ích h p pháp cợ ợ ủa các chủ thể liên quan. Có v y thì v vậ ấn đề ề giải

thể doanh nghi c ta s c gi i quy t m t cách h p lý và tệp ở nướ ẽ đượ ả ế ộ ợ ạo ra cơ hội

mới cho các doanh nghi p. ệ

Bài ti u lu n v n còn m t s sai sót, em mong các th y cô có th c và ể ậ ẫ ộ ố ầ ể đọ

đóng góp cho em ý kiến để ốt hơn. Em xin em có thể hoàn thiện bài một cách t

chân thành cảm ơn!

DANH M C TÀI LI U THAM KH O Ụ Ệ Ả

1. Viện Ngôn ng hữ ọc, Từ n Tiđiể ếng Việt, Đà Nẵng, Hà N i, 2005.ộ

2. Bộ Tư pháp, Viện Khoa học pháp lý, Từ điển Lu t hậ ọc, Hà Nội.

3. Trường Đại học Luật Hà Nội, Giáo trình Lu i Vi t Nam ật Thương mạ ệ

(Tập 1), Hà Nội.

4. c h c C ng hòa xã h i ch t Nam (2005), Quố ội nướ ộ ộ ủ nghĩa Việ Luật

Thương Mại 2005.

5. Quốc h c C ng hòa xã h i ch t Nam (2020), ội nướ ộ ộ ủ nghĩa Việ Luật

Doanh nghi p 2020. ệ

6. https://tapchicongthuong.vn/bai-viet/hoan-thien- -dinh-cua-luat-cac-quy

doanh-nghiep-hien-hanh- -giai-the-doanh-ve nghiep-84287.htm

7. https://luatvietnam.vn/doanh-nghiep/giai- -doanh-nghiep-561-29296-the

article.html

8. https://phamlaw.com/thuc-tien- -kho-khan- -tien-hanh-giai-the-va khi

doanh-nghiep.html

Bấm Tải xuống để xem toàn bộ.

| 1/15

| | Tải xuống

Preview text:

VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN TỐI CAO TRƯỜNG Ạ Đ I HỌC K Ể
I M SÁT HÀ NỘI
BÀI TIỂU LUẬN CÁ NHÂN
MÔN LUẬT THƯƠNG MẠI VIỆT NAM
Đề số 5: “Giải thể doanh nghiệp theo pháp luật Việt
Nam hiện hành” HỌ VÀ TÊN
: BÙI NHẬT MINH LỚP : K 5C MSSV : 1 73801010248 SỐ BÁO DANH : T KS00005
Hà Nội, tháng 10 năm 2021
DANH MỤC TỪ NGỮ VIẾT TẮT GTDN Giải thể doanh nghiệp PLVN Pháp luật Việt Nam BLDS Bộ luật Dân sự DNTN Doanh nghiệp tư nhân TNHH Trách nhiệm hữu hạn CTCP Công ty cổ phần CQNN Cơ quan nhà nước
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU ...................................................................................................... 1
NỘI DUNG CHÍNH ............................................................................................ 2
I. Một số vấn đề lý luận về g ả
i i thể doanh nghiệp theo pháp luật Việt Nam
hiện hành .............................................................................................................. 2
1. Khái niệm và đặc điểm pháp lý của giải thể doanh nghiệp ..................... 2
1.1. Khái niệm giải thể doanh nghiệp ............................................................ 2
1.2. Đặc điểm pháp lý của giải thể doanh nghiệp ......................................... 2
2. Pháp luật về giải thể doanh nghiệp ............................................................ 3
II. Các trường hợp, điều kiện và thủ tục của giải thể doanh nghiệp theo
pháp luật Việt Nam hiện hành ........................................................................... 4
1. Các trường hợp giải thể .............................................................................. 4
2. Điều kiện giải thể ......................................................................................... 5
3. Thủ tục giải thể ............................................................................................ 5
3.1. Quyết định giải thể .................................................................................. 5
3.2. Thực hiện quyết định giải thể ................................................................. 6
3.3. Kết thúc thủ tục giải thể .......................................................................... 7
III. Những bất cập và giải pháp hoàn thiện các quy định của pháp luật Việt
Nam hiện hành về giải thể doanh nghiệp .......................................................... 7
1. Những bất cập .............................................................................................. 7
2. Những giải pháp hoàn thiện ....................................................................... 8
KẾT LUẬN CHUNG ........................................................................................ 11
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................... 12
LỜI MỞ ĐẦU
Trong nền kinh tế thị trường, dưới tác động của các quy luật kinh tế, việc
doanh nghiệp rút khỏi thị trường là một hiện tượng tất yếu. Khi Việt Nam hội
nhập kinh tế quốc tế, một mặt đã tạo ra cơ hội kinh doanh dành cho các doanh
nghiệp, mặt khác cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, vì thế nguy cơ dẫn đến giải thể là
điều khó tránh khỏi. Hiện nay, pháp luật Việt Nam ghi nhận nhiều cách thức để
doanh nghiệp có thể rút khỏi thị trường và giải thể. Tuy nhiên, có thể thấy rằng
việc giải thể doanh nghiệp không chỉ gây ảnh hưởng đến chủ sở hữu doanh
nghiệp mà còn ảnh hưởng đến quyền lợi của nhiều chủ thể khác có liên quan đến
doanh nghiệp và có thể gây ra nhiều hệ lụy về mặt kinh tế. Chính vì vậy, Việt
Nam cũng như các quốc gia trên thế giới đều rất quan tâm đến việc xây dựng
chế định pháp luật về giải thể doanh nghiệp. Các quy định về GTDN không chỉ
tạo ra cơ sở pháp lý để chấm dứt sự tồn tại của doanh nghiệp mà quan trọng hơn
là bảo vệ quyền lợi của những chủ thể có liên quan đến doanh nghiệp giải thể,
đặc biệt là quyền lợi của chủ nợ và người lao động. Thực tế cho thấy pháp luật
về giải thể doanh nghiệp đã góp phần tích cực trong việc tạo điều kiện cho
doanh nghiệp rút khỏi thị trường một cách thuận lợi và có trật tự. Chính vì thế
mà em lựa chọn đề tài số 5: “Giải thể doanh nghiệp theo pháp luật Việt Nam
hiện hành” làm đề tài tiểu luận kết thúc học phần của mình với mong muốn tìm hiểu về g ả
i i thể doanh nghiệp ở nước ta hiện nay. 1
NỘI DUNG CHÍNH
I. Một số vấn đề lý luận về giải thể doanh nghiệp theo pháp luật Việt
Nam hiện hành
1. Khái niệm và đặc điểm pháp lý của giải thể doanh nghiệp
1.1. Khái niệm giải thể doanh nghiệp
Giống như các thực thể xã hội khác, doanh nghiệp cũng có quá trình sinh
ra, phát triển và diệt vong. Tại Việt Nam, hàng ngày có rất nhiều doanh nghiệp
được thành lập mới thì ngược lại cũng có không ít các doanh nghiệp rút khỏi thị
trường. Gia nhập và rút khỏi thị trường là một quá trình tất yếu của doanh
nghiệp trong nền kinh tế thị trường. Hiện nay, có nhiều cách thức để doanh
nghiệp rút khỏi thị trường và một trong số đó là giải thể doanh nghiệp. Dưới góc
độ ngôn ngữ, theo Từ điển Tiếng Việt, thuật ngữ “giải thể” nghĩa là: “Không
còn tồn tại, làm cho không còn tồn tại như một tổ chức, các thành phần, thành
viên phân tán đi” [1]. Từ điển Luật học của Viện khoa học pháp lý (Bộ Tư
pháp) định nghĩa: “Giải thể doanh nghiệp là thủ tục chấm dứt sự tồn tại của
doanh nghiệp với tư cách là một chủ thể kinh doanh bằng cách thanh lý tài sản
của doanh nghiệp để trả nợ cho các chủ nợ” [2]. Hiểu cách thông thường,
GTDN có nghĩa là doanh nghiệp chấm dứt sự tồn tại, không còn tiến hành hoạt
động kinh doanh. Như vậy, có thể hiểu: Giải thể doanh nghiệp là quá trình
chấm dứt sự tồn tại của doanh nghiệp trong điều kiện doanh nghiệp có khả năng
thanh toán hoặc bảo đảm thanh toán các nghĩa vụ tài sản của doanh nghiệp [3].
Giải thể là thủ tục để doanh nghiệp rút khỏi thị trường một cách hợp pháp.
1.2. Đặc điểm pháp lý của giải thể doanh nghiệp
Giải thể doanh nghiệp được khái quát bởi các đặc điểm pháp lý như sau:
Thứ nhất, giải thể doanh nghiệp là một quá trình với những hoạt động
nhằm chấm dứt sự tồn tại của doanh nghiệp, để doanh nghiệp rút khỏi thị
trường. Đây là quá trình diễn ra với các hoạt động như: hoạt động kinh tế (thanh
lý tài sản, thanh toán nợ) và hoạt động pháp lý (thủ tục hành chính để “xóa tên”
doanh nghiệp tại cơ quan đăng ký kinh doanh). 2
Thứ hai, lý do giải thể khá đa dạng, có thể xuất phát từ vi phạm pháp luật
của doanh nghiệp hoặc ý chí tự nguyện của chủ doanh nghiệp. Đa phần, doanh
nghiệp giải thể khi chủ đầu tư không có nhu cầu tiếp tục kinh doanh hoặc kinh
doanh thua lỗ nhưng chưa đến mức độ mất khả năng thanh toán nợ đến hạn. Bên
cạnh đó, lý do vi phạm pháp luật của doanh nghiệp cùng với việc bị áp dụng chế
tài đình chỉ hoạt động và rút giấy phép sẽ dẫn đến trường hợp giải thể bắt buộc.
Ví dụ như trường hợp khai man hồ sơ đăng ký doanh nghiệp, kinh doanh trái
phép, số lượng thành viên giảm dưới mức tối thiểu mà không xử lý, khắc phục
trong thời gian luật định,…
Thứ ba, về điều kiện giải thể thì doanh nghiệp chỉ thực hiện thủ tục giải
thể để rút khỏi thị trường khi bảo đảm thanh toán hết các khoản nợ, thực hiện
xong các nghĩa vụ tài sản. Nếu mất khả năng thanh toán nợ đến hạn, doanh
nghiệp thuộc trường hợp áp dụng pháp luật phá sản để chấm dứt hoạt động. Như
vậy, có thể nói khả năng thanh toán của doanh nghiệp là yếu tố quyết định việc
doanh nghiệp rút khỏi thị trường thông qua thủ tục giải thể hay phá sản.
Thứ tư, chủ sở hữu doanh nghiệp là người quyết định việc giải thể doanh
nghiệp. Cơ quan đăng ký kinh doanh không có thẩm quyền đồng ý hay phản đối
việc giải thể mà chỉ xem xét tính hợp lệ của hồ sơ giải thể và khi không có khiếu
nại về việc giải thể thì sẽ quyết định cập nhật tình trạng đã giải thể của doanh
nghiệp trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp. Đối với các
trường hợp giải thể bắt buộc, chủ sở hữu doanh nghiệp buộc phải quyết định
GTDN trên cơ sở quyết định đình chỉ h ạ
o t động, thu hồi Giấy chứng nhận đăng
ký doanh nghiệp của cơ quan có thẩm quyền hay quyết định của Tòa. Trong
trường hợp này, mặc dù không trực tiếp ra quyết định giải thể nhưng bản chất,
có thể coi cơ quan nhà nước có thẩm quyền là chủ thể quyết định GTDN.
2. Pháp luật về giải thể doanh nghiệp
Việc xây dựng chế định pháp luật về giải thể doanh nghiệp luôn được Nhà
nước quan tâm nhằm đảm bảo doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường một cách có
trật tự, lành mạnh qua đó bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể có
liên quan đến doanh nghiệp giải thể. Theo đó, pháp luật về giải thể doanh nghiệp 3
được hiểu là tổng thể các quy phạm pháp luật do Nhà nước ban hành, điều
chỉnh các quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình giải quyết việc giải thể
doanh nghiệp [6]. Các quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình giải quyết việc
giải thể doanh nghiệp đó là: quan hệ giữa chủ sở hữu doanh nghiệp và doanh
nghiệp, quan hệ giữa doanh nghiệp và đối tác trong kinh doanh, quan hệ giữa
doanh nghiệp và chủ nợ, quan hệ giữa doanh nghiệp với người lao động, quan
hệ giữa doanh nghiệp với cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Nội dung pháp luật
về giải thể doanh nghiệp ở Việt Nam tập trung ghi nhận những vấn đề quan
trọng đó là: các trường hợp giải thể và điều kiện giải thể doanh nghiệp; cơ quan
có thẩm quyền trong giải thể doanh nghiệp; trình tự, thủ tục giải thể doanh
nghiệp; quy định đảm bảo quyền và lợi ích của các chủ thể có liên quan trong
quá trình giải thể doanh nghiệp.
II. Các trường hợp, điều kiện và thủ tục của giải thể doanh nghiệp
theo pháp luật Việt Nam hiện hành
1. Các trường hợp giải thể
Các trường hợp giải thể doanh nghiệp thường xảy ra phổ biến trong hoạt
động của doanh nghiệp gồm có:
Thứ nhất, giải thể tự nguyện là trường hợp chấm dứt hoạt động của doanh
nghiệp theo ý chí của chủ sở hữu doanh nghiệp. Giải thể tự nguyện diễn ra khi
kết thúc thời hạn hoạt động đã ghi trong điều lệ công ty mà không có quyết định
gia hạn hoặc khi chủ sở hữu doanh nghiệp không muốn tiếp tục kinh doanh. Tuy
nhiên, giải thể không phải là cách duy nhất để chủ sở hữu doanh nghiệp dừng
các hoạt động kinh doanh và giải phóng khỏi các nghĩa vụ tài sản. Bán doanh
nghiệp và chuyển giao các quyền và nghĩa vụ tài sản của doanh nghiệp cho
người mua là giải pháp ưu việt có thể được chủ doanh nghiệp lựa chọn nhằm tối
đa hóa lợi ích kinh tế. Do vậy, trong thực tiễn kinh doanh, giải thể doanh nghiệp
thường chỉ tiến hành khi việc bán doanh nghiệp không thực hiện thành công.
Thứ hai, giải thể bắt buộc là trường hợp chấm dứt hoạt động của doanh
nghiệp theo ý chí của cơ quan nhà nước có thẩm quyền khi có sự vi phạm pháp
luật của doanh nghiệp trong quá trình thành lập và hoạt động của doanh nghiệp 4
đó. Giải thể bắt buộc khi công ty không còn đủ số lượng thành viên tối thiểu mà
không có giải pháp khắc phục trong thời gian luật định hoặc khi doanh nghiệp
có hành vi vi phạm pháp luật trong quá trình thành lập, hoạt động và bị xử lý
đình chỉ hoạt động, thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp. Chế tài thu
hồi Giấy chứng nhận này là chế tài nghiêm khắc đặt ra với các vi phạm pháp
luật nghiêm trọng như giả mạo hồ sơ đăng ký doanh nghiệp, doanh nghiệp được
thành lập bởi những người bị cấm thành lập doanh nghiệp, ngừng hoạt động thời
gian dài mà không thông báo với cơ quan đăng ký,…
2. Điều kiện giải thể
Về nguyên tắc, doanh nghiệp chỉ được rút khỏi thị trường khi xử lý ổn
thỏa các nghĩa vụ đã tạo lập ra trong quá trình thành lập và hoạt động. Do đó,
pháp luật luôn coi đây là điều kiện quan trọng để giải thể một doanh nghiệp.
Nếu không đáp ứng được điều kiện này, thủ tục phá sản có thể được áp dụng để
doanh nghiệp chấm dứt hoạt động. Doanh nghiệp được giải thể khi đáp ứng điều
kiện sau đây: thanh toán hết các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác; không trong
quá trình giải quyết tranh chấp tại Tòa án hoặc Trọng tài.
Về lý thuyết, có thể chấp nhận những cách thức “bảo đảm thanh toán hết
nợ và nghĩa vụ tài sản khác” như sau: Một là, các khoản nợ đã được thanh toán
dứt điểm, thể hiện qua hồ sơ giải thể; Hai là, một số khoản nợ được tổ chức, cá
nhân khác, kể cả tổ chức, cá nhân là chủ sở hữu doanh nghiệp liên quan, cam kết
thanh toán nợ sau khi doanh nghiệp giải thể và cần lưu ý đến các quy định về
chuyển giao nghĩa vụ trong BLDS; Ba là, đối với giải thể chi nhánh, doanh
nghiệp có chi nhánh giải thể có nghĩa vụ thực hiện trả nợ, vì thực chất các khoản
nợ được tạo ra từ hoạt động của chi nhánh là khoản nợ của doanh nghiệp.
3. Thủ tục giải thể
3.1. Quyết định giải thể
Thông qua quyết định giải thể được tiến hành bởi chủ sở hữu hoặc đồng
chủ sở hữu của doanh nghiệp, đó là chủ sở hữu DNTN (đối với DNTN), hội
đồng thành viên (đối với công ty TNHH hai thành viên trở lên) và đại hội đồng
cổ đông (đối với CTCP). Trường hợp bị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh 5
nghiệp, chủ sở hữu doanh nghiệp buộc phải quyết định giải thể mà không có sự
lựa chọn nào khác. Doanh nghiệp phải thực hiện thủ tục thông qua quyết định
giải thể theo thủ tục tương ứng với từng loại doanh nghiệp, đó là triệu tập họp
hội đồng thanh viên ở công ty TNHH hai thành viên trở lên, triệu tập họp đại hội
đồng cổ đông ở CTCP. Trên cơ sở biên bản họp thông qua quyết định giải thể
doanh nghiệp (đối với doanh nghiệp một chủ sở hữu thì không có biên bản này),
người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp ký quyết định giải thể doanh
nghiệp với các nội dung chủ yếu: Tên, địa chỉ trụ sở chính của doanh nghiệp; lý
do giải thể; thời hạn, thủ tục thanh lý hợp đồng và thanh toán các khoản nợ của
doanh nghiệp; thời hạn thanh toán nợ, thanh lý hợp đồng không được vượt quá 6
tháng, kể từ ngày thông qua quyết định giải thể; phương án xử lý các nghĩa vụ
phát sinh từ hợp đồng lao động và họ tên, chữ ký của người đại diện theo pháp
luật của doanh nghiệp (Điều 208 Luật Doanh nghiệp năm 2020).
3.2. Thực hiện quyết định giải thể
Sau khi quyết định giải thể được thông qua, doanh nghiệp phải thông báo
cho những người có quyền và lợi ích liên quan đến hoạt động giải thể doanh
nghiệp biết về quyết định giải thể. Trường hợp doanh nghiệp còn nghĩa vụ tài
chính chưa thanh toán thì phải gửi kèm theo quyết định giải thể phương án giải
quyết nợ đến các chủ nợ, người có quyền lợi và nghĩa vụ có liên quan. Thông
báo phải có tên, địa chỉ của chủ nợ; số nợ, thời hạn, địa điểm và phương thức
thanh toán số nợ đó; cách thức và thời hạn giải quyết khiếu nại của chủ nợ.
Khoản 2 và Khoản 5 Điều 208 Luật Doanh nghiệp năm 2020 quy định về người
tổ chức thanh lý tài sản và thứ tự thanh toán nợ. Theo đó, chủ doanh nghiệp tư
nhân, Hội đồng thành viên hoặc chủ sở hữu công ty, Hội đồng quản trị trực tiếp
tổ chức thanh lý tài sản doanh nghiệp, trừ trường hợp Điều lệ công ty quy định
thành lập tổ chức thanh lý riêng.
Các khoản nợ của doanh nghiệp được thanh toán theo thứ tự sau: Một là,
các khoản nợ lương, trợ cấp thôi việc, bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp
luật và các quyền lợi khác của người lao động theo thỏa ước lao động tập thể và
hợp đồng lao động đã ký kết; Hai là, nợ thuế; Ba là, các khoản nợ khác. Sau khi 6
đã thanh toán hết các khoản nợ và chi phí giải thể doanh nghiệp, phần còn lại
thuộc về chủ thể doanh nghiệp tư nhân, các thành viên, cổ đông hoặc chủ sở hữu
công ty. Theo Điểm c Khoản 1 Điều 208 Luật Doanh nghiệp năm 2020 thì thời
hạn thanh lý hợp đồng không được vượt quá 06 tháng, kể từ ngày thông qua
quyết định giải thể. Một số ý kiến cho rằng, thời gian này chỉ phù hợp với những
doanh nghiệp có quy mô nhỏ, không có mối quan hệ giao dịch phức tạp, tài sản
có tính thanh khoản cao. Với những doanh nghiệp có quy mô lớn hoặc có nhiều
tài sản (như bất động sản), cần thời gian dài để thanh lý và trả nợ thì thời gian
này có thể sẽ không đủ để giải quyết hết các hợp đồng và thanh toán công nợ.
Việc thanh toán các khoản nợ là rất phức tạp vì cần phải quy định một trình tự
phù hợp nhằm đảm bảo quyền và lợi ích của những người liên quan.
3.3. Kết thúc thủ tục giải thể
Thủ tục giải thể kết thúc khi cơ quan đăng ký kinh doanh cập nhật tình
trạng pháp lý “doanh nghiệp đã giải thể” trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký
doanh nghiệp. Đối với trường hợp giải thể bắt buộc, cần lưu ý rằng, doanh nghiệp
bị cập nhật tình trạng “đang làm thủ tục giải thể” ngay khi có quyết định thu hồi
giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp. Điều này bảo đảm tính chất bắt buộc của
việc giải thể. Bên cạnh đó, người quản lý doanh nghiệp có liên quan phải chịu
trách nhiệm cá nhân về thiệt hại do việc không thực hiện hoặc thực hiện không
đúng quy định về giải thể trong trường hợp doanh nghiệp bị bắt buộc.
III. Những bất cập và giải pháp hoàn thiện các quy định của pháp
luật Việt Nam hiện hành về giải thể doanh nghiệp
1. Những bất cập
Những bất cập của các quy định của pháp luật Việt Nam về giải thể doanh
nghiệp chủ yếu ở Luật Doanh nghiệp 2020 được thể hiện như sau:
Thứ nhất, thành phần hồ sơ trong thủ tục giải thể chưa rõ ràng, còn yêu
cầu trùng lặp hồ sơ giữa các thủ tục thực hiện tại cơ quan nhà nước khác nhau.
Điều này dẫn đến sự tùy tiện, thiếu thống nhất trong yêu cầu hồ sơ từ phía các
CQNN tại quá trình giải quyết thủ tục và khiến doanh nghiệp phải mất nhiều
công sức để chuẩn bị. Quy định của pháp luật hiện hành về thủ tục giải thể 7
doanh nghiệp cho thấy quy định về giải thể doanh nghiệp còn rải rác tại rất
nhiều văn bản quy phạm pháp luật thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm các
quy định trong lĩnh vực thuế, đăng ký doanh nghiệp, công an, hải quan, bảo
hiểm. Các thủ tục hành chính này được giải quyết tại nhiều cơ quan nhà nước
khác nhau. Do đó, doanh nghiệp phải rất vất vả mới làm xong các thủ tục, làm
mất rất nhiều thời gian và tốn kém chi phí.
Thứ hai, chưa có quy chế liên thông, chia sẻ thông tin giữa các cơ quan
nhà nước. Doanh nghiệp khi thực hiện giải thể phải cung cấp cùng một loại giấy
tờ nhiều lần, tại nhiều cơ quan nhà nước khác nhau. Ví dụ: Trường hợp làm
Quyết định giải thể của doanh nghiệp, trong quá trình làm thủ tục giải thể, doanh
nghiệp phải nộp nhiều loại giấy tờ cho các cơ quan đăng ký kinh doanh, cơ quan
quan thuế, cơ quan hải quan, cơ quan bảo hiểm và cơ quan công an.
Thứ ba, quy trình giải quyết các thủ tục “con dấu” có liên quan đến giải
thể doanh nghiệp cũng chưa hợp lý. Ví dụ: Thủ tục hủy con dấu và giấy tờ
chứng nhận mẫu dấu phải thực hiện trước khi gửi bộ hồ sơ đến cơ quan đăng kí
doanh nghiệp để xin giải thể. Trường hợp doanh nghiệp phát sinh việc phải sử
dụng con dấu sẽ khó khăn cho doanh nghiệp, vì lúc này doanh nghiệp vẫn chưa
chính thức được giải thể nhưng con dấu đã bị hủy.
Thứ tư, chế tài xử lý đối với chủ doanh nghiệp không thực hiện nghĩa vụ
giải thể doanh nghiệp khi đã chấm dứt hoạt động chưa đủ răn đe, nhiều chủ
doanh nghiệp, người đại diện theo pháp luật không quan tâm đến nghĩa vụ giải
thể và phá sản doanh nghiệp.
Thứ năm, pháp luật có quy định về các hoạt động bị cấm kể từ khi có
quyết định giải thể tại Điều 211 Luật Doanh nghiệp 2020, tuy nhiên lại chưa có
quy định về chế tài áp dụng với doanh nghiệp, người quản lý doanh nghiệp nếu
thực hiện các hoạt động bị cấm, kể từ khi có quyết định giải thể.
2. Những giải pháp hoàn thiện
Qua những bất cập kể trên, cần có giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật,
sửa đổi quy định pháp luật về giải thể doanh nghiệp sao cho phù hợp với thực
tiễn. Những giải pháp được đề ra như sau: 8
Một là, thực hiện đồng thời thủ tục giải thể doanh nghiệp với giải thể đơn
vị phụ thuộc như: chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh. Bên cạnh
đó, thực hiện liên thông, đồng thời thủ tục đóng mã số thuế doanh nghiệp với mã
số thuế đơn vị phụ thuộc.
Hai là, quy rõ trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong việc thông báo
doanh nghiệp rơi vào tình trạng giải thể gửi tới Tòa. Đồng thời, quy định rõ sự
phối hợp giữa các cơ quan thuế, hải quan trong thực hiện xác nhận hoàn thành
nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp.
Ba là, về điều kiện giải thể: cần quy định điều kiện giải thể theo hướng
mở rộng, thông thoáng hơn, nhằm tạo điều kiện cho những doanh nghiệp muốn
giải thể được thực hiện thủ tục giải thể. Ngoài ra, cũng cần cân nhắc vấn đề
“nghĩa vụ khác” đã nêu ở phần hạn chế.
Bốn là, sửa đổi bổ sung quy định về trình tự, thủ tục giải thể doanh
nghiệp, ví dụ như: Cần bổ sung quy định về thủ tục thanh toán nợ có bảo đảm
nhằm bảo đảm quyền lợi hợp pháp của chủ nợ có bảo đảm, pháp luật cần quy
định mềm dẻo thời hạn thanh toán các khoản nợ, thanh lý hợp đồng để phù hợp
hơn với thực tế nhằm tránh các vướng mắc đã nêu. Ngoài ra, pháp luật cũng cần
quy định thêm những cách thức để cơ quan đăng ký kinh doanh có thể căn cứ
vào đó tiến hành kiểm tra tính chính xác về nội dung trong hồ sơ giải thể doanh nghiệp.
Năm là, cần sửa đổi Luật Doanh nghiệp hiện hành theo hướng tăng chế tài
xử phạt. Đồng thời, cần bổ sung các quy định về xử phạt đối với một số trường
hợp còn thiếu sót. Tăng chế tài xử lý đối với các trường hợp không thực hiện thủ
tục giải thể doanh nghiệp ngừng hoạt động. Đặc biệt, để tăng ý thức, trách
nhiệm của chủ doanh nghiệp, người đại diện theo pháp luật trong việc tuân thủ
pháp luật, cũng như có cơ chế pháp lý rõ ràng cho các CQNN có thẩm quyền
quản lý những đối tượng này, cần thiết lập và quy định rõ các biện pháp chế tài
đối với chủ doanh nghiệp, người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp trong
trường hợp không tuân thủ quy định về GTDN khi doanh nghiệp đã rơi vào tình
trạng khó khăn, phải tạm ngừng hoạt động. Có thể tham khảo một số biện pháp 9
chế tài sau đây: Cấm thành lập công ty mới, cấm đảm nhiệm chức vụ người đại
diện theo pháp luật trong một thời gian nhất định, cấm góp vốn vào các công ty
khác,…Với các trường hợp chủ doanh nghiệp bỏ trốn trong khi vẫn còn nghĩa
vụ tài chính chưa thực hiện, cơ quan thuế có trách nhiệm gửi thông báo sang cơ
quan Công an tỉnh và cơ quan đăng ký kinh doanh nơi doanh nghiệp đăng ký
hoạt động để phối hợp theo dõi, quản lý chặt chẽ các đối tượng. 10
KẾT LUẬN CHUNG
Giải thể doanh nghiệp là một hiện tượng tất yếu khách quan của nền kinh
tế thị trường và có ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế - xã hội. Khi doanh nghiệp
giải thể sẽ làm nảy sinh nhiều mối quan hệ phức tạp cần phải giải quyết, đó là
các quan hệ giữa doanh nghiệp với chủ nợ, giữa doanh nghiệp với người lao
động,…Việc giải quyết kịp thời các vấn đề đó đồng thời tạo điều kiện thuận lợi
cho doanh nghiệp nhanh chóng rút khỏi thị trường có ý nghĩa vô cùng quan
trọng. Với vai trò to lớn của mình, pháp luật về giải thể doanh nghiệp đã và đang
góp phần ổn định trật tự kinh tế và làm lành mạnh môi trường kinh doanh. Tuy
nhiên, quá trình vận dụng pháp luật vào thực tiễn đã có không ít khó khăn, bất
cập nảy sinh gây ảnh hưởng không nhỏ tới hiệu quả thực thi. Chính vì vậy, việc
hoàn thiện pháp luật về giải thể doanh nghiệp ngày càng trở nên cấp thiết. Hiện
nay, Luật Doanh nghiệp hiện hành đang trong quá trình sửa đổi và một trong
những vấn đề mà Nhà nước ta đang quan tâm với mục tiêu chủ yếu là tạo thuận
lợi, ít tốn kém hơn cho doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường và bảo vệ tốt hơn
quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể liên quan. Có vậy thì vấn đề về giải
thể doanh nghiệp ở nước ta sẽ được giải quyết một cách hợp lý và tạo ra cơ hội
mới cho các doanh nghiệp.
Bài tiểu luận vẫn còn một số sai sót, em mong các thầy cô có thể đọc và
đóng góp cho em ý kiến để em có thể hoàn thiện bài một cách tốt hơn. Em xin chân thành cảm ơn! 11
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Viện Ngôn ngữ học, Từ điển Tiếng Việt, Đà Nẵng, Hà Nội, 2005.
2. Bộ Tư pháp, Viện Khoa học pháp lý, Từ điển Luật học, Hà Nội.
3. Trường Đại học Luật Hà Nội, Giáo trình Luật Thương mại Việt Nam
(Tập 1), Hà Nội.
4. Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2005), Luật
Thương Mại 2005.
5. Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2020), Luật
Doanh nghiệp 2020.
6. https://tapchicongthuong.vn/bai-viet/hoan-thien-cac-qu - y dinh-cua-luat- doanh-nghiep-hien-hanh-v -
e giai-the-doanh-nghiep-84287.htm
7. https://luatvietnam.vn/doanh-nghiep/giai-th - e doanh-nghiep-561-29296- article.html
8. https://phamlaw.com/thuc-tien-va-kho-khan-kh - i tien-hanh-giai-the- doanh-nghiep.html 12