Giáo án điện tử Khoa học tự nhiên 8 Bài 28 Kết nối tri thức: Sự truyền nhiệt

Bài giảng PowerPoint Khoa học tự nhiên 8 Bài 28 Kết nối tri thức: Sự truyền nhiệt hay nhất, với thiết kế hiện đại, dễ dàng chỉnh sửa giúp Giáo viên có thêm tài liệu tham khảo để soạn Giáo án Khoa học tự nhiên 8. Mời bạn đọc đón xem!

 
BÀI 28






 !"


 !"


#$%
#$%
&
'
()
Theo em, năng lượng nhiệt thể truyền được trong các môi
trường nào sau đây: chất rắn, chất lỏng, chất khí, chân
không? Hãy tìm hiện tượng trong thực tế để minh họa cho ý
kiến của mình.
+ Năng lượng nhiệt thể truyền được trong các môi trường: chất rắn, chất lỏng, chất
khí, chân không.
+ Ví dụ:
* Năng lượng nhiệt truyền trong chất rắn: Khi ta nung một đầu thanh sắt trên ngọn lửa
thì một lúc sau ta thấy ở đầu kia của thanh sắt (phía tay cầm) cũng nóng lên.
* Năng lượng nhiệt truyền trong chất lỏng: Ta dùng ngọn lửa đun nóng một nồi nước từ
phía đáy nồi, một thời gian sau ta thấy toàn bộ lượng nước trong nồi đều nóng lên.
* Năng lượng nhiệt truyền trong chất khí: Khi đặt tay bên ngọn lửa, một lúc sau ta thấy
tay nóng lên.
Năng lượng nhiệt truyền trong chân không: Để một vật dưới ánh nắng Mặt Trời, một
khoảng thời gian sau ta thấy vật nóng lên.
Bài này sẽ giúp các em hiểu đẩy đủ về sự truyền năng lượng
trong các môi trường vật chất khác nhau: rắn, lỏng, khí, chân
không.
*

 !"#$#%&'
(   ) * +, - .   / %, 0 12  3 4  
!5
67080%9/$%
:%;89<4%=>
?@11;89A <BC >
!%9&DEF0#%;89
 @ ; 89   F +G  %H  & 0 5 I 1
%J%%K=/C %H/C=L%D$%E
.%H
?:%;8911A <BL%MA
N012
HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
*

N7!
Kết luận:
+ Dẫn nhiệt là sự truyền nhiệt năng từ vật có nhiệt độ cao sang vật có
nhiệt độ thấp hơn khi hai vật tiếp xúc với nhau.
+ Cơ chế của sự dẫn nhiệt là sự truyền động năng của chuyển động nhiệt
từ các phần tử có động năng lớn sang các phân tử có động năng nhỏ hơn
khi va chạm.
+,-./0-1.2345--6-17/0-1-8/.29-1.8:-18+,;.2<-1=+7>8+,-./0-1?@--8+,.*
8+AB3CA/0DAE.-F-1GDHD-134<-.IAJ-1KAB3CD834L-AM-1-8N-87<-GAM-1
-6-1DOND8P-1.6-1*8+QND8R;QS+DHD-134<-.IT<-DR-8DFAM-1-6-1-8U8V-GDHD
-134<-.IKAB3C.2345-TS.AM-1-6-1D89DHD-134<-.I->47>;D89AM-1-6-1DON
D8P-1.6-1*#I.8WG.8X-1Y3NQND8R;DHD-134<-.I.2345--6-17/0-1.ZAB3CAW-AB3
*
29-1Q[.2\-A/0DD]3.R9.ZDHD^8_-.I.8`ab.2345--6-17/0-17>?9QND8R;1+cN
DHD^8_-.I*
8/Q[4G?@--8+,.7>ab.2345--6-17/0-1.2bDdW^.ZDHD-134<-.IG^8_-.IDFAM-1
-6-17S-8V-aN-1DHD-134<-.IG^8_-.IDFAM-1-6-1-8U8V-.8X-1Y3NQND8R;*
N7!?
O9/O#9
O%PQ LRP#/O1#&,9%S
1C/O9T/O%PQ LRP#/O1&,0U
9BS1C/O9
VM W0I.W7W)1CW0I
.*X9P/C/O1&G%'5
E0!0I.PY/O1W /$
W7W)
:PY/O1 !0I

:PY/O1 !0I

ZA @P [\
] ^ N_F [`
V$ \ V7* ^^`
N. aa @H ^?^`
 Q%X&* \F'012bMSOF9
O9/O#9
bMSOF9
J 0  1O /=  3 4 $ %3 B  / F3 ) 7
c./O9/C/O95
NQ 0 %1C*+dW*1 Qe0 %1C*+df
 gB>
NQ C*&*hK*;#*h%7P*;C*
7>
?b3)7c9#9.L+XFO
 *X9cc2h %
bMSOF9
:0 %1C*+dW*1 Q1CP9#&,=
&LS1i$<I:0 %1C*+df g
B1CP9#&cI=L0 $
W2j*0 
N79e&9k %&*hK#*&
IIL+ C 2&/C  C9;#R
 C*;T1Q*h%7#*&IIL
 C=+ C9;CP*;
?!,/CF3)%'%)P%Hh
l:+C1C5*g+C1C1C*+dW*1 Q9%,=L
39&%M/0 /4/C*1C*+dBG g
f9%,W7+G&
lm #H%QC*H21&*
B gf/9%,W*W7+G&
ln
O9/O#9
!M1O5
oO%PQ RP#/O1&,9%S1C/O
9
oO%PQ RP#/O1&,0U9BS1C/O
9
*
N)*
80%9/$*MF 
)*/C0)80 )*
l80%9/$*MF )*5
o#W$UF.9*+p%7cFU
%9*+G&0
o+#W$UF.9*+p%7cFU
*9*+G&0
lqJ0)80 )*5
or#W%&$U*9*
=L$*MFA <#*C$1C
PW_**MFU%9*W&%%X
=%,%Q%M%X&0
or+#W%&$U%9*=
L$*MFA 0<%91/C1C*
*MFU*9*%%X=;/C&
%Q%%X&0
:P14#PW)%S1CP1N )
*PP1W_*/&
,=9#/OP1=+d
C >
N=+d%91
/SDK1B--1=-7INAe-DJ--8[-A/0D-6-17/0-1G-F-17<-G?+D834L-.8>-8
?f-1-/SD-F-1A+7<-.2<-GAJ-1.8g+-/SD7R-8K.2<-Dh-1?+D834L-.8>-8?f-1A+
i3E-1?/S+Q>-8[--6-17/0-1.Z-1=-7INAe-DJ-*#HD?f-1-/SD-F-1G7R-8?+
D834L--1/0DD8+53-8/.2<-A/0D1=+7>?f-1AE+7/3*
+,-./0-1.2345--8+,.-8g?f-1AE+7/31=+7>abAE+7/3*
N=+d%91
O%91&80 PW)W7>:7eh*,FMFA 
NQ W%9MQ /A 1Q>N**/)c/=B%91 BM
:3012
0)5!%9M1$FW7W)8SMOI
1&1U#s%,1#1$FW7W)+
 1Q /Cg ; ,89 $ 1Q % 1C* & 1:<
/OQ eW7W)%91#1C*Q,
)c/=B%915
l @ $ 7   P*5 ! % $# e $ + $ O %
I1t&1#U#s%/C%1F)#F$UF)
1Q/Cg;%89$:<MQ Ce%91#
1C* C+X$ P*&1
l@=e1C**W7W)21pFUF) %,W%=eQ 
W)*q&W911$;W7W)2,89
$M*f1$FW7W)2/C%j1$FW7W)2s;
+1#<MQ Ce%91#1C**0IFe
lC&5N+,#W2&#%P1=&;$+,#
//O/C +]pp1HW7W)L+,C/C %P1=Q 
&L+,]/C P*Q#%P1=u0*;
$+,/C +%*1HW7W)L%P1=C+,Q &
]L%P1=+,
O9/O#9
!M1O5
oO%PQ RP#/O1&,9%S1C/O
9
oO%PQ RP#/O1&,0U9BS1C/O
9
*
N)*
o@911CB=I1+deP1,L/h
&;1/h1Q; P1
o:Pp9#P14/CPW)W_*
N=+d%91
III. BỨC XẠ NHIỆT
V C1$FW),+ N@P#W 0W7e
1QR6gN2/CN@P1C3W7N#dC
6gN2/W7L=I1$N@POI
1%=L6gN2$N@P+dC >
% Q/A A vB%]%X
.WM N)*/=B+<8Q
0 1O&*gF%7012345
NQ  )*U\%X +
.Ie )*U\+%X
 +.1Q0*/=%Xu>
:&F0B=L%K%M+.1C
/C%91W7>NQ >
N)*
lN )*U\%X +.I/
+.O%I1L%K%3&F
l:e )*U\+%X +.1Q0*
/=%Xu/+.W7O%I1L
%K%3&FR*C4I1%L
1'$*728
B=L%K%M+.W7F01C/C%91
/5
o!7W)1C P W_*  B =CW7F01C
<
o B =    2 F C = A  %2 w 
W7F01C<%91
NQ  )*U\%X +.I
 e   ) * U \+  %X  + .  1Q
0*/=%Xu>
:&F0B=L%K%M+.1C/C%91
W7>NQ >
WM F /$7   ! 0 1O A  &* 012 ? 3 4
 FMSOF9
B=+d+<8Q
8:-18+,;.2<-D8j-1.U-6-17/0-1-8+,.AkA/0D.2345-Tl-1DHDdN1=+7>dN-8+,.*
+N-8+,.DF;M.aEm-8D8].1+E-1dNaH-1-8/;N-1-6-17/0-1G.2345-.8n-1G^8o-
iRGp8X-1.2345-Y3NDHDQ[.D8\-aH-1G***[.-8[-A/0DdN-8+,..8`-F-17<-*`-8.8jD
.2345--8+,.->4A/0D1=+7>TjDiR-8+,.* q.2g+.2345-A/0D-6-17/0-1.S+2H+].7>
-8gTjDiR-8+,.GQ`DHDdN-8+,.DF.8L.2345--1N4Do.29-1D8_-p8X-1*8o-6-18]^
.8rQ>^8o-iRdN-8+,.DON;M.Q[.^8r.83MDm-8D8].;q.-19>+DON-F* q.-19>+DON
Q[.D>-1isi`Q>D>-1a@;;>3.8`Q[.8]^.8rdN-8+,.D>-1;R-8t;q.-19>+DONQ[.D>-1
-8u-Q>D>-1aH-1;>3.8`Q[.^8o-iRdN-8+,.D>-1;R-8*
bMSOF95
>@<*X+MF1i#0*P&VI*C;,O%
L+MF.M1C #%91+<8Q>NQ >
>NQ *hK22*g *Cp#)*g *C%A>
>?qb)+."1Ccch%,R$&#&1$F.
R1$F.1C3W7*g%9.1$F.
2%+Qb)&'%OW)JF3)c.
+XFO%3.F)51$F3W7T*g.+QT'
0Fj*FMSOF95
?1. Đng gn mt bếp la, ta cảm thy nóng. Nhit năng mà th nhn được từ
bếp chủ yếu là do bc x tia nhit truyền thng.
?2. Mùa hè ngưi ta thưng mặc áo u trng, ít mặc áo u đen các vật
màu ng ít hp th các tia nhit hơn nên mc áo trắng o mùa hè sẽ giảm khả
năng hấp th c tia nhit làm cho ta có cảm giác mát hơn.
?3. Phân tích tác dng của c b phn của phích:
- Lớp chân không tác dng ngăn cản sự dn nhit.
- Hai mt thy tinh tng bc tác dng phn x c tia nhit tr li nước đựng
trong phích.
- Nút tác dng ngăn cản sự truyền nhit bng đi lưu ra bên ngoài.
x*&,5
:; , 2 17 =   *7 2 +  C  / R
%XW7%9/C W 0?^
`
:VMW7=+ C
y21C%X;,2&,I*?
`
:N+[`z
  2=+ C$Q+<8Q#\z$Q%9
1#y&\z$Q#e1C 3W
?<CW)
E<8Q.*g2/C+<8Q.N@P
V%X+.+=*g6gN2W 0[```{:+<8Q
. 6g N2 1C R +< 8Q *Q & , - C =  1$F W)
,N@P/CPp 9WV%X+.+=*g
N@PyW 0{:+<8Q.N@P1CR+<8QM#
W7/%1$FW),+ N@P#W7/%
01$FW) 9V2%JB/C BW.1 Q
+<8QC%,1C*C1FW)H3d*R1Q=I1*g
2;#'F3H C1FW)F,*Q*t;Nc
R+<8QC.C1FW)%S1C<CW)
!M1O5NcR+<8Q.C1FW)CW)3Q "%
S1C<CW)
M)*56S/=<CW) %&6g
N2 +d *X %K 3 & & 7 P 1$#    8A* $ %  
2FC ;
8A*/A A 1W5hps: //youtu.be/Y2VdqoaoVLU
V$% 9$%g 1HW);$%.
9%g C1HW)/ 1HW)I1*g2%R
1Q=;
F3&*#j+GX MA 
&*/$X5b| Q%X}&W)+C/C|A*&,}
^!# CCXbN9?#%,M+  A 
&*&%
?<CW)
+<CW)W),
?<CW)
+<CW)W),
dC6gN2=/=N@P$<+<8Q*X1
I 1 W] 1H# 1$ PF W 0 ` ``` 1 ] I 1 *C  
2icN@PPFc*XFI1C#%H2F08Q
1Q *X F $  < +< 8Q  . N @P E W) , + 
N@P&c9*XC1FW)#R1Q+<.
N@P1C* +=*g.N@P/CW7W)+ &1k B
; B%&*C < C . +W) , % S1C <C
W)W),#2%Sp1C<CW)N W),
W) +  8A:~" %&/ e S P  / 3 
<CW)
!MF7/C•! Q%XA &* 2
\F' CCbN5
bMSOF9?
J0 1O/=R/P%=%35
670B=I1 <CW)W),
VR3C 1C*IC*1:~
q W),
/CR+FFC &,1C*0*BIC*1:~
q W)
,>
?x*/C+Q&,1C*%,&FFc,/C /1C*0*
<CW)%,&FF]%G%X+=*gN@P
:3012FMSOF9?5
6gN2=I189N@P$<+<8Q
N@PPFc*XFI1C#%H2F08Q1Q*X
F$<+<8Q.N@PEW),+ 
N@P&c9*XC1FW)#R1Q+<8Q.
N@P1C* +=*g.N@P/CW7W)+ &1
:3012FMSOF9?5
V31C*IC*1:~
q W),5
o Q%X08PI#*UX
o€WC
oBF,.F; 7/O0
ok)L#)H380*
lVR+FF&,1C*0*BIC*1:~
q W),5
oNH*=L#=38
oicHI1*$#QMQ W)0%XQ#W):~
q 
08P/C 7# Q5I1&#*g2#$#
o :, L F;    7 Q +d 8I#    F; 
 7Q+d%58A*%#8A77%#n
?x*/C+Q&,1C*%,&FFc,/C /1C*0*<C
W)%,&FF]%G%X+=*gN@P
lN* Q%XH38
lQM%1Q+d*+#F;377#8A*"ic8I

!M1O5
B=I1 <CW)W),5
6g N2 = I 1  89 N @P $  < +< 8Q
N@PPFc*XFI1C#%H2F08Q1Q*X
F$<+<8Q.N@PEW),+ N
@P&c9*XC1FW)#R1Q+<8Q.N@P
1C* +=*g.N@P/CW7W)+ &1
?<CW)
+<CW)W),
LUYỆN TẬP
:SL)F 79 +0$%3/==
).*72
672 :Pp :P14 :PW) :3W7
:=
)
" " ?" a"
k @91 E<8Q@91
VẬN DỤNG
@Q&*1+9I*34N0 1O&*01234UC/C
XF1Q/C M
lVX5qEM1BS/O1#/O1)F 
%Hh C#1 Q/C*C/0)F FcA %=
W2MW
lVX5icI1*XW S#MW*
lVX?5O%X2WicI1*XW 
S#MW*
lVXa5@=8P%+FFc,%,1C*0*Q.<
CW)
@Q  &* 1 +9 I* 3 4#  &*  M C
0 1O&*01234UC/CXF1Q/C M
•N012X5 l:/O15EQ#%H#7*#‚ 1ƒ*#n
l:/O15VB#f#+7.#n
l6hK*g*C#/0-P*'*H7#n'F2*g%
**„
l6h%7*g*C9#/01A#17#n'FR#RP*;,9
•N012X 2: @,icI1*XW S#M
W* %5
o ! % P  h  M +G % 5 +MF L# P* %# H ;*
%#n
o@,UP* %h*U%#1eU9W&#n
o@,R%X9 %1pFiW)#*&#*+7#
n
:'(5!W7icM+GpH g'W4H
%
•N012X?5O%X2WicI1*X
W S#MW*+d*UXSF]3F9Y7Y8&*#
X0 # X   =$2 3 /=(…/C*S
./icI1*XW S#MW*7
icM+GM#Fc7*$icM
+G%
•N012Xa5EFFc,%,1C*0*Q.<C
W)5
oNH=38#W7FL+L+J
oNpH%WW7ic
oicHI1Q
oVicF; 77X
oNic/CM
o@7Q/C 08P
oN=#3 (</=<CW)
| 1/37

Preview text:

BÀI 28 SỰ TRUYỀN NHIỆT SỰ TRUYỀN NHIỆT DẪN D NHIỆT ĐỐI LƯ L U Ư BỨ B C Ứ XẠ XẠ NH IỆ I T HIỆU Ệ ỨN Ứ G G NHÀ KÍ K NH 4 HIỆ H U Ứ N Ứ G G NH À NH K ÍN K H H KH Í KH Í QUYỂN VÀ V À TH TH O O L U L Ậ U N Ậ VỀ V V N 5 ĐỀ Đ B B O Ả VỆ I MÔ ITR ƯỜ Ư NG KHỞI ĐỘNG
Theo em, năng lượng nhiệt có thể truyền được trong các môi
trường nào sau đây: chất rắn, chất lỏng, chất khí, chân
không? Hãy tìm hiện tượng trong thực tế để minh họa cho ý kiến của mình.
+ Năng lượng nhiệt có thể truyền được trong các môi trường: chất rắn, chất lỏng, chất khí, chân không. + Ví dụ:
* Năng lượng nhiệt truyền trong chất rắn: Khi ta nung một đầu thanh sắt trên ngọn lửa
thì một lúc sau ta thấy ở đầu kia của thanh sắt (phía tay cầm) cũng nóng lên.
* Năng lượng nhiệt truyền trong chất lỏng: Ta dùng ngọn lửa đun nóng một nồi nước từ
Bài này sẽ giúp các em hiểu đẩy đủ về sự truyền năng lượng
phía đáy nồi, một thời gian sau ta thấy toàn bộ lượng nước trong nồi đều nóng lên.
trong các môi trường vật chất khác nhau: rắn, lỏng, khí, chân * Năng lượn không g
. nhiệt truyền trong chất khí: Khi đặt tay bên ngọn lửa, một lúc sau ta thấy tay nóng lên.
Năng lượng nhiệt truyền trong chân không: Để một vật dưới ánh nắng Mặt Trời, một
khoảng thời gian sau ta thấy vật nóng lên.
HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI I. DẪN NHIỆT
1. Hiện tượng dẫn nhiệt
GV yêu cầu HS quan sát hình 28.1 (trong SGK), GV hướng dẫn, sau đó HS chú
ý quan sát thí nghiệm biểu diễn của giáo viên để trả lời các câu hỏi trong SGK: 1. T Mô rả l tả
ời hiện tượng xảy ra đối với các đinh.
2. Các đinh rơi xuống chứng tỏ điều gì?
1. Khi đốt nóng thanh AB thì sáp chảy ra, các đinh rơi xuống.
3. Đinh lần lượt rơi xuống theo thứ tự nào?
2. Đinh rơi xuống do sáp bị thanh đồng nung nóng chảy ra: năng lượng
nhiệt đã được đèn truyền vào thanh đồng và truyền dần từ đầu A tới đầu B của thanh đồng.
3. Các đinh rơi xuống lần lượt theo thứ tự từ a đến e.
I. DẪN NHIỆT
1. Hiện tượng dẫn nhiệt
Thông tin SGK trang 112
Hiện tượng truyền năng lượng như trong thí nghiệm trên gọi là hiện tượng dẫn nhiệt. Kh K i ết đầ u l u A n:
được đốt nóng, các nguyên tử đồng ở đầu A chuyển động nhanh lên, động + D ẫn ng c nhi ủa cệt h ú lnà g sự tăn t g. r uyền Khi va nhi chạ ệt m vnăng ới các tngu vật yên tử nhi bên ệt cạ nđộ h c cao ó độn sang g năng vật nh chó ơn, các nhi ngệt uy độ ên thấp tử ở đ h ầuơ n A khi truy hai ền b v ớt ật đ ti ộn ếp g n xúc ăng c vớ ho ic nhau.
ác nguyên tử này làm cho động năng của + cC h ơ ún c g hế tăn của g. Cử s thế, dẫn thôn nhi g qu ệt a v laà c sự hạ m trcuyền ác nguyđộng ên tử năng truyền c n ủa ăng chuyển lượng từ đ đầung A đnhi ến ệt đầ u từB c
. ác phần tử có động năng lớn sang các phân tử có động năng nhỏ hơn
Trong vật rắn được cấu tạo từ các phân tử thì sự truyền năng lượng là do va chạm giữa khi va chạm. các phân tử.
Như vậy, dẫn nhiệt là sự truyền năng lượng trực tiếp từ các nguyên tử, phân tử có động
năng lớn hơn sang các nguyên tử, phân tử có động năng nhỏ hơn thông qua va chạm.

2. Vật dẫn nhiệt tốt vật, cách nhiệt tốt
Thông tin SGK trang 113
Vật được cấu tạo từ những chất, vật liệu, có thể dẫn nhiệt tốt được gọi
là vật dẫn nhiệt tốt; vật được cấu tạo từ những chất, vật liệu có thể cản trở
tốt sự dẫn nhiệt gọi là vật cách nhiệt tốt.
Nếu coi khả năng dẫn nhiệt của không khí là 1 thì khả năng dẫn nhiệt
của một số chất và vật liệu có giá trị gần đúng như sau:
Bảng 28.1. Khả năng dẫn nhiệt của các chất/vật liệu khác nhau so với không khí
Chất /vật liệu Khả năng dẫn Chất /vật liệu Khả năng dẫn nhiệt nhiệt Len 2 Đất 65 Gổ 7 Thép 2 860 Nước 25 Nhôm 8 770 Thủy tinh 44 Đồng 17 370
2. Vật dẫn nhiệt tốt vật, cách nhiệt tốt
HS hoạt động nhóm tron Ph g iế 5 u p h h ọ ú c t t tr ậ ả p l s ờ ố i Ph 1
iếu học tập số 1.
1. Chảo được làm bằng kim loại là chất dẫn nhiệt tốt, có thể truyền nhiệt
Phiếu học tập số 1
nhanh chóng từ ngọn lửa tới thức ăn. Cán chảo được làm bằng gỗ hoặc
Hãy thảo luận về các câu hỏi dưới đây dựa trên việc phân tích công
nhựa là chất cách nhiệt tốt, có tác dụng ngăn nhiệt truyền từ chảo tới tay
dụng của vật dẫn nhiệt tốt và vật cách nhiệt tốt:
khi người cẩm cán chảo.
1. Tại sao chảo được làm bằng kim loại còn cán chảo được làm bằng gỗ
2. Tôn dẫn nhiệt tốt còn ngói cách nhiệt tốt. Do đó mùa hè, mái ngói hoặc nhựa?
ngăn nhiệt năng từ bên ngoài do trời nóng vào trong nhà tốt hơn, giữ
2. Tại sao nhà mái ngói thì mùa hè mát hơn, mùa đông ấm hơn nhà mái
cho nhà mát hơn; ngược lại mùa đông, mái ngói ngăn nhiệt năng từ tôn?
trong nhà truyền ra bên ngoài tốt hơn nên nhà ấm hơn.
3. Phân tích công dụng dẫn nhiệt tốt, cách nhiệt tốt của từng bộ phận
3. Kể tên và phân tích đúng được ít nhất hai đồ dùng.
trong một số dụng cụ thường dùng trong gia đình.
- Cái bàn là: mặt bàn là làm bằng kim loại dẫn nhiệt tốt để truyền nhiệt từ
dây dốt nóng đến vải con vỏ và tay cầm làm bằng nhựa chịu nhiệt hoặc
gỗ cách nhiệt tốt để không bị nóng tay.
- Xoong, nồi hiện đại ngày nay thì tay cầm hay quay nồi thường lót thêm
nhựa hoặc gỗ vì cách nhiệt tốt để khi cầm không bị nóng tay. - ….

2. Vật dẫn nhiệt tốt vật, cách nhiệt tốt Kết luận:
+ Vật được cấu tạo những chất, vật liệu có thể dẫn nhiệt tốt được gọi là vật dẫn nhiệt tốt.
+ Vật được cấu tạo những chất, vật liệu có thể cản trở tốt sự dẫn nhiệt gọi là vật cách nhiệt tốt.
II. ĐỐI LƯU 1. Thí nghiệm
GV yêu cầu HS quan sát hiện tượng xảy ra đối với miếng sáp trong hai
thí nghiệm và giải thích hiện tượng xảy ra trong thí nghiệm.
- Hiện tượng xảy ra đối với miếng sáp trong hai thí nghiệm:
+ Hình 28.2a, khi nước ở phần trên của ống nghiệm bắt đầu sôi thì cục sáp ở
đáy ống nghiệm chưa bị nóng chảy.
+ Hình 28.2b, khi nước ở phần trên của ống nghiệm bắt đầu sôi thì cục sáp ở
miệng ống nghiệm bị nóng chảy.

Chất lỏng, chất khí được gọi là chất lưu. Trong hai thí
- Hãy giải thích hiện tượng xảy ra trong hai thí nghiệm trên:
nghiệm trên ta thấy chất lưu dẫn nhiệt kém nhưng vẫn có
+ Ở hình 28.2a, khi đun nóng nước ở gần miệng ống nghiệm thì hiện tượng
thể truyền nhiệt tốt, vậy chất lưu truyền nhiệt bằng cách
truyền nhiệt từ nước sang miếng sáp theo hình thức dẫn nhiệt, mà nước là ch n ất àodẫ
? n nhiệt kém nên miếng sáp ở đáy ống nghiệm khó thu được nhiệt độ
nhiều để đạt đến nhiệt độ nóng chảy.
+ Ở hình 28.2b, khi đun nóng nước ở đáy ống nghiệm thì hiện tượng truyền
nhiệt từ nước sang miếng sáp theo cả hình thức đối lưu và dẫn nhiệt nên làm
miếng sáp ở miệng ống nghiệm thu được nhiệt độ nhiều hơn và nhanh chóng
đạt được nhiệt độ nóng chảy.

2. Truyền nhiệt bằng đối lưu.
2. Truyền nhiệt bằng đối lưu.
Nước ở gần ngọn lửa đèn cồn nhận được năng lượng, nóng lên, di chuyển thành
dòng nước nóng đi lên trên, đồng thời nước lạnh ở trên cũng di chuyển thành dòng đi
xuống dưới và nhận năng lượng từ ngọn lửa đèn cồn. Các dòng nước nóng, lạnh di
chuyển ngược chiều như trên được gọi là dòng đối lưu.
Hiện tượng truyền nhiệt nhờ dòng đối lưu gọi là sự đối lưu.

Vậy đối lưu có xảy ra trong chất khí không? Cô trò cùng tìm hiểu phần tiếp theo.
Cá nhân HS trả lời 1. 2 .T Tì i s m ao th êkh m i í ố dt ụn ế v n ề t s hì ự c đ á ốin lh q ưu u t ạ r t o t n ro g ng th ựv ci de tế.o lại quay? G Ví iả d iụ th v í ề c h s : ự K đ h ốii lđố
ưut: nến thì lớp không khí xung quanh ngọn nến nhận năng - lượ Đu n n g nnhi ướ ệ c t n s ó ôi ng tr olê n n g n ấ ở m r : aK, hni hẹ đ u đ n i d n i ư c ớ h c,u y d ểònn l g ê n n trê ướ n c , blớ ênp k d hô ướin g n k h h ậ í n b đ ên ược ntrăênng llạnh ượ n v g à s n ẽ ặnnógn h g ơ l n ê n,d in c ở h r uay, ểnnh x ẹ uđối nvg à d điướ lê i n lạ p i híđaượ tr c ê nl,à m ph n ầ ó n n n g l ướêcn . ở Cpứ hía n tr h ê ư n l v ạ ậ n y
h tvạào nnặênng dhòn ơ g n k n h ê ô n n đ g i k x h u í ố đ n ố g i dlưu ưới,. là C m ứ c n á h nh ư t q h u ế ạttạ d o ần th àdnần h d d i ò c n h g u đ yốểi nl.ưu,
làm toàn bộ nước trong ấm nóng lên.
- Điều hòa làm mát không khí thường lắp ở phía trên cao để khi điều hòa tạo
ra khí mát có khối lượng riêng lớn hơn không khí thường di chuyển xuống
dưới chiếm chỗ lớp không khí thường và đẩy lớp không khí thường nhẹ hơn
bay lên trên, cứ như thế tạo thành dòng đối lưu, làm mát cả căn phòng.
- Hình thành gió: Trên biển, khi trời nóng, đất liền nhanh nóng hơn nước biển,
vì vậy vào buổi nắng gắt thì luồng không khí từ biển tràn vào đất liền tạo ra
gió từ biển thổi vào rất mạnh, nhưng đất liền cũng giảm nhiệt nhanh hơn
nước biển nên vào ban đêm luồng không khí từ đất liền tràn ra biển tạo ra gió
thổi từ đất liền ra biển.

2. Vật dẫn nhiệt tốt vật, cách nhiệt tốt Kết luận:
+ Vật được cấu tạo những chất, vật liệu có thể dẫn nhiệt tốt được gọi là vật dẫn nhiệt tốt.
+ Vật được cấu tạo những chất, vật liệu có thể cản trở tốt sự dẫn nhiệt gọi là vật cách nhiệt tốt.
II. ĐỐI LƯU 1. Thí nghiệm
2. Truyền nhiệt bằng đối lưu.
+ Đối lưu là sự truyền năng lượng bằng các dòng chất lưu di chuyển từ vùng
nóng hơn lên vùng lạnh hơn trong chất lưu.
+ Chất rắn dẫn nhiệt tốt, chất lỏng và chất khí dẫn nhiệt kém.

III. BỨC XẠ NHIỆT 1. Thí nghiệm
Ngoài lớp khí quyển bao quanh Trái Đất, khoảng không gian còn lại H gi S ữa t M hảo ặt lu Trời ận n và hó T m rái Đ cặp ất đ ôi l à t ch rả l â ờ n i kh 2 ôn câu gh. T ỏi u y n sau hi : ên, hằng ngày Mặt 1. T T rời ại vẫn sao t khô ron n g g th n í gừ ng ng hi tru ệm yề ở n H ìn n ăng h l 28. ượn 5a t g hì tới n hi Tr ệt ái đ Đ ộ ất t . V ron ậy g bn ì ăng nh l t ượng hủy ti đư nh ợc t t ăngruyền dần từ cònM t ặt T ron rời g t t hí ới n T g rái hi Đ ệm ất ở bằn Hì g nh cách 28.5 n b t ào hì ? nhiệt độ G tr V o yê ng u bì cầu nh t H hủSy q ti uan nh l sát ại g iđoạ ảm n d vi ần d eo về theo nhiệt d đ õi ộ sự
cũ? thay đổi nhiệt độ của 2. n C h ó iệ p t kế
hải . Thí sự t nghi ruyềnệm nh về iệt s t ự ừ bứ đ c èn xạ n đến h bìiệt.
nh thủy tinh là dẫn nhiệt
và đối lưu không? Tại sao?
1. Tại sao trong thí nghiệm ở Hình 28.5a thì nhiệt độ trong bình thủy tinh tăng
dần còn trong thí nghiệm ở Hình 28.5b thì nhiệt độ trong bình thủy tinh lại
giảm dần về nhiệt độ cũ?
- T 2.r on C g ó pth h í ả in g s h ự iệ tr m u y ở n H ì n n h h i ệt2 8 t .5 ừ a đ t è h n ì đn ếh ni ệt bì đ n ộ h tr th o ủ n y g ti b n ìn h h l à th d ủ ẫ y n t nin hih ệ ttă v n à g đ d ố ầ i n l v ưuì bìn k h h ô th n ủ g y ? t T in ại h s n a h o ậ
? n được năng lượng nhiệt từ đèn điện dây tóc phát ra.
- Còn trong thí nghiệm ở Hình 28.5b thì nhiệt độ trong bình thủy tinh lại giảm
Sự truyền nhiệt từ đèn đến bình thủy tinh không phải là dẫn nhiệt và đối lưu
dần về nhiệt độ cũ vì bình thủy tinh không nhận được năng lượng nhiệt từ đè v n
ì: điện dây tóc phát ra nữa mà dần dần tỏa năng lượng nhiệt thu được từ lúc + tr K ướ hô c n g r ak m hí ôlià trcườ hấ n t g d x ẫ u n n n g h iq ệ u t aknéh.
m nên sự truyền nhiệt này không phải là hình thức dẫn nhiệt.
+ Sự truyền nhiệt trong trường hợp này truyền theo đường thẳng nên
không phải là hình thức đối lưu.

2. Sự truyền nhiệt bằng bức xạ nhiệt
Thí nghiệm trên chứng tỏ năng lượng nhiệt đã được truyền bằng các tia gọi là tia nhiệt.
Tia nhiệt có một số tính chất giống tia sáng nhưng mang năng lượng, truyền thẳng, phản
xạ, không truyền qua các vật chắn sáng,... Vật nhận được tia nhiệt thì nóng lên. Hình thức
truyền nhiệt này được gọi là bức xạ nhiệt. Mặt Trời truyền được năng lượng tới Trái Đất là
nhờ bức xạ nhiệt, vì các tia nhiệt có thể truyền ngay cả trong chân không. Khả năng hấp
thụ và phản xạ tia nhiệt của một vật phụ thuộc tính chất mặt ngoài của nó. Mặt ngoài của
vật càng xù xì và càng sẫm màu thì vật hấp thụ tia nhiệt càng mạnh; mặt ngoài của vật càng
nhẵn và càng sáng màu thì vật phản xạ tia nhiệt càng mạnh.
HS kết hợp với thông tin trong SGK thảo luận theo nhóm trả lời 3 câu hỏi
trong phiếu học tập số 2

Phiếu học tập số 2:
?1. Đứng gần một bếp lửa, ta cảm thấy nóng. Nhiệt năng mà cơ thể nhận được
từ bếp chủ yếu là do dẫn nhiệt, đối lưu hay bức xạ? Tại sao?
?2. Tại sao mùa hè người ta thường mặc áo màu trắng, ít mặc áo màu đen?
?3. Phích (bình thủy) là dụng cụ dùng để giữ nước nóng, có hai lớp thủy tinh.
Giữa hai lớp thủy tinh là chân không. Hai mặt đối diện của hai lớp thủy tinh
thường được tráng bạc. Phích có nút đậy kín. Hãy phân tích tác dụng của các
bộ phận sau đây của phích: lớp chân không; hai mặt thủy tinh tráng bạc; nút.
Sản phẩm phiếu học tập số 2:
?1. Đứng gần một bếp lửa, ta cảm thấy nóng. Nhiệt năng mà cơ thể nhận được từ
bếp chủ yếu là do bức xạ vì tia nhiệt truyền thẳng. Em có thể: ? 2 . Mù a h th è n n g g ườ ườ i tla u t ôn tr n ug y mặ ền c n á hi o t ra u t mrắ ôin g tr, ít ườ mặ ng c bá êo nng u o đ ài e n vì h ưng c vvậ t n gi n u hiệt n đ g ít k h h ô p n g t h đ ic á v c à t o i a k n h h o i nt gh ơ 3 n 70 n C.ê n N m ếu c kháo ô n trắ g n tr g u yo n m nh ù i a ệt h r è a sẽ
ng iả n m go kh ài thì c n h g h s a p u th
1 g ic l t à i a n n h h i i t t l đ à m c ch ơ o th ta c n ó g cả ườm i g c i ó á c th m átt ă h n ơ g n
t.hêm 30C. Trung bình 60% ? n 3 hi. Ph t dân o tcích on n c g dụ ườin g tr củ uy a n r c
a bbê p n hnận g o củ ài ad phí ướ ch
i d:ạng bức xạ, 15% dưới dạng đối
lưu, chỉ có 5% dưới dạng dẫn nhiệt, còn là do các nguyên nhân khác.
- Lớp chân không có tác dụng ngăn cản sự dẫn nhiệt.
- Hai mặt thủy tinh tráng bạc có tác dụng phản xạ các tia nhiệt trở lại nước đựng trong phích.
- Nút có tác dụng ngăn cản sự truyền nhiệt bằng đối lưu ra bên ngoài. 3. Hiệu ứng nhà kính.
a. Bức xạ nhiệt của mặt trời và bức xạ nhiệt của Trái Đất.

Nhiệt độ trung bình của bề mặt Mặt Trời khoảng 6000 °C nên bức xạ nhiệt
của Mặt Trời là những bức xạ mạnh có thể dễ dàng truyền qua lớp khí
quyểnTrái Đất và các chất rắn trong suốt khác. Nhiệt độ trung bình của bề mặt
Trái Đất chỉ khoảng 18°C nên bức xạ nhiệt của Trái Đất là những bức xạ yếu,
không vượt qua được lớp khí quyển bao quanh Trái Đất, không vượt qua được
ngay cả các lớp kính trong suốt. Người ta đã dựa vào sự khác nhau của hai loại
bức xạ này để làm nhà lợp kính trồng cây nhằm giữ lại nhiều năng lượng mặt
trời hơn, giúp cây trồng trong nhà lợp kính phát triển mạnh mẽ hơn. Tác dụng
giữ bức xạ nhiệt này của nhà lợp kính được gọi là hiệu ứng nhà kính.

Kết luận: Tác dụng giữ bức xạ nhiệt của nhà lợp kính (nhà kính nhân tạo) được
gọi là hiệu ứng nhà kính.

GV trình chiếu thí nghiệm: Minh họa về hiệu ứng nhà kính trong đó thay Mặt
Trời bằng một đèn dây tóc có công suất lớn, so sánh xem nước đá trong
trường hợp nào tan nhanh hơn.

HS xem video theo link: https://youtu.be/Y2VdqoaoVLU
Nước đá trong cốc nước đặt trong lồng kính tan nhanh hơn nước đá của
cốc đặt ngoài lồng kính vì trong lồng kính năng lượng mặt trời được giữ lại nhiều hơn.

GV phân chia nhóm, yêu cầu HS chuẩn bị nội dung cho tiết sau theo
nhóm với nội dung: Phần “Hoạt động” có kí hiệu bàn tay và “em có thể”
trang 117 SGK, hoàn thành nội dung PHT số 3, để tiết sau báo cáo theo nhóm có đánh giá.
3. Hiệu ứng nhà kính.
b. Hiệu ứng nhà kính khí quyển.
3. Hiệu ứng nhà kính.
b. Hiệu ứng nhà kính khí quyển.

Hằng ngày Mặt Trời truyền về Trái Đất dưới hình thức bức xạ nhiệt một lượng
năng lượng khổng lồ, lớn gấp khoảng 20 000 lần tổng năng lượng mà con
người sử dụng. Trái Đất hấp thụ một phần năng lượng này, đồng thời phản xạ
lại một phần dưới hình thức bức xạ nhiệt của Trái Đất. Bầu khí quyển bao
quanh Trái Đất có tác dụng giống như một nhà lợp kính, giữ lại bức nhiệt của
Trái Đất làm cho bề mặt của Trái Đất và không khí bao quanh nóng lên. Do sự
tương tự đó mà hiệu ứng này của bầu khí quyển được gọi là hiệu ứng nhà
kính khí quyển, thường được gọi tắt là hiệu ứng nhà kính. Trong khí quyển thì
khí carbon dioxide (CO) đóng vai trò quan trọng nhất trong việc gây ra hiệu ứng nhà kính.

Kết hợp thông tin trên và hình 28.9 SGK. HS hoạt động theo nhóm trong thời
gian 5 phút hoàn thành PHT sau:

Phiếu học tập số 3
Hãy thảo luận về những vấn đề sau đây:
1. Mô tả sự truyền năng lượng trong hiệu ứng nhà kính khí quyển.
2. Những nguyên nhân nào làm tăng nhanh hàm lượng CO trong khí quyển
2
và những biện pháp nào có thể làm giảm sự tăng hàm lượng CO trong khí 2 quyển?
3. Em và các bạn có thể làm gì để góp phần cụ thể vào việc làm giảm hiệu
ứng nhà kính để góp phần ổn định nhiệt độ bề mặt Trái Đất.

Câu trả lời phiếu học tập số 3:
1. Mặt Trời truyền năng lượng nhiệt xuống Trái Đất dưới hình thức bức xạ
nhiệt. Trái Đất hấp thụ một phần năng lượng này, đồng thời phản xạ lại một
phần dưới hình thức bức xạ nhiệt của Trái Đất. Bầu khí quyển bao quanh
Trái Đất có tác dụng giống như một nhà lợp kính, giữ lại bức xạ nhiệt của
Trái Đất làm cho bề mặt của Trái Đất và không khí bao quanh nóng lên.

Câu trả lời phiếu học tập số 3:
2. Nguyên nhân làm tăng nhanh hàm lượng CO trong khí quyển: 2
+ Hoạt động sản xuất gia tăng, mở rộng.
+ Quá trình khai thác tài nguyên thiên nhiên.
+ Sự phát triển của các phương tiện giao thông vận tải.
+ Diện tích rừng, diện tích trồng cây xanh giảm.
- Những biện pháp có thể làm giảm sự tăng hàm lượng CO trong khí quyển:
2
+ Trồng thêm nhiều rừng, nhiều cây xanh.
+ Sử dụng các nguồn năng lượng mới, hạn chế tạo ra khí thải độc hại, khí CO trong
2
sản xuất và giao thông, sinh hoạt như: năng lượng gió, mặt trời, nước,...
+ Chuyển từ phương tiện giao thông chạy bằng xăng, dầu sang các phương tiện
giao thông chạy bằng điện: xe máy điện, xe ô tô điện, …
3. Em và các bạn có thể làm gì để góp phần cụ thể vào việc làm giảm hiệu ứng nhà
kính để góp phần ổn định nhiệt độ bề mặt Trái Đất.
- Tham gia các hoạt động trồng cây xanh.
- Hạn chế đi lại bằng máy bay, các phương tiện cá nhân (ô tô, xe máy) sử dụng xăng dầu.
3. Hiệu ứng nhà kính.
b. Hiệu ứng nhà kính khí quyển.
Kết luận:
Sự truyền năng lượng trong hiệu ứng nhà kính khí quyển:
Mặt Trời truyền năng lượng nhiệt xuống Trái Đất dưới hình thức bức xạ
nhiệt. Trái Đất hấp thụ một phần năng lượng này, đồng thời phản xạ lại một
phần dưới hình thức bức xạ nhiệt của Trái Đất. Bầu khí quyển bao quanh Trái
Đất có tác dụng giống như một nhà lợp kính, giữ lại bức xạ nhiệt của Trái Đất
làm cho bề mặt của Trái Đất và không khí bao quanh nóng lên.
LUYỆN TẬP
Chọn từ thích hợp cho các ô trống trong bảng dưới đây về cách truyền nhiệt
chính của các môi trường
Môi trường Chất rắn Chất lỏng Chất khí Chân không Cách truyền nhiệt . D .. ẫ (1 n ). n .. hiệt .. Đ.(2 ối )l... ưu .. Đ .( ố 3 i ). l .. ưu Bức . .. x (ạ4 ). n .. hiệt chính VẬN DỤNG
Đại diện nhóm lên bốc thăm câu hỏi. Thảo luận nhóm trả lời câu hỏi ở nhà và
nộp lại vào tiết sau.

- Nội dung 1: Biết lựa chọn vật liệu dẫn nhiệt, vật liệu cách nhiệt thích hợp cho
các đồ dùng trong nhà, loại và màu vải thích hợp cho trang phục theo các điều
kiện thời tiết khác nhau.
- Nội dung 2: Sử dụng năng lượng nhiệt một cách khoa học, tiết kiệm.
- Nội dung 3: Vận động người khác sử dụng năng lượng nhiệt một cách khoa học, tiết kiệm.
- Nội dung 4: Đề xuất được biện pháp cụ thể để làm giảm tác hại của hiệu ứng nhà kính.
Đại diện nhóm lên bốc thăm câu hỏi, các nhóm HS tiến hành
thảo luận nhóm trả lời câu hỏi ở nhà và nộp lại vào tiết sau.

* Trả lời nội dung 1: - Các vật liệu dẫn nhiệt: Bạc, đồng, nhôm, wolfram, ….
- Các vật liệu cách nhiệt: Nhựa, gỗ, bông thủy tinh cách nhiệt, ….
- Mùa hè nên mặc màu sáng, vải dễ thấm hút mồ hôi, …. giúp người mặc được mát mẻ.
- Mùa đông nên mặc màu tối, vải len, lông, … giúp giữ nhiệt, giữ ấm cơ thể tốt.
* Trả lời nội dung 2:
Để sử dụng năng lượng nhiệt một cách khoa học, tiết kiệm trong gia đình:
+ Khi đun nấu ta nên dùng các thiết bị điện như: bếp từ, ấm điện, nồi cơm điện, ….
+ Để sưởi ấm cho gia đình ta nên dùng máy sưởi điện, lò sưởi ống khói, …..
+ Để giữ nhiệt độ tốt cho gia đình nên lắp các cửa kính, mái ngói, mái bê tông, ….
Chú ý: Khi không sử dụng các thiết bị nên tắt nguồn hoặc rút ra khỏi nguồn điện.

* Trả lời nội dung 3: Vận động người khác sử dụng năng lượng nhiệt một
cách khoa học, tiết kiệm bằng cách mở các cuộc họp tổ dân phố/thôn/xóm,
hội thảo, hội chợ tuyên truyền tới người dân về ý nghĩa và tầm quan trọng
của việc sử dụng năng lượng nhiệt một cách khoa học, tiết kiệm thông qua
sử dụng các thiết bị tiên tiến, áp dụng công nghệ mới như sử dụng các thiết bị điện.
* Trả lời nội dung 4: Biện pháp cụ thể để làm giảm tác hại của hiệu ứng nhà kính:
+ Trồng nhiều cây xanh, không phá rừng bừa bãi.
+ Tắt nguồn điện khi không sử dụng.
+ Sử dụng các nguồn năng lượng sạch.
+ Nên sử dụng các phương tiện giao thông công cộng.
+ Tái sử dụng và tái chế.
+ Đầu tư công nghệ sạch vào sản xuất.
+ Tuyên truyền, nâng cao ý thức về hiệu ứng nhà kính.

Document Outline

  • Slide 1
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • Slide 5
  • Slide 6
  • Slide 7
  • Slide 8
  • Slide 9
  • Slide 10
  • Slide 11
  • Slide 12
  • Slide 13
  • Slide 14
  • Slide 15
  • Slide 16
  • Slide 17
  • Slide 18
  • Slide 19
  • Slide 20
  • Slide 21
  • Slide 22
  • Slide 23
  • Slide 24
  • Slide 25
  • Slide 26
  • Slide 27
  • Slide 28
  • Slide 29
  • Slide 30
  • Slide 31
  • Slide 32
  • Slide 33
  • Slide 34
  • Slide 35
  • Slide 36
  • Slide 37