Giáo án điện tử Khoa học tự nhiên 6 bài 40 Kết nối tri thức : Lực là gì?

(Tiết 1)
Em có thể xác định những lực nào trong hình vẽ sau? Hb. Lực hút của Trái Đất tác dụng lên quả bóng. Hd. Lực đẩy của a) b) mặt vợt tác dụng Ha. Lực hút của lên quả bóng. nam châm tác dụng lên ghim sắt. Hc. Lực đẩy của gió tác dụng lên cánh c) d) buồm.
I. Lực và sự đẩy, kéo Mô tả bằng ngôn ngữ
hằng ngày các hiện tượng vẽ trong hình.
I. Lực và sự đẩy, kéo
Dùng cụm từ “tác dụng lực” và “chuyển
động” để mô tả lại các hiện tượng trên?
Người mẹ tác dụng lực vào
chiếc xe đẩy làm chiếc xe đẩy chuyển động.
I. Lực và sự đẩy, kéo Kết luận:
- Tác dụng đẩy, kéo của vật này lên vật khác gọi là lực.
- Khi vật A đẩy hoặc kéo vật B ta nói vật
A tác dụng lực lên vật B.
Tìm thêm ví dụ về lực trong đời sống
và dùng mẫu câu “ Vật A tác dụng
lực lên vật B” để mô tả?
Ở hình vẽ sau, ai tác dụng lực đẩy, lực kéo? Vì sao? Bạn A Bạn B Kéo Đẩy
Tìm từ thích hợp điền vào chỗ trống trong các câu sau:
a/ Gió tác dụng vào buồm một ……… lực đẩy ……. lực kéo
b/ Đầu tàu tác dụng vào toa tàu một …………..
II. Tác dụng của lực
1. Lực và chuyển động của vật
Thảo luận nhóm để xác - bắt đầu chuyển động
định xem: mỗi hình ứng với - chuyển động nhanh dần
tác dụng nào trong 5 tác - chuyển động chậm dần
dụng trong khung của lực - dừng lại
và tìm cụm từ thích hợp - đổi hướng chuyển động
cho các vị trí (1); (2); (3); (4); (5) mô tả trong hình 40.2
a) Cầu thủ đá vào bóng đang đứng yên làm
bóng (1) bắt đầu chuyển động
b) Bóng đang lăn trên sân lực cản của cỏ
trên sân làm bóng (2) chuyển động chậm dần
c) Bóng đang bay về phía khung thành thì
bị hậu vệ phá sang trái. Lực của hậu vệ
làm bóng (3) đổi hướng chuyển động
d) Bóng bay vào trước khung thành, bị thủ
môn bắt dính. Lực của thủ môn làm bóng (4) dừng lại
e) Bóng đang lăn trên sân thì một cầu thủ
chạy theo đá nối. Lực của cầu thủ này
làm bóng (5) chuyển động nhanh dần *Ví dụ: ụ: Lực l
ực làm thay đổi tốc độ: + Lực t ực tác dụng dụng l làm vậ v t ật chuyển độ đ ng c ộng chậm dần: Ôtô đang chuy
ang chuyển động, khi hãm ph p anh, l hanh, lực hãm hãm đã làm cho ô tô chuyển động ộn c g chậm hậm dần.
Hãy tìm thêm ví dụ về lực
+ Lực tác dụng làm vật
vật đang đứng yên ên bắt bắt đầu chuy chuyển ển
làm thay đổi tốc độ, động: Con cá cắn vào chi o chi hướ ếc n ph g ao ch c ao củ u a yể ủa m m n ột ột đ cộ cầ ng. ần câ n câu đang nổi,
bỗng chìm xuống nước. L ớc. Lực của con o cá
n cá đã làm cho chiếc ph ếc p a hao
đang đứng yên bắt đầu chuy đầu chuyển động. - Lực làm đổi đổi hướng chuy hu ể yển động: ng: + Đàn chim nhạn đan nhạn đang bay sa ay sang phải, đột nhi nhiên đổ ên đổi hướng ớng sang bên t
sang bên trái do lực của cánh
cánh chim thay đổi hướng. + Khi đập mạnh ạnh quả
quả bóng vào bức tường, qu q ả uả bóng bật ngược
trở lại do lực của bức tường cản t
ản trở đường bay quả bón ay quả bóng.
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 4
a)Tay ta tác dụng (1)....... l ... ực....... đẩy ......lên lò xo, làm cho lò xo bị (2)........ bi ..........
ến dạn ..g...
b)Tay ta tác dụng (3)....... l ... ự ... c .. ké ... o ..lên
sợi dây cao su, làm cho sơi dây bị (4)...... bi ..... ến d ..... ạn .. g .....
c)Vợt tác dụng (5)........ l .... ực ...... đẩy ..lên c )
quả bóng tenis, làm cho quả bóng (6).... v ........ ừa bi ..........
ến đổi .chuyển
động vừa biến dạng ? Lực do sàn nhà tác dụng lên quả bóng gây ra tác dụng gì lên quả bóng? Bài 40: LỰC LÀ GÌ? Kết luận:
Lực tác dụng lên vật có thể làm cho vật bị (1).......................,
bị (2)..............................................................Hoặc
(3).................................................... Biến dạng
vừa biến dạng vừa biến đổi chuyển động
biến đổi chuyển động
BÀI TẬP: Quan sát các hình ảnh dưới đây, điền các từ còn thiếu vào chỗ trống. 1.Tay tác dụng lực 2.Vận động viên tác 3.Con ngựa tác dụng kéo làm các lò xo dụng lực làm cây sào lực vào xe làm xe ……………………. Giãn ra ………. Bị bi . ến …………. dạng ………… Chuyể…… n độ …… ng
4.Thủ môn tác dụng một
5.Chân cầu thủ tác dụng lên quả
lực lên quả bóng khiến
bóng một lực làm quả bóng cho quả bóng đang
………………………………… Chuyển động chuyển động …….
Bỗng .dừng lại .
II. Tác dụng của lực
2. Lực và hình dạng của vật
Làm thí nghiệm theo nhóm.
Mô tả sự thay đổi hình dạng
của lò xo, sợi dây cao su khi
chịu tác dụng của lực.
1. Hãy tìm thêm ví dụ về lực làm thay đổi hình dạng của vật Vo tròn một tờ giấy.
Lấy tay bóp móp quả bóng làm nó bị biến dạng.
Gió tác dụng lực làm cho cành cây gãy.
2. Theo em, lực tác dụng lên vật có thể vừa làm
thay đổi chuyển động của vật, vừa làm biến dạng
vật không? Nếu có hãy cho ví dụ chứng minh Quả bóng cao su s r u rơi xuống mặt đất, l , lực mà mặt đất
đất tác dụng lên quả bón ên quả bó g sẽ ng sẽ vừa làm biến dạng n ,
g, vừa làm biến đổi chuyển uyển động của qu ng của q ả uả bó b ng óng.
2. Lực và hình dạng của vật Kết luận:
- Lực tác dụng lên vật có thể làm biến dạng vật. Nếu không còn lực tác
dụng nữa thì vật sẽ như thế nào? Khi có lực Khi không có lực - Vật có thể chuyển động  Vật không thể chuyển động nhanh dần nhanh dần.  Chuyển - Vật có thể động với chuyển động  Vật không thể chuyển động tốc độ chậm lại chậm lại. không đổi - Vật có thể đổi hướng chuyển  Vật không thể  Chuyển đổi hướng động động thẳng chuyển động. - Vật có thể  Tiếp tục dừng lại  Vật không thể dừng lại chuyển động (Tiết 2) Câu 1 KIỂM TRA BÀI CŨ
Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống: Khi lực sĩ bắt đầu
ném một quả tạ, lực sĩ đã tác dụng vào quả tạ một ………
A. Lực nâng B. Lực kéo C. Lực uốn D. Lực đẩy Câu 2
Phát biểu nào sau đây là không đúng?
A. Lực chỉ có tác dụng làm vật biến đổi chuyển động.
B. Tác dụng đẩy, kéo của vật này lên vật khác gọi là lực.
C. Lực được phân thành: lực không tiếp xúc và lực tiếp xúc.
D. Lực có thể vừa làm cho vật biến dạng vừa làm cho
vật biến đổi chuyển động. Câu 3 KIỂM TRA BÀI CŨ
Khi vật đang đứng yên, chịu tác dụng của một lực
duy nhất, thì vật sẽ như thế nào? A. Vẫn đứng yên.
B. Chuyển động nhanh dần.
C. Chuyển động chậm dần.
D. Chuyển động nhanh dần sau đó chậm dần. Câu 4
Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống: Khi chiếc lò xo bị tay
ta tác dụng và có chiều dài ngắn hơn so với chiều dài ban đầu
của nó, thì khi đó lò xo chịu tác dụng của ……… A. Lực nâng B. Lực kéo C. Lực nén D. Lực đẩy Câu 5 KIỂM TRA BÀI CŨ
Phát biểu nào sau đây là phát biểu đúng?
A. Lực là nguyên nhân làm thay đổi chuyển động của vật.
B. Lực là nguyên nhân gây ra chuyển động của vật.
C. Lực chỉ có thể làm vật thay đổi chuyển động. D. Cả A và B đúng Câu 6
Việc làm nào dưới đây không cần dùng tới lực? A. Cầm bút viết bài B. Chơi nhảy dây C. Bế em bé D. Đọc một trang sách Câu 7 KIỂM TRA BÀI CŨ
Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống: Lực của lực sĩ
cử tạ tác dụng lên quả tạ, đưa quả tạ lên cao là một……….. A. Lực kéo B. Lực nâng C. Lực đẩy D. Lực nén Câu 8
Quả bóng đang bay tới cầu gôn thì bị thủ môn bắt được. Lực
của người thủ môn đã làm quả bóng bị … .
A. Biến dạng. B. Thay đổi chuyển động.
C. Biến dạng và thay đổi chuyển động. D. Dừng lại.
III. Lực tiếp xúc và lực không tiếp xúc
- Lực tiếp xúc: Hình c và d.
Vì: + quả bóng phải tiếp xúc
với mặt vợt thì mặt vợt mới
sinh ra lực đẩy đẩy quả bóng bay ngược trở lại.
+ Gió tiếp xúc với cánh Trong các lực ở hình
buồm mới sinh ra lực đẩy bên, lực nào là lực
đẩy thuyền chuyển động. tiếp xúc, lực nào là - L - L lự ực c không không ti t ế iế p p x xú p xúc úc: c? Hình a nh a, b. Vì: + L Lực hút của ủa nam châm:
không tiếp xúc với vật mà vẫn
làm ghim sắt chuyển động. + L Lực hút của ủa Trái Đất:
không tiếp xúc với vật mà vẫn làm quả bóng rơi bóng rơi xuống.
III. Lực tiếp xúc và lực không tiếp xúc
Tìm thêm những ví dụ về
lực tiếp xúc và lực không tiếp xúc.
Người thợ rèn dùng búa
Ví dụ về lực tiếp xúc: đập vào thanh sắt nung.
Cần cẩu di chuyển hàng hóa từ nơi này sang nơi khác.
Bài tập 4. Lấy ví dụ về lực tiếp xúc và lực không tiếp xúc?
VD về lực tiếp xúc
Lấy ví dụ về lực tiếp xúc và lực không tiếp xúc?
VD về lực không tiếp xúc
Ví dụ về lực không tiếp xúc: Nam châm để Tay bật công tắc điện. gần các đinh sắt.
Lực hút giữa Mặt Trăng và Trái
Đất, giúp Mặt Trăng luôn quay quanh Trái Đất. Thí nghiệm 1:
1. Tại sao lò xo không làm xe chuyển động được?
Vì khi xe đặt ở vị trí A, lò xo
bật ra không chạm đến xe.
2. Phải đặt xe ở khoảng nào khi lò xo bung ra
sẽ làm cho xe chuyển động? Tại sao?
Đặt xe tại vị trí B, vì khi lo xo bật ra sẽ chạm vào xe. Thí nghiệm 2:
Có phải chỉ khi đẩy xe B cho
tới khi tiếp xúc với xe A thì
mới làm xe B bắt đầu chuyển động không? Tại sao? - Lực l Lự ò c x l o òt xo ác tá dụ c dụn ng lêng lê xe n Ax e ở At hở í thí ng hiệm 1 là
lực tiếp xúc. Lò xo phải tiếp xúc với xe A mới
nghiệm 1 và lực xe B tác dụng
làm cho xe A chuyển động được.
lên xe A ở thí nghiệm 2 có gì
- Lực xe B tác dụng lên xe A ở thí nghiệm 2 là lực không tiếp khác xúc. nhau? Xe B không cần tiếp xúc
với xe A mà vẫn làm cho xe A chuyển động được. TỔNG KẾT BÀI HỌC
Tác dụng đẩy kéo của vật này lên vật khác gọi là lực
Khi vật A đẩy hoặc kéo vật B ta nói vật A
tác dụng lên lực lên vật B
Lực tác dụng lên vật có thể làm thay đổi tốc
độ, hướng chuyển động, biến dạng vật
Lực được phân thành lực tiếp xúc, lực không tiếp xúc
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
Chọn câu em cho là đúng nhất
Câu 1: Khi đang chuyển động, nếu không còn lực tác dụng nữa thì vật A dừng lại B
chuyển động chậm dần rồi dừng lại C không dừng lại D
tiếp tục chuyển động thẳng với tốc độ không đổi
Câu 2: Một học sinh đá vào một quả bóng cao su đang
nằm yên trên mặt đất. Điều gì sẽ xảy ra sau đó: A Quả bóng bị biến dạng B Quả bóng vẫn đứng yên C
Quả bóng vừa biến dạng vừa biến đổi chuyển động. D
Quả bóng chỉ bị biến đổi chuyển động.
Câu 2: Trường hợp nào sau đây liên quan đến lực tiếp xúc? A
Một hành tinh chuyển động xung quanh một ngôi sao. B
Một vận động viên nhảy dù rơi trên không trung. C
Thủ môn bắt được bóng trước khung thành. D
Quả táo rơi từ trên cây xuống.
Câu 3: Trong các hoạt động sau, hoạt động nào xuất
hiện lực không tiếp xúc? A
Bạn Lan dùng tay bẻ cong chiếc thước nhựa. B Nam châm hút viên bi sắt. C
Người thợ đóng cọc xuống đất. D
Người dọn hàng đẩy thùng hàng trên sàn. BÀI TẬP TỰ LUẬN
Bài 1: Dựa vào việc quan sát các hình vẽ dưới đây để điền dấu “X”
vào các ô trống của Bảng xác định loại lực và tác dụng của lực.
Bảng xác định loại lực và tác dụng của lực Loại lực Tác dụng Hiện Biến đổi tượng Không tiếp Biến Đẩy Kéo Tiếp xúc chuyển xúc dạng động Hình a X X X X Hình b X X X Hình c X X Hình d X X Hình e X X X X
Bài 2: Người thủ môn đã bắt được
bóng khi đối phương sút phạt. Em hãy
cho biết lực của bóng tác dụng lên tay
thủ môn và lực của thủ môn tác dụng
lên bóng là lực hút hay lực đẩy, lực
tiếp xúc hay không tiếp xúc.
Đều là lực đẩy và đều là lực tiếp xúc.
* Hoạt động luyện tập:
Câu 1: Lực nào sau đây không phải là lực đẩy?
A. Lực của vận động viên đẩy tạ dùng để ném quả tạ.
B. Lực của tay học sinh tác dụng làm bay tàu bay giấy.
C. Lực của tay học sinh tác dụng vào cặp khi xách cặp đến trường
D. Lực của lò xo bị ép tác dụng vào tay người.
Câu 2: Lực nào sau đây không phải lực kéo?
A. Lực của vật treo trên sợi dây tác dụng vào sợi dây.
B. Lực của không khí tác dụng vào quả bóng làm quả bóng bay lên.
C. Lực của tay người tác dụng vào lò xo làm lò xo dãn ra.
D. Lực của lò xo tác dụng vào tay khi nó đang bị dãn.
Câu 3: Công việc nào dưới đây không cần dùng đến lực? A. Xách 1 xô nước. B. Nâng một tấm gỗ. C. Đẩy 1 chiếc xe. D. Đọc một trang sách.
Câu 4: Khi một quả bóng đập vào một bức tường
thì lực mà bức tường tác dụng lên quả bóng sẽ gây ra tác dụng gì?
A. Chỉ làm biến đổi chuyển động của quả bóng.
B. Chỉ làm biến dạng quả bóng.
C. Không làm biến dạng và cũng không làm biến
đổi chuyển động của quả bóng.
D. Vừa làm biến dạng quả bóng, vừa làm biến đổi chuyển động của nó.
Câu 5: Dùng búa đóng một chiếc đinh
vào tường, lực nào đã làm cho đinh
chuyển động vào tường?
A. Lực của búa tác dụng vào đinh.
B. Lực của tường tác dụng vào đinh.
C. Lực của đinh tác dụng vào búa.
D. Lực của búa tác dụng vào tường.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
1. Ôn tập các kiến thức đã học
2. Làm các bài tập trong sách bài tập
3. Chuẩn bị bài mới: Bài 41: Biểu diễn lực
Document Outline

• Slide 1
• Slide 2
• Slide 3
• Slide 4
• Slide 5
• Slide 6
• Slide 7
• Slide 8
• Slide 9
• Slide 10
• Slide 11
• Slide 12
• Slide 13
• Slide 14
• Slide 15
• Slide 16
• Slide 17
• Slide 18
• Slide 19
• Slide 20
• Slide 21
• Slide 22
• Slide 23
• Slide 24
• Slide 25
• Slide 26
• Slide 27
• Slide 28
• Slide 29
• Slide 30
• Slide 31
• Slide 32
• Slide 33
• Slide 34
• Slide 35
• Slide 36
• Slide 37
• Slide 38
• Slide 39
• Slide 40
• Slide 41
• Slide 42
• Slide 43
• Slide 44
• Slide 45
• Slide 46
• Slide 47
• Slide 48
• Slide 49
• Slide 50
• Slide 51
• Slide 52
• Slide 53
• Slide 54