Giáo án Ngữ Văn 12 học kỳ 2 theo phương pháp mới

Giáo án Ngữ Văn 12 học kỳ 2 theo phương pháp mới. Tài liệu được biên soạn dưới dạng file PDF bao gồm 234 trang tổng hợp các kiến thức giúp thầy cô và các bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao trong kỳ thi sắp tới. Mời các bạn đón xem!

146 73 lượt tải Tải xuống

Chia sẻ Báo cáo tài liệu

Tit 55-56

Ngày soạn:

Ngày thực hiện:

VỢ CHỒNG A PHỦ

( Trích – TÔ HOÀI )

A. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

I. Tên bài học : VỢ CHỒNG A PHỦ

II. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

III. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1/Thầy

-Gio n

-Phiu bài tp, tr li câu hi

-Tranh nh về nhà văn, hình nh, phim Vợ chồng A Phủ, ;

-Bng phân công nhiệm v cho hoc sinh hoạt đông trên lớp

-Bng giao nhiệm v hc tp cho hc sinh  nhà

2/Trò

-Đoc trước ngữ liệu trong SGK đ tr li câu hi tìm hiu bài

-Cc sn phm thực hiện nhiệm v hoc tp  nhà (do gio viên giao t tit trước)

-Đ dung hoc tp

B. NỘI DUNG BÀI HỌC

Vợ chồng A Phủ

C. MỤC TIÊU BÀI HỌC

I. Mức độ cần đạt

1. Kin thức :

a/ Nhn bit: HS nhn bit, nhớ đưc tên tc gi và hoàn cnh ra đi cua cc tc

phm.

b/ Thông hiu: HS hiu và l gii đưc hoàn cnh sng tc c tc đng và chi

phi như th nào tới ni dung tư tưng ca tc phm.

c/Vn dng thấp: Khi qut đưc đc đim phong cch tc gi t tc phm.

d/Vn dng cao:

- Vn dng hiu bit về tc gi, hoàn cnh ra đi cua tc phm đ phân tich gi tr

ni dung, nghệ thut cua tc phm

2. Kĩ năng :

a/ Bit làm: bài ngh lun về mt đoạn trch văn xuôi, về 1 ý kin bàn về văn hc;

b/ Thông thạo: cc bước làm bài ngh lun

3.Thi đ :

a/ Hình thành thi quen: đc hiu tc phm văn xuôi

b/ Hình thành tnh cch: tự tin, sng tạo khi tìm hiu tc phm văn xuôi;

c/Hình thành nhân cách:

-Bit nhn thức đưc ý nghĩa ca tc phm văn xuôi hiện đại Việt Nam trong lich

sử văn hc dân tc

-Bit trân quý những gi tr văn ha truyền thng mà tc phm văn xuôi hiện đại

đem lại

-C ý thức tìm tòi về th loại, t ngữ, hình nh trong tc phm văn xuôi hiện đại

Việt Nam .

II. Trọng tâm

1.Kinthức

-Nỗi thng khổ ca ngưi dân miền núi Tây Bắc dưới ch thng tr ca bn chúa

đất phong kin, thực dân. Vẻ đẹp tâm hn, sức sng tiềm tàng mãnh liệt ca đng bào

vùng cao..

-Nghệ thut xây dựng nhân vt sinh đng, chân thực; miêu t và phân tch tâm l

nhân vt sắc so, tinh t; li k chuyện hấp dẫn, ngôn ngữ mang phong v và màu sắc

dân tc, giàu tnh tạo hình và đầy chất thơ…

2.Kĩnăng

- Tm tắt tc phm;

- Phân tch nhân vt trong tc phm tự sự.

3.Thiđ:

Cam thông với nỗi thng khổ ca con ngưi Tây Bắc dưới ch thng tr ca

thực dân phong kin, cm phc sức sng mãnh liệt, trân trng kht vng tự do  ngưi

dân lao đng.

4. Những năng lực c th hc sinh cần pht trin:

- Năng lực thu thâp thông tin liên quan đên văn xuôi hiện đại Việt Nam (

1945-1954)

- Năng lực đoc – hiêu cac tac phâm văn xuôi hiện đại Việt Nam ( 1945-1954)

- Năng lực trình bày suy nghĩ, cam nhân cua c nhân về văn xuôi hiện đại Việt

Nam ( 1945-1954)

- Năng lực hơp tac khi trao đổi, thao luân về thành tựu, hạn chê, những đăc

điêm cơ ban, gi tr cua những tac phâm văn xuôi hiện đại Việt Nam ( 1945 -1954)

- Năng lực phân tich, so sanh đăc điêm nhân vât trong truyện và truyện cung

ch đề;

- Năng lực tạo lâp văn ban ngh luân văn hoc.

D. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Hoạt động của Thầy và trò

Chuẩn kiến thức

kĩ năng cần đạt,

năng lực cần phát

triển

- GV giao nhiệm vu:

+Trình chiu mt đoạn phim trong phim V chng A Ph, nghe

bài hát Chỉ có 2 người (CNTT)

+Chun b bng lắp ghép

- Nhn thức đưc

nhiệm v cần gii

quyt ca bài hc.

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

- Thao tác 1: Hướng dẫn HS tìm hiểu

tác giả

+ GV: Nêu những nét chnh về tac gi?

HS đc phần Tiu dẫn, dựa vào những

hiu bit ca bn thân đ trình bày những

nét cơ bn về:

- Cuc đi, sự nghiệp văn hc và phong

cch sng tc ca Tô Hoài.

- Xuất xứ truyện V chng A Ph cua Tô

Hoài.

- Thao tác 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu

tác phẩm

+ GV: Nêu xuất xứ tc phm?

GV tích hợp kiến thức về địa lí ( Tây

Bắc), kiến thức lịch sử ( giải phóng Tây

bắc trong kháng chiến chống Pháp) để

giúp HS hiểu về hoàn cảnh sáng tác.

I. Vài nét chung.

1. Tc gi:

a. Cuc đi:

- Tên khai sinh: Nguyễn Sen. Sinh năm:

1920.

- Quê ni  Thanh Oai- Hà Đông.

b. Sng tc văn hc:

-Vit văn t trước Cch mạng - sáng tác

với nhiều th loại S lưng tc phm đạt

kỷ lc trong nền văn hc Việt Nam hiện

đại.

- 1996: Đưc tng gii thưng H Ch

Minh về Văn hc Nghệ thut.

- Mt s tc phm tiêu biu: Dế Mèn

phiêu lưu ký (1941), O chuột (1942),

Truyện Tây Bắc (1953)…

2. Tác phẩm:

a. Xuất xứ: - V chng A Ph (1952) là

kt qu ca chuyn đi cng b đi gii

phng Tây Bắc, in trong tp Truyện Tây

Bắc, gii Nhất gii thưng Hi Văn nghệ

Việt Nam 1954 – 1955.

- Tc phm gm hai phần, đoạn trch

trong SGK là phần mt.

* HS:

+ Nhìn hình đon tc gi Tô Hoài

+ Lắp ghép tc phm với tc gi

- HS thực hiện nhiệm

vu:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm vu:

T đo, gio viên giới thiệu Vào bài: Trong bài thơ Tiếng hát

con tàu, nhà thơ Chế Lan Viên có viết “Tậy Bắc ơi, người là mẹ

của hồn thơ”. Vâng. Tây Bắc là ngun cam hứng vô tn đ cc

nhà thơ, nhà văn tìm đn và sng tc. Mt trong những nhà văn

sau cch mạng c duyên n sâu nng với mnh đất này chnh là

Tô Hoài. Với Truyện Tây bắc, ông đã đưa ta về nơi “mu r tâm

hn ta thấm đất”, nơi mà nhn vt M và A Ph đã sng những

ngày tăm ti nhất dưới ch thng tr cua bn chúa đất miền núi.

Và h đã vng lên đấu tranh, đi theo cch mạng…

- Tp trung cao và

hp tc tt đ gii

quyt nhiệm vu.

- C thi đ tch

cực, hứng thú.

2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC (120 phút)

GV: Hướng dẫn hc sinh tìm hiu ct

truyện

Trên cơ s đc và chun b bài  nhà, HS

tm tắt tc phm (Tích hợp kiến thức

Làm Văn 10: Tóm tắt văn bản tự sự)

- M, mt c gi xinh đẹp, yu đi, cú

kht vng ự do, hạnh phỳc b bắt về làm

con dõu gạt n cho nhà Thng lớ P Tra.

- Lỳc đầu M phn khng nhưng dần

dần tr nn t liệt, chỉ "lựi lũi như con

rựa nui trong xú cửa".

- Đơm tỡnh mựa xuõn đn, M mun đi

chơi nhưng b A Sử (chng M) trúi đứng

vào ct nhà.

- A Ph vỡ bất bỡnh trước A Sử nn đ

đnh nhau và b bắt, b phạt vạ và tr

thành kẻ  tr n cho nhà Thng lớ.

- Khng may hổ v mất 1 con bũ, A

Ph đ b đnh, b trúi đứng vào cc đn

gần cht.

- M đ cắt dõy trúi cho A Ph, 2 ngưi

chạy trn đn Phiềng Sa.

b. Tm tắt tc phm (phần 1)

- Thao tác 1: Hướng dẫn HS tìm hiểu

nhân vật Mị.

+ GV nêu câu hỏi: M xuất hiện ngay 

những dòng đầu tiên cua truyện ngắn Vợ

chồng A Phủ. Em hình dung và cm nhn

đưc điều gì về nhân vt trong đoạn văn

m đầu tc phm?

+GV: Em hiu nghĩa khi niệm “con dâu

gạt n” như th nào? T đ c th hiu dễ

dàng cuc sng ca M trong vai trò v A

Sử, trong nhà thng l ra sao? Qua đây,

tc gi mun phn nh hiện thực xã hi

gì?

HS tr li c nhân:

− Con dâu là ni quan hệ với thng

lí Pá Tra – cha đẻ ca A Sử. Nghĩa là M

II. Đọc - hiểu văn bản.

1. Nhân vt M:

a. Cuộc sống thống khổ:

( Cuc đi làm dâu gạt n)

* Trước khi b bắt vè làm dâu tr n cho

nhà thng l PaTra: M là cô gi trẻ, đẹp,

yêu đi:...

* T khi b bắt về làm dâu tr n: vì

mn n “truyền kip”, b bắt làm “con

dâu gạt n” nhà thng l P Tra, b đi

xử tàn tệ, mất ý thức về cuc sng ( lời

giới thiệu về Mị, công việc, không gian

căn buồng của Mị,…).

-Thi gian: "Đã mấy năm", nhưng "từ

năm nào cô không nhớ …" không

còn ý thức về thi gian, không còn ý

thức về

cuc đi làm dâu gạt n.

-Không gian: tng đ trước cửa, cạnh tàu

đã tr thành ngưi thân, ngưi trong nhà

cua chúng – mt gia đình giàu co, quyền

th, sang trng nhất bn Hng Ngài.

− Nhưng M lại là con dâu gạt

n, đem thân thay cha mẹ tr mn n tiền

vay khi cưới ca cha mẹ mình.

− Như vy, hình thức bên ngoài

là con dâu, nhưng thực chất là con n, là

nô tì nô lệ không công cho cha con P Tra

– A Sử.

− Nhưng cuc hôn nhân bất đắc

dĩ, miễn cưỡng, gò ép trong ti nhc và

nước mắt ấy vẫn đưc thực hiện theo

phong tc cướp v truyền thng cua

ngưi Mông. C điều, cô dâu không bao

gi tự nguyện và c đưc mt khonh

khắc tình yêu, hạnh phúc nào!

− Cuc sng cua M trong nhà

P Tra là cuc sng cua kẻ đầy tớ, nô tì

không công, b công việc khổ sai nng

nhc liên tc hành hạ t th xc đn tinh

thần. Thi gian đã bin M thành

ci may, ci bng câm lng, cô

đơn, bun rưi rưi, như con ra

trong x cửa, cứ th, cứ th... cho

đn già, đn cht!

− Qua mt đoạn đi và s phn

cua M, tc gi đã phn nh trung thực

mt hiện thực tăm ti, tàn bạo và bất công

trong xã hi miền núi pha Bắc nước ta

thi thuc Php trước cch mạng. S

phn cay đắng và đng thương ca M

cũng là cuc đi cua hàng nghìn

vạn ph nữ cc dân tc t ngưi

dưới ch thng tr ca bn thực dân Php

và bn lang đạo, phìa tạo, thng l tay sai.

GV: Đc đoạn văn th hiện nỗi đau về

tinh thần ca M?

GV: Thi đ ca M lúc này như th

nào?

ngựa…khe sui. Căn bung kn mt.

Không gian hẹp, c đnh, quen thuc,

tăm ti, gi cuc đi t hãm, b tắc, lun

qun…

- Hành đng, dng vẻ bên ngoài:

+ Cúi mt, bun rưi rưi, đêm nào

cũng khc …

+ Trôn về nhà, đnh tự tử …

+ Cúi mt, không nghĩ ngi … vi vào

làm việc c ngày và đêm.

-Suy nghĩ: Tưng mình là con trâu, con

ngựa nghĩ rằng "mình sẽ ngồi trong cai

lỗ vuông ấy mà trông ra đến bao giờ

chết thì thôi…".

+ Ngày Tt: chẳng bun đi chơi…

Nghệ thut miêu t sinh đng,

cách giới thiệu khéo léo, hấp dẫn, nghệ

thut

t thực, tương phn (giữa nhà thống lý

giàu có với cô con dâu luôn cúi mặt

không gian căn guồng chật hẹp với

không gian thoáng rộng bên ngoài).

Cuc đi làm dâu gạt n là cuc đi

tôi tớ. M sông tăm ti, nhẫn nhc trong

nỗi khổ vt chất th xc, tinh

thần…không hy vng c sự đổi thay.

b. Sức sống tiềm tàng và khát vọng

hạnh phúc:

- Thi con gi: Vn là mt cô gi trẻ

đẹp, c tài thổi so, c nhiều ngưi say

mê - c tình yêu đẹp.

- Ma xuân đn (thiên nhiên, tiếng sáo

gọi bạn, bữa rượu,…), M đã thức tỉnh

(kỉ niệm sồng dậy, sống với tiếng sáo, ý

thức về thời gian, thân phận,…)

+Nghe - nhm thầm-hát.

+ Lén ung rưu-lòng sng về

ngày trước.

+ Thấy phơi phới tr lại- đt

nhiên vui sướng.

+ Mun đi chơi (nhắc 3 lần).

Kht vng sng trỗi dy

- M mun đi chơi (thắp đèn, quấn

+ GV tổ chức thảo luận nhóm:

Nhóm 1: Những tc nhân nào thức dy

 M lòng ham sng và kht khao hạnh

phúc mãnh liệt trong đêm tình ma xuân

 Hng Ngài?

Nhóm 2:Phân tch diễn bin tâm l,

hành đng ca nhân vt M trong đêm

tình ma xuân? T đ, nhn xét thành

công nghệ thut t cnh, t tm trạng nhân

vt cua Tô Hoài.

Nhóm 3: Nguyên nhân nào đã khin M

c hành đng cắt dây troi cho A Ph? Vì

sao M chạy cng A Ph?

Nhóm 4: Gi tr nhân đạo đưc th hiện

nhân vt M mà Tô Hoài mun nêu lên là

gì?

tóc,…).

- Khi b A Sử tri vào ct, M “như

không biết mình đang bị trói”, vẫn th

hn theo ting so.

+ Như không bit mình b tri.

+ Vẫn nghe ting so …

+Vng đi - s cht.

Khát vng sng vô cng mãnh liệt.

c. Sức phản kháng mạnh mẽ:

- Lúc đầu, thấy A Ph b tri, M dửng

dưng “vô cm”: " A Phủ có chết đó cũng

thế thôi ".

- Khi nhìn thấy “dòng nước mắt chảy

xuống hai hõm má đã xám đen lại” ca

A Ph:

+ M xúc đng, nhớ lại mình, đng cm

với ngưi.

+ M nhn ra ti c cua bn thng tr “

chúng n tht đc c”.

=> thương mình,->thương người, từ

vô cảm đn đồng cảm.

- Tình thương, sự đng cm giai cấp,

niềm kht khao tự do mãnh liệt,… đã

thôi thúc M cắt dây troi cứu A Ph và tự

giai thot cho cuc đi mình.

+ M ci tri cho A Ph - gii phng cho

A Ph là gii phng cho chnh mình.

+ Hành đng c ý nghĩa quyt đnh cuc

đi Mi-là kt qu tất yu cua sức sng

vn tiềm tàng trong tâm hn ngưi ph

nữ tưng sut đi cam chiu làm nô lệ.

b. Nhân vật A Phủ.

* S phn éo le, là nạn nhân ca h tc

lạc hu và cưng quyền phong kin

miền núi (mồ côi cha mẹ, lúc bé đi làm

thuê hết nhà này đến nhà khác, lớn lên

nghèo đến nỗi không lấy nổi vợ).

- Lúc nh: M côi, sng lang thang

B

bắt bn - b trn.

- Lớn lên: Bit làm nhiều việc. Khoẻ

mạnh, không th lấy nổi v vì nghèo.

+Dam đnh con quan

B

phạt vạ

làm tôi tớ cho nhà

thng

lý.

+ B hổ ăn mất bò

B

ci tri, b b đi…

* Phm chất tt đẹp: c sức khe phi

thưng, dũng cm; yêu tự do, yêu lao

đng; c sức sng tiềm tàng mãnh liệt…

- B tri: Nhay đứt 2 vòng dây mây qut

sức vng chạy

Kht khao sng

mãnh liệt.

Cuc đi A Ph cũng là mt cuc đi

nô lệ đin hình.

- Thao tác 2: Hướng dẫn tìm hiểu nhân

vật A Phủ.

GV: Vì sao ni A Ph là nhân vt c s

phn đc biệt?

GV: Nhân vt A Ph c những tnh cch

đc biệt nào? Đc đoạn văn miêu t cnh

A Ph đnh A Sử?

GV: Khi tr thành ngưi làm công gạt

n, tnh cch ca A Ph như th nào? C

thay đổi so với trước kia hay không?

GV: Tnh cch cua A Ph còn đưc bôc

l  những chi tit nào?

GV: Nhn xét về nghệ thut th hiện

nhân vt A Ph ca Tô Hoài?

+ GV: Nhn xét về gi tr hiện thực và

nhân đạo ca tc phm?

- HS tho lun cp đôi và pht biu tự do

3. Giá trị của tác phẩm:

a.iá trị hiện thực:

- Miêu t chân thực s phn cực khổ ca

ngưi dân nghèo.

- Phơi bày bn chất tàn bạo ca giai cấp

thng tr  miền núi.

b. Giá trị nhân đạo:

- Th hiện tình yêu thương, sự đổng

cm sâu sắc với thân phn đau khổ ca

ngưi dân lao đng miền núi trước Cch

mang;

- T co, lên n, phơi bày bn chất xấu

xa, tàn bạo ca giai thng tr;

- Trân trng và ngi ca vẻ đẹp tâm hn,

sức sng mãnh liệt và kh năng cch

mạng ca nhân dân Tây Bắc;…

- Thao tác 3: Tìm hiểu nghệ thuật của

tác phẩm

+ GV: Nêu những nét đc sắc về nghệ

thut ca tc phm ?

+ GV: Ghi nhn cc ý kin và cht lại

theo đp n.

+ GV: Nêu ý nghĩa văn bn?

+ HS: Dựa vào mc Ghi nhớ và tr li

Liên hệ: Vợ chồng A Phủ là câu chuyện

về mt đôi trai gi ngưi Mông  miền

núi cao Tây Bắc cch đây mấy chc năm.

Tuy nhiên , nhiều vấn đề đt ra t câu

chuyện này không chỉ là chuyện cua hôm

qua mà còn là chuyện cua hôm nay. Em

nghĩ gì về điều này?

HS đc đoạn đầu văn bn, nhn xét cch

giới thiệu nhân vt M, cnh ng ca M,

những đày đa ti cực khi M b bắt làm

con dâu gạt n cho nhà Thng l P Tra.

III. TỔNG KẾT:

1. Nghệ thuật:

a. Nghệ thut xây dựng nhân vt c

nhiều đim đc sắc (A Ph đưc miêu t

qua hành đng, M ch yêu khắc ha

tâm tư,…).

b. Trần thut uyn chuyn, linh hoạt;

cch giới thiệu nhân vt đầy bất ng, tự

nhiên mà ấn tưng; k chuyện ngắn gn,

dẫn dắt tình tit khéo léo.

c. Biệt tài miêu t thiên nhiên và phong

tc, tp qun ca ngưi dân miền núi.

d. Ngôn ngữ sinh đng, chn lc và

sng tạo, câu văn giàu tinh tạo hình và

thấm đẫm chất thơ,…

2. Ý nghĩa văn bản:

Tố cáo tội ác của bọn phong kiến,

thực dân; thể hiện số phận đau khổ

của người dân lao động miền núi;

phản ánh con đường giải phóng và

ngợi ca vẻ đẹp, sức sống tiềm tàng,

mãnh liệt của họ.

3.LUYỆN TẬP

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

ĐÁP ÁN

Câu hỏi 1: Trong truyện “Vợ Chồng A

[1]='c'

Phủ” hình ảnh “nắm lá ngón” được

nhắc đến mấy lần?

[2]='b'

a. Mt lần.

[3]='c'

b. Hai lần.

c. Ba lần.

d. Bn lần.

Câu hỏi 2: Tô Hoài đã miêu tả căn

buồng của Mỵ như sau: “Ở cái buồng

Mỵ nằm, kín mít, có một chiếc cửa sổ

một lỗ vuông bằng bàn tay. Lúc nào

trông ra cũng chỉ thấy trăng trắng,

không biết sương hay là nắng”.

Ý nghĩa sâu sắc nhất ca hình nh

trên là gì?

a. Qua không gian sng đ tô đm nỗi

khổ ca nhân vt.

b. cho thấy Mỵ phi sng kip t nhân

va mất dần ý thức ca con ngưi.

c. Lên n sự đi sử tàn nhẫn ca nhà

thng l đi với Mỵ.

d. Cho thấy Mỵ khong hề hưng mt

chút gì hạnh phúc.

Câu hỏi 3: Chi tiết nào không thể

hiện sự phản kháng lại kiếp sống tủi

nhục của Mỵ?

a. C đn hàng mấy thng, đêm nào

Mỵ cũng khc.

b. Ngày tt, Mỵ cũng ung ruu. Mỵ

lén lấy hũ ruu, cứ ung ng ực tng

bát.

c. Mỵ không còn tưng đn Mỵ c th

ăn l ngn đ tự tử nữa.

d. Mỵ chun b đ đi chơi xuân.

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm

v:

4.VẬN DỤNG

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

Đc đoạn văn sau và tr li câu

hi :

"Mị không nói. A Sử cũng

không hỏi thêm nữa. A Sử bước lại,

nắm Mị, lấy thắt lưng trói hai tay Mị.

Nó xách cả một thúng sợi đay ra trói

đứng Mị vào cột nhà. Tóc Mị xõa

xuống, A Sử quấn luôn tóc lên cột,

làm cho Mị không cúi, không nghiêng

đầu được nữa. Trói xong vợ, A Sử

thắt nốt cái thắt lưng xanh ra ngoài

áo rồi A Sử tắt đèn, đi ra, khép cửa

buồng lại".

(Trích Vợ chồng A Phủ - Tô

Hoài)

1. Đoạn văn trên đưc vit theo

phương thức nào là chnh?

2. Ni dung ch yu cua đoạn

văn bn là gì ?

3. Trong đoạn văn trên, Tô

Hoài sử dng nhiều câu ngắn kt hp

với cc câu dài c nhiều v ngắn,

nhp điệu nhanh. Tc dng ca hình

thức nghệ thut này là gì ?

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực hiện

nhiệm vu:

Câu 1 : Đoạn văn đưc vit theo

phương thức tự sự là chnh.

Câu 2 : Đoạn văn k lại hành đng tri

M ca A Sử trong đêm ma xuân khi M

mun đi chơi.

Câu 3 : Tô Hoài sử dng nhiều câu

ngắn kt hp với cc câu dài c nhiều v

ngắn, nhp điệu nhanh. Bằng hình thức này,

tc gi cho thấy hành đng tri v cua A Sử

diễn ra rất nhanh, rất thuần thc, tưng như

đ là việc làm thưng xuyên, quen thuc cua

A Sử. Qua đây c th thấy tnh cch đc c,

tàn nhẫn cua A Sử.

5. TÌM TÒI, MỞ RỘNG.

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

+ Vẽ bản đồ tư duy bài học

+ Tìm nghe bài hát “Chỉ có

hai người” trong phim “Vợ

chồng A Phủ”. Vit cảm

nhận sau khi xem phim và

+ Vẽ đúng bản đồ tư duy

+ Tìm trên Yutube và vit cảm nhận

nghe bài hát đó

-HS thực hiện nhiệm v:

- HS bo co kt qu thực

hiện nhiệm vu:

+BẢN ĐỒ TƯ DUY:

Tuần20:Tit57,58 –LÀMVĂN

BÀI VIẾT SỐ 5

I. MỤCTIÊUĐỀKIỂMTRA

- Thu thp thông tin đ đnh gi mức đ đạt chun kin thức, kĩ năng trong

chương trình hc kì 1, môn Ngữ văn lớp 12.

- Đề kim tra bao qut mt s ni dung kin thức, kĩ năng trng tâm cua

chương trình Ngữ văn 12 hc kì 2 theo cc ni dung Văn hc, Làm văn, với mc đch

đnh gi năng lực đc – hiu và tạo lp văn bn cua HS thông qua hình thức kim tra tự

lun.

Cụ thể, đề kiểm tra nhằm đánh giá trình độ học sinh theo các chuẩn sau:

- Đọc văn:

+ Nhớ và hiu đưc những kin thức cơ bn về tc phm.

- Làm văn:

+ Nắm vững thao tc lp lun phân tch.

+ Ngh lun mt tc phm, mt đoạn trch văn xuôi

II. HÌNHTHỨCĐỀKIỂMTRA

Hình thức : tự lun.

Cch tổ chức kim tra: cho hc sinh làm trong 90 phút.

III. THIẾTLẬPMATRẬN

- Liệt kê tất c cc chun kin thức kĩ năng ca chương trình môn Ngữ văn lớp

12, hc kì.

- Chn cc ni dung cần đnh gi và thực hiện cc bước thit lp ma trn đề

kim tra (theo cc bước như minh ha  trên).

- Xc đnh khung ma trn.

MA TRẬN ĐỀ BÀI VIẾT SỐ 5- MÔN NGỮ VĂN 12

THỜI GIAN 90 PHÚT

Cấp độ

Tên

chủ đề

Nhận bit

Thông hiểu

Vận dụng

Cộng

Cấp độ thấp

Cấp độ cao

Chủ đề 1

Đọc hiểu

- Văn bn

trong hoc

ngoài chương

trình

- Nhn bit

đưc th loại,

phong cách

ngôn ngữ,

biện php tu

t …

- Hiu đưc ni

dung, ý nghĩa

cua cc biện

php tu t, chi

tit, sự kiện,

thông tin, …

trong văn bn.

- Đnh gi về

ni dung và

hình thức ca

văn bn theo

quan đim c

nhân.

Số câu:

Số điểm:

Tỉ lệ:

Số câu:1

Số điểm:0,5

Tỉ lệ:5%

Số câu :2

Số điểm:1,5

Tỉ lệ:15%

Số câu :1

Số điểm:1,0

Tỉ lệ:10%

Số câu :0

Số điểm:0

Tỉ lệ:0

Số câu: 4

Số điểm:3

Tỉ lệ:30%

Chủ đề 2

Nghị luận văn

học( Ai đã

đặt tên cho

dòng sông; Vợ

chồng A Phủ)

- Nhn bit

những nét

chnh về tc

gi, tc phm.

- Xc đnh

đưc vấn đề

cần cm

nhn, bàn

lun, phạm vi

dẫn chứng,

- Hiu đưc đề

tài, ch đề, tư

tưng, cm

hứng thm

mĩ…trong tc

phm.

- L gii đưc

vẻ đẹp ni

dung và nghệ

thut cua tc

- Vn dng

kin thức văn

hc và kĩ năng

tạo lp văn bn

đ vit mt bài

ngh lun văn

hc về mt

trch đoạn trch

văn xuôi, mt

ý kin văn hc,

- Bày t

đưc cm

nhn, suy

nghĩ, quan

đim cua c

nhân về vấn

đề cần bàn

lun.

- Liên hệ

vấn đề ngh

các thao tác

lp lun cơ

bn.

phm theo đc

trưng th loại,

mi quan hệ

giữa văn hc và

đi sng,

phong cách

nghệ thut tc

gi.

…

lun với

thực tiễn

cuc sng.

Số câu:

Số câu :1

Số điểm:

Tỉ lệ:

Số điểm:7

Tỉ lệ:70%

Tổng số câu:

Tổng số điểm:

Tỉ lệ

TS câu: 1

TS câu :1

TS câu:2

Tổng số

câu: 4

Tổng số

điểm:10,0

Tỉ lệ: 100%

IV. BIÊNSOẠNĐỀBÀIVIẾTSỐ5

ĐỀ BÀI VIẾT SỐ 5 - LỚP 12

THỜI GIAN LÀM BÀI : 90 PHÚT

Phần I. Đọc hiểu (3,0 điểm)

Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 4 :

Một nhà hiền triết đưa học trò đi ngao du khắp thế gian. Họ tìm gặp, trò chuyện,

học hỏi hầu hết những bậc thầy nổi tiếng ở nhiều đất nước. Sau 10 năm, nhà hiền triết

cùng học trò trở về quê hương. Trước khỉ vào thành, nhà hiền triết nói với học trò của

mình: "Mười năm ngao du, các con đều đã trở thành kẻ sĩ học rộng hiểu nhiều. Giờ

đây, ta sẽ giảng cho các con một bài học cuối cùng".

Các học trò kéo đến ngồi quanh nhà hiền triết. Ông hỏi: "Hiện chúng ta đang

ngồi ở đâu?". Họ đồng thanh trả lời rằng đang ngồi trên bãi cỏ hoang ở bên nạoài

thành. Nhà hiền triết lại hỏi: "Trên bãi cỏ hoang này có những cây gì?". Học trò đồng

thanh đáp: "Trên bãi hoang mọc toàn cỏ dại ạ!".

Nhà hiền triết nói: "Đúng! Trên bãi cỏ hoang này mọc toàn cỏ dại. Bây giờ ta

muốn biết bằng cách gì để trừ hết thứ cỏ dại này?". Các học trò nhìn nhau hết sức

ngạc nhiên, vì không ngờ nhà hiền triết xưa nay vốn chỉ đi sâu nghiên cứu những

điều huyền bí của cuộc sống, mà trong bài học sau cùng này lại hỏi họ một vấn đề giản

đơn như thế.

Một người lên tiếng trước: "Dạ thưa thầy, chỉ cần có một cái cuốc là xong hết

ạ!".

Nhà hiền triết khe khẽ gật đầu.

Một người học trò khác như phát hiện ra điều gì mới, nói tiếp: "Dạ thưa thầy, đốt

lửa để diệt cỏ cũng là một cách rất hay ạ!".

Nhà hiền triết im lặng mỉm cười, ra hiệu gọi một người khác.

Người học trò thứ ba nói: "Thưa thầy, rắc vôi lên cũng có thể diệt được hết tất cả

các giống cỏ đấy ạ!".

Tiếp ngay sau đó là người học trò thứ tư: "Diệt cỏ phải trừ tận qốc, chỉ cẩn nhổ

được rễ lớn là xong hết!".

Nghe xong, nhà hiền triết đứng dậy, nói: "Bài học hôm nay đến đây là hết, các

con hãy về đi, một năm nữa quay lại đây ta sẽ nói chuyện sau".

Một năm sau, mọi người quay trở lại thì thấy bãi cỏ dại năm trước đã biến mất,

thay vào đó là cánh đồng ngô lúa xanh tươi. Họ lại ngồi quây quần gần ruộng lúa, chờ

nhà hiền triết nhưng mãi vẫn không thấy ông tới.

Câu 1. Văn bn trên vit về chuyện gì?

Câu 2. Xc đnh phong cch ngôn ngữ ca văn bn?

(Sưu tầm)

Câu 3. Gii thch ý nghĩa n d ca cc hình nh: c dại, ngô lúa.

Câu 4. Theo anh (ch), nhà hiền trit mun truyền cho cc hc trò bài hc nào?

Phần II. Làm văn (7,0 đim)

Cm nhn cua anh ch về hành đng M chạy theo A Ph trong “ V chng A

Ph” ca Tô Hoài .

HƯỚNG DẪN CHẤM, BIỂU ĐIỂM

Phần

Câu

Ni dung

Đim

ĐỌC HIỂU

3.0

Văn bn vit về chuyện nhà hiền trit và cc hc trò bàn cch diệt

tr c dại.

0,75

Phong cch ngôn ngữ ca văn bn: nghệ thut

0,25

Trong văn bn này, c dại n d cho ci xấu, ci c, cho những tâm trạng

tiêu cực,...; ngô lúa n d cho ci đẹp, ci thiện, niềm vui, hạnh phúc, sự

bình yên,... trong tâm hn mỗi con ngưi và trong cuc sng.

1,00

Đoạn văn đm bo cc ý:

Nhà hiền trit mun truyền cho cc hc trò bài hc :

-Nuôi dưỡng, bo vệ ci đẹp, ci thiện chnh là cch tt nhất đ

loại b ci xấu, ci c

-Mun tâm hn bình yên, thư thi hãy vun trng, gìn giữ những

suy nghĩ, cm xúc, tư tưng đẹp đẽ, tt lành

1,00

Cam nhn ca anh ch về hành đng M chạy theo A Ph trong “

V chng A Ph” ca Tô Hoài .

5,0

a. Đam bo cấu trúc bài ngh lun

0,25

C đ cc phần m bài, thân bài, kt bài. M bài nêu đưc vấn đề, thân

bài trin khai đưc vấn đề, kt bài kt lun đươc vấn đề.

b. Xc đnh đúng vấn đề cần ngh lun

0,50

Hành đng M chạy theo A Ph trong “ V chng A Ph” cua Tô

Hoài .

c. Trin khai vấn đề ngh lun thành cc lun đim; th hiện sự cm nhn

sâu sắc và vn dng tt các thao tác lp lun đ trin khai các lun đim

(trong đó phi có thao tác phân tích, so sánh); bit kt hp giữa nêu lí lẽ

và đưa dẫn chứng.

3.50

c.1/- Giới thiệu tc gi, tc phm Vợ chồng A phủ ca Tô Hoài

- Giới thiệu vấn đề ngh lun: hành đng M chạy theo A Ph

c.2 / Phân tch hành đng Mỵ chạy theo A ph

-Vài nét về nhân vt Mỵ:

+Là cô gi xinh đẹp, con dâu gạt n, b bc lt, đày đa về th xc

và tâm hôn

+Cô sng vt v y mt ci bng “li lũi như 1 con ra nuôi x

cửa”…

- L gii hành đng Mỵ chạy theo A Ph:

+Nhà văn đã pht hiện ra rằng bên trong tâm hn ngưi con gi ấy

vẫn còn n chứa mt sức sng tiềm tàng, chỉ ch c dp là bng nổ mạnh

mẽ . Ngay sau khi b rơi vào cnh làm con dâu gạt n cô đnh tự tử vì ý

thức đưc cuc sng ti nhc ca mình và không chấp nhn cuc sng

ấy . Nhưng sự uất ức đn nỗi mun cht ấy lại là mt biu hiện cua lòng

ham sng và kht vng tự do, vì không mun tip tc mt cuc sng đầy

đoạ nên cô đã tìm đn ci cht như mt phương tiện gii thot

+Tuy nhiên với tấm lòng nhân hu đầy cam thông, nhà văn vẫn

nhn ra rằng kht vng hạnh phúc trong M c th b vi lấp, lãng quên

đâu đ nhưng không th b tiêu tan .Vào mt đêm tình ma xuân trong

ngày Tt, những yu t ngoại cnh đnh thức k ức và gi lại kỉ niệm

yêu đương b li vấp bấy lâu trong tâm hn lầm lũi thưng ngày, tr

thành ting gi ca sự sng mỗi lúc mt rõ , mt tha thit. Th là t

ngoại cnh đã tc đng đn cm xúc , tâm trạng và cui cng là hành

đng .

+Trong ci trạng thi nửa say, nửa tỉnh, lại thêm sự thôi thúc ca

ting so réo rắt đã dẫn M đn mt hành đng chưa tng thấy k t khi

cô bước chân vào nhà thng lý P tra “cô quấn lạ tc và với tay lấy vy

mới , chun b đi chơi”.Nhưng khi b tri Mi bỗng ý thức đưc cnh ng

hiện tại ca mình và trong lòng lại trào lên mt nỗi đau xt, ti nhc. M

lại thổn thức , miên mang nghĩ về thân phn không bằng con trâu , con

ngựa ca mình ri dần thip đi .

+ Khi M chứng kin cnh A Ph b bắt tri ,ban đầu M tht thn

nhiên. M dưng như đã tr nên vô cm trước tất c. Nhưng khi M lé

0,50

2,25

mắt trông sang thấy mắt A Ph cũng va m, mt dòng nước mắt lấp

lnh bò xung hai hõm m đã xm đen lại…”thì M lại cht bng tỉnh

“trông ngưi lại nghĩ đn ta”. Hình nh ấy khin M bỗng nhớ đn câu

chuyện rng rn về những ngưi đàn bà b tri đứng cho đn cht trong

nhà thng l cũng trên ci coc này và hi ức đưa cô về với những lần

chnh mình b đnh, b tri trước đây…Ý nghĩ A Ph rất c th sẽ b cht

trong đêm nay đã hoàn toàn đnh thức tình thương và lòng căm hn

trong long M. T thương ngưi đn thương thân và tình thương ấy cứ

lớn dần, lớn dần đ ri dẫn M đn với ý thức ngày càng rõ rệt hơn về

mt sự tht tht tàn bạo và vô l, bất công .Ý thức đ đã thôi thúc M

đứng dy cắt dây tri cho A Ph và bất gic chạy theo anh, cng trn

khi Hng Ngài

+ Hành đng bc pht nhưng tht quyt liệt đ ca M mt phần là

do sự thúc bch ca tình th khin cô không th làm khc, bi cô hiu rõ

“  đây thì cht mất”. Nhưng mt khc, đ cũng là qu trình tất yu ca

mt qu trình dn nén, bức xúc c về th chất lẫn tinh thần đi với M.

Đng thi đ cũng va là biu hiện, va là kt qu cua mt sức sng

tiềm tàng, mạnh mẽ đã đưc trỗi dy trong con ngưi M, kt thúc c

quãng đi đày i, ti tăm cua cô trong nhà thng l đ bắt đầu mt cuc

đi mới.

- Nghệ thut xây dựng nhân vt, nghệ thut miêu t ni tâm rất

tinh t…

c.3. Đnh gi chung:

-Nhân vt Mỵ, A Ph c s phn đng thương, những cuc đi

nghiệt ngã và đầy bất hạnh. Nhưng không dng lại  việc khai thc

những nỗi đau khổ, những bất công ca xã hi, ca cuc sng đã đy

cuc đi h vào những b tắc cng cực. Mà  đấy, cc nhà văn đã tô

đm vẻ đẹp phm chất và tâm hôn ngưi ph nữ.

-Bằng tình yêu cuc sng, kht vng đưc sng mãnh liệt và với

những phm chất tt đẹp vn c ca ngưi ph nữ, h đã vưt qua

những rào cn, những bất công xã hi, vưt qua s phn bất hạnh đ tìm

đn hạnh phúc

- Nhà văn Tô Hoài đã gp lên ting ni chung- ting ni nhân đạo

đi với h. Không những th hiện sự quan tâm, thông cm, đng cm

với những s phn bất hạnh này mà những nhà văn còn trân trng, ngi

ca những phm chất cao quý ca ngưi ph nữ-luôn hướng về nh sng,

hướng về ci đẹp .

0,75

d. Sng tạo

0,50

C cch diễn đạt sng tạo, th hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề

ngh lun.

e. Chnh t, dng t, đt câu

0,25

Đam bo quy tắc chnh t, dng t, đt câu.

ĐIỂM TOÀN BÀI THI : I + II = 10,00 đim

……………………………………………………………………………………………

………………………………………………

Tuần21:Tit59 –TingViệt

Ngày soạn:

Ngày thực hiện:

NHÂN VẬT GIAO TIẾP

(Giảm tải- tự học có hướng dẫn)

A. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

I. Tên bài học : NHÂN VẬT GIAO TIẾP

II. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

III. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:

- Phương tiện, thit b:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thit k bài hc.

+ My tinh, may chiu, loa...

- PPDH: Pht vấn, thuyt trình, nêu vấn đề, tho lun nhm, trò chơi

2. Học sinh: Sch gio khoa, bài soạn.

B. NỘI DUNG BÀI HỌC

Nhân vật giao tip

C. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kin thức :

a/ Nhn bit: HS nhn bit khi niêm liên quan đn Nhân vt giao tip.

b/ Thông hiu: HS hiu và l gii đưc sự chi phi ca cc đc đim cua nhân vt

giao tip

c/Vn dng thấp: Phân tch nhân vt giao tip trong văn bn.

d/Vn dng cao:

- Vn dung hiu bit về nhân vt giao tip đ đc hiu văn bn

2. Kĩ năng :

a/ Bit làm: bài đc hiu liên quan đn nhân vt giao tip

b/ Thông thạo: cc bước làm bài đc hiu

3.Thi đ :

a/ Hình thành thi quen: xc đnh nhân vt giao tip trong văn bn, nhất là tc

phm văn xuôi

b/ Hình thành tnh cch: tự tin trong giao tip ngôn ngữ;

c/Hình thành nhân cách:

Giữ gìn sự trong sng ca ting Việt

4. Những năng lực cụ thể học sinh cần phát triển:

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

-Hoạt đng 1: T chức phân tch ngữ liệu.

Bài tp 1: Anh (ch) đc ngữ liệu 1 Sgk và

thực hiện cc yêu câu sau:

a. Hoạt đng giao tip trên c những nhân

vt giao tip nào? Những nhân vt đ c

những đc đim như th nào về lứa tuổi,

giới tnh, tầng lớp xã hi?

b. Cc nhân vt giao tip chuyn đổi vai

ngưi ni, vai ngưi nghe và luân phiên

lưt li ra sao? Lưt li đầu tiên ca

"Th" hướng tới ai?

I. Phân tích các ngữ liệu.

1. Ngữ liệu 1.

a. Hoạt đng giao tip trên c những nhân

vt giao tip là: Tràng, mấy cô gi và

"th". Những nhân vt đ c đc đim:

-Về lứa tuổi: H đều là những ngưi trẻ

tuổi.

-Về giới tnh: Tràng là nam còn lại là nữ.

-Về tầng lớp xã hi: Hc đều là những

ngưi dân lao đng nghèo đi.

b. Cc nhân vt giao tip chuyn đổi vai

ngưi ni, vai ngưi nghe và luân phiên

lưt li như sau:

-Lúc đầu: Hắn (Tràng) là ngưi ni, mấy

co gi là ngưi nghe.

-Tip theo: Mấy cô gi là ngưi ni Tràng

và "th" là ngưi nghe.

- Năng lực thu thâp thông tin liên quan đên Nhân vât giao tiêp

- Năng lực đoc – hiêu văn ban c liên quan Nhân vât giao tiêp

- Năng lực hơp tac khi trao đổi, thao luân về Nhân vât giao tiêp

- Năng lực phân tich, so sanh cac nhân vât giao tiêp trong văn ban;

D. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Hoạt động của Thầy và trò

Chuẩn kiến thức kĩ

năng cần đạt, năng

lực cần phát triển

- GV giao nhiệm vu:

Thit k trò chơi ô chữ liên quan đên bài hc

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm vu:

T đo, gio viên giới thiệu Vào bài: Trong chương trình Ngữ

văn 10, chúng ta đã tìm hiểu bài HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP

BẰNG NGÔN NGỮ, lớp 11 có bài NGỮ CẢNH. Vậy trong

giao tiếp, nhân vật giao tiếp có vai trò và thể hiện như thế

nào?

- Nhn thức đưc

nhiệm v cần gii

quyt ca bài hc.

- Tp trung cao và hp

tc tt đ gii quyt

nhiệm vu.

- C thi đ tch cực,

hứng thú.

2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( 30 phút)

c. Cc nhân vt giao tip trên c bình

đẳng về v th xã hi không?

d. Cc nhân vt giao tip trên c quan hệ

xa lạ hay thân mt khi bắt đầu cuc giao

tip?

e. Những đc đim về v th xã hi, lứa

tuổi, giới tnh, nghề nghiệp,…chi phi li

ni ca nhân vt như th nào?

Giáo viên hướng dẫn, gợi ý và tổ chức.

Giáo viên nhận xét và khẳng định những ý

kiến đúng và điều chỉnh những ý kiến sai.

Bài tp 2: Đc đoạn trch và tr li những

câu hi Sgk.

Giáo viên hướng dẫn, gợi ý và tổ chức.

Giáo viên nhận xét và khẳng định những ý

kiến đúng và điều chỉnh những ý kiến sai.

Học sinh thảo luận và phát biểu tự do.

-Tip theo: "Th" là ngưi ni, Tràng (là

ch yu), và mấy cô gi là ngưi nghe.

-Tip theo: Tràng là ngưi ni, "Th" là

ngưi nghe,

-Cui cng: "Th" là ngưi ni, Tràng là

ngưi nghe.

c. Cc nhân vt giao tip trên bình đẳng về

v th xã hi (h đều là những ngưi dân

lao đng cng cnh ng).

d. khi bắt đầu cuc giao tip, cc nhân vt

giao tip trên c quan hệ hoàn toàn xa lạ.

e. Những đc đim về v th xã hi, quan

hệ thân-sơ, lứa tuổi, giới tnh, nhề

nghiệp,…chi phi li ni ca nhân vt khi

giao tip. Ban đầu chưa quen nên chỉ là

trêu đa thăm dò. Dần dần, khi đã quen

hc mạnh dạn hơn. Vì cung lứa tuổi, bình

đẳng về v th xã hi, lại cng cnh ng

nên cac nhân vt giao tip t ra rất sung

sã.

2. Ngữ liệu 2.

a. Cc nhân vt giao tip trong đoạn văn:

B Kin, mấy bà v B Kin, dân làng và

Chí Phèo.

-B Kin ni với mt ngưi nghe trong

trưng hp quay sang ni vơi Ch Phèo.

Còn lại, khi ni với mấy bà v, với dân

làng, với L CưngB Kin ni cho nhiều

ngưi nghe (trong đ c c Chỉ Phèo).

b. V th xã hi ca B Kin với tng

ngưi nghe:

-Với mấy bà v-B Kin là chng (ch gia

đình) nên "quát".

-Với dân làng-B Kin là c lớn, thuc

tng lớp trênli ni c vẻ tôn trng (cc

ông, cc bà) nhưng thực chất là đuổi (về

đi thôi chứ! C gì mà xúm lại th này?).

-Với Ch Phèo-B Kin va là ông ch cũ,

va là kẻ đã đy Ch Phèo vào t, kẻ mà

lúc này Ch Phèo đn "ăn vạ". B Kin

va thăm dò, va dỗ dành, va c vẻ đề

cao, coi trng.

Học sinh thảo luận và phát biểu tự do.

Học sinh thảo luận và trả lời.

-Với L Cưng-B Kin là cha, c qut

con những thực chất là đ xoa du Ch

Phèo.

c. Đi với Ch Phèo, B Kin thực hiện

nhiều chin lưc giao tip:

-Đuổi mi ngưi về đ cô lp Ch Phèo.

-Dng li ni ngt nhạt đ vut ve, mơn

trớn Ch Phèo.

-Nâng v th Ch Phèo lên ngang hàng

mình đ xoa du Ch.

d. Với chin lưc giao tip như trên, B

Kin đã đạt đưc mc đch và hiệu qu

giao tip. Những ngưi nghe trong cuc

đi thoại với B Kin đều răm rắp nghe

theo li B Kin. Đn như Ch Phèo, hung

hãn th mà cui cng cũng b khuất phc.

- Hoạt đng 2: Tổ chức rút ra nhn xét.

Bài tp: T việc tìm hiu cc ngữ liệu

trên, anh (ch) rút ra những nhn xét gì về

nhân vt giao tip trong hoạt đng giao

tip?

Giáo viên nêu câu hỏi và gợi ý

Giáo viên nhận xét và tóm tắt những nội

dung cơ bản.

Tổ chức luyện tp

Bài tp 1: Phân tch sự chi phi cua v th

xã hi  cc nhân vt đi với li ni ca

h trong đoạn trch (mc 1-Sgk)-Hc sinh

đc doạn trch.

Giáo viên gợi ý, hướng dẫn phân tích.

Giáo viên nhận xét, nhấn mạnh những

điểm cơ bản.

-Phân tch mi quan hệ giữa đc đim v

th xã hi, nghề nghiệp, giới tnh văn

ho…ca cc nhân vt giao tip với đc

đim trong li ni ca tưng ngưi  đoạn

trích.

II. Nhận xét về nhân vật giao tip trong

hoạt động giao tip.

1. Trong hoạt đng giao tip bằng ngôn

ngữ, cc nhân vt giao tip xuất hiện trong

vai ngưi ni hoc ngưi nghe. Dạng ni,

cc nhân vt giao tip thưng đổ vai luân

phiên với nhau. Vai ngưi nghe c thi

gm nhiều ngưi, c trưng hp ngưi

nghe không hi đp ngưi ni.

2. Quan hệ giữa cc nhân vt giao tip

cng với những đc đim khc biệt (tuổi,

giới tnh, ghề nghiệp, vn sng, văn ho,

môi trưng xã hi), chi phi li ni (ni

dung và hình thức ngôn ngữ).

3. Trong giao tip cc nhân vt giao tip

tuỳ ngữ cnh mà lựa chn chin lưc giao

tip ph hp đ đạt đưc mc đch và hiệu

qu.

III. Luyện tập.

1. Bài tp 1:

Anh Mch

Ông Lí

V th

xã hi

Kẻ dưới-nạn

nhân b bắt

đi xem đ

bóng.

Bề trên-tha

lệnh quan bắt

ngưi đi xem

đ bng.

Li ni

Van xin

Hch dch, qut

Học sinh đọc đoạn trích. Giáo viên gợi ý,

hướng dẫn phân tích.

Giáo viên nhấn mạnh những nét cơ bản.

-Đc ngữ liệu, phân tch theo những yêu

cầu

Học sinh thảo luận, trình bày.

nhún

nhưng (gi

ông, lạy).

nạt (xưng hô

mày tao, quát,

âu lệnh).

2. Bài tập 2:

Đoạn trch gm cc nhân vt giao tip:

-Viên đi sp Tây.

-Đam đông.

-Quan Toàn quyền Php.

Mi quan hệ giữa đc đim về v th xã

hi nghề nghiệp giới tnh, văn ho ca cc

nhân vt giao tip với đc đim trong li

ni ca tng ngưi:

-Chú bé: Trẻ con nên chú ý nên ci mũ,

ni rất ng nghĩnh.

-Ch con gi: Ph nữ nên chú ý đn cch

ăn mc (ci o dài), khen với vẻ thích thú.

-Anh sinh viên: Đang hc nên chú ý đn

việc diễn thuyt, ni như mt dự đon

chắc chắn.

-Bc cu li xe: Chú ý đôi ng.

-Nhà nho: Dân lao đng nên chú ý đn

tướng mạo, ni bằng mt câu thành ngữ

thâm nho.

*Kt hp với ngôn ngữ là những cử chỉ

điệu b, cch ni. Đim chung là châm

bim, mỉa mai.

3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

Bài tập 3 SGK

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực

hiện nhiệm vu:

Bài tập 3.

a. Quan hệ giữa bà lão hàng xm và ch Du là quan

hệ hàng xm lng giềng thân tình

Chi phi li

ni và tnh cch ca hai ngưi:

+ Bà lão: bc trai, anh ấy …

+ Ch Du: cm ơn, nhà chu, c…

b. Sự tương tc về hành đng ni giữa lưt li ca hai

nhân vt giao tip: hai nhân vt đổi vai và luân phiên

nhau.

c. Nét văn ho đng trân trng qua li ni, cch ni

cua cc nhân vt: tình làng nghĩa xm, ti lửa tắt đèn

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

Phân tch Hoạt đng giao tip

diễn ra giữa nhân vt A Ph

và M t lúc M đã ci tri

cho A Ph đn khi b trn

sang Phiềng Sa

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực

hiện nhiệm vu:

- HS đọc kĩ đoạn trích. Trình bày các ý:

+Quan hệ giữa A Ph và M là như th nào ( giai cấp,

tuổi tc, đia vi…)

+Sự tương tc về hành đng nói giữa lưt li ca hai

nhân vt giao tip là gì?

+Nét văn ho đng trân trng qua li nói, cách nói

cua các nhân vt?

có nhau.

4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

5. TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

+ Vẽ bản đồ tư duy bài học

+ Bài học để lại cho anh/chị

kinh nghiệm gì trong quá

trình giao tip?

-HS thực hiện nhiệm v:

- HS bo co kt qu thực

hiện nhiệm vu:

+ Vẽ đúng bản đồ tư duy

+ Nêu bài học rút ra.

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………….

Tuần22:Tit60-61-62

VỢ NHẶT

(Kim Lân)

Ngày soạn:

Ngày thực hiện:

A. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

I. Tên bài học : V nht

II. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

III. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1/Thầy

-Gio n

-Phiu bài tp, tr li câu hi

-Tranh nh về nhà văn, hình nh, phim về nhà văn Kim Lân, ;

-Bng phân công nhiệm v cho hoc sinh hoạt đông trên lớp

-Bng giao nhiệm v hc tp cho hc sinh  nhà

2/Trò

-Đoc trước ngữ liệu trong SGK đ tr li câu hi tìm hiu bài

-Cc sn phm thực hiện nhiệm v hoc tp  nhà (do gio viên giao t tit trước)

-Đ dung hoc tp

B. NỘI DUNG BÀI HỌC

Vọ nhặt

C. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kin thức :

a/ Nhn bit: HS nhn bit, nhớ đưc tên tc gi và hoàn cnh ra đi cua cc tc

phm.

b/ Thông hiu: HS hiu và l gii đưc hoàn cnh sng tc c tc đng và chi

phi như th nào tới ni dung tư tưng ca tc phm.

c/Vn dng thấp:Khi qut đưc đc đim phong cch tc gi t tc phm.

d/Vn dng cao:

- Vn dng hiu bit về tc gi, hoàn cnh ra đi cua tc phm đ phân tich gi tr

ni dung, nghệ thut cua tc phm ki.

2. Kĩ năng :

a/ Bit làm: bài ngh lun về mt đoạn trch văn xuôi, về 1 ý kin bàn về văn hc;

b/ Thông thạo: cc bước làm bài ngh lun

3.Thi đ :

a/ Hình thành thi quen: đc hiu văn bn tc phm văn xuôi hiện đại

b/ Hình thành tnh cch: tự tin , sng tạo khi tìm hiu văn bn truyện ngắn

c/Hình thành nhân cách:

-Bit nhn thức đưc ý nghĩa ca văn xuôi hiện đại Việt Nam trong lch sử văn

hc dân tc

-Bit trân quý những gi tr văn ha truyền thng mà truyện ngắn V nht đem

lại

-C ý thức tìm tòi về th loại, t ngữ, hình nh trong truyện ca Kim Lân .

4. Những năng lực c th hc sinh cần pht trin:

- Năng lực thu thâp thông tin liên quan đên tac gia, tac phâm cua Kim Lân

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

-Thao tc 1: Đc-hiu Tiu dẫn.

Giáo viên yêu cầu một học sinh đọc phần

Tiểu dẫn Sgk.

+ Yêu cầu ging đc:

− Va chm rãi, hm hỉnh, hài hước

va đng cm thit tha; chú ý những

câu thoại ngắn, lửng lơ cần đc th hiện

hàm ý.

− GV cung 4 – 5 HS ni nhau đc diễn

I. Đọc-hiểu Tiểu dẫn.

1. Kim Lân (1920-2007).

-Tên khai sinh: Nguyễn Văn Tài.

-Quê: làng Ph Lưu, xã Tân Hng, huyện

Tiên Sơn, tỉnh Bắc Ninh.

-Gii thưng H Ch Minh về văn hc

nghệ thut năm 2001.

-Tc phm chnh: Nên vợ nên chồng

(1955), Con chó xấu xí (1962).

- Năng lực đoc – hiêu cac tac phâm văn xuôi hiện đại Việt Nam giai đoạn

1945-1975.

- Năng lực trình bày suy nghĩ, cam nhân cua c nhân về gi tr tư tương và

nghệ thuât cua truyện.

- Năng lực hơp tac khi trao đổi, thao luân về thành công nôi dung, nghệ thuât

truyện V nhăt .

- Năng lực phân tich, so sanh đăc điêm cua cac nhân vât trong truyện, cac nhân

vât c cung đề tài với cac tac gi khac;

- Năng lực tạo lâp văn ban ngh luân văn hoc;

D. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Hoạt động của Thầy và trò

Chuẩn kiến thức

kĩ năng cần đạt,

năng lực cần phát

triển

- GV giao nhiệm vu:

+Trình chiu tranh nh, cho hs xem tranh nh (CNTT)

+Chun b bng lắp ghép

* HS:

+ Nhìn hình đon tc gi Kim Lân

+ Lắp ghép tc phm với tc gi

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm vu:

T đo, gio viên giới thiệu Vào bài: Phát xít Nhật bắt nhân dân

ta nhổ lúa trồng đay nên chỉ trong vài tháng đầu năm 1945, từ

Quảng Trị đến Bắc Kì, hơn hai triệu đồng bào ta chết đói. Nhà

văn Kim Lân đã kể với ta một câu chuyện bi hài đã diễn ra trong

bối cảnh ấy bằng một truyện ngắn rất xúc động-truyện Vợ nhặt.

- Nhn thức đưc

nhiệm v cần gii

quyt ca bài hc.

- Tp trung cao và

hp tc tt đ gii

quyt nhiệm vu.

- C thi đ tch

cực, hứng thú.

2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( 70 phút)

cm, k tm tắt toàn văn truyện. Những

đoạn chữ nh và mt s đoạn chữ to cũng

k tm tắt trên cơ s HS đoc kĩ  nhà.

− Nhn xét kt qu đc k.

- Nêu những nét chnh về:

+Nhà văn Kim Lân.

+ Xuất xứ truyện ngắn Vợ nhặt.

+ Bi cnh xã hi cua truyện.

+ GV sưu tầm thêm một số tư liệu, tranh

ảnh để giới thiệu cho HS hiểu thêm về bối

cảnh xã hội Việt Nam năm 1945, nhất là

nạn đói.

Thao tác 2: Tổ chức đc hiu văn bn tc

phm.

Đc và tm tắt truyện.

Dựa vào ni dung truyện, hãy gii thch

nhan đề V nht?

Học sinh đọc phần Tiểu dẫn Sgk.

Học sinh đọc và tóm tắt tác phẩm.

- Giữ lúc nạn đi đang hoành hành, Tràng

(mt chành trai nghèo đi, lại là dân ng

cư) dẫn về mt ngưi đàn bà lạ về xm

ng cư khin mi ngưi đều ngạc nhiên.

- Trước đ, chỉ 2 lần gp, với mấy câu

đa vu vơ, vài bt bnh đúc, th theo tràng

về làm v.

- Về đn nhà, Tràng vẫn còn ngỡ ngàng;

mẹ Tràng t ngạc nhiên đn lo lắng, xt

thương, rôi cũng mng lòng đn nhn

nàng con dâu.

- Sng hôm sau, v và mẹ Tràng dy sớm

thu dn nhà cửa; Trông thấy cnh tưng

ấy, Tràng thấy thương yêu và gắn b với

-Kim Lân là cây bút truyện ngắn. Th giới

nghệ thut ca ông thưng là khung cnh

nông thôn hình tưng ngưi nông dân.

Đc biệt ông c những trang vit đc sắc

về phong tc và đi sng thôn quê. Kim

Lân là nhà văn mt lòng mt dạ đi về với

"đất"với "ngưi"với "thuần hu nguyên

thuỷ" cua cuc sng nông thôn.

2. Tác phẩm:

a. Xuất xứ truyện.

-Pht xt Nht bắt nhân dân ta nhổ lúa

trng đay nên thng 3 năm 1945 nạn đi

khng khip đã xy ra. Chỉ trong vòng vài

thng, t Qung Tr đn Bắc Kì, hơn hai

triệu đng bào ta cht đi.

-V nht là truyện ngắn xuất sắc in trong

tp truyện Con chó xấu xí (1962). TP

đưc vit dựa trên mt phần ct truyện

cũ ca tiu thuyt Xóm ngụ cư.

b. Tóm tắt cốt truyện:

Nhân

vật

Ngạc nhiên

Anh

Tràng

nht

đưc

v

Lo lắng

Trẻ

con

Những

ngưi

dân

Bà c

Tứ

Anh

Tràng

gia đình ca mình; Trong bữa cơm ngày

đi, nghe ting trng thúc thu, hình nh

đoàn ngưi đi ph kho thc và l c đ

hiện lên trong c Tràng.

Thao tác 1: Giáo viên gợi ý. Giáo viên

nhận xét và nhấn mạnh một số ý cơ bản.

Nhà văn đã xây dựng tình hung truyện

như th nào? Tình hung đ c những ý

nghĩa gì?

Giáo viên gợi ý, nhận xét và nhấn mạnh

những ý cơ bản.

Mẫu phiu học tập

-GV tổ chức thảo luận nhóm:

- Chia lớp thành 4 nhm, pht phiu hc

tp và cng tho lun mt ni dung : Cảm

nhận của anh (chị) về diễn biến tâm trạng

II. Đọc - hiểu văn bản:

1. Tìm hiểu tình huống truyện.

+ Tràng là mt nhân vt c ngoại hình

xấu. Đã th còn d ngưi. Gia cnh ca

Tràng cũng rất i ngại. Nguy cơ " v" đã

rõ. Đã vy lại gp năm đi khng khip,

ci cht luôn luôn đeo bm. Trong lúc

không mt ai (k c Tràng) nghĩ đn

chuyện v con ca anh ta thì đt nhiên

Tràng c v. Trong hoàn cnh đ, Tràng

"nht" đưc v là nht thêm mt miệng ăn

cũng đng thi là nht thêm tai ha cho

mình, đy mình đn gần hơn với ci cht.

Vì vy, việc Tràng c v là mt nghch

cnh éo le, vui bun lẫn ln, cưi ra nước

mắt.

+ Dân xm ng cư ngạc nhiên.

+ Bà c Tứ, mẹ Tràng lại càng ngạc

nhiên hơn.

+ Bn thân Tràng cũng bất ng với

chnh hạnh phúc ca mình

+ Tình hung truyện mà Kim Lân xây

dựng va bất ng lại va hp l. Qua đ,

tc phm th hiện rõ gi tr hiện thực, gi

tr nhân đạo và gi tr nghệ thut.

2. NhânvậtTràng:

a. Là người lao động nghèo, tốt bụng và

cởi mở (giữa lúc đi, anh sẵn lòng đãi

ngưi đàn bà xa lạ),

b.ỞTràng luôn khátkhao hạnhphúc

và có ý thức xây dựng hạnh phúc. Câu

“nói đùa chứ có về với tớ thì ra khuân

hàng lên xe rồi cùng về” đã n chứa niềm

kht khao tổ ấm gia đình và Tràng đã

“liều” đưa ngưi đàn bà xa lạ về nhà.

của nhân vật Tràng (lúc quyết định để

người đàn bà theo về, trên đường về xóm

ngụ cư, buổi sáng đầu tiên có vợ).

- Lần lưt đại diện tng nhm trình bày,

cc nhm khc gp ý bổ sung ( nhm sau

không nhắc lại ni dung nhm trước đã

trình bày)

Giáo viên định hướng, nhận xét và nhấn

mạnh những ý cơ bản.

-Tràng là nhân vt c bề ngoài thô, xấu,

thân phn lại nghèo hèn, mắc tt hay va

đi va ni mt mình, là dân ng cư- lớp

ngưi b xã hi khinh nhất (trong quan

niệm lúc bấy gi), lại đang sng trong

những ngày thng đi kht nhất nạn đi

1945.

- Nhưng  Tràng lại là con ngưi tt bng

và ci m: giữa lúc đi kht nhất- bn

thân mình cũng đang cn kề với ci đi

ci cht. vy mà Trang sẵn lòng đãi ngưi

đàn bà xa lạ ăn 4 bt bnh đúc.

Chi sau hai lần gp gỡ và cho ăn 4 bt

bnh đúc, vài câu ni nửa đa nửa

tht(…),

+ Câu “nói đùa chứ có về với tớ thì ra

khuân hàng lên xe rồi cùng về” đã n

chứa niềm kht khao tổ ấm gia đình

=>ngưi đàn bà xa lạ đã đng ý theo

Tràng về làm v.

+ Lúc đầu Tràng cũng cm thấy lo lắng

“chn nghĩ”: Thoc…đèo bòng”.

+ Sau đ Tràng đã "Chc, kệ" và Tràng

đã “liều” đưa ngưi đàn bà xa lạ về nhà.

+ Trang dẫn th ra qun ăn mt bữa no ri

cng về.

+ Tràng đã mua cho th ci thúng-ra dáng

mt ngưi ph nữ dã c chông và cng

-Tràng "nhặt" được vợ trong hoàn

cảnh éo le

- Con người có ý thức xây dựng hạnh

phúc gia đình:

- Trên đường đưa vợ về xóm ngụ cư,

+cm gic êm du ca mt anh Tràng lần

đầu tiên đi cạnh cô v mới.

+ Khi về tới nhà:…

c. Buổi sáng đầu tiên khi có vợ:

-Tràng thức dy trong trạng thi êm i, lơ

lửng

chng đi ch về.

+ Chàng còn b tiền mua 2 hao dầu thắp

sng trong đêm tân hôn.

Tràng không cúi xung lầm lũi như mi

ngày mà "phởn phơ", "vênh vênh ra

điều". Trong phút chc, Tràng quên tất c

tăm ti "chỉ còn tình nghĩa với người đàn

bà đi bên" và cm gic êm du ca mt

anh Tràng lần đầu tiên đi cạnh cô v mới.

- Khi về tới nhà: Tràng cm thấy lúng

túng, chưa tin vào sự tht mình đã c

v=> đ là niềm hạnh phúc.

- Tràng thức dy trong trạng thi êm i, lơ

lửng như ngưi  trong giấc mơ đi ra. …

- Khi nhìn thấy mẹ và v quét dn nhà

cửa sạch sẽ, gn gàng, Tràng cm thấy

yêu thương và gắn b với căn nhà ca

mình, hắn thấy hắn nên ngưi.

- Tràng nghĩ đn trch nhiệm với gia đình,

nhn ra bổn phn phi lo lắng cho v con

sau này.

- Anh cũng nghĩ tới sự đổi thay cho d

vẫn chưa ý thức tht đầy d (hình nh l

c đ sao vàng trên đê Sp).=> th hiện

niềm tin vào cuc sng!

GV: Cam nhn cua anh (ch) về ngưi v

nht (tư th, bước đi, ting ni, tâm

trạng,…). C th:

Cam nhn cua em về nhân vt ngưi

đàn bà v nht này qua 3 giai đoạn:

− Ở ngoài ch: Vì sao th nhanh chng

quyt đnh theo không Tràng?

− Trên đưng về nhà cng Tràng. Vì

sao th nem nép, th kh chu? Th c nén

ting th dài?

− Trong buổi sng hôm sau, th đã th

hiện minh qua những hành đng và li ni

nào? So với đầu truyện, Th c sự thay đổi

-Tràng cm thấy yêu thương và gắn b với

căn nhà cua mình, hắn thấy hắn nên

ngưi.

-Tràng nghĩ đn trch nhiệm với gia đình,

nhn ra bổn phn phi lo lắng cho v con

sau này

-Anh cũng nghĩ tới sự đổi thay cho d vẫn

chưa ý thức tht đầy d

* Nhận xét về nhân vật Tràng trong

việc thể hiện tư tưởng chủ đề:…

3.Ngườivợnhặt:

a. Là nạn nhân của nạn đói. Những xô

đy dữ di ca hoàn cnh đã khin “th”

chao cht, thô tc và chấp nhn làm “v

nht”. Th theo Tràng trước ht là vì

ming ăn (chạy trn ci đi).

b. Tuy nhiên, sâu thẳm trong con người

này vẫn khao khát một mái ấm gia đình

- Trên đưng theo Tràng về nhà

- Khi về tới nhà

Đc biệt trong buổi sng hôm sau

như nh nào? Ý nghĩa cua sự thay đổi đ

là gì?

− Vì sao tc gi không đt tên cho

nhân vt này?

GV cho HS tho lun cp đôi.

Giáo viên nhận xét và chốt lại những ý cơ

bản.

- Trên đưng theo Tràng về nhà ci vẻ

"cong cớn" bin mất, chỉ còn ngưi ph

nữ xấu hổ, ngưng ngng và cũng đầy nữ

tnh (đi sau Tràng ba bn bước, ci nn

rch che nghiêng, ngi mớm  mép

giưng,…).

- Khi về tới nhà, th ngi mớm  mép

giưng và tay ôm khư khư ci thúng. Tâm

trạng lo âu, băn khoăn, hi hp khi bước

chân về "làm dâu nhà người".

- Đc biệt trong buổi sng hôm sau: “Th”

là mt con ngưi hoàn toàn khc khi tr

thành ngưi v trong gia đình.

(chi ta dy sớm, quét tước, dn dẹp. Đ là

hình nh ca mt ngưi v bit lo toan,

chu vén cho cuc sng gia đình, hình nh

cua mt ngưi "vợ hiền dâu thảo".)

Chnh ch cũng làm cho niềm hy vng

cua mi ngưi trỗi dy khi k chuyện 

Bắc Giang, Thi Nguyên ngưi ta đi ph

kho thc Nht.

=> Đ là vẻ đẹp khuất lấp ca ngưi ph

nữ này đã b hoàn cnh xô đy che lấp đi.

c. Cam nhn ca anh (ch) về diễn bin

tâm trạng nhân vt bà c Tứ-mẹ Tràng

(lúc mới về, buổi sớm mai, bữa cơm đầu

tiên)?

− Phân tch diễn bin tâm trạng ca bà

Tứ khi về đn nhà? Tc gi đã diễn t

diễn bin tâm l ca bà như th nào?

- Vì sao t ngạc nhiên đn mng, lo

bun ti... lẫn ln? Vì sao bà thấy thương

4.BàcụTứ:

a. Một người mẹ nghèo khổ, rất mực

thương con:

- Tâm trang ngạc nhiên

- Khi hiu ra cơ sự: t tâm trạng ngạc

nhiên đn ai on, xt thương, ti phn:

b. Một người phụ nữ Việt Nam nhân

hậu, bao dung và giàu lòng vị tha:

ngay ngưi đàn bà trẻ xa lạ?

- Bà là ngưi nhiều tuổi nhất nhưng lại

nghĩ như th nào về tương lai?

- Trong bữa cơm đầu tiên bà c Tứ ni

những chuyện gì? Qua đ cho ta c cm

nhn gì về suy nghĩ cua ngưi mẹ nghèo

này?

- Em c nhn xét gì về bà c Tứ?

- Câu ni nào ca bà c làm em cam đng

nhất? Vì sao?

Giáo viên nhận xét và chốt lại những ý cơ

bản.

- Tâm trang ngạc nhiên khi thấy ngưi

đàn bà xa lạ ngi ngay đầu giưng con

trai mình, lại chào mình bằng u:

+ Tâm trạng ngạc nhiên ấy đưc th hiện

qua đng tc đứng sững lại ca bà c.

+ Qua hàng loạt cc câu hi: (…)

- Khi hiu ra cơ sự: t tâm trạng ngạc

nhiên đn ai on, xt thương, ti phn:

+ Thương cho con trai vì phi nh vào

nạn đi mà mới c đưc v.

+ Ai on cho thân phn không lo đưc

cho con mình.

+ Những git nước mắt cua ngưi mẹ

nghèo và những suy nghĩ ca bà là biu

hiện ca tình thương con.

- Bà không chỉ hiu mình mà còn hiu

ngưi:

+ C gp bước kh khăn này ngưi ta mới

lấy đn con mình và con mình mới c v.

+ D c ai on xt thương, ci đi đang

đe da, ci cht đang cn kề, thì bà nén

vào lòng tất c đ dang tay đn ngưi đàn

bà xa lạ làm con dâu mình: "Ừ, thôi thì

các con cũng phải duyên phải số với

nhau, u cũng mừng lòng".

+ Bà đã ch đng ni chuyên với nàng

dâu mới đ an i vỗ về và đng viên.

Bà đng viên con ci” ai giàu ba h, ai

kh ba đi” c ra thì con ci chúng mày

c. Một con người lạc quan, có niềm tin

vào tương lai, hạnh phúc tươi sáng.

* Tóm lại: Ba nhân vt c niềm kht khao

sng và hạnh phúc, niềm tin và hi vng

vào tương lai tươi sng và  c những thi

khắc kh khăn nhất, ranh giới mong manh

giữa sự sng và ci cht. Qua cc nhân

vt, nhà văn mun th hiện tư tưng: “dù

kề bên cái đói, cái chết, người ta vẫn khao

khát hạnh phúc, vẫn hướng về ánh sáng,

vẫn tin vào sự sống và vẫn hi vọng vào

tương lai”.

5. Giá trị hiện thực và nhân đạo sâu

sắc:

a. Hiện thực: Phn nh tình cnh bi thm

cua ngưi nông dân trong nạn đi khng

khip năm 1945.

b. Nhân đạo:

- Sự đng cm, xt thương đôi với s

phn ca những ngưi nghèo khổ.

- Gin tip lên n ti c dã man ciuar bn

TDP và pht xt Nht.

- Thấu hiu và trân trng tấm lòng nhân

hu, niềm khao kht hạnh phúc rất con

về sau…

-Bữa cơm đầu tiên đn nàng dâu mới, bà

c Tứ đã nhen nhm cho cc con niềm

tin, niềm hy vng: "Tao tính khi nào có

tiền mua lấy con gà về nuôi, chả mấy mà

có đàn gà cho xem".

Từ khi Tràng có vợ khuôn mặt bủng beo

hàng ngày của bà đã không còn nữa…

=> Bà c Tứ là hiện thân ca nỗi khổ

con ngưi Ngưi mẹ ấy đã nhìn cuc hôn

nhân éo le ca con thông qua toàn b nỗi

đau khổ ca cuc đi bà. Bà lo lắng trước

thực t qu nghiệt ngã. Bà mng mt nỗi

mng sâu xa. T ngạc nhiên đn xt

thương, nhưng trên ht vẫn là tình yêu

thương. Cũng chnh bà c là ngưi ni

nhiều nhất về tương lai, mt tương lai rất

c th thit thực với những gà, ln, rung,

vưn,…mt tương lai khin cc con tin

tưng bi n không qu xa vi. Kim Lân

đã khm ph ra mt nét đc đo khi đ

cho mt bà c cp kề miệng lỗ ni nhiều

với đôi trẻ về ngày mai.

-Thao tc 3: Khi qut gi tr tc phm

GV: Hãy nêu gi tr hiện thực và nhân đạo

cua truyện?

Giáo viên gợi ý,

Dựa vào mc Ghi nhớ và tr li

ngưi, niềm tin vào cuc sng, tương lai

cua những ngưi lao đng nghèo

- Dự cam về sự đổi đi và tương lai tươi

sng cu h.

Anh (ch) hãy nhn xét về

nghệ thut vit truyện ca

Kim Lân (cch k chuyện,

cch dựng cnh, đi thoại,

nghệ thut miêu t tâm l

nhân vt, ngôn ngữ,…).

Tp đã phn nh đưc

tình cnh gì ca ngươi

nông dân.?

III. Tổng kt:

1. Nghệ thuật.

a. Xây dựng được tình huống truyện độc đáo:

- Tình huống truyện: Tràng nghèo, xấu, lại là dân ng

cư, giữa lúc đi kht nhất, khi ci cht đang cn kề (bức

tranh nạn đi) lại “nht” đưc v, c v theo.

- Giá trị của tình huống: Tình hung éo le này là đầu

mi cho sự pht trin cua truyện, tc đng đn tâm trạng,

hành đng ca cc nhân vt (ngưi dân xm ng cư, mẹ

Tràng và ngay c Tràng) và th hiện ch đề ca truyện.

b. Cch k chuyện tự nhiên, hấp dẫn; dựng cnh sinh

đng, c nhiều chi tit đc sắc.

c. Nhân vt đưc khắc ha sinh đng, đi thoại hấp dẫn,

ấn tưng, th hiện tâm l tinh t.

c. Ngôn ngữ mt mạc, gin d nhưng chắt lc và giàu sức

Nhà văn đã th hiện tc,

t/đ như th nào đi với

ng nông dân? Đi với bn

TDP và pht xt Nht?

Học sinh thảo luận và

trình bày.

gi.

2. Ý nghĩa văn bản:

Tố cáo tội ác của bọn thực dân, phát xít đã gây ra

nạn đói khủng khiếp năm 1945 và khẳng định: ngay

trên bờ vực của cái chết, con người vẫn hướng về sự

sống, tin tưởng ở tương lai, khát khao tổ ấm gia đình và

thương yêu, đùm bọc lẫn nhau.

3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

ĐÁP ÁN

Câu hi 1: Nhân vt Tràng

[1]='c'

trong truyện không c thi

quen nào sau đây?

[2]='d'

a. Va đi va tm tỉm cưi

b. Va đi va ni.

[3]='a'

c. Va đi va lầu bầu chửi

d. Va đi va than th

Câu hi2: Chi tit nào sau

đây ca Kim Lân không dng

đ giới thiệu về gia cnh ca

Tràng?

a. Là ngưi dân xm ng cư.

b. Sng với ngưi mẹ già

c. Ngôi nhà đứng rúm r trên

mnh vưn lổn nhổn c dại.

d. Gia tài duy nhất là mấy con

gà gầy xơ xc..

Câu hi 3: Dòng nào sau đây

chưa ni đúng về đc đim

nghệ thut ca truyện "V

nht"?

a. Ngôn ngữ truyện giàu màu

sắc trào phúng.

b. Tạo tình hung truyện đôc

đo.

c. cch k chuyện tự nhiên,

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

Nhìn theo bóng Tràng

…………………………………….

Họ cùng nín lặng.

(Trích Vợ nhặt – Kim Lân)

1. Đoạn văn trên đưc vit theo

phong cch ngôn ngữ nào?

2. Ni dung ch yu cua đoạn

văn bn là gì ?

3. Câu văn Những khuôn mặt

hốc hác u tối của họ bỗng dưng

rạng rỡ hẳn lên. Có cái gì lạ

lùng và tươi mát thổi vào cuộc

sống đói khát, tăm tối ấy của

họ đưc sử dng biện php tu

t gì? Ý nghĩa nghệ thut biện

php tu t đ?

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực

hiện nhiệm vu:

Câu 1 : Đoạn văn đưc vit theo phong cch ngôn

ngữ nghệ thut, phong cch ngôn ngữ sinh hoạt.

Câu 2 : Đoạn văn k về những li bàn tn cua dân

xm ng cư khi nhân vt Tràng dẫn th ( ngưi v

nht) về.

Câu 3: Câu văn sử dng biện phap tu t đi lp :

khuôn mặt hốc hác u tối-rạng rỡ ; đói khát, tăm tối

-lạ lùng và tươi mát . Ý nghĩa nghệ thut: Nhà văn

khẳng đnh: chnh kht vng sng còn và kht vng

hạnh phúc trước mi ý thức tuyệt vng và tê liệt vì

nạn đi, c tc dng làm cho tâm hn ca ngưi

dân đi khổ, cht chc đã rạng rỡ hẳn lên.

ngôn ngữ gần với khu ngữ,

giàu biu cm.

d. Khắc hoạ đưc những nhân

vt sinh đng, giàu tâm trạng.

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS báo cáo kt qu thực

hiện nhiệm vu:

4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

5. TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

+ Vẽ bản đồ tư duy bài học

+ Tìm đọc thêm một số

+ Vẽ đúng bản đồ tư duy

+ Tìm đọc qua thư viện, mạng internet…

truyện ngắn của Kim lân

-HS thực hiện nhiệm v:

- HS bo co kt qu thực

hiện nhiệm vu:

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………….

Tuần21:Tit63- Làmvăn

NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TÁC PHẨM,

MỘT ĐOẠN TRÍCH VĂN XUÔI

Ngày soạn:

Ngày thực hiện:

A:Xácđịnhvấnđềcầngiảiquyt

I. Tên bài học: NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TÁC PHẨM, MỘT ĐOẠN TRÍCH VĂN

XUÔI

II. Hình thức dạy học: Dạy hoc trên lớp

III. Chuẩn bị của thầy và trò

1/Thầy

-Gio n

-Phiu bài tp, tr li câu hi

-Bng phân công nhiệm v cho hoc sinh hoạt đông trên lớp

-Bng giao nhiệm v hc tp cho hc sinh  nhà

2/Trò

-Đoc trước ngữ liệu trong SGK đ tr li câu hi tìm hiu bài

-Cc sn phm thực hiện nhiệm v hoc tp  nhà (do gio viên giao t tit trước)

-Đ dung hoc tp

B:Xácđịnhnộidung- chủđềbàihọc

C:Mứcđộcầnđạt

1.Kinthức

- Đi tưng ca bài làm văn ngh lun về mt tc phm, đoạn trch văn xuôi: tìm

hiu gi tr ni dung, nghệ thut ca mt tc phm, đoạn trch văn xuôi.

- Cch thức trin khai bài ngh lun về mt tc phm, đoạn trch văn xuôi: giới

thiệu khi qut về môt tc phm, đoạn trch văn xuôi cần ngh lun; bàn về những

gi tr ni dung, nghệ thut ca mt tc phm, đoạn trch văn xuôi theo đnh

hướng ca đề bài đnh gi chung về mt tc phm, đoạn trch văn xuôi đ.

2.Kĩnăng

- Tìm hiu đề, lp dàn ý cho bài ngh lun về mt tc phm, đoạn trch văn xuôi.

- Huy đng những kin thức và cm xúc, tri nghiệm cua bn thân đ vit bài

ngh lun về mt tc phm, đoạn trch văn xuôi.

3. Thái độ:

Hoạt đng ca GV- HS

Ni dung cần đạt

- GV giao nhiệm v: GV TỔ CHỨC TRÒ

CHƠI Ô CHỮ về ch đề truyện V nht

đ tạo không kh sôi đng đầu gi hc.

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm vu:

T đo, gio viên giới thiệu Vào bài: Như

vậy là chúng ta đã thực hiện xong việc tìm

hiểu truyện Vợ nhặt của Kim Lân. Bước

tiếp theo chúng ta sẽ thực hiện viết bài nghị

luận về truyện ngắn này cũng như các tác

phẩm văn xuôi đã học trong chương trình

Ngữ văn 12. Vậy dạng bài Nghị luận về

một đoạn trích , một tác phẩm văn xuôi sẽ

đượcc thực hiệ nnhư thế nào?

- Nhn thức đưc nhiệm v cần gii

quyt ca bài hc.

- Tp trung cao và hp tc tt đ gii

quyt nhiệm vu.

- C thi đ tch cực, hứng thú.

Nam;

Vn dng tt cc kĩ năng làm bài ngh lun về mt tc phm ,mt đoạn trch

văn xuôi

4. Những năng lực c th hc sinh cần pht trin:

- Năng lực thu thâp thông tin liên quan đên văn xuôi hiện đại Việt Nam.

- Năng lực đoc – hiêu cac tac phâm văn xuôi hiện đại Việt Nam.

- Năng lực trình bày suy nghĩ, cam nhân cua c nhân về văn xuôi hiện đại Việt

- Năng lực hơp tac khi trao đổi, thao luân về nôi dung, nghệ thuât cua tac

phâm văn xuôi

- Năng lực phân tich, so sanh đăc điêm, phong cach nghệ thuât giữa cac tc

phâm văn xuôi c cung đề tài;

- Năng lực tạo lâp văn ban ngh luân văn hoc.

D. TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC

1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( 5 phút)

Hoạt đng ca GV- HS

Ni dung cần đạt

Thao tác 1:

1. GV tổ chức cho HS thực hiện cc yêu

cầu (SGK)

Đề 1: Phân tích truyện ngắn Tinh thần thể

dục của Nguyễn Công Hoan.

- GV nêu yêu cầu và gi ý, hướng dẫn.

HS tr li c nhân với kt qu mong đi:

-Truyện gm những cnh khc nhau tưng

1. Tìm hiểu đề và lập dàn ý

a- Đề 1:

a1- Gợi ý tìm hiểu đề

như ri rạc (cnh van xin, đút lt, thuê

ngưi đi thay, b p gii đi xem đ bng),

nhưng tht ra đều tp trung biu hiện ch

đề: bọn quan lại cầm quyền cưỡng bức dân

chúng để thực hiện một ý đồ bịp bợm đen

tối.

Truyện gm những cnh khc nhau tưng

như ri rạc (cnh van xin, đút lt, thuê

ngưi đi thay, b p gii đi xem đ bng),

nhưng tht ra đều tp trung biu hiện ch

đề: bọn quan lại cầm quyền cưỡng bức dân

chúng để thực hiện một ý đồ bịp bợm đen

tối.

+ Việc xem đ bng vn mang tnh chất

gii tr bỗng thành mt tai hoạ ging xung

ngưi dân.

+ Sự tn ty, siêng năng thực thi lệnh trên

cua l trưng đã gp phi mi cch đi ph

cua ngưi dân khn khổ.

+ Ngôn ngữ ngưi k chuyện: rất t li, mỗi

cnh c khong 2 dòng, như mun đ

ngưi đc thiu lấy ý nghĩa.

+ Ngôn ngữ cc nhân vt: li đi thoại rất

tự nhiên, sinh đng,... th hiện đúng thân

phn và trình đ cua h. Ngôn ngữ cua l

trưng không mang kiu cch hành chính

nào c... Qua ngôn ngữ cc nhân vt, ngưi

đc c th hình dung đ là mt xã hi hỗn

đn.

Tc già dng bút php trào phúng đ châm

bim trò la bp cua chnh quyền. Ni dung

truyện không phi hoàn toàn ba đt. Đ

tch ngưi dân khi nh hưng ca cac

phong trào yêu nước, thực dân Php đã bày

ra cc trò th dc th thao (đua xe đạp, thi

bơi li, đấu bng đ) đ đnh lạc hướng.

Do đ truyện này c ý nghĩa hiện thực, c

gi tr châm biêm sâu sắc.

- Đặc sắc của kết cấu truyện:

- Mâu thuẫn và tính chất trào phúng của

truyện:

- Đặc điểm của ngôn ngữ truyện:

- Gi tr hiện thực và ý nghĩa phê phn

cua truyện:

b) Gợi ý xây dựng dàn bài

-M bài : Giới thiệu ngắn gn về truyện

ngắn Tinh thần thể dục cua nhà văn

GV: T ni dung đã đc hiu  trên, em

hãy lâm dàn ý cho đề bài?

HS tho lun cp đôi và tr li.

Qua việc nhn thức đề và lp ý cho đề trên,

GV yêu cầu HS rút ra kt ln về cch làm

ngh lun mt tc phm văn hc.

2. GV tổ chức cho HS nhn xét về nghệ

thut sử dng ngôn t trong Chữ ngưi tử

t ca Nguyễn Tuân (c so snh với

chương Hạnh phúc mt tang gia- Trch S

đ ca Vũ Trng Phng).

- GV nêu yêu cầu và gi ý.

Nguyễn Công Hoan.

-Thân bài : Nghệ thut trào phúng trong

truyện ngắn Tinh thần th dc: kt cấu

truyện đc đo, mâu thuẫn trong truyện

nhiều dạng vẻ và ý nghĩa cua ci cưi

trong truyện ngắn Tinh thần th dc.

- Kt bài: Qua tc phm, cần thấy đưc

mi quan hệ giữa văn hc và thi sự ;

văn hc và sự thức tỉnh xã hi.

c) Cách làm nghị luận một tác phẩm

văn học

+ Đc, tìm hiu, kham ph ni dung,

nghệ thut ca tc phâm.

+ Đnh gi đưc gi tr ca tc phm.

a2- Đề 2

a) Gợi ý tìm hiểu đề

- Trong Chữ người tử tù, tc gia sử

dng nhiều t Hn Việt cổ, cch ni cổ

đ dựng nên những cnh tưng, những

con ngưi thi phong kin suy tàn. Với

ging văn cổ knh trang trng, tc gi

ni đn những con ngưi tài hoa, trng

thiên lương nay chỉ còn là vang bng ca

mt thi.

- Trong Hạnh phúc của một tang gia tác

gi dng nhiều t, nhiều cch chơi chữ

đ mỉa mai, giễu ct tnh chất già di, l

lăng, đi bại ca môt s ngưi tự nhn

thuc giới thưng lưu những năm trước

Cch mạng thng Tm.

- Việc dng t, chn ging văn phi hp

với ch đề ca truyện, và th hiện đúng

tư tưởng tình cảm của tác giả.

b) Gợi xây dựng dàn bài

C th vit theo trình tự cc câu hi khi

tìm hiu đề đ lp dàn bài cho riêng

mình.

c) Cách làm nghị luận một khía cạnh

của tác phẩm văn học

+ Cần đc kĩ và nhn thức đưc ka

cạnh mà đề yêu cầu.

+ Tìm và phân tch những chi tit ph

hp với kha cạnh mà đề yâu cầu.

Qua việc nhn thức đề và lp ý cho đề trên,

GV yêu cầu HS rút ra kt ln về cch làm

ngh lun mt tc phm văn hc.

HS đoc đề 1.

- HS tho lun về ni dung vấn đề ngh

lun, nêu đưc dàn ý đại cương.

- HS tho lun và trình bày.

HS tho lun và pht biu

T hai bài tp trên, GV tổ chức cho HS rút

ra cch làm bài văn ngh lun về mt tc

phm, mt đoạn trch văn xuôi.

- HS pht biu. GV nhn xét, nhấn mạnh

những ý cơ bn.

3. Cách làm bài văn nghị luận về

một tác phẩm, một đoạn trích văn

xuôi

+ C đề nêu yêu cầu c th, bài làm

cần tp trung đp ứng cc yêu cầu đ.

+ C đề đ HS tự chn ni dung vit.

Cần phi kho st và nhn xét toàn

truyện. Sau đ chn ra 2, 3 đim nổi bt

nhất, sắp xp theo thứ tự hp l đ trình

bày. Cc phần khc ni lướt qua. Như

th bài làm sẽ nổi bt trng tâm, không

lan man, vn vt.

Đề: Đòn châm bim, đ kch trong

truyện ngắn Vi hành ca Nguyễn i

Quc.

1. Nhận thức đề

Yêu cầu ngh lun mt kha cạnh ca

tc phm: đòn châm bim, đ kch trong

truyện ngắn Vi hành ca Nguyễn i

Quc.

2. Các ý cần có:

+ Sng tạo tình hung: nhầm lẫn.

+ Tc dng ca tình hung: miêu t

chân dung Khi Đnh không cần y xuất

hiện, t đ mà làm rõ thực chất những

ngày trên đất Php ca v vua An Nam

này đông thi t co ci gi là "văn

minh", "khai ha" ca thực dân Php

3.LUYỆN TẬP ( 2 phút)

Hoạt đng ca GV- HS

Ni dung cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

Cần đc biệt chú ý điều gì khi lực chn đề

tài ngh lun về tc phm, đoạn trch văn

xuôi:

a/ Lựa chn vấn đề đã đưc bàn lun

nhiều

b/ Lựa chn vấn đề chưa đưc bàn lun

nhiều

c/ Lựa chn vấn đề thực sự c gi tr, c ý

nghĩa, c vai trò quan trng trong tc

phm;

d/ Lựa chn vấn đề mà mình cm thấy

hứng thú;

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm

v:

1c.

4.VẬN DỤNG ( 8 phút)

Hoạt đng ca GV- HS

Ni dung cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

Phân tích giá trị hiện thực tác

phẩm “Vợ nhặt” của Kim Lân.

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm

v:

Lậpdàný:

I/ Mở bài :

- Giới thiệu vài nét lớn về tc gi,

tc phm;

- Nêu vấn đề gi tr hiện thực ca

truyện

II. Thân bài:

1. Khái quát về tác phẩm: Giới

thiệu hoàn cnh ra đi tc phm, xuất xứ

tc phm, tm tắt ni dung truyện.

2. Phân tích giá trị hiện thực của

truyện :

a/.Biểu hiện trước ht về giá trị

hiện thực của truyện ngắn "Vợ nhặt"

là truyện đã phản ánh chân thực nạn

đói năm 1945 và cuộc sống khốn khổ

của nhân dân ta trong nạn đói ấy.

-Làm rõ đặc điểm: nạn đi năm

1945 tràn đn xm ng cư thông qua thi

gian, không gian, âm thanh ting quạ, ...

-Làm rõ đặc điểm: cuc sng

khn khổ ca nhân dân ta trong nạn đi,

nhất là cnh ngưi đi vt v như bng

ma và ngưi cht như ng rạ...

b/.Hiện thực về nạn đói còn

được thể hiện qua một tình huống cụ

thể với những con người cụ thể, đó là

anh Tràng có vợ.

-Làm rõ đặc điểm: Hình nh ngưi

v nht b ci đi tàn ph thông qua

ngoại hình, cch ăn bnh đúc…

-Làm rõ đặc điểm: Bà c Tứ nghèo

khổ. Bữa cơm ngày đi đn dâu mới tht

thm hại.

-Làm rõ đặc điểm : S phn ca

nhân vt Tràng...

3. Nhận xét về nghệ thuật thể hiện

giá trị hiện thực ca truyện: nhân vt

đưc đt trong tình hung truyện đc

đo; diễn bin tâm l đưc miêu t chân

thực, tinh t; ngôn ngữ mc mạc, gin d,

ph hp với tnh cch nhân vt.

III./ Kt bài :

-Tom lại, truyện ngắn "V

nht" c gi tr hiện thực sâu sắc với hai

biu hiện: phn nh chân thực nạn đi

năm 1945 và cuc sng khn khổ ca

nhân dân ta trong nạn đi ấy; biu hiện

trong tình hung đc đo.

-Ý nghĩa gi tr .

5.TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

Hoạt đng ca GV- HS

GV giao nhiệm vụ:

+ Vẽ bản đồ tư duy bài học

+ Vit thành bài văn trên cơ sở dàn ý ở

phần vận dụng

-HS thực hiện nhiệm v:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm

v:

Ni dung cần đạt

+ Vẽ đúng bản đồ tư duy

+ Vit bài văn hoàn chỉnh

Tuần:

Ngày soạn:……… Ngày kí:………

Tit 64

RỪNG XÀ NU

Nguyễn Trung Thành

A:Xácđịnhvấnđềcầngiảiquyt

I. Tên bài học: Rng xà nu

II. Hình thức dạy học: Dạy hoc trên lớp

III. Chuẩn bị của thầy và trò

1/Thầy

-Gio n

-Phiu bài tp, tr li câu hi

-Tranh nh về nhà văn, hình nh rng xà nu, hoa pơ lang , phim về Tây Nguyên

trong kháng chiến chống Mỹ

-Bng phân công nhiệm v cho hoc sinh hoạt đông trên lớp

-Bng giao nhiệm v hc tp cho hc sinh  nhà

2/Trò

-Đoc trước ngữ liệu trong SGK đ tr li câu hi tìm hiu bài

-Cc sn phm thực hiện nhiệm v hoc tp  nhà (do gio viên giao t tit trước)

-Đ dung hoc tp

B:Xácđịnhnộidung- chủđềbàihọc

- Hình tưng rng xà nu- biu tưng ca cuc sng đau thương nhưng kiên

cưng và bất diệt.

- Hình tưng nhân vt Tnú và câu chuyện bi trang về cuc đi anh th hiện đầy

đu nhất cho chân l: phi dng bạo lực cch mạng đ chng lại bạo lực phn cch mạng,

đấu tranh vũ trang là con đưng tất yu đ tự gii phng.

- Chất sử thi th hiện qua ct truyện , bút php xây dựng nhân vt, ging điệu và

vẻ đẹp ngôn ngữ ca tc phm.

C: Mứcđộcầnđạt

1. Kin thức

a/ Nhn bit: HS nhn bit, nhớ đưc tên tc gi và hoàn cnh ra đi cua cc tc

phm.

b/ Thông hiu: HS hiu và l gii đưc hoàn cnh sng tc c tc đng và chi

phi như th nào tới ni dung tư tưng ca tc phm.

c/Vn dng thấp: Khi qut đưc đc đim phong cch tc gi t tc phm.

d/Vn dng cao:

- Vn dng hiu bit về tc gi, hoàn cnh ra đi cua tc phm đ phân tich gi tr

ni dung, nghệ thut cua tc phm văn xuôi

2. Kĩ năng

a/ Bit làm: bài ngh lun về mt đoạn trch văn xuôi, về 1 ý kin bàn về văn hc;

b/ Thông thạo: cc bước làm bài ngh lun văn hc

3.Thái độ

a/ Hình thành thi quen: đc hiu văn bn văn xuôi khng chin chng Mỹ

b/ Hình thành tnh cch: tự tin , sng tạo khi tìm hiu văn bn văn xuôi

c/Hình thành nhân cách:

-Bit nhn thức đưc ý nghĩa ca truyện ngắn hiện đại Việt Nam trong lch sử

văn hc dân tc

-Bit trân quý những gi tr văn ha truyền thng mà truyện ngắn hiện đại đem

lại

-C ý thức tìm tòi về th loại, t ngữ, hình nh trong văn xuôi hiện đại Việt Nam

D : Tổchứcdạyvàhọc

1. KHỞI ĐỘNG

Hoạt đng ca GV- HS

Ni dung cần đạt

- Gv cho HS quan st tranh và tr li:

Đây là ai? Đây là cây gì? Hoa gì? Hình

nh ấy khin em liên tưng đn tc phm

nào trong chương trình lớp 12

- HS tr li

- Gv : Vào bài: Chiến tranh xâm lược đã

tàn phá bao vùng đất, giết đi bao mạng

sống của cả con người lãn sinh vật. Có

những vùng đất phải gánh chịu vô vàn

những thương đau mà tinh thần vẫn luôn

quật khởi, ý chí vẫn vững vàng. Tây

Nguyên là một nơi như thế đấy và dân

làng Xô man trong truyện ngắn “Rừng xà

nu” của Nguyễn Trung Thành đã nói lên

điều đó. Cánh rừng cũng như con người

“nằm trong tầm đai bác” vẫn cứ hiên

ngang sống. Giờ học hôm nay cô cùng

các em tìm hiểu tác phẩm độc đáo này.

- Tc gi Nguyễn Trung Thành

- Rng xà nu

- Hoa pơ lang

Tc phm RXN

2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt đng ca GV- HS

Ni dung cần đạt

- GV yêu cầu 1 hs lên thuyết

trình những hiểu biết của mình

về cuộc đời và sự nghiệp của

tác giả ( đã đưc chun b t

trước)

- HS tr li:

+Tên khai sinh là Nguyễn Văn

Bu, sinh năm 1932, quê 

Thăng Bình, Qung Nam.

I.Tìm hiểu chung:

1. Tác giả:

- NTT tên tht là NVB, sinh năm 1932, quê 

Qung Nam

- Là nhà văn trưng thành trong 2 cuc khng

chin và gắn b mt thit với mnh đất TN

- Tc phm tiêu biu:

Đất nước đứng lên- gii nhất, gii thưng Hi văn

nghệ Việt Nam năm 1954- 1955; Trên quê hương

những anh hùng Điện Ngọc (1969); Đất Quảng

+ Nhp ngũ năm 1950, ri làm

phng viên bo Quân đi nhân

dân liên khu V, tp kt ra Bắc,

vit văn với bút danh Nguyên

Ngc

+ Năm 1962: tình nguyện tr

về chin trưng miền Nam lấy

bút danh Nguyễn Trung Thành.

+ Tc phm: Đất nước đứng

lên- gii nhất, gii thưng Hi

văn nghệ Việt Nam năm 1954-

1955; Trên quê hương những

anh hùng Điện Ngọc (1969); Đất

Quảng (1971- 1974);…

- GV chôt

HS làm việc c nhân

- GV hi: Nêu hoàn cảnh sáng

tác của truyện ngắn

- HS tr li

+Sau chin thắng Điện Biên Ph,

hiệp đnh Giơ-ne-vơ đưc k kt,

đất nước chia làm hai miền.

+Mĩ-nguỵ ra sức ph hoại hiệp

đnh, lê may chém đi khắp miền

Nam. Cch mạng rơi vào thi kì

đen ti.

+Đầu năm 1965, Mĩ đổ quân  ạt

vào miền Nam và đnh ph c

liệt ra miền Bắc. C nước sc sôi

không kh đnh Mĩ. Rng xà nu

đưc vit vào đúng thi đim đo.

+Rừng xà nu (1965) ra mắt lần

đầu tiên trên Tạp chí văn nghệ

quân giải phóng miền Trung

Trung bộ (s 2- 1965), sau đ

đưc in trong tp Trên quê

hương những anh hùng Điện

Ngọc.

- GV nhn xét, cht lại kin thức

cần nhớ

(1971- 1974);…

Ông là nhà văn c những tc phm vit hay

nhất về đất và ngưi Tây Nguyên trong hai

cuc khng chin.

2.Tác phẩm:

a. HCST:

Rừng xà nu (1965) đăng lần đầu tiên trên Tạp chí

văn nghệ quân giải phóng miền Trung Trung bộ (s

2- 1965), sau đ đưc in trong tp Trên quê hương

những anh hùng Điện Ngọc.

b. Tóm tắt tác

phẩm

HS làm việc c nhân

- GV: Yêu cầu HS tóm tắt lại

văn bản

- HS tom tắt:

+ Làng XM nằm trong tầm đại

bc ca đông gic. C cnh rng

xà nu xanh bạt ngàn phi gng

mình gnh chu bom đạn ca kẻ

thù

+ T nú là ngưi con ca buôn

làng. Sau 3 năm đi lực lưng anh

đưc tr về thăm quê. Bé Heng

dẫn anh vào làng vì buôn làng đã

đổi khc rất nhiều so với trước

đây. Đưng đi nhiều hầm, chông

và giàn thò. Dt đã tr thành b

thư. T Nú nhớ lại những kỉ niệm

với Mai- ngưi v đã mất ca

anh.

+ C Mt và dân làng đn anh

rất nông nhiệt.Bên đng lửa nhầ

ưng, c Mt lại k cho dân làng

nghe về cuc đi T nú.

T nú m côi cha mẹ t nh, đưc

dân làng XM nuôi dưỡng. T nú

cng Mai tham gia tip t nuôi

giấu cn b trong rng. T nú còn

làm liên lạc cho cn b.Không

may mt lần đang đi liên lạc thì

b gic bắt và tra tấn dã man. Ba

năm sau Tnu vưt ngc về làng.

Tnu và Mai thành v chng

Bit tin dân làng XM mài gio

chun b chin đâu nên bon gic

kéo đn. Chúng lung bắt T nú

không đưc đã mang v con anh

ra giữa sân nhà ưng tra tấn bằng

gy sắt cho đn cht. T nú nấp

gần đ đã lao ra cứu mẹ con Mai

nhưng không đưc. Anh b gic

bắt và b thiêu đt 10 đầu ngn

tay bằng chất nhựa xà nu. C

Mt cng dân làng nổi dy git

cht bn gic và cứu đưc Tnu.

T nú tham gia cch mạng và lp

đưc chin công

+ Sau khi về thăm buôn làng mt

đêm T nú lại ra đi. Anh đứng 

rng xà nu gần con nước lớn

ngắm nhìn ra xa thấy những

cnh rng xà nu ni nhau chạy

đn chân tri.

- GV nhn xét, cho điêm

HS làm việc c nhân

- GV: Hãy phân chia bố cục

tác phẩm

- HS tr li

- GV nhn xét, cht kin thức

HS làm việc nhm: 4 nhm (3

phút)

- B1: GV chuyn giao nhiệm vu:

Nêu ý nghĩa nhan đề tác phẩm?

( Gi ý: Tại sao tc gi lại lấy

tên cua cây xà nu đ đt nhan đề

cho tc phm này mà không phi

là tên ca mt loài cây khc? )

- B2: HS trao đổi , tho lun

trong nhóm

- B3: HS cử đại diện tr li, cc

nhm khc theo dõi bổ sung

+ XN là mt loài cây đc trưng

cua núi rng Tây Nguyên.Cây

mc thành rng. Thân cao, thẳng

tắp gi vẻ đẹp hng trng

RXN gi đưc ci kh v riêng

cua Tây Nguyên

+ Trong tc phm RXN hứng

chu bit bao nhiêu bom đạn ca

kẻ th nhưng cây cũng c sức

c. Bố cục: 5 phần

- P1: đc t cây xà nu

- P2: Sau 3 năm đi lực lưng Tnu về thăm buôn

làng. Bé Heng dẫn anh vào buôn. C Mt và dân

làng đn anh

- P3: Buổi ti  nhà c Mt

- P4: Câu chuyện về cuc đi ca T nú

- P5: Sng hôm sau t nú lại ra đi. C Mt và Dt

tiễn anh đn rng xà nu cạnh con nước lớn

II. Đọc- hiểu:

1. Ý nghĩa nhan đề:

- RXN gi đưc ci kh v riêng ca Tây Nguyên

- Tên tc phm va c ý nghĩa t thực lại va c ý

nghĩa tưng trưng nên đã chứa đựng cm hứng ca

nhà văn và tư tưng ch đề ca tc phm.

sng bất diệt- > tưng trưng cho

s phn và phm chất ca đng

bào TN

Nhan đề ca tc phm đã

chứa đựng cm hứng ca nhà

văn và tư tưng ch đề ca tc

phm

- B4: GV nhn xét, cht lại kin

thức cơ bn

- GV dẫn: Qua nhan đề ta thấy

cây xà nu có một vị trí rất quan

trọng trong lòng tác giả, được

tác giả trân trọng, nâng niu và

đặt làm nhan đề cho tp. Không

chỉ vậy, cây xà nu còn là hình

tượng nghệ thuật xuyên suốt từ

đầu đến cuối tác phẩm, được tác

giả miêu tả công phu, đậm nét.

Ta cùng tìm hiểu kĩ hơn về loài

cây đặc biệt này.

HS làm việc c nhân:

- GV hoi:

Trong tác phẩm nhiều lần hình

ảnh cây xà nu xuất hiện với các

tên gọi khác nhau như cây xà

nu, lửa xà nu, khói xà nu.... Em

hãy tìm các chi tiết cụ thể ấy (

trừ đoạn mở đầu và đoạn cuối)

- HS tr li:

+ Cây xà nu c mt trong đi

sng hàng ngày ca dân làng xô

man :

la xà nu chy trong mỗi bp.

Trong đêm T nú về thăm làng,

dân làng và c Mt đã dng xà

nu đ đt đng lửa trong nhà

ưng. Tnu dng khi xà nu đ

xông bng nứa hc chữ

+ Cây xà nu tham dự vào những

sự kiện trong đại ca dân làng:

2.Hình tượng cây xà nu:

a. Cây xà nu gắn bó mật thit với đời sống vật

chất và tinh thần của con người Tây Nguyên:

- Cây xà nu c mt trong đi sng hàng ngày ca

dân làng Xô Man

- Cây xà nu tham dự vào những sự kiện trong đại

cua dân làng

- Cây xà nu thấm sâu vào tng np nghĩ và cm xúc

cua ngưi dân

Cây xà nu đã tr thành mt phần mu tht trong

đi sng vt chất và tinh thần ca ngưi dân Tây

Nguyên

b. Cây xà nu tượng trưng cho số phận và

phẩm chất của con người Tây Nguyên trong

chin tranh

* Đau thương:

- Với ci nhìn bao qut nhưng không kém phần tinh

t, tc gi đã pht hiện ra: "Cả rừng xà nu hàng vạn

cây không cây nào là không bị thương".

Ngn đuc xà nu soi đưng rng

cho c mt và dân làng vào rng

lấy vũ kh

Gic đt đôi bàn tay T nú bằng

nhựa xà nu, đng lửa xà nu lớn

giữa nhà soi rõ xc ca 10 tên

gic

+ Cây xà nu thấm sâu vào tng

np nghĩ và cm xúc ca ngưi

dân :

Ngc c Mt căng như mt cây

xà nu lớn. C ni ‘ Không gì

mạnh bắng cây xà nu đất ta”

- Gv nhn xét, bổ sung ,cht lại

- GV yêu cầu HS đọc đoạn mở

đầu

- HS đoc

HS làm việc nhm: 4 nhm

- B1: Chuyn giao nhiệm v

Nhm 1: Tìm cc câu văn miêu

t cnh rng xà nu b gic tàn

ph dữ di? Cc câu văn ấy gi

cho em cam gic gì? T đ hãy

khi qut lên ý nghĩa tưng

trưng ca n?

Nhm 2: Cây xà nu c những

đc tnh gì? Tìm cc câu văn

miêu t đc tnh ấy và khi qut

ý nghĩa tưng trưng ca n?

Nhm 3: Tìm những câu văn

miêu t hình nh rng xà nu như

mt thành lũy bo vệ dân làng

XM. Hình nh ấy gi em liên

tưng đn những nhân vt nào

trong truyện?

Nhóm 4: Đ khắc ha hình

tưng cây xà nu tc gi đã sử

dng cc biện php nghệ thut

nào? Lấy dẫn chứng c th cho

cc biện php nghệ thut ấy

- B2: HS tho lun trong nhm,

Đấy là sự đau thương ca mt khu rng mà

tc gi tn mắt chứng kin.

- Nỗi đau hiện ra nhiều vẻ khc nhau:

+ Ci đau ca những cây xà nu như con ngưi

đang tuổi thanh xuân, bỗng “bị chặt đứt ngang nửa

thân mình đổ ào ào như một trận bão”.

+ C ci xt xa cua những cây con, tựa như đứa

trẻ thơ: "vừa lớn ngang tầm ngực người bị đạn đại

bác chặt đứt làm đôi. Ở những cây đó, nhựa còn

trong, chất dầu còn loãng, vết thương không lành

được cứ loét mãi ra, năm mười hôm sau thì cây

chết".

Nhà văn đã mang nỗi đau ca con ngưi đ

biu đạt cho nỗi đau cua cây. Mi cây ngã xung

mà ta ngỡ như mt ngưi XM ngã xung. . Phi

chăng đ là hình nh ca anh Xút, bà Nhan, mẹ con

Mai, anh Quyt….Nhưng trong đau thương cây xà

nu vấn đẹp đn sững s. Đẹp trong dng ngã kiêu

hng “ Đổ ào ào như một trận bão”. Đ là dng

ngã cua biêt bao con ngưi VN trong cuc chin

tranh vệ quc vĩ đại

T những thương tch mà cây xà nu phi gnh

chu nhà văn đã gi lên ci đau thương, mất mt

cua mt thi mà ngưi dân XM ni riêng và đng

bào Tây Nguyên noi chung phi gnh chu

* Sức sống mãnh liệt:

- Tc gi đã pht hiện đưc sự sinh sôi ny n

mãnh liệt ca cây:

+ "trong rừng ít có loại cây sinh sôi nảy nở khỏe

như vậy".

Đây là yu t cơ bn đ xà nu vưt qua ranh

giới ca sự sng và ci cht.

- Sự sng tn tại ngay trong sự hy diệt: "Cạnh

một cây xà nu mới ngã gục đã có bốn năm cây con

mọc lên".

Tc gi sử dng cch ni đi lp (ngã gục-

mọc lên; một- bốn năm) đ khẳng đnh mt kht

vng tht ca sự sng.

- Cây xà nu đã tự vươn lên bằng sức sng ni tại

cua mình: "…cây con mọc lên, hình nhọn mũi tên

lao thẳng lên bầu trời".

->Xà nu đẹp mt vẻ đẹp hng trng, man dại đẫm

ghi bn ph

- B3: HS cử đại diện tr li, cc

nhm còn lại theo dõi, bổ sung

Nhóm 1:

* Đau thương:

- Câu văn :

+ “ Cả rừng xà nu hàng vạn cây

không có cây nào không bị

thương.Có những cây bị đứt

ngang nửa thân mình,đổ ào ào

như một trận bão.Ở chỗ vết

thương, nhựa ứa ra, tràn trề,

thơm ngào ngạt, long lanh nắng

hè gay gắt, rồi dần dần bầm lại,

đen và đặc quyện thành từng

cục máu lớn.”

+ “ Có những cây con vừa lớn

ngang tầm ngực người lại bị đạn

đại bác chặt đứt làm đôi. ở

những cây đó, nhựa còn trong,

chất dầu còn loãng, vết thương

không lành được, cứ loét mãi

ra, năm mười hôm thì cây chết.”

-> gi cm gic đau thương, mất

mát

Thương tch mà cây xà nu

phi gnh chu do đạn đại bc

cua kẻ th tưng trưng cho

những mất mt, đau thương ca

dân làng XM ni riêng và đng

bào Tây Nguyên nói chung.

Nhóm 2:

Đặc tính:

- Sinh sôi ny n mãnh liệt: “

Trong rừng ít có loại cây sinh

sôi nảy nở khỏe như vậy. cạnh

một cây xà nu mới ngã gục, đã

có bốn năm cây con mọc lên,

ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi

tên lao thẳng lên bầu trời”

-> Tưng trưng cho sự anh dũng,

bất khuất, kiên cưng ca ngưi

dân XM

chất núi rng.

Đau thương ni tip đau thương mà sự sng cũng

ni tip sự sng. Th hệ này ngã xung, th hệ

khc đứng lên thay th tip tc chin đấu chng lại

kẻ th. Anh Xút và bà Nhan hi sinh thì đã c th hệ

cua Tnu và Mai tip bước. Mai ngã xung đang

tuổi thanh xuân thì Dt lớn lên là b thư chi b. Đứa

con ca Tnu không còn thì đã c bé Heng lớn lên

tip bước cha anh.

Đúng như Hoàng Trung Thông đã vit:

Ta lại viết bài thơ lên báng súng

Con lớn lên viết tiếp thay cha

Người đứng dậy viết tiếp người ngã xuống

Người hôm nay viết tiếp người hôm qua

Sức sng mãnh liệt ca cây tưng trưng cho sự

anh dũng, bất khuất, kiên cưng ca ngưi dân Xô

Man.

* Ham ánh sáng, khí trời :

“ Cũng có ít loại cây ham ánh sáng mặt trời đến

thê. Nó phóng lên rất nhanh để tiêp lấy ánh nắng,

thứ ánh nắng trong rừng rọi từ trên cao xuống từng

luồng lớn thẳng tắp, long lánh vô số hạt bụi vàng

từ nhựa cây bay ra, thơm mỡ màng” Tưng

trưng cho sự kht khao tự do ca dân làng XM. Vì

tự do h đã cng nhau cầm vũ kh tiêu diệt kẻ th

* Thành lũy bảo vệ dân làng Xô Man:

- Mỗi ngày gic bắn đại bc 3 lần vào làng nhưng

làng XM vẫn bình yên vì “Hầu hết đạn đại bác đều

rơi vào ngọn đồi xà nu cạnh con nước lớn”

- Vững trãi, không khuất phc trước mưa bom bão

đạn ca kẻ th: “ Nhưng cũng có những cây vượt

lên được cao hơn đầu người, cành lá sum sê như

những con chim đã đủ lông mao long vũ. Đạn đại

bác không giết nổi chúng, …che chở cho làng…”

Hình nh ấy n d cho những con ngưi đang

chin đấu bo vệ quê hương như c Mt, T nú,

Dt…Đ là vẻ đẹp ca bức thành đng kiên c, tấm

l thép vĩ đại. Vì vy mà sut 5 năm chưa hề c

mt cn b no b gic bắt hoc cht tron rng. Bi

rng xà nu đã mang vẻ đẹp “ Rừng che bộ đội ,

rừng vây quân thù”. Tất c ni tip nhau tạo thành

mt đôi ngũ trng trng điệp điệp ni tip đn chân

- Ham ánh sáng : “Cũng có ít

loại cây ham ánh sáng…thơm

mỡ màng.”

Nhóm 3:

“ hầu hết đạn đại bác đều rơi

vào ngọn đồi xà nu cạnh con

nước lớn”

“ Nhưng cũng có những cây vượt

lên được cao hơn đầu người,

cành lá sum sê như những con

chim đã đủ lông mao long vũ.

Đạn đại bác không giết nổi

chúng, …che chở cho làng…”

Ẩn d cho những con ngưi

đang chin đâu bo vệ quê

hương: c Mt, T nú, Dt…

Nhóm 4:

Nghệ thuật:

- So snh “cành lá sum sê như

những con chim đã đủ long mao

long vũ”, “ vết thương của

chúng chóng lành như trên một

thân thể cường tráng”

- Nhân hóa: vết thương, bị

thương, từng cục máu lớn

- Ẩn d, tưng trưng

- B4: GV nhn xét, cht kin

thức

* Tm lại: Nguyễn Trung Thành

đã tạo nên những hình ảnh ẩn

dụ, những liên tưởng phong phú

khi miêu tả rừng xà nu với tất cả

lòng yêu mến tự hào. Qua hình

tượng cây xà nu, người đọc hiểu

biết thêm dải đất Tây Nguyên

hùng vĩ, về cuộc sống của đồng

bào Tây Nguyên và nhất là thêm

yêu quý tự hào về những phẩm

chất cao quý của họ. Rừng xà nu

trùng điệp chạy đến chân trời là

biểu tượng cho thế trận chiến

tri

b. Nghệ thuật:

- So snh “cành lá sum sê như những con chim đã

đủ long mao long vũ”, “ vết thương của chúng

chóng lành như trên một thân thể cường tráng”

- Nhân hóa: vết thương, bị thương, từng cục máu

lớn,cứ loét mãi ra,ưỡn tấm ngực lớn

- Ẩn d, tưng trưng

gi vẻ đẹp mang đâm tinh sử thi, biu tưng

cho cuc sng đau thương nhưng kiên cưng và

bất

diệt.

tranh nhân dân, người người lớp

lớp.

3. LUYỆN TẬP

Hoạt đng ca GV- HS

Ni dung cần đạt

Câu 1: Giải thích nào sau đây là chính xác về các tên gọi

1.d

Nguyễn Trung Thành, Nguyên Ngọc:

2.c

3.d

a. Đ là tên ca hai nhà văn.

4.c

b. Nguyễn Trung Thành là bút danh ca nhà văn Nguyên

Ngc.

c. Nguyên Ngc là bút danh ca nhà văn Nguyễn Trung

Thành.

d. Đ là hai bút danh ca nhà văn Nguyễn Văn Bu

câu 2: Truyện ngắn “Rừng xà nu” được sáng tác:

a. Trong thi kì khng chin chng Php.

b. Năm 1955 khi đ quc Mĩ xâm lưc miền Nam.

c. Năm 1965 khi đ quc Mĩ bắt đầu đổ quân ào ạt vào miền

Nam.

d. Năm 1971, thi kì khng chin chng Mĩ cứu nước.

Câu 3: Cốt truyện của “Rừng xà nu” kể về:

a. Hình nh rng xà nu trong chin tranh.

b. Cuc đi ca Tnú.

c. Qu trình đi đn đấu tranh vũ trang ca làng Xôman.

d. Chuyện về cuc đi Tnú và cuc nổi dy đấu tranh vũ

trang ca dân làng Xôman đan cài vào nhau.

Câu 4: Hình ảnh rừng xà nu có ý nghĩa:

a. C th: đ là hình nh đc trưng ca núi rng Tây Nguyên.

b. Tưng trưng cho nỗi đau và sự bất diệt trong chin tranh.

c. C ý nghĩa c th nhưng ch yu là gi tr tưng trưng.

4. VẬN DỤNG VÀ MỞ RỘNG, SÁNG TẠO

Hoạt động của Thầy và trò

Chuẩn kiến thức kĩ năng cần

đạt, năng lực cần phát triển

GV giao nhiệm vụ:

+ Từ văn bản trên, vit một bài văn ngắn bày tỏ

suy nghĩ bản thân về những cánh rừng bị tàn

phá hiện nay.

-HS thực hiện nhiệm v:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm vu:

- GV nhn xét, cho điêm

- Tm tắt vẻ đẹp cua

rng xà nu trong chin tranh

khc liệt

- Nhưng hiện nay, bên

cạnh những cnh rng bạt

ngàn, xanh rn thì không t

những cnh rng b tàn ph,

bin thành những đi trc.

- Hu qu những cnh

rng b tàn ph ?

- Nguyên nhân ( ch

quan và khách quan)

- Đề xuất biện php khắc

phc

- Bài hc cho bn thân ?

Tuần:

Ngày soạn:……… Ngày kí:………

Tit 66: Đọc thêm

BẮT SẤU RỪNG U MINH HẠ

(Trích Hương rừng Cà Mau)

Sơn Nam

A. Xácđịnhvấnđềcầngiảiquyt

I. Tên bài học: Bắt sấu rng U Minh Hạ

II. Hình thức dạy học: Dạy hoc trên lớp

III. Chuẩn bị của thầy và trò

1/Thầy

-Gio n

-Phiu bài tp, tr li câu hi

-Tranh nh về nhà văn, hình nh, phim về Đất Phương Nam;;

-Bng phân công nhiệm v cho hoc sinh hoạt đông trên lớp

-Bng giao nhiệm v hc tp cho hc sinh  nhà

2/Trò

-Đoc trước ngữ liệu trong SGK đ tr li câu hi tìm hiu bài

-Cc sn phm thực hiện nhiệm v hoc tp  nhà (do gio viên giao t tit trước)

-Đ dung hoc tp

B.:Xácđịnhnộidung- chủđềbàihọc

- Nhân vt ông Năm Hên ngay thẳng, chất phc thuần hu, mưu tr, dũng cm, c

tài bắt sấu tr ha cho mi ngưi.

- Ngôn ngữ văn xuôi đạm chất Nam B, li k chuyện ngắn gn, mang màu sắc

huyền thoại

C:Mứcđộcầnđạt

1. Kin thức

a/ Nhn bit: HS nhn bit, nhớ đưc tên tc gi và hoàn cnh ra đi cua cc tc

phm.

b/ Thông hiu: HS hiu và l gii đưc hoàn cnh sng tc c tc đng và chi

phi như th nào tới ni dung tư tưng ca tc phm.

c/Vn dng thấp: Khi qut đưc đc đim phong cch tc gi t tc phm.

d/Vn dng cao:

- Vn dng hiu bit về tc gi, hoàn cnh ra đi cua tc phm đ phân tich gi tr

ni dung, nghệ thut cua tc phm .

2. Kĩ năng

a/ Bit làm: bài ngh lun về mt đoạn trch văn xuôi, về 1 ý kin bàn về văn hc;

b/ Thông thạo: cc bước làm bài ngh lun văn hc;

3.Thái độ

a/ Hình thành thi quen: đc hiu văn bn truyện tự sự

b/ Hình thành tnh cch: tự tin , sng tạo khi tìm hiu văn bn nghệ thut

c/Hình thành nhân cách:

-Bit nhn thức đưc ý nghĩa ca truyện hiện đại Việt Nam vung đch chim;

-Bit trân quý những gi tr văn ha truyền thng mà truyện hiện đại đem lại

-C ý thức tìm tòi về th loại, t ngữ, hình nh trong truyện hiện đại Việt Nam .

D :Tổchứcdạyvàhọc

1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Hoạt động của Thầy và trò

Chuẩn kiến thức kĩ

năng cần đạt, năng

lực cần phát triển

- B1: GV giao nhiệm vụ:

+Trình chiu tranh nh, cho hs xem tranh nh (CNTT)

+Chun b bng lắp ghép

* HS:

+ Nhìn hình đon tc gi Sơn Nam

+ Lắp ghép tc phm với tc gi

- Nhn thức đưc

nhiệm v cần gii

quyt ca bài hc.

- Tp trung cao và

hp tc tt đ gii

+ Xem đoạn phim về Đất phương Nam, nghe 1 bn nhạc về

miền tây Nam B;

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kêt quả thực hiện nhiệm vụ

- B4: GV nhận xét, chuẩn hóa kin thức và giới thiệu Vào

bài: Trong văn học kháng chiến chống Mĩ, có một bộ phận

văn học đáng chú ý là văn học vùng địch chiếm. Nhà văn Sơn

Nam với tác phẩm Hương rừng Cà Mau là một trong những

tác giả đáng chú ý. Hãy cùng ông trở về vùng đất Phương

Nam để hiểu hơn về thiên nhiên và con người Nam Bộ qua

truyện ngắn Bắt sấu rừng U Minh hạ…

quyt nhiệm vu.

- C thi đ tch cực,

hứng thú.

2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( 30 phút)

Hoạt động của GV – HS

Kin thức cần đạt

- B1: GV giao nhiệm vụ: đc tiu dẫn và

rút ra những ý chnh.

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả thực hiện

nhiệm vụ

- B4: GV nhận xét, chuẩn hóa kin thức

+ Sng tc ca Sơn Nam chia thành 3 giai

đoạn: khng chin chng Php, 54 - 75,

sau 75.

+ Tp truyện Hương rng Cà Mau.

- Bổ sung: Những năm kháng chiến

chống Pháp, tác giả Sơn Nam ở Nam

Bộ. Do đó, nhà văn có điều kiện hiểu

biết kĩ về thiên nhiên, lịch sử, con người

của vùng đất mũi Cà Mau. Chính vì thế

Sơn Nam có nhiều tác phẩm.

I. TÌM HIỂU CHUNG

1. Tác giả:

- Tên bút danh, năm sinh, quê qun.

- Quá trình sáng tác.

- Cc tc phm tiêu biu.

- Đc đim sng tc.

2. Văn bản:

- Nội dung: vit về thiên nhiên và con

ngưi vng rng U Minh với những

ngưi lao đng c sức sng mãnh liệt, sâu

đm ân nghĩa và tài ba can trưng.

- Nghệ thuật: Dựng truyện li kì, chi

tit gi cm, nhân vt và ngôn ngữ đm

màu sắc Nam B.

- B1: GV giao nhiệm vụ: Qua đoạn

trch, anh (ch) nhn thấy thiên nhiên

vng U Minh Hạ c những đc đim nổi

bt nào?

- Tìm dẫn chứng"rừng tràm xanh biếc,

những cỏ cây hoang dại, cá sấu nhiều như

trái mù u"...

- Qua đoạn trch, anh (ch) còn nhn thấy

con ngưi vng U Minh Hạ c những đc

đim nổi bt nào?

II. Hướng dẫn đọc- hiểu

1. Thiên nhiên và con người U Minh

Hạ

a) Thiên nhiên

Thiên nhiên vng U Minh Hạ là mt

th giới bao la, lì thú:

+ "U Minh đ ngòm

Rng tràm xanh bic"

+ "Sấu li tng đàn", "những ao sấu",

"Miền Rạch Gi, Cà Mau c những con

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả thực hiện

nhiệm vụ

- B4: GV nhận xét, chuẩn hóa kin thức

- Tìm dẫn chứng: bắt sấu bằng lưỡi sắt,

rồi móc con vịt sống, Năm Hên bắt sấu

rừng bằng tay không, Tư Hoạch là một

tay ăn ong rất rành địa thế vùng Cái Tàu,

những người trai tráng đã từng gài bẫy

cọp, săn heo rừng...

- B1: GV giao nhiệm vụ : tìm hiu nhân

vt Năm Hên(Tnh cch, tài nghệ...)

- Bài ht ca Năm Hên gi cho em

những cm nghĩ gì?

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả thực hiện

nhiệm vụ

- B4: GV nhận xét, chuẩn hóa kin thức

lạch ngã ba mang tên Đầu Sấu, Lưng Sấu,

Bàu Sấu". Đ là những nơi ghê gớm.

b) Con người

+ Con ngưi vng U Minh Hạ là những

ngưi lao đng c sức sng mãnh liệt,

đm sâu ân nghĩa và cũng đầy tài ba tr

dũng, gan gc can trưng.

+ Tất c những điều đ tp trung  hình

nh ông Năm Hên, mt con ngưi sng

phng khong giữa thiên nhiên bao la kì

thú. Tài năng đc biệt ca ông là bắt sấu.

Sự xuất hiện ca ông Năm cung mt con

xung, ln nhang trần và mt hũ rưu,

va bơi xung mà ht: "Hn  đâu đây.

Hn ơi! Hn hỡi!" va huyền b va

mang đm dấu ấn con ngưi đất rng

phương Nam.

2. Nhân vật ông Năm Hên:

- Ông là “ngưi th già chuyên bắt sấu

 Kiêng Giang”, "bắt sấu bằng hai tay

không".

- Ông tình nguyện bơi xung đn bắt

sấu giúp dân làng Khnh Lâm chỉ với mt

b nhang và mt hũ rưu:

+ Nhang: đ tưng niện những ngưi b

sấu bắt.

+ Rưu: đ ung tăng thêm kh th.

- Mưu k kì diệu, bất ng mà hiệu qu,

bắt sng 45 con sấu:

+ Đào rãnh cạn dần, đt lửa dẫn d c

sấu lên b

+ Chn sấu lại và kho miệng chúng

băng mt khúc mp làm “dnh cht hai

hàm răng”

+ Dng mc sắn lưng c sấu, cắt gân

đuôi, tri hai chân sau và bắt chúng về

Giàu lòng thương ngưi, mc mạc,

khiêm nhưng và cũng rất mưu tr, gan

góc.

b. Bài hát của ông Năm Hên:

- "Ting như khc lc, nài nỉ. Ting

như phẫn n, bi ai"

- Tưng nhớ linh hn những ngưi b sấu

- B1: GV giao nhiệm vụ

Cm nhn về vng đất và con ngưi vng

cực nam Tổ quc?

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả thực hiện

nhiệm vụ

- B4: GV nhận xét, chuẩn hóa kin thức

bắt, cht oan ức, trong đ c ngưi anh

rut ca ông.

- Bài ht ni về cuc sng gian khổ khắc

nghiệt ca những ngưi dân m đất,

mong gii oan cho h.

Tấm lòng sâu nng nghĩa tình đng

loại, đng bào, thương tic những ngưi

xấu s.

3. Cảm nhận về vùng đất và con người

vùng cực nam Tổ quốc qua truyện

ngắn:

Đc truyện ta như thm him những

vng đất xa lạ với bao điều b n ca

thiên nhiên và con ngưi. Xa lạ nhưng rất

đỗi thân thuc, đ vẫn là quê hương mình

cần c, dũng cm, tài tr và lạc quan yêu

đi trong đấu tranh sinh tn và m mang,

xây dựng đất nước. Qua đ ngưi đc

thêm yêu quí nhân dân, đất nước mình.

- B1: GV giao nhiệm vụ

Nghệ thut k chuyện, sử dng ngôn ngữ

cua nhà văn Sơn Nam c gì đng chú ý?

Nêu ý nghĩa văn bn?

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả thực hiện

nhiệm vụ

- B4: GV nhận xét, chuẩn hóa kin thức

III/ Tổng kt

1/ Những nét đặc sắc về nghệ thuật

- Nghệ thut k chuyện: đơn gin mà li

kì, thu hút, dễ nhớ

- Cnh vt, tnh cch nhân vt: đưc

th hiện bằng vài nét đơn sơ nhưng giàu

chất sng.

- Ngôn ngữ đm màu sắc đa phương

Nam B nhưng đưc sử dng va phi,

thch hp, khắc hoạ sâu đm thiên nhiên

và con ngưi sông nước Cà Mau.

2/ Ý nghĩa văn bn

Truyện giúp ngưi đc nhn thức

trước him ha phi c lòng dũng cm,

mưu tr đ vưt qua. Sức mạnh ca con

ngưi phi xuất pht t lòng yêu thương

con ngưi.

3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

-B1: GV giao nhiệm vụ:

Câu hỏi 5: Nhân vật Năm Hên trong truyện đã nhận ra mình là

ai?

ĐÁP ÁN

a. Th câu sấu

b.Th săn sấu

c.Th bắt sấu

d. Th bẫy sấu

Câu hỏi 6: Ông Năm Hên đã nói với người dân U Minh Hạ

mình bắt sấu bằng gì?

a. Bằng lưới

b. Bằng dây thng

c. Bằng tay không

d. Bằng dưới câu sắt

Câu hỏi 7: Vì sao ông Năm Hên lại làm nghề săn bắt cá sấu?

a. Đ không còn ai b c sấu bắt như anh trai mình

b. Vì k mưu sinh

c. Vì đ làm giàu

d. Đễ không còn ai b c sấu bắt như cha mẹ mình

Câu hỏi 8: Dòng nào sau đây nói đúng nhất về vẻ đẹp của

người dân lao động?

a. Dũng cm, thy chung, lãng mạn.

b. Lạc quan, lãng mạn, dũng cm

c. Chất phc , dũng cam, nghĩa tình

d. Nghĩa tình, yêu đi, dũng cm

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kêt quả thực hiện nhiệm vụ

- B4: GV nhận xét, chuẩn hóa kin thức

4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

[5]='c'

[6]='c'

[7]='a'

[8]='c'

Hoạt động của GV – HS

Kin thức cần đạt

-B1: GV giao nhiệm vụ:

“Ông Năm Hên đáp:Sáng mai

sớm, … truông nhà Hồ của mình

ngoài Huế.”(Trích Bắt sấu rừng

U Minh Hạ – Sơn Nam)

1. Đoạn văn trên đưc vit theo

phong cch ngôn ngữ gì?

2. Ni dung ch yu ca đoạn

văn bn là gì ?

3. Câu nói Nghề bắt sấu có thể

Câu 1 : Đoạn văn đưc vit theo phong

cch ngôn ngữ sinh hoạt. Bi vì đây là li đp cua

ông Năm Hên, sử dng ngôn ngữ đm chất đa

phương Nam B như : sấu rưt, ngt, sanh , phú

quới, ni thiệt...

Câu 2 : Đoạn văn gii thch l do nhân vt

Năm Hên đi bắt c sấu

Câu 3 : Câu nói Nghề bắt sấu có thể làm

giàu được ngặt tôi không mang thứ phú quới đó.

th hiện tnh cch ca nhân vt Năm Hên: trng

nghĩa khinh tài. Ông bắt c sấu không phi đ làm

giàu mà vì c ân tình sâu nng với bà con, mun

làm giàu được ngặt tôi không

mang thứ phú quới đó. th hiện

tnh cch như th nào ca nhân

vt Năm Hên?

4. Cc đa danh Gò Quao, Ngã ba

Ðình, Rạch Gi, Cà Mau, Ðầu

Sấu, Lưng Sấu, Bàu Sấu, Rạch

Cà Bơ He …đạt hiệu qu nghệ

thut như th nào?

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả thực

hiện nhiệm vụ

- B4: GV nhận xét, chuẩn hóa

kin thức

tr thà cho anh mình do b c sấu ăn tht. Đ cũng

là tnh cch ca ngưi dân Nam B: khẳng khi

mà ân nghĩa, cần c mà hào phng, ho hớn mà

trng nghĩa hiệp.

Câu 4/ Cc đa danh Gò Quao, Ngã ba

Ðình, Rạch Gi, Cà Mau, Ðầu Sấu, Lưng Sấu,

Bàu Sấu, Rạch Cà Bơ He …đạt hiệu qu nghệ

thut: chứng t sự am hiu tưng tn cc đa danh

 miền Tây Nam B cua nhà văn Sơn Nam, đưa

bạn đc đn vng đất xưa hoang sơ, b him. Qua

đ, tc gi th hiện sự gắn b ân tình, sâu nng với

thiên nhiên và con ngưi.

5. MỞ RỘNG, SÁNG TẠO ( 5 phút)

Hoạt động của GV – HS

Kin thức cần đạt

-B1: GV giao nhiệm vụ:

+ Vẽ bản đồ tư duy bài học

+ Vit bài văn ngắn thuyt minh về Rng U Minh

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kêt quả thực hiện nhiệm vụ

- B4: GV nhận xét, chuẩn hóa kin thức

+ Vẽ đúng bản đồ tư duy

+ Tìm tài liệu, tổng hợp và vit

bài thuyt minh

( có tích hợp kin thức địa lí,

lịch sử, văn hoá…)

Tuần:

Ngày soạn:……… Ngày kí:………

Tit 67-68

NHỮNG ĐỨA CON TRONG GIA ĐÌNH

Nguyễn Thi

A:Xácđịnhvấnđềcầngiảiquyt

I. Tên bài học: Những dứa con trong gia đình

II. Hình thức dạy học: Dạy hoc trên lớp

III. Chuẩn bị của thầy và trò

1/Thầy

-Gio n

-Phiu bài tp, tr li câu hi

+Tranh nh nhà văn Nguyễn Thi

+ Nhạc về câu hò Nam B

-Bng phân công nhiệm v cho hoc sinh hoạt đông trên lớp

-Bng giao nhiệm v hc tp cho hc sinh  nhà

2/Trò

-Đoc trước ngữ liệu trong SGK đ tr li câu hi tìm hiu bài

-Cc sn phm thực hiện nhiệm v hoc tp  nhà (do gio viên giao t tit trước)

-Đ dung hoc tp

B:Xácđịnhnộidung- chủđềbàihọc

- Phm chất tt đẹp cua những con ngưi trong gia đình Việt, nhất là Việt và

Chin.

- Nghệ thut trần thut đc sắc, ngôn ngữ phong phú, gc cạnh đm chất hiện

thực và màu sắc Nam B

C:Mứcđộcầnđạt

1. Kin thức

a/ Nhn bit: HS nhn bit, nhớ đưc tên tc gi và hoàn cnh ra đi cua cc tc

phm.

b/ Thông hiu: HS hiu và l gii đưc hoàn cnh sng tc c tc đng và chi

phi như th nào tới ni dung tư tưng ca tc phm.

c/Vn dng thấp: Khi qut đưc đc đim phong cch tc gi t tc phm.

d/Vn dng cao:

- Vn dng hiu bit về tc gi, hoàn cnh ra đi cua tc phm đ phân tich gi tr

ni dung, nghệ thut cua tc phm .

2. Kĩ năng

a/ Bit làm: bài ngh lun về mt đoạn trch văn xuôi, về 1 ý kin bàn về văn hc;

b/ Thông thạo: cc bước làm bài ngh lun văn hc;

3.Thái độ

a/ Hình thành thi quen: đc hiu văn bn tự sự

b/ Hình thành tnh cch: tự tin , sng tạo khi tìm hiu văn bn tự sự

c/Hình thành nhân cách:

-Bit nhn thức đưc ý nghĩa ca truyện hiện đại Việt Nam trong khng chin

chng Mĩ;

-Bit trân quý những gi tr văn ha truyền thng mà truyện hiện đại đem lại

-C ý thức tìm tòi về th loại, t ngữ, hình nh trong truyện hiện đại Việt Nam .

D :Tổchứcdạyvàhọc

1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Hoạt động của Thầy và trò

Chuẩn kiến thức kĩ năng

cần đạt, năng lực cần phát

triển

- B1:GV giao nhiệm vụ: +Trình chiu tranh nh, cho

hs xem tranh nh (CNTT)

+Chun b bng lắp ghép

* HS:

+ Nhìn hình đon tc gi Nguyễn Thi

+ Lắp ghép tc phm với tc gi

- Nhn thức đưc nhiệm v

cần gii quyt ca bài hoc.

- Tp trung cao và hp tc tt

đ gii quyt nhiệm v.

Hoạt động của GV – HS

Kin thức cần đạt

- B1:GV giao nhiệm vụ: đc phần Tiểu

dẫn, kt hp với những hiu bit ca bn

thân, giới thiệu những nét chnh về cuc

đi Nguyễn Thi.

- những sng tc và nêu đc đim phong

cch, đc biệt là th giới nhân vt ca nhà

văn.

- giới thiệu khi qut về Những đứa con

trong gia đình ca Nguyễn Thi.

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả thực hiện

nhiệm vụ

- B4: GV nhận xét, chuẩn hóa kin

thức

- Nguyễn Thi (1928- 1968), bút danh

khc là Nguyễn Ngc Tấn.

- Tên khai sinh là Nguyễn Hoàng Ca,

quê  Hi Hu - Nam Đnh.

- Nguyễn Thi sinh ra trong mt gia đình

nghèo, m côi cha t năm 10 tuổi, mẹ đi

bước nữa nên vất v, ti cực t nh.

- Năm 1943, Nguyễn Thi theo ngưi

anh vào Sài Gòn.

- Năm 1945, tham gia cch mạng

- Năm 1954, tp kt ra Bắc

- Năm 1962, tr lại chin trưng miền

Nam.

- Hi sinh  mt trn Sài Gòn trong cuc

tổng tin công và nổi dy Mu thân 1968.

I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả

a. Cuộc đời:

Nguyễn Đình Thi (1928 – 1968) là

mt trong những cây bút văn xuôi hàng

đầu cua văn nghệ gii phng miền Nam

thi k chng Mĩ cứu nước. Ông gắn b

sâu sắc với nhân dân Nam B và thực sự

tr thành nhà văn cua ngưi dân Nam B.

Nguyễn Thi cũng là cây bút c năng lực

phân tch tâm l sắc so.

b. Sự ngiệp sáng tác:

- Sáng tác ca Nguyễn Thi gm nhiều

th loại: bút k, truyện ngắn, tiu thuyt.

- Ông đưc tng gii thưng H Ch

Minh về văn hc nghệ thut năm 2000.

- Tư tưng và phong cch nghệ thut:

+ Nguyễn Thi gắn b với nhân dân miền

Nam và thực sự xứng đng với danh hiệu:

Nhà văn ca ngưi dân Nam B.

+ Nhân vt ca Nguyễn Thi c c tnh

riêng nhưng tất c đều c những đc đim

chung "rất Nguyễn Thi".

+ H là những con ngưi yêu nước

mãnh liệt, thy chung đn cng với Tổ

quc, căm th bn xâm lưc, vô cung gan

góc và tinh thần chin đấu rất cao - những

con ngưi dưng như sinh ra đ đnh

+ Xem video clip về nhà văn, về khng chin chng

Mĩ  miền Nam.

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kêt quả thực hiện nhiệm vụ

- B4: GV nhận xét, chuẩn hóa kin thức và giới

thiệu Vào bài: Có một nhà văn sinh ra ở miền Bắc

nhưng lại trở thành nhà văn miền Nam. Trước khi hy

sinh, ông để lại nhiều tác phẩm có giá trị như tiểu

thuyết Người mẹ cầm súng, truyện ngắn Mẹ vắng

nhà…Ông chính là nhà văn Nguyễn Thi…

- C thi đ tch cực, hứng

thú.

2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( 70 phút)

gic.

+ H th hiện đưc tnh chất Nam b:

thẳng thắn, bc trực, lạc quan, yêu đi,

giàu tình nghĩa.

2. Tác phẩm Những đứa con trong

gia đình:

+ Xuất xứ: tc phm đưc vit ngay

trong những ngày chin đấu c liệt khi

ông công tc với tư cch là mt nhà văn-

chin sĩ  Tạp ch Văn nghệ Quân gii

phng (thng 2 năm 1966). Sau đưc in

trong Truyện và k, NXB Văn hc Gii

phóng, 1978.

+ Tom tắt tc phm theo nhân vt chnh

và ct truyện.

Thao tác 1: Tìm hiểu tình huống

truyện

- B1:GV giao nhiệm vụ: tổ chức cho HS

tìm hiu về phương thức trần thut ca tc

phm bằng cch nêu mt s câu hi:

- Truyện đưc trần thut ch yu t đim

nhìn ca nhân vt nào? Theo phương thức

nào?

- Cách trần thut này c tc dng như th

nào đi với kt cấu truyện và việc khắc

ha tnh cch nhân vt?

Gợi

ý:

- C mấy phương thức trần thut trong

nghệ thut vit truyện? Căn cứ vào đâu

đ nhn bit.

- Truyện đưc trần thut theo phương

thức nào?

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả thực hiện

nhiệm vụ

- B4: GV nhận xét, chuẩn hóa kin

thức

Tc dng và hiệu qu cua cch trần thut

trên:

− Cng mt lúc trình bày đưc câu

chuyện t ngn ngun ca n va biu

hiện đưc tnh cch nhân vt, đng thi

II. Đọc- hiểu

1. Tình huống truyện.

Đây là câu chuyện ca gia đình anh

gii phng quân tên Việt. Nhân vt này

rơi vào mt tình hung đc biệt: trong

mt trn đnh, b thương nng phi nằm

lại giữa chin trưng. Anh nhiều lần ngất

đi tỉnh lại, tỉnh ri lại ngất. Truyện đưc

k theo dòng ni tâm cua nhân vt khi đứt

(ngất đi) khi ni (tỉnh lại). Tom lại, tình

hung truyện dẫn đn mt cch trần thut

riêng ca thiên truyện theo dòng ý thức

cua nhân vt.

2. Phương thức trần thuật của tác

phẩm.

+ Căn cứ vào ngôn ngữ ca nhân vt

trong truyện:

- Phương thức thứ nhất: Nhân vt

truyện là đi tưng thut, k nên thuc

ngôi thứ ba.

- Phương thức thứ hai: Nhân vt tự k

chuyện mình nên thuc ngôi thứ nhất.

- Phương thức thứ ba: Ngưi trần thut

thuc ngôi thứ ba nhưng li k lại phng

theo quan đim, ngôn ngữ, ging điệu ca

nhân vt.

+ Truyện Những đứa con trong gia đình

đưc trần thut theo phương thức thứ 3.

những hiện tưng, sự việc bình thưng

cũng tr nên mới mẻ, hấp dẫn.

− Tăng màu sắc trữ tình đm đà, tự

nhiên và tạo điều kiện cho tc gi nhp

sâu vào th giới ni tâm nhân vt đ dẫn

dắt câu chuyện.

− Ct truyện linh hoạt, không ph

thuc vào trt tự không gian, thi gian,

t những chi tit ngẫu nhiên ca hiện thực

chin trưng mà gi dòng hi tưng, liên

tưng đn qu khứ khi gần, khi xa, t

chuyện ngày sang chuyện khc ri lại tr

về hiện tại.

Thao tác 2: Tìm hiểu truyền thống của

một gia đình Nam Bộ.

- B1:GV giao nhiệm vụ:Tc phm k

chuyện mt gia đình nông dân Nam B,

truyền thng nào đã gắn b những con

ngưi trong gia đình với nhau?

+ Nhân vt chú Năm c v tr nào trong

gia đình và c vai trò gì trong truyện?

+ Nhân vât chú Năm đưc xây dựng với

những nét tnh cch nào? ( So snh với

nhân vt C Mt trong Rừng xà nu)

+ Nhân vt m Việt đưc xây dựng với

những nét tnh cch nào?

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả thực hiện

nhiệm vụ

- B4: GV nhận xét, chuẩn hóa kin

thức

- Nhân vt chú Năm trong truyện:

ngưi thân lớn tuổi duy nhất còn lại trong

gia đình, tng bôn ba khắp chân tri gc

bin, ngưi cưu mang đm bc cc chu

khi anh ch Tư Năng− cha mẹ Chin –

Việt hi sinh.

− Ngưi đề cao truyền thng gia đình

đ gio dc con chu bằng việc cần mẫn

ghi cun sổ gia đình (mt thứ gia ph đc

Nghĩa là ca ngưi trần thut tự giấu

mình nhưng cch nhìn và li k lại theo

ging điệu ca nhân vt.

+ Li trần thut này c hai tc dng về

mt nghệ thut:

- Câu chuyện va đưc thut, k cng

mt lúc tnh cch nhân vt cũng đưc

khắc ha.

- Câu chuyện d không c gì đc sắc

cũng tr nên mới mẻ, hấp dẫn vì đưc k

qua con mắt, tấm lòng và bằng ngôn ngữ,

ging điệu riêng ca nhân vt.

Nhà văn phi thành thạo tâm l và

ngôn ngữ nhân vt mới c th trần thut

theo phương thức này.

3. Truyền thống của một gia đình

Nam Bộ:

a. Đặc điểm chung của các thành

viên trong gia đình:

- C truyền thng yêu nước và căm th

gic sâu sắc.

- Gan gc, dũng cm, khao kht đưc

chin đấu git gic.

- Giàu tình nghĩa, thuỷ chung son sắt

với quê hương và cch mạng.

b. Đặc điểm tính cách riêng:

- Nhân vật chú Năm:

+ Ngưi thân lớn tuổi duy nhất còn lại

tron gia đình, tng bôn ba khắp nơi, cưu

mang cc chu khi ba mẹ Việt - Chin hi

sinh.

+ Ngưi đề cao truyền thng gia đình,

hay k sự tch ca gia đình đ gio dc

con chu, cần mẫn ghi chép trong cun sổ

gia đình ti c cua gic và chin công cua

các thành viên .

+ Ngưi lao đng chất phc nhưng giàu

tình cm và c tâm hn nghệ sĩ (thch câu

hò, ting so). Ting hò “khàn đc, tức

như ting gà gy” nhưng đ là tâm tư,

kht vng ca tâm hn ông.

+ Tự nguyện, ht lòng gp sức ngưi

cho cch mạng khi thu xp cho c Việt và

biệt) ghi chép ti c cua gic và chin

công cua gia đình, dòng h theo tng

ngày tng thng, tng năm.

− Ngưi lao đng chất phc nhưng

giàu tình cm và c tâm hôn nghệ sĩ th

hiện qua việc chú thch hò. Ting hò khàn

đc, tức như ting gà gy nhưng đ là tâm

hn và kht vng, tâm tư và tình cm cua

chú như hiệu lệnh, như li thề dữ di, nổi

lên giữa ban ngày trong nh nắng chi

chang.

− Câu ni ca chú trong buổi thanh

niên nam nữ ghi tên tòng quân: Việc lớn

ta tính theo việc lớn. Việc thỏn mỏn trong

nhà, tôi thu xếp khắc xong:không chỉ ni

lên tnh mc mạc, bc trực ca ông già

nông dân mà còn ni lên tình cm tự

nguyện, ht lòng ht sức đng gp

sức ngưi cho cch mạng cua ng−i

nông dân Nam B.

− So với hình tưng nhân vt c Mt –

già làng Xô Man Tây Nguyên, cây xà nu

cổ th, ng−i k chuyện đng khi ca

ng−i Str với nhân vt chú Năm cũng c

những đim chung: đ là tnh hào hiệp,

khng khi, bc trực, cun sử sng, ngưi

ni giữ truyền thng... nhưng mt đằng

thì đại diện cho mt buôn làng, đằng kia

thì cho mt gia đình, dòng h, mt

đằng gây ấn tưng  câu chuyện trầm

hùng, bi tráng trong đêm rng bên bp lửa

xà nu, đằng kia là cun gia ph trứ danh

và điệu hò khàn đc giữa ban ngày.

- Nhân vật má Việt: Đ là đin hình

cho ngưi mẹ miền Nam, ngưi

ph nữ Nam B anh hng, bất khuất,

trung hu, đm đang đưc khắc hoạ đm

nét và đc đo dưới ngòi bút Nguyễn Thi.

− Ngưi thiu nữ lao đng nghèo,

cứng ci.

− Ngưi v thuỷ chung.

− Ngưi mẹ đam đang việc nhà, việc

nước, kiên cưng, gan gc trong việc dẫn

Chin lên đưng tòng quân.

=> Trong dòng sông gia đình, chú Năm là

thưng ngun, là kt tinh đầy đ những

nét truyền thng.

- Nhân vật má Việt:

+ Rất gan gc khi dẫn con đi đòi đầu

chng, hiên ngang đi đp với bn gic,

không run s trước sự doạ bắn, c lòng

căm th gic sâu sắc.

+ Rất mực thương chng thương con,

đm đang, tho vt, cuc đi chng chất

đau thương nhưng nén cht tất c đ nuôi

con và đnh gic.

+ Ngã xung trong mt cuc đấu tranh

nhưng tri cà – nông lép vẫ còn nng hổi

con đi đòi đầu chng, khi b doạ bắn, khi

bươn chi lam làm nuôi con mau lớn;

− Ngã xung bất ng vì ming pho

khi va nht tri ca nông lép còn nng.

-Trong đêm trước buổi tòng quân, c

lẽ linh hn mẹ đã hiện về trong những

tnh ton lo toan cua cô con gi.

Thao tác 3: Hướng dẫn HS phân tích và

so sánh tính cách các nhân vật để làm rõ

sự tiếp nối truyền thống gia đình của

những người con.

- B1:GV giao nhiệm vụ : Tổ chức 4

nhóm cùng thảo luận một nội dung: Phân

tích đặc điểm nhân vật Việt.

- Việt c những nét nào cua cu con trai

mới lớn?

- Đêm trước ngày lên đưng, thi đ ca

Việt khc với ch như th nào?

- Cch thương ch ca Việt c gì đc biệt?

Ngoài tnh trẻ con, hn nhiên, Việt còn c

vẻ đẹp nào nữa ?

- Nghệ thut th hiện nhân vt Việt?

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả thực hiện

nhiệm vụ

- B4: GV nhận xét, chuẩn hóa kin

thức

trong rổ; linh hn luôn sng mãi, bất tử

trong lòng các con mình.

Đin hình cho ngưi mẹ miền Nam

luôn anh dũng, bất khuất, trung hu, đm

đang.

3. Nhân vật Việt

a. Có nét riêng của cậu con trai mới

lớn, tính tình còn trẻ con, ngây thơ, hồn

nhiên, hiu động:

- Chin hay nhưng nhn bao nhiêu thì

Việt tranh giành phần hơn với ch bấy

nhiêu: đi bắt ch, git gic, đi b đi …

- Thch đi câu c, bắn chim, đn khi đi

b đi vẫn còn đem theo n thun trong

túi.

- Đêm trước ngày lên đường: Trong

khi ch đang toan tnh, thu xp chu đo

mi việc (t út em, nhà cửa, rung nương

đn nơi gi bàn th m), bàn bạc trang

nghiêm thì Việt vo lo vô nghĩ:

+ Vô tư “lăn kềnh ra vn cưi khì khì”

+ va nghe va “chp môt con đom

đm úp trong lòng tay”

+ ng quên lúc nào không bit

- Cch thương ch cua Việt cũng rất trẻ

con: “giấu ch như giấu ca riêng” vì s

mất ch trước những li đa ca anh em.

- B thương nằm lại chin trưng: s ma

cut đầu, khi gp lại anh em thì như thằng

Út  nhà “khc đ ri cưi đ”

b. Một chin sĩ có tính cách anh hùng,

tinh thần chin đấu gan dạ, dũng cảm,

kiên cường:

- Còn bé t: dm xông thẳng vào đ thằng

gic đã git hại cha mình

- Lớn lên: nhất quyt đòi đi tòng quân đ

-Tìm hiu nhn vt Chin

B1:GV giao nhiệm vụ: - GV tổ chức

tho lun cp đôi

+ Chin c những nét nào ging ngưi

mẹ ca mình?

+ Nét khc biệt ca Chin so với ngưi

mẹ là gì?

+ nét chung tnh cch cc nhân vt Việt

và Chin đ làm rõ sự tip ni truyền

thng gia đình ca những ngưi con.

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả thực hiện

nhiệm vụ

- B4: GV nhận xét, chuẩn hóa kin

thức

tr th cho ba má

- Khi xông trn: chin đấu rất dũng cm,

dng pho tiêu diệt đưc mt xe bc thép

cua gic

- Khi b trng thương: mt mình giữa

chin trưng, mt không nhìn thấy gì,

toàn thân rã ròi, rõ mu nhưng vẫn trong

tư thế quyết chiến tiêu diệt giặc.

“Tao sẽ chờ mày … Mày có bắn tao thi

tao cũng bắn được mày … Mày chỉ giỏi

giết gia đình tao, còn đối với tao thì mày

là thằng chạy”

K tc truyền thng gia đình

nhưng Việt và Chin còn tin xa hơn, lp

nhiều chin công mới hin hch.

4. Nhân vật Chin:

a. Là mt cô gi mới lớn, tnh kh vẫn còn

nét trẻ con nhưng cũng là mt ngưi ch

bit nhưng em, bit lo toan, tho vt;

- là mt cô gi va mới lớn nên tnh

kh còn rất “trẻ con”

- là mt ngưi ch bit nhưng nhn em,

bit lo toan, đm đang, tho vt.

b. Va c những đim ging mẹ, va c

những nét riêng. Chin căm th gic sâu

sắc, gan gc, dũng cam, lp đưc nhiều

chin công.

*Chin có những nét giống mẹ:

- Mang vc dng ca m: "hai bắp tay

tròn vo sạm đỏ màu cháy nắng… thân

người to và chắc nịch".

- Đc biệt ging m  ci đêm sắp xa

nhà đi b đi:

+ Bit lo liệu, toan tnh mi việc nhà

(“nói nghe in như má vậy”), đm đang,

tháo vát

+ Hình nh ngưi mẹ như bao bc lấy

Chin, t ci li nằm với thằng út em trên

giưng  trong bung ni với ra đên li

hứ mt ci "cóc" ri tr mình.

+ Chnh Chin cũng thấy mình trong đêm

ấy đang hòa vào trong mẹ: "Tao cũng đã

lựa ý nếu má còn sống chắc má tính vậy,

- B1:GV giao nhiệm vụ: pht biu cm

nhn về hình nh ch em, Việt và Chin

khiêng bàn th ba m sang gi chú Năm

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả thực hiện

nhiệm vụ

nên tao cũng tính vậy".

* Nét khác biệt so với người mẹ:

- Trẻ trung, thch làm duyên làm dng

- Đươc trực tip cầm súng đnh gic đ

tr th nhà, thực hiện li thề như dao

chém: “Đã là thân con gi ra đi thì tao chỉ

c mt câu: Nu gic còn thì tao mất”.

Đ là vẻ đẹp cua con ngưi sinh ra đ

gnh vc, đ chng chi, đ chu đựng đ

chin đấu và chin thắng.

5. Nét tính cách chung của hai chị

em:

- Hai ch em cung sinh ra trong mt gia

đình chu nhiều mất mt đau thương

(cng chứng kin ci cht đau thương ca

ba và má).

- Hai ch en c chung mi th với bn

xâm lưc. Tuy còn nh tuổi, ch căm th

đã thôi thúc hai ch em cung mt ý nghĩ:

phi tr th cho ba m, và c cng nguyện

vng: đưc cầm súng đnh gic.

- Tình yêu thương là vẻ đẹp tâm hn

cua hai ch em. Tình cm này đưc th

hiện sâu sắc và cm đng nhất trong ci

đêm ch em giành nhau ghi tên tòng quân

và sng hôm sau trước khi lên đưng

nhp ngũ cng khiêng bàn th m sang

nhà chú Năm

- C hai ch em đều là những chin sĩ

gan gc dũng cm. Đnh gic là niềm say

mê lớn nhất ca hai ch em Việt và Chin

cũng là cua tuổi trẻ miền Nam trong

những năm thng ấy: "Hạnh phúc ca tuổi

trẻ là trên trn tuyn đnh quân th".

- Hai ch em Việt đều c những nét rất

ngây thơ thm ch c phần trẻ con (giành

nhau bắt ch nhiều hay t, giành nhau

thành tch bắn tàu chin gic và giành

nhau ghi tên tòng quân).

6. Hình ảnh chị em Việt khiêng bàn

thờ ba má sang gởi chú Năm.

+ Chỗ hay nhất ca đoạn văn là không

kh thiêng liêng, n hon ci c cnh vt

- B4: GV nhận xét, chuẩn hóa kin

thức

lẫn con ngưi.

+ Không kh thiêng liêng đã bin Việt

thành ngưi lớn. Lần đầu tiên Việt thấy rõ

lòng mình (thương ch lạ, mi th thằng

Mĩ thì c th r thấy vì n đang đè nng

trên vai).

+ Hình nh c ý nghĩa tưng trưng th

hiện sự trưng thành cua hai ch em c

th gnh vc việc gia đình và vit tip

khúc sông ca mình trong dòng sông

truyền thng gia đình. Hơn th nữa, th

hệ sau cứng cp, trưng thành và c th đi

xa hơn.

- B1:GV giao nhiệm vụ

Ni dung? đnh gi thành công nghệ

thut truyện?

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả thực hiện

nhiệm vụ

- B4: GV nhận xét, chuẩn hóa kin

thức

Chất sử thi của truyện:

+ th hiện qua cun sổ ca gia đình

với truyền thng yêu ước, căm th gic,

thy chung son sắt với quê hương.

+ Cun sổ là lch sử gia đình mà qua

đ thấy lch sử ca mt đất nước, mt dân

tc trong cuc chin chng Mĩ.

+ S phn ca những đứa con,

những thành viên trong gia đình cũng là

s phn ca nhân dân miền Nam trong

cuc khng chin chng Mĩ khc liệt.

+ Truyện cua mt gia đình dài như

dòng sông còn ni tip. "Trăm dòng sông

đổ vào mt bin, con sông ca gia đình ta

cũng chy về bin, mà bin thì rng

lắm…, rông bằng c nước ta và ra ngoài

c nước ta…". Truyện k về mt dòng

sông nhưng nhà văn mun ta nghĩ đn

bin c. Truyện về mt gia đình nhưng ta

lại cm nhn đưc c mt Tổ quc đang

hào hng chin đấu bằng sức mạnh sinh

ra t những đau thương.

III/ Tổng kt:

1. Nội dung:

Qua câu chuyện về những con

ngưi trong mt gia đình nông dân Nam

B c truyền thng yêu nước, căm th

gic, thy chung với quê hương, với CM,

nhà văn khẳng đnh: sự hòa quyện giữa

tình cm gia đình và tình yêu nước; giữa

truyền thng gia đình và truyền thng dân

tc đã tạo nên sức mạnh tinh thần to lớn

cua con ngưi VN, dân tc VN trong

cuc khng chin chng Mỹ-cứu nước.

2. Nghệ thuật:

- Tình hung truyện: Việt-mt

chin sĩ Quân gii phng-b thương phi

nằm lại chin trưng. Truyện k theo

dòng ni tâm cua Việt khi liền mạch(lúc

tỉnh), khi gin đoạn(lúc ngất) ca ngưi

trong cuc làm câu chuyện tr nên chân

tht hơn; c th thay đổi đi tưng, không

gian, thi gian, đan xen tự sự và trữ tình.

- Chi tit đưc chn lc va c th

va giàu ý nghĩa, gây ấn tưng mạnh.

Ngôn ngữ bình d, phong phú, giàu gi tr

tạo hình và đm sắc thi Nam bô.

- Ging văn chân tht, tự nhiên,

nhiều đoạn gây xúc đng mạnh…

- Truyện đm chất sử thi

Hoạt động của GV – HS

Kin thức cần đạt

-B1: GV giao nhiệm vụ:

[1]='a'

Câu hỏi 1: Chi tiết nào sau đây không đúng với nhân vật Việt

[2]='b'

trong truyện?

[3]='c'

a. Thương ch theo kiu rất ngưi lớn.

b. Thch giành phần hơn với ch.

c. Hiu đng.

d. Đi đnh trn vẫn mang theo c súng cao su.

Câu hỏi 2: Nhân vật Việt được đồng đội tìm lại khi đang ở

trong trạng thái như thế nào?

a. B thương và ngất lm.

b. Vẫn  tư th sẵn sàng chin đấu.

c. Vẫn tỉnh nhưng không còn kh năng cử đng.

d. Đang nửa tỉnh nửa mơ.

Câu hỏi 3: Cảm hứng bao trùm tác phẩm “Những đứa con

trong gia đình” là gì?

a. Lãng mạn.

b. Bi thương.

c. Bi tráng.

d. Hào hùng.

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kêt quả thực hiện nhiệm vụ

- B4: GV nhận xét, chuẩn hóa kin thức

Hoạt động của GV – HS

Kin thức cần đạt

-B1: GV giao nhiệm vụ:

“Một loạt đạn súng lớn văng

vẳng dội đến ầm ĩ trên ngọn

cây…Kèn xung phong của

Câu 1 : Đoạn văn đưc vit theo phương thức tự sự là

chính.

Câu 2 : Đoạn văn k chuyện nhân vt Việt b thương

nng trên chin trưng. Mt lần tỉnh lại, Việt nghe

+ Mỗi nhân vt trong truyện đều tiêu

biu cho truyền thng, đều gnh vc trên

vai trch nhiệm với gia đình, với Tổ quc

trong cuc chin tranh vệ quc vĩ đại.

3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

chúng ta đã nổi lên. Lựu đạn

ta đang nổ rộ...”

(Trích Những đứa con trong

gia đình – Nguyễn Thi)

1. Đoạn văn trên đưc vit

theo phương thức nào là

chính?

2. Ni dung ch yu cua đoạn

văn bn là gì ?

3. Xc đnh phép tu t so

snh trong văn bn. Nêu hiệu

qu nghệ thut cua phép tu t

đo ?

4. Tại sao Tiếng súng nghe

thân thiết và vui lạ đi với

nhân vt Việt ?

- B2: HS thực hiện nhiệm

vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

thực hiện nhiệm vụ

- B4: GV nhận xét, chuẩn

hóa kin thức

ting súng cua ta, nhớ về đng đi và quyt tâm tìm

về đơn v.

Câu 3 : Phép tu t so snh trong văn bn đưc th

hiện qua câu văn : Súng lớn và súng nhỏ quyện vào

nhau như tiếng mõ và tiếng trống đình đám dậy trời

dậy đất hồi Đồng khởi. Hiệu qu nghệ thut: đem

ting súng lớn, súng nh ca ta so snh với ting mõ,

ting trng, nhà văn gi lại âm thanh quen thuc đã

tng gắn b với nhân vt Việt khi anh đang cô đc và

b thương nng giữa chin trưng, đng thi là sng

dây tinh thần qut khi ca đng bào miền Nam trong

những ngày đnh Mỹ. Qua đ, ta thấy đưc tình yêu

quê hương, ý ch, ngh lực phi thưng ca nhân vt

Việt.

Câu 4 : Đi với nhân vt Việt, tiếng súng nghe thân

thiết và vui lạ . Bi vì, đ là ting súng ca đng đôi.

Nó goi Việt tới phía cua sự sống. Ting súng đng đôi

gi chin đấu đã tip thêm sức mạnh mới đ goi Việt

đn.

5. MỞ RỘNG,SÁNG TẠO ( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

-B1: GV giao nhiệm vụ:

+ Vẽ bn đ tư duy bài hc

+ T văn bn, vit đoạn văn

ngắn bày t suy nghĩ về ý ch,

ngh lực ca tuổi trẻ hôm nay.

- B2: HS thực hiện nhiệm

vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

thực hiện nhiệm vụ

- B4: GV nhận xét, chuẩn

hóa kin thức

+ Vẽ đúng bản đồ tư duy

+ Đoạn văn cần đm bo cc ý:

- Dẫn ý bằng tình hung nhân vt Việt d b thương

nng trên chin trưng, ngất đi tỉnh lại nhiều lần như

vẫn c gắng hướng về nơi c ting súng đ sẵn sàng

chin đấu và tìm về với đng đi.

-Ý chi, ngh lực ca tuổi trẻ là gì? Biu hiện ?

- Ý nghĩa tc dng ca ý ch, ngh lực?

- Phê phn mt b phn thanh niên c thi đ nn ch,

lùi bước trước thử thch kh khăn và nêu hu qu.

- Bài hc nhn thức và hành đng?

……………………………………………………………………………………………

Tuần:

Ngày soạn:……… Ngày kí:………

Tit 69

A. Mục tiêu cần đạt:

TRẢ BÀI LÀM VĂN SỐ 5,

RA ĐỀ BÀI VIẾT SỐ 6 (Bài làm  nhà)

I. Kin thức: Cng c những kién thức và kĩ năng làm văn c liên quan đn bài làm

II. Kĩ năng: Nhn ra đưc những ưu điêm và thiu st trong bài làm cua mình về cc

mt kin thức và kĩ năng vit bài văn ni chung.

III.hái độ: C đnh hướng và quyt tâm phấn đấu đ pht huy ưu đim, khắc phc

cc thiu st trong bài văn sau.

IV. Định hướng góp phần hình thành năng lực

- Pht huy năng lực tự hc và tự ch, năng lực giao tip và hp tc, năng lực gii quyt

vấn đề và sng tạo, năng lực ngôn ngữ, năng lực tìm hiu tự nhiên và xã hi, năng lực

thưng thức văn hc và cm th thm mỹ...

B. Chuẩn bị của thầy và trò:

I. GV: SGK, SGV, bài soạn, bài vit ca hs

II. HS: V soạn, sgk, bài vit cua bn thân và ca bạn

C. Tin trình bài giảng:

Hoạt động của thầy và trò

Kiến thức cơ bản

* GV Hướng dẫn học sinh phân

tích đề.

- B1: GV chuyn giao nhiệm v

- Khi phân tích một đề bài, ta cần

phân tích những gì?

- Bài viết cần theo thể loại nào, sử

dụng những thao tác lập luận nào?

- Dẫn chứng ta có thể lấy từ đâu?

- B2: HS thực hiện nhiệm v

- B3: HS bo co kt qu

-B4: GV nhn xét, cht kin thức

A. Trả bài vit số 5

I. Phân tích đề:

1. Khi phân tch mt đề bài, cần phân tch :

- Ni dung vấn đề.

- Th loại ngh lun và những thao tc lp lun

chính.

- Phạm vi tư liệu cần sử dng cho bài vit.

2. Phân tch đề bài vit s 5

- Yêu cầu kiu bài Đc hiu và Ngh lun về vấn

đề trong mt đoạn trch văn xuôi;

- Yêu cầu ni dung :

- Yêu cầu về phương thức diễn đạt, vn dng

thao tc phân tch là chnh kt hp thao tc lp

lun, gii thch, so snh, bình lun.

* GV Hướng dẫn học sinh lập dàn

ý.

- B1: GV chuyển giao nhiệm vụ

:xây dựng dàn ý

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

II. Xây dựng dàn ý:

1/- Giới thiệu tc gi, tc phm Vợ chồng A phủ

cua Tô Hoài

- Giới thiệu vấn đề ngh lun: hành đng

M chạy theo A Ph

2 / Phân tch hành đng Mỵ chạy theo A ph

-Vài nét về nhân vt Mỵ:

+Là cô gi xinh đẹp, con dâu gạt n, b bc

lt, đày đoa về th xc và tâm hôn

- B3: HS báo cáo kt quả

-B4: GV nhận xét, chốt kin thức

+Cô sng vt v y mt ci bng “li lũi

như 1 con ra nuôi x cửa”…

- L gii hành đng Mỵ chạy theo A Phu:

+Nhà văn đã pht hiện ra rằng bên trong

tâm hn ngưi con gi ấy vẫn còn n chứa mt

sức sng tiềm tàng, chỉ ch c dp là bng nổ

mạnh mẽ . Ngay sau khi b rơi vào cnh làm con

dâu gạt n cô đnh tự tử vì ý thức đưc cuc sng

ti nhc ca mình và không chấp nhn cuc sng

ấy . Nhưng sự uất ức đn nỗi mun cht ấy lại là

mt biu hiện ca lòng ham sng và kht vng tự

do, vì không mun tip tc mt cuc sng đầy

đoạ nên cô đã tìm đn ci cht như mt phương

tiện gii thot

+Tuy nhiên với tấm lòng nhân hâu đầy

cm thông, nhà văn vẫn nhn ra rằng kht vng

hạnh phúc trong M c th b vi lấp, lãng quên

đâu đ nhưng không th b tiêu tan .Vào mt đêm

tình ma xuân trong ngày Tt, những yu t

ngoại cnh đnh thức k ức và gi lại kỉ niệm

yêu đương b li vấp bấy lâu trong tâm hn lầm

lũi thưng ngày, tr thành ting gi cua sự sng

mỗi lúc mt rõ , môt tha thit. Th là t ngoại

cnh đã tc đng đn cam xúc , tâm trạng và cui

cng là hành đng .

+Trong ci trạng thi nửa say, nửa tỉnh, lại

thêm sự thôi thúc cua ting so réo rắt đã dẫn M

đn mt hành đng chưa tng thấy k t khi cô

bước chân vào nhà thng lý P tra “cô quấn lạ tc

và với tay lấy vay mới , chun b đi chơi”.Nhưng

khi b tri Mi bỗng ý thức đưc cnh ng hiện tại

cua mình và trong lòng lại trào lên mt nỗi

đau xt, ti nhc. M lại thổn thức , miên mang

nghĩ về thân phn không bằng con trâu , con

ngựa ca mình ri dần thip đi .

+ Khi M chứng kin cnh A Ph b bắt

tri ,ban đầu M tht thn nhiên. M dưng như

đã tr nên vô cm trước tất c. Nhưng khi M lé

mắt trông sang thấy mắt A Ph cũng va m,

mt dòng nước mắt lấp lnh bò xung hai hõm

m đã xm đen lại…”thì M lại cht bng tỉnh

“trông ngưi lại nghĩ đn ta”. Hình nh ấy khin

M bỗng nhớ đn câu chuyện rung rn về những

ngưi đàn bà b tri đứng cho đn cht trong nhà

thng l cũng trên ci coc này và hi ức đưa cô về

với những lần chnh mình b đnh, b tri trước

đây…Ý nghĩ A Ph rất c th sẽ b cht trong

đêm nay đã hoàn toàn đnh thức tình thương và

lòng căm hn trong long M. T thương ngưi

đn thương thân và tình thương ấy cứ lớn dần,

lớn dần đ ri dẫn M đn với ý thức ngày càng

rõ rệt hơn về mt sự tht tht tàn bạo và vô l, bất

công .Ý thức đ đã thôi thúc M đứng dy cắt dây

tri cho A Ph và bất gic chạy theo anh, cng

trn khi Hng Ngài

+ Hành đng bc pht nhưng tht quyt

liệt đ ca M mt phần là do sự thúc bch ca

tình th khin cô không th làm khc, bi cô hiu

rõ “  đây thì cht mất”. Nhưng mt khc, đ

cũng là qu trình tất yu cua mt qu trình dn

nén, bức xúc c về th chất lẫn tinh thần đi với

M. Đng thi đ cũng va là biu hiện, va là

kt qu ca mt sức sng tiềm tàng, mạnh mẽ đã

đưc trỗi dy trong con ngưi M, kt thúc c

quãng đi đày i, ti tăm cua cô trong nhà thng

l đ bắt đầu mt cuc đi mới.

- Nghệ thut xây dựng nhân vt, nghệ thut

miêu t ni tâm rất tinh t…

3. Đnh gi chung:

-Nhân vt Mỵ, A Ph c s phn đng

thương, những cuc đi nghiệt ngã và đầy bất

hạnh. Nhưng không dng lại  việc khai thc

những nỗi đau khổ, những bất công ca xã hi,

cua cuc sng đã đy cuc đi h vào những b

tắc cng cực. Mà  đấy, cc nhà văn đã tô đm vẻ

đẹp phm chất và tâm hôn ngưi ph nữ.

-Bằng tình yêu cuc sng, kht vng đưc

sng mãnh liệt và với những phm chất tt đẹp

vn c ca ngưi ph nữ, h đã vưt qua những

rào cn, những bất công xã hi, vưt qua s phn

bất hạnh đ tìm đn hạnh phúc

- Nhà văn Tô Hoài đã gp lên ting ni

chung- ting ni nhân đạo đi với h. Không

những th hiện sự quan tâm, thông cm, đng

cm với những s phn bất hạnh này mà những

nhà văn còn trân trng, ngi ca những phm chất

cao quý ca ngưi ph nữ-luôn hướng về nh

sng, hướng về ci đẹp .

* Giáo viên nhận xét về bài văn

của học sinh.

- B1: GV chuyển giao nhiệm vụ

- Từ những yêu cầu của đề bài, các

em hãy cho biết các em đã làm được

những gì và những gì chưa làm được

trong bài làm của mình?

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

-B4: GV nhận xét, chốt kin thức

III. Nhận xét chung

1. Ưu điểm

- Về kĩ năng: mt s bit vn dng kiu văn ngh

lun

- Về kin thức: xc đnh đưc cc lun điêm cần

thit cho bài văn

- B cc: rõ ràng, đ 3 phần

- Về diễn đạt: tương đi rõ ràng, bit vn dng

cc phương tiện đ liên kt câu và đoạn.

2. Nhược điểm

- Đa s chưa xc đnh đưc cc lun điêm cần

thit.

- Bài vit thiu dẫn chứng, chưa đ sức thuyt

phc. - Còn sai nhiều lỗi chnh t, trình bày bn

* GV Hướng dẫn học sinh chữa

những lỗi tiêu biểu trong bài vit.

- B1: GV chuyển giao nhiệm vụ

- Nêu cc lỗi mà hc sinh thưng

gp trong bài văn ca mình.

- Đưa ra những câu văn sai phổ bin,

yêu cầu hc sinh sữa chữa.

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

-B4: GV nhận xét, chốt kin thức

- B1: GV chuyn giao nhiệm v

GV chn 1 bài vit tt nhât và kém

nhất đc cho HS nghe

- B2: HS thực hiện nhiệm v: HS

lắng nghe và tự rút kinh nghiệm

- B1: GV tr bài vit cho HS xem

-B2: HS xem lại bài vit và rút kinh

nghiệm

- B1: GV chuyn giao nhiệm v

GV ra đề và yêu cầu HS về nhà vit

hôm sau np

- B2: HS thực hiện nhiệm v

IV. Sửa lỗi bài vit

1. Các lỗi thường gặp cần tránh

- Thiu ý, thiu trng tâm, ý không rõ, sắp xp ý

không hp l.

- Sự kt hp cc thao tc lp lun chưa hài hoà,

chưa ph hp với tng ý.

- Kĩ năng phân tch, cam th còn kém.

- Diễn đạt chưa tt, còn dng t, vit câu sai, diễn

đạt ti nghĩa, trng lp

2. Một số lỗi phổ bin

- Cch vit khu ngữ

- Cch diễn đạt không ph hp với bài văn ngh

lun.

- Câu thiu thành phần

V. Đọc bài vit tiêu biểu

VI. Trả bài vit

B. Ra đề bài vit số 6:

BÀI VIẾT SỐ 6

I. MỤCTIÊUĐỀKIỂMTRA

- Thu thp thông tin đ đnh gi mức đ đạt chun kin thức, kĩ năng trong

chương trình hc kì 2, môn Ngữ văn lớp 12.

- Đề kim tra bao qut mt s ni dung kin thức, kĩ năng trng tâm cua

chương trình Ngữ văn 12 hc kì 2 theo cc ni dung Văn hc, Làm văn, với mc đch

đnh gi năng lực đc – hiu và tạo lp văn bn cua HS thông qua hình thức kim tra tự

lun.

Cụ thể, đề kiểm tra nhằm đánh giá trình độ học sinh theo các chuẩn sau:

- Đọc văn:

+ Nhớ và hiu đưc những kin thức cơ bn về tc phm.

- Làm văn:

+ Nắm vững thao tc lp lun phân tch.

+ Ngh lun mt tc phm, mt đoạn trch văn xuôi

II. HÌNHTHỨCĐỀKIỂMTRA

Hình thức : tự lun.

Cch tổ chức kim tra: cho hc sinh làm bài  nhà

III. THIẾTLẬPMATRẬN

- Liệt kê tất c cc chun kin thức kĩ năng ca chương trình môn Ngữ văn lớp

12, hc kì.

- Chn cc ni dung cần đnh gi và thực hiện cc bước thit lp ma trn đề

kim tra (theo cc bước như minh ha  trên).

- Xc đnh khung ma trn.

MA TRẬN ĐỀ BÀI VIẾT SỐ 6- MÔN NGỮ VĂN 12

Cấp độ

Tên

chủ đề

Nhận bit

Thông hiểu

Vận dụng

Cộng

Cấp độ

thấp

Cấp độ

cao

Chủ đề 1

Đọc hiểu

- Văn bn

trong hoc

ngoài

chương trình

- Nhn bit

đưc th loại,

phong cách

ngôn ngữ,

biện php tu

t …

- Hiu đưc ni

dung, ý nghĩa ca

cc biện php tu t,

chi tit, sự kiện,

thông tin, … trong

văn bn.

- Đnh gi

về ni dung

và hình

thức ca

văn bn

theo quan

đim c

nhân.

Số câu:

Số điểm:

Tỉ lệ:

Số câu:1

Số điểm:0,5

Tỉ lệ:5%

Số câu :2

Số điểm:1,5

Tỉ lệ:15%

Số câu :1

Số điểm:1,0

Tỉ lệ:10%

Số câu :0

Số điểm:0

Tỉ lệ:0

Số câu: 4

Số

điểm:3

Tỉ

lệ:30%

Chủ đề 2

Nghị luận

văn học(Vợ

nhặt; Rừng

xà nu;

Những đứa

con trong

gia đình)

- Nhn bit

những nét

chính về tc

gi, tc phm.

- Xc đnh

đưc vấn đề

cần cm nhn,

bàn lun,

phạm vi dẫn

chứng, cc

thao tc lp

lun cơ bn.

- Hiu đưc đề tài,

ch đề, tư tưng,

cm hứng thm

mĩ…trong tc

phm.

- L gii đưc vẻ

đẹp ni dung và

nghệ thut ca tc

phm theo đc

trưng th loại, mi

quan hệ giữa văn

hc và đi sng,

phong cch nghệ

thut tc gi.

- Vn dng

kin thức

văn hc và

kĩ năng tạo

lp văn bn

đ vit mt

bài ngh

lun văn

hc về mt

trch đoạn

trch văn

xuôi, mt ý

kin văn

hc, …

- Bày t

đưc cm

nhn, suy

nghĩ, quan

đim cua

c nhân về

vấn đề cần

bàn lun.

- Liên hệ

vấn đề

ngh lun

với thực

tiễn cuc

sng.

Số câu:

Số câu :1

Số điểm:

Tỉ lệ:

Số

điểm:7

Tỉ

lệ:70%

Tổng số

câu:

Tổng số

điểm:

Tỉ lệ

TS câu: 1

TS câu :1

TS câu:2

Tổng số

câu: 4

Tổng số

điểm:10,

Tỉ lệ:

100%

IV. BIÊNSOẠNĐỀBÀIVIẾTSỐ6

Phần I. Đọc hiểu (3,0 điểm)

Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 4 :

CÂU CHUYỆN VỀ HAI CHIẾC BÌNH

Có một người nông dân thường xuyên phải gánh nước từ suối về nhà. Suốt hai

năm ông dùng hai chiếc bình gánh nước, trong đó có một chiếc bị nứt. Từ vết nứt của

nó, nước cứ bị rỉ ra. Vì thế, cuối đoạn đường dài, từ con suối về nhà, một chiếc bình

luôn đầy nước; chiếc kia thì chỉ mang về có một nửa bình nước.

Dĩ nhiên, cái bình nguyên vẹn rất tự hào về thành tích của nó và cũng không bỏ

lỡ cơ hội nào để tỏ ỷ coi thường, chê trách chiếc bình nứt. Còn chiếc bình nứt luôn

buồn tủi, xấu hổ về khuyết điểm của mình. Nó khổ sở vì chỉ hoàn tất được một nửa công

việc phải làm. Trong hai năm, nó phải chịu đựng sự giày vò, đau khổ với ỷ nghĩ mình là

kẻ thất bại và vô tích sự.

Một ngày nọ, chiếc bình nứt bèn lên tiếng bày tỏ với người gánh nước:

- Con rất xấu hổ về bản thân và muốn nói lời xin lỗi ông về thời gian đã qua.

Người gánh nước hỏi lại cái bình:

-Sao con phải xin lỗi? Mà con xin lỗi về chuyện gì?

Cái bình nứt đáp lại:

-Suốt hai năm qua, do vết nứt của con mà nước đã bị rò rỉ trên đường về nhà.

Ông đã phải làm việc chăm chỉ nhưng kết quả mang lại không hoàn toàn như ông mong

đợi.

Người gánh nước mỉm cười:

-Không phải vậy đâu! Ngày mai, trên đường ra suối con hãy quan sát kĩ hai bền

đường rồi nói ta nghe xem có gì khác lạ nhé.

Hôm sau, chiếc bình nứt nhìn con đường từ nhà ra suối và thấy hai bên đường

quang cảnh khác hẳn nhau. Một bên, cỏ mọc xanh mát và có rất nhiều bông hoa đồng

nội đủ màu đang khoe sắc. Bên kia, chỉ toàn là đất cát và vài khóm cỏ dại héo khô.

Không đợi nó cất tiếng hỏi, người gánh nước đã nói:

- Con có thấy rằng những bông hoa kia chỉ nở một bên vệ đường, chỉ ở phía bên

con mang nước về nhà không? Nước từ vết nứt của con đã tưới cho đất, nuôi dưỡng cỏ

hoa. Vợ và con gái ta đã rất vui vẻ, hạnh phúc khi hái những bông hoa kia mang về tô

điểm cho căn bếp, cho ngôi nhà của chúng ta. Ngắm những bình hoa ấy, ta quên nỗi

mệt nhọc sau một ngày dài vất vả. Không có vết nứt của con, gia đình ta sẽ không có

được những niềm vui ấm áp đó.

Chiếc bình nứt bừng tỉnh. Nó biết rằng, từ hôm nay, mỗi ngày mới trên con

đường này sẽ luôn đến cùng niềm vui, hạnh phúc.

Câu 1. Xc đnh phương thức biu đạt chnh ca văn bn.

(Theo In-tơ-nét)

Câu 2. Văn bn trên vit về chic bình nứt nhưng mc đich là đ ni chuyện gì?

Câu 3. Vt nứt trên chic bình n d cho điều gì?

Câu 4. Nỗi xấu hổ, day dứt cua chic bình nứt gi liên tưng đên tâm trạng ca

con ngưi khi đi diện với điều gì?

Phần II. Làm văn (7,0 điểm)

C ý kin cho rằng: Ở truyện ngắn Vợ nhặt, Kim Lân chú tâm miêu tả kĩ lưỡng

hiện thực tàn khốc trong nạn đói thê thảm năm 1945. Ý kin khc thì nhấn mạnh: Ở tác

phẩm này, nhà văn chủ yếu hướng vào thể hiện vẻ đẹp tiềm ẩn của những người dân

nghèo sau cái bề ngoài đói khát, xác xơ của họ.

trên.

T cam nhn ca mình về đoạn trch sau, anh/ch hãy bình lun những ý kin

(…)Bữa cơm ngày đói trông thật thảm hại. Giữa cái mẹt rách có độc một lùm rau

chuối thái rối, và một đĩa muối ăn với cháo, nhưng cả nhà đều ăn rất ngon lành. Bà cụ

vừa ăn vừa kể chuyện làm ăn, gia cảnh với con dâu. Bà lão nói toàn chuyện vui, toàn

chuyện sung sướng về sau này:

-Tràng ạ. Khi nào có tiền ta mua lấy đôi gà. Tao tính rằng cái chỗ đầu bếp kia

làm cái chuồng gà thì tiện quá. Này ngoảnh đi ngoảnh lại chả mấy mà có ngay đàn gà

cho mà xem...

Tràng chỉ vâng. Tràng vâng rất ngoan ngoãn. Chưa bao giờ trong nhà này mẹ

con lại đầm ấm, hòa hợp như thế. Câu chuyện trong bữa ăn đang đà vui bỗng ngừng

lại. Niêu cháo lõng bõng, mỗi người được có lưng lưng hai bát đã hết nhẵn.

Bà lão đặt đũa bát xuống, nhìn hai con vui vẻ:

-Chúng mày đợi u nhá. Tao có cái này hay lắm cơ.

Bà lão lật đật chạy xuống bếp, lễ mễ bưng ra một cái nồi khói bốc lên nghi ngút.

Bà lão đặt cái nồi xuống bên cạnh mẹt cơm, cầm cái môi vừa khuấy khuấy vừa cười:

-Chè đây. – Bà lão múc ra một bát – Chè khoán đây, ngon đáo để cơ.

Người con dâu đón lấy cái bát, đưa lên mắt nhìn, hai con mắt thị tối lại. Thị

điềm nhiên và vào miệng. Tràng cầm cái bát thứ hai mẹ đưa cho, người mẹ vẫn tươi

cười, đon đả:

-Cám đấy mày ạ, hì. Ngon đáo để, cứ thử ăn mà xem. Xóm ta khối nhà còn chả

có cám mà ăn đấy.

Tràng cầm đôi đũa, gợt một miếng bỏ vội vào miệng. Mặt hắn chun ngay lại,

miếng cám đắng chát và nghẹn bứ trong cổ. Bữa com từ đấy không ai nói câu gì, họ

cắm đầu ăn cho xong lần, họ tránh nhìn mặt nhau. Một nỗi tủi hờn len vào tâm trí mọi

người.

Ngoài đình bỗng dội lên một hồi trống, dồn dập, vội vã. Đàn quạ trên những cây

gạo cao chót vót ngoài bãi chợ hốt hoảng bay vù lên, lượn thành từng đám bay vần trên

nền trời như những đám mây đen.

(...)

Ngoài đình tiếng trống thúc thuế vẫn dồn dập. Mẹ và vợ Tràng đã buông đũa

đứng dậy.

Trong óc Tràng vẫn thấy đám người đói và lá cờ đỏ bay phấp phới…

( Trích Vợ nhặt, Kim Lân)

Tuần:

Ngày soạn:……… Ngày kí:………

Tit 70-71

CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA

- Nguyễn Minh Châu -

A:Xácđịnhvấnđềcầngiảiquyt

I. Tên bài học: Chic thuyền ngoài xa

II. Hình thức dạy học: Dạy hoc trên lớp

III. Chuẩn bị của thầy và trò

1/Thầy

-Gio n

-Phiu bài tp, tr li câu hi

-Tranh nh về nhà văn, hình nh, phim về nhà văn Nguyễn Minh Châu;

-Bng phân công nhiệm v cho hoc sinh hoạt đông trên lớp

-Bng giao nhiệm v hc tp cho hc sinh  nhà

2/Trò

trước)

-Đoc trước ngữ liệu trong SGK đ tr li câu hi tìm hiu bài

-Cc sn phm thực hiện nhiệm v hoc tp  nhà (do gio viên giao t tit

-Đ dung hoc tp

B:Xácđịnhnộidung- chủđềbàihọc

-Những chiêm nghiệm sâu sắc ca nhà văn về cuc đi và nghệ thut: phi nhìn

nhn cuc sng và con ngưi mt cch đa diện; nghệ thut chân chnh luôn gắn với

cuc đi, vì cuc đi.

-Tình hung truyện đc đo, mang ý nghĩa khm ph, pht hiện về đi

sng.Đim nhìn nghệ thut đa chiều. Li văn gin d mà sâu sắc, dư ba.

C. Mứcđộcầnđạt

1. Kin thức :

a/ Nhn biêt: HS nhn bit, nhớ đưc tên tc gi và hoàn cnh ra đi cua cc tc

phm.

b/ Thông hiu: HS hiu và l gii đưc hoàn cnh sng tc c tc đng và chi

phi như th nào tới ni dung tư tưng ca tc phm.

c/Vn dng thấp: Khi qut đưc đc đim phong cch tc gi t tc phm.

d/Vn dng cao:

- Vn dng hiu bit về tc gi, hoàn cnh ra đi cua tc phm đ phân tich gi tr

ni dung, nghệ thut cua tc phm văn xuôi thi hu chin;

2. Kĩ năng :

a/ Bit làm: bài ngh lun về mt đoạn trch văn xuôi, về 1 ý kin bàn về văn hc;

b/ Thông thạo: cc bước làm bài ngh lun văn hc

3.Thái độ :

a/ Hình thành thi quen: đc hiu văn bn truyện ngắn hiện đại;

b/ Hình thành tnh cch: tự tin , sng tạo khi tìm hiu văn bn truyện ngắn hiện

đại;

c/Hình thành nhân cách:

-Bit nhn thức đưc ý nghĩa ca truyện ngắn hiện đại Việt Nam sau 1975 trong

lch sử văn hc dân tc;

-C ý thức tìm tòi về th loại, t ngữ, hình nh, tình hung truyện… trong truyện

hiện đại Việt Nam .

Hoạt động của GV – HS

Kin thức cần đạt

Hướng dẫn hc sinh tìm hiu phần Tiu

dẫn. (Chiu nh Nguyễn Minh Châu)

- B1:GV giao nhiệm vụ:

(?) Bằng hiểu biết của mình, em hãy

trình bày những nét chính về tiểu sử, cuộc

đời và sự nghiệp sáng tác của nhà văn

Nguyễn Minh Châu?

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

I. TÌM HIỂU CHUNG

1. Tác giả

Nguyễn Minh Châu (1930-1989):

trước năm 1975 là ngòi bút sử thi có thiên

hướng trữ tình lãng mạn; t đầu thp kỉ

80 ca th kỉ XX chuyn hẳn sang cm

hứng th sự với những vấn đề đạo đức và

trit l nhân sinh, thuc trong s những

ngưi m đưng tinh anh và tài

D :Tổchứcdạyvàhọc

1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Hoạt động của Thầy và trò

Chuẩn kiến thức

kĩ năng cần đạt,

năng lực cần phát

triển

- B1:GV giao nhiệm vụ:

+Trình chiu tranh nh, cho hs xem tranh nh (CNTT)

+Chun b bng lắp ghép

* HS:

+ Nhìn hình đon tc gi Nguyễn Minh Châu

+ Lắp ghép tc phm với tc gi

+ Xem mt đoạn video clip về cuc sng ca ngưi dân vng

bin;

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

-B4: GV nhận xét, chốt kin thức và giới thiệu Vào bài: Sau

năm 1975, miền Nam được giải phóng, Bắc Nam đã sum họp một

nhà, đất nước Việt Nam bước vào giai đoạn xây dựng, phát triển

trong hoà bình. Điều đó cũng đã mở ra cho văn học những tiền

đề mới. Nhiều nhà văn đã trăn trở, tìm tòi hướng đi mới cho văn

học: Khám phá đời sống ở phương diện đời thường, trên phương

diện đạo đức, thế sự. Một trong những cây bút tiên phong mở

đường tinh anh và tài năng nhất là nhà văn Nguyễn Minh Châu.

Ta đã gặp một Nguyễn Minh Châu trong truyện ngắn đầy nghịch

lý “Bến quê” và một lần nữa ta lại được tìm hiểu một truyện

ngắn xuất sắc khác của ông – truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài

xa”.

- Nhn thức đưc

nhiệm v cần gii

quyt ca bài hc.

- Tp trung cao và

hp tc tt đ gii

quyt nhiệm vu.

- C thi đ tch

cực, hứng thú.

2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( 70 phút)

-B4: GV nhận xét, chốt kin thức -

Nguyễn Minh Châu: 1930-1989.

- Quê quán: làng Thơi, huyện Quỳnh

Lưu, tỉnh Nghệ An.

- Cuộc đời: Đầu năm 1950: ông gia nhp

quân đi; t 1952 đn 1958, ông công tc

và chin đấu tại sư đoàn 320; năm 1962,

ông về phòng Văn nghệ quân đi, tạp ch

Văn nghệ quân đi.

- Sự nghiệp sáng tác:

+ Trước năm 1975 là ngòi bút sử thi c

thiên hướng trữ tình lãng mạn;

+ T đầu thp kỉ 80 ca th kỉ XX chuyn

hẳn sang cm hứng th sự với những vấn

đề đạo đức và trit l nhân sinh; ông đưc

xem là cây bút m đưng tinh anh ca

văn hc thi kì đổi mới.

(Chiu cnh chic thuyền ngoài xa)

- Gio viên cung cấp thêm:

Sáng tác tháng 8/ 1983, lúc đầu in

trong tp Bến quê, sau đ lấy làm tên

chung cho mt tp truyện ngắn.

Tích hợp kin thức Lịch sử: (?)

Vận dụng kiến thức lịch sử Việt Nam từ

sau năm 1975 - thời hậu chiến, căn cứ

vào tình hình xã hội, em hãy giải thích tác

động của lịch sử lúc bấy giờ đến sáng tác

của văn học các tác giả nói chung, của

Nguyễn Minh Châu nói riêng?

TL: Cuc khng chin chng Mĩ cứu

nước đã kt thúc. Đất nước thng nhất

trong nền đc lp, hoà bình. Nhiều vấn đề

cua đi sng văn ho, nhân sinh mà trước

đây do hoàn cnh chin tranh chưa đưc

chú ý, nay đưc đt ra. Nhiều quan niệm

đạo đức phi đưc nhìn nhn lại trong

tình hình mới, nhiều yu t mới ny sinh,

nhất là khi đất nước bước vào công cuc

đổi mới…

Hướng dẫn hc sinh tìm hiu văn bn.

- B1:GV giao nhiệm vụ:

(?) Hc sinh tm tắt những nét chnh ca

tc phm Chiếc thuyền ngoài xa?

năng(Nguyên Ngc)cua VHVN thi kì

đổi mới.

2. Tác phẩm

- Chiếc thuyền ngoài xa tiêu biu cho xu

hướng chung ca VHVN thi kì đổi mới:

hướng ni, khai thc sâu sắc s phn c

nhân và thân phn con ngưi trong cuc

sng đi thưng.

a. Tóm tắt tác phẩm

b. Bố cục

Truyện chia làm 3 đoạn:

+ Đoạn 1: (T đầu đên “chic thuyền lới

v đã bin mất"). Hai pht hiện ca ngưi

nghệ sĩ nhip nh.

+ Đoạn 2: (T “Ngay lúc ấy … với sng

gi giữa ph”): Câu chuyện ca ngưi

đàn bà làng chài.

+ Đoạn 3: Còn lại: Tấm nh trong b lch

năm ấy.

(?) Theo em có thể chia văn bản thành

mấy đoạn, nội dung của mỗi đoạn là gì?

Tích hợp kin thức Lịch sử, địa lí:

+ Nghệ sĩ Phng tr lại chin trưng xưa

A So, mt vng thuc miền Trung, cch

Hà Ni 600 cây sô.

+ Cuc sng ca ngưi dân vng bin .

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

-B4: GV nhận xét, chốt kin thức

Thao tác 1: Hai phát hiện của người

nghệ sĩ nhip ảnh

- B1:GV giao nhiệm vụ: Pht hiện thứ

nhất ca ngưi nghệ sĩ nhip nh là pht

hiện đầy thơ mng. Anh (ch) cm nhn

như th nào về vẻ đẹp cua chic thuyền

ngoài xa trên bin sớm m sương mà

ngưi nghệ sĩ chp đưc?

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

-B4: GV nhận xét, chốt kin thức

- B1:GV giao nhiệm vụ : Pht hiện thứ

hai ca ngưi nghệ sĩ nhip nh mang đầy

nghch l. Anh đã chứng kin và c thi

đ như th nào trước những gì diễn ra 

gia đình thuyền chài.

- Qua hai pht hiện cua nghệ sĩ Phng,

Nguyễn Minh Châu mun ngưi đc

nhn thức đưc điều gì về cuc đi?

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

II. Đọc - hiểu văn bản

1. Hai phát hiện của người nghệ sĩ

nhip ảnh:

a. Phát hiện thứ nhất đầy thơ mộng

của người nghệ sĩ nhip ảnh

- "Trước mặt tôi là một bức tranh mực

tàu .... tôi tưởng chính mình vừa khám

phá thấy cái chân lí của sự hoàn thiện,

khám phá thấy cái khoảnh khắc trong

ngần của tâm hồn".

- Đôi mắt tinh tưng, "nhà nghề” ca

ngưi nghệ sĩ đã pht hiện vẻ đẹp “tri

cho” trên mt bin m sương, vẻ đẹp mà

c đi bấm may anh chỉ gp mt lần.

Ngưi nghệ sĩ cm thấy hạnh phúc - đ là

niềm hạnh phúc ca khm phá và sáng

tạo, ca sự cm nhn ci đẹp tuyệt diệu .

Trong hình nh chic thuyền ngoài xa

giữa bin tri m sương, anh đã cm nhn

ci đẹp toàn bch, hài hoà, lãng mạn cua

cuc đi, thấy tâm hn mình đưc thanh

lc.

b. Phát hiện thứ hai đầy nghịch lí của

người nghệ sĩ nhip ảnh

- Ngưi nghệ sĩ đã tn mắt chứng kin:

t chic thuyền ngư ph đẹp như trong

mơ bước ra mt ngưi đàn bà xấu x, mệt

mi và cam chu; mt lão đàn ông thô

kệch, dữ dằn, đc c, coi việc đnh v

như mt phương cch đ gii to những

uất ức, khổ đau... Đây là hình nh đằng

sau ci đẹp “toàn bch, toàn thiện” mà anh

va bắt gp trên bin. N hiện ra bất ng,

-B4: GV nhận xét, chốt kin thức

Thao tác 2: Câu chuyện của của người

đàn bà ở toà án huyện

- B1:GV giao nhiệm vụ

(?) Hoàn cảnh của người đàn bà hàng

chài?

(?) Trước hoàn cảnh của người đàn bà

hàng chài, Đẩu - chánh án tòa án huyện

đã đưa ra giải pháp gì?

(?) Giải pháp mà Đẩu đưa ra có được

người đàn bà chấp nhận không?

(?) Trong hoàn cnh ngưi đàn bà hàng

chài, li khuyên ca chnh n Đu c vẻ

là mt li khuyên đúng đắn, nhưng ngưi

đàn bà nhất quyt không nghe theo, thm

ch còn van xin “quý tòa bắt ti con cũng

đưc, phạt t con cũng đưc, đng bắt

con b n”. Em hãy lý giải thông qua câu

chuyện của người đàn bà hàng chài?

(?) Nhận xét về câu chuyện cuộc đời của

người đàn bà hàng chài?

(?) Thái độ của Phùng và Đẩu trước và

sau khi nghe câu chuyện của người đàn

bà có sự thay đổi như thế nào?

(?) Nếu các em là Đẩu, Phùng thì sẽ làm

thế nào để giải quyết vấn đề đó?

(?) Câu chuyện về người đàn bà,

Nguyễn Minh Châu đặt ra một vấn đề gì

đang rất phổ biến trong xã hội hiện nay?

trớ trêu như trò đa qui c ca cuc

sng.

- Chứng kin cnh ngưi đàn ông đnh v

mt cch vô l và thô bạo, Phng đã “kinh

ngạc đn mức, trong mấy phút đầu .... vứt

chic may nh xung đất, chạy nhào tới”.

Hành đng đ ni lên nhiều điều.

c. Ý nghĩa:

- Phng đã cay đắng nhn ra những

ngang tri, xấu xa trong gia đình kia đã

làm cho những điều huyền diệu mà anh

đã pht hiện hiện hình ra tht khng

khip, ghê s.

- Cuc đi không đơn gin, xuôi chiều,

không phi bao gi cũng đẹp, cũng là

nghệ thut, mà chứa đựng nhiều nghch l,

mâu thuẫn giữa ci đẹp - xấu, thiện – ác.

- Ngưi nghệ sĩ phi tìm hiu cuc đi

trong môi quan hệ đa chiều.

2. Câu chuyện của người đàn bà hàng

chài ở toà án huyện:

c. Câu chuyện của người đàn bà hàng

chài ở tòa án huyện

- Đó là câu chuyện về cuộc đời nhiều bí

ẩn và éo le của một người đàn bà hàng

chài nghèo khổ, lam lũ…

+Theo li mi ca Đu, chnh n toà

n huyện, ngưi đàn bà hàng chài đã c

mt  toà n huyện. Trước li đề ngh và

giúp đỡ ca Đu và Phng, ngưi đàn bà

dứt khot t chi.

+Tại toà n, ch k về cuc đi mình và

gin tip gii thch l do vì sao ch nhất

quyt không th b lão chng vũ phu

+Nu ban đầu mới đn toà, ch s sệt,

lúng túng, mt lạy quý toà, hai lạy quý

toà thì sau khi nghe li khuyên cua Đu,

ch tr nên mạnh dạn, ch đng.

- Câu chuyện đã giúp nghệ sĩ Phùng

hiểu về người đàn bà hàng chài (một

phụ nữ nghèo khổ, nhẫn nhục, sống kín

đáo, sâu sắc, thấu hiểu lẽ đời, có tâm

hồn đẹp đẽ, giàu đức hi sinh và lòng vị

(?) Từ câu chuyện của người đàn bà hàng

chài và thái độ của Phùng và Đẩu, nhà

văn Nguyễn Minh Châu muốn gửi đến

người đọc thông điệp gì?

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức

*Tí ch h ợp ki ến t hức GDCD : Lut

Phòng, chng bạo lực gia đình c hiệu

lực thi hành t ngày 01 thng 7 năm

2008 c đnh nghĩa Bạo lực gia đình là

hành vi cố ý của thành viên gia đình

gây tổn hại hoặc có khả năng gây tổn

hại về thể chất, tinh thần, kinh tế đối với

thành viên khác trong gia đình.

--> Tình trạng bạo lực gia đình:

+ Nguyên nhân :

- Thi vũ phu, sự tăm ti, thất hc ca

ngưi đàn ông.

- Sâu xa là do tình trạng đi nghèo, đi

sng bấp bênh kéo dài gây tâm l b tắc,

uất hn

+ Hu qu :

- Gây ra những nỗi đau triền miên

về th xc và tinh thần cho những thành

viên trong gia đình (ngưi đàn bà).

- Con ci đổ vỡ niềm tin, sng trong

hn th, căm ghét (Thằng Phc), và c

nguy cơ tr thành ti phạm.

- B1:GV giao nhiệm vụ:

- Giả sử được trực tiếp gặp gỡ người đàn

bà ở toà án cùng với Đẩu và Phùng, anh/

chị hãy phát biểu cảm nghĩ của mình về

câu chuyện của người đàn bà ấy?...

tha); về người chồng của chị (bất kể lúc

nào thấy khổ quá là lôi vợ ra đánh);

chánh án Đẩu (có lòng tốt, sẵn sàng bảo

vệ công lí nhưng kinh nghiệm sống

chưa nhiều) và về chính mình (sẵn sàng

làm tất cả vì sự công bằng nhưng lại

đơn giản trong cách nhìn nhận, suy

nghĩ).

+Trước khi nghe câu chuyện cua ngưi

đàn bà, thi đ ca anh rất cương quyt.

+Nhưng khi nghe xong câu chuyện

“mt ci gì đ vỡ ra trong đầu v Bao

Công ca ci ph huyện vng bin, lúc

này trông Đu rất nghiêm ngh và đầy suy

nghĩ”.

+Cũng như Đu, nghệ sĩ Phng im lng

sau câu chuyện cua ngưi đàn bà. Phng

nhn thấy mình đã đơn gin khi nhìn nhn

cuc đi và con ngưi; anh chỉ nhìn

ngưi mt cch phin diện, nông nổi ngây

thơ .

* Thông điệp nghệ thuật.

Đng nhìn cuc đi, con ngưi mt cch

đơn gin, phin diện; phi đnh gi sự

việc, hiện tưng trong cc mi quan hệ đa

diện, nhiều chiều.

- Nhận xét về nghệ thuật thể hiện câu

chuyện người đàn bà hàng chài:

+Nguyễn Minh Châu đã xây dựng

đưc tình hung mang ý nghĩa khm ph,

pht hiện đi sng.

+Ngôn ngữ ngưi k chuyện: Th hiện

qua nhân vt Phng, sự ha thân ca tc

gi. Chn ngưi k chuyện như th đã tạo

ra mt đim nhìn trần thut sắc so, tăng

cưng kh năng khm ph đi sng, li

k tr nên khch quan, chân tht, giàu sức

thuyt phc.

+ Ngôn ngữ nhân vt: Ph hp với đc

(?) Ấn tượng, suy nghĩ, cảm nhận, đánh

giá về người đàn bà hàng chài?

(?) Giả sử là người đàn bà hàng chài bị

chồng đánh như thế, anh/ chị sẽ phản ứng

như thế nào? Vì sao? Từ đó cho thấy

nghĩa lí của cách hành xử của người đàn

bà hàng chài như thế nào?

(?) Từ việc tìm hiểu những phẩm chất,

cuộc đời người đàn bà hàng chài, Nguyễn

Minh Châu muốn nói lên điều gì?

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức

- “vốn là đứa con gái xấu lại rỗ mặt sau

một bận lên đậu mùa”. Ngưi đàn bà

hàng chài trong truyện ngắn trạc ngoài 40

,thô kệch ,rỗ mt ,lúc nào cũng xuất hiện

với " khuôn mặt mệt mỏi " gi ấn tưng

về mt cuc đi nhc nhằn lam lũ

-Trong câu chuyện về cuc đi mình, ch

đã nhn thức đưc rất rõ sự kém may mắn

cua mình: “cũng vì xấu, trong phố không

ai lấy, tôi có mang với một anh con trai

của một hàng chài giữa phá hay đến nhà

tôi mua bả về đan lưới”.

+ Hành đng và li ni ca ngưi chng

:“trút cơn giận như lửa cháy bằng cách

dùng chiếc thắt lưng quật tới tấp vào lưng

người đàn bà, lão vừa đánh vừa thở hồng

hộc, hai hàm răng nghiến ken két, cứ mỗi

nhát quất xuống lão lại nguyền rủa bằng

cái giọng rên rỉ, đau đớn: “Mày chết đi

cho ông nhờ. Chúng mày chết hết đi cho

ông nhờ”.

+ Trước hành đng rất tàn bạo ca ngưi

chng, ngưi đàn bà hàng chài đã "không

hề kêu một tiếng, không chống trả cũng

không tìm cách chạy trốn".

+ Chng đnh như vy, ch ta đâu c

khóc

đim tnh cch ca tng ngưi. Li văn

gin d mà sâu sắc, đa nghĩa.

b.Cácnhânvậttrongcâuchuyện:

-Nhân vật người đàn bà hàng chài

Ngưi đàn bà

Vẻ bề ngoài Phm chất bên trong

Xấu x V tha, giàu đức hi

sinh

Lam lũ, rch rưới Chắt chiu hạnh phúc

Cam chu Sâu sắc tri đi

đng thương

* Ngoại hình: c vẻ ngoài xấu x, thô

kệch và mệt mi:

* Sphn,cucđi:

+ S phn kém may mắn:

+ Cuc đi lam lũ, vất v..gia đình

đông con và nghèo khổ suốt hàng tháng,

cả nhà vợ chồng con cái ăn toàn cây

xương rồng luộc chấm muối, c khi b

chng đnh thô bạo ba ngày một trận nhẹ,

năm ngày một trận nặng.

+ Nỗi đau lớn trong tâm hn: Nhn

bit hoàn cnh gia đình mình nu tip tc

con ch sẽ phạm tôi, gia đình tan nt.

* Tính cách:

- Một người đàn bà cam chịu, nhẫn

nhục.

- Giàu lòng tự trọng.

+ Nhưng chỉ sau khi bit đưc hành

đng vũ phu ca chng đã b thằng Phc

và ngưi khch lạ (nghệ sĩ Phng) pht

hiện ch lại cm thấy đau đớn, va đau

đớn, va vô cng xấu hổ và nhc nhã.

Nhiều khi, sự đau đớn do đòn roi không

th làm con ngưi ta bt khc, điều này

đúng trong trưng hp ca ngưi đàn bà

hàng chài. Những git nước mắt đau đớn

chứa đựng bit bao sự nhc nhằn chỉ thực

sự rơi khi thấy đứa con yêu cua mình

chứng kin cnh tưng mình b chng

đnh, chỉ thực sự rơi khi c ngưi khch

lạ chứng kin.

+ Đưc mi đn tòa n huyện đ gii

quyt việc gia đình, lúc đầy ch ta rt rè,

tìm mt gc tưng  chn công đưng kia

đ ngi. Nhà văn c miêu t, đây không

phi là lần đầu ngưi đàn bà đn chn

công đưng nhưng ngưi đàn bà ấy vẫn

c ci vẻ s sệt, lúng túng- ci s sệt lúng

túng ấy ngay lúc ch ta đứng  bãi xe tăng

cũng không hề thấy co. Ch thấy s hãi

khi đn mt không gian lạ. Ch ta tht ti

nghiệp, ci th ngi b đng, ngi vào

mép gh và c thu ngưi lại, ngi như th

đ tự vệ cho d đã đưc Đu ni bằng

những li rất thân mt, chia sẻ, cm

thông.

+ Nguyễn Minh Châu đã dng công

nhấn vào sự thay đổi ngôn ngữ và tâm th

cua ngưi đàn bà hàng chài. Ban đầu, khi

gp chnh n Đu, ch còn xưng “con” và

c lúc đã van xin, “con lạy quý tòa”…

“Quý tòa bắt tội con cũng được, phạt tù

con cũng được, đừng bắt con bỏ nó”.

Nhưng khi thấy Phung xuất hiện, đang cúi

gc lp tức ngưi đàn bà hàng chài ngng

lên, nhìn thẳng, “chị cám ơn các chú….

Lòng cách chú tốt nhưng các chú đâu có

phải là người làm ăn… cho nên các chú

đâu có hiểu được cái việc của các người

- Sống rất sâu sắc, thấu hiểu lẽ đời,

hiểu chồng, thương con vô bờ bến, một

người phụ nữ vị tha, giàu đức hy sinh.

làm ăn lam lũ, khó nhọc”. Vẻ bề ngoài

khúm núm, s sệt, điệu b khc, ngôn

ngữ khc đã làm cho c Đu và Phng ht

sức ngạc nhiên. Ngưi đàn bà hàng chài

kia không hề gin đơn như Đu và Phng

nghĩ. Thì ra, ci nghề chài lưới trên mt

chic thuyền v bè lênh đênh không th

thiu bàn tay và sức lực cua ngưi đàn

ông. Đ duy trì sự tn tại cho c gia đình

thì h phi hp sức lại mà làm quần qut

đ nuôi mt đàn con nhà nào cũng trên

dưới chc đứa, "đám đàn bà ở thuyền

chúng tôi cần có một người đàn ông chèo

chống khi phong ba, để cùng làm ăn nuôi

nấng một sắp con nhà nào cũng trên chục

đứa" Tình cnh ca ngưi đàn bà hàng

chài kia cũng như ca bao gia đình hàng

chài khc, tr phi ch ni “giá tôi đẻ ít đi

hoặc chúng tôi sắm được một chiếc

thuyền rộng hơn”.

+ Trong câu chuyện k về cuc đi

mình, ngưi đàn bà hàng chài kia đã chấp

nhn đau khổ, coi nỗi khổ vn vào đi

mình như mt lẽ đương nhiên. Ch sng

cho con chứ không phi là sng cho

mình. "Đàn bà ở thuyền chúng tôi phải

sống cho con chứ không thể sống cho

mình như ở trên đất được". Nu những

ph nữ trên cc thuyền khc chấp nhn

ngưi đàn ông ung rưu thì ch cũng

chấp nhn đ chng đnh chỉ xin chng là

đnh  trên b, đng đ cc con nhìn

thấy. Đ là mt cch ứng xử rất nhân bn.

+ Ở đây, lẽ đi đã chin thắng. Ngưi

lao đng lam lũ, nghèo khổ không c uy

quyền nhưng c ci tâm cua mt ngưi

thương con, thấu hiu lẽ đi cũng là mt

thứ quyền uy c sức công ph lớn. N đã

làm chnh n Đu và nghệ sĩ Phng nhn

thức đưc nhiều điều. Nhn thức đưc,

nỗi nhc nhằn vất v trong công việc làm

ăn ca cư dân vng bin. Nhn thức đưc

cuc sng bấp bênh khin h phi chấp

nhn không t những nghch cnh, những

ngang tri. Nhn thức đưc ngưi đàn bà

kia không hề chu đòn roi mt cch vô l,

c Đầu và Phng chua cht nhn ra rằng:

trên thuyền cần c mt ngưi đàn ông…

d hắn man r, tàn bạo, cần c mt ngưi

đàn ông đ chèo chng khi bin phong ba

bão tp. Nhn thức đưc  ngưi ph nữ

ấy chứa đựng mẫu tnh sâu xa như mt

bn năng: “Ông trời sinh ra người đàn bà

là để đẻ con, rồi nuôi con cho đến khi

khôn lớn cho nên phải gánh lấy cái khổ”,

những li lẽ ấy cua ngưi đàn bà hàng

chài đưc tht lên t mt niềm tin đơn

gin mà vững chắc vào ci thiên chức mà

tri đã giao ph cho ngưi đàn bà. Thức

nhn đưc rằng, ngưi đàn bà hang chài

kia rất bit tìm cho mình những niềm vui,

hạnh phúc dẫu rất nh nhoi trong cuc

sng đầy kh khăn. Ở ch vững bền mt

niềm tin, mt tình yêu và sự lạc quan vào

cuc sng. Hãy bit sng ngay khi c

cuc đi không th chu đưc nữa, n

cưi cht ửng sng lên trên khuôn mt rỗ

chằng cht ch nghĩ đn “trên thuyền cũng

có lúc vợ chồng con cái chúng tôi sống

hòa thuận vui vẻ” và niềm vui “nhìn đàn

con tôi chúng nó được ăn no” . Hạnh

phúc với ngưi đàn bà hàng chài kia tht

gin d mà không kém phần sâu sắc. Nhân

thức đưc nỗi đau, cũng như sự thâm

trầm trong việc thấu hiu cc lẽ đi ngưi

đàn bà kia không bao gi đ l ra bên

ngoài c.

- Mà cuc sng nghèo kh ca ngưi dân

vng bin với mt trong những nguyên

nhân sâu xa: gia đình qu đông con.

- Tch hp kin thức GDCD: Sự bng nổ

dân s và trch nhiệm cua công dân trong

việc hạn ch sự bng nổ về dân s. (Bùng

nổ dân s là sự gia tăng dân s mt cch

qu nhanh trong mt thi gian ngắn, gây

Cuc đi, con ngưi đầy những

nghch l, không xuôi chiều.

Cần phải nhìn nhận con người

trong từng hoàn cảnh cụ thể.

nh hưng tiêu cực đn mi mt cua đi

sng xã hi; Trch nhiệm cua công dân

trong việc hạn ch sự bng nổ về dân s:

Nghiêm chỉnh thực hiện lut hôn nhân và

gia đình.

Công dân c những trch nhiệm gì?

Tch cực tuyên truyền, vn đng gia đình

và những ngưi xung quanh thực hiện tt

lut hôn nhân và gia đình, chnh sch dân

sô k hoạch ha gia đình ca nhà nước)

- B1:GV giao nhiệm vụ:

(?) Người đàn ông hàng chài xuất hiện như

thế nào? Sự xuất hiện đó gây ấn tượng gì

về ngoại hình, về hành vi?

(?) Tại sao người đàn ông không dùng

cách nào khác để giải quyết bi kịch của

mình mà trút nỗi bực dọc vào việc đánh

vợ rất tàn nhẫn?

(?) Cách nhìn nhận gã chồng vũ phu của

người đàn bà hàng chài có gì khác so với

cách nhìn nhận và thái độ của Đẩu,

Phùng và bé Phác? Nhận xét chung về

tính cách người đàn ông?

(?) Tính cách của người đàn ông được

khắc hoạ qua những điểm nhìn nào?

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức

Tch hp kin thức GDCD: Lut

Bình đẳng giới c hiệu lực thi hành t

ngày 01 thng 7 năm 2004 c quy đnh

Bình đẳng giới là việc nam, nữ có vị trí,

vai trò ngang nhau, được tạo điều kiện và

cơ hội phát huy năng lực của mình cho sự

phát triển của cộng đồng, của gia đình và

thụ hưởng như nhau về thành quả của sự

phát triển đó. Theo em, qua nhân vật

người đàn ông, gia đình người hàng chài

này có sự bình đẳng giới không? Vì sao?

- B1:GV giao nhiệm vụ:

-Người đàn ông:

- Dng vẻ khắc khổ, lam lũ nhưng

mạnh mẽ và dữ di: “Lưng rộng và cong

như một chiếc thuyền”, “mái tóc tổ quạ”,

“chân đi chữ bát”, “hai con mắt độc dữ”

- Vn là mt anh con trai hiền lành, chỉ

vì “nghèo khổ, túng quẫn”, nhiều lo toan,

cực nhc mà tr thành ngưi đàn ông đc

ác, ngưi chng vũ phu.

- Khi nào thấy khổ là lão đnh v: “lão

trút cơn giận như lửa cháy bằng cách

dùng chiếc thắt lưng quật tới tấp vào lưng

người đàn bà”, đnh như đ gii to uất

ức, đ trút sạch tức ti, bun phiền.

- Qua ci nhìn cua ngưi đàn bà: nạn

nhân ca hoàn cnh nên đng đưc cm

thông, chia sẻ.

- Qua ci nhìn ca chnh n Đu, nghệ

sĩ Phng và bé Phc: ngưi vũ phu, th

phạm gây đau khổ nên đng căm phẫn,

đng lên n.

Vừa là nạn nhân của cuộc sống khốn

khổ, vừa là thủ phạm gây đau khổ cho

những người thân.

=> Phải có cái nhìn đa diện, nhiều

chiều về cuộc sống và con người.

- Chị em Phác:

+ Ch Phc:

(?) Nêu cảm nghĩ về hành vi của Phác đối

với bố?

(?) Hoá thân vào nhân vật để nêu cảm

xúc và suy nghĩ của nhân vật Phác khi

thấy mẹ bị bố hành hạ, sau hành động

đánh lại bố và lúc lau nước mắt cho mẹ.

(?) Hãy tưởng tượng cách ứng xử khác của

Phác khi thấy mẹ bị bố đánh tàn nhẫn.

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức

- B1:GV giao nhiệm vụ:

(?) Cảm nhận của em về nhân vật Phùng

và Đẩu trong truyện

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức

* Mt cô bé m yêu mà can đam, phi

vt ln đ tước lấy con dao t tay Phc,

không cho n làm việc tri với luân

thưng đạo lí.

* Trong lòng tan nt vì đau đớn: b điên

cung hành hạ mẹ, vì thương mẹ mà

thằng em đinh cầm dao ngăn b lại…

C những hành đng đúng đắn, bit lo

toan, là chỗ dựa vững chắc cho ngưi mẹ.

+ Phc: Thương mẹ theo kiu trẻ con xc

nổi, theo cch ca đứa con trai vng bin.

+ Nó “lặng lẽ đưa ngón tay lên khẽ sờ

trên khuôn mặt người mẹ, như muốn lau

đi những giọt nước mắt chứa đầy trong

nốt rỗ chằng chịt”

+ Nó “tuyên bố với các bác ở xưởng

đóng thuyền rằng nó còn có mặt ở dưới

biển này thì mẹ nó không bị đánh”

Phn ứng dữ dôi, tình thương mẹ dạt

dào.

=> Tình huống khó xử, nỗi đau khó giải

quyt: đứng về ai, làm th nào để trọn

đạo làm con?

- Nghệ sĩ Phùng:

+Nhạy cam trước ci đẹp cua thiên

nhiên, trước vẻ đẹp tinh khôi ca thuyền

bin lúc bình minh.

+ Xúc đông mãnh liệt trước tình trạng

con ngưi phi chu sự bạo hành cua ci

xấu, ci c.

+ Pht hiện vẻ đẹp tâm hôn con ngưi:

đằng sau vẻ xấu x ngưi đàn bà là môt

tâm hôn yêu thương, v tha…

+ Rút ra chân l về môi quan hệ giữa

nghệ thut và cuôc sng:

* Trước khi rung đng trước ci đẹp

nghệ thut phi bit yêu ghét, vui bun

trước cuc đi.

* Phi bit hành đng đ c mt cuc

sng xứng đng với con ngưi.

- Chánh án Đẩu:

+ V Bao Công ca vng bin, quan tâm

ngưi bất hạnh

- B1:GV giao nhiệm vụ:

(?) Tấm nh đưc chn trong b lch năm

ấy như th nào?

(?) Mỗi lần nhìn vào tấm ảnh, người nghệ

sĩ lại trông thấy cái gì?

(?) Tại sao trong bức ảnh được chọn, dù

là tấm ảnh đen trắng nhưng khi nhìn vào,

Phùng lại thấy “màu hồng hồng của ánh

sương mai” và hình ảnh “người đàn bà”

hòa lẫn vào đám đông? Phải chăng đây

là một kết thúc có dụng ý của nhà văn?

Em hãy chỉ ra dụng ý đó?

(?) Từ đó, Nguyễn Minh Châu muốn gửi

đến chúng ta thông điệp gì về mối quan

hệ giữa nghệ thuật và cuộc đời?

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức

+“Vỡ ra” nhiều vấn đề về cch nhìn

nhn, đnh gi con ngưi:

* Cuc đi ngưi đàn bà này không hề

gin đơn

* Trong hoàn cnh này, cch hành xử

cua ngưi đàn bà là không th khc

* Gii php “bỏ chồng” mà Đu p

dng là không ổn.

3. Tấm ảnh được chọn trong “bộ lịch

nămấy”:

- Mỗi lần nhìn kĩ bức nh đen trắng,

ngưi nghệ sĩ đều thấy “hiện lên ci ma

hng hng ca nh sương mai”

Chất thơ, vẻ đẹp lãng mạn cua cuc

đi.

- Nhưng nu nhìn lâu hơn, bao gi anh

cũng thấy “người đàn bà ấy đang bước ra

khỏi tấm ảnh”

Hiện thân ca những lam lũ, khn kh

cua đi thưng, là sự tht cuc đi đằng

sau bức tranh.

=> Quan niệm: nghệ thut chân chnh

không bao gi ri xa cuc đi và phi là

cuc đi, luôn luôn vì cuc đi.

- B1:GV giao nhiệm vụ:

(?) Nêu đánh giá thành công về nội dung

của truyện?

(?)Cách xây dựng cốt truyện của Nguyễn

Minh Châu trong tác phẩm này có gì độc

đáo?

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức

a) Tm tắt lại tình hung.

+ Tình hung 1: Phng rung đng, say mê

trước cnh đẹp “trời cho”

+ Tình hung 2: Trong giây phút tâm

hn thăng hoa, anh bất ng chứng kin

cnh tưng ngưi đàn ông đnh v

+ Phng còn chứng kin cnh tưng đ

thêm lần nữa: ngưi đàn bà nhẫn nhc,

III. Tổng kt

1. Nội dung:

Chiếc thuyền ngoài xa thể hiện những

chiêm nghiệm sâu sắc của nhà văn về

nghệ thuật và cuộc đời: nghệ thuật chân

chính phải luôn gắn với cuộc đời, vì cuộc

đời; người nghệ sĩ cần phải nhìn nhận

cuộc sống và con người một cách toàn

diện, sâu sắc. Tác phẩm cũng rung lên

hồi chuông báo động về tình trạng bạo

lực gia đình và hậu quả khôn lường của

nó.

2. Đặc sắc về nghệ thuật của tác phẩm:

a. Xây dựng tình huống truyện:

- Đc đo, hấp dẫn, mang ý nghĩa khm

phá, pht hiện về đi sng

hành đng ca ch em Phc

+ T đ, Phng c cch nhìn đi khc

đi. Anh thấy rõ ci ngang tri, hiu thêm

về ngưi đàn bà, ch em Phc, hiu sâu

thêm bn chất ca ngưi bạn đu và hiu

chính mình

b) Bình lun về ý nghĩa ca tình hung

Tình hung đưc đy lên cao trào và

ngày càng xoy sâu đ th hiện tnh cch

con ngưi và cuc đi.

b. Nghệ thuật kể chuyện: sinh đông

- Ngưi k chuyện: là nhân vt Phng

tạo ra đim nhìn trần thut sắc so, c

kh năng khm ph đi sng; li k khch

quan, chân thực, thuyt phc

- Ngôn ngữ nhân vật: ph hp với đc

đim tinh cch ca tng ngưi

+ Ging điệu lão đàn ông: thô bỉ, tàn

nhẫn, tc tằn, hung bạo

+ Những li ca ngưi đàn bà: du

dàng, xt xa khi ni với con, đơn đau và

thấu tri lẽ đi khi ni về mình

+ Li cua Đu: ging điệu ca ngưi tt

bng, nhiệt thành.

Gp phần khắc sâu thêm ch đề - tư

tưng ca truyện.

3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

Hoạt động của GV – HS

Kin thức cần

đạt

- B1:GV giao nhiệm vụ:

ĐÁP ÁN

Câu hi 1: Thông tin nào sau đây về Nguyễn Minh Châu là chưa

chính xác?

[1]='c'

a. Xuất thân trong môt gia đình nông dân.

b. Vào b đi khi đang hoc d cấp ba.

[2]='c'

c. Là nhà văn thành công ch yu  th loại truyện ngắn và thơ.

d. Năm 2000 ông đưc tng gii thưng h chí minh về văn hoc

[3]='d'

nghệ thut.

Câu hi 2: Nguyễn Minh Châu là nhà văn thuôc th hệ nào?

[4]='a'

a. Trưng thành t trước cch mạng.

b. Trưng thành trong kháng chin chng thực dân Pháp.

[5]='c'

c. Trưng thành trong kháng chin chng đ quôc Mĩ.

d. Trưng thành t sau năm 1975.

Câu hi 3: Sáng tác cua Nguyễn Minh Châu có những thiên hướng

nào?

a. Trữ tình lãng mạn.

b. Cm hứng th sự.

c. Giai đoan đầu là cm hứng th sự, giai đoan sau thiên về trữ tình

lãng mạn.

d. Giai đoan đầu là trữ tình lãng mạn, giai đan sau chuyn sang

Hoạt động của GV – HS

Kin thức cần đạt

-B1: GV giao nhiệm vụ:

“Có lẽ suốt một đời cầm máy ảnh ..

khám phá thấy cái khoảnh khắc

trong ngần tâm hồn”

(Trích Chiếc thuyền ngoài xa –

Nguyễn Minh Châu)

Đc đoạn văn trên và tr li cc câu

hi sau :

1. Nêu những ý chnh ca văn bn?

2. Xc đnh cc phương thức biu

đạt trong văn bn ?

3. Câu văn Mũi thuyền in một nét

mơ hồ lòe nhòe vào bầu sương mù

trắng như sữa có pha đôi chút màu

hồng hồng do ánh mặt trời chiếu

vào. Vài bóng người lớn lẫn trẻ con

ngồi im phăng phắc như tượng trên

chiếc mui khum khum, đang hướng

mặt vào bờ sử dng biệp php tu t

gì? Hiệu qu nghệ thut ca biện

php tu t đ?

4. Cc tnh t ly loè nhoè, hồng

hồng, phăng phắc, khum khum đạt

Câu 1: Những ý chnh ca văn bn:

Văn bn t lại mt cảnh đắt trời cho là

cnh chic thuyền lưới v n hiện trong bin

sớm m sương c pha đôi chút màu hng hng

do nh mt tri chiu vào…Với ngưi nghệ sĩ,

khung cnh đ chứa đựng chân lí của sự hoàn

thiện, làm dấy lên trong Phng những xúc cam

thm mĩ, khin tâm hn anh như đưc gt rửa,

thanh lc.

Câu 2 : Cc phương thức biu đạt trong văn

bn : tự sự, miêu t và biu cm.

Câu 3 : Câu văn Mũi thuyền in một nét mơ hồ

lòe nhòe vào bầu sương mù trắng như sữa có

pha đôi chút màu hồng hồng do ánh mặt trời

chiếu vào. Vài bóng người lớn lẫn trẻ con ngồi

im phăng phắc như tượng trên chiếc mui khum

khum, đang hướng mặt vào bờ sử dng biệp

php tu t so snh: trắng như sữa, im phăng

phắc như tượng.

Hiệu qu nghệ thut cua biện php tu t

so snh đ là: làm đâm thêm chất tạo hình ca

bức tranh chic thuyền ngoài xa khi tin vào b.

cm hứng th sự.

Câu hi 4: Truyện “Chic thuyền ngoài xa” đưc k theo cách nào?

a. Nhà văn cho nhân vt Phùng – ngưi phóng viên k lại câu

chuyện.

b. Nhà văn đứng ngoài câu chuyện k lại.

c. Nhà văn cho nhân vt chú bé Phác k lại câu chuyện.

d. Nhà văn cho nhân vt Đu – v chánh án tòa k lại câu chuyện

Câu hi 5: Vì sao ngưi mẹ cua Phác lại thưng xuyên b ngưi

chông đnh đp?

a. Vì ngưi chng say rưu.

b. Vì ngưi chông bn tnh đôc ác, tàn bạo.

c. Vì ngưi chng khổ qu nên đã trút nỗi hn vào ngưi v.

d. Vì ngưi v không chu nghe li ngưi chông.

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức

4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

Hoạt động của GV – HS

Kin thức cần đạt

-B1: GV giao nhiệm vụ:

+ Vẽ bn đ tư duy bài hc

+ Đng vai mt phng viên, hãy vit môt

đoạn phng vấn nhân vt ngưi đàn bà

hàng chài

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức

+ Vẽ đúng bn đ tư duy

+ Tch hp bài Phng vấn và tr li

phng vấn, dựa vào côt truyện đ vit

bài phng vấn cho ph hp.

hiệu qu nghệ thut như th nào

trong việc th hiện bức tranh chic

thuyền ngoài xa?

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức

Câu 4 : Các tính t láy loè nhoè, hồng hồng,

phăng phắc, khum khum đạt hiệu qu nghệ thut

trong việc th hiện bức tranh chic thuyền ngoài

xa: làm tăng cưng thêm đ huyền o, như hư

như thực cua bức tranh vào buổi sớm mai.

MỞ RỘNG, SÁNG TẠO ( 5 phút)

BẢN ĐỒ TƯ DUY:

Tuần:

Ngày soạn:……… Ngày kí:………

Tit 72

THỰC HÀNH VỀ HÀM Ý

A:Xácđịnhvấnđềcầngiảiquyt

I. Tên bài học: Thực hành về hàm ý

II. Hình thức dạy học: Dạy hoc trên lớp

III. Chuẩn bị của thầy và trò

1/Thầy

-Gio n

-Phiu bài tp, tr li câu hi

-Bng phân công nhiệm v cho hoc sinh hoạt đông trên lớp

-Bng giao nhiệm v hc tp cho hc sinh  nhà

2/Trò

-Đoc trước ngữ liệu trong SGK đ tr li câu hi tìm hiu bài

-Cc sn phm thực hiện nhiệm v hoc tp  nhà (do gio viên giao t tit trước)

-Đ dung hoc tp

B:Xácđịnhnộidung- chủđềbàihọc

-Khi niệm hàm ý

-Mt s cch thức tạo hàm ý thông dng

-Một số tác dụng của cách nói hàm ý.

C:Mứcđộcầnđạt

1. Kin thức

a/ Nhn bit: HS nhn bit khi niệm, cch thức tạo hàm ý thông dng;

b/ Thông hiu: HS hiu và l gii đưc hàm ý trong giao tip và trong văn bn,

nhất là văn bn thuc phong cch ngôn ngữ nghệ thut;

c/Vn dng thấp: Phân tch đưc hàm ý trong văn bn đã hc;

d/Vn dng cao:

- Vn dung hiu bit về hàm ý đ phân tch ý nghĩa hàm ý trong tất c văn bn;

2. Kĩ năng

a/ Bit làm: bài ting Việt liên quan đn xc đnh hàm ý;

b/ Thông thạo: cc bước làm bài hàm ý;

3.Thái độ

a/ Hình thành thi quen: đc hiu văn bn đ tìm hàm ý;

b/ Hình thành tnh cch: tự tin khi trình bày hàm ý trong văn bn;

c/Hình thành nhân cách:

- C ý thức giữ gìn sự trong sng ca ting Việt thông qua hàm ý.

- C ý thức tìm tòi về th loại, t ngữ, hình nh, tình hung truyện… trong truyện

hiện đại Việt Nam .

D :Tổchứcdạyvàhọc

1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Hoạt động của Thầy và trò

Chuẩn kiến thức

kĩ năng cần đạt,

năng lực cần phát

triển

- -B1: GV giao nhiệm vụ: Tổ chức Trò chơi ô chữ liên quan

đn hàm ý

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức và giới thiệu Vào bài:

Trong cuộc sống giao tiếp hằng ngày, đôi khi con người trao đổi

với nhau một vấn đề, một ý tưởng gì đó nhưng con người không

diễn đạt trực tiếp ra bằng từ ngữ, mà chủ ý nói bằng một lối

khác, để người nghe suy ra nội dung cốt làm cho lời nói có ý vị,

tế nhị hơn, có ý nghĩa sâu xa hơn. Đó là cách nói hàm ý. Hôm

nay chúng ta sẽ tiến hành thực hiện bài học Thực hành về Hàm ý

để khắc sâu kiến thức đã học.

- Nhn thức đưc

nhiệm v cần gii

quyt ca bài hc.

- Tp trung cao và

hp tc tt đ gii

quyt nhiệm vu.

- C thi đ tch

cực, hứng thú.

2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( 30 phút)

Hoạt động của GV – HS

Kin thức cần đạt

Thao tác 1: Tổ chức ôn lại

khái niệm về hàm ý

- B1: GV giao nhiệm vụ:

nào là hàm ý?

- B2: HS thực hiện nhiệm

vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt

kin thức

I. Ôn lại khái niệm về hàm ý

Hàm ý: Là những ni dung, ý nghĩ mà ngưi

ni không ni ra trực tiêp bằng t ngữ, tuy vẫn c ý

đnh truyền bo đn ngưi nghe. Còn ngưi nghe phi

dựa vào nghĩa tưng minh cua câu và tình hung giao

tip đ suy ra thì mới hiu đúng, hiu ht ý ca ngưi

nói.

Thao tác 1:

- B1: GV giao nhiệm vụ:

+ Nhóm 1: Bài tập 1

+ Nhóm 2: Bài tập 2

+ Nhóm 3: Bài tập 3

+ Nhóm 4: Bài tập 4

- B2: HS thực hiện nhiệm

vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt

kin thức

+ Nhóm 1: Bài tập 1

II. Thực hành về hàm ý

Bài tập 1:

- Li đp ca A Ph thiu thông tin cần thit nhất

cua câu hi: S lưng bò b mất (mất mấy con bò?). A

Ph đã l yêu cầu này ca P Tra.

- Li đp c ch ý tha thông tin so với yêu cầu ca

câu hi: A Ph không ni về s bò mất mà lại ni đn

công việc dự đnh và niềm tin ca mình (Tôi về lấy

súng th nào cũng bắn đưc con hổ này to lắm)

- Cch tr li ca A Ph c đ khôn khéo: Không

tr li thẳng, gin tip công nhn việc đ mất bò. Ni

ra dư đnh “lấy công chuc ti” (bắn hổ chuc ti mất

bò); ch ý th hiện sự tin tưng bắn đưc hổ và ni rõ

“con hổ này to lắm”.

Cch ni hòng chuc ti, làm gim cơn gin dữ cua P

Tra . Câu tr li ca A Ph chứa nhiều hàm ý.

Bài tp 2:

+ Nhóm 2: Bài tập 2

+ Nhóm 3: Bài tập 3:

a) Anh thanh niên đi chệch ra ngoài đề tài “hi

đưng- chỉ đưng” bằng cch đc thôc lòng c mt

bài dài đn dăm trang giấy về “cuc trưng kì khng

chin”. Nghĩa là anh ta vi phạm phương châm quan hệ

trong hi thoại đng thi vi phạm c phương châm về

lưng (ni tha lưng thông tin).

- Cc thông tin về cuc khng chin không hề liên

quan đn đề tài “hi đưng - chỉ đưng”.

b) Hàm ý cua anh thanh niên

- Ch ý tuyên truyền mt cach hn nhiên cho đưng

li khng chin.

- Mun bc l sự kiêu hãnh, tự hào khi đưc tham gia

vào mt công cuc lớn lao mà  nông thôn vào thi

đim bấy gi t c dp và t c ngưi làm đưc. Đ là

cch th hiện bầu nhiệt huyt, hiềm say mê đi với

cuc khang chin. Đ là đim đng trân trng, đng ca

ngi tuy sự bc l không đưc đúng chỗ (không ph

hp với cuc thoại) và hơi qu mức đ (ni dài dòng)

tha lưng thông tin mà cuc thoại cần đn.

c) Kt lun: Khi ngưi ni ch ý vi phạm phương

châm quan hệ trong giao tip, đ hàm ý c tc dng

cần: ni đúng chỗ, ph hp với cuc hi thoại và diễn

đạt ngắn gn, đúng lưng thông tin mà cuc thoại cần

đn.

Bài tập 3:

a) Câu ni ca B Kin với Ch Phèo: “Tôi không

phi là ci kho” c hàm ý: T chi trước li đề ngh

xin tiền như mi khi ca Ch Phèo (ci kho - biu

tưng ca ca ci, tiền nong, sự giàu co. Tôi không c

nhiều tiền)

Cch ni vi phạm phương châm cch thức (không ni

rõ ràng, rành mạch. Nu ni thẳng thì ni: Tôi không

c tiền đ cho anh luôn như mi khi.

b) Trong lưt li thứ nhất cua B kin c câu với

hình thức hi: “Ch Phèo đấy hử?”

Câu này không nhằm mc đch hi không yêu cầu

tr li, vì Ch Phèo đã đứng ngay trước mt B Kin.

Thực chất, B Kin dng câu hi đ thực hiện hành vi

hô gi, hướng li ni cua mình về đi tưng bo hiệu

cho đi tưng bit li ni đang hướng về đi tưng

(Ch Phèo) hay là mt hành đng chào kiều trch

thưng cua kẻ trên đi với ngưi dưới. Thực hiện

hành vi ngôn ngữ theo kiu giao tip như v cũng là

+ Nhóm 4: Bài tập 4:

Thao tác 2: Tổ chức rút ra

kt luận về cách thức tạo

câu có hàm ý

- B1: GV giao nhiệm vụ:

Qua những phần trên, anh

(ch) hãy xc đnh: đ ni

mt câu c hàm ý, ngưi ta

thưng dng những cch

thức ni như th nào? Chn

phương n tr li thch hp

(SGK)

- B2: HS thực hiện nhiệm

vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt

kin thức

hàm ý.

- Trong lưt li thứ nhất ca B Kin, câu mang hình

thức câu hi là: “Ri làm mà ăn chứ cứ bo ngưi ta

mãi à?" . Thực chất câu này không nhằm mc đch hi

mà nhằm mc đch thúc gic, ra lệnh: hãy làm lấy mà

ăn. Đ cũng là câu ni thực hiện hành vi ngôn ngữ

theo li gin tip, c hàm ý.

c)  lưt li thứ nhất và thứ hai ca mình, Ch Phèo

không ni ht ý, chỉ bc h hàm ý trong câu ni cua

B Kin: “Tao không đn đây xin năm hào”, “Tao đã

bo tao không đòi tiền”. Vy đn đây đ làm gì? Điều

đ là hàm ý. Hàm ý này đưc tưng minh ho, ni rõ

ý  lưt li cui cng: “Tao mun làm ngưi lương

thiện”. Cch ni va đ thăm dò thi đ cua B Kin

va tạo ra kch tnh cho cuc thoại.

Bài tập 4:

a) Lưt li thứ nhất bà đ ni: “Ông lấy giấy khổ to

mà vit c hơn không?. Câu ni c hình thức hi

nhưng không nhằm mc đch đ hi mà nhằm gi ý

mt cch lựa chn cho ông đ.

Qua lưt li thứ hai cua bà đ chứng t trong lưt

li thứ nhất ca bà c hàm ý: Khuyên ông nên sử dng

giấy cho c ch li; cho rằng ông đ vit văn kém, ông

dng giấy đ vit văn chỉ thêm lãng ph, hay b ph

giấy, vứt giấy đi mt cch lãng ph.

b) Bà đ chn cch ni c hàm ý vì l do t nh, lch sự

đi với hcng, bà không mun trực itp chê văn cua

chng mà thông qua li khuyên đ gi ý cho ông đ

lựa chn.

III. Cách thức tạo câu có hàm ý

Đ c mt câu c hàm ý, ngưi ta thưng dng

cch ni ch ý vi phạm mt (hoc mt s) phương

châm hi thoại nào đ, sử dng cc hành đng ni

gin tip (Ch ý vi phạm phương châm về lưng (noi

tha hoc thiu thông tin mà đề tài yêu cầu; ch ý vi

phạm phương châm quan hệ, đi chệch đề tài cuc giao

tip; ch ý vi phạm phn cch thức, ni mp m, vòng

vo, không rõ ràng rành mạch.

3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

-B1: GV giao nhiệm

vụ:

Xc đnh hàm ý cc câu

nói sau:

1. Bạn Sơn c tin b

đng k về môn Ton.

1. Bạn Sơn c tin b đng k về môn Ton.

− Sơn c uy tin hơn đi với cc bạn trong lớp

− Sơn đã hc gii môn Văn, nay gii Ton nữa là toàn

diện

− Sơn c th sớm đưc kt nạp vào Đoàn TNCS H

Chí Minh

− Sơn c th đạt danh hiệu HS gii

− B mẹ Sơn sẽ rất phấn khi

− C th b mẹ Sơn sẽ mua xe may cho Sơn…

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

-B1: GV giao nhiệm v:

Trả lời:

Câu hỏi 1: Th nào là hàm ý?

[1]='a'

a. Là phần thông bo không đưc diễn đạt trực tip bằng t ngữ

[2]='c'

trong câu nhưng c th suy ra đưc t những t ngữ ấy.

[3]='b'

b. Là những ý n trong câu nói (vit) mà ngui nói (vit) tin

tưng rằng ngưi nghe (đoc) sẽ suy đoan ra đưc .

c. Là ý n kín trong câu nói.

d. Là phần thông bo không đưc diễn đạt trực tip bằng t

ngữ trong câu nói.

Câu hỏi 2: Khi nào thì người nói (người vit) có thể sử dụng

hàm ý?

a. Khi thấy cần phi nói thẳng ra những điều muôn nói.

b. Khi thấy không cần thit phi cho ngưi nghe (ngưi đoc)

hiu đưc ht ý ca mình.

c. Khi không muôn th hiện trực tip cái ý cua mình nhưng bit

ngưi nghe (ngưi đc) c năng lực gii đon đưc điều đ.

d. Khi không mun chu trách nhiệm về lưng thông tin mà

mình thông báo.

Câu hỏi 3: Cho câu hỏi: “Cậu có thích truyện Chí Phèo của

Nam Cao không?”

a. Rất thích.

b. Ai mà chẳng thích.

c. Thích nhất trong các truyện ngắn Việt Nam.

d. Không thích lắm.

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức

4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

2. Anh Ba đã b hẳn

thuc l.

- B2: HS thực hiện

nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt

quả

- B4: GV nhận xét, chốt

kin thức

2. Anh Ba đã b hẳn thuc l.

− Anh Ba sẽ khoẻ hơn

− Anh Ba sẽ tit kiệm đưc mt khon chi không nh

− Anh Ba đã làm gương cho cc em trai

− Anh Ba sẽ đưc ch Hoa chấp nhn li t tình (điều

kiện ca ch Hoa là anh Ba phi cai thuc l!)

− Anh Ba là ngưi trng li hứa

− Anh Ba là ngưi c ngh lực đng n

5.MỞ RỘNG, SÁNG TẠO ( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

-B1: GV giao nhiệm vụ:

Chỉ ra hàm ý trong các nhan đề sau:

- Vợ nhặt

- Hồn Trương Ba, da hàng thịt

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức

Nêu đúng các hàm ý mà

nhan đề tác phẩm gợi ra.

……………………………………………………………………………………………

Tuần:

Ngày soạn:……… Ngày kí:………

Tit 73: Đc thêm:

MÙA LÁ RỤNG TRONG VƯỜN

(Trích)

Ma Văn Kháng

A:Xácđịnhvấnđềcầngiảiquyt

I. Tên bài học: Mùa lá rụng trong vườn

II. Hình thức dạy học: Dạy hoc trên lớp

III. Chuẩn bị của thầy và trò

1/Thầy

-Gio n

-Phiu bài tp, tr li câu hi

- Tranh nh về nhà văn Ma Văn Khng và Tt cổ truyền ca dân tc.

-Bng phân công nhiệm v cho hoc sinh hoạt đông trên lớp

-Bng giao nhiệm v hc tp cho hc sinh  nhà

100

2/Trò

-Đoc trước ngữ liệu trong SGK đ tr li câu hi tìm hiu bài

-Cc sn phm thực hiện nhiệm v hoc tp  nhà (do gio viên giao t tit trước)

-Đ dung hoc tp

B:Xácđịnhnộidung- chủđềbàihọc

-Không kh ngày Tt cổ truyền trong gia đình ông Bằng.

- Những nét tnh cch đi lp.

- Nghệ thut k chuyện, th hiện tâm l nhân vt…

C:Mứcđộcầnđạt

1. Kin thức

a/ Nhn bit: HS nhn bit, nhớ đưc tên tc gi và hoàn cnh ra đi cua cc tc

phm.

b/ Thông hiu: HS hiu và l gii đưc hoàn cnh sng tc c tc đng và chi

phi như th nào tới ni dung tư tưng ca tc phm.

c/Vn dng thấp: Khi qut đưc đc đim phong cch tc gi t tc phm.

d/Vn dng cao:

- Vn dng hiu bit về tc gi, hoàn cnh ra đi cua tc phm đ phân tich gi tr

ni dung, nghệ thut cua tc phm truyện sau 1975;

2. Kĩ năng

a/ Bit làm: bài ngh lun về mt đoạn trch văn xuôi, về 1 ý kin bàn về văn hc;

b/ Thông thạo: cc bước làm bài ngh lun văn hc

3.Thái độ

a/ Hình thành thi quen: đc hiu văn bn truyện;

b/ Hình thành tnh cch: tự tin , sng tạo khi tìm hiu văn bn truyện;

c/Hình thành nhân cách:

-Bit nhn thức đưc ý nghĩa ca truyệnhiện đại Việt Nam trong lch sử văn hc

dân tc

-Bit trân quý những gi tr văn ha truyền thng mà truyện đem lại

-C ý thức tìm tòi về th loại, t ngữ, hình nh trong truyện hiện đại Việt Nam .

D : Tổchứcdạyvàhọc

1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Hoạt động của Thầy và trò

Chuẩn kiến thức

kĩ năng cần đạt,

năng lực cần phát

triển

- B1: GV giao nhiệm vụ: +Trình chiu tranh nh, cho hs xem

tranh nh (CNTT)

+Chun b bng lắp ghép

* HS:

+ Nhìn hình đon tac gi Ma Văn Kháng

+ Lắp ghép tc phm với tc gi

- Nhn thức đưc

nhiệm v cần gii

quyt ca bài hc.

- Tp trung cao và

hp tc tt đ gii

100

+ Xem trang nh về cnh cúng tất niên, cch đn năm mới trong

thi kì những năm 80 cua th kỉ XX;

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức và giới thiệu Vào bài:

Trong truyện Những đứa con trong gia đình của nhà văn Nguyễn

Thi, chúng ta đã thấy được sức mạnh của truyền thống gia đình

khi đất nước có chiến tranh. Vậy truyền thống đó có tiếp tục phát

huy, giữ gìn hay bị lung lạy khi đất nước chuyển mình bước sang

thời kì mới, thời kỳ của nền kinh tế thị trường? Để thấy rõ điều

này, chúng ta cùng tìm hiểu một đoạn trích trong tiểu thuyết của

nhà văn Ma Văn Kháng.

quyt nhiệm vu.

- C thi đ tch

cực, hứng thú.

2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( 35 phút)

Hoạt động của GV – HS

Kin thức cần đạt

- Thao tác 1: Tìm hiểu về tác giả.

- B1: GV giao nhiệm vụ: HS đc

SGK, tm tắt nét chnh về tc gi.

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức

I. TIỂU DẪN

1. Tác giả

-Ma Văn Khng, tên khai sinh là Đinh Trng

Đoàn, sinh năm 1936, quê gc  phưng Kim

Liên, qun Đng Đa, Hà Ni, là ngưi c

nhiều đng gp tch cực cho sự vn đng và

phát trin nhiều mt cua văn hc nghệ thut.

Ông đưc tng gii thưng văn hc ASEAN

năm 1998 và gii thưng Nhà nước về văn hc

nghệ thut năm 2001.

-Tc phm chinh (SGK)

2. Mùa lá rụng trong vườn

Tiu thuyt đưc tng gii thưng Hi nhà

văn Việt Nam năm 1986. Thông qua câu

chuyện xy ra trong gia đình ông Bằng, mt

gia đình nền np, luôn giữ gia php nay tr nên

chao đo trước những cơn đa chấn tinh thần t

bên ngoài, nhà văn bày t niềm lo lắng sâu sắc

cho gi tr truyền thng trước những đổi thay

cua thi cuc .

Thao tác 1: Hướng dẫn tìm hiểu

giá trị nội dung của đoạn trích

- B1: GV giao nhiệm vụ: GV tổ

chức cho HS đoc, tm tắt và tìm hiu

nhân vt ch Hoài. C th nêu câu

hi:

II. Hướng dẫn đọc thêm:

1. Nhân vật chị Hoài:

- D hiện tại đã x gia đình riêng, c mt s

phn khc, t còn liên quan đn gia đình ngưi

chng đầu tiên đã hi sinh, nhưng ch vẫn quan

tâm đn những bin đng ca h.

101

Anh (ch) c ấn tưng gì về nhân vt

ch Hoài? Vì sao mi ngưi trong

gia đình đều yêu qu ch?

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức

- B1: GV giao nhiệm vụ GV tổ

chức cho HS tìm hiu cnh sum hp

gia đình trước gi cúng tất niên bằng

cc câu hi:

a) Phân tch diễn bin tâm l hai

nhân vt ông Bằng và ch Hoài trong

cnh gp lại trước gi cúng tất niên.

b) Khung cnh tt và dòng tâm tư

cng với li khấn cua ông Bằng

trước bàn th gi cho anh (ch) cm

xúc và suy nghĩ gì về truyền thng

văn ho riêng ca dân tc ta? (GV

gi dẫn: Tìm những chi tit miêu t

về khung cnh ngày tt, cử chỉ, li

khấn ca ông Bằng trong đoạn văn

cui)

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức

- Thao tác 3: Tìm hiểu ý nghĩa của

việc cúng tổ tiên trong ngày tt.

Tình nghĩa, thuỷ chung.

- Mi ngưi trong gia đình đều yêu quý chi

Hoài:

+ Ch c mt tấm lòng nhân hu:

đt ngt tr về sum hp cng gia đình ngưi

chng cũ trong buổi chiều cui năm

những mn quà quê gin d ca ch chứa

đựng những tình cm chân thành.

Quan tâm c th, mc mạc và nng hu tất

c thành viên trong gia đình b chng.

+ Ch tr kại khi gia đình ấy c những thay

đổi không vui, rạn vỡ trong quan hệ do bin

đng xã hi.

Sự c mt cua ch gắn kt mi ngưi,

đnh thức tình cm thiêng liêng về gia tc,

khin cho bữa cơm tất niên “sang trng và hân

hoan khc thưng” trong thi buổi kh khăn.

2. Diễn bin tâm trạng của ông Bằng và chị

Hoài trong cảnh gặp lại:

- Ông Bằng:

+ “nghe thấy xôn xao tin ch Hoài lên”,

+ "ông sững lại khi nhìn thấy Hoài, mt

thong mt chút ngơ ngn. Ri mắt ông chớp

liên hi, môi ông bt bt không thành ting, c

cm gic ông sắp kh oà”,

+ “ging ông bỗng khê đc, khàn rè: Hoài

đấy ư, con? “.

Nỗi vui mng, xúc đng không dấu giêm

cua ông khi gp lại ngưi đã tng là con dâu

trưng mà ông rất mực qu mn.

- Ch Hoài:

+ “gần như không ch đng đưc mình, lao về

pha ông Bằng, quên c đôi dép, đôi chân to

bn... kp hãm lại khi còn cch ông già hai

hàng gạch hoa”.

+ Ting gi ca ch nghẹn ngào trong ting nấc

“ông!”

Cnh gp gỡ vui mng nhiễm mt nỗi tic

thương đau bun, lo lắng trước những bin

đng không vui ca gia đình.

Sự c mt cua ch Hoài khin nỗi cô đơn

cua ông Bằng đưc gii to, như c thêm niềm

tin trong cuc đấu tranh gìn giữ những gì tt

102

- B1: GV giao nhiệm vụ Khung

cnh tt và dòng tâm tư cung với li

khấn ca ông Bằng trước bàn th gi

cho anh (ch) cm xúc và suy nghĩ gì

về truyền thng văn ho riêng ca

dân tc ta?

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức

đẹp trong truyền thng gia đình.

3. Ý nghĩa của việc cúng tổ tiên trong ngày

tt:

- Gi nhớ về ci ngun, về cc gi tr truyền

thng ca dân tc.

- Phi bit giữ gìn và pht huy những gi tr

tt đẹp trong qu khứ.

- Thao tác 4: Tìm hiểu nghệ thuật

và ý nghĩa văn bản

B1: GV giao nhiệm vụ: Nêu nghệ

thut và ý nghĩa văn bn?

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức

III/ Tổng kt

1/ Nghệ thuật

Cch k chuyện tự nhiên, miêu t ni

tâm nhân vt tinh t, sâu sắc.

2/ Ý nghĩa văn bản

Qua đoạn trch ngưi đc cm nhn

đưc những nét đẹp cua truyền thng văn ha

DT, đ không đnh mất chnh mình trước sự

tc đng cua nền kinh t th trưng.

3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

Hoạt động của GV – HS

Kin thức cần đạt

B1: GV giao nhiệm vụ

ĐÁP ÁN

Câu hi 1: Dòng nào sau đây chưa nhận định đúng về tác

phẩm "Mùa lá rụng trong vườn"?

[1]='c'

a. Tác phm đnh dấu bước chuyn về cm hứng về đề tài

cua Ma Văn Khng.

[2]='b'

b. Đã đưc nhn gii thưng Hôi nhà văn Việt Nam năm

1986.

[3]='d'

c. Phn ánh sự bình yên trong những mái nhà cổ kính bất

chấp nền kinh t th trưng.

[4]='b'

d. Th hiện niềm lo lắng sâu sắc cũa nhà văn cho cc gi tr

truyền thông trước những đổi thay cua thi cuôc.

[5]='b'

Câu hi 2: Các nhân vật Lí, Phượng, Hoài trong truyện có

mối quan hệ với nhau như thế nào?

a. Ch em ruôt trong môt gia đình.

b. Ch em dâu trong gia đình.

c. Ch dâu và các em gái chông.

d. Em dâu và các ch gái cua chông.

Câu hi 3: Nhân vật Hoài trong truyện là người như thế

103

Hoạt động của GV – HS

Kin thức cần đạt

-B1: GV giao nhiệm vụ:

Đc đoạn văn sau:

“Ai có thể đếm được đã bao năm tháng, bao

đời người đã đi qua mà cái Tết về đại thể vẫn là

một?

Tết gia đình.

Tết dân tộc.

Tết đậm đà phong vị cộng đồng, quãng giải

lao giữa hai chặng đường vất vả, gian nan.

Vẫn là ngày hăm ba cúng ông Táo, đêm ba

mươi cúng tất niên, hái cành lộc. Vẫn là ngày mồng

một he hé cửa đón đợi người xông nhà, dặn dò nhau

ý tứ giữ gìn kiêng cữ cho khỏi dông cả năm dài.

Ngày đầu xuân, cơm nguội không rang để cho đời

khỏi khô kháo, nhà không quét cho tài lộc khỏi thất

tán. Vẫn là mùi hương hoa ngan ngát nơi bàn thờ

1.Đoạn văn trên khẳng

đnh: Tt cổ truyền ca dân tc

bao đi nay vẫn giữ đưc

những nét đẹp truyền thng và

giàu bn sắc

2. Biện php nghệ thut

đưc sử dng nhiều nhất trong

đoạn văn trên là điệp ( lp) cấu

trúc câu ( Tt…; Vẫn là…)

-Tc dng: nhấn mạnh

những nét đẹp truyền thng,

những bn sắc ca Tt cổ

truyền dân tc qua bao đi nay

vẫn không thay đổi

3.Cm t hai chặng

đường vất vả, gian nan là đ

nào?

a. Nt na, thuỳ m

b. Nghĩa tình thuỷ chung.

c. Đam đang.

d. C A, B và C.

Câu hi 4: Tại sao chị Hoài chiều 30 Tết mới về sum họp với

gia đình ông Bằng?

a. Vì ch là con gái ông Bằng đã đi lấy chng  xa.

b. Vì ch vn là con dâu cua ông Bằng, do chông cht nên đã

đi bước nữa.

c. Vì ch là con gái ông Bằng đi công tc  xa nay mới nghỉ

phép về ăn Tt.

d. MVì ch là con dâu ông Bằng nhưng đã đưc ông cho 

riêng.

Câu hi 5: Nhân vật ông Bằng trong truyện được nhà văn tô

đậm nhất ở phương diện nào?

a. Giàu ngh lực và yêu đi.

b. Mẫu mực, khuôn phép, gia giáo.

c. Sự cương trực, thẳng thắn.

d. Sự thông minh, tài hoa, uyên bác.

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức

4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

104

ấy. Vẫn là làn không khí mới mẻ, hơi bỡ ngỡ, trịnh

trọng ấy. Vẫn những gương mặt cởi mở, chan hoà

giữa khung cảnh trời đất tươi đẹp vì được niềm

phấn chấn của con người thâm nhập giao hoà.”

( Trích Mùa

lá rụng trong vườn-Ma Văn Khng)

1.Đoạn văn trên khẳng đnh điều gì?

2. Biện php nghệ thut đưc sử dng nhiều nhất

trong đoạn văn trên là gì? Nêu tc dng cua biện

php nghệ thut đ?

3. Cm t hai chặng đường vất vả, gian nan là đ

chỉ điều gì?

4, Đt tiêu đề cho đoạn văn trên.

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức

chỉ mt năm cũ va qua đi và

mt năm mới đang sắp đn với

bao gian nan,vất v mà mỗi

ngưi đã và sẽ tri qua.

4. Tiêu đề cho đoạn văn:

c th c cch đt tiêu đề khc

nhau nhưng phi th hiện đưc

ni dung chnh ca đoạn văn (

V d: Tết cổ truyền của dân

tộc; Tết cổ truyền và bản sắc

dân tộc; Tết cổ truyền - hồn

Việt xưa và nay…)

5.MỞ RỘNG, SÁNG TẠO ( 5 phút)

Hoạt động của GV – HS

Kin thức cần đạt

-B1: GV giao nhiệm vụ:

+ Vẽ bn đ tư duy bài hc

+ Vit mt bài văn thuyt minh về Tt cổ truyền 

nước ta

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức

+ Vẽ đúng bn đ tư duy

+ Tch hp kin thức văn thuyt

minh đ hoàn thành bài văn

ngắn.

……………………………………………………………………………………………

………

Tuần:

Ngày soạn:……… Ngày kí:………

Tit 74: Đc thêm:

MỘT NGƯỜI HÀ NỘI

Nguyễn Khải

A:Xácđịnhvấnđềcầngiảiquyt

I. Tên bài học: Một người Hà Nội

105

II. Hình thức dạy học: Dạy hoc trên lớp

III. Chuẩn bị của thầy và trò

1/Thầy

-Gio n

-Phiu bài tp, tr li câu hi

- Tranh nh về nhà văn, hình nh về cây si Hà Ni

-Bng phân công nhiệm v cho hoc sinh hoạt đông trên lớp

-Bng giao nhiệm v hc tp cho hc sinh  nhà

2/Trò

-Đoc trước ngữ liệu trong SGK đ tr li câu hi tìm hiu bài

-Cc sn phm thực hiện nhiệm v hoc tp  nhà (do gio viên giao t tit trước)

-Đ dung hoc tp

B:Xácđịnhnộidung- chủđềbàihọc

-Np sng văn ho và phm chất tt đẹp ca ngưi Hà Ni qua nhân vt bà Hiền.

-Niềm tin vào con ngưi và mnh đất Hà Ni.

-Nghệ thut lựa chn tình tit, xây dựng tnh cch nhân vt, ging văn đưm chất

trit l.

C:Mứcđộcầnđạt

1. Kin thức

a/ Nhn bit: HS nhn bit, nhớ đưc tên tc gi và hoàn cnh ra đi cua cc tc

phm.

b/ Thông hiu: HS hiu và l gii đưc hoàn cnh sng tc c tc đng và chi

phi như th nào tới ni dung tư tưng ca tc phm.

c/Vn dng thấp: Khi qut đưc đc đim phong cch tc gi t tc phm.

d/Vn dng cao:

- Vn dng hiu bit về tc gi, hoàn cnh ra đi cua tc phm đ phân tich gi tr

ni dung, nghệ thut cua truyện;

2. Kĩ năng

a/ Bit làm: bài ngh lun về mt đoạn trch văn xuôi, về 1 ý kin bàn về văn hc;

b/ Thông thạo: cc bước làm bài ngh lun văn hc

3.Thái độ

a/ Hình thành thi quen: đc hiu văn bn truyện hiện đại;

b/ Hình thành tnh cch: tự tin , sng tạo khi tìm hiu văn bn truyện hiện đại;

c/Hình thành nhân cách:

-Bit nhn thức đưc ý nghĩa ca truyện hiện đại Việt Nam trong lch sử văn hc

dân tc

-Bit trân quý những gi tr văn ha truyền thng mà truyện hiện đại đem lại

-C ý thức tìm tòi về th loại, t ngữ, hình nh trong truyện hiện đại Việt Nam .

D :Tổchứcdạyvàhọc

1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Hoạt động của Thầy và trò

Chuẩn kiến thức kĩ

năng cần đạt,

106

năng lực cần phát

triển

- B1: GV giao nhiệm vụ: +Trình chiu tranh nh, cho hs xem

tranh nh (CNTT)

+Chun b bng lắp ghép

* HS:

+ Nhìn hình đon tc gi Nguyễn Khải

+ Lắp ghép tc phm với tc gi

+ Xem video về cuc sng cua ngưi Hà Ni trong thi chng

Mỹ và những năm sau gii phng…

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức và giới thiệu Vào bài:

Chúng ta đã rất ấn tượng với nhân vật chị Hoài trong truyện

Mùa lá rụng trong vườn của Ma Văn Kháng. Một người phụ nữ

khác tiêu biểu cho vẻ đẹp của người Tràng An, có cốt cách,

người Hà Nội được gọi là “hạt bụi vàng của Hà Nội”là cô Hiền-

nhân vật chính trong truyện ngắn Một người hà Nội của Nguyễn

Khải.

- Nhn thức đưc

nhiệm v cần gii

quyt ca bài hc.

- Tp trung cao và

hp tc tt đ gii

quyt nhiệm vu.

- C thi đ tch

cực, hứng thú.

2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( 35 phút)

Hoạt động của GV – HS

Kin thức cần đạt

- B1: GV giao nhiệm vụ : HS đc phần

Tiểu dẫn và tom tắt tiu sử, qu trình sng

tc cng cc đề tài chnh ca Nguyễn

Khi.

Nêu những hiu bit cua em về tc phm

Một người Hà Nội qua phầ Tiu dẫn.

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức -

Trước cch mạng, sng tc ca Nguyễn

Khi tp trung về đi sng nông thôn

trong qu trình xây dựng cuc sng mới:

+ Mùa lạc(1960),

+ Một chặng đường (1962),

+ Tầm nhìn xa (1963),

+ Chủ tịch huyện (1972)....

và hình tưng ngưi lính trong kháng

chin chng Mĩ:

+ Họ sống và chiến đấu (1966),

I. TÌM HIỂU CHUNG

1. Tác giả

- Nguyễn Khi (1930-2008), tên khai

sinh là Nguyễn Mạnh Khi, sinh tại Hà Ni

nhưng tuổi nh sng  nhiều nơi.

- Nguyễn Khi vit văn t năm 1950, bắt

đầu đưc chú ý t tiu thuyt Xung đột.

- Sau năm 1975, sng tc cua ông đề cp

đn nhiều vấn đề xã hi - chnh tr c tnh

thi sự và đc biệt quan tâm đn tnh cch,

tư tưng, tinh thần ca con ngưi hiện nay

trước những bin đng phức tạp ca đi

sng:

+ Cha và con, và .... (1970),

+ Gặp gỡ cuối năm (1982)...

2. Tác phẩm:

- Một người Hà Nội in trong tp truyện

ngắn cng tên ca Nguyễn Khi (1990).

- Truyện đã th hiện những khám phá,

pht hiện ca Nguyễn Khi về vẻ đẹp trong

107

+ Hoà vang (1967),

+ Đường trong mây (1970),

+ Ra đảo (1970),

+ Chiến sĩ (1973)....

chiều sâu tâm hn, tnh cch con ngưi

Việt Nam qua bao bin đng thăng trầm

cua đất nước.

* Thao tác 1: Hướng dẫn đọc - hiểu

nhân vật cô Hiền

- B1: GV giao nhiệm vụ

1. GV tổ chức cho HS suy nghĩ, thao

lun, pht biu nhn xét, bổ sung đ hoàn

chỉnh cc vấn đề sau:

a) Tnh cch cô Hiền- nhân vt trung tâm

cua truyện, đc biệt là suy nghĩ, cch ứng

xử cua cô trong tng thi đoạn ca đất

nước.

b) Vì sao tc gi cho cô Hiền là “mt hạt

bi vàng” ca Hà Ni?

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức +

Việc hôn nhân: thi còn trẻ, cô giao thiệp

với nhiều loại ngưi, nhưng cô chn

bẳntm năm “là mt ông gio cấp Tiu hc

hiền lành, chăm chỉ”

+ Việc sinh con: Sinh năm đứa con, đn

con gi út, cô quyt đnh “chấm dứt

chuyện sinh đẻ đ sau này c th lo cho

cc con chu đo.

+ Việc dạy con: Cô dạy cho con chu

cch sng làm ngưi Hà Ni lch sự , t

nh, hào hoa, bit giữ gìn phm chất, gi

tr ca ngưi Hà Ni.

+ Chiêm nghiệm lẽ đi: Trước niềm vui

thắng li, cô Hiền nhn xét “vui hơi

nhiều, ni cũng hơi nhiều”, “chnh ph

can thiệp vào nhiều việc ca dân qu” ....

o Cô chỉ làm những việc gì c li cho

đất nước, cho l tưg xã hi.

o Cô m cửa hàng lưu niệm và tự mình

làm ra sn phm.

o Không đng ý việc mua may in và

th làm vì mun thực hiện đúng ch

II. HƯỚNG DẪN ĐỌC THÊM

1. Nhân vật cô Hiền:

a) Tính cách, phẩm chất:

- Cô Hiền cũng như những ngưi Hà Ni

khc, cô đã cng Hà Ni, cng đất nước

tri qua nhiều bin đng thăng trầm nhưng

vẫn giữ đưc ct cch ngưi Hà Ni.

- Cô sng thẳng thắn, không giấu gim

quan đim, thi đ với mi hiện tưng

xung quanh.

+ Cô hoà mình cng dân tc, cng đất

nước

108

trương ca Đng và Chnh ph.

- Khng chin chng Mĩ cứu nước: Cô vô

cng thương xt, lo lắng cho con nhưng

sẵn sàng cho con ra trn như những bà

mẹ, thanh niên Việt Nam khác: “Tao đau

đớn mà bằng lòng, vì tao không muốn nó

sống bám vào sự hi sinh của bạn. Nó dám

đi cũng là biết tự trọng”...

GV mở rộng

* Thao tác 2: Hướng dẫn tổ chức các

nhóm học tập, giao việc cho mỗi nhóm

tìm hiểu về một nhân vật trong tác

phẩm:

- B1: GV giao nhiệm vụ

- Nhân vt “tôi”.

- Nhân vt Dũng- con trai cô Hiền.

- Những thanh niên Hà Ni và c những

ngưi đã tạo nên “nhn xét không mấy

vui vẻ" ca nhân vt “tôi” về Hà Ni.

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức

+ Cô luôn đề cao lòng tự trng

+ Sau chin thắng ma xuân 1975, đất

nước trong thi kì đổi mới, giữa không kh

xô b ca thi kinh t th trưng, cô Hiền

vẫn là “một người Hà nội của hôm nay,

thuần tuý Hà Nội, không pha trộn”.

b) Cô Hiền- "một hạt bụi vàng của Hà

Nội"

- Ni đn hạt bi, ngưi ta nghĩ đn vt

nh bé, tầm thưng. C điều là hạt bi

vàng thì d nh bé nhưng c gi tr qu

báu.

- Cô Hiền là mt ngưi Hà Ni bình

thưng nhưng cô thấm sâu những ci tinh

hoa trong bn chất ngưi Hà Ni. Bao

nhiêu hạt bi vàng, bao nhiêu ngưi như cô

Hiền sẽ hp lại thành những “ng vàng”

chi sng. ng vàng ấy là phm gi ngưi

Hà Ni, là ci truyền thng ct cch ngưi

Hà Ni.

* Mt so snh đc đo nằm trong mạch

trữ tình ngoại đề cua ngưi k chuyện. Bn

sắc Hà Ni, văn ho Hà Ni là chất vàng

10 là m vàng trầm tch đươc bi đắp, tnh

tu t bit bao hạt bi vàng như là Hiền.

2. Các nhân vật khác trong truyện:

- Nhân vật Dũng- con trai đầu của cô

Hiền:

+ Anh đã sng đúng với những li mẹ

dạy về cch sng ca ngưi Hà Ni. Anh

cng với 660 thanh niên ưu tú ca Hà Ni

lên đưng hin dâng tuổi xuân ca mình

cho đất nước.

109

* Thao tác 3: Hướng dẫn tìm hiểu ý

nghĩa của câu chuyện "cây si cổ thụ"

- B1: GV giao nhiệm vụ: tho lun về

chuyện cây si cổ th  đền Ngc Sơn b

bão đnh bt rễ ri lại hi sinh.

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức

+ Dũng, Tuất và tất c những chàng trai

Hà Ni ấy đã gp phần tô thắm thêm côt

cch tinh thần ngưi Hà Ni.

- Bên cạnh đ, còn c những ngưi tạo

nên “nhận xét không mấy vui vẻ” ca nhân

vt “tôi” về Hà Ni.

+ Đ là “ông bạn trẻ đạp xe như gi” đã

làm xe ngưi ta suýt đổ lại còn phng xe

vưt qua ri quay măt lại chửi “Tiên sư ci

anh già”...,

+ là những ngưi mà nhân vt tôi quên

đưng phi hi thăm...

Đ là những “hạt sạn”, làm m đi nét

đẹp t nh, thanh lch cua ngưi Tràng An.

Cuc sng ca ngưi Hà Ni nay cần phi

làm nhiều đim đ giữ gìn và pht huy ci

đẹp trong tnh cch ngưi Hà Ni.

3. Ý nghĩa của câu chuyện "cây si cổ

thụ"

+ Hình nh ... ni lên qui lut bất diệt

cua sự sng. Quy lut này đưc khẳng đnh

bằng niềm tin ca con ngưi thành ph đã

kiên trì cứu sng đưc cây si.

+ Cây si cũng là mt biu tưng nghệ

thut, mt hình nh n d về vẻ đẹp ca Hà

Ni: Hà Ni c th b tàn ph, b nhiễm

bệnh nhưng vẫn là mt ngưi Hà Ni với

truyền thng văn ho đã đưc nuôi dưỡng

sut trưng kì lch sử, là ct cch, tinh hoa,

linh hn đất nước.

Hướng dẫn tìm hiểu nghệ thuật và ý

nghĩa văn bản

- B1: GV giao nhiệm vụ: nhn xét về

ging điệu trần thut và nghệ thut xây

dựng nhân vt ca Nguyễn Khi trong tác

phm.

? nhn xét về ging điệu trần thut và

nghệ thut xây dựng nhân vt ca Nguyễn

Khi trong tc phm.

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức

III/ Tổng kt

1) Nghệ thuật

Ngôi k theo kiu nhân vt ha,

quan st tinh t, trit lun sâu sắc; ci nhìn

đằm thắm, nhân hu.

2) Ý nghĩa văn bản

Cuc sng mỗi ngày đưc nâng cao

về vt chất, đòi hi con ngưi phi c lòng

tự trng, bit giữ gìn np sng văn ha tt

đẹp cua ông cha. Mỗi ngưi hãy gp phần

pht huy, giữ gìn truyền thng, vẻ đẹp ca

văn ha dân tc.

110

3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

Hoạt động của GV – HS

Kin thức cần đạt

- B1: GV giao nhiệm vụ:

ĐÁP ÁN

Câu hỏi 1: Tuổi thơ Nguyễn Khải gắn bó nhất với nơi nào?

a. Hà Nôi - nơi ông đưc sinh ra.

[1]='c'

b. Nam Đinh - Quê nôi.

c. Hưng Yên - Quê ngoại .

[2]='c'

d. Sài Gòn – nơi hiện tại gia đình ông đang sng

Câu hỏi 2: Nguyễn Khải thực sự bước vào con đường sáng

[3]='a'

tác văn học và bắt đầu được bạn đọc chú ý từ thời gian nào?

a. 1945. .

[4]='d'

b. 1954.

c. 1959.

[5]='b'

d. 1962.

Câu hỏi 3: Điều nào chưa nói đúng lý do khin cô Hiền

trong truyện lại chọn bạn trăm năm là một ông giáo Tiểu

học?

a. Vì ước mơ c môt ngưi chng giới văn nghệ sĩ đã không

thành.

b. Vì cô muôn có môt ngưi chng hiền lành, chăm chỉ.

c. Vì cô bit đ là ngưi l tưng giúp cô làm mẹ làm v tt

nhất.

d. Vì cô muôn tht thun li trong việc tạo dựng môt gia đình nề

np, gia giáo.

Câu hỏi 4: Qua cung cách bà Hiền thu xp việc nhà và dạy

con cho thấy bà là người như th nào?

a. Khôn ngoan.

b. Gia giáo, khuôn phép.

c. Nhân hu, v tha.

d. C A, B và C.

Câu hỏi 5: Nét đẹp nhất trong lối sống của bà Hiền là gì?

a. Sang trong và kiêu hãnh.

b.Thanh lch, nề np truyền thng.

c.Lạc quan yêu đi, tin tưng  tương lai.

d.Thanh đạm, bình d.

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức

4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

111

Hoạt động của GV – HS

Kin thức cần đạt

-B1: GV giao nhiệm vụ:

Đc đoạn văn sau và tr li câu hi:

Cô Hiền không bình luận một lời nào về

những nhận xét không mấy vui vẻ của tôi về Hà

Nội. Cô than thở với tôi rằng dạo này cô thường

nghĩ ngợi mọi chuyện một cách duy tâm, y hệt

một bà già nhà quê. Mùa hè năm nọ, bão vào Hà

Nội gào rú một đêm, sáng ra mở cửa nhìn sang

đền Ngọc Sơn mà hãi. Cây si cổ thụ đổ nghiêng

tàn cây đè lên hậu cung, một phần bộ rễ bật gốc

chỏng ngược lên trời. Lập tức cô nghĩ ngay tới sự

khác thường, sự dời đổi, điềm xấu, là sự ra đi của

một thời.

Với người già, bất kể ai, cái thời đã qua

luôn là thời vàng son. Mỗi thế hệ đều có thời

vàng son của họ. Hà Nội thì không thế. Thời nào

nó cũng đẹp, một vẻ đẹp riêng cho một lứa tuổi.

Cô nói với tôi thế, đã biết nói thế đâu phải đã

già. Mấy ngày sau, cô kể tiếp, thành phố cho máy

cẩu tới đặt bên kia bờ, quàng dây tời vào thân

cây si rồi kéo dần lên, mỗi ngày một tí. Sau một

tháng, cây si lại sống, lại trổ ra lá non, vẫn là

cây si của nhiều thế hệ Hà Nội, nghĩ cứ lạ, tưởng

là chết đứt bổ ra làm củi, mà lại sống. Cô nói

thêm : "Thiên địa tuần hoàn, cái vào ra của tạo

vật không thể lường trước được".

( Trch Mt ngưi Hà Ni-Nguyễn Khi)

1. Đoạn văn trên đưc vit theo ging k ca

ai ??

2. Ni dung ch yu ca đoạn văn bn là gì ?

3. Nêu ý nghĩa hình nh cây si qua câu văn : Sau

một tháng, cây si lại sống, lại trổ ra lá non, vẫn

là cây si của nhiều thế hệ Hà Nội, nghĩ cứ lạ,

tưởng là chết đứt bổ ra làm củi, mà lại sống.

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức

1. Đoạn văn trên đưc vit theo

ging k ca bà Hiền ( nhân vt) và

tc gi ( xưng hô tôi)

2. Ni dung ch yu cua đoạn văn

bn là : k về hình nh cây si  Hà

Ni b bão đnh bt rễ ri lại hi

sinh.

3. Hình nh cây si qua câu văn :

Sau một tháng, cây si lại sống, lại

trổ ra lá non, vẫn là cây si của

nhiều thế hệ Hà Nội, nghĩ cứ lạ,

tưởng là chết đứt bổ ra làm củi, mà

lại sống.

- Cây si: biu tưng cua văn ha,

nét cổ knh, linh thiêng ca đất kinh

kì ngàn năm văn hin.

- Cây si hi sinh: lại sống. lại trổ

ra lá non gi niềm tin, lạc quan vào

sự phc hi những gi tr tinh thần

cua Hà Ni.

- Câu chuyện bà Hiền k về cây si

cổ th va là li cnh bo về sự

mất mt gia tài văn ha, lại va như

khẳng đnh niềm tin vào sự sng

sut ca lương tri con ngưi.

5.MỞ RỘNG, SÁNG TẠO ( 5 phút)

112

Hoạt động của GV – HS

Kin thức cần đạt

-B1: GV giao nhiệm vụ:

+ Vẽ bn đ tư duy bài hc

+ Vit đoạn văn 200 t bàn về lòng tự trng ca

con ngưi.

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức

+ Vẽ đúng bn đ tư duy

+ Vit đoạn văn theo yêu cầu.

………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

Tuần:

Ngày soạn:……… Ngày kí:………

Tit 75:

THỰC HÀNH VỀ HÀM Ý

(Tip theo)

A:Xácđịnhvấnđềcầngiảiquyt

I. Tên bài học: Thực hành về hàm ý

II. Hình thức dạy học: Dạy hoc trên lớp

III. Chuẩn bị của thầy và trò

1/Thầy

-Gio n

-Phiu bài tp, tr li câu hi

-Bng phân công nhiệm v cho hoc sinh hoạt đông trên lớp

-Bng giao nhiệm v hc tp cho hc sinh  nhà

2/Trò

-Đoc trước ngữ liệu trong SGK đ tr li câu hi tìm hiu bài

-Cc sn phm thực hiện nhiệm v hoc tp  nhà (do gio viên giao t tit trước)

-Đ dung hoc tp

B.Xácđịnhnộidung- chủđềbàihọc

-Khi niệm hàm ý

-Mt s cch thức tạo hàm ý thông dng

-Một số tác dụng của cách nói hàm ý.

C:Mứcđộcầnđạt

1. Kin thức

a/ Nhn bit: HS nhn bit khi niệm, cch thức tạo hàm ý thông dng;

b/ Thông hiu: HS hiu và l gii đưc hàm ý trong giao tip và trong văn bn,

nhất là văn bn thuc phong cch ngôn ngữ nghệ thut;

c/Vn dng thấp: Phân tch đưc hàm ý trong văn bn đã hc;

d/Vn dng cao:

- Vn dung hiu bit về hàm ý đ phân tch ý nghĩa hàm ý trong tất c văn bn;

2. Kĩ năng

113

a/ Bit làm: bài ting Việt liên quan đn xc đnh hàm ý;

b/ Thông thạo: cc bước làm bài hàm ý;

3.Thái độ

a/ Hình thành thi quen: đc hiu văn bn đ tìm hàm ý;

b/ Hình thành tnh cch: tự tin khi trình bày hàm ý trong văn bn;

c/Hình thành nhân cách:

-C ý thức giữ gìn sự trong sng ca ting Việt thông qua hàm ý.

D :Tổchứcdạyvàhọc

1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Hoạt động của Thầy và trò

Chuẩn kiến thức kĩ

năng cần đạt, năng lực

cần phát triển

- B1: GV giao nhiệm vụ: Nêu hàm ý t hình nh cây si

trong truyện Mt ngưi Hà Ni ( Nguyễn Khi)

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức và giới thiệu Vào

bài: Ở tiết trước, chúng ta đã tìm hiểu về hàm ý qua một

số bài thực hành. Tiết hôm nay, chúng ta tiếp tục tìm

hiểu phần còn lại.

- Nhn thức đưc nhiệm

v cần gii quyt ca bài

hc.

- Tp trung cao và hp

tc tt đ gii quyt

nhiệm vu.

- C thi đ tch cực,

hứng thú.

2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( 30 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

- B1: GV giao nhiệm vụ: Tho

lun nhm

+ Nhóm 1:Bài tập 1: Đọc

đoạn trích và phân tích theo

các câu hỏi (SGK)

+ Nhóm 2: Bài tập 2: Đọc và

phân tích đoạn trích (SGK):

+ Nhóm 3: Bài tập 3: Phân

tích hàm ý trong truyện cười

I. Tổ chức thực hành

Bài tập 1:

a) Trong lưt li m đầu cuc thoại, bc Phô gi

van xin: “Thầy tha cho nhà con, đng bắt nhà con

đi xem đ bng nữa”. Li đp ca ông l mang sắc

thi mỉa mai, giễu ct (ô, việc quan không phi thứ

chuyện đàn bà ca cc ch). Nu là cch đp tưng

minh ph hp thì phi là li chấp nhn sự van xin

hoc t chi, ph đnh sự van xin.

b) Li ca ông L không đp ứng trực tip hành

đng van xin ca bc Phô mà t chi mt cch

gin tip. Đng thi mang sắc thi biu cam: bc

l quyền uy, th hiện sự t chi li van xin, biu l

thi đ mỉa mai, giễu ct cch suy nghĩ kiu đàn

bà.

114

Mua kính

+ Nhóm 4: Bài tập 4: Chỉ ra

lớp nghĩa tường minh và hàm

ý của bài thơ Sóng

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin

thức

( Tnh hàm súc ca câu c hàm ý)

Bài tập 2:

a) Câu hi đầu tiên ca T: “C lẽ hôm nay đã là

mng hai, mng ba đây rôi mình nhỉ?”. Không

phi chỉ hi về thi gian mà thực chất, thông qua

đ T mun nhắc khéo chng nhớ đn ngày đi

nhn tiền. (Hàng thng cứ vào kì đầu thng thì

chng T đều đi nhn tiền nhun bút ).

b) Câu “nhắc khéo” thứ hai: “Hèn nào mà em

thấy ngưi thu tiền nhà sng nay đã đn...”. T

không ni trực tip đn việc tr tiền nhà. T muôn

nhắc H đi nhn tiền về đ tr cc khon n (Ch ý

vi phạm phương châm cch thức)

c) Tc dng cch ni cua T

- T th hiện ý mun cua mình thông qua câu hi

bng gi về ngày thng, nhắc khéo đn mt sự việc

khc c liên quan (ngưi thu tiền nhà)... Cch nói

nhẹ nhàng, xa xôi những vẫn đạt đưc mc đch.

N trnh đưc ấn tưng nng nề, làm du đi không

kh căng thẳng trong quan hệ v chng khi lâm vào

hoàn cnh kh khăn.

Bài tập 3:

a) Câu tr li thứ nhất ca anh chàng mua knh:

“Knh tt thì đc đưc chữ ri” - chứng t anh ta

qua niệm knh tt thì phi giúp cho con ngưi đc

đưc chữ. T đ suy ra, knh không giúp con

ngưi đc đưc chữ là knh xấu. Anh ta chê mi

cp knh ca nhà hàng là knh xấu. Anh ta chê mi

cp knh ca nhà hàng vì không c cp kính nào

giúp anh ta đc đưc chữ.

b) Câu tr li thứ hai: “Bit chữ thì đã không cần

mua knh”. Câu tr li giúp ngưi đc xc đnh

đưc anh ta là ngưi không bit chữ (vì không bit

chữ nên mới cần mua knh). Cch tr li va đp

ứng đưc câu hi, va giúp anh ta giữ đưc th

hiện.

Bài tập 4: Lớp nghĩa tường minh và hàm ý của

bài thơ Sóng

- Lớp nghĩa tưng minh: Cm nhn và miêu t

hiện tưng sng bin với những đc đim, trạng

thi ca n.

- Lớp nghĩa hàm ý: Vẻ đẹp tâm hn ca ngưi

thiu nữ đang yêu: đắm say, nng nàn, tin yêu

115

- Tc phm văn hc dng cch th hiện c hàm ý

sẽ tạo nên tnh hàm súc, đa nghĩa, biu đạt cm

xúc, tư tưng ca tc gi mt cch tinh t, sâu sắc.

- B1: GV giao nhiệm vụ:

Trong hoạt động giao tiếp

bằng ngôn ngữ dùng cách nói

có hàm ý trong ngữ cảnh cần

thiết mang lại những tác dụng

và hiệu quả như thế nào?

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin

thức

II. Tổng kt

Tc dng và hiệu qu ca cch ni c hàm ý:

Tuỳ thuc vào hoàn cnh giao tiêp, hàm ý c th

mang lại:

+ Tnh hàm súc cho li ni: li ni ngắn gn mà

chất chứa nhiều ni dung, ý nghĩa

+ Hiệu qu mạnh mẽ, sâu sắc với ngưi nghe

+ Sự vô can, không phi chu trch nhiệm cua

ngưi ni về hàm ý (vì hàm ý là do ngưi nghe suy

ra)

+ Tnh lch sự và th diện tt đẹp trong giao tip

bằng ngôn ngữ

3.LUYỆN TẬP ( 2 phút)

Hoạt động của GV – HS

Kin thức cần đạt

-B1: GV giao nhiệm vụ:

Trong đoạn trch dưới đây, hai câu cui c hàm ý

không? Nu c thì hàm ý đ là gì?

Đã nhiều lần Từ muốn ẵm con đi, Đã nhiều lần Từ

muốn bỏ liều con để đi làm, Từ muốn hi sinh.

Nhưng lòng Từ mềm yếu biết bao!Từ là vợ!Từ là

mẹ! ( Nam Cao)

a/ Không có hàm ý gì

b/C. Hàm ý trong 2 câu đ là: T là v thì không

đưc b chng; là mẹ không đưc b con;

c/ Có. Hàm ý cua 2 câu đ là: T là v, là mẹ thì

phi thương yêu chăm sc chng con, không đưc

b mc chng con, nhất là trong những lúc kh

khăn;

d/ Không c hàm ý gì c, vì đã qu rõ. T là ngưi

v, va là ngưi mẹ.

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức

MỞ RỘNG, SÁNG TẠO ( 5 phút)

116

Hoạt động của GV – HS

Kin thức cần đạt

-B1: GV giao nhiệm vụ:

Chỉ ra hàm ý trong các nhan đề sau:

- Hạng phúc của một tang gia

- Chí Phèo

- B2: HS thực hiện nhiệm vụ

- B3: HS báo cáo kt quả

- B4: GV nhận xét, chốt kin thức

Nêu đúng các hàm ý mà

nhan đề tác phẩm gợi ra.

……………………………………………………………………………………………

Tit 76- 77 : THUC

( Lỗ Tấn )

A. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

I. Tên bài học : Thuôc

II. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

III. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:

- Phương tiện, thit b:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thit k bài hc.

+ My tinh, may chiu, loa...

- PPDH: Pht vấn, thuyt trình, nêu vấn đề, tho lun nhm, trò chơi

2. Học sinh: Sch gio khoa, bài soạn.

B. NỘI DUNG BÀI HỌC

C. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kin thức :

-Ý nghĩa cua hình tưng chin bánh bao tâm mu ngưi.

-Ý nghĩa cua hình tưng vòng hoa trên m ngưi cách mạng Hạ Du.

2.Kĩ năng

- Tm tắt tc phm;

- Đc –hiu văn bn theo đc trưng th loại (văn bn tự sự, truyện dch)

3. Thái độ:

-Hu qu cua tình trạng mê mui cua con ngưi; ý nghĩa quan trng sự gắn b

giữa ngưi làm cch mạng với quần chúng nhân dân.

-Cm thông với s phn con ngưi trong cuc sng, c niềm tin vào ý ch, ngh

lực ca con ngưi.

-Cm phc sức mạnh ý ch, ngh lực ca con ngưi trong cuc sng. T đ, rút ra

bài hc nhn thức và hành đng cho bn thân.

4. Những năng lực cụ thể học sinh cần phát triển:

- Năng lực thu thp thông tin liên quan đn văn bn

117

- Năng lực hp tc đ cung thực hiện nhiệm v hc tp

- Năng lực gii quyt những tình hung đt ra trong cc văn bn

- Năng lực đc - hiu cc tc phm Văn hc nước ngoài theo đc trưng th loại

- Năng lực sử dung ngôn ngữ, trình bày suy nghĩ, cm nhn ca c nhân về ý nghĩa

cua văn bn

5. Phát triển phẩm chất:

- Bit quý trong tình cm gia đình, tình yêu quê hương đất nước

- Bit trân trng những gi tr văn ha ca cac nước trên th giới

- Bit suy nghĩ, trăn tr về những vấn đề đt ra trong tng tc phâm

D. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

Tit 76 -77 : Thuốc ( Lỗ Tấn )

A. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

I. Tên bài học : Thuôc

II. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

III. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1/Thầy

-Gio n

-Phiu bài tp, tr li câu hi

-Tranh nh về nhà văn, hình nh, phim về Cách mạng Tân Hợi ( Trung Quốc)

-Bng phân công nhiệm v cho hoc sinh hoạt đông trên lớp

-Bng giao nhiệm v hc tp cho hc sinh  nhà.

2/Trò

-Đoc trước ngữ liệu trong SGK đ tr li câu hi tìm hiu bài

-Cc sn phm thực hiện nhiệm v hoc tp  nhà (do gio viên giao t tit

trước)

-Đ dung hoc tp

B. NỘI DUNG BÀI HỌC

Thuốc

C. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kin thức :

a/ Nhn bit: HS nhn bit, nhớ đưc tên tc gi và hoàn cnh ra đi cua cc tc

phm.

b/ Thông hiu: HS hiu và l gii đưc hoàn cnh sng tc c tc đng và chi

phi như th nào tới ni dung tư tưng ca tc phm.

c/Vn dng thấp: Vit đoạn văn ngắn về mt chi tit nghệ thut hay trong

truyện;.

d/Vn dng cao:

- Vn dng hiu bit về tc gi, hoàn cnh ra đi cua tc phm đ phân tich gi tr

ni dung, nghệ thut cua truyện;

2. Kĩ năng :

118

Hoạt động của Thầy và trò

Chuẩn kiến

thức kĩ năng

cần đạt, năng

lực cần phát

triển

- GV giao nhiệm vu:

+Trình chiu tranh nh, cho hs xem tranh nh (CNTT)

+Chun b bng lắp ghép

* HS:

+ Nhìn hình đon tc gi 03 tác giả VHNN

+ Lắp ghép tc phm với tc gi

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm vu:

T đo, gio viên giới thiệu Vào bài: Bên cạnh các tác giả lớn

của VHVN hiện đại mà các em đã học, ở HK2 này, chúng ta tiếp

tục tìm hiểu 03 nhàn văn lới của 3 nước : Trung Quốc, Nga và

Mĩ…

- Nhn thức

đưc nhiệm

v cần gii

quyt ca bài

hc.

- Tp trung

cao và hp

tc tt đ gii

quyt nhiệm

v.

- C thi đ

tch cực,

hứng thú.

Tấn;

a/ Bit làm: bài đc hiu văn bn;

b/ Thông thạo: cc bước làm đoc hiu;

3.Thi đ :

a/ Hình thành thi quen: đc hiu văn bn truyện nước ngoài;

b/ Hình thành tnh cch: tự tin, sng tạo khi tìm hiu văn bn nước ngoài;

c/Hình thành nhân cách:

-Bit trân quý những gi tr văn ha truyền thng truyện ngắn nước ngoài đem lại

-C ý thức tìm tòi về th loại, t ngữ, hình nh trong truyện ngắn nước ngoài ,

4. Những năng lực cụ thể học sinh cần phát triển:

- Năng lực thu thâp thông tin liên quan đên truyện ngắn cua Lỗ Tấn;

- Năng lực đoc – hiêu tac phâm truyện ngắn cua Lỗ Tấn;

- Năng lực trình bày suy nghĩ, cam nhân cua c nhân về truyện ngắn cua Lỗ

- Năng lực hơp tac khi trao đổi, thao luân về gi tr tư tương và nghệ thuât

truyện ngắn cua Lỗ Tấn;

- Năng lực phân tich, so sanh ý nghĩa cac chi tiêt nghệ thuât trong truyện cua

Lỗ Tấn;

- Năng lực tạo lâp văn ban ngh luân văn hoc;

D. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

119

.2 HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

119

Thao tác 1: Tổ chức tìm hiểu chung

GV gi ý:

- Tiu sử, con ngưi?

- V tr ca Lỗ Tấn trong văn hc Trung

Quc?

- Con đưng gian nan đ chn ngành

nghề ca Lỗ Tấn?

- Quan đim sng tc văn nghệ ca Lỗ

Tấn?

HS trả lời cá nhân với kt quả mong

đợi:

- Lỗ Tấn (1881-1936), tên khai sinh là

Chu Chương Th, sau đổi thành Chu

Th Nhân.

- Quê ông  ph Thiệu Hưng, tỉnh

Chit Giang, Trung Quc.

- Năm 13 tuổi, chứng kin cnh ngưi

cha lâm bệnh, vì không c thuc mà

cht, ông ôm ấp nguyện vng hc nghề

thuc.

- Trước khi hc nghề y:

+ Tng hc nghề hàng hi với mong

mun đi nhiều nơi đ m mang tầm mắt.

+ Sau đ, ông hc nghề khai thc m

với ước vng làm giàu cho Tổ quc.

+ Nhưng ông đều thất vng.

- Khi hc nghề y:

+ Nh hc gii, ông nhn hc bổng

cua Nht.

+ Ông chn hc ngành y đ chữa bệnh

cho những ngưi nghèo, m mà không

c thuc, cht vì ngu dt và mê tn, …

như cha mình.

+ Đang hc trưng Cao đẳng Y khoa

Tiên Đài thì mt lần xem phim, ông thấy

những ngưi Trung Quc khoẻ mạnh,

hăm h xem quân Nht chém mt ngưi

Trung Quc làm gin điệp cho quân

Nga.

+ Ông git mình mà nhn ra rằng:

Chữa bệnh th xc không quan trng

bằng chữa bệnh tinh thần. Và th là ông

chuyn sang làm văn nghệ.

I. TÌM HIỂU CHUNG

1. Tác giả:

- Lỗ Tấn (1881 - 1936), nhà văn

CM Trung Quc, ngưi đã t b

nghề thuc làm nghề văn vì cho rằng

chữa bệnh th xc không quan trng

bằng chữa bệnh tinh thần.

2. Truyện Thuốc:

a. Hoàn cảnh sáng tác:

- Thuốc đưc vit năm 1919, đúng

vào lúc cuc vn đng Ngũ tứ bng

nổ.

- Đây là thi kì đất nước Trung

Hoa b cc đ quc Anh, Nga, Php,

Đức, Nht xâu xé. Xã hi Trung Hoa

bin thành nửa phong kin, nửa

thuc đa, nhưng nhân dân lại an

phn chu nhc. Đ là căn bệnh đớn

hèn, tự tho mãn, mà những ngưi

cch mạng hoàn toàn xa lạ với nhân

dân.

- Thuốc đã ra đi trong bi cnh

ấy với mt thông điệp: Ngưi Trung

Quc cần suy nghĩ nghiêm túc về

mt phương thuc đ cứu dân tc.

120

- Mc đch sng tc ca Lỗ Tấn:

+ Làm văn nghệ, ông dng ngòi bút đ

phanh phui các “căn bệnh tinh thần” ca

quc dân, lưu ý mi ngưi tìm phương

thuc chạy chữa.

+ Toàn b sng tc cua ông đều tp

trung phê phn cc căn bệnh tinh thần

khin cho quc dân mê mui, tự tho

mãn “ngủ say trong một cái nhà hộp

bằng sắt không có cửa sổ”.

- Lỗ Tấn là nhà văn cch mạng vĩ đại

cua Trung Quc th kỉ XX, đưc tôn

vinh là “linh hồn dân tộc”, là “kĩ sư tâm

hồn” ca dân tc.

- Năm 1981, kỉ niệm 100 năm ngày

sinh, Lỗ Tấn đưc phong tng danh hiệu

“Danh nhân văn hoá nhân loại”.

- Thi trẻ, Bc H “thích đọc Lỗ Tấn

bằng tiếng Trung Quốc”.

+ Tc phm chnh: AQ chnh truyện

(Kiệt tc ca văn hc hiện đại Trung

Quc và th giới), cc tp Gào thét, Bàng

hoàng, Truyện cũ vit theo li mới, hơn

chc tp tạp văn c gi tr phê phn, tnh

chin đấu cao.

GV nêu câu hi: Tc phm Thuc đưc

sng tc trong hoàn cnh nào? Nêu b

cuc và tm tắt truyện?

HS đc mc Tiu dẫn, kt hp với

những hiu bit c nhân đ giới thiệu

những nét chnh về Lỗ Tấn.

HS đc và tm tắt tc phm, tho lun

và trình bày trước lớp.

b. Bố cục:

- Phần I: Thuyên mắc bệnh lao,

đưc lão Hoa đi mau thuc chữa

bệnh là chic bnh bao tm mu

ngưi (Mua thuc)

- Phần II: V chng lão Hoa cho

Thuyên ăn ci bnh bao đẫm mu

với hy vng chữa khi bênh cho con,

nhưng Thuyên vẫn ho dữ di. (Ung

thuc)

- Phần III: Cuc bàn lun trong

qun trà về thuc chữa bệnh lao, về

tên “gic” Hạ Du (Bàn về thuc)

- Phần IV: Nghĩa đa vào dp tit

Thanh minh. Hai ngưi mẹ cua Hạ

Du và Thuyên cng đi thăm m con.

H bi ri, bàng hoàng khi nhìn thấy

c vòng hoa trên m Hạ Du (Hu

qu ca thuc).

Thao tác 1: Tìm hiểu Ý nghĩa nhan đề

truyện và hình tượng chic bánh bao

tẩm máu

GV gợi dẫn: Nghĩa đen, nghĩa hàm ẩn

của nhan đề? Liên tưởng giữa nhan đề

(Thuốc) với chiếc bánh bao tẩm máu?

− Hình nh chic bnh bao tm mu

ngưi đưc miêu t như th nào? gây

cho em cam gic gì?

− Nhan đề Thuc (Dưc) chnh là

II. Đọc- hiểu

1. Ý nghĩa nhan đề truyện và

hình tượng chic bánh bao tẩm

máu:

- Tầng nghĩa ngoài cng:

121

chỉ chic bnh bao qui đn này,

c những ý nghĩa gì?

- HS tr li.

+ Là phương thuc truyền thng chữa

bệnh lao ca những ngưi Trung Quc

lạc hu, u mê.

+ Thứ mà ông bà Hoa xem là “tiên

dưc” đ cứu mạng thằng con đã không

cứu đưc n mà ngưc lại đã git cht

nó.

HS trả lời cá nhân với kt quả mong

đợi:

+ B mẹ thằng Thuyên hoàn toàn tin

tưng và đã p đt cho n mt phương

thuc qui g. Và c đm ngưi trong

qun trà cũng cho rằng đ là thứ thuc

tiên.

+ Nhưng ăn bnh bao tm mu ngưi

thằng Thuyên vẫn phi cht.

HS trả lời cá nhân với kt quả mong

đợi:

+ Chic bnh bao - liều thuc đc ấy

đưc pha ch bằng mu cua ngưi cch

mạng x thân vì nghĩa, đổ mu cho sự

nghiệp gii phng nhân dân.., trong đ

c b mẹ thằng Thuyên, ông Ba, c

Khang...

+ Những con ngưi ấy lại dửng dưng,

mua mu ngưi cch mạng đ chữa

bệnh.

- Thao tác 2: Tìm hiểu hình ảnh nhân

vật Hạ Du.

GV: Trình bày những hiu bit ca em

về cuc cch mạng Tân Hi?

HS trả lời cá nhân với kt quả mong

đợi:

+ Thành công là lt đổ đưc ch đ

phong kin nhưng c nhưc đim là xa

ri quần chúng nên h không hiu và th

ơ với cch mạng.

+ Mt khc, đây là cuc cch mạng

Đo là thứ thuc cua mê tn d

đoan.

- Tầng nghĩa thứ hai:

Tên truyện còn hàm nghĩa sâu xa

hơn, mang tnh khai sng: Đây là thứ

thuc đc mà mi ngưi cần phi

gic ng ra. Ngưi Trung Quc cần

phi tỉnh giấc, không đưc ng mê

trong ci nhà hp bằng sắt không c

sửa sổ.

- Ý nghĩa thứ ba:

Phi tìm mt phương thuc làm

cho quần chúng gic ng cch mạng

và làm cho cch mạng gắn b với

quần chúng.

2. Hạ Du – hình ảnh tượng

trưng của cách mạng Tân Hợi:

- Cuc cch mạng Tân Hi:

- Nguyên mẫu cua nhân vt Hạ Du

là chin sĩ Thu Cn: Nhà nữ cch

mạng tiên phong, tham gia khi

nghĩa , b bắt và b hành hình.

Truy điệu Hạ Du cũng là truy

điệu Thu Cn và c lớp ngưi gic

122

nửa vi: ci rễ phong kin không b đnh

bt hoàn toàn, đi sng nông thôn Trung

Quc không c gì thay đổi.

GV: Theo hiu biêt cua em, nguyên

mẫu ca nhân vt Hạ Du là ai?

GV: Nhân vt Hạ Du xuất hiện như th

nào trong tc phm? Nhân vt này c vai

trò như th nào trong truyện?

GV: Nhân vt Hạ Du tiêu biu cho

những ai?

GV: Anh c những tnh cch, phm chất

như th nào qua li k ca cc nhân vt

trong qun? Qua đ, em hiu đưc l

tưng cch mạng ca anh là gì?

GV: Qua nhân vt Hạ Du, em cam nhn

đưc thi đ, tình cm gì cua tc gi

dành cho nhân vt?

HS trả lời cá nhân với kt quả mong

đợi:

o Dm tuyên truyền cch mạng ngay

c với ngưi cai ngc trong những ngày

c hành hình.

o L tưng cch mạng cua anh là lt đổ

ngai vàng, đnh đuổi ngoại tc, giành lại

đc lp dân tc.

GV: Những việc làm cua Hạ Du đưc

mi ngưi trong truyện nhn thức như

th nào?

HS trả lời cá nhân với kt quả mong

đợi:

o Chú anh cho là anh đi “làm giặc”

nên đã t gic anh.

o Quần chúng ch anh cht đ lấy

mu làm thuc chữa bệnh.

o Đn c mẹ anh cũng không hiu đứa

con mình, gào khc kêu anh cht oan.

ng sớm.

- Trong truyện, Hạ Du xuất hiện

gin tip, sau khi b hành hình, qua

câu chuyện cua cc v khch trong

qun trà và nấm m c vòng hoa.

- Hạ Du tiêu biu cho những ngưi

cch mạng sớm gic ng l tưng,

mà quần chúng mê mui gi anh là

“điên” vì dũng cm “đi trước bình

minh” ca dân tc và vì anh thức

tỉnh khi mi ngưi còn u mê

+ Anh dũng cm, hiên ngang, x

thân vì nghĩa lớn:

Lỗ Tấn bày t sự knh trng,

khâm phc cho những chin sĩ anh

hng, dũng cm hi sinh cho đất

nước, cho tương lai.

+ Nhưng mc đch, ý ch và hành

đng cua Hạ Du lại đưc nhn thức

trong cái nhìn xa lạ, ấu trĩ cua quần

chúng:

Đ là vì anh xa ri quần chúng,

chưa kp gic ng cho h nên h

nhìn anh bằng con mắt miệt h, u mê

và mu ca ngưi cch mạng đổ ra

tht vô nghĩa.

Qua nhân vt Hạ Du, tc gi

bày t sự knh trng và lòng thương

cm sâu xa cho những chin sĩ tiên

phong.

3. Ý nghĩa cuộc bàn luận trong

quán trà về Hạ Du

-Ch đề bàn lun ca những ngưi

trong qun trà ca lão Hoa trước ht

là công hiệu ca “thứ thuc đc biệt”

- chic bnh bao tm mu ngưi.

-T việc bàn về công hiệu ca

chic bnh bao tm mu Hạ Du

123

GV: Theo em, vì đâu mà mi ngưi lại

có ci nhìn, thi đ như th đi với anh?

+ GV chôt lại.

Thao tác 3: Ý nghĩa cuộc bàn luận

trong quán trà về Hạ Du

Gv dẫn dắt vào câu chuyện bàn lun

trong qun trà về Hạ Du và yêu cầu HS

phân tch ý nghĩa cuc bàn lun đ.

Thao tác 4 : Không gian, thời gian

nghệ thuật và ý nghĩa của chi tit vòng

hoa trên mộ Hạ Du

GV dẫn dắt: Không gian nghệ thut

cua truyện là t hãm, âm mc, b tắc,

nhưng thi gian thì c tin trin. T ma

thu “tram quyt” đn ma xuân thanh

minh đã th hiện mạch suy tư lạc quan

cua tc gi.

chuyn sang bàn về bn thân nhân

vt Hạ Du là diễn bin tự nhiên, hp

lí.

- Ngưi tham gia bàn lun tn

thưng rất đông song pht ngôn ch

yu vẫn là tên đao ph C Khang,

ngoài ra còn mt ngưi c tên kèm

theo đc đim (cu Năm g) và hai

ngưi chỉ c đc đim (“Ngưi trâu

hoa râm”, “anh chàng hai mươi

tuổi”).

- Những li bàn lun ấy, Lỗ Tấn

đã cho ta thấy:

+ B mt tàn bạo, thô lỗ ca C

Khang

+B mt lạc hu cu dân chúng

Trung Quc đương thi

+ Lòng yêu nước cua ngưi chin

sĩ cch mạng Hạ Du.

4. Không gian, thời gian nghệ

thuật và ý nghĩa của chi tit vòng

hoa trên mộ Hạ Du

- Câu chuyện xy ra trong 2 buổi

sớm vào hai ma thu, ma xuân .

+ Buổi sng đầu tiên c 3 cnh:

cnh sng tinh mơ đi mua bnh bao

chấm mu ngưi, cnh php trưng

và cnh cho con ăn bnh, cnh qun

trà.... Ba cnh gần như liên tc, diễn

ra trong ma thu lạnh lẽo. Bi cnh

qun trà và đưng ph là nơi t tp

cua nhiều loại ngưi do đ hình

dung đưc dư lun và ý thức xã hi.

+ Buổi sng cui cung là vào dp

tt Thanh minh- ma xuân to m.

Ma thu l rng, ma xuân đâm chi

ny lôc, gieo mầm.

- Vòng hoa trên m Hạ Du: C th

xem vòng hoa là cực đi lp ca

“chic bnh bao tm mu”. Ph đnh

v thuc là bằng chic bnh bao tm

mu, tc gi mơ ước tìm kim mt v

thuc mới- chữa đưc c những bệnh

124

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

ĐÁP ÁN

Câu hỏi 1: Ý nghĩa ca tên truyện Thuc là gì?

a. Thuc chữa bệnh và thuc đc git ngưi.

[1]='c'

b. Thuc chữa bệnh và thuc tăng lực.

c. Thuc tr bệnh lao cua những ngưi dân u mê

[2]='b'

lạc hu, thuc đc git ngưi, thuc tr bệnh h

hững, u mê ca quần chúng và bệnh xa ri quần

[3]='a'

chúng ca cn b cch mạng.

d. Thuc tr bệnh lao, thuc đc git ngưi,

[4]='c'

thuc tr bệnh h hững, u mê ca quần chúng và

bệnh ch quan ca cn b cch mạng.

[5]='c'

Câu hỏi 2: Ch đề ca truyện Thuc là gì?

HS tìm hiu ý nghĩa cua hình nh vòng

hoa trên m Hạ Du?

HS làm việc c nhân, pht biu ý kin

tt về tinh thần cho toàn xã hi với

điều kiện tiên quyt là mi ngưi

phi gic ng cch mạng, phi hiu

rõ “ý nghĩa ca sự hi sinh” ca

những ngưi cch mạng.

- Nh chi tit vòng hoa trên m

Hạ Du ch đề tư tưng tc phm mới

đưc th hiện trn vẹn, nh đ mà

không kh ca truyện vn rất u bun

tăm ti song điều mà tc gi đưa đn

cho ngưi đc không phi là tư

tưng bi quan.

Tổ chức tổng kt HS nhận xét, đánh

giá chung về giá trị của tác phẩm

HS tho lun về ý nghĩa nhan đề truyện

và hình tưng chic bnh bao tm mu

ngưi?

+ HS tho lun và tr li

HS nhn xét, đnh gi chung về gi tr

cua tc phm

III/ Tổng kt

1. Nghệ thuật:

- Hình nh, ngôn t giàu tnh

biu tưng.

- Li dẫn truyện nhẹ nhàng, tự

nhiên mà sâu sắc, li cun.

2. Ý nghĩa văn bản

- Ngưi Trung Quc cần c mt

thứ thuc đ chữa tr tn gc căn

bệnh mê mui về tinh thần.

- Nhân dân không nên “ng say

trong ci nhà hp bằng sắt” và ngưi

cch mạng thì không nên “bôn ba

trong chn quạnh hiu”, mà phi bm

st quần chúng đ đng viên, gic

ng h.

3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

125

a. Chng mê tin d đoan.

b. Ni về sự u mê, tê lit quần chúng và bi kch

cua ngưi cch mạng tiên phong.

c. T co giai cấp thng tr bc lt và phương

php cch mạng ca Đng Cng Sn Trung

Quc thi bấy gi.

d. Li cnh co khi dng thuc chữa bệnh.

Câu hỏi 3: Truyện "Thuc" c 4 phần, chn

cch đt tiêu đề ca mỗi phần sao cho ph hp?

a. Niềm tin m qung – Niềm vui đau khổ - Sự u

mê bất nhân – Hy vng le li.

b. Niềm tin m qung – Niềm vui thong qua -

Sự u mê bất nhân – Mong manh hy vng.

c. Niềm tin m qung – Niềm vui đau khổ - Sự u

mê bất nhân – Xa nhòa ranh giới.

d. Bước đi trông đêm – Cưi ra nước mắt – H

hững vô nhân – Hy vong.

Câu hỏi 4: Trong tc phm, Lão Hoa Thuyên ra

đi trong đêm đ làm gì?

a. Mua lương thực.

b. Mua trà.

c. Mua "thuc" chữa bệnh lao cho con trai.

d. Mua hàng cấm.

Câu hỏi 5: Thuc chữa bệnh lao đưc tc gi

mô t trong tc phm là gì?

a. Thuc đông y.

b. Thuc tân dưc.

c. Bnh bao tm mu ngưi cht chém nướng

cháy.

d. Thuc Tây

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS báo cáo kt qu thực hiện nhiệm vu:

4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS Kin thức cần đạt

126

GV giao nhiệm vụ:

“…Một lúc sau, người

đi viếng càng đông. Bóng kẻ

già, người trẻ thấp thoáng

giữa các nấm mộ.

Không hiểu sao, bà Hoa

cảm thấy người nhẹ đi như

cất được gánh nặng. Bà ta

nghĩ đến chuyện về, khuyên

giải bà già kia:

- Ta về đi thôi!

Bà kia thở dài một cái,

uể oải thu dọn bát đĩa, lại

chần chừ một lúc, rồi cũng

chậm rãi bước đi, lẩm bẩm

nói một mình.

- Thế là thế nào nhỉ?

Hai bà đi, chưa được vài

ba chục bước, bỗng nghe sau

lưng một tiếng "Cọa... ạ" rất

to. Hai bà giật mình, ngoảnh

lại, thì thấy con quạ xòe đôi

cánh, nhún mình, rồi như một

mũi tên, vút bay thẳng về phía

chân trời xa.”

( Trích Thuốc-

Lỗ Tấn)

Đọc đoạn văn trên và thực

hiện các yêu cầu sau :

1. Xc đnh v tr đoạn văn

trên trong tc phâm?Nêu

những ý chnh ca đoạn văn

trên?

2. Nêu ý nghĩa câu hi ca

nhân vt bà Hạ Du Thế là thế

nào nhỉ?

3. Nêu sự khc nhau về biu

tưng hình nh con quạ trong

quan niệm ca ngưi Việt

Nam và quan niệm ca ngưi

Trung Quc ?

1. Đoạn văn trên thuc phần kt truyện

ngắn Thuc ca Lỗ Tấn;

Những ý chnh ca đoạn văn trên:

- Cuc gp gỡ giữa 2 bà mẹ đau khổ là

bà Hoa Thuyên và bà mẹ Hạ Du tại nghĩa đa

vào tit Thanh Minh.

- Hình nh con quạ bay vút về pha chân

tri xa.

2. Ý nghĩa câu hi ca nhân vt bà Hạ Du

Thế là thế nào nhỉ?

- Câu hi trước ht chnh là th hiện sự

b tắc, lạ lẫm cua bà mẹ khi ngay c bà cũng

không hiu ý nghĩa việc làm ca con trai.

- Câu hi còn th hiện sự băn khoăn, đau

khổ, tự trch ca bà mẹ.

- Câu hi cũng là sự day dứt cua nhà văn

về mi quan hệ gắn b giữa quần chúng và

cch mạng.

3. Sự khc nhau về biu tưng hình nh

con quạ trong quan niệm cua ngưi Việt Nam

và quan niệm ca ngưi Trung Quc:

- Ở Việt Nam, con quạ là kẻ tham ăn, vì

th n đã phi mang b lông màu đen sut đi,

là biu tưng ca điềm dữ, thưng gắn liền với

bất hạnh cua con ngưi;

- Trong văn ho Trung Hoa, con quạ là

con chim cua mt tri, là hiện thân ca măt tri,

đng thi là biu tưng cua đức hiu tho, là

mt dấu hiệu thần kì đ ti lp trt tự xã hi. Vì

th,  cui truyện, hình nh con quạ xuất hiện

vút bay thẳng về phía chân trời xa gi niềm tin

cua tc gi về sự thay đổi ca cch mạng Trung

Quc. Trt tự xã hi đất nước Trung Quc sẽ

đưc lp lại thành mt khi thng nhất.

127

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

+ Vẽ bản đồ tư duy bài học

+ Từ truyện Thuốc, bày tỏ

suy nghĩ về một căn bệnh

tinh thần của tuổi trẻ trong

cuộc sống hôm nay ( đoạn

văn khoảng 200 từ)

-HS thực hiện nhiệm v:

- HS bo co kt qu thực

hiện nhiệm vu:

+ Vẽ đúng bản đồ tư duy

+ Vit đoạn văn theo yêu cầu. Chọn lựa một

trong những bệnh tinh thần như bệnh lười

bing, bệnh vô trách nhiệm.., để phân tích hậu

quả, nguyên nhân, biện pháp khắc phục.

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực

hiện nhiệm vu:

5. TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

TIẾT 78

Ngày soạn:

PHONG CÁCH NGÔN NGỮ HÀNH CHÍNH

Ngày thực hiện:

A. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

I. Tên bài học : phong cch ngôn ngữ hành chnh

II. Hình thức dạy học : DH trên lớp

III. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1/Thầy

-Gio n

-Phiu bài tp, tr li câu hi

- Mt s biu mẫu quy đinh thuc phong cch ngôn ngữ hành chnh;

-Bng phân công nhiệm v cho hoc sinh hoạt đông trên lớp

-Bng giao nhiệm v hc tp cho hc sinh  nhà

2/Trò

-Đoc trước ngữ liệu trong SGK đ tr li câu hi tìm hiu bài

-Cc sn phm thực hiện nhiệm v hoc tp  nhà (do gio viên giao t tit

trước)

-Đ dung hoc tp

B. NỘI DUNG BÀI HỌC

Phong cch ngôn ngữ hành chinh;

C. MỤC TIÊU BÀI HỌC

128

1. Kin thức :

a/ Nhn bit: HS nhn bit, nhớ đưc khi niệm và đc trưng cua phong cch

ngôn ngữ hành chnh;

b/ Thông hiu: HS hiu và l gii đưc khi niệm và đc trưng cua phong cch

ngôn ngữ hành chnh;

c/Vn dng thấp: Chỉ ra đưc văn bn thuc phong cch ngôn ngữ hành chnh

d/Vn dng cao:

- Vn dng hiu bit về phong cch ngôn ngữ hành chnh đ tạo lp văn bn

trong đi sng;

2. Kĩ năng :

a/ Bit làm: Vit văn bn thuc phong cch ngôn ngữ hành chnh;

b/ Thông thạo: cc bước vit văn bn thuc phong cch ngôn ngữ hành chnh;

3.Thi đ :

a/ Hình thành thi quen: tạo văn bn thuc phong cch ngôn ngữ hành chnh;

b/ Hình thành tnh cch: tự tin khi soạn tho văn bn hành chnh;

c/Hình thành nhân cách:

-Bit quý trong và giữ gìn sự trong sng cua ting Việt

-Bit sử dng phong cch ngôn ngữ ph hp

-C ý thức vn dng phong cch ngôn ngữ hành chnh vào trong đi sng.

4. Hình thành năng lực:

-Năng lực thu thp thông tin liên quan đn văn bn hành chnh;

-Năng lực hp tc đ cng thực hiện nhiệm v hc tp

-Năng lực gii quyt những tình hung đt ra trong cc văn bn

-Năng lực đc - hiu cc văn bn thuc Phong cch ngôn ngữ hành chnh

-Năng lực sử dung ngôn ngữ, trình bày cc văn bn thuc phong cch ngôn ngữ

hành chính.

D. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Hoạt động của Thầy và trò

Chuẩn kiến thức

kĩ năng cần đạt,

năng lực cần phát

triển

- GV giao nhiệm v: Kể một số giấy tờ liên quan đến cá nhân

em từ khi được sinh ra đến nay.

- HS thực hiện nhiệm vu: Giấy khai sinh- Sổ hộ khẩu-Đơn xin

nhập học…

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm vu:

T đo, gio viên giới thiệu Vào bài: Trong cuộc sống thường

ngày, ta được tiếp xúc và sử dụng nhiều phong cách ngôn ngữ

khác nhau. Trong số đó có , phong cách ngôn ngữ hành chính.

Vậy phong cách ngôn ngữ đó là loại ngôn ngữ như thế nào? Nó

- Nhn thức đưc

nhiệm v cần gii

quyt ca bài hc.

- Tp trung cao và

hp tc tt đ gii

quyt nhiệm vu.

- C thi đ tch

129

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

Thao tác 1: Tìm hiểu một số văn bản

GV lần lưt chỉ đnh tng HS đc to cc

văn bn trong SGK, sau đ nêu câu hi

tìm hiu:

a) K thêm cc văn bn cng loại với cc

văn bn trên.

b) Đim ging nhau và khc nhau giữa

cc văn bn trên là gì?

HS trả lời cá nhân với kt quả mong

đợi:

+ Văn bn 1 là ngh đnh ca Chnh ph

(Ban hành điều lệ bo him y t). Gần với

ngh đnh là cc văn bn khc ca cc cơ

quan Nhà nước (hoc tổ chức chnh tr, xã

hi) như: thông tư, thông co, chỉ th,

quyt đnh, php lệnh, ngh quyt,…

+ Văn bn 2 là giấy chứng nhn ca th

trưng mt cơ quan Nhà nước (Giấy

chứng nhn tt nghiệp THPT- tạm thi).

Gần với giấy chứng nhn là cc loại băn

bn như: văn bằng, chứng chỉ, giấy khai

sinh,…

+ Văn bn 3 là đơn cua mt công dân

gửi mt cơ quan Nhà nước hay do Nhà

nước qun l (Đơn xin hc nghề). Gần với

đơn là cc loại văn bn khc như: bn

khai, bo co, biên bn,…

HS trả lời cá nhân với kt quả mong

đợi:

+ Ging nhau: Cc văn bn đều c tnh

php l, là cơ s đ gii quyt những vấn

đề mang tnh hành chnh, công v.

+ Mỗi loại văn bn thuc phạm vi, quyền

hạn khc nhau, đi tưng thực hiện khác

nhau.

I. Ngôn ngữ hành chính :

1. Tìm hiểu văn bản

a) Cc văn bn cng loại với 3 văn

bn trên:

b) Đim ging nhau và khc nhau

giữa cc văn bn:

2. Ngôn ngữ hành chính trong văn

bản hành chính

- Về trình bày, kt cấu: Cc văn bn

đều đưc trình bày thng nhất. Mỗi văn

bn thưng gm 3 phần theo mt khuôn

mẫu nhất đnh:

có những đặc trưng gì? Tất cả sẽ được giải đáp trong bài học

hôm nay.

cực, hứng thú.

2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( 70 phút)

130

Thao tác 2: Tổ chức tìm hiểu ngôn ngữ

hành chính trong văn bản hành chính

GV yêu cầu HS tìm hiu ngôn ngữ đưc

sử dng trong cc văn bn:

a) Đc đim kt cấu, trình bày.

b) Đc đim t ngữ, câu văn.

Thao tác 3: Tổ chức tìm hiểu khái niệm

phong cách ngôn ngữ hành chính

T việc tìm hiu cc văn bn trên, GV

hướng dẫn HS rút ra khi niệm phong

cch ngôn ngữ hành chnh.

HS đoc to cc văn bn trong SGK, sau đ

tr li câu hi

HS tìm hiu ngôn ngữ đưc sử dng trong

cc văn bn;

- HS làm việc c nhân (kho st cc văn

bn) và trình bày trước lớp. Cc HS khc

+Phần đầu: cc tiêu mc ca văn bn.

+ Phần chnh: ni dung văn bn.

+ Phần cui: cc th tc cần thit

(thi gian, đa đim, chữ k,…).

- Về t ngữ: Văn bn hành chnh sử

dng những t ngữ toàn dân mt cch

chnh xc. Ngoài ra, c mt lớp t ngữ

hành chính đưc sử dng với tần s cao

(căn cứ…, đưc sự y nhiệm cua…, tại

công văn s…, nay quyt đnh, chu

quyt đnh, chu trch nhiệm thi hành

quyt đnh, c hiệu lực t ngày…, xin

cam đoan…

- Về câu văn: c những văn bn tuy

dài nhưng chỉ là kt cấu ca mt câu

(Chnh ph căn cứ…. Quyt đnh: điều

1, 2, 3,…). Mỗi ý quan trng thưng

đưc tch ra và xung dòng, vit hoa

đầu dòng.

VD:

Tôi tên là:…

Sinh ngày:…

Nơi sinh:…

Nhìn chung, văn bn hành

chnh cần chnh xc bi vì đa s đều c

gi tr php l. Mỗi câu, chữ, con s dấu

chấm dấu phy đều phi chnh xc đ

khi gây phiền phức về sau. Ngôn ngữ

hành chnh không phi là ngôn ngữ biu

cm nên cc t ngữ biu cm hạn ch

sử dng. Tuy nhiên, văn bn hành chnh

cần sự trang trng nên thưng sử dng

những t Hn- Việt.

3. Ngôn ngữ hành chính là gì?

Ngôn ngữ hành chnh là ngôn

ngữ dng trong cc văn bn hành chnh

đ giao tip trong phạm vi cc cơ quan

Nhà nước hay cc tổ chức chnh tr, xã

hi (gi chung là cơ quan), hoc giữa

cơ quan với ngưi dân và giữa ngưi

dân với cơ quan, hay giữa những ngưi

dân với nhau trên cơ s php l.

131

c th nhn xét, bổ sung (nu cần).

HS rút ra khi niệm ngôn ngữ hành chnh.

Thao tác 1: Tổ chức luyện tập

Bài tập 1: Hãy k tên mt s loại văn bn

hành chnh thưng liên quan đn công

việc hc tp trong nhà trưng ca anh

(ch)

GV gợi ý, tổ chức cho HS các nhóm thi

xem nhóm nào kể được nhiều và đúng.

Bài tập 2: Hãy nêu những đặc điểm tiêu

biểu về trình bày văn bản, về từ ngữ, câu

văn của văn bản hành chính (lược trích-

SGK).

Trên cơ sở nội dung bài học, GV gợi ý để

HS phân tích.

HS các nhóm thi xem nhóm nào kể được

nhiều và đúng.

HS phân tích.

Bài tp 1: Mt s loại văn bn

hành chnh thưng liên quan đn công

việc hc tp trong nhà trưng: Đơn xin

nghỉ hc, Biên bn sinh hoạt lớp, Đơn

xin vào Đoàn TNCS H Ch Minh,

Giấy chứng nhn, Sơ yu l lch, Bằng

tt nghiệp THCS, Giấy khai sinh, Hc

bạ, Giấy chứng nhn trúng tuyn vào

lớp 10, Bn cam kt…, Giấp mi

hp,…

Bài tập 2: Những đặc điểm tiêu

biểu:

+ Trình bày văn bn: 3 phần

- Phần đầu gm: tên hiệu nước, tên cơ

quan ra quyt đnh, s quyt đnh,

ngày… thng… năm…, tên quyt đnh.

- Phần chnh: B trưng… căn cứ…

theo đề ngh… quyt đnh: điều 1…,

điều 2…, điều 3…

- Phần cui: ngưi k (k tên đng

dấu), nơi nhn.

+ T ngữ: dng những t ngữ hành

chnh (quyt đnh về việc…, căn cứ

ngh đnh…, theo đề ngh ca,… quyt

đnh, ban hành kèm theo quyt đnh,

quy đnh trong chỉ th, quyt đnh c

hiệu lực, chu trch nhiệm thi hành

quyt đnh,…

+ Câu: sử dng câu văn hành chnh

(toàn b phần ni dung chỉ c mt câu).

Thao tác 1: Tổ chức tìm hiểu Tính

khuôn mẫu

- GV yêu cầu HS đc lại cc văn bn 

tit hc trước và phân tich tnh khuôn mẫu

cua cc văn bn đ.

II. Đặc trưng của phong cách ngôn

ngữ hành chính

1. Tính khuôn mẫu

Tnh khuôn mẫu th hiện  kt cấu 3

phần thng nhất:

132

- GV nhn xét và cht lại mt s ni

dung, lưu ý HS mt s vấn đề.

HS trả lời cá nhân với kt quả mong

đợi:

a) Phần m đầu gm:

+ Quc hiệu và tiêu ngữ.

+ Tên cơ quan, tổ chức ban hành văn

bn.

+ Đa đim, thi gian ban hành văn bn.

+ Tên văn bn- mc tiêu văn bn.

b) Phần chnh: ni dung văn bn.

c) Phần cui:

+ Đa đim, thi gian (nu chưa đt 

phần đầu).

+ Chữ k và dấu (nu c thm quyền).

Thao tác 2: Tổ chức tìm hiểu tính minh

xác

GV đt câu hi đ HS tho lun:

Câu hỏi: Tính minh xác của văn bản hành

chính thể hiện ở những điểm nào? Nếu

không đảm bảo tính minh xác thì điều gì

sẽ xảy ra?

- GV nhn xét và khắc sâu mt s ý cơ

bn.

a) Phần m đầu gm:

b) Phần chnh: ni dung văn bn.

c) Phần cui:

Chú ý:

+ Nu là đơn t, kê khai thì phần cui

nhất thit phi c chữ k, h tên đầy đ

cua ngưi làm đơn hoc k khai.

+ Kt cấu 3 phần c th "xê dch"

mt vài đim nh ty thuc vào những

loại văn bn khc nhau, song nhìn

chung đều mang tnh khuôn mẫu thng

nhất.

2. Tính minh xác

Tnh minh xc th hiện :

- Mỗi t chỉ c mt nghĩa, mỗi câu

chỉ c mt ý. Tnh chnh xc về ngôn t

đòi hi đn tng dấu chấm, dấu phy,

con s, ngày thang, chữ k,…

- Văn bn hành chnh không đưc

dng t đa phương, t khu ngữ,

không dng cc biện php tu t hoc li

biu đạt hàm ý, không xa b, thay đổi,

sửa chữa.

Chú ý:

Văn bn hành chnh cần đm bo tnh

minh xc bi vì văn bn đưc vit ra

ch yu đ thực thi. Ngôn t chnh là

"chứng tch php l".

VD: Nu văn bằng mà không chnh

xc về gày sinh, h, tên, đệm, quê,… thì

b coi như không hp lệ (không phi

cua mình).

Trong xã hi vẫn c hiện tưng mạo

chữ k, làm dấu gi đ làm cc giấy t

133

Thao tác 3: Tổ chức tìm hiểu tính công

vụ

GV đt câu hi đ HS tho lun:

Câu hỏi: Tnh công v th hiện như th

nào trong văn bn hành chnh? Trong đơn

xin nghỉ hc, điều gì là quan trng- cm

xúc cua ngưi vit hay xc nhn cua cha

mẹ, bệnh viện?

- GV nhn xét và khắc sâu mt s ý cơ

bn.

- HS làm việc c nhân và trình bày trước

lớp.

gi: bằng gi, chứng minh thư gi, hp

đng gi,…

3. Tính công vụ

Tnh công v th hiện :

+ Hạn ch ti đa những biu đạt tình

cm c nhân.

+ Cc t ngữ biu cm nu dng

cũng chỉ mang tnh ước lệ, khuôn mẫu.

VD: knh chuyn, knh mong, trân

trng knh mi,…

+ Trong đơn t ca c nhân, ngưi ta

chú trng đn những t ngữ biu ý hơn

là cc t ngữ biu cm.

VD: trong đơn xin nghỉ hc, xc nhn

cua cha mẹ, bệnh viện c gi tr hơn

những li trình bày c cm xúc đ đưc

thông cm.

Tổ chức luyện tập

Bài tập 1 và bài tập 2:

- GV yêu cầu HS xem lại bài hc đ tr

li đầy đu, chnh xc.

Bài tp thực hành nên HS c th chun b

trước  nhà, trên cơ s ni dung bài hc 

lớp, HS c th điều chỉnh, sửa chữa (nu

cần)

- HS làm việc c nhân, xem lại bài, pht

biu ý kin. Cc HS khc nhn xét, bổ

sung (nu cần).

HS trả lời cá nhân với kt quả mong

đợi:

Cch vit biên bn:

III. Luyện tập

1/Bài tập 1 và bài tập 2:

Ni dung cần đạt:

Xem lại mc 1- phần III- Ni dung

bài hc.

2/Bài tập 3:

Yêu cầu ca biên bn mt cuc hp:

chnh xc về thi gian, đa đim, thành

phần. Ni dung cuc hp cần ghi vắn

134

a. Phần m đầu

− Phần m đầu cua biên bn

gm những mc: Quc hiệu, tiêu

ngữ, tên biên bn, thi gian, đa đim,

thành phần tham dự lp biên bn.

− Tên cua biên bn nêu rõ ni dung

chnh cua biên bn: Biên bn sinh

hoạt;chi đi; Biên bn tr lại giấy t, tang

vt, phương tiện vi phạm hành chnh cho

ch s hữu, ngưi qun l hoc ngưi sử

dng hp php.

b. Phần ni dung

− Ghi lại diễn bin và kt qu ca sự

việc.

− Cch ghi phi trung thực,

khch quan; không đưc thêm vào

những ý kin ch quan ca ngưi vit.

− Tnh chnh xc, c th ca biên bn

giúp cho ngưi c trch nhiệm làm cơ s

xem xét đ đưa ra những kt lun đúng

đắn.

c. Phần kt thúc gm cc mc

− Thi gian kt thúc.

− H, tên, chữ k cua ch toạ, thư k

hoc cc bên tham gia lp biên bn.

− Chữ k th hiện tư cch php nhân

cua những ngưi c trch nhiệm lp biên

bn.

tắt nhưng rõ ràng. Cui biên bn cần c

chữ k ca ch ta và thư k cuc hp.

Bài tập 4:

Yêu cầu ca đơn xin gia nhp Đoàn

TNCS H Ch Minh:

+ Tiêu đề.

+ Knh gửi (Đoàn cấp trên).

+ L do xin gia nhp Đoàn TNCS H

Chí Minh.

+ Những cam kt.

+ Đa đim, ngày… thng… năm…

+ Ngưi vit k và ghi rõ h tên.

3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

Câu 1: Văn bn nào sau đây c hình thức và

ni dung khc với giấy chứng nhn?

a/ Bn khai

b/Văn bằng

c/Chứng chỉ

1b,2c

135

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

Nêu ni dung Đơn xin vào

Đoàn TNCS H Ch Minh ?

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực

hiện nhiệm vu:

Đơn xin vào Đoàn TNCS H Ch Minh cần c

những ni dung chnh sau:

− Tên tổ chức

− Tên văn bn

− Đa đim và thi gian vit đơn

− Nơi nhn đơn

− Tự giới thiệu về bn thân

− Nguyện vng và mc đich vào Đoàn

− Cam kt và li hứa

− Ghi rõ h tên và k

d/ Giấy khai sinh

Câu 2:Trong cc văn bn sau đây, đâu không

phi là văn bn hành chnh?

a/ Giấy khai sinh

b/ Hp đng tuyn dng lao đng

c/ Thông bo mi thầu

d/ Giấy chuyn nhưng quyền sử dng đất.

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm vu:

4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

5.TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

+ Vẽ bản đồ tư duy bài học

+ Tìm hiểu thêm các quy

định về thể thức văn bản

của nhà nước

-HS thực hiện nhiệm v:

- HS bo co kt qu thực

hiện nhiệm vu:

+ Vẽ đúng bản đồ tư duy

+ Truy cập trên mạng để nắm bắt thể thức văn

bản.

136

TIẾT 79-80

Đc văn:

SỐ PHẬN CON NGƯỜI

(Trích)

Sô-lô -khốp

Ngày soạn:

Ngày thực hiện:

A. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

I. Tên bài học :

SỐ PHẬN CON NGƯỜI

II. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

III. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

-Gio n

-Phiu bài tp, tr li câu hi

-Tranh nh về nhà văn, hình nh, phim Số phận con người;

-Bng phân công nhiệm v cho hoc sinh hoạt đông trên lớp

-Bng giao nhiệm v hc tp cho hc sinh  nhà

2/Trò

-Đoc trước ngữ liệu trong SGK đ tr li câu hi tìm hiu bài

-Cc sn phm thực hiện nhiệm v hoc tp  nhà (do gio viên giao t tit trước)

-Đ dung hoc tp

B. NỘI DUNG BÀI HỌC

SỐ PHẬN CON NGƯỜI

C. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kin thức :

a/ Nhn bit: HS nhn bit, nhớ đưc tên tc gi và hoàn cnh ra đi cua cc tc

phm.

b/ Thông hiu: HS hiu và l gii đưc hoàn cnh sng tc c tc đng và chi

phi như th nào tới ni dung tư tưng ca tc phm.

c/Vn dng thấp: Vit đoạn văn ngắn trình bày hiệu qu nghệ thut cua mt chi

tit c gi tr trong truyện;

d/Vn dng cao:

- Vn dng hiu bit về tc gi, hoàn cnh ra đi cua tc phm đ phân tich gi tr

ni dung, nghệ thut cua truyện ngắn nước ngoài;

2. Kĩ năng :

a/ Bit làm: bài ngh lun về mt đoạn trch văn xuôi, về 1 ý kin bàn về văn hc;

b/ Thông thạo: cc bước làm bài ngh lun văn hc.

3.Thi đ :

a/ Hình thành thi quen: đc hiu văn bn văn hc nước ngoài

b/ Hình thành tnh cch: tự tin , sng tạo khi tìm hiu văn bn văn hc nước ngoài

c/Hình thành nhân cách:

-Bit nhn thức đưc ý nghĩa ca văn hc nước ngoài

137

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

Thao tác 1: Tìm hiểu tác giả-tác phẩm

1. GV hướng dẫn HS đc Tiu dẫn (SGK)

tm tắt những nét chnh về tc gi Sô-lô-

I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả:

- Mi-khai-in Sô-lô-khp (1905 – 1984),

-Bit trân quý những gi tr văn ha mà truyện nước ngoài đem lại

-C ý thức tìm tòi về th loại, t ngữ, hình nh trong truyện ngắn nước ngoài.

4. Những năng lực c th hc sinh cần pht trin:

- Năng lực thu thâp thông tin liên quan đên truyện ngắn cua Sô-lô-khop

- Năng lực đoc – hiêu truyện ngắn cua Sô-lô-khop;

- Năng lực trình bày suy nghĩ, cam nhân cua c nhân về nhân vât trong truyện

ngắn nước ngoài;

- Năng lực hơp tac khi trao đổi, thao luân về gi tr tư tương và nghệ thuât ca

truyện S phân con ngươi;

- Năng lực tạo lâp văn ban ngh luân văn hoc.

D. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Hoạt động của Thầy và trò

Chuẩn kiến thức

kĩ năng cần đạt,

năng lực cần phát

triển

- GV giao nhiệm vu:

+Trình chiu tranh nh, cho hs xem tranh nh (CNTT)

+Chun b bng lắp ghép

* HS:

+ Nhìn hình đon tc gi Sô-lô-khôp

+ Lắp ghép tc phm với tc gi

+ Chiu mt đoạn trong phim S phn con ngưi;

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm vu:

T đo, gio viên giới thiệu Vào bài: Sô-lô-khốp, một nhà văn lỗi

lạc tiêu biểu của nền văn học Nga Xô Viết thế ki XX, từng đoạt

giải Nobel văn học 1965. Cuộc đời của ông gắn bó máu thịt với

con người và cảnh vật quê hương sông Đông trong những những

bước chuyển mình đau đớn và phức tạp của lịch sử. Tác phẩm

của ông thấm đẫm hơi thở và linh hồn của quê hương, số phận

con người, một tác phẩm có cái nhìn sâu sắc, đa chiều của tác

giả về con người trong và sau chiến tranh với những vinh quang

và mất mát.

- Nhn thức đưc

nhiệm v cần gii

quyt ca bài hc.

- Tp trung cao và

hp tc tt đ gii

quyt nhiệm vu.

- C thi đ tch

cực, hứng thú.

2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC (70phút)

138

khp.

HS trả lời cá nhân với kt quả mong

đợi:

- A. Sô – lô - khp (1905 - 1984)

- Ông sinh trưng trong mt gia đình

nông dân  th trấn Vi – ô – sen – xcai - a,

mt đa phương thuc tỉnh Rô - xtp trên

vng tho nguyên sông Đông.

- Ông tham gia nhiều công tc cch

mạng t kh sớm: làm thư k uỷ ban trấn,

nhân viên thu mua lương thực, tiễu phỉ...

- Cui 1922, ông đn Mt – xcơ – va,

chấp nhn làm mi nghề đ sinh sng và

thực hiện “giấc mơ viết văn”.

- Năm 1925, ông tr lại quê hương và

bắt đầu vit “Sông Đông êm đềm”- mt

b tiu thuyt sử thi đ s dựng lại bức

tranh sinh đng về cuc sng ca những

ngưi nông dân Cô - dắc cng những bin

đng xã hi và đấu tranh giai cấp  vng

này sau Cch mạng Thng Mưi Nga

1917.

- Năm 1926, ông đã in hai tp truyện

ngắn “Truyện sông Đông” và “Thảo

nguyên xanh”.

- Trong thi kì chin tranh vệ quc, với

tư cch là phng viên mt trn, Sô – lô -

khp xông pha nhiều chin trưng, vit

nhiều bài chnh lun, k, truyện ngắn nổi

ting.

- Sau chin tranh, ông tp trung ch yu

vào sáng tác.

- Năm 1965, ông đưc tng Gii thưng

Nô – ben về văn hc.

- Những tc phm chinh:

+ Tp truyện: “Truyện sông Đông”

+ Cc tiu thuyt: “Sông Đông êm

đềm”, “Đất vỡ hoang”, “Họ đã chiến đấu

vì Tổ quốc”...

2. GV hướng dẫn HS dựa vào Tiu dẫn

pht biu v tr ca truyện ngắn S phn

nhà văn Nga Xô vit, Gii Nô-ben văn

hc năm 1965; đưc coi là mt trong

những nhà văn lớn nhất ca th kỉ XX.

2. Tác phẩm:

a. Hoàn cảnh sáng tác:

- Truyện đưc công b lần đầu trên bo

Sự tht, s ra ngày 31 – 12 – 1956 và 1 –

1 – 1957.

- Truyện c ý nghĩa kh quan trng đi

với sự pht trin ca văn hc Xô Vit.

Đây là tc phm đầu tiên, nhà văn tp

trung th hiện hình tưng con ngưi bất

hạnh sau chin tranh, nhìn cuc sng và

chin tranh toàn diện, chân thực.

- Về sau, truyện đưc in trong tp

“Truyện sông Đông”.

b. Tóm tắt: ( SGK)

139

con ngưi trong nền văn hc Xô-vit.

HS làm việc c nhân, pht biu

HS dựa vào Tiu dẫn pht biu v tr ca

truyện ngắn S phn con ngưi trong nền

văn hc Xô-vit.

Yêu cầu : ging đc − k chm rãi, bình

tĩnh, va k va như đang nhớ lại, suy tư,

ngẫm nghĩ; chú ý những đoạn trữ tình

ngoại đề đc rõ cm xúc tự hào, ca ngi.

Kt hp đc – k tm tắt trong c phần

đầu và phần trch hc.

Thao tác 1: Tổ chức tìm hiểu nhân vật

An -đrây

1. GV đnh hướng đ HS phân tch nhân

vt An-đrây Sô-cô-lp.

a) Phân tch hoàn cnh và tâm trạng An-

đrây trước, trong và sau chin tranh

HS trả lời cá nhân với kt quả mong

đợi:

-Trong chin tranh: Xô-cô-lp chu

nhiều đau thương, cay đắng: hai lần b

thương, b bắt làm t binh ca Đức. V và

hai con gi cht vì bom cua pht xt, cửa

nhà tan nt “chỉ con là mt h bom ”,

ngày chin thắng cũng là ngày nghe tin

đứa con trai yêu quý A-na-tô-li tử trn

-Sau chin tranh, Xô-cô-lôp đi

diện nổi đau cng cực cua sự mất mt.

Anh chôn niềm vui sướng và niềm hi

vng cui cng trên đất ngưi, đất Đức

+ Trong ngưi c ci gì đ vỡ tung

ra tr thành ngưi mất hn

+Chin tranh ht, anh tr về làm

mt ngưi lao đng bình thưng nhưng vì

đau khổ anh tìm đn rưu đ quên nỗi

đau. Những git nước mắt những nỗi đau

không bao gi nguôi trong lòng anh.

b) An-đrây đã nhn bé Va-ri-a làm con

như th nào? Điều gì đã khin anh c

quyt đnh nhanh chng như vy?

− Cam xúc và tâm trạng ca hai ngi

trong cabin ô tô đưc diễn t như th nào?

II. Đọc- hiểu văn bản

1/ Chiến tranh và thân phận con

người:

a/ Ngưi lnh Xô-cô-lpvới những

đau đớn về th xc và tinh thần dưng

như không th nào vưt qua nổi:

- Đi lnh, b thương, b đa đày

trong trại tp trung;

- V và hai con gi cht vì bom pht

xt, con trai cũng đi lnh và hi sinh đúng

ngày chin thắng;

- Sau chin tranh, Xô-cô-lp không

bit đi đâu, về đâu.

b/ Chú bé Va-ni-a

-lang thang, rch rưới, hằng ngày

nht nhạnh kim ăn nơi hàng qun, ban

đệm bạ đâu ng đ;

- cha cht trn, mẹ cht bom, không

bit quê hương, không ngưi thân thch.

2/ Nghị lực vượt qua số phận:

a) An-đrây gặp bé Va-ri-a

- Xô-cô-lp chấp nhn cuc sng

sau chin tranh, tự nhn mình là b Va-

ni-a, sung sướng trong tình cm cha con,

chăm lo cho Va-ni-a tng ci ăn, ci

mc, giấc ng.

- Va-ni-a vô tư và hn nhiên đn nhn

cuc sng mới trong sự chăm sc và tình

yêu thương ca ngưi mà chú bé luôn

nghĩ là cha đẻ.

140

− Xôcôlp đã chăm sc con trai nh

mới cua mình ra sao? Tình cm cua hai

cha con h như th nào?

− Thi đ cua hai v chng anh bạn

cho  nh ra sao? Thi đ và cử chỉ ca

ngưi v chứng t điều gì?

− Chi tit chic o bành tô mà Vania

cht nhớ và hi cha ni lên điều gì?

− Tâm trạng cua Xôcôlp đêm đêm

nằm với con nuôi nh− th nào? Vì sao anh

hay chiêm bao, hay tỉnh giấc, kh th, và

bên gi đầm đìa nước mắt?

HS trả lời cá nhân với kt quả mong

đợi:

- Giữa lúc đang lâm vào tâm trạng

bun đau, b tắc, An-đrây đã gp bé Va-

ri-a, cũng là mt nạn đng thương ca

chin tranh. Tc gi t việc Xô-cô-lp

nhn Va-ri-a làm con nuôi rất sâu sắc và

cm đông.

- Khi nhìn thấy Va-ri-a t xa: “Thằng

bé rch bươn xơ mướp.... cp mắt thì cứ

như nhiều ngôi sao sng sau trn mưa

đêm” rôi “thch đn nỗi bắt đầu thấy nhớ

n”. Và khi hiu rõ tình trạng cua Va-ri-a

hiện tại, tình ph tử thiêng liêng và tinh

thần trch nhiệm đã thức tỉnh trông Xô-

cô-lp. Lòng thương xt dâng lên thành

những git nước mắt nng hổi. Anh quyt

đnh nhn Va-ri-a làm con.

- Xô-cô-lp tuyên b anh là b thì lp

tức Va-ni-a chm lên ôm hôn anh, ru rt

lu lo vang c bung li... Còn Xô-cô-lp

“mắt m đi”, “hai bàn tay ly by”- sức

mạnh cu tình yêu thương sưi m tri

tim cô đơn, đem lại niềm vui sng.

- Với lòng nhân hu, Xô-cô-lp tìm mi

cch b đắp tình cm cho Va-ri-a, chăm

sc n. Ở toàn b đoạn này, đim nhìn

cua tc gi hoàn toàn ph hp với đim

nhìn cua nhân vt và vì vy gây đưc

niềm xúc đng trực tip.

– Xô Cô lp đng cm với cu nhc

b) Tinh thần trách nhiệm cao cả và

nghị lực phi thường của Xô-cô-lốp

- Kh khăn ca Xô-cô-lp khi nhn bé

Va-ri-a làm con trong cuc sng thưng

nht: việc nuôi dưỡng, chăm sc...,

những ri ro bất cứ lúc nào cũng c th

xy ra, đc biệt là việc không th làm

“tổn thương tri tim bé bng cua Va-ri-

a”. Bên cạnh đ là nỗi khổ tâm, dằn vt

cua anh về những k ức... vt thương tâm

hn vẫn đau đớn.

Tc phm đề cao ch nghĩa nhân

đạo cao c, ngh lực phi thưng ca

ngưi lnh và nhân dân Xô vit thi hu

chin: lòng nhân hu, v tha, sự gắn kt

giữa những cnh đi bất hạnh, niềm hi

vng vào tương lai.

141

Vania và thương cho cu. Ít ra anh vẫn

còn sức khe anh còn c th tự nuôi bn

thân mình, còn Vania chỉ là mt cu nhc

thì không th nào tự nuôi bn thân đưc.

- Anh chấp nhn làm cha cua bé Vania

và chăm lo cho cu tng ming ăn giấc

ngu.

– Hai tri tim lạnh gi sưi ấm cho

nhau.

– Vania thì sung sướng, yêu thương

Xô cô Lp hôn lên mt mũi và ôm mãi

anh không ri.

– Đêm đêm khi nhìn thấy n ng anh

như quên ht nỗi cô đơn quên sự bun

phiền và c đng lực làm việc đ cho n

c mt cuc sng tt.

– Anh là mt ngưi c đức hi sinh cao

c, chăm sc Vania nhưng chnh bn

thân anh lại đang chu cơn đau tim dày

vò tuy nhiên anh quyt chu đựng mt

mình chứ không thèm ni nữa li. Anh

không mun tri tim cua bé b tổn

thương.

-> C th ni với tình yêu thương con

ngưi, với tình cm đng cnh ng h đã

vưt qua kh khăn vưt qua nỗi đau sau

chin tranh đ sưi ấm cho nhau bằng

tình yêu thương thân i.

Thao tác 3: GV định hướng cho HS tìm

hiểu về thái độ của người kể chuyện và

ý nghĩa lời trữ tình ngoại đề ở cuối

truyện.

GV: 1/Ct truyện đưc xây dựng

như th nào? Đim nhìn ca ngưi k

chuyện c ging đim nhìn ca nhân vt

không ?

( cch ni năng, tâm tnh, ging

điệu ca tc gi và An-drây)

2/Thi đ cua ngưi k chuyện, ý

nghĩa li trữ tình ngoại đề  cui tnryện ?

GV: Gi 1 HS đc diễn cm lại đoạn

văn.

2. Thái độ của người kể chuyện:

- Truyện đưc xây dựng theo li truyện

lng trong truyện, c hai ngưi k là Xô

– cô – lp và tc gi.

Ngưi k chuyện phi tuân theo cch

ni năng, tâm tnh, ging điệu ca nhân

vt Xô – lô – cp và trực tip bc l tâm

trạng.

- Ngưi k chuyện còn trực tip miêu

t bi cnh và thi gian gp gỡ nhân vt

chnh, khung cnh thiên nhiên, chân dung

cc nhân vt, những ấn tưng và đnh gi

về cc nhân vt đ.

Tc gi không che giấu tình cm, sự

xúc đng trước s phn con ngưi.

- Thi đ ca ngưi k còn bc l 

đoạn trữ tình ngoại đề cui truyện:

+ Trữ tình ngoại đề: là sự giãi bày cam

xúc, ấ tưng ca nhà văn về những gì đã

mô t, phơi bày trước bạn đc.

+ “Hai con người ... kêu gọi”

Tc gi bày t lòng khâm phc và tin

tưng  tnh cch Nga kiên cưng.

Đng thi cũng xa lạ với li kt thúc

c hu, tô hng hiện thực mà bo trước

những kh khăn tr ngại mà con ngưi

phi vưt qua trên con đưng vươn tới

tương lai, hạnh phúc.

=> Trước s phn bi thm, trớ trêu cua

con ngưi, tc gi bc l sự đng c và

lòng nhân hu ca mình.

3. Suy nghĩ về thân phận con người:

- Tc gi th hiện ngh lực kiên cưng

cua Xô – lô – cp trong cuc đi thưng

đầy kh khăn sau chin tranh.

- Hoàn cnh đau khổ ghê gớm về tinh

thần càng làm nổi bt tấm lòng nhân đạo

142

GV: Đoạn văn trên gi em c suy nghĩ gì

về thi đ và tình cm ca tc gi?

- Thao tác 3: Hướng dẫn học sinh tìm

hiểu những suy nghĩ của nhà văn về số

phận con người.

GV: Truyện đã th hiện tnh cch gì ca

Xô – lô – cp?

GV: Hoàn cnh đau khổ ghê gớm về tinh

thần cũng đã gp phần làm nổi bt tnh

cch gì ca nhân vt?

GV: Khi chia tay với hai cha con Xô –

lô- lp, tc gi c những suy nghĩ như th

nào?

GV: Qua chi tit trên, Sô – lô – khp

nhắc nh và kêu gi chúng ta điều gì?

HS trả lời cá nhân

GV: Cht lại

cua anh. Tri tim anh rực sng trong th

giới còn đầy hn th và đau khổ.

Truyện khm ph và ca ngi tnh cch

Nga “con người có ý chí kiên cường” và

lòng nhân ái.

- Tc gi còn miêu t con ngưi bình

thưng với phm chất yêu nước tiềm

tàng, thầm lng.

- Khi chia tay với hai cha con Xô – lô-

lp, tc gi nghĩ ngay tới “hai con người

côi cút, hai hạt cát đã bị sức mạnh phũ

phàng cuả bão tố chiến tranh thổi bạt tới

những mền xa lạ”

Sô – lô – khp nhắc nh và kêu gi sự

quan tâm cua xã hi đi với nhân cch

con ngưi và gp ting ni lên n chin

tranh phi nghĩa.

=> Tc gi dũng cam ni lên sự tht,

không s màu sẫm và gai gc.

Tổ chức tổng kt

GV hướng dẫn HS nhn xét

về nghệ thut và ý nghĩa văn

bn

(HS làm việc cá nhân, phát

biểu trước lớp).

III/ Tổng kt

1) Nghệ thuật:

- Miêu t sâu sắc, tinh t ni tâm và diễn bin

tâm trạng nhân vt.

- Li k chuyện gin d, sinh đng, giàu sức hấp

dẫn và lôi cun.

- Nhiều đoạn trữ tình ngoại đề gây xúc đng

mạnh cho ngưi đc.

2) Ý nghĩa văn bản:

Con ngưi bằng ý ch và ngh lực, lòng nhân i

và niềm tin vào tương lai, cần và c th vưt qua

những mất mt do chin tranh và bi kch ca s phn.

3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

Câu hỏi 1: Những thông tin nào dưới đây

không chnh xc về tc gi “ S phn con

ĐÁP ÁN

[1]='b'

143

ngưi” ?

a. Sinh 1905, mất 1984, quê th trấn Vi-ô-

sen-xkai-a, thuc tho nguyên sông Đông,

tỉnh Rô-xtp, Liên Xô

b. Xuất thân t tầng lớp công nhân.

c. Tham gia chin tranh vê quc và cch

mạng t rất sớm.

d. Gii thưng Nô-ben văn hc năm 1965.

Câu hỏi 2: Đâu là nhn xét đúng về ni

dung ca tiu thuyt Sông Đông êm đêm?

a. Là mt b tiu thuyt sử thi đ s, dựng

đưc cuc sng sinh đng ca ngưi dân

Cô-dắc vng sông Đông cng những bin

đng xã hi và đấu tranh quyt liệt diễn ra 

cng này trong những bin đng xã hi và

đấu tranh quyt liệt diễn ra  vng này trong

những năm nôi chin sau cch mạng thng

Mưi.

b. Là b tiu thuyt vĩ đại ca nước Nga, tc

gi đã miêu t cuc chin tranh khc liệt ca

nhân dân vng sông Đông trong những năm

ni chin sau cch mạng thng Mưi.

c. Là b tiu thuyt lch sử vĩ đại nhất ca

nứơc Nga, tc gi đã miêu t cuc chin

tranh khc liệt ca nhân dân vng sông

Đông trong những năm nôi chin sau cch

mạng thng Mưi.

d. Vưt lên c “Chin tranh và hòa bình”

cua Lép Tôn-xtôi, “Sông Đông êm đềm”

cua Sô-lô-khp đã dựng lại bức tranh toàn

cnh về cuc chin tranh Vệ quc vĩ đại ca

nhân dân Liên Xô t 1941 đn 1945.

Câu hỏi 3: Sô-lô-khp đưc tng gii

thưng Nô-ben văn hc năm nào?

a. 1945

b. 1950

c. 1960

d. 1965

Câu hỏi 4: Tên truyện “S phn con ngơi”

[2]='a'

[3]='d'

[4]='b'

[5]='d'

144

Hoạt động của GV -

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

Phân tích hoàn

cảnh đáng thương

của con người sau

chiến tranh trong

đoạn trch S phn

con ngưi

- HS thực hiện

nhiệm vu:

Tr li:

- Ngưi lnh Xô-cô-lp:

+ Niềm vui sướng và niềm hi vng cui cng đã chôn

trên đất Đức.

+ Bước ra khi cuc chin không bit đi về đâu, đành

về t túc nh nhà ngưi bạn và làm nghề li xe cho nông

trưng.

+ Hay uông rưu đ du bớt nỗi đau.

Nhân vt chu đựng sự đau đớn, mất mt qu lớn, nỗi

bất hạnh tt cng ca mt kip ngưi. Xô-cô-lp phi sng

gi cho anh (chi) lien tưng đn những ni

dung gì?

a. Làm ngưi sướng, khổ là do s.

b. Những ngơi trong tc phm sẽ là những

s phn chu nhiều đau khổ.

c. Con ngưi không bao gi gp may mắn.

d. Những con ngưi trong tc phm là

những con ngưi nhu nhưc.

Câu hỏi 5: Dòng nào sau đây noi về mc

đch sng tc “S phn con ngưi” ?

a. Ti hiện cuc sng gian khổ ca nhân dân

Nga trong cuc chin tranh Vệ quc vĩ đại.

b.Phn nh mt sự tht đau thương, mất mt

do chin tranh gây ra, nhằm phn đi chin

tranh.

c. Ca ngi những tấm gương hi sinh anh

dũng ca cc chin sĩ Hng quân Liên Xô

trong cuc chin tranh Vệ quc vĩ đại.

d.Phê phn li sng ch kỉ, li nhìn thin cn

cua không t ngưi Nga sau cuc chin

tranh.

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm vu:

4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

145

- HS bo co kt qu

thực hiện nhiệm vu:

chung với nỗi cô đc trng vắng ht hẫng. Bit rưu là mn

nguy hại mà vẫn cứ ung chứng t nhân vt rơi vào tình cnh

đau bun b tắc. Tuy vy nhân vt vẫn tràn đầy ngh lực.

- Bé Va-ni-a.

+ Cha mẹ không còn

+ Lang thang vất vưng, đi rch, ăn xin.

+ Đôi măt như ngôi sao sng ngi sau trn mưa đêm.

Thân phn m côi bơ vơ, lạc loài tht đng thương

nhưng chú bé tht hn nhiên, trong sng.

Sơ kt: Hai s phn đau thương nghiệt ngã đt cạnh nhau, bổ

sung cho nhau làm rõ những mất mt không gì b đắp nổi do

chin tranh gây ra. Ý nghĩa t cáo chin tranh toát ra t đây.

5. TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

+ Vẽ bản đồ tư duy bài học

+ Vit đoạn văn (khong 200

t)bày t suy nghĩ về những

em bé m côi trong cuc sng

hôm nay.

-HS thực hiện nhiệm v:

- HS báo cáo kt qu thực

hiện nhiệm vu:

+ Vẽ đúng bản đồ tư duy

+ Đảm bảo cấu trúc đoạn văn với khoảng 200 từ

được quy định. Về nội dung, từ nhân vật bé Vnia

trong truyện, liên hệ những em bé mồ côi trong

cuộc sống hôm nay.

TIẾT 81/TUẦN 27

Làm văn:

I- Mc tiêu cần đạt

Trả bài làm văn số 6

1. Cng c kin thức về ngh lun văn hc rút kinh nghiệm cach vit mt bài ngh

lun văn hc.

2. Nhn ra những ưu - nhưc đim về kin thức về kin thức và kh năng vit bài

ngh lun về thơ trữ tình.

3. Rút kinh nghiệm đ pht huy những ưu đim và hạn ch nhưc đim đ chun b

cho bài làm văn s 6.

II- Chun b

146

1. HS chun b dàn ý bài vit ( nhà).

2. GV chấm chữa bài, chun b nhn xét chung và nhn xét c th.

III- Cc ni dung dạy – hc cơ bn

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung cần đạt

Hoạt đng 1 - Tổ chức phân

tch đề

1. GV tổ chức cho HS ôn lại

cch phân tch đề (Khi phân

tch mt đề bài, cần phân tch

những gì ?) HS p dng đ

phân tch đề bài vit s 6.-

HS nhớ lại kin thức phân

tch đề, p dng phân tch đề

bài s 6.

- GV đnh hướng, gạch dưới

những t ngữ quan trng đ

chỉ ra cc yêu cầu ca đề.

Hoạt đng 2 - Tổ chức xây

dựng đp n (dàn ý)

GV tổ chức cho HS xây dựng

dàn ý chi tit cho đề bài vit

s 6 (GV nêu câu hi đ

hướng dẫn HS hoàn chỉnh

dàn ý (đp n) làm cơ s đ

HS đi chiu với bài vit ca

mình).

Hoạt đng 3 - Tổ chức nhn

xét, đnh gi bài vit

- GV cho HS tự nhn xét và

trao đổi bài đ nhn xét lẫn

nhau.

- GV nhn xét những ưu,

khuyt đim.

Hoạt đng 4 - Tổ chức sửa

chữa lỗi bài vit

GV hướng dẫn HS trao đổi đ

nhn thức lỗi và hướng sửa

chữa, khắc phc.

Hoạt đng 5 - Tổ chức tổng

I. Phân tch đề

1. Khi phân tch mt đề bài, cần phân tch :

- Ni dung vấn đề.

- Th loại ngh lun và những thao tc lp lun chnh.

- Phạm vi tư liệu cần sử dng cho bài vit.

2. Phân tch đề bài vit s 5

- Yêu cầu kiu bài Đc hiu và Ngh lun về 2 ý kin

bàn về mt đoạn trch văn xuôi;

- Yêu cầu ni dung :

- Yêu cầu về phương thức diễn đạt, vn dng thao tc

phân tch là chnh kt hp thao tc lp lun, gii thch,

so sánh, bình lun.

II. Xây dựng đp n (dàn ý)

( Xem ph lc  dưới)

IV. Sửa chữa lỗi bài vit

Cc lỗi thưng gp :

+ Thiu ý, thiu trng tâm, ý không rõ, sắp xp ý

không hp l.

+ Sự kt hp cc thao tc ngh lun chưa hài hòa,

chưa ph hp với tng ý.

+ Kĩ năng phân tch, cm th còn kém.

+ Diễn đạt chưa tt, còn dng t vit câu sai, diễn đạt

ti nghĩa, trng lp,…

V. Tổng kt rút kinh nghiệm

147

kt rút kinh nghiệm

GV tổng kt và nêu mt s

đim cơ bn cần rút kinh

nghiệm

Ni dung tổng kt và rút kinh nghiệm dựa trên cơ s

chấm, chữa bài c th.

ĐÁP ÁN BÀI VIẾT S 6 ( Ở NHÀ)

Phần I. Đọc hiểu (3,0 điểm)

Câu 1. Phương thức biu đạt chnh ca văn bn: tự sự ( 0.5đ)

Câu 2. Văn bn vit về chuyện chic bình nứt nhằm mc đch ni chuyện con

ngưi, c th hơn là cch ứng xử ca con ngưi.( 0.5đ)

Câu 3. Vt nứt trên chic bình n d cho điều : Hạn ch, khim khuyt trong mỗi

con ngưi( 1.0đ)

Câu 4. Nỗi xấu hổ, day dứt cua chic bình nứt gi liên tưng đn tâm trạng ca

con ngưi khi đi diện với những khim khuyêt ca bn thân ( 1.0đ)

Phần II. Làm văn (7,0 điểm)

I.M bài:

Kim Lân là mt trong những nhà văn xuất sắc ca nền văn xuôi hiện đại Việt

Nam trước và sau Cch mạng thng Tam. Mt trong những tc phm tiêu biu ca Kim

là truyện ngắn V nht.

Nhn xét về tac phm c ý kin cho rằng Ở truyện ngắn này, nhà văn chú tâm

miêu t kĩ lưỡng hiện thực tàn khc ca nạn đi năm 1945.Ý kin khc lại nhấn mạnh:

nhà văn ch yu hướng ngòi bút vào việc pht hiện vẻ đẹp tiềm n, tâm hn giàu lòng

yêu thương ca ngưi nông dân sau ci bề ngoài đi kht, xc xơ ca h.

- Điều đ đưc th hiện qua đoạn trch

II.Thân bài:

1.Giới thiệu chung về tc phm.

- V nht là truyện ngắn tiêu biu ca Kim Lân vit về đề tài ngưi nông dân

trước Cch mạng. Truyện đưc in trong tp Con ch xấu x (1962)

- Bằng cch dựng lên tình hung truyện “nht v” đc đo, qua tình hung đ

nhà văn Kim Lân đã kn đo lên ting phê phn xã hi Việt Nam trước Cch mạng

Thng Tm, đi rch, nghèo khổ. Nhân phâm con ngưi b rẻ rúng, vì đi, vì chạy trn

khi ci cht mà ngưi ta c th liều về làm v mt ngưi không quen bit chỉ bằng vài

bt bnh đúc... Đ là những đau đớn, nhc nhằn ca ngưi nông dân Việt Nam trước

Cch mạng. Nhưng trên nền hiện thực đen ti ấy vẫn sng lên niềm yêu thương, niềm

tin vào cuc đi mới tt đẹp hơn. Đ là ci nhìn pht hiện đầy nhân đạo ca nhà văn

Kim Lân.

2. Gii thch ý kin:

a. Ý kin “Ở truyện ngắn này, nhà văn chú tâm miêu t kĩ lưỡng hiện thực tàn

khc cua nạn đi năm 1945 ”: hiện thực tàn khc là bức tranh phn nh chân tht đi

sng xã hi. Trong truyện, đ là nạn đi khng khip Ất Du 1945 đưc th hiện qua

lăng knh ca nhà văn. Ýkin chú ý đn gi tr hiện thực ca tc phm;

b. Ý kin “nhà văn ch yu hướng ngòi bút vào việc pht hiện vẻ đẹp tiềm n,

tâm hn giàu lòng yêu thương ca ngưi nông dân sau ci bề ngoài đi kht, xc xơ ca

148

h. ”: Vẻ đẹp tiềm n là vẻ đẹp trong bề sâu, bề xa ca tâm hôn con ngưi. Ý kin chú ý

đn gi tr nhân đạo ca tc phm;

C 2 ý kin đã khi qut gi tr tư tưng truyện ngắn V nht ca Kim lân.

3. Phân tch đoạn trch đ làm sng t hai ý kin:

a. Ý kin “…hiện thực tàn khc ca nạn đi năm 1945 ”

- Bữa cơm ngày đi tht thm hại trong ngày đn con dâu phn nh chân thực s

phn bi đt ca ngưi nông dân trong nạn đi Ất du năm 1945; ( phân tch cc chi tit

về mâm cơm, ni chè khon...)

- Tâm trạng ca cc nhân vt bà c Tứ, Tràng và ngưi v nht trong bữa cơm

ngày đi ( phân tich cc chi tit đ làm rõ tâm trạng vui bun lẫn ln ca bà mẹ già, tâm

trạng ti hn ca v chng Tràng khi ăn ming cm nghẹn bứ, cht xt);

- Khép tc phm là âm thanh ting trng thúc thu bo hiệu nạn đi tip tc đe

doạ; hình nh âm thanh ting quạ bo hiệu ci cht; hình nh đm ngưi đi biu tưng

cho ci đi khng khip…

b. “nhà văn ch yu hướng ngòi bút vào việc pht hiện vẻ đẹp tiềm n, tâm hn

giàu lòng yêu thương ca ngưi nông dân sau ci bề ngoài đi kht, xc xơ ca h”.

- Vẻ đẹp tâm hôn ca bà c Tứ:

+ Giàu lòng yêu thương con;

+ Niềm tin lạc quan vào tương lai tươi sng:

++Bà lão “va ăn va k chuyện làm ăn ”, “ni toàn chuyện vui, toàn chuyện

sung sướng ngày sau”, “ci mt bng beo u m cua bà rạng rỡ hẳn lên ”. D chẳng trn

vẹn nhưng cũng phần nào gieo vào lòng đôi v chng trẻ niềm tin vào ngày mai. Mt

ngày mai tươi sng hơn đang ch h. Bà c Tứ nghĩ th và chắc chắn sẽ là như th!

Chnh tình thương ca mẹ đã mang đn hạnh phúc cho Tràng, đem lại li thot cho v

Tràng và tất yu tình thương ấy sẽ mãi mãi nâng đỡ h.

++ Li khuyên cua bà với con: -Tràng ạ. Khi nào có tiền ta mua lấy đôi gà. Tao

tính rằng cái chỗ đầu bp kia làm cái chung gà thì tiện quá. Này ngonh đi ngonh lại

ch mấy mà c ngay đàn gà cho mà xem...là li khuyên rất thực t, là suy nghĩ cua môt

bà lão nông dân sắp gần đất xa tri, không lo nghĩ cho mình mà chỉ lo cho con. Nuôi gà

cũng chnh là nuôi niềm hy vong cho ngày mai.

++ Cnh Bà lão lt đt chạy xung bp, lễ mễ bưng ra môt cái ni khói bôc lên

nghi ngút cứ ngỡ bà như bà Tiên trong truyện cổ tích. Ni chè khoán cua bà cũng chnh

là chic đũa thần cua bà Tiên ấy, đưa lên đ làm nên phép nhiệm màu: thắp ngn lửa

niềm tin vào tương lai.

+ Niềm tin vào sự đổi đi cua ngưi nông dân trước hiện thực đi nghèo, tăm ti

vẫn còn vây ba: Hình nh l c đ bay phấp phới trong c Tràng c ý nghĩa biu

tưng, khép truyện nhưng m ra c tri ý nghĩa. L c đ l c cua Việt Minh. Cch

mạng sẽ về. Chnh cch mạng sẽ làm nên sự sng bất diệt.

+ Phân tch nghệ thut: Tình hung truyện đc đo, cch k chuyện hấp dẫn,

miêu t tâm l tinh t, dựng đi thoại sinh đng, ngôn ngữ đm chất nông dân, c sự gia

công sng tạo ca nhà văn.

-Nhn xét ý nghĩa đoạn trích:

149

+ Giá tr hiện thực: gián tip t cáo tôi ác cua bn thực dân phát xít, phn

ánh sự hướng về cách mạng ca ngưi nông dân;

+ Giá tr nhân đạo: Cm thông với nỗi thng khổ cua ngưi nông dân; ca

ngi vẻ đẹp tâm hôn cua ho. Ca ngi tình mẫu tử, tình cm gia đình. Gửi gắm niềm tin

vào tương lai...

4. Đnh gi hai ý kin.

- Hai ý kin đều đúng, không mâu thuẫn bài tr nhau mà bổ sung cho nhau gp

phần làm sng t ni dung ca tc phm.

- Qua hai ý kin, ngưi đc hiu hơn gi tr cua truyện V nht, hiu tấm lòng

cua nhà văn Kim Lân dành cho ngưi nông dân Việt Nam mà sut cuc đi cầm bút

ông đã tng yêu thương h. Qua đ, ngòi bút tinh t cũng như sự thấu hiu tâm li, đi

sng ngưi nông dân cua nhà văn Kim Lân hiện lên rất sâu sắc và sng tạo.

III.Kt bài:

Khi qut lại vấn đề và đnh gi về thành công ca tc gi, tc phm, đoạn trch

Bày t suy nghĩ riêng về gi tr ca truyện, cua đoạn trch.

TIẾT 82-83

Đc văn:

ÔNG GIÀ VÀ BIỂN CẢ

(Trích)

Ngày soạn:

Ngày thực hiện:

A. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

I. Tên bài học : Ông già và bin c

II. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

III. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:

- Phương tiện, thit b:

Hê-ming-uê

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thit k bài hc.

+ My tinh, may chiu, loa...

- PPDH: Pht vấn, thuyt trình, nêu vấn đề, tho lun nhm, trò chơi

2. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.

B. NỘI DUNG BÀI HỌC

Ông già và biển cả

C. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kin thức :

a/ Nhn bit: HS nhn bit, nhớ đưc tên tc gi và hoàn cnh ra đi cua cc tc

phm.

b/ Thông hiu: HS hiu và l gii đưc hoàn cnh sng tc c tc đng và chi

phi như th nào tới ni dung tư tưng ca tc phm.

150

c/Vn dng thấp: Vit đoạn văn ngắn về mt chi tit nghệ thut hay trong

truyện;.

d/Vn dng cao:

- Vn dng hiu bit về tc gi, hoàn cnh ra đi cua tc phm đ phân tich gi tr

ni dung, nghệ thut cua truyện;

2. Kĩ năng :

a/ Bit làm: bài đc hiu văn bn;

b/ Thông thạo: cc bước làm đoc hiu;

3.Thi đ :

a/ Hình thành thi quen: đc hiu văn bn truyện nước ngoài;

b/ Hình thành tnh cch: tự tin, sng tạo khi tìm hiu văn bn nước ngoài;

c/Hình thành nhân cách:

-Bit trân quý những gi tr văn ha truyền thng truyện ngắn nước ngoài đem lại

-C ý thức tìm tòi về th loại, t ngữ, hình nh trong truyện ngắn nước ngoài ,

4. Những năng lực c th hc sinh cần pht trin:

- Năng lực thu thâp thông tin liên quan đên tiêu thuyêt cua Hêmingue;

- Năng lực đoc – hiêu tiêu thuyêt cua Hêmingue;

- Năng lực trình bày suy nghĩ, cam nhân cua c nhân về tiêu thuyêt cua

Hêmingue;

- Năng lực hơp tac khi trao đổi, thao luân về gi tr tư tương và nghệ thuât tiêu

thuyêt cua Hêmingue;

- Năng lực phân tich, so sanh ý nghĩa cac chi tiêt nghệ thuât trong tiêu thuyêt

cua Hêmingue;

- Năng lực tạo lâp văn ban ngh luân văn hoc;

III. Chuẩn bị

1/Thầy

-Gio n

-Phiu bài tp, tr li câu hi

-Tranh nh về nhà văn, hình nh, phim Ông già và biển cả

-Bng phân công nhiệm v cho hoc sinh hoạt đông trên lớp

-Bng giao nhiệm v hc tp cho hc sinh  nhà.

2/Trò

-Đoc trước ngữ liệu trong SGK đ tr li câu hi tìm hiu bài

-Cc sn phm thực hiện nhiệm v hoc tp  nhà (do gio viên giao t tit trước)

-Đ dung hoc tp

D. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Hoạt động của Thầy và trò

Chuẩn kiến thức

kĩ năng cần đạt,

năng lực cần phát

151

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

Thao tác 1: Tổ chức tìm hiểu tác giả-tác

phẩm

- GV yêu cầu 1 HS đc phần Tiu dẫn

(SGK) và Nêu những ý chnh về Hê-

ming-uê, tiu thuyt Ông già và biẻn c,

v tr ca đoạn trch hc.

- GV nhn xét và tm tắt những ni dung

cơ bn.

- HS làm việc c nhân.

+ Nhà văn Mĩ đ lại dấu ấn sâu sắc

trong văn xuôi hiện đại phương Tây và

gp phần đổi mới li vit truyện, tiu

thuyt ca nhiều th hệ nhà văn trên th

giới.

+ Những tiu thuyt nổi tiễng ca Hê-

ming-uê: Mt tri vẫn mc (1926), Giã t

vũ kh (1929), Chuông nguyện hn ai

(1940).

+ Truyện ngắn ca Hê-ming-uê đưc

đnh gi là những tc phm mang phong

I. Tìm hiểu chung

1. O-nit Hê-ming-uê (1899- 1961):

- Hê-minh-uê (1899 – 1961), môt

trong những nhà văn lớn nhất ca nước

Mĩ th kỉ XX, nổi ting với nguyên l

“tng băng trôi” ; với hoài bão vit cho

đưc “mt ng văn xuôi đơn gin và

trung thực về con ngưi”.

2. Ông già và biển cả (The old man

and the sea)

+ Đưc xuất bn lần đầu trên tạp ch

Đi sng.

+ Tc phm gây ting vang lớn và

hai năm sau Hê-ming-uê đưc trao gii

Nô-ben.

+ Tm tắt tc phm (SGK).

+ Tc phm tiêu biu cho li vit

"Tng băng trôi": dung lưng câu chữ t

nhưng "khong trng" đưc tc gi tạo

ra nhiều, chúng c vai trò lớn trong việc

tăng cc lớp nghĩa cho văn bn (Tc gi

triển

- GV giao nhiệm v: +Trình chiu tranh nh, cho hs xem tranh

nh (CNTT)

+Chun b bng lắp ghép

* HS:

+ Nhìn hình đon tc gi Hemingue

+ Lắp ghép tc phm với tc gi

+ Xem mt đoạn phim Ông già và bin c;

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm vu:

T đo, gio viên giới thiệu Vào bài: Thiên nhiên và con người,

con người và hiện thực – con người và mơ ước... bao nhiêu vấn

đề sâu sắc hàm nghĩa triết lí đã được đặt ra, khơi ra từ một

chuyến biển săn cá thành công và thất bại ngoài sức tưởng

tượng được thể hiện trong một áng văn xuôi giản dị và trung

thực về con người của tác giả Giã từ vũ khí và Chuông nguyện

hồn ai, Hạnh phúc ngắn ngủi của Macômbơ − nhà văn Mĩ lừng

danh Hêminhuê.

- Nhn thức đưc

nhiệm v cần gii

quyt ca bài hc.

- Tp trung cao và

hp tc tt đ gii

quyt nhiệm vu.

- C thi đ tch

cực, hứng thú.

2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( 70 phút)

152

v đc đo him thấy. Mc đch ca nhà

văn là "Vit mt ng văn xuôi đơn gi và

trung thực về con ngưi".

ni rằng tc phm lẽ ra dài c 1000 trang

nhưng ông đã rút xung chỉ còn bấy

nhiêu thôi).

3. Đoạn trích

+ Đoạn trch nằm  cui truyện.

+ Đoạn trch k về việc chinh phc

con c kim cua ông lão Xan-ti-a-gô.

Qua đ ngưi đc cm nhn đưc nhiều

tầng ý nghĩa đc biệt là vẻ đẹp cua con

ngưi trong việc theo đuổi ước mơ gin

d nhưng rất to lớn cua đi mìnhvà ý

nghĩa biu tưng ca hình tưng con c

kim.

Thao tác 1: Tổ chức đọc- hiểu Sự lặp lại

những vòng lượn của con cá kim

- GV yêu cầu HS đc lướt nhanh và tm

tắt đoạn trch, sau đ nêu mt s câu hi

và hướng dẫn tho lun.

Câu hỏi 1: Xan-ti-a-gô là một con người

như thế nào? Nhận xét khái quát về hai

hình tượng nổi bật trong đoạn trích: ông

lão và con cá kiếm.

Câu hỏi 2: Hình nh những vòng lưn ca

con c kim đưc nhắc đi nhắc lại trong

đoạn văn gi lên những đc đim gì về

cuc đấu giữa ông lão và co c (thi đim,

phong đ, tư th,…)?

HS trả lời cá nhân với kt quả mong

đợi:

+ N c gắng thot khi sự nu kéo ba

vây ca ngưi ngư ph

+ N cũng dũng cm kiên cưng không

kém gì đi th.

II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN:

1. Sự lặp lại những vòng lượn của con

cá kiêm:

- Gi lên hình nh mt ngư ph lành

nghề kiên cưng:

Chỉ bằng con mắt tng tri và cm

gic đau đớn nơi bàn tay, ông lão ước

lưng đưc khang cch ngày càng gần

tới đch qua vòng lưn t rng tới hẹp,

t xa tới gần ca con c.

- Vòng lưn cũng vẽ lên những c

gắng cui cng nhưng cũng rất mãnh liệt

cua con ca;

- Vòng lưn cũng biu hiện cm nhn

cua ông lão về con c, tp trung vào hai

gic quan là th gic và xúc gic

Nhưng chỉ là cm nhn gin tip vì

Xan-ti-a-gô chưa th nhìn thấy con c

mà chỉ đon bit n qua vòng lưn.

2. Con cá kim qua cảm nhận của ông

lão:

- Cam nhn ngày càng mãnh liệt hơn,

đc biệt là t “vòng thứ ba, lão đầu tiên

nhìn thấy con cá”.

- Sự miêu t đúng như sự việc xy ra

153

Thao tác 2: Tổ chức đọc- hiểu hình ảnh

Con cá kim qua cảm nhận của ông lão

Câu hỏi 3: Cảm nhận về con cá kiếm tập

trung vào những giác quan nào của ông

lão? Chứng minh rằng những chi tiết này

gợi lên sự tiếp nhận từ xa đến gần, từ bộ

phận đến toàn thể.

HS trả lời cá nhân với kt quả mong

đợi:

+ Trước mt con c lớn như vy, that

tiên ông lão chỉ nhìn thấy tng b phn,

chỉ tấn công đưc vào tng b phn trước

khi n xuất hiện toàn th trước mt ông.

+ “Một cái bóng đen vượt dài qua

dướiư con thuyền, đến mức lão không thể

tin nổi độ dài của nó.”

+ “Cái đuôi lớn hơn cả chiếc lưỡi hái

lớn, màu tím hồng dựng trên mặt đại

dương xanh thẫm”

+ “Cánh vi trên lưng xếp lại, còn bộ

vây to sụ bên sườn xòe rộng”

+ Ông lão “vận hết sức bình sinh …

phóng xuống sườn con cá ngay sau cái

vây ngực đồ sộ”

+ Con cá “phóng vút lên khỏi mặt nước

phô hêt tầm vóc khổng lồ, vẻ đẹp và sức

lực”

+ “nằm ngửa phơi cái bụng ánh bạc của

nó lên trời”

Câu hỏi 4: Hãy phát hiện thêm một lớp

nghĩa mới: phải chăng ông lão chỉ cảm

nhận đối tượng bằng giác quan của một

người đi săn, một kẻ chỉ nhằm tiêu diệt

đối thủ của mình? Hãy tìm những chi tiết

chứng tỏ một cảm nhận khác lạ ở đây, từ

đó nhận xét về mố, liên hệ giữa ông lão và

con cá kiếm.

HS trả lời cá nhân với kt quả mong

đợi:

+ Ông lão làm nghề câu c, bắt đưc c là

mc đch, là cuc sng cua ông. Nhưng

ông yêu quy n như “người anh em”, gi

trong thực t;

- Cm nhn qua xúc gic vẫn c phần

gin tip (qua si dây, qua mũi lao)

nhưng vẫn rất mãnh liệt và ngày càng

đau đớn.

3. Sự cảm nhận khác lạ của ông lão

qua cuộc trò chuyện với con cá:

- Ông không chỉ cm nhn con c bằng

th gic và xúc gic, không chỉ bằng

đng tc mà còn bằng c tri tim, sự cm

thông.

Bi kch tinh thần ca ông lão.

- Sự cam nhn ca ông lão về “đối thủ”

không nhum màu th hn, không chỉ c

quan hệ giữa ngưi đi câu và con c câu

đưc mà ngưc lại:

Vẻ đẹp cao thưng trong tâm hn ông

lão.

154

nó là “cu cậu” rất than mt.

+ Con cá là hiện thân ca ci đẹp, nhưng

vì sự tn tại ca mình mà ông phi tiêu

diệt n, hy hoại ci thân yêu, quy trong

nhất ca đi mình.

HS trả lời cá nhân với kt quả mong

đợi:

+ Đ là sự chiêm ngưỡng, sự c kch

trước vẻ đẹp và sự cao quy cua con c.

“Tao chưa hề thấy bất kì ai hùng dũng,

duyên dáng, bình tĩnh, cao thượng hơn

mày, người anh em ạ.”

+ Đ là quan hệ giữa hai kì phng đch

th, ngang tài ngang sức, đều nỗ lực ht

mình.

+ Đ là quan hệ giữa con ngưi và ci

đẹp, ci mơ ước.

Câu hỏi 5: So sánh hình ảnh con cá kiếm

trước và sau khi ông lão chiếm được nó.

Điều này gợi cho anh (chị) suy nghĩ gì?

Vì sao có thể coi con cá kiếm như một

biểu tượng?

HS trả lời cá nhân với kt quả mong

đợi:

+ Khi chưa b ch ngự: N c vẻ đẹp kì

vĩ, kiêu hng

Biu tưng cho ước mơ, l tưng mà

mỗi ngưi thưng đeo đuổi trong cuc

đi.

+ Khi n b ch ngự: N mất đi vẻ đẹp mơ

h, lung linh, tr nên c th, hiện thực.

HS trả lời cá nhân với kt quả mong

đợi:

+ Lúc đầu, ông thu dây đ kéo con c

khi quay vòng

+ Vì qu c gắng, ông thấy sức lực suy

kiệt nhanh chng, cam thấy “hoa mắt,

“mồ hôi xát muối vào mắt lão và xát muối

lên vết cắt phía trên mắt và trán”

4. Những hình ảnh mang tính biểu

tượng:

- Con cá kiếm trước và sau khi ông lão

chiếm được nó:

Biu tưng cho ước mơ tr thành

hiện thực, không còn kh nắm bắt hoc

xa vi. C như vy, ngưi ta mới luôn

theo đuổi những ước mơ.

- Những hành động của ông lão:

Đ là sự kiên trì, ngoan cưng, quyt

tâm cua ông lão. Đ là mt biu tưng

đẹp về ngh lực ca con ngưi “Con

người có thể bị hủy diệt nhưng không thể

đánh bại”.

155

+ Lão tự đng viên bn thân: “Kéo đi, tay

ơi … Hãy đứng vững, đoi chân kia. Tỉnh

táo vì tao, đầu à.”

+ Ông tìm mi cch di chuyn đưc con

c nhưng cúng là lúc kiệt sức “miệng lão

khô khốc không thể nói nổi”.

Thao tác 5: Tổ chức tổng kt

GV hướng dẫn HS nhn xét về nghệ thut

và ý nghĩa văn bn

HS đc lướt nhanh và tm tắt đoạn trch,

sau đ tho lun.

HS nhn xét về nghệ thut và ý nghĩa văn

bn

III/Tổng kt

1) Nghệ thuật

- Li k chuyện đc đo kt hp

nhuần nhuyễn giữa li k với văn miêu

t cnh vt đi thoại và đc thoại ni

tâm.

- Ý nghĩa hàm n cua hình tưng và

tnh đa nghĩa ca ngôn ngữ.

2) Ý nghĩa văn bản

Cuc hành trình đơn đc, nhc

nhằn ca con ngưi vì mt kht vng

lớn lao là chứng minh cho chân l: “Con

ngưi c th b hy diệt nhưng không

th b đnh bại”.

3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

ĐÁP ÁN

Câu hỏi 1: Đâu là li nhn xét về tc gi Hê-

[3]='a'

min-guê?

[4]='a'

a. Ông “không phi là ngưi vit tiu thuyt hay,

song ông là tc gi ca những truyện ngắn tuyệt

[5]='c'

vi”.

b. “Con đại bàng m vàng bất cht vẫy lean đôi

[6]='a'

cnh mênh mang”.

c. Ông là ngưi sinh ra đ làm nghê sĩ ca đông

[7]='a'

quê, “làm công c ca thiên nhiên”.

d. Ông là nghệ sĩ ca vũ tr chứ không phi là

nhà văn ca những con ngưi lầm than.

Câu hỏi 2: Đc đim ca tc phm văn hc

đưc sng tc theo nghuyên l “ tng băng trôi”

156

là gì?

a. Mt tc phm ngắn gn, hàm súc, “ý tại ngôn

ngoại”.

b. Mt tc phm c li vit cầu kì, b him.

c. Mt tc phm mô phng hiện thực đi sng

như n vn c.

d. Mt tc phm kinh di, chỉ c những ngưi

trong cuc mới hiu đưc.

Câu hỏi 3: Tc phm “Ông già và bin c” ra

đi năm nào?

a. 1950.

b. 1951.

c. 1952.

d. 1953.

Câu hỏi 4: Nét đc đo ca tc phm “Ông già

và bin c”?

a. Nghệ thut biu tưng,n d.

b. Nghệ thut xây dựng tnh cch đin hình,

trong hoàn cnh đin hình.

c. Ct truyện rõ ràng, xung đt dữ dôi.

d. Xây dựng tnh cch nhn vt không cần c

hành đng.

Câu hỏi 5: Nhân vt Xan-ti-a-gô (ông già)

trong tc phm là biu tưng về con ngưi nào?

a. Về con ngưi cho tới phút cui cng vẫn đuổi

theo mt kì vng và c đạt lấy no.

b. Về con ngưi c nhiều tham vong trong cuc

sng.

c. Về con ngưi o tưng về sức mạnh ca

chính mình.

d. Về con ngưi sng theo linh cm, không bit

lưng trước kh khăn.

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm vu:

157

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

Trình bảy đặc sắc nghệ

thuật đoạn trích Ông già và biển

cả

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực hiện

nhiệm vu:

Tr li:

- Li k kt hp với miêu t rất gin d,

đc biệt ngông ngữ đi thoại kt hp với đc

thoại ni tâm nên Xan-ti-a-gô luôn đt trong sự

ứng chiu với thiên nhiên, làm cho nhân vt

không cô đơn giữa tri nước bao la mà c tầm

vc kì vĩ và khi đi thoại với chnh mình (cum t

lão nghĩ nhắc lại nhiều lần), nhân vt đưc nhân

đôi sức mạnh (tinh thần và sức lực).

- Cch hành văn c nhiều “khong trắng”,

nhiều chi tit và hình tưng đa nghĩa đã làm nổi

rõ nguyên lí tng bang trôi. Chẳng hạn, Xan-ti-a-

gô nghĩ: Con cá là vn may cua ta đưc hiu là

ông không còn mắt vn ri đeo đẳng, ht thi

như dân làng nghĩ, vì đã tm mươi tư ngày qua

ông đi bin về tay không. Ý nghĩ ấy còn bôc l

đức khiêm tôn cua môt ngưi lao đng.

4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

5. TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

+ Vẽ bản đồ tư duy bài học

+ Vit đoạn văn ngắn bày t

suy nghĩ về niềm tin vào con

ngưi trong cuc sng hôm

nay.

-HS thực hiện nhiệm v:

- HS bo co kt qu thực

hiện nhiệm vu:

+ Vẽ đúng bản đồ tư duy

+ Đảm bảo về yêu cầu vễ kĩ năng và kin thức;

TIẾT 84

Làm văn:

RÈN LUYỆN KĨ NĂNG MỞ BÀI, KẾT BÀI

TRONG BÀI VĂN NGHỊ LUẬN

158

Ngày soạn:

Ngày thực hiện:

A. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

I. Tên bài học :

RÈN LUYỆN KĨ NĂNG MỞ BÀI, KẾT BÀITRONG BÀI VĂN NGHỊ LUẬN

II. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

III. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1/Thầy

-Gio n

-Phiu bài tp, tr li câu hi

- cc ngữ liệu là đoạn văn m bài, kt bài tiêu biu;

-Bng phân công nhiệm v cho hoc sinh hoạt đông trên lớp

-Bng giao nhiệm v hc tp cho hc sinh  nhà

2/Trò

-Đoc trước ngữ liệu trong SGK đ tr li câu hi tìm hiu bài

-Cc sn phm thực hiện nhiệm v hoc tp  nhà (do gio viên giao t tit trước)

-Đ dung hoc tp

B. NỘI DUNG BÀI HỌC

RÈN LUYỆN KĨ NĂNG MỞ BÀI, KẾT BÀI TRONG BÀI VĂN NGHỊ LUẬN

C. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kin thức :

a/ Nhn bit: HS nhn bit đưc khi niệm, yêu cầu ca việc m bài, kt bài

trong văn ngh lun;

b/ Thông hiu: HS hiu phương php làm m bài, kt bài trong văn ngh lun;

c/Vn dng thấp: Vit hoàn chỉnh mt đoạn văn m bài, kt bài theo yêu cầu;

d/Vn dng cao:

- Vn dung phương php m bài, kt bài đ làm bài văn ngh lun hoàn chỉnh;

2. Kĩ năng :

a/ Bit làm: m bài, kt bài theo yêu cầu đề ra;

b/ Thông thạo: cc bước làm m bài, kt bài trong văn ngh lun;

3.Thi đ :

a/ Hình thành thi quen: m bài, kt bài trong văn ngh lun;

b/ Hình thành tnh cch: tự ti , sng tạo khi m bài, kt bài trong văn ngh lun;

c/Hình thành nhân cách:

-Có ý thức giữ gìn sự trong sng ca Ting Việt khi làm bài ngh lun.

4. Những năng lực c th hc sinh cần pht trin:

- Năng lực thu thâp thông tin liên quan liên quan đên viêt m bài, kêt bài trong

văn ngh luân;

- Năng lực đoc – hiêu cac bài văn ngh luân đ xac đinh phần m bài, kêt bài;

- Năng lực trình bày suy nghĩ cua c nhân về đoạn văn m bài, kêt bài;

- Năng lực hơp tac khi trao đổi, thao luân về cac cach m bài, kêt bài đúng và

trúng trong văn ngh luân;

159

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

1/GV tổ chức cho HS tìm hiu cc cch

m bài cho đề bài: Phân tch gi tr nghệ

thut ca tình hung truyện trong tc

phm V nht (Kim Lân)

2/GV lần lưt cho HS phân tch cc cch

m bài (SGK):

a) Đon đnh đề tài đưc trin khai trong

văn bn.

b) Phân tch tnh tự nhiên, hấp dẫn ca

cc m bài.

I. Vit phần mở bài

1. Tìm hiểu cách mở bài

- Đề tài đưc trình bày: gi tr nghệ

thut ca tình hung truyện trong V

nht ca Kim Lân.

- Cch m bài thứ 3: m bài gin tip,

dẫn dắt tự nhiên, tạo ra sự hấp dẫn, chú ý

và ph hp hơn c với yêu cầu trình bày

đề tài.

2. Phân tích cách mở bài

- Đon đnh đề tài:

+ MB1: quyền tự do, đc lp cua dân

tc Việt Nam

+ MB2: Nét đc sắc cua tư tưng, nghệ

thut bài thơ Tng biệt hành ca Thâm

Tâm.

+ MB3: Những khm ph đc đo, sâu

sắc cua Nam Cao về đề tài ngưi nông

dân trong tc phm Ch Phèo.

C 3 m bài đều theo cch gin tip,

- Năng lực phân tich, so sanh về cac cach m bài, kêt bài

- Năng lực tạo lâp văn ban ngh luân.

D. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Hoạt động của Thầy và trò

Chuẩn kiến thức kĩ

năng cần đạt, năng lực

cần phát triển

- GV giao nhiệm v: Gio viên chn 1 m bài, 1 kt bài ca HS

trong bài vit s 5. Đc cho lớp nghe. Đề ngh hc sinh c nhn

xét về cch m bài, kt bài ca cc bạn.

- HS thực hiện nhiệm vu: Đưa ra nhn xét c nhân

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm vu:

T đo, gio viên giới thiệu Vào bài:Như vậy, chúng ta vừa thấy

những ưu điểm, khuyết điểm trong mở bài, kết bài của các bạn

khi làm văn nghị luận văn học. Hôm nay, để các em có cách mở

bài, kết bài đúng theo yêu cầu, chúng ta cùng đi vào tìm hiểu bài

học.

- Nhn thức đưc nhiệm

v cần gii quyt cua

bài hc.

- Tp trung cao và hp

tc tt đ gii quyt

nhiệm vu.

- C thi đ tch cực,

hứng thú.

2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( 30 phút)

160

T hai bài tp trên, HS cho bit phần m

bài cần đp ứng yêu cầu gì trong qu trình

tạo lp văn bn?

HS đc kĩ cc m bài (SGK) pht biu ý

kin.

HS làm việc c nhân, pht biu trước lớp

dẫn đắt tự nhiên, tạo đưc ấn tưng, hấp

dẫn sự chú ý ca ngưi đc hướng tới đề

tài.

3. Yêu cầu phần mở bài

- Thông bo chnh xc, ngắn gn về đề

tài

- Hướng ngưi đc (ngưi nghe) vào

đề tài mt cch tự nhiên, gi sự hứng thú

với vấn đề đưc trình bày trong văn bn.

1. GV tổ chức cho HS tìm hiu cc kt bài

(SGK) cho đề bài: Suy nghĩ ca anh (ch)

về nhân vt ông li đò trong tuỳ bút

Ngưi li đò sông Đà (Nguyễn Tuân)

2. GV lần lưt cho HS phân tch cc kt

bài (SGK)

II. Vit phần kt bài

1. Tìm hiểu các kt bài

- Đề tài: Suy nghĩ cua anh (ch) về

nhân vt ông li đò trong tuỳ bút Ngưi

li đò sông Đà (Nguyễn Tuân)

- Cch kt bài 2 ph hp hơn với yêu

cầu trình bày đề tài: Đnh gi khi qut

về ý nghĩa ca hình tưng nhân vt ông

li đò, đng thi gi suy nghĩ, liên tương

sâu sắc cho ngưi đc.

2. Phân tích các kt bài

- Kt bài 1: Tuyên b đc lp và khẳng

đnh quyt tâm cua toàn dân tc Việt

Nam đem tinh thần, lực lưng, tnh mạng

và ca ci đ giữ vững đc lp.

- Kt bài 2: ấn tưng đẹp đẽ, không

bao gi phai nhoà về hình nh mt ph

huyện nghèo trong câu chuyện Hai đứa

trẻ ca Thạch Lam.

- C hai kt bài đều tc đng mạnh mẽ

đn nhn thức và tình cm ca ngưi đc.

3. Yêu cầu của phần kt bài

- Thông bo về sự kt thúc ca việc

trình bày đề tài, nêu đnh gi khi quát

cua ngưi vit về những kha cạnh nổi

bt nhất ca vấn đề.

161

3. T hai bài tp trên anh (ch) hãy cho

bit phần kt bài cần đp ứng yêu cầu gì

trong qu trình tạo lp văn bn?

HS đc kĩ cc kt bài (SGK) pht biu ý

kin

HS làm việc c nhân, pht biu trước lớp

- Gi liên tưng rông hơn, sâu sắc

hơn.

3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

Câu 1: Ý nào chưa nói đúng về nguyên tắc

của mở bài bài văn nghị luận?

a/ M bài cần nêu đúng vấn đề đt ra trong

đề bài;

b/ Nu đề bài c nêu ra mt ý kin thì m

bài phi dẫn lại nguyên văn kin ấy.

c/ Ở phần m bài cũng c th ging gii,

minh hoạ hay nhn xét ý kin nêu trong đề

bài

d/ M bài chỉ đưc nêu những ý khái quát

Câu 2: Ý nào chưa nói đúng về nguyên tắc

của kết bài bài văn nghị luận?

a/ Phần kt bài phi th hiện đúng quan

đim đã trình bày  phần thân bài

b/ Phần kt bài chỉ nêu những ý khi qut

c/ Phần kt nên lp lại nguyên văn li lẽ ca

m bài

d/ Phần kt bài thiên về tổng kt, đnh gi

vấn đề

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS báo cáo kt qu thực hiện nhiệm vu:

1d,2c

4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS Kin thức cần đạt

162

GV giao nhiệm vụ: Mở bài sau đây

thuộc dạng nào?

Chúng ta đã gặp không ít những số

phận người phụ nữ bi thương trong các

tác phẩm văn học Việt Nam, đó là một

nàng Vũ Nương oan khuất, một nàng Kiều

bi kịch, một Chị Dậu tủi hờn... Nhưng khi

tiếp cận với dòng văn học cách mạng, vẫn

những người phụ nữ ngày xưa ấy lại trỗi

dậy mạnh mẽ đứng dậy làm chủ đời mình.

Một trong những nhân vật văn học nữ tiêu

biểu biểu là Mỵ trong tác phẩm Vợ chồng

A Phủ của Nhà văn Tô Hoài.

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS báo cáo kt qu thực hiện nhiệm vu:

Thuộc dạng so sánh

TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

Xây dựng đoạn văn m bài, kt bài dạng

bài ngh lun bàn về vấn đề trong tc

phm văn xuôi hiện đại Việt Nam. C th:

- Phân tch thuỷ trình Hương Giang trong

bút kí Ai đã đặt tên cho dòng sông? (

Hoàng Phủ Ngọc Tường).

- Phân tch gi tr nhân đạo truyện V nht

( Kim Lân)

-HS thực hiện nhiệm v:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm vu:

Học sinh vận dụng kin thức đã học

để thực hiện theo yêu cầu.

TIẾT 85-86/TUẦN 29

Đc văn:

HỒN TRƯƠNG BA, DA HÀNG THỊT

(Trích)

Ngày soạn:

Lưu Quang Vũ

163

Ngày thực hiện:

A. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

I. Tên bài học : Hn Trương Ba, da hàng thit

II. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

III. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1/Thầy

-Gio n

-Phiu bài tp, tr li câu hi

-Tranh nh về nhà văn, hình nh, trch đoạn v kch do Nhà ht kch Trung

ương dàn dựng;

-Bng phân công nhiệm v cho hoc sinh hoạt đông trên lớp

-Bng giao nhiệm v hc tp cho hc sinh  nhà

2/Trò

-Đoc trước ngữ liệu trong SGK đ tr li câu hi tìm hiu bài

-Cc sn phm thực hiện nhiệm v hoc tp  nhà (do gio viên giao t tit

trước)

-Đ dung hoc tp

B. NỘI DUNG BÀI HỌC

Hôn Trương Ba, da hàng thit

C. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kin thức :

a/ Nhn bit: HS nhn bit, nhớ đưc tên tc gi và hoàn cnh ra đi cua cc tc

phm.

b/ Thông hiu: HS hiu và l gii đưc hoàn cnh sng tc c tc đng và chi

phi như th nào tới ni dung tư tưng ca tc phm.

c/Vn dng thấp: Vit đoạn văn phân tch nghĩa hàm ý cua mt s li thoại hay

trong v kch;

d/Vn dng cao:

- Vn dng hiu bit về tc gi, hoàn cnh ra đi cua tc phm đ phân tich gi tr

ni dung, nghệ thut cua v kch.

2. Kĩ năng :

a/ Bit làm: bài ngh lun về mt đoạn trch kich, về 1 ý kin bàn về văn hc;

b/ Thông thạo: cc bước làm bài ngh lun văn hc

3.Thi đ :

a/ Hình thành thi quen: đc hiu văn bn kich hiện đại;

b/ Hình thành tnh cch: tự tin , sang tạo khi tìm hiu văn bn kch hiện đại;

c/Hình thành nhân cách:

-Bit nhn thức đưc ý nghĩa ca kch hiện đại Việt Nam trong lch sử văn hc

dân tc

-Bit trân quý những gi tr sng mà v kich đem lại

-C ý thức tìm tòi về th loại, t ngữ, hình nh trong kch hiện đại Vcua Lưu

Quang Vũ.

164

4. Những năng lực c th hc sinh cần pht trin:

- Năng lực thu thâp thông tin liên quan đên kich hiện đại cua Lưu Quang Vũ

- Năng lực đoc – hiêu cac tac phâm kich hiện đại Việt Nam.

- Năng lực trình bày suy nghĩ, cam nhân cua c nhân về kich văn hoc.

- Năng lực hơp tac khi trao đổi, thao luân về gi tr tư tương và nghệ thuât ca

đoạn trich v kich;

- Năng lực phân tich, so sanh quan niệm sông cua 2 nhân vât Hôn Trương Ba

và Đ Thich trong đoạn trich v kich;

- Năng lực tạo lâp văn ban ngh luân văn hoc;

- Năng lực chuyên biệt: đoc kich, sân khấu hoa.

D. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Hoạt động của Thầy và trò

Chuẩn kiến thức

kĩ năng cần đạt,

năng lực cần phát

triển

- GV giao nhiệm vu: +Trình chiu tranh nh, cho hs xem tranh

nh (CNTT)

+Chun b bng lắp ghép

* HS:

+ Nhìn hình đon tc gi Lưu Quang Vũ

+ Lắp ghép tc phm với tc gi

+ Cho HS xem mt đoạn video: Xuân Quỳnh và Lưu Quang Vũ

để lại

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS báo co kt qu thực hiện nhiệm vu:

T đo, gio viên giới thiệu Vào bài: Lưu Quang Vũ được biết

đến với tư cách nhà thơ. Nhưng gây tiếng vang và được đặc biệt

hâm mộ là với tư cách một nhà viết kịch tài ba. Những năm tám

mươi, kịch của Lưu Quang Vũ đã chiếm lĩnh sàn diễn của rất

nhiều nhà hát, công chúng náo nức đến với ánh đèn sân khấu.

Hiện tượng Lưu Quang Vũ là sự thăng hoa của tài năng

nghệ sĩ cùng không khí sôi động của xã hội Việt Nam những năm

80 TKXX và tình thần nhân văn, dân chủ trong đời sống văn học

lúc bấy giờ. Hồn Trương Ba, da hàng thịt là một trong số rất

nhiều những vở kịch nổi tiếng của nhà viết kịch tài ba này. Vở

kịch mang ý nghĩa phê phán và tinh thần nhân văn sâu sắc. Trích

đoạn SGK là cảnh tư tưởng của vở kịch và tài dựng cảnh, dựng

đối thoại của ngòi bút Lưu Quang Vũ.

- Nhn thức đưc

nhiệm v cần gii

quyt ca bài hc.

- Tp trung cao và

hp tc tt đ gii

quyt nhiệm vu.

- C thi đ tch

cực, hứng thú.

2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( 70 phút)

165

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

Thao tác 1: Tổ chức tìm hiểu

tác giả, tác phẩm

1. GV yêu cầu 1 HS đc phần

Tiu dẫn (SGK) và nêu những

ý chnh về tc gi Lưu Quang

Vũ

GV nhn xét đng thi m

rông mt s vấn đề.

2. GV hướng dẫn HS nêu

những ý chnh về v kich Hn

Trương Ba da hàng tht và v tr

cua đoạn trch hc.

1HS đc phần Tiu dẫn (SGK)

và nêu những ý chnh về tc

gi Lưu Quang Vũ

HS nêu những ý chnh về v

kch Hn Trương Ba da hàng

tht và v tr ca đoạn trich hc.

+ Truyện dân gian gây kịch

tính sau khi Hồn Trương Ba

nhập vào xác anh hàng thịt dẫn

tới "vụ tranh chấp" chồng của

hai bà vợ phải đưa ra xử, bà

Trương Ba thắng kiện được

đưa chồng về. Lưu Quang Vũ

khai thác tình huống kịch bắt

đầu ở chỗ kết thúc của tích

truyện dân gian. Khi hồn

Trương Ba được sống "hợp

pháp" trong xác anh hàng thịt,

mọi sự càng trở nên rắc rối, éo

le để rồi cuối cùng đau khổ,

tuyệt vọng khiến Hồn Trương

Ba không chịu nổi phải cầu xin

Đế Thích cho mình được chết

hẳn.

I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả

Lưu Quang Vũ (1948 – 1988) là mt tài năng

đa dạng nhưng kch là phần đng gp đc sắc nhất.

Ông đưc coi là mt trong những hiện tưng đc

biệt cua sân khấu, mt trong những nhà soạn kch

tài năng nhất ca văn hc Việt Nam hiện đại.

2. Vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt:

+ V kich đưc Lưu Quang Vũ vit vào năm

1981, đưc công diễn vào năm 1984.

+ T mt ct truyện dân gian, tc gi đã xây

dựng thành mt v kch ni hiện đại, đt ra nhiều

vấn đề mới mẻ c ý nghĩa tư tưng, trit l và nhân

văn sâu sắc.

3. Đoạn trch là phần lớn cnh VII. Đây cũng là

đoạn kt ca v kch, đúng vào lúc xung đt trung

tâm cua v kch lên đn đỉnh đim. Sau mấy thng

sng trong tình trạng "bên trong mt đằng, bên

ngoài mt nẻo", nhân vt Hn Trương Ba ngày

càng tr nên xa lạ với bạn bè, ngưi thân trong gia

đình và tự chn ghét chnh mình, mun thot ra

khi nghch cnh trớ trêu.

Thao tác 1: GV hướng dẫn HS

II/ ĐỌC HIỂU VĂN BẢN

166

đc phân vai th hiện tnh cch,

tâm trạng ca mỗi nhân vt và

xung đt kch.

- GV tổ chức cho HS tìm hiu,

tho lun phần đầu cua đoạn

trích theo mt s câu hi:

+ Cuộc đối thoại giữa hai

nhân vật Hồn –Xác bắt đầu

trong hoàn cảnh tình huống

nào?

+Thái độ và lí lẽ của Hồn

Trương Ba như thế nào? Vì sao

càng lúc Hồn càng tỏ ra yếu ớt

trong việc phản bác lại Xác và

cuối cùng, gần như chịu thua

Xác?

HS đại diện nhóm trả lời với

kt quả mong đợi:

+ Xc đã đưa ra những bằng

chứng mà hn cũng phi tha

nhn:

o Ci đêm khi ông đứng cạnh

v anh hàng tht với "tay chân

run rẩy", "hơi thở nóng rực",

"cổ nghẹn lại"

o Đ là cm gic "xao

xuyến" trước những mn ăn mà

trước đây hôn cho là "phàm".

o Đ là ci lần ông tt thằng

con "tóe máu mồm máu

mũi",…

+ Xc bit rõ những c gắng

cua Trương Ba là vô ch nên đã

cưi nhạo ci l lẽ mà hn đưa

ra đ ngy biện "Ta vẫn có một

đời sống riêng: nguyên vẹn,

trong sạch, thẳng thắn,…".

+ Xc lên mt dạy đi, chỉ

trch, châm chc: tuyên b sức

mạnh âm u, đui m ghê gớm

cua mình.

1. Cuộc đối thoại giữa hồn trương Ba và xác

anh hàng thịt:

- Do sự vô tâm và tắc trch ca Nam Tào,

Trương Ba phi cht mt cch vô l, Nam Tào sửa

sai bằng cch cho hn Trương Ba sng nh th xc

anh hàng tht.

- Linh hn nhân hu, trong sạch, bn tnh thẳng

thắn ca Trương Ba dần dần b xc tht thô phàm

anh hàng tht sai khin, b nhiễm đôc.

- Ý thức đưc điều đ, linh hn Trương Ba dằn

vt, đau khổ: "- Không. Không! Tôi không muốn

sống như thế này mãi!”

- Hn Trương Ba quyt đnh chng lại bằng cch

tch khi xc đ tn tại đc lp, không còn b lệ

thuc.

- Trong cuc đi thoại với xc anh hàng tht, Hn

Trương Ba  vào th đui l, bất li

167

+ Xc còn ve vãn hn tho

hiệp vì: “chẳng còn cách nào

khác đâu”, “cả hai đã hoà

nhau làm một rồi”

+ Trước những “lí lẽ đê

tiện” ca xc:

o Ban đầu, hn Trương Ba

nổi gin, khinh bỉ, mắng xc

tht hèn hạ

o Sau đ, hn ngm ngi

thấm tha nghch cnh ca

mình nên chỉ ni những li

thoại ngắn với ging nht gng

kèm theo những ting than,

ting kêu.

o Cui cng, hn đành phai

nhp tr lại vào xc trong sự

tuyệt vng.

+Thái độ và lí lẽ của Xác

hàng thịt trong cuộc tranh biện

với Hồn Trương Ba?

+ Chiến thắng tạm thời của

Xác, thất bại tạm thời của Hồn

có ý nghĩa ẩn dụ như thế nào?

+ Trong vai nhà viết kịch Lưu

Quang Vũ, anh ( chị) hãy phát

biểu với người đọc ý tứ sâu xa

tác giả kích bản muốn gửi gắm

qua màn đối thoại giữa hồn

Trương Ba và xác hàng thịt?

Thao tác 2: Cuộc đối thoại

giữa hồn Trương Ba với

những người thân

- Qua lớp kch hn Trương Ba

và gia đình (v, con, cháu), anh

(ch) nhn thấy nguyên nhân

nào đã khin cho ngưi thân

cua Trương Ba và c chnh

Trương Ba rơi vào bất ổn và

phi chu đau khổ? Trương Ba

-Ý nghĩa của đoạn đối thoại:

+ Trương Ba đưc tr lại cuc sng nhưng lại là

mt cuc sng đng hổ thẹn vì phi sng chung với

sự dung tc và b sự dung tc đng ho.

+ Tc gi cnh bo: khi con ngưi phi sng

trong dung tc thì tất yu sẽ b dung tc ngự tr, lấn

t và sẽ tàn ph những gì trong sạch, đẹp đẽ, cao

quý trong con ngưi.

2. Cuộc đối thoại giữa hồn Trương Ba với

những người thân:

- Vợ Trương Ba:

+ bun bã, đau khổ vì: "ông đâu còn là ông, đâu

còn là ông Trương Ba làm vườn ngày xưa".

+ đòi b đi, nhưng Trương Ba cho v anh hàng

tht.

- Con dâu Trương Ba:

+ thấu hiu cho hoàn cnh trớ trêu ca b chng:

Ch bit ông "khổ hơn xưa nhiều lắm".

+ Nhưng nỗi bun đau trước tình cnh gia đình

khin ch không th chu đưc: "Thầy bảo con: Cái

bên ngoài là không đáng kể, chỉ có cái bên trong,

nhưng … mỗi ngày thầy một đổi khác dần, mất

mát dần…"

- Cháu gái Trương Ba: phản ứng quyt liệt và

dữ dội

+ N khước t tình thân: “tôi không phải là cháu

ông… Ông nội tôi chết rồi”.

+ N không th chấp nhn con ngưi đã làm

"gãy tiệt cái chồi non", "giẫm lên nát cả cây sâm

quý mới ươm" trong mnh vưn ca ông ni n.

168

c thi đ như th nào trước

những rắc ri đ?

HS trả lời cá nhân :

- Căn cứ vào những li thoại,

em hãy hình dung và miêu t

lại tâm trạng, cm xúc cua Hn

Trương ba khi nhn đưc

những câu tr li t pha ngưi

thân?

HS trả lời cá nhân với kt

quả mong đợi:

+ Ông đau khổ, tuyệt vng

khi vì ông mà tất c những

ngưi thân phi đau đớn, bàng

hoàng, b tắc, vì ông mà nhà

cửa tan hoang.

+ Ông thẫn th, ôm đầu b

+ Nó hn vì ông đã làm gãy nt ci diều khin cu

T trong cơn st mê man cứ khc, cứ tic, cứ bắt

đền.

+ Với n, "Ông nội đời nào thô lỗ, phũ phàng

như vậy". N xua đuổi quyt liệt: "Ông xấu lắm, ác

lắm! Cút đi! Lão đồ tể, cút đi!".

Ngưi chng, ngưi cha, ngưi ông trong

sạch, nhân hu trước đây đã và đang thành mt kẻ

khc, với những thi hư tt xấu ca mt tên đ t

thô lỗ, phàm tuc.

- Tâm trạng, cảm xúc của Trương Ba:

+ Ông đau khổ, tuyệt vng khi vì ông mà tất c

những ngưi thân phi đau đớn, bàng hoàng, b

tắc, vì ông mà nhà cửa tan hoang.

+ Ông thẫn th, ôm đầu b tắc, cầu cứu chu gi,

run ry trong trong nỗi đau, …

+ Đt những câu hi mang tnh tự vấn: …

+ Khẳng đnh dứt khot: …

Trương Ba cũnh nhn thấy những thay đổi

cua mình nên đấu tranh quyêt liệt đ giành git lại

bn thân mình, dẫn tới hành đng châm hương gi

Đ Thch.

169

tắc, cầu cứu chu gi, run ry

trong trong nỗi đau, nhn thấy:

"Mày đã thắng thế rồi đấy, cái

thân xác không phải của ta

ạ…”

+ Đt những câu hi mang

tnh tự vấn: “Nhưng có thật là

không còn cách nào khác? Có

thật không còn cách nào

khác?”

+ Khẳng đnh dứt khot:

“Không cần đến cái đời sống

do mày mang lại! Không cần!".

GV bình thêm:

− Ci quý nhất ca con ngưi

là cuc sng. Nhưng không

phi bất cứ cch sng, kiu

sng nào. Sng mà đnh mất

bn thân, sng gi di với

ngưi và với mình, sng như

hn Trương Ba đang sng, thì

thà cht còn hơn! nhưng cũng

phi tri nghiệm vài thng

trong cnh sng bi hài bi đt

ấy, hn Trương Ba mới thức

nhn đưc điều này. Và ông

quyt đnh gi mi Đ Thch

xung trần đ thực hiện quyt

đnh ca mình.

Thao tác 3: Cuộc đối thoại

của Trương Ba với Đ Thích

- Em hãy lựa chn và phân tch

3 li thoại cua nhân vt Trương

Ba th hiện rõ nhất sự gic ng

t khi gp Đ Thch?

GV đnh hướng, gi m, bổ

sung và cht lại.

-Hãy chỉ ra sự khc nhau trong

quan niệm cua Trương Ba và

Đ Thch về ý nghĩa sự sng.

3. Cuộc đối thoại của Trương Ba với Đ Thích

- Hn TB không chấp nhn cnh sng bên

trong một đằng, một ngoài một nẻo. Ông mun

đưc sng theo đúng bn chất ca mình: “Tôi

mun đưc là tôi toàn vẹn”.

- Đ Thch khuyên Hn Trương Ba nên chấp

nhn. Hn Trương Ba kiên quyt chi t và kêu gi

Đ Thch sửa sai bằng việc làm cho cu T sng lại.

- Cuc trò chuyện giữa Hn Trương Ba với

Đ Thch tr thành nơi tc gi gửi gắm những quan

niệm về hạnh phúc, về lẽ sng và ci cht. Hai li

thoại ca Hn trong cnh này c mt ý nghĩa đc

biệt quan trng:

+ Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một

nẻo được. Tôi muốn được là tôi toàn vẹn…

+Sống nhờ vào đồ đạc, của cải người khác đã là

chuyện không nên, đằng này đến cái thân tôi cũng

phải sống nhờ anh hàng thịt. Ông chỉ nghĩ đơn

giản là cho tôi sống, nhưng sống như thế nào thì

ông chẳng cần biết!.

Ngưi đc, ngưi xem c th nhn ra những ý

nghĩa trit l sâu sắc và thấm tha qua hai li thoại

này.

+Thứ nhất, con ngưi là mt th thng nhất, hn

và xc phi hài hòa. Không th c mt tâm hn

thanh cao trong mt thân xc phàm tc, ti lỗi. Khi

con ngưi b chi phi bi những nhu cầu bn năng

cua thân xc thì đng chỉ đổ ti cho thân xc,

không th tự an i, vỗ về mình bằng vẻ đẹp siêu

hình ca tâm hôn.

+Thứ hai, sng thực sự cho ra con ngưi qu

không hề dễ dàng, đơn gin. Khi sng nh, sng

gửi, sng chắp v, khi không đưc là mình thì cuc

sng ấy tht vô nghĩa. Những li thoại cua Hn

Trương Ba với Đ Thch chứng t nhân vt đã ý

thức rõ về tình cnh trớ trêu, đầy tnh chất bi hài

cua mình, thấm tha nỗi đau khổ về tình trạng ngày

170

Theo anh (ch), Trương Ba

trch Đ Thch, ngưi đem lại

cho mình sự sng (Ông chỉ

nghĩ đơn giản là cho tôi sống,

nhưng sống như thế nào thì

ông chẳng cần biết!) có đúng

không? Vì sao? Màn đối thoại

giữa Trương Ba và Đế Thích

toát lên ý nghĩ gì?

- Khi Trương Ba kiên quyt đòi

tr xc cho hàng tht, Đ Thch

đnh cho hn Trương Ba nhp

vào cu T, Trương Ba đã t

chi. Vì sao?

- Chỉ với 3 li thoại, hn

Trương ba đã tr lại là mình

nguyên vẹn, trong sạch, thẳng

thắn đ ri dẫn đưng cho

những quyt đnh đau đớn,

nghiệt ngã nhưng sng sut và

tất yu. Quyt đnh đ là gì?

Trước khi đi đn quyt đnh

này, tc gi đã đt nhân vt ca

mình trước những lựa chn

nào? Nu là Trương Ba, em c

làm như vy không?

càng vênh lệch giữa hn và xc, đng thi càng

chứng t quyt tâm gii thot nung nấu cua nhân

vt trước lúc Đ Thch xuất hiện.

+ Quyt đnh dứt khot xin tiên Đ Thch cho cu

T đưc sng lại, cho mình đưc cht hẳn chứ

không nhp hn vào thân th ai nữa ca nhân vt

Hn Trương Ba là kt qu ca mt qu trình diễn

bin hp l. Hơn nữa, quyt đnh này cần phi đưa

ra kp thi vì cu T va mới cht. Hn Trương Ba

thử hình dung cnh hn ca mình lại nhp vào xc

cu T đ sng và thấy rõ "bao nhiêu sự rắc ri" vô l

lại tip tc xy ra. Nhn thức tỉnh to ấy cng tình

thương mẹ con cu T càng khin Hn Trương Ba đi

đn quyt đnh dứt khot. Qua quyt đnh này,

chúng ta càng thấy Trương Ba là con ngưi nhân

hu, sng sut, giàu lòng tự trng. Đc biệt, đ là

con ngưi ý thức đưc ý nghĩa ca cuc sng.

Qua màn đi thoại, ta thấy vẻ đẹp tâm hn ca

con ngưi trong cuc đấu tranh chng lại sự dung

tc, gi tạo, bo vệ quyền đưc sng toàn vẹn, tự

nhiên. Đ chnh là chất thơ trong kch cua Lưu

Quang Vũ

4.Đoạn kt

- Li cui cùng cua Trương Ba: “Tôi vẫn ở

đây”. Ci cht không phi là sự ra đi vĩnh viễn.

Con ngưi sẽ bất tử với những điều tt đẹp h đng

góp cho cuôc đi, sẽ sng mãi trong tâm hôn những

ngưi thân yêu. Không phải mượn thân ai cả, tôi

vẫn ở đây, trong vườn cây nhà ta, trong những

điều tốt lành của cuộc đời

-Hành đng cua cái Gái vùi những hạt na

xung đất: Cái cht là điều tự nhiên, cuôc sng vẫn

tip tuc với những th hệ thay nhau mà lớn khôn.

-Kt thức vở kịch, Hn Trương Ba chấp nhn

ci cht, môt ci cht làm sng bng lên nhân cch

đẹp đẽ cua Trương Ba, th hiện sự chin thắng ca

ci thiện, ci đẹp và sự sng đch thực

- Màn kết với chất thơ sâu lắng đã đem lại âm

hưởng thanh thoát cho một bi kịch lạc quan và

truyền đi thông điệp về sự chiến thắng của sự sống

đích thực, của chân, thiện, mỹ.

171

Thao tác 4: Tìm hiểu đoạn

kt

GV hướng dẫn HS tìm hiu ý

nghĩa đoạn kt ca v kch.

- HS nghiên cứu kĩ cc li

thoại và pht biu ý kin c

nhân đng thi tranh lun nu

thấy cần thit.

HS chỉ ra hàm ý cuc đi thoại

HS ti hiện tc phm đ tr li,

c th chưa đng tình với lựa

chn ca Trương Ba.

HS tìm hiu ý nghĩa đoạn kt

cua v kch.

HS tự tổng kt.

Thao tác 5: Tổ chức tổng kt

- GV đnh hướng cho HS tự

tổng kt.

Câu hỏi: Cảm nhận khái quát

của anh chị sau khi đọc- hiểu

đoạn trích

HS tìm hiu, tho lun phần

đầu ca đoạn trch theo mt s

câu hi

III/Tổng kt

1) Nghệ thuật

- Sng tạo ct truyện dân gian

- Nghệ thut dựng cnh, dựng đi thoại, đc

thoại ni tâm.

- Hành đng ca nhân vt ph hp với hoàn

cnh, tnh cch, gp phần pht trin tình hung,…

2) Ý nghĩa văn bản

Mt trong những điều quý gi nhất cua mỗi

172

con ngưi là đưc sng là mình, sng trn vẹn với

những gi tr mình c và theo đuổi. Sự sng chỉ

tht sự c ý nghĩa khi con ngưi đưc sng trong

sự hài hòa tự nhiên giữa th xc và tâm hôn.

3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

ĐÁP ÁN

Câu hỏi 1: 1.Thông tin nào sau đây về

[1]='a'

Lưu Quang Vũ là chưa chính xác?

[2]='d'

a. Quê gc  Phú Th nhưng đưc sinh ra

và tui thơ gắn b với mnh đất Qung

[3]='d'

Nam chưa mưa đã nắng.

b. Tng tham gia quân đi thi kì khng

[4]='c'

chin chng Mỉ.

c. Bắt đầu sng tc văn chương t giữa

[5]='a'

những năm 60 ca th kỉ XX.

d. Đã đưc tng Gii Thưng H Ch

Minh về văn hc Nghệ thut năm 2000

Câu hỏi 2: Trước khi đn với kịch, Lưu

Quang Vũ chủ yu sáng tác văn học ở

thể loại nào?

a. Truyện ngắn

b. Bút kí.

c. Tiu thuyt

d. Thơ

Câu hỏi 3: Dựa vào nguyên mẫu hay cốt

truyện nào để Lưu Quang Vũ sáng tác”H

Trương Ba da hàng thịt”?

a. Tc gi sng tc hoàn toàn dựa vào sự

hư cu tưng tưng.

b. Sng tc dựa vào mt câu truyện dân

gian.

c. Đưc sng tc dựa trên mt nguyên mẫu

nhân vt lch sử.

d. Sáng tc dựa vào mt ct truyện ca

173

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

“Vợ Trương Ba: Ông ở

đâu? Ông ở đâu?

(Giữa màu xanh cây

vườn, Trương Ba chập chờn

xuất hiện.)

Trương Ba: Tôi đây bà ạ.

Tôi vẫn ở liền ngay bên bà

đây, ngay trên bậc cửa nhà

ta, trong ánh lửa bà nấu cơm,

cầu ao bà vo gạo, trong cái

cơi bà đựng trầu, con dao bà

giẫy cỏ…Không phải mượn

thân ai cả, tôi vẫn ở đây,

trong vườn cây nhà ta, trong

những điều tốt lành của cuộc

đời, trong mỗi trái cây cái

Câu 1: Những ý chnh ca văn bn: Trương Ba lựa

chn ci cht tht. Hn Trương Ba nhp vào màu

xanh cây vưn, trong những điều tt lành cua cuc

đi…

Câu 2 : Sự xuất hiện cua nhân vt Trương Ba đưc

th hiện qua 03 hình thức :

- Qua li văn: chp chn xuất hiện . Trương

Ba chỉ còn là ci bng.

- Qua li Trương Ba: “Tôi vẫn  liền ngay

bên bà đây, ngay trên bc cửa nhà ta, trong nh lửa

bà nấu cơm, cầu ao bà vo gạo, trong ci cơi bà đựng

trầu, con dao bà giẫy co… Không phi mưn thân ai

c, tôi vẫn  đây, trong vưn cây nhà ta, trong

những điều tt lành ca cuc đi, trong mỗi tri cây

ci Gi nâng niu” .

- Qua đi thoại ca ci Gi và cu T: cây na

này ông ni tớ trng đấy; qua hành đng vi hạt na

mt tc phm văn hcvit nước ngoài.

Câu hỏi 4: Trong vở kịch “Hồn Trương

Ba da hàng thịt”nhân vật chính là cái

xác được hồn nhập vào vốn là người

làm nghề gì?

a. Làm vưn

b. Buôn bán

c. Đ t

d. Th mc

Câu hỏi 5: Đoạn trich Hn Trương Ba, da

hàng thit (Lưu Quang Vũ) thuôc phần nào

cua v kich?

a. Cao trào

b. Thắt nút

c. Pht trin

d. M nút

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS báo cáo kt qu thực hiện nhiệm vu:

4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

174

Gái nâng niu…

(Dưới một gốc cây,

hiện lên cu Tị và cái Gái)

Cái Gái: (tay cầm một trái

na) Cây na này ông nội tớ

trồng đấy! Quả to mà ngon

lắm! Ta ăn chung nhé!

(Bẻ quả na đưa cho cu

Tị một nửa. Đôi trẻ ăn ngon

lành. Cái Gái lấy những hạt

na vùi xuống đất.)

Cu Tị: Cậu làm gì thế?

Cái Gái: Cho nó mọc thành

cây mới. Ông nội tớ bảo vậy.

Những cây sẽ nối nhau mà

lớn khôn. Mãi mãi…”

(Tuyển tập kịch Lưu Quang

Vũ, NXB Sân Khấu, Hà

Nội, 1994)

Đc văn bn trên và tr li

cc câu hi sau :

1. Nêu những ý chnh cua văn

bn?

2. Sự xuất hiện cua nhân vt

Trương Ba đưc th hiện qua

những hình thức nào ?

3. Xc đnh cc dạng phép

điệp trong văn bn và nêu

hiệu qu nghệ thut cua cc

dạng đ ?

4. Việc dng cc t ngữ: màu

xanh, những điều tốt lành của

cuộc đời, nâng niu, nối nhau

mà lớn khôn, Mãi mãi c hiệu

qu diễn đạt như th nào ?

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS báo cáo kt qu thực

hiện nhiệm vu:

xung đất: “Cho n mc thành những cây mới. Ông

ni tớ bo vy. Những cây sẽ ni nhau mà lớn khôn.

Mãi mãi”.

3. Cc dạng phép điệp trong văn bn : điệp t ( tôi,

bà, đây, trong...), điệp cấu trúc câu ( Ông  đâu ?

trong...bà..., trong vưn...trong những điều...trong

mỗi tri cây...).

Hiệu qu nghệ thut: nhấn mạnh và khẳng đnh :

Ci cht không phi là sự ra đi vĩnh viễn. Trương

Ba đang sng mt cuc sng khc: sự sng bất diệt

trong trái tim những ngưi thân. Con ngưi sẽ bất tử

với những điều tt đẹp h đng gp cho cuc đi, sẽ

sng mãi trong tâm hn những ngưi thân yêu.

4. Việc dng cc t ngữ: màu xanh, những điều tốt

lành của cuộc đời, nâng niu, nối nhau mà lớn khôn,

Mãi mãi c hiệu qu diễn đạt : tạo chất thơ sâu lắng

đã đem lại âm hưng thanh thot cho mt bi kch

lạc quan và truyền đi thông điệp về sự chin thắng

cua sự sng đch thực, cua chân , thiện ,mỹ.

175

5. TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

+ Vẽ bản đồ tư duy bài học

+ Đóng phân vai một đoạn

trong vở kịch

-HS thực hiện nhiệm v:

- HS báo cáo kt qu thực

hiện nhiệm vu:

+ Vẽ đúng bản đồ tư duy

+ Tổ chức tập luyện và sân khấu hoá một phần vở

kịch.

TIẾT 87

Làm văn:

Ngày soạn:

Ngày thực hiện:

DIỄN ĐẠT TRONG VĂN NGHỊ LUẬN

A. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

I. Tên bài học : Diễn đạt trong văn ngh lun

II. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

III. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:

- Phương tiện, thit b:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thit k bài hc.

+ My tinh, may chiu, loa...

- PPDH: Pht vấn, thuyt trình, nêu vấn đề, tho lun nhm, trò chơi

2. Học sinh: Sch gio khoa, bài soạn.

B. NỘI DUNG BÀI HỌC

Diễn đạt trong văn nghị luận

C. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kin thức :

a/ Nhn bit: HS nhn bit đưc cch thức lp lun trong văn ngh lun;

b/ Thông hiu: HS hiu cch lp lun trong văn ngh lun đề làm bài tp lĩnh hi

và tạp lp văn bn;

c/Vn dng thấp: Vit đoạn văn ( 200 t) đam bo diễn đạt trôi chy;

d/Vn dng cao:

- Vn dng hiu bit về diễn đạt trong văn ngh lun đ hoàn thành bài làm văn

trn vẹn

2. Kĩ năng :

a/ Bit làm: bài ngh lun về xã hi, văn hc;

b/ Thông thạo: cc bước làm bài ngh lun

176

3.Thi đ :

a/ Hình thành thi quen: diễn đạt trôi chy;

b/ Hình thành tnh cch: tự tin , sng tạo khi hành văn

c/Hình thành nhân cách:

-C ý thức tìm tòi cch diễn đạt hay

4. Những năng lực c th hc sinh cần pht trin:

- Năng lực thu thâp thông tin liên quan đên diễn đạt trong văn ngh luân ( dùng

tư, đăt câu, dựng đoạn, phong cach ngôn ngữ)

- Năng lực đoc – hiêu cac văn ban ngh luân xã hôi và ngh luân văn hoc;

- Năng lực hơp tac khi trao đổi, thao luân về phương phap diễn đạt trong văn

ngh luân;

- Năng lực tạo lâp văn ban ngh luân.

D. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Hoạt động của Thầy và trò

Chuẩn kiến thức

kĩ năng cần đạt,

năng lực cần phát

triển

- GV giao nhiệm vu:

Kẻ thù lớn nhất của tất cả chúng ta là sự lười biếng. Nếu

chúng ta không lười biếng thì mọi cái mà chúng ta chông thấy

đều là các cơ hội, bởi vì càng khó khăn cơ hội càng lớn. Tôi có

một lý thuyết cho cá nhân tôi. Gọi là lý thuyết bên bờ vực. Tôi

không bao giờ làm việc gì rễ và không làm việc gì mà người khác

có thể ngay lập tức làm giống tôi được. Tôi gọi là lý thuyết bên

bờ vực bởi vì kẻ định cạnh tranh với mình không dám theo gia

mép vực để cạnh tranh và kẻ thù cũng không dám theo mình ra

mép vực. Tôi nghĩ rằng không lười biếng và phải dũng cảm, hai

cái đấy tạo ra cơ hội. Các bạn đừng sợ. Khó khăn là thuốc kích

thích để mỗi con người dũng cảm, sáng suốt và sống có lý tưởng.

Mọi khó khăn là điềm báo tạo cơ hội.

(Ông Nguyễn Trần Bạt đối thoại với sinh viên Học viện

Ngoại giao, ngun chungta.com)

Trong đoạn trch trên, c mt s lỗi sai về chnh t và mt

lỗi ngữ php câu. Hãy chỉ ra lỗi và sửa lại cho đúng .

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm vu:

- Chỉ ra lỗi sai:

+ Lỗi sai về chnh t: chông, rễ, gia

+ Lỗi sai về ngữ php: Gọi là lý thuyết bên bờ vực.

- Sửa lại cho đúng:

+ Chnh t: trông, dễ, ra

- Nhn thức đưc

nhiệm v cần gii

quyt ca bài hc.

- Tp trung cao và

hp tc tt đ gii

quyt nhiệm vu.

- Có thi đ tch

cực, hứng thú.

177

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

Bước 1: GV cho HS tìm hiu v d (1)

(2) trong SGK và làm rõ cc ni dung:

- Cng trình bày mt ni dung cơ bn

ging nhau nhưng cch dng t ngữ ca

hai đoạn khc nhau như th nào? Hãy chỉ

rõ ưu đim và nhưc đim trong cch

dng t ca mỗi đoạn.

- Cho HS chỉ ra những t ngữ dng

không ph hp. Yêu cầu HS sửa lại

những t ngữ này.

Bước 2: GV tip tc cho HS phân tch v

d  bài tp 2 và tr li cac câu hi trong

SGK.

HS trả lời:

- Nhưc đim lớn nhất ca đoạn văn (1)

là dng t thiu chnh xc, không ph

hp vi đi tưng đưc ni tới. Đ là

những t ngữ: nhàn rỗi, chẳng thch làm

thơ, vẻ đẹp lung linh.

-  đoạn văn (2) cũng còn mắc mt s

lỗi về dng t. Tuy nhiên,  đoạn văn

này đã bit cch trch lại cc t ngữ đưc

dng đ n chnh xc ci thần trong con

ngưi Bc và thơ Bc cua cc nhà

nghiên cứu, cc nhà thơ khc làm cho

văn c hình nh sinh đng, giàu tnh

thuyt phc.

Bước 3: GV tip tuc cho HS phân tích ví

d  bài tp 3 và tr li cc câu hi trong

SGK.

I. Cách sử dụng từ ngữ trong văn nghị

luận

- Đây là hai đoạn văn ngh lun cng

vit về mt ch đề, cng vit về mt ni

dung. Tuy nhiên mỗi đoạn lại c cch

dng t ngữ khc nhau.

- Cc t ngữ: linh hn Huy Cn; nỗi

hắt hiu trong cõi tri; hơi gi nhớ

thương; mt ting đch bun; so Thiên

Thai; điệu i tình; li li tao...đưc sử

dng đều thuc lĩnh vực tinh thần, mang

nét nghĩ chung: u sầu, lng lẽ rất ph hp

với tâm trạng Huy Cn trong tp Lửa

thiêng.

- Cc t ngữ giàu tnh gi cm (đìu

hiu, ngm ngi dài, than van, cm

thương) cng với li xưng hô đc biệt

(chàng) và hàng loạt cc thành phần

+ Ngữ php: thêm dấu phy đằng trước, coi câu này chỉ là

mt b phn cua câu. Câu hoàn chỉnh sẽ là: Tôi có một lý thuyết

cho cá nhân tôi, gọi là lý thuyết bên bờ vực.

T đo, gio viên giới thiệu Vào bài: Trong quá trình làm văn

nghị luận, các em thường hay mắc lỗi về diễn đạt. Những lỗi đó

là gì? Bài học hôm nay chúng ta sẽ chỉ ra lỗi và cách sửa sai.

2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( 70 phút)

178

Bước 4: GV hướng dẫn HS tổng hp lại

vấn đề đi đn kt lun yêu cầu sử dng

t ngữ trong văn ngh lun.

- HS tổng hp lại vấn đề theo yêu cầu

cua gio viên.

chức năng nêu bt sự đng điệu giữa

ngưi vit (Xuân Diệu) với nhà thơ Huy

Cn.

- Bài tp yêu cầu sửa chữa lỗi dng t

trong đoạn văn:

+ Các t ngữ so rỗng, không ph hp

với đi tưng: Kch tc gia vĩ đại, kiệt

tác,...

+ Dng t không ph hp với phong

cch văn bn chnh lun: vit như ni,

qu nhiều t ngữ thuc phong cch ngôn

ngữ sinh hoạt: ngưi ta ai mà chẳng,

chẳng là gì c, pht bệnh.

II. Cách sử dụng và kt hợp các kiểu

câu trong văn nghị luận:

Kt cấu phần này cũng tương tự như

phần mt: ba bài tp tự lun và mt câu

hi tổng hp. Do đ cch tin hành cũng

tương tự như  phần trên.

- Thao tác 1: Hướng dẫn HS tìm hiểu

ví dụ (1) trong SGK .

+ GV: Cng trình bày mt ni dung cơ

bn ging nhau nhưng cch dng t ngữ

cua hai đoạn khc nhau như th nào?

+ GV: Hãy chỉ rõ ưu đim và nhưc

đim trong cch dng t cua mỗi đoạn?

- Cho HS chỉ ra những t ngữ dng

không ph hp. Yêu cầu HS sửa lại

những t ngữ này.

- Thao tác 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu

ví dụ (2) trong SGK .

+ GV tip tc cho HS phân tch v d 

bài tp 2 và tr li cc câu hi trong

SGK.

+ HS: Lần lưt tr li cc câu hi.

- Thao tác 3: Hướng dẫn HS tìm hiểu

ví dụ (3) trong SGK .

+ GV tip tc cho HS phân tch v d 

bài tp 3 và tr li cc câu hi trong

SGK.

+ HS: Lần lưt tr li cc câu hi.

+ Đoạn văn ca ch tch H Ch Minh

III. Xác định giọng điệu phù hợp

trong văn nghị luận.

1. Cch sử dng t ngữ trong văn ngh

lun

- Đi tưng bình lun và ni dung c th

cua hai đoạn văn khc nhau.

179

th hiện thi đ căm th trước ti c cua

thực dân Php. Thi đ này đưc th

hiện qua cch xưng hô, sử dng cc câu

ngắn, c kt cấu cú php tương tự như

nhau.

+ Đoạn văn ca Nguyễn Minh Vĩ đưc

diễn đạt theo kiu nêu phn đề: nêu ý

kin đi lp ri ngay lp tức bc b và

nêu ý kin ca mình. Cch hành văn như

vy tạo không kh đi thoại, trao đổi

đng thi cũng khẳng đnh sự tr li dứt

khot ca tc gi. Cch xưng hô  đây

cũng khc. Đ là cch xưng hô thân mt

(anh).

HS trả lời cá nhân với kt quả mong

đợi:

- Đoạn trch (1) sử dng câu khẳng

đnh dứt khot, câu hô hào, thúc gic;

kt hp nhiều kiu câu, sử dng kt hp

câu ngắn, câu dài mt cch hp l. Ging

văn th hiện sự hô hào, thúc gic đầy

nhiệt huyt.

- Đoạn trch (2) sử dng nhiều t ngữ

gi cm xúc, nhiều thành phần đng

chức năng, thành phần biệt lp, tạo ging

văn giàu cm xúc.

GV hi: Như vy, yêu cầu ging điệu

trong bài văn ngh lun phi đm bo

yêu cầu gì?

- Sự khc biệt ging điệu đầu tiên là do

đi tưng bình lun, quan hệ giữa ngưi

vit với ni dung bình lun khc nhau.

Sau đ, về phương diện ngôn ngữ, cch

dng t ngữ, cch sử dng kt hp cc

kiu câu... cũng tạo nên sự khc nhau đ.

Ging điệu cơ bn cua li văn ngh

lun là trang trng, nghiêm túc nhưng 

cc phần trong bài văn c th thay đổi

sao cho ph hp với ni dung c th.

3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

Câu 1/ Dòng nào dưới đây nêu không đúng

yêu cầu

cua việc sử dng t ngữ trong khi vit bài

ngh lun văn hc?

a/ Lựa chn t ngữ chnh xc, ph hp với

vấn đề cần ngh lun;

b/Trnh dng những t lạc phong cch hoc

1c,2d

180

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ: Nhận xét về cách diễn

đạt trong văn bản sau:

Tôi mê ca dao từ những ngày còn nhỏ.

Trước khi biết Xuân Diệu nói “Ca dao là máu

cua Tổ quc”, trước khi nghe Tế Hanh nói “

Tôi lớn lên bằng ca dao và sữa mẹ”, tôi đã

sững sờ trước những lời ru của má tôi. Mỗi

lần ru con, bà cầm hai tao nôi, hoặc một tay

chụm cả bốn tao nôi vừa đưa vừa hát. Lạ

thay, má tôi làm lụng suốt ngày đầu tắt mặt

tối mà khi chạm vào tao nôi của con thì ca

dao tuôn ra như suối, bài nọ nối bài kia

tưởng chừng như vô tận. Tràn ngập trong âm

thanh du dương huyền hoặc là cả một thế giới

lạ lùng, thế giới của mồ hôi nước mắt, thế

giới của tình thương, của tình yêu, của cái

thiện, của sự huyền ảo mộng mơ...

( Trích Lời ngỏ Vẻ đẹp trong ca dao- Nguyễn

Đức Quyền)

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS báo cáo kt qu thực hiện nhiệm vu:

- Đây là đoạn văn nghị luận văn

học, bàn về vẻ đẹp của ca dao;

- Người vit có cách diễn đạt

chuẩn xác và truyền cảm trong

cách dùng từ, đặt câu, dựng đoạn,

đa dạng về giọng điệu ( từ ngữ gợi

hình ảnh, cảm xúc qua biện pháp

tu từ so sánh, liệt kê…)

những t ngữ so rỗng, cầu kì;

c/C th sng tạo thêm mt s cch diễn đạt

cc t ngữ đlàm cho bài văn thêm hấp dẫn;

d/Kt hp sử dng cc phép tu t t vựng và

mt s t ngữ mang tnh biu cm, gi hình

tưng đ bc l cm xúc.

Câu 2/ Đ tạo ging điệu cho bài văn ngh

lun, ngưi vit cần linh hoạt sử dng yu

t hình thức nào?

a/Ngôn ngữ c tnh biu cm

b/Ngôn ngữ phi chnh xc

c/Đa dạng về ngôn ngữ

d/Đa dạng về kiu câu

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm vu:

4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

181

5. TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vu:

+ Sưu tầm những đoạn văn

ngh lun xã hi, ngh lun

văn hc c cach diễn đạt hay

đ tham kho, hc tp

+ Vit đoạn văn 200 t về

cm nhn mt vài nhân vt đã

hc phần truyện  HK2. Vn

dng cch diễn đạt cho ph

hp.

-HS thực hiện nhiệm v:

- HS bo co kt qu thực

hiện nhiệm vu:

+ Sưu tầm qua sách tham khảo

+ Tự chọn nhân vật để vit đoạn văn cảm nhận.

Chú ý cách diễn đạt cho phù hợp.

TIẾT 88-89

Đc văn:

Ngày soạn:

Ngày thực hiện:

NHÌN VỀ VỐN VĂN HÓA DÂN TỘC

(Trích Đến hiện đại từ truyền thống)

A. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

182

I. Tên bài học : Nhìn về vôn văn hoa dân tôc

II. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

III. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1/Thầy

-Gio n

-Phiu bài tp, tr li câu hi

-Tranh nh về nhà tư tưng Trần Đình Hưu, hình nh liên quan bn sắc văn

ho dân tc;

-Bng phân công nhiệm v cho hoc sinh hoạt đông trên lớp

-Bng giao nhiệm v hc tp cho hc sinh  nhà

2/Trò

-Đoc trước ngữ liệu trong SGK đ tr li câu hi tìm hiu bài

-Cc sn phm thực hiện nhiệm v hoc tp  nhà (do gio viên giao t tit

trước)

-Đ dung hoc tp

B. NỘI DUNG BÀI HỌC

Nhìn về vôn văn hoa dân tôc

C. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kin thức :

a/ Nhn bit: HS nhn bit, nhớ đưc tên tc gi và hoàn cnh ra đi cua cc tc

phm.

b/ Thông hiu: HS hiu và l gii đưc hoàn cnh sng tc c tc đng và chi

phi như th nào tới ni dung tư tưng ca tc phm.

c/Vn dng thấp: Vit đoạn văn( khong 200 t ) bày t suy nghĩ về mt vẻ đẹp

truyền thng văn ho dân tc;

d/Vn dng cao:

- Nhn thức ca bn thân về bn sắc văn ho dân tc.

2. Kĩ năng :

a/ Bit làm: bài ngh lun về mt tư tưng đạo l;

b/ Thông thạo: cc bước làm bài ngh lun xã hi;

3.Thi đ :

a/ Hình thành thi quen: đc hiu văn bn ngh lun;

b/ Hình thành tính cách: tự tin, tự hào dân tc khi bàn về văn ho dân tc;

c/Hình thành nhân cách:

-Bit nhn thức đưc ý nghĩa tư tưng văn ho dân tc ;

-Bit trân quý những gi tr văn ha truyền thng mà bài ngh lun đem lại;

-C ý thức tìm tòi về tư tưng và nghệ thut th hiện qua bài vit ca nhà nghiên

cứu.

4. Những năng lực c th hc sinh cần pht trin:

- Năng lực thu thâp thông tin liên quan đên văn ngh luân hiện đại Việt Nam;

- Năng lực đoc – hiêu văn ngh luân hiện đại Việt Nam;

- Năng lực trình bày suy nghĩ, cam nhân cua c nhân về văn ngh luân hiện đại

Việt Nam;

183

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

Thao tác 1: Tổ chức tìm hiểu tác giả,

tác phẩm

- GV yêu cầu 1 HS đc Tiu dẫn và tm

tắt những ý chnh.

- GV nhn xét và dng phương php

thuyt trình đ giới thiệu thêm về công

trình Đn hiện đại t truyền thng ca tc

gi Trần Đình Hưu.

I. Tìm hiu chung

1. Tác giả

Trần Đình Hưu (1927- 1995) là mt

chuyên gia về cc vấn đề văn ha, tư

tưng Việt Nam. Ông đã c nhiều công

trình nghiên cứu về văn ha, tư tưng c

gi tr: Đn hiện đại t truyền thng

(1994), Nho gio và văn hc Việt Nam

- Năng lực hơp tac khi trao đổi, thao luân về thành tựu, hạn chê, những đăc

điêm cơ ban, gi tr cua văn ho dân tôc;

- Năng lực phân tich, so sanh đăc điêm cua văn ngh luân hiện đại Việt Nam;

- Năng lực tạo lâp văn ban ngh luân.

D. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Hoạt động của Thầy và trò

Chuẩn kiến thức kĩ

năng cần đạt, năng lực

cần phát triển

- GV giao nhiệm vu:

+Trình chiu tranh nh, cho hs xem tranh nh (CNTT)

+Chun b bng lắp ghép

* HS:

+ Nhìn hình đon cc biu hiện văn ho Việt Nam trên cc mt

như tôn gio, văn hc, mĩ thut, kin trúc, âm nhạc…

+ Đc, ngâm thơ liên quan đn văn ho dân tôc…

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm vu:

T đo, gio viên giới thiệu Vào bài: Trong công cuộc đổi

mới toàn diện đất nước, văn hoá là một trong những lĩnh vực

được Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm. Chủ trương của

Đảng ta là xây dựng một nền văn hoá tiên tiến đậm đà bản sắc

dân tộc. Ngay từ những năm 80, các nhà tư tưởng, văn hoá, các

nhà khoa học đã cho ra đời nhiều công trình nghiên cứu văn hoá

mang tính định hướng theo đường lối của Đảng. Công trình

“Đến hiện đại từ truyền thống”của PGS Trần Đình Hượu là một

trong những công trình nghiên cứu văn hoá có ý nghĩa lớn, đóng

góp một phần quan trọng vào tiến trình đổi mới đất nước. “Về

một số mặt của vốn văn hoá truyền thống” là phấn quan trọng

của công trình đó.

- Nhn thức đưc nhiệm

v cần gii quyt cua

bài hc.

- Tp trung cao và hp

tc tt đ gii quyt

nhiệm vu.

- C thi đ tch cực,

hứng thú.

2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( phút)

184

HS đc Tiu dẫn và tm tắt những ý

chính.

trung cn đại (1995), Cc bài ging về tư

tưng phương Đông (2001),…

2. Tác phẩm

a. Xuất xứ: trch t phần II tiu

lun Về vấn đề tìm đặc sắc văn hóa dân

tộc (in trong cun Đến hiện đại từ truyền

thống).

b. Ni dung: trình bày những

khm ph về văn ha dân tc đ xc

đnh con đưng xây dựng nền văn ha

dân tc VN hiện đại t “vn văn ha dân

tc” dng như tên cun sch: Đến hiện

đại từ truyền thống.

Thao tác 1: Tổ chức tìm hiểu khái quát

chung về đoạn trích

GV hướng dẫn HS đc và nêu cm nhn

chung về đoạn trch (GV gi ý: tc gi t

thi đ ca ngi, chê bai hay phân tích

khoa hc đi với những đc đim nổi bt

cua văn ha Việt Nam?).

GV bổ sung: Theo Từ điển tiếng Việt, văn

hóa là "tổng thể nói chung những giá trị

vật chất và tinh thần do con người sáng

tạo ra trong quá trình lịch sử". Văn hóa

không có sẵn trong tự nhiên mà bao gồm

tất cả những gì con người sáng tạo (văn

hóa lúa nước, văn hóa cồng chiêng,…)

- HS đc kĩ phần đầu bài vit và tìm hiu

theo gi ý ca GV.

Văn ho Việt Nam về phạm vi:

không đ s (va phi), không c cng

hin lớn lao cho văn ho nhân loại, không

c đc sắc nổi bt.

− Đây là lun đim kh mới mẻ,

khch quan, mạnh bạo khc với nhiều ý

kin phổ bin ca ngi mt chiều văn ho

Việt Nam, chỉ thấy ưu đim, tt đẹp.

GV: Hãy tìm dẫn chứng đ chứng t nền

văn hóa VN không đồ sộ, không có những

II. Đọc- hiểu văn bản.

1/Giới thuyêt về khái niệm “vốn

văn hóa dân tộc”: là ci ổn đnh dần, tn

tại cho đn thi cn – hiện đại”.

-Trong bài, ngưi vit đã thot khi

thi đ hoc ngi ca, hoc chê bai đơn

gin thưng thấy khi tip cn vấn đề.

-Tinh thần chung ca bài vit là

tin hành mt sự phân tch, đnh gi

khoa hoc đi với những đc đim nổi bt

cua văn ha Việt Nam.

-Tc gi đã sử dng ging văn

điềm tĩnh, khch quan đ trình bày cc

lun đim cua mình. Ngưi đc chỉ c

th nhn ra đưc ngun cm hứng tht

sự cua tc gi nu hiu ci đch xa mà

ông hướng đn: gp phần xây dựng mt

chin lưc pht trin mới cho đất nước

thot khoi tình trạng nghèo nàn, lạc hu,

kém pht trin hiện thi.

2/ Quy mô và ảnh hưởng của văn hóa

dân tộc.

- Khẳng đnh nền văn ha VN

không đ s, không c những đc sắc

nổi bt và những cng hin lớn lao cho

nhân loại (chứng minh bằng cch đi

sánh mt s lĩnh vực văn ha ca nước

ta với những dân tc khc).

- Nguyên nhân: do sự hạn ch cua

trình đ sn xuất, ca đi sng xã hi.

185

đặc sắc nổi bật và những cống hiến lớn

lao cho nhân loại. Tc gi đưa ra những

nguyên nhân nào? Cch l gii đ c sức

thuyt phc không? Vì sao?

HS trả lời cá nhân với kt quả mong

đợi:

Nhiều dẫn chứng thực t ht sức thuyt

phc:

+Thần thoại nghèo nàn;

+ Tôn gio, trit hc không pht trin;

+ Không c ngành khoa hc nào c

truyền thng;

+ Nghệ thut không c tuyệt kĩ.

+ Chưa c ngành văn ho nào c đài

danh dự, thu hút, quy t c nền văn ho...

Nguyên nhân:

− Hạn ch cua trình đ sn xuất, đi

sng xã hi.

− Văn ho nông nghiệp đnh cư,

không c nhu cầu trao đổi, lưu chuyn,

không c sự kch thch ca đô th.

Thao tác 2: Tổ chức tìm hiểu Quan

niệm sống, quan niệm về lí tưởng và cái

đẹp trong văn hóa Việt Nam.

GV nêu vấn đề cho HS tìm hiu: về quan

niệm sng, quan niệm về l tưng, về ci

đẹp.

HS trả lời cá nhân với kt quả mong

đợi:

- "Coi trng hiện th trần tc hơn th

giới bên kia", "nhưng cũng không bm lấy

hiện th, không qu s hãi ci cht".

- "ý thức về c nhân và s hữu không

pht trin cao".

- "Mong ước thi bình, an cư lạc nghiệp

đ làm ăn cho no đ, sng thanh nhàn,

thong th, c đông con nhiều chu".

- "Yên phn th thưng, không mong gì

cao xa, khc thưng, hơn ngưi".

- "Con ngưi đưc ưa chung là con

ngưi hiền lành, tình nghĩa".

3/ Quan niệm sống, lối sống, khả năng

chiếm lĩnh và đồng hóa những giá trị

văn hóa bên ngoài của người VN:

- Biu hiện:

+ coi trng hiện th;

+ ý thức c nhân và s hữu không pht

trin cao;

+ không ho hức say mê ci huy hoàng,

huyền o;...).

186

- "Không ca tng tr tuệ mà ca tng sự

khôn khéo", "không chung tr mà cũng

không chung dũng", "dân tc chng

ngoại xâm liên tc nhưng không thưng

võ".

- "Trong tâm tr nhân dân thưng c

Thần và Bt mà không c Tiên".

HS trả lời cá nhân với kt quả mong

đợi:

- "Ci đẹp va ý là xinh, là khéo".

- "Không ho hức ci trng lệ huy

hoàng, không say mê ci huyền o, kì vĩ.

Màu sắc chung ci du dàng, thanh nhã,

ghét ci sc sỡ".

- "Tất c đều hướng vào ci đẹp du

dàng, thanh lch, duyên dng và c quy

mô va phi".

Tm lại: quan niêm trên đây th hiện "văn

ha ca dân nông nghiệp đnh cư, không

c nhu cầu lưu chuyn, trao đổi, không c

sự kch thch ca đô th; t bào ca xã hi

nông nghiệp là h tiu nông, đơn v cua tổ

chức xã hi là làng".

- GV tổng hp cc ý kin, nhn xét và

cht lại những ý cơ bn.

Thao tác 3: Tổ chức tìm hiểu Đặc điểm

nổi bật của nền văn hóa Việt Nam- th

mạnh và hạn ch.

GV nêu vấn đề cho HS tho lun:

+ Trong bài vit, tc gi Trần Đình Hựu

đã xem đc đim nổi bt nhất ca sng tạo

văn ha Việt Nam là gì?

+ Theo anh (ch) văn ha truyền thng c

th mạnh và hạn ch gì?

GV nhn xét và khắc sâu mt s ý.

4. Đặc điểm nổi bật của nền văn hóa

Việt Nam- thế mạnh và hạn chế.

- Đc đim nổi bt cua sng tạo văn

ha Việt Nam là: "thit thực, linh hoạt,

dung hòa".

- Th mạnh ca văn ha truyền thng

là tạo ra mt cuc sng thit thực, bình

ổn, lành mạnh với những vẻ đẹp du

dàng, thanh lch, những con ngưi hiền

lành, tình nghĩa, sng c văn ha trên

mt ci nền nhân bn.

- Hạn ch ca nền văn ha truyền

thng là không c kht vng và sng tạo

lớn trong cuc sng, không mong gì cao

xa, khc thưng, hơn ngưi, tr tuệ

không đưc đề cao.

5. Con đường hình thành bản sắc

dân tộc của văn hóa Việt Nam.

- "Con đưng hình thành bn sắc dân

tc ca văn ha không chỉ trông cy vào

sự tạo tc ca chnh dân tc đ mà còn

trông cy vào kh năng chim lĩnh, kh

năng đng ha những gi tr văn ha bên

ngoài. Về mt đ, lch sử chứng minh là

dân tc Việt Nam c bn lĩnh".

+Khi niệm "tạo tc"  đây là khi

niệm c tnh chất quy ước, chỉ những

sng tạo lớn, những sng tạo mà không

dân tc nào c hoc c mà không đạt

đưc đn tầm vc kì vĩ, gây nh hưng

mạnh mẽ đn xung quanh, tạo thành

những mẫu mực đng hoc tp.

+Khi niệm "đng ha" va chỉ v th

tn tại nghiêng về pha tip nhn những

nh hưng t bên ngoài, những nh

hưng lan đn t cc ngun văn minh,

văn ha lớn, va chỉ kh năng tip thu

ch đng ca ch th tip nhn- mt kh

năng cho phép ta bin những ci ngoại

187

Thao tác 4: Tổ chức tìm hiểu Con

đường hình thành bản sắc dân tộc của

văn hóa Việt Nam.

GV nêu vấn đề cho HS tho lun:

+ Con đưng hình thành bn sắc dân tc

cua văn ha Việt Nam, theo tc gi là gì?

+ T những gi ý ca tc gi trong bài

vit, theo anh (ch), "Nền văn ha tương

lai" ca Việt Nam là gì?

-GV nhn xét và khắc sâu mt s ý.

Thao tác 5: Tổ chức tìm hiểu Ý nghĩa

của việc tìm hiểu truyền thống văn hóa

dân tộc

GV nêu vấn đề cho HS tho lun:

+ Qua bài vit này, theo anh (ch) việc tìm

hiu truyền thng văn ha dân tc c ý

nghĩa gì trong đi sng hiện nay cua công

đng ni chung và mỗi c nhân ni riêng?

GV nhn xét và khắc sâu mt s ý.

lai thành ci cua mình, trên cơ s gạn lc

và thu giữ.

+Khi niệm "dung hp" va c những

mt gần gũi với khi niệm "đng ha"

va c đim khc. Với khi niệm này,

ngưi ta mun nhấn mạnh đn kh năng

"chung sng hòa bình" cua nhiều yu t

tip thu t nhiều ngun khc nhau, c

th hài hòa đưc với nhau trong mt hệ

thng, mt tổng th mới.

Như vy, khi khi qut bn sắc

văn ha Việt Nam, tc gi không hề rơi

vào thi đ tự ti hay miệt th dân tc. Và

"Nền văn ha tương lai" ca Việt Nam

sẽ là mt nền văn ha tiên tin đm đà

bn sắc dân tc, c hòa nhp mà không

hòa tan, tip thu tinh hoa văn ha nhân

loại đ làm giàu cho văn ha dân tc.

6. Ý nghĩa của việc tìm hiểu truyền

thống văn hóa dân tộc

-Trong bi cnh thi đại ngày nay,

việc tìm hiu bn sắc văn ha dân tc tr

thành mt nhu cầu tự nhiên. Chưa bao

gi dân tc ta c cơ hi thun li như th

đ xc đnh "chân diện mc" cua mình

qua hành đng so snh, đi chiu với

"khuôn mt" văn ha cua cc dân tc

khc. Giữa hai vấn đề hiu mình và hiu

ngưi c mi quan hệ tương hỗ.

- Tìm hiu bn sắc văn ha dân tc rất

c ý nghĩa đi với việc xây dựng mt

chin lưc pht trin mới cho đất nước,

trên tinh thần làm sao pht huy đưc ti

đa mt mạnh vn c, khắc phc đưc

những nhưc đim dần thành c hữu đ

tự tin đi lên.

- Tìm hiu bn sắc văn ha dân tc gắn

liền với việc qung b ci hay, ci đẹp

cua dân tc đ "gp mt" cung năm

châu, thúc đy mt sự giao lưu lành

mạnh, c li chung cho việc xây dựng

mt th giới hòa bình, ổn đnh và pht

trin.

188

Thao tác 6: Tổ chức tìm hiểu nghệ

thuật và ý nghĩa văn bản

- GV tổ chức cho HS tổng hp lại những

vấn đề đã tìm hiu, phân tch, t đ vit

phần tổng kt ngắn gn.

HS đc và nêu cm nhn chung về đoạn

trch (GV gi ý: tc gi t thi đ ca

ngi, chê bai hay phân tch khoa hc đi

với những đc đim nổi bt ca văn ha

Việt Nam?).

III/Tổng kt

1) Nghệ thuật

- Cch trình bày cht chẽ, lô gich,

th hiện tầm bao qut lớn, chỉ ra những

kha cạnh quan trng về đc trưng văn

hóa DT.

- Thi đ khch quan, khoa hc,

khiêm tn,... trnh đưc mt trong hai

khuynh hướng cực đoan hoc là chỉ tìm

nhưc đim đ phê phn hoc là chỉ tìm

ưu đim đ ca tng.

2) Ý nghĩa văn bản

Đoạn trch cho thấy mt quan

đim đúng đắn về những nét đc trưng

cua vn văn ha DT, là cơ s đ chúng

ta suy nghĩ, tìm ra phương hướng xây

dựng mt nền văn ha tiên tin, đm đà

bn sắc dân tc…

3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

Nhìn vào lối sống, quan niệm sống,

ta có thể nói người Việt Nam sống có

văn hoá, người Việt Nam có nền văn

hoá của mình. Những cái thô dã,

những cái hung bạo đã bị xoá bỏ để có

cái nền nhân bản. Tinh thần chung của

văn hoá Việt Nam là thiết thực, linh

hoạt, dung hoà. Không có khát vọng để

hướng đến những sáng tạo lớn mà

nhạy cảm, tinh nhanh, khôn khéo gỡ

các khó khăn để tìm được sự bình ổn.

( Trích Nhìn về vốn văn hóa

dân tộc – Trần Đình Hưu)

Đc văn bn trên và tr li cc câu hi

1. Văn bn trên thuc phong cách ngôn

ngữ gì?

2. Ni dung chnh ca văn bn là gì?

- HS thực hiện nhiệm vu:

Câu 1: Văn bn trên thuc phong cch

ngôn ngữ khoa hc, thuc lĩnh vực khoa

hc xã hi

Câu 2: Ni dung chnh ca văn bn là nhn

đnh khi qut tinh thần chung ca Văn ho

Việt Nam, mt ci nhìn khoa hc, khch

quan ca nhà nghiên cứu văn ho Trần

Đình Hưu.

189

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

Vit đoạn văn ngắn làm sng

t nhân đnh: Tinh thần chung

của văn hoá Việt Nam là thiết

thực, linh hoạt, dung hoà.

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực

hiện nhiệm vu:

“ Tinh thần chung cua văn ho Việt Nam là

thit thực, linh hoạt , dung hoà” . Đc đim này va

nêu lên mt tch cực, va tàng n những hạn ch ca

văn ho Việt Nam.

- Đây là đim tich cực vì :

+ Tnh thit thực khin cho văn ho Việt gắn

b sâu sắc với đi sng cng đng. Chẳng hạn nhà

cha là nơi th Pht tôn nghiêm nhưng đng thi

diễn ra nhiều sinh hoạt th tc như ma chay, cưới

hi, nuôi nấng trẻ em cơ nhỡ…

+ Tnh linh hoạt th hiện rõ  kh năng tip

nhn và bin đổi cc gi tr văn ho thuc nhiều

ngun khc nhau sao cho ph hp với đi sng bn

đa ca ngưi Việt : Pht gio, Nho gio, Đạo gio,

Ki-tô gio, Hi gio…đều c chỗ đứng trong văn

ho Việt.

+Tnh dung hoà là hệ qu tất yu ca hai thuc

tnh trên trong văn ho ca ngưi Việt. Cc gi tr

văn ho thuc nhiều ngun khc nhau không loại tr

nhau mà đưc ngưi Việt tip thu c chn lc đ tạo

nên sự hài hoà bình ổn trong đi sng văn ho.

Tuy nhiên trong mt tch cực lại tàng n

những hạn ch . Hạn ch ấy là vì luôn dung hoà nên

thiu những sng tạo lớn, không đạt đn những gi

tr phi phàm, kì vĩ. Chỉ c những tư tưng tôn gio

hoc quan niện xã hi t nhiều mang tnh cực đoan

mới tạo ra những gi tr đc sắc nổi bt (Vạn l

trưng thành-Trung Quc, Kim Tự thp-Ai Cp). -

Tuy nhiên, trong hoàn cnh đa l , lch sử , xã hi c

th cua cng đng cc dân tc Việt Nam, tnh thit

thực, linh hoạt, dung hoà bo đm cho văn ho Việt

tn tại qua những gian nan bất trắc ca lch sử.

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm

v:

4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

5. TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

190

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

+ Vẽ bản đồ tư duy bài học

+ Sưu tầm một số câu tục

ngữ, thành ngữ, ca dao Việt

Nam có liên quan đn bản

sắc văn hoá Việt Nam. Chỉ

ra ý nghĩa của các câu đó.

-HS thực hiện nhiệm v:

- HS bo co kt qu thực

hiện nhiệm vu:

+ Vẽ đúng bản đồ tư duy

+ Ghi lại câu tục ngữ, thành ngữ, ca dao Việt

Nam có liên quan đn bản sắc văn hoá Việt Nam.

Nêu ý nghĩa về mặt văn hoá.

TIẾT 90

Ngày soạn:

Ngày thực hiện:

A. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

I. Tên bài học : Pht biu tự do

PHÁT BIỂU TỰ DO

II. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

III. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:

- Phương tiện, thit b:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thit k bài hc.

+ My tinh, may chiu, loa...

- PPDH: Pht vấn, thuyt trình, nêu vấn đề, tho lun nhm, trò chơi

2. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.

B. NỘI DUNG BÀI HỌC

Phát biểu tự do

C. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kin thức :

a/ Nhn bit: HS nhn bit, nhớ đưc khi niệm pht biu tự do là gì? Khc với

pht biu theo ch đề  đim nào?

b/ Thông hiu: HS hiu và bit tìm nôi dung pht biu mà mình tâm đắc;

c/Vn dng thấp: Pht biu về mt vấn đề liên quan đn tuổi trẻ;

d/Vn dng cao:

191

- Vn dng hiu bit về cch pht biu tự do đ hoàn thành mt bài pht biu

trước tp th;

2. Kĩ năng :

a/ Bit làm: Pht biu tự do trước tp th;

b/ Thông thạo: cc bước pht biu tự do

3.Thi đ :

a/ Hình thành thi quen: pht biu tự do, th hiện nét đẹp văn ho trong pht

biu;

biu

b/ Hình thành tnh cch: tự tin , sng tạo khi pht biu tự do;

c/Hình thành nhân cách:

-Bit tự tin trước tp th đ trình bày quan đim c nhân khi pht biu tự do

-Bit suy nghĩ, trăn tr về những vấn đề trong cuc sng và văn hc

-C ý thức giữ gìn sự trong sng ca Ting Việt trong qu trình pht biu.

3. Hình thành năng lực:

-Năng lực thu thp thông tin liên quan đn văn bn

-Năng lực hp tc đ cng thực hiện nhiệm v hc tp

-Năng lực gii quyt những tình hung đt ra trong qu trình pht biu

-Năng lực sử dng ngôn ngữ, trình bày suy nghĩ ca c nhân về vấn đề cần pht

D. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Hoạt động của Thầy và trò

Chuẩn kiến thức kĩ

năng cần đạt, năng lực

cần phát triển

- GV giao nhiệm v: GV hướng dẫn hoc sinh tìm hiu về

bài hoc bằng câu hi sau:

Anh/ ch hãy pht biu ý kin ca mình sau khi đc văn

ban sau:

Người nghiện Pokemon Go hay bất kỳ game online nào

lâu ngày sẽ làm đầu óc hỏng dần, giống như ổ cứng máy vi tính

đã lưu hết dữ liệu thì không còn khả năng lưu thêm để tiếp tục

làm việc. Không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe, người nghiện

game còn dễ trở thành gánh nặng cho xã hội nếu sa đà vào các

trò chơi mà không chịu làm việc, kéo theo đó là nảy sinh các tệ

nạn xã hội. Trò chơi không phải là xấu, mà trách nhiệm đầu tiên

là người chơi phải biết có chừng mực, tỉnh táo, đừng để trò chơi

đó làm ảnh hướng đến sức khỏe của bản thân.

( Ý kin của Bác sĩ Thái Duy Thành (Khoa Thần

kinh, Bệnh viện Bạch Mai - Hà

Nội)(http://laodongthudo.vn/pokemon-go-tro-choi-ao-tac-

hai-that-11-8-2016)

- Nhn thức đưc nhiệm

v cần gii quyt cua

bài hc.

- Tp trung cao và hp

tc tt đ gii quyt

nhiệm vu.

- C thi đ tch cực,

hứng thú.

192

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

Thao tác 1: Tìm hiểu những tình huống

nảy sinh phát biểu tự do.

1- GV nêu yêu cầu:

Hãy tìm mt vài v d  đi sng quanh

mình đ chứng t rằng: trong thực t,

không phi lúc nào con ngưi cũng chỉ

pht biu những ý kin mà mình đã chun

b kĩ càng, theo những ch đề đnh sắn.

- GV nhận xét và nêu thêm một số ví dụ

khác.

+ Trong buổi giao lưu: "cht với 8X"

cua đài truyền hình kĩ thut s, khi đưc

ngưi dẫn chương trình gi ý: "trong

chuyn đi châu Âu, kỉ niệm nào anh nhớ

nhất?", mt khch mi (nhạc sĩ) đã pht

biu: "C rất nhiều kỉ niệm đng nhớ

trong chuyn đi ấy: chp nh lưu niệm với

bạn bè; những buổi biu diễn; gp gỡ bà

con Việt Kiều;… Nhưng c lẽ kỉ niệm

đng nhớ nhất trong chuyn đi ấy, vâng,

tôi nhớ ra ri, đ là đêm biu diễn cho bà

con Việt kiều ta  Pa-ri… ". Và cứ th, v

khch mi đã pht biu rất say sưa những

cm nhn ca mình về đêm biu diễn ấy:

nhạc sĩ biu diễn ra sao, bà con cm đng

th nào, những ngưi nước ngoài c mt

hôm ấy đã pht biu những gì,…

+ Mt bạn hc sinh khi đưc cô gio

nêu vấn đề: "Hãy pht biu những hiu

bit ca em về thơ mới Việt Nam giai

I. Tìm hiểu về phát biểu tự do

1. Những trường hợp được coi là

phát biểu tự do.

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm vu:

T đo, gio viên giới thiệu Vào bài: Trong cuộc sống, chúng ta

thường phát biểu theo chủ đề cho trước hoặc phát biểu theo kiểu

ngẫu hứng nhằm thể hiện nhận thức, tư tưởng, tình cảm, quan

điểm của cá nhân trước những vấn đề mang tính xã hội, văn

học…Sau bài học Phát biểu theo chủ đề ở HKI, để cho việc phát

biểu đạt kết quả tốt đẹp, hôm nay chúng ta chuyển sang tìm hiểu

chủ đề về PHÁT BIỂU TỰ DO.

2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( 30 phút)

193

đoạn 30- 45" đã giơ tay xin ý kin: "Thưa

cô, em chỉ xin phat biu về mng thơ tình

thôi đưc không ạ". Đưc sự đng ý ca

cô gio, bạn hc sinh ấy đã pht biu mt

cch say sưa, hào hứng (tuy c phần hơi

lan man) về mng thơ tình trong phong

trào thơ mới: những nhà thơ c nhiều thơ

tình, những bài thơ tình tiêu biu, những

cm nhn về thơ tình,…

+ Trong buổi Đại hi chi đoàn, mc d

không đưc phân công tham lun nhưng

ngay sau khi nghe bạn A pht biu về

phong trào "hc tp và làm theo tấm

gương đạo đức H Ch Minh", bạn B đã

xin pht biu và bạn đng gp nhiều ý

kin rất hay, rất bổ ch, thm ch còn hơn

c bài pht biu chun b sẵn ca bạn A.

Trên đây là những v d về pht biu

tự do.

Thao tác 2: Tìm hiểu Nhu cầu được

(hay phải) phát biểu tự do

GV nêu vấn đề:

T những v d nêu trên, anh (ch) hãy tr

li câu hi: Vì sao con ngưi luôn c nhu

cầu đưc (hay phi) pht biu tự do?

- HS dựa vào phần gợi ý trong SGK để

tìm ví dụ.

- HS dựa vào ví dụ và tình huống nêu ra

trong SGK để phát biểu.

2. Nhu cầu được (hay phải) phát biểu

tự do.

- Trong qu trình sng, hc tp và làm

việc, con ngưi c rất nhiều điều say mê

(hay buc phi tìm hiu). Tri thức thì vô

cng mà hiu bit ca mỗi ngưi c hạn

nên chia sẻ và đưc chia sẻ là điều vẫn

thưng gp.

- "Con ngưi là tổng hòa cc mi quan

hệ xã hi". Vì vy, pht biu tự do là mt

nhu cầu (mun ngưi khc nghe mình

ni) đng thi là mt yêu cầu (ngưi

khc mun đưc nghe mình ni). Qua

pht biu tự do, con ngưi sẽ hiu ngưi,

hiu mình và hiu đi hơn.

Thao tác 1: Tìm hiểu Cách phát biểu tự

GV nêu câu hi trắc nghiệm:

Làm th nào đ pht biu tự do thành

công?

3. Cách phát biểu tự do

- Pht biu tự do là dạng pht biu

trong đ ngưi pht biu trình bày với

mi ngưi về mt điều bất cht ny sinh

do mình thch thú, say mê hoc do mi

194

a) Không đưc pht biu về những gì

mình không hiu bit và thch thú.

b) Phi bm chắc ch đề, không đ b xa

đề hoc lạc đề.

c) Phi tự rèn luyện đ c th nhanh

chnh tìm ý và sắp xp ý.

d) Nên xây dựng li pht biu thành mt

bài hoàn chỉnh.

e) Chỉ nên tp trung vào những ni dung

c kh năng làm cho ngưi nghe cm thấy

mới mẻ và thú v.

g) Luôn luôn quan st nét mt, cử chỉ ca

ngưi nghe đ c sự điều chỉnh kp thi.

Thao tác 2: Luyện tập

GV c th đưa mc (4) trong SGK vào

phần luyện tp đ khắc sâu những điều

cần ghi nhớ  mc (3).

Bước 1: Chn ch đề c th.

Bước 2: Kim tra nhanh xem vì sao

mình chn ch đề ấy (tâm đắc? đưc

nhiều ngưi tn thành? ch đề mới mẻ?...

ngưi yêu cầu.

- Vì bất ng, ngẫu nhiên, ngoài dự tnh

nên ngưi pht biu không th tức thi

xây dựng li pht biu thành mt bài

hoàn chỉnh c sự chun b công phu.

- Ngưi pht biu sẽ không thành công

nu pht biu về mt đề tài mà mình

không hiu bit và thch thú. Vì c hiu

bit mới ni đúng, c thch thú mới ni

hay. Nhưng hứng thú không dễ đn, hiu

bit thì c hạn, càng không th đn mt

cch bất ng. Mun tạo hứng thú và c

vn hiu bit, không c cch gì hơn là

say mê hc tp, tìm hiu, sng nhiệt tình

và say mê với cuc đi.

+ Pht biu d là tự do cũng phi c

ngưi nghe. Pht biu chỉ thực sự thành

công khi thực sự hướng tới ngưi nghe.

Ngưi pht biu phi chn đề tài ph

hp, c cch ni ph hp với ngưi nghe.

Trong qu trình pht biu cần quan st

nét mt, cử chỉ,… ca ngưi nghe đ c

sự điều chỉnh kp thi. Thành công ca

pht biu tự do chỉ thực sự c đưc khi

hứng thú ca ngưi ni bắt gp và cng

hưng với hứng thú cua ngưi nghe. Dĩ

nhiên, không ngưi nghe nào hứng thú

với những gì đã làm h nhàm chn tr

khi điều không mới đưc pht biu bằng

cch ni mới.

Như vy, trong tất c cc phương n

trên, chỉ c phương n (d) là không lựa

chn còn lại đều là những cch khin

pht biu tự do thành công.

Lưu ý: đọc kĩ phần ghi nhớ.

II. Luyện tập

1. Luyện tập tình huống phát biểu tự

do (mục 4- SGK)

195

hay là tất c những l do đ?).

Bước 3: Phc nhanh trong c những ý

chnh cua li pht biu và sắp xp chúng

theo thứ tự hp l.

Bước 4: Nghĩ cch thu hút sự chú ý ca

ngưi nghe (nhấn mạnh những chỗ c ý

nghĩa quan trng; đưa ra những thông tin

mới, bất ng, c sức gây ấn tưng; lng

ni dung pht biu vào những câu chuyện

k l thú, hấp dẫn; tìm cch diễn đạt dễ

tip nhn và trong hoàn cnh thch hp c

thêm sự gi cm hay hài hước; th iện sự

hào hứng ca bn thân qua nh mắt, ging

ni, điệu b; tạo cm gic gần gũi, c sự

giao lưu giữa ngưi ni và ngưi nghe).

GV c th chn môt ch đề bất ng và

khuyn khch những hc sinh c hứng thú

và hiu bit thực hành- c lớp nghe và

nhn xét, gp ý.

HS dựa vào kinh nghiệm bản thân và

những điều tìm hiểu trên đây để có những

lựa chọn thích hợp.

Trên cơ s mc (3), HS c th ha những

điều đt ra  mc (4).

Hc sinh thực hành- c lớp nghe và nhn

xét, góp ý.

2. Thực hành phát biểu tự do

C th chn mt trong cc đề tài sau:

+ Dòng nhạc nào đang đưc giới trẻ ưa

thích?

+ Quan niệm th nào về "văn ha

game"?

+ Tình yêu tuổi hc đưng- nên hay

không nên?

+ Chương trình truyền hình mà bạn yêu

thích?

v. v…

3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

Câu 1: Dòng nào sau đây nêu đúng nhất

khi niệm pht biu tự do:

a/ Là những li pht biu mang tnh chất tức

thi, hoàn toàn không theo mt ch đề nào

đã đnh trước;

b/ là những lới pht biu khc với ch đề

minh đã chun b trước đ trình bày;

1a,2c

196

Hoạt động của

GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm

vụ:

Pht biu tự do

về cch ăn mc

- HS thực hiện

nhiệm vu:

- HS báo cáo

kt qu thực hiện

nhiệm vu:

Mt đoạn pht biu tự do minh hoạ:

Có bạn cho rằng, mặc như thế nào là quyền của tôi, là

"sở thích cá nhân tuyệt đối" của tôi, tôi thích gì mặc nấy, xin mọi

ng−ời đừng can thiệp. Theo tôi, bạn nào nói như vậy thì chỉ mới

đúng một nửa (sở thích cá nhân), còn một nửa nữa chưa đúng, vì

nếu lội xuống ruộng, đào mương thoát nước, hoặc vào nhà máy

công xưởng... mà bạn mặc com− lê, áo dài, quần bò... thì rõ

ràng là không thể chấp nhận được và thực tế cũng không thể làm

việc được một cách có hiệu quả. Ngược lại, nếu đi dự lễ hội, dự

đám cưới... mà quần áo lôi thôi, nhàu nhĩ... cũng không được.

Nếu các bạn gái đi học mà mặc áo ngắn ngang bụng, quần bò

trễ dưới rốn tới cả chục phân liệu có coi là đẹp được không? Có

bạn cao ngỏng lại mặc váy ngắn tới mức không thể ngắn hơn

được nữa, có bạn thấp tè lại mặc váy dài quét đất, bạn da đen

mặc màu tối, bạn da trắng mặc màu sáng... liệu có thật là đẹp

hay không? Có bạn mặc khá đẹp, nh−ng hễ mở mồm là nói tục

và luôn gây gổ, quậy phá một cách vô lối... liệu có thực là đẹp

hay không?

c/ là những ý kin, những thắc mắc mà

ngưi pht biu đt ra reong hi ngh;

d/ Là những li ni hằng ngày, khi mt

ngưi cng trò chuyện về mt sự kiện nào

đ.

Câu 2: Ngưi pht biu tự do cần trnh điều

gì dưới đây:

a/ Tp trung vào vấn đề mà mình hiu bit

và hứng thú;

b/ Quan tâm đn ngưi nghe đ c ni dung

và những điều chỉnh ph hp;

c/Không chú ý đn ngưi nghe mà chỉ tp

trung vào điều mình ni

d/ Sử dng những phương tiện hỗ tr như

nh mắt, cử chỉ, điệu b đ tạo sự gần gũi,

hào hứng

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm vu:

4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

197

Vì vậy, theo tôi, cùng với "sở thích cá nhân", ăn mặc còn phải

phù hợp với hoàn cảnh, với công việc, với cả vóc dáng, màu da

và lời ăn tiếng nói của mỗi cá nhân nữa. Nói ngắn gọn, cái đẹp

là sự hợp lí và sự hài hoà giữa mỗi cá nhân với môi trường sống,

giữa hình thức với tâm hồn. …

5. TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

+ Tập phát biểu tự do về

một trào lưu xấu hiện nay

trong giới trẻ

-HS thực hiện nhiệm v:

- HS bo co kt qu thực

hiện nhiệm vu:

Ví dụ : Trào lưu Việt Nam nói là làm…

TIẾT 92-93

Làm văn:

Ngày soạn:

Ngày thực hiện:

VĂN BẢN TỔNG KẾT

A. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

I. Tên bài học : Văn bn tổng kt

II. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

III. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:

- Phương tiện, thit b:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thit k bài hc.

+ My tinh, may chiu, loa...

- PPDH: Pht vấn, thuyt trình, nêu vấn đề, tho lun nhm, trò chơi

2. Học sinh: Sch gio khoa, bài soạn.

B. NỘI DUNG BÀI HỌC

Văn bn tổng kt

C. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kin thức :

198

a/ Nhn bit: Nắm đưc đc đim và yêu cầu ca văn bn tổng kt.

b/ Thông hiu: Tch hp với cc kin thức về Văn và Ting Việt đã hc.

c/Vn dng thấp: Vit đưc văn bn tổng kt đơn gin;

d/Vn dng cao:

- Vn dng hiu bit về văn bn tổng kt đ tổng kt toàn b chương trình Ngữ

Văn 12 đã hc

2. Kĩ năng :

a/ Bit làm: Văn bn tổng kt tng chương, tng bài

b/ Thông thạo: cc bước làm văn bn tổng kt;

3.Thi đ :

a/ Hình thành thi quen: tổng kt những vấn đề đã hc;

b/ Hình thành tnh cch: tự tin khi trình bày văn bn tổng kt;

c/Hình thành nhân cách:

-C ý thức tìm tòi về cch thứ vt văn bn tổng kt, gắn liền với thực t cuc

sng.

- C kĩ năng vit đưc mt văn bn tổng kt với ni dung và yêu cầu đơn gin,

gần gũi với đi sng hoc nhà trưng.

4. Những năng lực c th hc sinh cần pht trin:

- Năng lực thu thâp thông tin liên quan đên văn bn tổng kt ;

- Năng lực đoc – hiêu đ tạo lâp văn bn tổng kt

- Năng lực hơp tac khi trao đổi, thao luân về văn bn tổng kt

- Năng lực tạo lâp văn ban tổng kêt.

D. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Hoạt động của Thầy và trò

Chuẩn kiến thức kĩ

năng cần đạt, năng lực

cần phát triển

- GV giao nhiệm v: Em hãy k tên cc tc phm văn hc nước

ngoài đã hc  HK2 Ngữ văn 12. Vit mt văn bn trình bày

ngắn gn giới thiệu tc gi, tc phm, gi tr tư tưng và nghệ

thut ca cc tc phm đo.

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm vu:

+ C 3 tc phm: Thuc ( Lỗ Tấn ); S phn con ngưi ( Sô lô

khôp); Ông già và bin c ( Heminhgue)

+ HS hệ thng lại kin thức chnh như đã yêu cu.

T đo, gio viên giới thiệu Vào bài:Như vậy, việc hệ thống lại

kiến thứ cơ bản của các tác phẩm VHNN đã học ở HK2 là một

cách thực hiện tổng kết một phần nội dung đọc hiểu văn bản. Đó

là hình thức của kiểu Văn bản tổng kết. Vậy văn bản tổng kết là

gì? Thực hiện các bước như thế nào?

- Nhn thức đưc nhiệm

v cần gii quyt cua

bài hc.

- Tp trung cao và hp

tc tt đ gii quyt

nhiệm vu.

- C thi đ tch cực,

hứng thú.

199

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

Thao tác 1: Tìm hiểu cách vit văn bản

tổng kt

GV yêu cầu HS đc văn bn tổng kt

trong SGK và tr li cc câu hi:

a) Đc cc đề mc và ni dung cua văn

bn trên, anh (ch) c nhn xét gì về b

cuc và những ni dung chnh ca mt văn

bn tổng kt?

b) Về diễn đạt, văn bn tổng kt c cch

dng t, đt câu như th nào?

HS trả lời cá nhân với kt quả mong

đợi:

- Quc hiệu hoc tên tổ chức (Đoàn

TNCS H Ch Minh- Trưng ĐHSPHN-

Đi thanh niên tình nguyện s 2).

- Đa đim, ngày… thng… năm (Hà

Ni, ngày 15 thng 9 năm 2007).

- Tiêu đề (Bo co kt qu hoạt đng

tình nguyện tại cc trung tâm điều dưỡng

thương binh, bệnh binh nng và ngưi c

công với nước).

HS trả lời cá nhân với kt quả mong

đợi:

- Tình hình tổ chức: đa đim hoạt đng

(…), thi gian (…), s lưng tham gia

(…).

- Kt qu hoạt đng (Hoạt đng chăm

sc thương bệnh binh và ngưi c công

với nước; Hoạt đng giao lưu văn ha,

văn nghệ, th thao; Vệ sinh môi trưng,

tôn tạo cnh quan; Hoạt đng tổ chức ôn

tp văn ha và sinh hoạt hè cho con em

thương binh, bệnh binh; Hoạt đng xây

dựng công trình thanh niên và tng quà

thương binh, bệnh binh).

- Đnh gi chung.

Phần kt thúc: ngưi vit bo co k tên

(Nguyễn Văn Hiu).

I. Tìm hiểu ví dụ

a) B cc ca văn bn tổng kt trên đây

c 3 phần:

+ Phần m đầu:

+ Phần ni dung bo co

+ Phần kt thúc:

ngưi vit bo co k tên (Nguyễn Văn

Hiu).

b) Về diễn đạt, văn bn tổng kt c

cch dng t, đt câu ngắn gn, chnh

xc, rõ ràng, mỗi việc mt đề mc, mỗi ý

mt lần xung dòng, gạch đầu dòng, cc

câu sử dng thưng lưc ch ngữ.

II. Yêu cầu đối với văn bản tổng kt

2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( 30 phút)

200

Thao tác 2: Tìm hiểu yêu cầu đối với

văn bản tổng kt

GV yêu cầu HS t việc tìm hiu VD trên

hãy cho bit yêu cầu đi với văn bn tổng

kt.

- GV nhn xét và cho 1 HS đc phần Ghi

nhớ đ khắc sâu.

HS đc văn bn tổng kt trong SGK và tr

li cc câu hi

- HS làm việc cá nhân với văn bản rồi

phát biểu ý kiến. Các HS khác nghe, nhận

xét và bổ sung.

- Văn bn tổng kt nhằm nhìn nhn,

đnh gi kt qu và rút ra những bài hc

kinh nghiệm khi kt thúc mt công việc

hay mt giai đoạn công tc.

- Mun vit đưc văn bn tổng kt,

cần:

+ Tp hp tư liệu, s liệu đầy đ, chnh

xác.

+ Lần lưt vit cc phần: m đầu; ni

dung bo co (tình hình và kt qu thực

hiện công việc, bài hc kinh nghiệm và

kin ngh); kt thúc.

+ Diễn đạt ngắn gn, chnh xc và rõ

ràng.

Thao tác 1: Tìm hiểu bài tập 1

Bài tập 1: Đọc văn bản (SGK) và trả lời

câu hỏi:

a) Văn bn trên đã đạt đưc những yêu

cầu nào cua mt văn bn tổng kt?

b) Ngưi trch lưc đi mt vài đoạn, mt

vài ý trong văn bn (…). Anh (ch) đon

xem trong cc đoạn b lưc đi ấy, tc gi

dẫn ra những sự việc, tư liệu, s liệu gì?

c) Đi chiu với yêu cầu cua mt văn bn

tổng kt ni chung, văn bn trên thiu ni

dung nào cần bổ sung?

- GV có thể cho HS quan sát trên màn

hình máy chiếu.

- GV cho HS quan sát tiếp văn bản hoàn

chỉnh để HS đối chiếu, tự đánh giá.

II. Luyện tập

Bài tập 1:

a) Văn bn trên đã đạt đưc mt s yêu

cầu ca mt văn bn tổng kt. Đ là:

- Đm bo b cc 3 phần: m đầu; ni

dung bo co và kt thúc.

- Diễn đạt ngắn gn, chnh xc và rõ

ràng.

b) Trong những đoạn b lưc, tc gi

dẫn ra những sự việc, tư liệu, s liệu:

- kt qu ca công tc gio dc chnh

tr tư tưng.

- S đăng k phấn đấu trong hc tp và

kt qu đạt đưc.

- S tình nguyện tham gia phong trào

chng tệ nạn xã hi và kt qu đạt đưc.

- S tình nguyện chung sức cng cng

đng tham gia công tc xã hi và kt qu

đạt đưc.

- Công tc pht trin đoàn viên.

c) Đi chiu với yêu cầu ca mt văn

bn tổng kt ni chung, văn bn trên

thiu mt s ni dung cần bổ sung:

201

Thao tác 2: Tìm hiểu bài tập 2

Bài tập 2: Nu đưc giao nhiệm v vit

mt bn tổng kt phong trào hc tâp và

rèn luyện cua lớp trong năm hc va qua,

anh (ch) sẽ thực hiện những công việc

gì?

a) Chun b tư liệu ra sao?

b) Lp dàn ý văn bn th nào?

Sau khi lp dàn ý, hãy vit vài đoạn thuc

phần thân bài ca văn bn ấy.

- GV hướng dẫn, gợi ý.

- GV nhận xét.

- HS đọc và thảo luận, có thể bổ sung

(bằng cách soạn thảo kiểu chữ khác) vào

những chỗ bị lược (…).

- HS suy nghĩ và viết.

- Tên hiệu ca Đoàn, tên đoàn trưng

và tên chi đoàn.

- Mc II và mc IV nên cho vào mt

mc chung là: Kt qu công tc đoàn.

- Đnh gi chung.

Bài tập 2:

a) Chun b tư liệu: tư liệu về kt qu

xp loại hc tp và kt qu xp loại hạnh

kim,…

b) Dàn ý:

Phần đầu:

- Quc hiệu, tên trưng, lớp.

- Đa đim, ngày… thng… năm…

- Tiêu đề bo co: Bo co tổng kt

phong trào hc tp và rèn luyện- lớp

(…)- năm hoc (…).

Phần ni dung:

- Đc đim tình hình lớp.

- Kt qu hc tp.

- Kt qu rèn luyện.

- Bài hc kinh nghiệm.

- Đnh gi chung.

Phần kt: k tên.

Chú ý: người viết nên chọn nội dung cơ

bản (kết quả học tập và kết quả rèn

luyện) để viết thành những đoạn văn bản.

3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

Câu 1: Văn bn tổng kt nào dưới đây

không thuc phong cch ngôn ngữ khoa

hc?

a/ Tổng kt Ting Việt

b/ Tổng kt văn hc trung đại Việt Nam

c/ Tổng kt kĩ năng làm văn

d/ Tổng kt phong trào đền ơn đp nghĩa

Câu 2:Văn bn tổng kt nào dưới đây không

thuc phong cch ngôn ngữ chnh lun?

a/ Tổng kt văn hc dân gian Việt Nam

1d,2a

202

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

Vit văn bn tổng kt phần

văn hc Việt Nam t sau

1975.

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực

hiện nhiệm vu:

- Xác định những tác phẩm đã học thuộc văn học

Việt nam từ sau 1975 bao gồm các thể loại như

Thơ, văn xuôi, kịch;

- Từ đó, căn cứ vào cách thực hiện văn bản tổng

kt để vit theo yêu cầu.

b/ Tổng kt đt pht đng phong trào Áo lụa

tặng bà

c/ Tổng kt đt bi dưỡng chuyên đề ngữ

văn

d/ Tổng kt đt pht đng sng tc thơ văn

chào mng ngày 26-3

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS báo cáo kt qu thực hiện nhiệm vu:

4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

5. TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

+ Vẽ bản đồ tư duy bài học

+ Vit văn bản tổng kt

hoạt động thực tiễn của Chi

đoàn- Lớp của em

-HS thực hiện nhiệm v:

- HS bo co kt qu thực

hiện nhiệm vu:

+ Vẽ đúng bản đồ tư duy

+ Thực hiện theo yêu cầu. Chú ý tính thực t thông

qua thu thập tin tức của lớp.

203

TIẾT 94-95

Tiếng Việt:

Ngày soạn:

TỔNG KẾT PHẦN TIẾNG VIỆT:

HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP BẰNG NGÔN NGỮ

Ngày thực hiện:

A. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

I. Tên bài học :

II. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

III. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:

- Phương tiện, thit b:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thit k bài hc.

+ My tinh, may chiu, loa...

- PPDH: Pht vấn, thuyt trình, nêu vấn đề, tho lun nhm, trò chơi

2. Học sinh: Sch gio khoa, bài soạn.

B. NỘI DUNG BÀI HỌC

− Hệ thng ho những kin thức cơ bn về hoạt đng giao tip bằng ngôn

ngữ đã hc trong chương trình Ngữ văn t lớp 10 đn lớp 12.

− Tch hp với cc kin thức về Văn, Tp làm văn đã hc và tch hp với

vn kinh nghiệm sử dng ngôn ngữ ca bn thân.

− Rèn luyện và nâng cao kĩ năng giao tip bằng ngôn ngữ  c hai qu

trình tạo lp văn bn và lĩnh hi văn bn.

C. MỤC TIÊU BÀI HỌC

I. Mức độ cần đạt

1. Kin thức :

a/ Nhn bit: HS nhn bit, nhớ đưc kin thức cơ bn về hoạt đng giao tip

bằng ngôn ngữ

b/ Thông hiu: HS hiu và l gii ý nghĩa ca hoạt đng giao tip bằng ngôn ngữ;

c/Vn dng thấp: Lĩnh hi văn bn trong qu trình giao tip;

d/Vn dng cao:

- Vn dng hiu bit về hoạt đng giao tip bằng ngôn ngữ đ tạo lp văn bn

theo yêu cầu.

2. Kĩ năng :

a/ Bit làm: tạo lp văn bn trên cơ s nắm vững cc nhân t trong hoạt đng

giao tip;

b/ Thông thạo: cc bước tạo lp văn bn

3.Thi đ :

a/ Hình thành thi quen: giao tip ngôn ngữ

b/ Hình thành tnh cch: tự tin khi sử dng ngôn ngữ trong giao tip;

c/Hình thành nhân cách:

204

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

Thao tác 1: Tìm hiểu kin

thức ting Việt đã học

GV hệ thng ha kin thức bằng

cch nêu mt s câu hi đ HS tr

li:

1) Giao tip là gì? Th nào là hoạt

đng giao tip bằng ngôn ngữ?

I. Hệ thống hóa kin thức

1. Hoạt động giao tip bằng ngôn ngữ

+ Giao tip là hoạt đng trao đổi thông tin

cua con ngưi, đưc tin hành ch yu bằng

phương tiện ngôn ngữ, nhằm thực hiện những

mc đich về nhn thức, tình cm, hành đng.

+ Hoạt đng giao tip bằng ngôn ngữ là hoạt

đng bao gm hai qu trình: qu trình tạo lp

văn bn do ngưi ni hay ngưi vit thực hiện;

qu trình lĩnh hi văn bn do ngưi nghe hay

ngưi đc thực hiện. Hai qu trình này c th

diễn ra đng thi tại cung mt đa đim (hi

-C ý thức giữ gìn sự trong sng ting Việt;

4. Những năng lực c th hc sinh cần pht trin:

- Năng lực thu thâp thông tin liên quan đên hoạt đông ngôn ngữ

- Năng lực đoc – hiêu cac văn ban liên quan đên hoạt đông giao tiêp bằng

ngôn ngữ;

- Năng lực hơp tac khi trao đổi, thao luân về giao tiêp ngôn ngữ trong tac

phâm văn hoc và trong đơi sông;

- Năng lực tạo lâp văn ban.

1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Hoạt động của Thầy và trò

Chuẩn kiến thức

kĩ năng cần đạt,

năng lực cần phát

triển

- GV giao nhiệm v: GV tổ chức TRÒ CHƠI Ô CHỮ liên quan

đn ting Việt ( như cc nhân t trong hoạt đng giao tip, ngữ

cnh…)

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm v: Tr li đ tìm ra ô

chữ ph hp.

T đo, gio viên giới thiệu Vào bài: Như vậy, ngoài phân môn

Đọc hiểu văn bản và làm văn, chúng ta còn được tiếp cận Tiếng

Việt. Đây là phân môn rất quan trọng, nhất là sửng dụng tiếng

Việt trong lĩnh hội và tạo lập văn bản. Hôm nay, chúng ta sẽ

tổng kết để ghi nhớ những kiến thức cơ bản đã học phần tiếng

Việt trong chương trình Ngữ văn THPT.

- Nhn thức đưc

nhiệm v cần gii

quyt ca bài hc.

- Tp trung cao và

hp tc tt đ gii

quyt nhiệm vu.

- C thi đ tch

cực, hứng thú.

2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC(70phút)

205

2) Phân biệt sự khc biệt giữa

ngôn ngữ ni và ngôn ngữ vit?

3) Th nào là ngữ cnh? Ngữ cnh

bao gm những nhân t nào?

4) Nhân vt giao tip c vai trò và

đc đim gì?

5) Tại sao ni ngôn ngữ là tài sn

thoại), cũng c th  cc thi đim và khong

không gian cch biệt (qua văn bn vit).

2. Nói và vit

Hai dạng ni và vit c sự khc biệt:

+ Về điều kiện đ tạo lp và lĩnh hi văn bn.

+ Về đưng kênh giao tip.

+ Về loại tn hiệu (âm thanh hay chữ vit).

+ Về cc phương tiện ph tr (ngữ điệu, nét

mt, cử chỉ điệu b đi với ngôn ngữ ni và

dấu câu, cc k hiệu văn tự, mô hình bng biu

đi với ngôn ngữ vit).

+ Về dng t, đt câu và tổ chức văn bn,…

3. Ngữ cảnh

+ Ngữ cnh là bi cnh ngôn ngữ làm cơ s

cho việc sử dng ngôn ngữ và tạo lp văn bn

đng thi làm căn cứ đ lĩnh hi thấu đo văn

bn.

+ Ngữ cnh bao gm cc nhân t: nhân vt

giao tip, bi cnh rng (bi cnh văn ha), bi

cnh hẹp (bi cnh tình hung), hiện thực đưc

đề cp đn và văn cnh.

4. Nhân vật giao tip

Nhân vt giao tip là nhân t quan trong nhất

trong ngữ cnh. Cc nhân vt giao tip đều phi

c c năng lực tạo lp và năng lực lĩnh hi văn

bn. Trong giao tip  dạng ni, h thưng đổi

vai cho nhau hay luân phiên lưt li.

Cc nhân vt giao tip c những đc đim về

cc phương diện: v th xã hi, quan hệ thân sơ,

lứa tuổi, giới tnh, nghề nghiệp, tầng lớp xã hi,

vn sng, văn ha,… Những đc đim đ luôn

chi phi ni dung và cch thức giao tip bằng

ngôn ngữ.

5. Ngôn ngữ là tài sản chung của xã hội và

lời nói là sản phẩm của cá nhân

Khi giao tip, cc nhân vt giao tip sử dng

ngôn ngữ chung ca xã hi đ tạo ra li ni-

những sn phm c th ca c nhân. Trong hoạt

đng đ, cc nhân vt giao tip va sử dng

những yu t ca hệ thng ngôn ngữ chung và

tuân th những quy tắc, chun mực chung,

đng thi biu l những nét riêng trong năng

lực ngôn ngữ ca c nhân. C nhân sử dng tài

206

Lão Hạc (nói)

Ông giáo (nói)

- Cậu vàng đi đời rồi,

ông giáo ạ!

- Cụ bán rồi?

- Bán rồi! Họ vừa bắt

xong.

- Thế nó cho bắt a?

- Khốn nạn… nó

không ngờ tôi nỡ tâm

lừa nó!

- Cụ cứ tưởng thế

…để cho nó làm kiếp

khác.

- Ông giáo nói

phải!... như kiếp tôi

chẳng hạn!

- Kiếp ai cũng thế

thôi… hơn chăng?

- Thế thì… kiếp gì

cho thật sung sướng?

chung ca xã hi và li ni là sn

phm ca c nhân?

6) Th nào là nghĩa cua câu? Câu

c mấy thành phần nghĩa? Là

những thành phần nào? Đc đim

cua mỗi thành phần?

7) Làm th nào đ giữ gìn sự trong

sng ca ting Việt?

- HS ôn tập lại những kiến thức cơ

bản về hoạt động giao tiếp bằng

ngôn ngữ trên cơ sở câu hỏi và

những gợi ý của GV.

sn chung đng thi cũng làm giàu thêm cho

tài sn ấy.

6. Nghĩa của câu

Trong hoạt đng giao tip, mỗi câu đều c

nghĩa.

+ Nghĩa ca câu là ni dung mà câu biu đạt.

+ Mỗi câu thưng c hai thành phần nghĩa:

nghĩa sự việc và nghĩa tình thi. Nghĩa sự việc

ứng với sự việc mà câu đề cp đn. Nghĩa tình

thi th hiện thi đ, tình cm, sự nhìn nhạn,

đnh gi ca ngưi ni đi với sự việc hoc đi

với ngưi nghe.

7. Giữ gìn sự trong sáng của ting Việt

Trong hoạt đng giao tip bằng ngôn ngữ,

cc nhân vt giao tip cần c ý thức, thi quen

và kĩ năng giữ gìn sự trong sng ca ting Việt:

+ Mỗi c nhân cần nắm vững cc chun mực

ngôn ngữ, sử dng ngôn ngữ đúng chun mực.

+ Vn dng linh hoạt, sng tạo ngôn ngữ

theo cc phương thức chung.

+ Khi cần thit c th tip nhn những yu

t tch cực ca cc ngôn ngữ khc, tuy cần

chng lạm dng ting nước ngoài.

- Gv yêu cầu HS đọc đoạn trích

(SGK) và phân tích theo các yêu

cầu:

1) Phân tch sự đổi vai và luân

phiên lưt li trong hoạt đng giao

tip trên. Những đc đim cua

hoạt đng giao tip  dạng ngôn

ngữ ni th hiện qua những chi tit

nào? (li nhân vt và li tc gi).

II. Luyện tập

1. Sự đổi vai và luân phiên lưt li trong

hoạt đng giao tip giữa lão Hạc và ông gio:

Những đc đim cua hoạt đng giao tip 

dạng ngôn ngữ ni th hiện qua những chi tit:

+ Hai nhân vt: lão Hạc và ông gio luân

phiên đổi vai lưt li. Lão Hạc là ngưi ni

207

2) Cc nhân vt giao tip c v th

xã hi, quan hệ thân sơ và những

đc đim gì riêng biệt? Phân tch

sự chi phi ca những điều đ đn

trước và kt thúc sau nên s lưt ni ca lão là

5 còn s lưt ni ca ông gio là 4. Vì tức thi

nên c lúc ông gio chưa bit ni gì, chỉ "hi

cho c chuyện" (Th n cho bắt à?)

+ Đoạn trch rất đa dạng về ngữ điệu: ban

đầu lão Hạc ni với ging thông bo (Cu vàng

đi đi ri, ông gio ạ!), tip đn là ging than

th, đau khổ, c lúc nghẹn li (…), cui cng

thì ging đầy chua cht (…). Lúc đầu, ông gio

hi với ging ngạc nhiên (- C bn ri?), tip

theo là ging vỗ về an i và cui cng là ging

bùi ngùi.

+ Trong hoạt đng giao tip bằng ngôn ngữ

ni  đoạn trch trên, nhân vt giao tip còn sử

dng cc phương tiện hỗ tr, nhất là nhân vt

lão Hạc: lão "cưi như mu", "mt lão đt

nhiên co dúm lại. Những np nhăn xô lại với

nhau, ép cho nước mắt chy ra… ).

+ T ngữ dng trong đoạn trch kh đa dạng

nhất là những t mang tnh khu ngữ, những t

đưa đy, chêm xen (đi đi ri, ri, à, ư, khn

nạn, ch hiu gì đâu, thì ra,…).

+ Về câu, mt măt đoạn trch dng những

câu tỉnh lưc (Bn ri! Khn nạn…Ông gio

ơi!), mt khc nhiều câu lại c yu t dư tha,

trng lp (Này! Ông gio ạ! Ci ging n cũng

khôn! Thì ra tôi bằng này tuổi đầu ri còn đnh

la mt con ch., …).

2. Cc nhân vt giao tip c v th xã hi,

quan hệ thân sơ và những đc đim riêng biệt

chi phi đn ni dung và cch thức giao tip:

+ Lão Hạc là mt lão nông nghèo khổ, cô

đơn. V cht. Anh con trai b đi làm ăn xa.

Lão Hạc chỉ c "cu vàng" là "ngưi thân" duy

nhất.

Ông giáo là mt tr thức nghèo sng  nông

thôn. Hoàn cnh ca ông gio cũng ht sức bi

đt.

Quan hệ giữa ông gio và lão Hạc là quan hệ

hàng xm lng giềng. Lão Hạc c việc gì cũng

tâm sự, hoi ý kin ông gio.

+ Những điều ni trên chi phi đn ni dung

và cch thức ni cua cc nhân vt. Trong đoạn

208

ni dung và cch thức ni trong

lưt li ni đầu tiên ca lão Hạc.

3) Phân tch nghĩa sự việc và

nghĩa tình thi trong câu: "Bấy gi

cu cu mới bit là cu cu cht!".

4) Trong đoạn trch c hoạt đng

giao tip  dạng ni giữa hai nhân

vt, đng thi khi ngưi đc đc

đoạn trch lại c mt hoạt đng

giao tip nữa giữa h và nhà văn

Nam Cao. Hãy chỉ ra sự khc biệt

giữa hai hoạt đng giao tip đ.

- Sau mỗi câu hỏi, GV nhận xét và

nêu câu hỏi tiếp theo.

- HS đọc kĩ đoạn trích, thảo luận

về các yêu cầu đặt ra, phát biểu ý

kiến và tranh luận trước lớp.

trch,  li thoại thứ nhất ca lão Hạc ta thấy

rất rõ:

- Ni dung cua li thoại: Lão Hạc thông bo

với ông gio về việc bn "cu vàng".

- Cch thức ni ca lão Hạc: "ni ngay", ni

ngắn gn, thông bo trước ri mới hô goi (ông

gio ạ!) sau.

- Sắc thi li ni: Đi với sự việc (bn con

ch), lão Hạc va bun va đau (gi con ch là

"cu vàng", coi việc bn n là git n: "đi đi

rôi"). Đi với ông gio, lão Hạc t ra rất knh

trng vì mc d ông gio t tuổi hơn nhưng c

v th hơn, hiu bit hơn (gi là "ông" và đệm

t "ạ"  cui).

3. Nghĩa sự việc và nghĩa tình thi trong câu:

"Bấy gi cu cạu mới bit là cu cu cht!":

- Nghĩa sự việc: thông bo việc con ch bit

n cht (cu cu bit là cu cu cht).

- Nghĩa tình thi:

+ Ngưi ni rất yêu quý con ch (gi n là

"cu cu".

+ Việc con ch bit n cht là mt bất ng

(bấy gi… mới bit là…).

4. Trong đoạn trch c hoạt đng giao tip 

dạng ni giữa hai nhân vt, đng thi khi ngưi

đc đc đoạn trch lại c mt hoạt đng giao

tip nữa giữa h nhà văn Nam Cao:

+ Hoạt đng giao tip  dạng ni giữa hai

nhân vt là hoạt đng giao tip trực tip c sự

luân phiên đổi vai lưt li, c sự hỗ tr bi ngữ

điệu, cử chỉ, nh mắt,… C gì chưa hiu, hai

nhân vt c th trao đổi qua lại.

+ Hoạt đng giao tip giữa nhà văn Nam Cao

và bạn đc là hoạt đng giao tip gin tip

(dạng vit). Nhà văn tạo lp văn bn  thi

đim và không gian cch biệt với ngưi đc. Vì

vy, c những điều nhà văn mun thông bo,

gửi gắm không đưc ngưi đc lĩnh hi ht.

Ngưc lại, c những điều ngưi đc lĩnh hi

nằm ngoài ý đnh tạo lp cua nhà văn.

3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

209

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

Xc đnh ngữ cnh câu ni c

Mt trong truyện Rng xà nu

( Nguyễn Trung Thành):

Chúng nó đã cầm súng, mình

phải cầm giáo.

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực

hiện nhiệm vu:

- Nhân vt giao tip:

+ Ngưi nói: C Mt

+ Ngưi nghe: dân làng Xô Man

- Bôi cnh giao tip:

+ Hẹp: Mt đêm tại làng Xô Man  Tây Nguyên

+ Rng: Cuôc kháng chin chông Mĩ

- Hiện thực đưc ni đn:

+ Với c Mt: li dạy như môt chân lí: phi dùng

bạo lực cách mạng đ chông lại bạo lực phn cách

mạng

+ Với dân làng: đ là li kêu goi vùng lên chin đấu

và chin thắng quân thù

- Văn cnh: toàn b phần văn bn trước đ;

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

Câu 1: Hoạt đng giao tip bao gm qu

trình nào dưới đây?

a/ Quá trình nói và quá trình nghe

b/ Qu trình vit văn bn và qu trình lĩnh

hi văn bn

c/Qu trình tạo lp văn bn và qu trình

lĩnh hi văn bn;

d/ Quá trình phát thông tin và quá trình

tip nhn thông tin

Câu 2: Đ lĩnh hi thấu đo văn bn,

ngưi ta dựa vào yu t nào?

a/ Ngữ cnh giao tip

b/ Nhân vt giao tip

c/ Hoạt đng giao tip

d/ Văn cnh

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm vu:

2c,4a

4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

5. TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

210

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vu:

+ Hệ thng toàn b kin thức

đã hc

+ Vn dng kin thức ting

Việt đ làm bài đc hiu

-HS thực hiện nhiệm v:

- HS bo co kt qu thực

hiện nhiệm vu:

+ Tự lp bng biu đ dễ ghi nhớ

+ Chn lc những kin thức ting Việt đ vn dng

khi gii bài tp đc hiu

TIẾT 96

ÔN TẬP PHẦN LÀM VĂN

Ngày soạn:

Ngày thực hiện:

A. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

I. Tên bài học : ôn tp phần làm văn

II. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

III. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:

- Phương tiện, thit b:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thit k bài hc.

+ Máy tính, máy chiu, loa...

- PPDH: Pht vấn, thuyt trình, nêu vấn đề, tho lun nhm, trò chơi

2. Học sinh: Sch gio khoa, bài soạn.

B. NỘI DUNG BÀI HỌC

- Dạng bài ngh lun xã hi và ngh lun văn hc

- Đề tài cơ bn ca văn ngh lun trong nhà trưng

- Lp lun trong văn ngh lun

- B cc ca bài văn ngh lun

- Diễn đạt trong văn ngh lun

C. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kin thức :

211

a/ Nhn bit: HS nhn bit các kiu loại văn bn đã hc trong chương trình Ngữ

văn THPT, nhất là  lớp 12.

b/ Thông hiu: HS hiu đc đim ca văn bn ngh lun

c/Vn dng thấp: Vit đoạn văn ngh lun ( khong 200 t)

d/Vn dng cao:

- Vn dung hiu bit văn ngh lun đ tạo lp văn bn theo yêu cầu;

2. Kĩ năng :

a/ Bit làm: bài văn ngh lun xã hi, ngh lun văn hc;

b/ Thông thạo: cc bước làm bài ngh lun

3.Thi đ :

a/ Hình thành thi quen: xây dựng văn bn ngh lun;

b/ Hình thành tnh cch: tự tin , sng tạo khi làm văn ngh lun;

c/Hình thành nhân cách:

-C ý thức giữ gìn sự trong sng ca ting Việt;

4. Những năng lực c th hc sinh cần pht trin:

- Năng lực thu thâp thông tin liên quan văn ban ngh luân;

- Năng lực đoc – hiêu cac văn ban ngh luân

- Năng lực hơp tac khi trao đổi, thao luân về văn ban ngh luân

- Năng lực phân tich, so sanh đăc điêm cua cac kiêu văn ban ngh luân;

- Năng lực tạo lâp văn ban ngh luân.

IV. Tổ chức dạy và học.

1. Ổn định tổ chức lớp:

- Kim tra sĩ s, trt tự, ni v cua lớp

2. Kiểm tra bài cũ: Trình bày các nhân tố trong hoạt động giao tiếp bằng ngôn

ngữ (5 phút)

3. Tổ chức dạy và học bài mới:

1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Hoạt động của Thầy và trò

Chuẩn kiến thức

kĩ năng cần đạt,

năng lực cần phát

triển

- GV giao nhiệm vu: Cho 2 đề văn sau:

1/ Phân tch quan niệm mang tnh truyền thng trong tình yêu

cua Xuân Quỳnh qua bài thơ Sng.

2/ Vit đoạn văn ( khong 200 t) bày t suy nghĩ về tình yêu

cua tuổi trẻ hôm nay đưc rút ra t bài thơ Sng ca Xuân

Quỳnh.

Em hãy chỉ ra sự khc nhau ca 2 đề trên

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm v: Khc nhau đ là: Đề

1 là ngh lun văn hc, đề 2 là ngh lun xã hi

- Nhn thức đưc

nhiệm v cần gii

quyt ca bài hc.

- Tp trung cao và

hp tc tt đ gii

quyt nhiệm vu.

- C thi đ tch

212

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

Thao tác 1- GV yêu cầu HS nhớ lại và

thng kê cc kiu loại văn bn đã hc

trong chương trình Ngữ văn THPT và cho

bit những yêu cầu cơ bn ca cc kiu

loại đ.

- GV đnh gi qu trình làm việc ca HS

và nhấn mạnh mt s kin thức cơ bn.

HS hoàn thành bng sau:

Thao tác 2- GV nêu câu hi:

Để viết được một văn bản cần thực hiện

những công việc gì?

- HS làm việc theo nhm (mỗi nhm

thng kê mt khi lớp) và cc nhm lần

lưt trình bày.

I. Ôn tập các tri thức chung

1. Các kiểu loại văn bản

a) Tự sự: Trình bày cc sự việc (sự

kiện) c quan hệ nhân- qu dẫn đn kt

cuc nhằm biu hiện con ngưi, đi sng,

tư tưng, thi đ,…

b) Thuyt minh: Trình bày thuc tnh,

cấu tạo, nguyên nhân, kt qu,… ca sự

vt, hiện tưng, vấn đề,… giúp gưi đc

c tri thức và thi đ đúng đắn đi với

đi tưng đưc thuyt minh.

c) Ngh lun: Trình bày tư tưng, quan

đim, nhn xét, đnh gi,… đi với cc

vấn đề xã hi hoc văn hc qua cc lun

đim, lun cứ, lp lun c tnh thuyt

phc.

Ngoài ra, còn c cc loại văn bn: K

hoạch c nhân, qung co, bn tin, văn

bn tổng kt,…

2. Cách vit văn bản

Đ vit đưc mt văn bn cần thực

hiện những công việc:

+ Nắm vững đc điêm kiu loại văn

bn và mc đch, yêu cầu c th cua văn

bn.

+ Hình thành ý và sắp xp thành dàn ý

cho văn bn.

+ Vit văn bn: Mỗi câu trong văn

bn tp trung th hiện mt ch đề và

trin khai ch đề đ mt cch trn vẹn.

Cc câu trong văn bn c sự liên kt cht

chẽ, đng thi c văn bn đưc xây

dựng theo mt kt cấu mạch lạc. Mỗi

văn bn c dấu hiệu biu hiện tnh hoàn

chỉnh về ni dung và tương ứng với ni

dung là hình thức thch hp.

T đo, gio viên giới thiệu Vào bài: Trong 3 năm học ở THPT,

các em đã được tiếp thu và thực hành nhiều dạng bài làm văn.

Hôm nay, chúng ta sẽ ôn tập lại toàn bộ các dạng bài này.

cực, hứng thú.

2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( 30 phút)

Đc

đim

Văn bn

Kt cấu

Đề tài

Tự sự

Thuyt minh

Ngh lun

Báo chí

Hành chính

Các bước chính

Các thao tác cụ

thể của từng

bước

Đnh hướng

Xc đnh đề tài,

tìm hiu thông tin

liên quan

Lp chương trình

Tìm hiu đề, tìm ý,

lp ý

Hiện thực ho

chương trình

Vit văn bn

Kim tra, đnh gi

Đc lại,sửa chữa,

hoàn chỉnh lại văn

213

Các vấn đề cơ

bản

Đặc điểm cụ thể

của từng vấn đề

Đề tài

Lp lun

B cc

Diễn đạt

bn

- HS nhớ lại những kin thức đã hc đ

tr li.

Thao tác 1- GV nêu câu hi đ HS ôn lại

đề tài cơ bn ca văn ngh lun:

a) Có thể chia đề tài của văn nghị luận

trong nhà trường thành những nhóm nào?

b) Khi viết nghị luận về các đề tài đó, có

những điểm gì chung và khác biệt?

- HS nhớ lại kin thức đã hc và trình bày

lần lưt tng vấn đề. Cc hc sinh khc

c th nhn xét, bổ sung nu chưa đ hoc

thiu chnh xc.

HS hoàn thành bng sau:

Thao tác 2- GV nêu câu hi ôn tp về lp

lun trong văn ngh lun:

a) Lập luận gồm những yếu tố nào?

II. Ôn tập các tri thức văn nghị luận

1. Đề tài cơ bản của văn nghị luận

trong nhà trường.

a) C th chia đề tài cua văn ngh lun

trong nhà trưng thành 2 nhm: ngh

lun xã hi (cc đề tài thuc lĩnh vực xã

hi) và ngh lun văn hc (cc đề tài

thuc lĩnh vực văn hc)

b) Khi vit ngh lun về cc đề tài đ,

c những đim chung và những đim

khc biệt:

+ Đim chung:

- Đều trình bày tư tưng, quan đim,

nhn xét, đnh gi,… đi với cc vấn đề

ngh lun.

- Đều sử dng cc lun đim, lun cứ,

cc thao tc lp lun c tnh thuyt phc.

+ Đim khc biệt:

- Đi với đề tài ngh lun xã hi,

ngưi vit cần c vn sng, vn hiu

bit thực t, hiu bit xã hi phong phú,

rông rãi và sâu sắc.

- Đi với đề tài ngh lun văn hc, ngưi

vit cần c kin thức văn hc, kh năng

l gii cc vấn đề văn hc, cam th cc

tc phm, hình tưng văn hc.

2. Lập luận trong văn nghị luận

a) Lp lun là đưa ra cc l lẽ, bằng

chứng nhằm dẫn dắt ngưi đc (ngưi

nghe) đn mt kt lun nào đ mà ngưi

vit (ngưi ni) mun đạt tới. Lp lun

gm những yu t: lun đim, lun cứ,

phương php lp lun.

b) Lun đim là ý kin th hiện tư

tưng, quan đim cua ngưi vit (ni) về

vấn đề ngh lun. Lun đim cần chnh

xc, minh bạch. Lun cứ là những l lẽ

và bằng cứ đưc dng đ soi sng cho

214

b) Thế nào là luận điểm, luận cứ và

phương pháp lập luận? Quan hệ giữa

luận điểm và luận cứ?

c) Yêu cầu cơ bản và cách xác định luận

cứ cho luận điểm.

d) Nêu các lỗi thường gặp khi lập luận và

cách khắc phục.

đ) Kể tên các thao tác lập luận cơ bản,

cho biết cách tiến hành và sử dụng các

thao tác lập luận đó trong bài nghị luận.

lun đim.

c) Yêu cầu cơ bn và cch xc đnh

lun cứ cho lun đim:

+ L lẽ phi c cơ s, phi dựa trên

những chân l, những l lẽ đã đưc tha

nhn.

+ Dẫn chứng phi chnh xc, tiêu biu,

ph hp với l lẽ.

+ C l lẽ và dẫn chứng phi ph hp

với lun đim, tp trung làm sng rõ

lun đim.

d) Cc lỗi thưng gp khi lp lun và

cch khắc phc:

+ Nêu lun đim không rõ ràng, trng

lp, không ph hp với bn chất ca vấn

đề cần gii quyt.

+ Nêu lun cứ không đầy đ, thiu

chnh xc, thiu chân thực, trng lp

hoc qu rưm rà, không liên quan mt

thit đn lun đim cần trình bày.

+ Lp lun mâu thuẫn, lun cứ không

ph hp với lun đim.

đ) Cc thao tc lp lun cơ bn:

+ Thao tc lp lun phan tch.

+ Thao tc lp lun so snh.

+ Thao tc lp lun bc b.

+ Thao tc lp lun bình lun.

Cch tin hành và sử dng cc thao tc

lp lun trong bài ngh lun: sử dng

mt cch tổng hp cc thao tc lp lun.

3. Bố cục của bài văn nghị luận

a) M bài c vai trò nêu vấn đề ngh

lun, đnh hướng cho bài ngh lun và

thu hút sự chú ý ca ngưi đc (ngưi

nghe).

Yêu cầu ca m bài: thông bo chnh

xc, ngắn gn về đề tài; hướng ngưi

đc (ngưi nghe) vào đề tài mt cch tự

nhiên; gi sự hứng thú với vấn đề đưc

trình bày trong văn bn.

Cch m bài: c th nêu vấn đề mt

cch trực tip hoc gin tip.

b) Thân bài là phần chnh cua bài vit.

215

Thao tác 3- GV nêu câu hi ôn tp về b

cuc bài ngh lun:

a) Mở bài có vai trò như thế nào? Phải

đạt những yêu cầu gì? Cách mở bài cho

các kiểu nghị luận.

b) Vị trí phần thân bài? Nội dung cơ bản?

Cách sắp xếp các nội dung đó? Sự chuyển

ý giữa các đoạn?

c) Vai trò và yêu cầu của phần kết bài?

Cách kết cho các kiểu nghị luận đã học?

- HS khái qut lại kin thức đã hc và

trình bày lần lưt tng vấn đề. Cc hc

sinh khc c th nhn xét, bổ sung nu

chưa đ hoc thiu chnh xc.

Ni dung cơ bn ca phần thân bài là

trin khai vấn đề thành cc lun đim,

lun cứ với cch sử dng cc phương

php lp lun thch hp.

Cc ni dung trong phần thân bài phi

đưc sắp xp mt cch c hệ thông, các

ni dung phi c quan hệ lôgc cht chẽ.

Giữa cc đoạn trong thân bài phi c

sự chun ý đ đm bo tnh liên kt giữa

cc ý, cc đoạn.

c) Kt bài c vai trò thông bo về sự kt

thúc ca việc trình bày đề tài, nêu đnh

gi khi qut cua ngưi vit về những

kha cạnh nổi bt nhất ca vấn đề; gi

liên tưng rng hơn, sâu sắc hơn.

4. Diễn đạt trong văn nghị luận

+ Lựa chn cc t ngữ chnh xc, ph

hp với vấn đề cần ngh lun, trnh dng

t khu ngữ hoc những t ngữ so

rỗng, cầu kì; Kt hp sử dng những

biện php tu t t vựng (n d, hon d,

so snh,…) và mt s t ngữ mang tnh

biu cm, gi hình tưng đ bc l cm

xúc ph hp.

+ Phi hp mt s kiu câu trong

đoạn, trong bài đ trnh sự đơn điệu,

nng nề, tạo nên ging điệu linh hoạt,

biu hiện cm xúc: câu ngắn, câu dài,

câu m rng thành phần, câu nhiều tầng

bc,…Sử dng cc biện php tu t cú

php đ tạo nhp điệu, nhấn mạnh rõ hơn

thi đ, cm xúc: lp cú php, song

hành, liệt kê, câu hi tu t,…

+ Ging điệu ch yêu ca li văn ngh

lun là trang trng, nghiêm túc. Cc

phần trong bài văn c th thay đổi ging

điệu sao cho thch hp với ni dung c

th: sôi nổi, mạnh mẽ, trầm lắng, hài

hước,…

+ Cc lỗi về diễn đạt thưng gp: dng

t ngữ thiu chnh xc, lp t, tha t,

dng t ngữ không đúng phong cch; sử

dng câu đơn điệu, câu sai ngữ php; sử

216

Thao tác 4- GV nêu câu hi ôn tp về

diễn đạt trong văn ngh lun:

a) Yêu cầu của diễn đạt? Cách dùng từ,

viết câu và giọng văn?

b) Các lỗi về diễn đạt và cách khắc phục.

- HS suy nghĩ và tr li

- HS khi qut lại kin thức đã hc và

trình bày lần lưt tng vấn đề. Cc hc

sinh khc c th nhn xét, bổ sung nu

chưa đ hoc thiu chnh xc.

dng ging điệu không ph hp với vấn

đề ngh lun,…

- GV yêu cầu 1 HS đc 2 đề văn (SGK)

và hướng dẫn HS thực hiện cc yêu cầu

luyện tp.

a) Tìm hiu đề:

- Hai đề bài yêu cầu vit kiu bài ngh

luân nào?

- Cc thao tc lp lun cần sử dng đ làm

bài là gì?

- Những lun đim cơ bn nào cần dự

kin cho bài vit?

b) Lp dàn ý cho bài vit.

Trên cơ s tìm hiu đề, GV chia HS thành

hai nhm, mỗi nhm tin hành lp dàn ý

cho mt đề bài. Mỗi nhm cử đại diện

trình bày trên bng đ c lớp phân tch,

nhn xét.

1. Đề văn (SGK).

2. Yêu cầu luyện tp:

a) Tìm hiu đề:

+ Kiu bài: ngh lun xã hi (đề 1),

ngh lun văn hc (đề 2).

+ Thao tc lp lun: c 2 đề đều vn

dng tổng hp cc thao tc lp lun. Tuy

nhiên, đề 1 ch yu vn dng thao tc

bình lun; đề 2 ch yu vn dng thao

tác phân tích.

+ Những lun đim cơ bn cần dự

kin cho bài vit:

- Với đề 1: Trước ht cần khẳng đnh

câu ni ca Xô-cơ-rt với ngưi khch

và gii thch tại sao ông lại ni như vy?

Sau đ rút ra bài hc t câu chuyện và

bình lun.

- Với đề 2: Trước ht cần chn đoạn

thơ đ phân tch. Sau đ căn cứ vào ni

dung tư tưng và hình thức nghệ thut

cua đoạn đ chia thành cc lun đim.

b) Lp dàn ý cho bài vit:

Tham kho sch Bài tp Ngữ văn 12

hoc Dàn bài làm văn 12.

217

Hoạt động của GV

- HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

Đề bài:

Trong cuộc

sống, đừng tham

vọng nhưng phải có

khát vọng.

Suy nghĩ cua

anh/ch về ý kin

trên.

Thực hiện cc

I. Tìm hiu đề

- Kiu bài: Ngh lun về tư tưng đạo l

- Vấn đề cần ngh lun:

– Kht vng là mong mun những điều lớn lao, tt đẹp với

mt sự thôi thúc mạnh mẽ. Hướng tới kht vng là hướng tới

những điều tt đẹp cho bn thân và cho cng đng.

– Tham vng là lòng ham mun, mong ước qu lớn, vưt

xa kh năng thực t ca con ngưi, kh c th đạt đưc. Tham

vng đôi khi chỉ gắn với dc vng c nhân.

* Về thực chất,câu ni đ khẳng đnh gi tr ca kht vng

HS thực hiện cc yêu cầu luyện tp.

HS thành hai nhm, mỗi nhm tin hành

lp dàn ý cho mt đề bài. Mỗi nhm cử

đại diện trình bày trên bng đ c lớp

phân tch, nhn xét.

3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

Câu 1: Yu t nào sau đây không thuc cấu

tạo cua lp lun trong văn ngh lun?

a/ Lun đim

b/ Lun cứ

c/ Lun chứng

d/ Cc phương tiện liên kt lp lun.

Câu 2: Dòng nào sau đây nêu không đúng lỗi

thưng gp trong văn ngh lun:

a/ B cc bài văn ngh lun không logic,

thng nhất

b/ Lun cứ không đầy đu, chnh xc, tiêu biu

c/ Lun đim không rõ ràng, chnh xc

d/Cch lp lun thiu thuyt phc.

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm vu:

1c,2a

4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

218

bước:

1/ Tìm hiu đề

2/Tìm ý

3/ Lp dàn ý

- HS thực hiện

nhiệm vu:

- HS bo co kt

qu thực hiện nhiệm

v:

hướng đn ci chung, phê phn những tham vng chỉ đem tới

ci riêng cho mỗi con ngưi

- Thao tc lp lun: gii thch, phân tch, bc b, chứng

minh, bình lun

- Dẫn chứng: đ/s XH liên quan đn ý nghĩa cua kht vng

và tc hại ca tham vong trong cuc sng

II. Tìm ý

- Vấn đề gì đưc đt ra? N như th nào?

- Vấn đề trên đúng hay sai? Hp l hay không hp l? Ý

kin khc ca em?

- Vì sao c th khẳng đnh như th? (L lẽ, dẫn chứng)

- Điều gì c th rút ra khi liên hệ với thi đại, hoàn cnh

sng, lứa tuổi ca mình và những ngưi đang nghe mình bình

lun

- Câu ni đem đn bài hc gì cho em? (Về nhn thức, hành

đng... Tri nghiệm ca bn thân)

II. Lp dàn ý

1. M bài:

- Giới thiệu vấn đề cần ngh lun

- Trch dẫn câu nói

- Khẳng đnh ý nghĩa tch cực cua những điều đt ra trong

câu ni đi với th hệ trẻ khi xc đnh li sng cho bn thân

2. Thân bài:

a. Gii thch vấn đề cần ngh lun:

– Kht vng là mong mun những điều lớn lao, tt đẹp với

mt sự thôi thúc mạnh mẽ. Hướng tới kht vng là hướng tới

những điều tt đẹp cho bn thân và cho cng đng.

VD: kht vng tr thành bc sĩ chữa bệnh cho ngưi

nghèo...

– Tham vng là lòng ham mun, mong ước qu lớn, vưt

xa kh năng thực t ca con ngưi, kh c th đạt đưc. Tham

vng đôi khi chỉ gắn với dc vng c nhân.

VD: tham vng bành trướng, tham vng đa v, quyền lực

đ nổi danh, đ mi ngưi phi phc tng..., tham vng tiền tài,

cua ci

* Về thực chất,câu ni đ khẳng đnh gi tr ca kht vng

hướng đn ci chung, phê phn những tham vng chỉ đem tới

ci riêng cho mỗi con ngưi

b. Bàn lun:

- Trong cuc sng, đng nên tham vong:

+ Tham vng xuất pht t lòng tham lam, sự hiu thắng và

v kỉ. Khi tham vng, con ngưi không còn ý thức đúng đắn về

bn thân mình, không còn tỉnh to đ cân nhắc li hại cho mi

219

ngưi, cho bn thân. Nu qu ro rit theo đuổi tham vng, con

ngưi sẽ tr nên m qung, bất chấp đạo đức, php lut, tình

ngưi gây hại cho mi ngưi, cho xã hi, tự mình nhn lấy

nhiều hu qu khôn lưng.

VD: những kẻ buôn ma túy, ph rng, x thi chưa xử l ra

môi trưng, tham nhũng...

+ Khi tham vng, con ngưi quên đi những tình cm bình

thưng, dễ tr nên lạnh lng, tàn nhẫn. Vì theo đuổi tham vong,

con ngưi dễ tr nên căng thẳng, cay cú, tâm hn mất đi sự

thanh thn. Khi không đạt đưc tham vng sẽ bi quan, chn

chưng, th ghét, hn th. Hin nhiên, đ không th là hạnh

phúc.

VD:....

- Trong cuc sng, cần phi c kht vng:

+ C kht vng con ngưi mới hiu đầy đ ý nghĩa ca

cuc sng, mới thực sự thấm tha hạnh phúc cua việc làm

ngưi. Kht vng chân chnh đem đn cho con ngưi niềm vui

sng, đng lực sng, đem đn cho con ngưi sự tự tin, niềm tự

hào chnh đng.

+ Kht vng kch thch con ngưi pht huy tn đ tr tuệ,

năng lực ca mình đ đng gp cho những điều c ch cho

cng đng, cho xã hi. Xưa nay, những con ngưi cao c

thưng mang hoài bão lớn và phấn đấu bền bỉ, hi sinh đn

cng cho hoài bão, l tưng tt đẹp

VD: HCM, v chng bc sĩ Mari Curie....

+ Hoài bão, kht vng giúp con ngưi c ý chi, sức mạnh

đ chin thắng những tr ngại trong cuc sng

+ Ngưi c kht vng là ngưi nhn thức đúng đắn bn

thân mình là ai, mình c th làm gì cho mình và cho mi ngưi.

H c tri tim say mê lý tưng, c đầu c tỉnh to, nhn thức

đúng, sai, li, hại. H c th điều chỉnh và làm ch bn thân

mình. Vì th, h trnh đưc ri ro trong cuc sng; ( dẫn chứng

thực t)

– Phê phn những ngưi sng không c kht vng, làm cho

cuc sng tr nên vô nghĩa, sng tha; b tham vng làm cho

m mắt, dễ đưa đn con đưng ti lỗi, vi phạm php lut và

đạo đức.

c. Bài hc nhn thức, hành đng:

- Nhn thức: thấy đưc đây li khuyên đúng đắn. Hiu

đưc ý nghĩa ca kht vng và hu qu ca tham vng đ xc

đnh cho mình li sng đúng đắn.

- Hành đng: Trong cuc sng, cần ấp  nuôi dưỡng ước

mơ, kht vng, không ngng nỗ lực đạt kht vng. Cần tỉnh

220

to, tit ch bn thân đ kht vng không tr thành tham vong.

Thực hiện điều này ngay t hôm nay.

Tri nghiệm ca bn thân

3. Kt bài:

- Khẳng đnh vấn đề cần ngh lun

“Con ngươi ta đưc sng tạo ra không phi đ mang xch

xiềng mà đ đưc tự do tung cnh bay lưn trên bầu tri”. Câu

ni ấy không chỉ nhằm khẳng đnh con ngưi là tp trung ca

mi vẻ đẹp tinh túy nhất, tuyệt vi nhất về hình thức và phm

chất, về l tr và tình cam mà còn mun khẳng đnh mạnh mẽ

quyền đưc sng, quyền đưc kht vng tự do, không khuất

phc trước bất kì mt th lực đen ti nào trong xã hi.

5.TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

+ Vẽ bản đồ tư duy bài học

+ Trình bày các bước tìm

hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý cho

các dạng bài: Nghị luận xã

hội; nghị luận văn học

-HS thực hiện nhiệm v:

- HS bo co kt qu thực

hiện nhiệm vu:

+ Vẽ đúng bản đồ tư duy

+ Tự ôn lại kin thức, tăng cường thực hành tìm

hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý cho các dạng bài: Nghị

luận xã hội; nghị luận văn học

TIẾT 97-98

GIÁ TRỊ VĂN HỌC VÀ TIẾP NHẬN VĂN HỌC

Ngày soạn:

Ngày thực hiện:

A. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

I. Tên bài học : Gi tr văn hoc và tip nhn văn hc

II. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

III. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:

- Phương tiện, thit b:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thit k bài hc.

+ My tinh, may chiu, loa...

- PPDH: Pht vấn, thuyt trình, nêu vấn đề, tho lun nhm, trò chơi

2. Học sinh: Sch gio khoa, bài soạn.

221

B. NỘI DUNG BÀI HỌC

- Những gi tr cơ bn ca văn hc

- Tip nhn trong đi sng văn hc, tnh chất và cc cấp đ tip nhn văn hc.

C. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kin thức :

a/ Nhn bit: HS nhn bit cc khi niệm về gi tr văn hc và tip nhn văn hc

b/ Thông hiu: HS hiu và l gii đưc gi tr văn hc và tip nhn văn hc khi

đc hiu văn bn

c/Vn dng thấp: Vit đoạn văn ngắn phân tch gi tr văn hc trong 1 tc phâm

đã hc;

d/Vn dng cao:

- Vn dng hiu bit về l lun văn hc đ l gii cc gi tr văn hc và cch tip

nhn tc phm văn hc đã hc trong chương trình Ngữ văn 12;

2. Kĩ năng :

a/ Bit làm: bài ngh lun về mt vấn đề mang tnh l lun văn hc;

b/ Thông thạo: cc bước làm bài ngh lun văn hc;

3.Thi đ :

a/ Hình thành thi quen: đc hiu văn bn liên quan đn l lun văn hc;

b/ Hình thành tnh cch: tự tin, sng tạo khi tìm hiu văn bn liên quan đn l lun

văn hc;

c/Hình thành nhân cách:

-Bit nhn thức đưc ý nghĩa vấn đề l lun trong qu trình tip nhn văn hc

4. Những năng lực c th hc sinh cần pht trin:

- Năng lực thu thâp thông tin liên quan đên l luân văn hoc;

- Năng lực đoc – hiêu cac văn ban liên quan đên l luân văn hoc;

- Năng lực trình bày suy nghĩ, cam nhân cua c nhân về gi tr văn hoc và tiêp

nhân văn hoc;

- Năng lực hơp tac khi trao đổi, thao luân về gi tr văn hoc và tiêp nhân văn

hoc;

- Năng lực phân tich, so sanh sự khac nhau trong qu trình tiêp nhân văn hoc;

- Năng lực tạo lâp văn ban ngh luân mang tinh l luân.

D. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Hoạt động của Thầy và trò

Chuẩn kiến thức

kĩ năng cần đạt,

năng lực cần phát

triển

- GV giao nhiệm v: Qua hai pht hiện ca nghệ sĩ Phng  phần

đầu truyện Chic thuyền ngoài xa ca Nguyễn Minh Châu, em

nhn thức đưc điều gì về cuc sng và con ngưi thi hu

chin? Em t thi đ gì với tng nhân vt trong truyện? Em thấy

hình nh chic thuyền ngoài xa c đẹp không?

- Nhn thức đưc

nhiệm v cần gii

quyt ca bài hc.

- Tp trung cao và

222

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

Thao tác 1- GV nêu câu hi:

Thế nào là giá trị văn học?

Văn học có những giá trị cơ

bản nào?

Thao tác 2- Mt HS đc mc 1

(phần I- SGK).

- GV nêu yêu cầu:

Hãy nêu vắn tắt cơ sở xuất hiện

và nội dung của giá trị nhận

thức và cho ví dụ.

- GV nhn xét và nhấn mạnh

những ý cơ bn.

- HS đc- hiu, tm tắt thành

những ý chnh. Nêu v d cho

tng ni dung gi tr nhn thức:

+ Nhn thức về th giới sâu

rông trong những không gian,

thi gian khác nhau (không

giới hạn). V d: t Ma l

rung trong v−n đn Thi xa

vắng  miền Bắc; t Bắt sấu

 U Minh Hạ miền Nam

đn hành trình Hai vạn dm

I. Giá trị văn học

1. Khái quát chung

+ Gi tr văn hc là sn phm kt tinh t qu trình

văn hc, đp ứng những nhu cầu khc nhau ca

cuc sng con ngưi, tc đng sâu sắc tới con ngưi

và cuc sng.

+ Những gi tr cơ bn:

- Gi tr nhn thức.

- Gi tr gio dc.

- Gi tr thm mĩ.

2. Giá trị nhận thức

+ Cơ s:

- Tc phm văn hc là kt qu ca qu trình nhà

văn khm ph, l gii hiện thực đi sng ri chuyn

ha những hiu bit đ vào ni dung tc phm. Bạn

đc đn với tc phm sẽ đưc đp ứng nhu cầu nhn

thức.

- Mỗi ngưi chỉ sng trong mt khong thi gian

nhất đnh,  những không gian nhất đnh với những

mi quan hệ nhất đnh. Văn hc c kh năng ph vỡ

giới hạn tn tại trong thi gian, không gian thực t

cua mỗi c nhân, đem lại kh năng sng cuc sng

cua nhiều ngưi, nhiều thi, nhiều nơi.

- Gi tr nhn thức là kh năng cua văn hc c th

đp ứng đưc yêu cầu ca con ngưi mun hiu bit

cuc sng và chnh bn thân, t đ tc đng vào

cuc sng mt cch c hiệu qu.

+ Ni dung:

- Qu trình nhn thức cuc sng ca văn hc:

nhn thức nhiều mt cuc sng với những thi gian,

không gian khc nhau (qu khứ, hiện tại, tương lai,

- HS thực hiện nhiệm v: Ôn lại truyện đã hc, tp trung 3 câu

hi đ tr li.

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm vu:

T đo, gio viên giới thiệu Vào bài: Từ truyện Chiếc thuyền

ngoài xa, ta thất tác phẩm văn học có nhiều giá trị. Mỗi người

đến với tác phẩm đều có cái nhìn khác nhau. Đó là những vấn đề

liên quan đến giá trị văn học và Tiếp nhận văn học mà chúng ta

sẽ tìm hiểu hôm nay.

hp tc tt đ gii

quyt nhiệm vu.

- C thi đ tch

cực, hứng thú.

2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( 70 phút)

223

dưới bin vòng quanh th giới,

t Ilit, Ôđixê  châu Âu đn

Nàng Xita Ấn Đ ,T tiu

thuyt lch sử Tam quc diễn

nghĩa Trung Hoa đn thơ Hai

C− Nht Bn, săn c châu Mĩ...

+ Nhn thức về con

ngưi (vẻ đẹp hình th,

vẻ đẹp tâm hn, tr tuệ,

l tưng, kht vng, bi kch...)

qua cc nhân vt văn hc. Văn

hc là nhân hc. V d: Cô

Tấm, Thạch Sanh, nàng Kiều,

LcVân Tiên, ch Du,

Xantiagô, Xôcôlp...

Thao tác 3- Mt HS đc mc 2

(phần I- SGK).

- GV nêu yêu cầu:

Hãy nêu vắn tắt cơ sở xuất hiện

và nội dung của giá trị giáo

dục và cho ví dụ.

- GV nhn xét và nhấn mạnh

những ý cơ bn.

- HS đc- hiu, tm tắt thành

những ý chnh. Nêu v d cho

tng ni dung gi tr gio dc.

cc vng đất, cc dân tc, phong tc, tp qun,…).

V d (…).

- Qu trình tự nhn thức cua văn hc: ngưi đc

hiu đưc bn chất cua con ngưi ni chung (mc

đch tn tại, tư tưng, kht vng, sức mạnh,… ca

con ngưi), t đ mà hiu chnh bn thân mình. V

d (…).

3. Giá trị giáo dục

+ Cơ s:

- Con ngưi không chỉ c nhu cầu hiu bit mà

còn c nhu cầu hướng thiện, khao kht cuc sng

tt lành, chan hòa tình yêu thương.

- Nhà văn luôn bc l tư tưng- tình cm, nhn

xét, đnh gi, … ca mình trong tc phm. Điều đ

tc đng lớn và c kh năng gio dc ngưi đc.

- Gi tr nhn thức luôn là tiền đề cua gi tr gio

dc. Gi tr gio dc làm sâu sắc thêm gi tr nhn

thức.

+ Ni dung:

- Văn hc đem đn cho con ngưi những bài hc

quý gi về lẽ sng. V d (…).

- Văn hc hình thành trong con ngưi mt l

tưng tin bô, giúp h c thi đ và quan đim đúng

đắn về cuc sng. V d (…).

- Văn hc giúp con ngưi bit yêu ghét đúng đắn,

làm cho tâm hn con ngưi tr nên lành mạnh,

trong sng, cao thưng hơn. V d (…).

- Văn hc nâng đỡ cho nhân cch con ngưi pht

trin, giúp cho h bit phân biệt phi- tri, tt- xấu,

đúng- sai, c quan hệ tt đẹp và bit gắn b cuc

sng cua c nhân mình với cuc sng cua mi

ngưi. V d (…).

+ Đc trưng gio dc cua văn hc là t con đưng

cm xúc tới nhn thức, tự gio dc (khc với php

lut, đạo đức,…). Văn hc cm ha con ngưi bằng

hình tưng, bằng ci tht, ci đúng, ci đẹp nên n

gio dc mt cch tự gic, thấm sâu, lâu bền. Văn

hc không chỉ gp phần hoàn thiện bn thân con

ngưi mà còn hướng con ngưi tới những hành

đng c th, thit thực, vì mt cuc đi ngày càng

tt đẹp hơn. V d (…).

4. Giá trị thẩm mĩ

+ Cơ s:

224

Thao tác 4- Mt HS đc mc 3

(phần I- SGK).

- GV nêu yêu cầu:

Hãy nêu vắn tắt cơ sở xuất hiện

và nội dung của giá trị thẩm mĩ

và cho ví dụ.

- GV nhn xét và nhấn mạnh

những ý cơ bn.

- HS đc- hiu, tm tắt thành

những ý chnh. Nêu v d cho

tng ni dung gi tr thm mĩ.

- HS bằng năng lực khi qut,

liên tưng, suy nghĩ c nhân và

trình bày.

Thao tác 5- GV nêu câu hi:

3 giá trị của văn học có mối

quan hệ với nhau như thế nào?

- GV nhn xét và nhấn mạnh

mi quan hệ ca 3 gi tri.

- Con ngưi luôn c nhu cầu cm th, thưng

thức ci đẹp.

- Th giới hiện thực đã c sẵn vẻ đẹp nhưng

không phi ai cũng c th nhn bit và cm th. Nhà

văn, bằng năng lực ca mình đã đưa ci đẹp vào tc

phm mt cch nghệ thut, giúp ngưi đc va cm

nhn đưc ci đẹp cuc đi va cm nhn đưc ci

đẹp ca chnh tc phm.

- Gi tr thm mĩ là kh năng ca văn hc c th

đem đn cho con ngưi những rung đng trước ci

đẹp (ci đẹp cuc sng và ci đẹp cua chnh tc

phm).

+ Ni dung:

- Văn hc đem đn cho con ngươi những vẻ đẹp

muôn hình, muôn vẻ cua cuc đi (thiên nhiên, đất

nước, con ngưi, cuc đi, lch sử,…). V d (…).

- Văn hc đi sâu miêu t vẻ đẹp con ngưi (ngoại

hình, ni tâm, tư tưng- tình cm, những hành đng,

li ni,… ). V d (…).

- Văn hc c th pht hiện ra vẻ đẹp ca những sự

vt rất nh bé, bình thưng và c vẻ đẹp đ s, kì vĩ.

V d (…).

- Hình thức đẹp ca tc phm (kt cấu, ngôn

ngữ,…) cũng chnh là mt ni dung quan trng ca

gi tr thm mĩ. V d (…).

5. Mối quan hệ giữa các giá trị văn học

+ 3 gi tr c mi quan hệ mt thit, không tch

ri, cng tc đng đn ngưi đc (khi niệm chân-

thiện- mĩ ca cha ông).

+ Gi tr nhn thức luôn là tiền đề ca gi tr gio

dc. Gi tr gio dc làm sâu sắc thêm gi tr nhn

thức. Gi tr thm mĩ khin cho gi tr nhn thức và

gi tr gio dc đưc pht huy. Không c nhn thức

đúng đắn thì văn hc không th gio dc đưc con

ngưi vì nhn thức không chỉ đ nhn thức mà nhn

thức là đ hành đng. Tuy nhiên, gi tr nhn thức

và gi tr gio dc chỉ c th pht huy mt cch tch

cực nhất, c hiệu qu cao nhất khi gắn với gi tr

thm mĩ- gi tr tạo nên đc trưng ca văn hc.

225

- HS dựa vào ni dung SGK và

nhn thức c nhân đ tr li

câu hi

Thao tác 1- Mt HS đc mc 1

và 2 (phần II- SGK).

- GV nêu câu hi:

1) Tiếp nhận văn học là gì?

2) Phân tích các tính chất

trong tiếp nhận văn học.

- GV nhn xét và nhấn mạnh

những ý cơ bn.

Thao tác 2- Mt HS đc mc 3

(phần II- SGK).

- GV nêu câu hi:

a) Có mấy cấp độ tiếp nhận

văn học?

b) Làm thế nào để tiếp nhận

văn học có hiệu quả thực sự?

- GV nhn xét và nhấn mạnh

những ý cơ bn.

- HS đc- hiu, tm tắt thành

những ý chnh- nêu khi niệm,

phân tch tnh chất- c v d.

II. Tip nhận văn học

1. Tip nhận trong đời sống văn học

Tip nhn văn hc là qu trình ngưi đc hòa

mình vào tc phm, rung đng với n, đắm chìm

trong th giới nghệ thut đưc dựng lên bằng ngôn

t, lắng tai nghe ting ni cua tc gi, thưng thức

ci hay, ci đẹp, tài nghệ ca ngưi nghệ sĩ sng tạo.

Bằng tr tưng tưng, kinh nghiệm sng, vn văn

ha và bằng c tâm hn mình, ngưi đc khm ph

ý nghĩa tng ca câu chữ, cm nhn sức sng ca

tng hình nh, hình tưng, nhân vt,… làm cho tc

phm t mt văn bn khô khan bin thành mt th

giới sng đng, đầy sức cun hút.

Tip nhn văn hc là hoạt đng tch cực ca cm

gic, tâm tr ngưi đc nhằm bin văn bn thành th

giới nghệ thut trong tâm tr mình.

+ Phân biệt tip nhn và đc: tip nhn rng hơn

đc vì tip nhn c th bằng truyền miệng hoc

bằng kênh thnh gic (nghe).

2. Tính chất tip nhận văn học

Tip nhn văn hc thực chất là mt qu trình giao

tip (tc gi và ngưi tip nhn, ngưi ni và ngưi

nghe, ngưi vit và ngưi đc, ngưi bày t và

ngưi chia sẻ, cm thông). Vì vy, gp gỡ, đng

điệu hoàn toàn là điều kho. Điều này th hiện  2

tnh chất cơ bn sau:

+ Tnh chất c th ha, tnh ch đng, tch cực

cua ngưi tip nhn. Cc yu t thuc về c nhân c

vai trò quan trng: năng lực, th hiu, s thch, lứa

tuổi, trình đ hc vấn, kinh nghiệm sng,…Tnh

khuynh hướng trong tư tưng, tình cm, trong th

hiu thm mĩ làm cho sự tip nhn mang đm nét c

nhân. Chnh sự ch đng, tch cực ca gưi tip

nhn đã làm tăng thêm sức sng cho tc phm. V

d (…).

+ Tnh đa dạng, không thng nhất: cm th, đnh

gi ca công chúng về mt tc phm rất khc nhau,

thm ch cng mt ngưi  nhiều thi đim c nhiều

226

- HS đc- hiu, tm tắt thành

những ý chnh (c v d).

khc nhau trong cm th, đnh gi. Nguyên nhân 

c tc phm (ni dung phong phú, hình tưng phức

tạp, ngôn t đa nghĩa,…) và ngưi tip nhn (tuổi

tc, kinh nghiệm, hc vấn, tâm trạng,…). V d

(…).

3. Các cấp độ tip nhận văn học

a) C 3 cấp đ tip nhn văn hc:

+ Cấp đ thứ nhất: cam th chỉ tp trung vào ni

dung c th, ni dung trực tip cua tc phm. Đây là

cch tip nhn đơn gin nhưng kh phổ bin.

+ Cấp đ thứ hai: cm th qua ni dung trực tip

đ thấy đưc ni dung tư tưng ca tc phâm.

+ Cấp đ thứ ba: cm th chú ý đn c ni dung

và hình thức đ thấy đưc c gi tr tư tưng và gi

tr nghệ thut ca tc phm.

b) Đ tip nhn văn hc c hiệu qu thực sự,

ngưi tip nhn cần:

+ Nâng cao trình đ.

+ Tch lũy kinh nghiệm.

+ Trân trng tc phâm, tìm cch hiu tc phm

mt cch khch quan, toàn vẹn.

+ Tip nhn mt cch ch đng, tch cực, sng

tạo, hướng tới ci hay, ci đẹp, ci đúng.

+ Không nên suy diễn ty tiện.

- GV hướng dẫn, gợi ý để HS

tự làm .Bài tập 1: C ngưi

cho gi tr cao quý nhất ca

văn chương là nuôi dưỡng đi

sng tâm hn con ngưi, hay

ni như Thạch Lam là "làm cho

lòng ngưi đưc trong sạch và

phong phú hơn". Ni như vy

c đúng không? Vì sao?

Bài tập 2: Phân tch mt tc

phm văn hc c th (tự chn)

đ làm sng t cc gi tr (hoc

cc cấp đ) trong tip nhn văn

hc.

Bài tập 3: Thế nào là cảm và

hiểu trong tiếp nhận văn học.

HS tự làm .

III. Luyện tập

Bài tập 1:

+ Đây chỉ là cch ni đ nhấn mạnh gi tr gio

dc ca văn chương, không c ý xem nhẹ cc gi tr

khác.

+ Cần đt gi tr gio dc trong mi quan hệ không

th tch ri với cc gi tr khc.

Bài tập 2:

Tham kho cc v d trong SGK và trong bài ging

cua thầy.

Bài tập 3:

Đây là cch ni khc về cc cấp đ khc nhau

trong tip nhn văn hc: cm là cấp đ tip nhn

cm tinh, hiu là cấp đ tip nhn l tnh.

227

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

Chỉ ra các giá trị văn học qua

truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa của

Nguyễn Minh Châu

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm

v:

- Vận dụng kin thức đã học bài Chic

thuyền ngoài xa

- Xác định đúng 3 giá trị:

+ Nhận thức

+ Giáo dục

+ Thẩm mĩ

3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

Câu 1: Dòng nào dưới đây nêu không đúng

gi tr cơ bn ca văn hoc:

a/ Gi tr nhn thức

b/ Gi tr gio dc

c/Gi tr hiện thực

d/ Giá tr thm mĩ

Câu 2: Dòng nào dưới đây nêu đúng nhất

tnh chất cơ bn ca tip nhn văn hc

a/ Tnh c th ho, ch đng, tch cực

b/Tnh đa dạng, không thng nhất

c/ Tnh hàm súc, đa nghĩa

d/ Gm a và b

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm vu:

1c,2d

4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

5, TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

+ Vẽ bản đồ tư duy bài học

+ Vẽ đúng bản đồ tư duy

+ Dựa vào kin thức tip nhận văn học để đưa ra

228

+ Ca dao có câu:

Có xáo thì xáo nước trong/

Đừng xáo nước đục đau

lòng cò con

Có ý kiến cho rằng hình ảnh

cò con khép bài ca dao là

cách xưng hô của con cò với

bề trên ( Ông ơi ông vớt tôi

nao). Nhưng cũng có ý cho

rằng Cò con chính là con của

con cò. Anh/ chị tiếp nhận

vấn đề này như thế nào?

-HS thực hiện nhiệm v:

- HS báo cáo kt qu thực

hiện nhiệm vu:

quan điểm riêng, có thể đồng tình hay không đồng

tình như phải lập luận chắc chắn.

TIẾT 99

Tổng kt phần ting việt:

lịch sử, đặc điểm loại hình và các phong cách ngôn ngữ

Ngày soạn:

Ngày thực hiện:

A. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

I. Tên bài học :

Tổng kt phần ting việt:

lịch sử, đặc điểm loại hình và các phong cách ngôn ngữ

II. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

III. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:

- Phương tiện, thit b:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thit k bài hc.

+ My tinh, may chiu, loa...

- PPDH: Pht vấn, thuyt trình, nêu vấn đề, tho lun nhm, trò chơi

2. Học sinh: Sch gio khoa, bài soạn.

B. NỘI DUNG BÀI HỌC

- Kin thức cơ bn về ngun gc, quan hệ h hàng và qu trình pht trin

cua ting Việt , chữ vit.

- Những đc đim loại hình ting Việt

229

- Cc phong cch ngôn ngữ ting Việt

C. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kin thức :

a/ Nhn bit: HS nhn bit, nhớ đưc lch sử, đc đim loại hình và phong cch

ngôn ngữ

b/ Thông hiu: HS hiu và l gii đưc đc trưng ca PCNN văn bn;

c/Vn dng thấp: Chỉ ra và nêu hiệu qu nghệ thut cua đc đim loại hình ting

Việt trong văn bn;

d/Vn dng cao:

- Vn dung hiu bit ting Việt đ làm bài đoạc hiu;

2. Kĩ năng :

a/ Bit làm: bài đc hiu liên quan đn ting Việt;

b/ Thông thạo: cc bước làm bài đoạn hiu Ting Việt;

3.Thi đ :

a/ Hình thành thi quen: đc hiu văn bn liên quan đn Ting Việt

b/ Hình thành tnh cch: tự tin khi sử dng ngôn ngữ ting Việt;

c/Hình thành nhân cách:

-C ý thức tìm tòi giữ gìn sự trong sng ca ting Việt;

4. Những năng lực c th hc sinh cần pht trin:

- Năng lực thu thâp thông tin liên quan đên Tiêng Việt

- Năng lực trình bày suy nghĩ, cam nhân cua c nhân về Tiêng Việt

- Năng lực hơp tac khi trao đổi, thao luân về phong cach ngôn ngữ văn ban

- Năng lực phân tich, so sanh đăc trưng cua phong cach ngôn ngữ văn ban

trong Tiêng Việt

D. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Hoạt động của Thầy và trò

Chuẩn kiến thức kĩ

năng cần đạt, năng

lực cần phát triển

- GV giao nhiệm v: GV tổ chức trò chơi Ô CHỮ liên quan đn

ting Việt

- HS thực hiện nhiệm v: tìm đúng t trong ô chữ theo yêu cầu

cua câu hi

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm vu:

T đo, gio viên giới thiệu Vào bài: Như vậy, qua 03 năm học ở

khối THPT, bên cạnh phần đọc hiểu văn bản, phần Làm văn, có

một phân môn cũng rất quan trọng góp phần giữ trong sáng của

tiếng nói dân tộc, đó là Tiếng Việt. Hôm nay, chúng ta đi vào ôn

tập để chốt lại kiến thức cơ bản liên quan đến tiếng Việt.

- Nhn thức đưc

nhiệm v cần gii

quyt ca bài hc.

- Tp trung cao và

hp tc tt đ gii

quyt nhiệm vu.

- C thi đ tch cực,

hứng thú.

230

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

- GV hướng dẫn HS kẻ bảng và điền

vào những thông tin đã học.

- HS làm việc cá nhân và trình bày

trước lớp. Các HS khác nhận xét, bổ

sung.

I. Tổng kt về nguồn gốc, lịch sử phát

triển của ting Việt và đặc điểm của loại

hình ngôn ngữ đơn lập.

- GV hướng dẫn HS kẻ bảng và điền

vào những thông tin đã học.

- HS làm việc cá nhân và trình bày

trước lớp. Các HS khác nhận xét, bổ

sung.

II. Tổng kt về phong cách ngôn ngữ văn

bản

Bài tập 1: So sánh hai phần văn bản

(mục 4- SGK), xác định phong cách

ngôn ngữ và đặc điểm ngôn ngữ của

hai văn bản.

- GV yêu cầu HS vận dụng kiến thức để

xác định và phân tích.

- HS thảo luận theo nhóm học tập, cử

đại diện trình bày và tham gia tranh

luận với các nhóm khác.

Bài tập 2: Đọc văn bản lược trích

(mục 5- SGK) và thực hiện các yêu

cầu:

a) Xc đnh phong cch ngôn ngữ cua

văn bn.

b) Phân tch đc đim về t ngữ, câu

văn, kt cấu văn bn.

c) Đng vai mt phng viên bo hàng

ngày và gi đnh văn bn trên va đưc

k và ban hành mt vài gi trước, anh

(ch) hãy vit mt tin ngắn theo phong

III. Luyện tập

Bài tập 1: Hai phần văn bản đều có

chung đề tài (trăng) nhưng được viết với

hai phong cách ngôn ngữ khác nhau:

+ Phần văn bn (a) đưc vit theo phong

cch ngôn ngữ khoa hc nên ngôn ngữ

dng th hiện tnh tru tưng, khi qut,

tnh l tr, lôgc, tnh phi c th.

+ Phần văn bn (b) đưc vit theo phong

cch ngôn ngữ nghệ thut nên ngôn ngữ

dng th hiện tnh hình tưng, tnh truyền

cm, tinh c th ha.

Bài tập 2:

a) Văn bn đưc vit theo phong cch

ngôn ngữ hành chnh.

b) Ngôn ngữ đưc sử dng trong văn bn

c đc đim:

+ Về t ngữ: văn bn sử dng nhiều t

ngữ thưng gưp trong phong cch ngôn

ngữ hành chnh như: quyt đnh, căn cứ,

lut, ngh đnh 299/HĐBT, ban hành điều

lệ, thi hành quyt đnh này,…

+ Về câu: văn bn sử dng kiêu câu

thưng gp trong quyt đnh (thuc văn

bn hành chnh): y ban nhân dân thành

ph Hà Ni căn cứ… căn cứ… xét đề

ngh… quyt đnh I… II… III… IV… V…

VI…

2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( 30 phút)

231

cch bo ch (th loại bn tin) đ đưa

tin về sự kiện ban hành văn bn.

- GV hướng dẫn HS thực hiện các yêu

cầu trên.

- HS làm việc cá nhân và trình bày kết

quả trước lớp để thảo luận.

+ Về kt cấu: văn bn c kt cấu theo

khuôn mẫu 3 phần:

- Phần đầu: quc hiệu, cơ quan ra quyt

đnh, ngày thnh năm, tên quyt đnh.

- Phần chnh: ni dung quyt đnh.

- Phần cui: chữ k, h tên (gc phi),

nơi nhn (gc tri).

c) Tin ngắn:

Cách đây chỉ mới vài tiếng đồng hồ,

bà Trần Thị Tâm Đan thay mặt UBND

thành phố Hà Nội đã kí quyết định thành

lập Bảo hiểm Y tế Hà Nội. Quyết định

ngoài việc nêu rõ chức năng, quyền hạn,

nhiệm vụ, tổ chức, cơ cấu phòng ban,…

còn quy định địa điểm cho Bảo hiểm Y tế

Hà Nội và các cá nhân, tổ chức chịu trách

nhiệm thi hành.

3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

TRẢ LỜI

Câu hỏi 1: Dòng nào dưới đây nêu nhn

[1]='d'

xét đúng nhất về đoạn văn sau :"Sao anh

không cưỡi lên ngựa mà chạy cho mau?...-

[2]='b'

Rõ khéo cho anh,bốn cẳng lại so với sáu

cẳng được à ?

[3]='d'

a. Là văn bản ( ngôn ngữ ) nói

b. Là văn bản ( ngôn ngữ ) viết

[4]='a'

c. Là văn bản ( ngôn ngữ ) nói đuợc ghi

lại bằng chữ viết

d.Là văn bản ( ngôn ngữ ) nói đuợc trình

bày bằng hình thức nói

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm

v:

Câu hỏi 2: Nhn xét nào sau đây không

phi ni về đc đim diễn đạt ca đoạn

văn trên :

a. T ngữ tự nhiên

b. T ngữ chn lc

c. T ngữ c tnh khu ngữ

232

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

Về mặt thể loại văn học, ở nước ta,

thơ có truyền thống lâu đời. Sử thi của các

dân tộc ở Tây Nguyên, của dân tộc

Mường..., truyện thơ dân gian của các dân

tộc Thái, Tày, Nùng,:., còn lưu truyền nhiều

thiên bất hủ. Ca dao, dân ca, thơ cổ điển

của người Việt thời phong kiến cũng để lại

nhiều viên ngọc quý. Thơ hiện đại, trước

cũng như sau Cách mạng tháng Tám 1945,

đã góp vào kho tàng văn học dân tộc biết

bao kiệt tác. Văn xuôi tiếng Việt ra đời

muộn, gần như cùng với thế kỉ XX, nhưng

tốc độ phát triển và trưởng thành hết sức

nhanh chóng. Với các thể bút kí, tuỳ bút,

truyện ngắn, tiểu thuyết, văn xuôi Việt Nam

đã có thể sánh cùng với nhiều nền văn xuôi

hiện đại của thế giới.

1. Hãy cho bit, đoạn văn trên thuc

phong cch ngôn ngữ gì? Căn cứ vào đâu đ

nhn bit điều ấy?

Hướng dẫn làm bài

1. Đoạn văn thuc phong cch

ngôn ngữ khoa hc. C hai dấu hiệu đ

nhn bit điều ấy: thứ nhất, ni dung

cua đoạn văn bàn về mt vấn đề ca

văn hc sử Việt Nam; thứ hai, trong

đoạn văn, ngưi vit sử dng nhiều

thut ngữ khoa hc.

2. Các thut ngữ khoa hoc xuất hiện

trong đoạn văn: th loại văn hoc, thơ,

sử thi, truyện thơ dân gian, ca dao, dân

ca, thơ cổ đin, văn xuôi, bút k, tuỳ

bút, truyện ngắn, tiu thuyt.

d. Dng hình thức tỉnh lưc

Câu hỏi 3: Dòng nào sau đây không

phải là đặc điểm của ngôn ngữ nói?

a. Ngôn ngữ ni là ngôn ngữ âm thanh

b. Ngôn ngữ ni đa dạng về ngữ điệu

c. Ngôn ngữ ni sử dng nhiều lớp t,

kiu câu đa dạng

d. Ngôn ngữ ni là ngôn ngữ tinh luyện và

trau chut.

Câu hỏi 4: Ngôn ngữ vit được sự hỗ trợ

của yu tố nào?

a. Dấu câu

b. Nét mt

c. Cử chỉ

d. Điệu bô.

4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

233

2. Trong đoạn văn trên, tc gi đã sử

dng những thut ngữ khoa hc nào?

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm vu:

5. TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

+ Vẽ bản đồ tư duy phần

các phong cách ngôn ngữ

văn bản

-HS thực hiện nhiệm v:

- HS bo co kt qu thực

hiện nhiệm vu:

+ Vẽ đúng bản đồ tư duy

TIẾT 100- 101-102

Ngày soạn:

Ngày thực hiện:

ÔN TẬP VĂN HỌC

A. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

I. Tên bài học : Ôn tp văn hc

II. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

III. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1/Thầy

-Gio n

-Phiu bài tp, tr li câu hi

-Tranh nh về nhà văn, hình nh liên quan tc phm đã hc  HKII

-Bng phân công nhiệm v cho hoc sinh hoạt đông trên lớp

-Bng giao nhiệm v hc tp cho hc sinh  nhà

2/Trò

-Đoc trước ngữ liệu trong SGK đ tr li câu hi tìm hiu bài

-Cc sn phm thực hiện nhiệm v hoc tp  nhà (do gio viên giao t tit trước)

-Đ dung hoc tp

B. NỘI DUNG BÀI HỌC

Ôn tập :

- Cc tc phm VHVN đã hc  hc kỳ II lớp 12.

234

-Cc tc phm văn hc nước ngoài.

C. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kin thức :

a/ Nhn bit: HS nhn bit, nhớ đưc tên tc gi và hoàn cnh ra đi cua cc tc

phm.

b/ Thông hiu: HS hiu và l gii đưc hoàn cnh sng tc c tc đng và chi

phi như th nào tới ni dung tư tưng ca tc phm.

c/Vn dng thấp: Khi qut đưc đc đim phong cch tc gi t tc phm.

d/Vn dng cao:

- Vn dng hiu bit về tc gi, hoàn cnh ra đi cua tc phm đ phân tich gi tr

ni dung, nghệ thut cua tc phm văn hc hiện đại Việt Nam

2. Kĩ năng :

a/ Bit làm: bài ngh lun về mt đoạn trch văn xuôi, về 1 ý kin bàn về văn hc;

b/ Thông thạo: cc bước làm bài ngh lun văn hc

3.Thi đ :

a/ Hình thành thi quen: đc hiu văn bn tự sự

b/ Hình thành tnh cch: tự tin , sng tạo khi tìm hiu văn bn tự sự

c/Hình thành nhân cách:

-Bit nhn thức đưc ý nghĩa tc phm VH hiện đại Việt Nam trong lch sử văn

hc dân tc

-Bit trân quý những gi tr văn ha truyền thng mà tc phm văn hc hiện đại

đem lại

-C ý thức tìm tòi về th loại, t ngữ, hình nh trong tc phm văn hc hiện đại

Việt Nam .

4. Những năng lực c th hc sinh cần pht trin:

- Năng lực thu thâp thông tin liên quan đên VHVN đã hc  hc kỳ II lớp 12.

- Năng lực đoc – hiêu cac tac phâm VHVN đã hc  hc kỳ II lớp 12.

- Năng lực trình bày suy nghĩ, cam nhân cua c nhân về cac tac phâm VHVN

đã hoc  hc kỳ II lớp 12.

- Năng lực hơp tac khi trao đổi, thao luân về thành tựu, hạn chê, những đăc

điêm cơ ban, gi tr cua những tac phâm cac tac phâm VHVN đã hc  hc kỳ II lớp

12.

- Năng lực phân tich, so sanh đăc điêm cua cac th loại văn hoc

- Năng lực tạo lâp văn ban ngh luân văn hoc

D. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Hoạt động của Thầy và trò

Chuẩn kiến thức kĩ

năng cần đạt,

năng lực cần phát

triển

235

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

1. Những pht hiện khc nhau

về s phn và cnh ng cua

ngưi dân lao đng trong cc

tc phm V nht (Kim Lân)

và V chng A Ph (Tô Hoài).

Phân tch nét đc sắc trong tư

tưng nhân đạo ca mỗi tc

phm.

(GV hướng dẫn HS lập bảng so

sánh. )

2. Cc tc phm Rng xà nu

cua Nguyễn Trung Thành,

I. Ôn tập văn học Việt Nam

1. Vợ nhặt (Kim Lân) và Vợ chồng A Phủ (Tô

Hoài)

2. Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành,

Những đứa con trong gia đình của Nguyễn Thi

Cần so snh trên môt s phương diện tp trung

th hiện ch nghĩa anh hng cch mạng:

+ Lòng yêu nước, căm th gic.

+ Tinh thần chin đấu kiên cưng, bất khuất

chng kẻ th xâm lưc.

+ Đi sng tâm hôn, tình cm cao đẹp.

- GV giao nhiệm v: +Trình chiu tranh nh, cho hs xem tranh

nh (CNTT)

+Chun b bng lắp ghép

* HS:

+ Nhìn hình đon tc gi VH ở HK2

+ Lắp ghép tc phm với tc gi

+ Đc, ngâm thơ liên quan đn tc gi

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm vu:

T đo, gio viên giới thiệu Vào bài: Như vậy, chúng ta đã đọc

hiểu toàn bộ những tác phẩm tiêu biểu của VHVN và văn học

nước ngoài ở HK2. Để khắc sâu kiến thức cơ bản của các tác

phẩm đã học, hôm nay chúng ta tiến hành ôn tập văn học để

chuẩn bị cho kỳ thi HK2 và thi QGTHPT.

- Nhn thức đưc

nhiệm v cần gii

quyt ca bài hc.

- Tp trung cao và

hp tc tt đ gii

quyt nhiệm vu.

- C thi đ tch

cực, hứng thú.

2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( 70 phút)

Vợ nhặt

Vợ chồng A Phủ

Số

phận

và cảnh

ngộ của

con

người

Tình cnh thê

thm cua ngưi

dân lao đng

trong nạn đi

năm 1945.

Sô phn bi thm

cua ngưi dân

miền núi Tây Bắc

dưới ch p bức,

bc lt ca bn

phong kin trước

cch mạng.

Tư

tưởng

nhân

đạo của

tác

phẩm

Ngi ca tình

ngưi cao đẹp,

kht vng sng

và hi vng vào

mt tương lai

tươi sng.

Ngi ca sức sng

tiềm tàng ca con

ngưi và con

đưng h tự gii

phng, đi theo

cch mạng.

236

Những đứa con trong gia đình

cua Nguyễn Thi đều vit về

ch nghĩa anh hng cch mạng.

Hãy so snh đ làm rõ những

khm ph, sng tạo riêng ca

tng tc phm trong việc th

hiện ch đề chung đ.

(GV hướng dẫn HS so sánh

trên một số phương diện. )

3. Quan niệm nghệ thut ca

Nguyễn Minh Châu đưc gửi

gắm qua truyện ngắn Chic

thuyền ngoài xa?

(GV gi cho HS nhớ lại bài

hc. )

4. Phân tch đoạn trch v kch

Hn Trương Ba, da hàng tht

cua Lưu Quang Vũ đ làm rõ

sự chin thắng ca lương tâm,

+ Những nét đc sắc về nghệ thut th hiện: nghệ

thut k chuyện, nghệ thut xây dựng nhân vt,

nghệ thut xây dựng hình tưng và những chi tit

nghệ thut giàu ý nghĩa,...

3. Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh

Châu

Quan niệm nghệ thut ca Nguyễn Minh Châu

đưc gửi gắm qua truyện ngắn Chic thuyền ngoài

xa rất phong phú và sâu sắc:

+ Cuc sng c những nghch l mà con ngưi

buc phi chấp nhn, "sông chung" với n.

+ Mun con ngưi thot ra khi cnh đau khổ,

tăm ti, man r cần c những gii php thit thực

chứ không phi chỉ là thiện ch hoc cc l thuyt

đẹp đẽ nhưng xa ri thực tiễn.

+ Nhan đề Chiếc thuyền ngoài xa ging như

mt gi ý về khong cch, về cự li nhìn ngắm đi

sng mà ngưi nghệ sĩ cần coi trng. Khi quan st

t "ngoài xa", ngưi nghệ sĩ sẽ không th thấy ht

những mng ti, những gc khuất. Ch nghĩa nhân

đạo trong nghệ thut không th xa lạ với s phn c

th cua con ngưi. Nghệ thut mà không vì cuc

sng con ngưi thì nghệ thut phng c ch gì.

Ngưi nghệ sĩ khi thực sự sng với cuc sng, thực

sự hiu con ngưi thì mới c những sng tạo nghệ

thut c gi tr đch thực gp phần ci tạo cuc

sng.

4. Đoạn trích vở kịch Hồn Trương Ba, da

hàng thịt của Lưu Quang Vũ

Cần tp trung phân tch những đim cơ bn sau:

1) Phân tch hoàn cnh trớ trêu ca Hn Trương

Ba qua đc thoại ni tâm, đi thoại với cc nhân

vt đc biệt là đi thoại với xc anh hàng tht.

+ Trương Ba bây gi không còn là Trương Ba

ngày trước.

+ Trương Ba bây gi vng về, thô lỗ, phũ phàng.

+ Mi ngưi xt xa trước tình cnh ca Trương

Ba, xc anh hàng tht cưi nhạo Trương Ba, bn

thân Trương Ba vô cng đau khổ, dằn vt.

2) Phân tch thi đ, tâm trạng ca Hn Trương

Ba trong cuc đi thoại với Đ Thch và quyt đnh

cui cng ca Hn Trương Ba đ rút ra ch đề, ý

nghĩa tư tưng ca đoạn trch ni riêng và v kch

237

đạo đức đi với bn năng ca

con ngưi.

(GV định hướng cho HS những

ý chính cần phân tích và giao

việc cho các nhóm, mỗi nhóm

chuẩn bị một ý- đại diện nhóm

phân tích. GV nhận xét, khắc

sâu những ý cơ bản).

HS phát biểu từng khía cạnh.

GV nhận xét và hoàn chỉnh

bảng so sánh

HS thảo luận và phát biểu ý

kiến

nói chung.

+ Cuc đi thoại với Đ Thch, đc biệt li thoại

mang ý nghĩa tư tưng ca tc phm.

+ Cái cht ca cu T và những hình dung ca

Hn Trương Ba khi Hn nhp vào xc cu T.

+ Quyt đnh cui cng cua Hn Trương Ba: xin

cho cu T sng và mình cht hẳn- ý nghĩ nhân văn

cua quyt đnh ấy.

3) Tổng hp những điều đã phân tch, đnh gi

chiều sâu triêt l và ý nghĩa tư tưng ca v kch:

sự chin thắng cua lương tâm, đạo đức đi với bn

năng ca con ngưi.

1. Ý nghĩa tư tưng và đc sắc

nghệ thut ca truyện ngắn S

phn con ngưi cua Sô-lô-

khp.

(GV yêu cầu HS xem lại phần

tổng kết bài Số phận con

người, trên cơ sở đó để phát

biểu thành 2 ý lớn. )

II. Ôn tập văn học Nước ngoài

1. Số phận con người của Sô-lô-khốp

+ ý nghĩa tư tưng:

Số phận con người của Sô-lô-khốp đã khiến ta

suy nghĩ nhiều hơn đến số phận của từng con

người cụ thể sau chiến tranh. Tác phẩm đã khẳng

định một cách viết mới về chiến tranh: không né

tránh mất mát, không say với chiến thắng mà biết

cảm nhận chia sẻ những đau khổ tột cùng của con

người sau chiến tranh. Từ đó mà tin yêu hơn đối

với con người. Số phận con người khẳng định sức

mạnh của lòng nhân ái, tinh thần trách nhiệm, nghị

lực con người. Tất cả những điều đó sẽ nâng đỡ

con người vượt lên số phận.

+ Đc sắc nghệ thut:

Số phận con người có sức rung cảm vô hạn của

chất trữ tình sâu lắng. Nhà văn đã sáng tạo ra hình

thức tự sự độc đáo, sự xen kẽ nhịp nhàng giọng

điệu của người kể chuyện (tác giả và nhân vật

chính). Sự hoà quyện chặt chẽ chất trữ tình của tác

giả và chất trữ tình của nhân vật đã mở rộng, tăng

cường đến tối đa cảm xúc nghĩ suy và những liên

tưởng phong phú cho người đọc.

2. Truyện ngắn Thuốc của Lỗ Tấn

+ Lỗ Tấn phê phn những căn bệnh ca ngưi

Trung Quc đầu th kỉ XX:

238

2. Trong truyện ngắn Thuc,

Lỗ Tấn phê phn căn bệnh gì

cua ngưi Trung Quc đầu th

kỉ XX? Đc sắc nghệ thut ca

tc phm?

(GV yêu cầu HS xem lại phần

tổng kết bài Thuốc, trên cơ sở

đó để phát biểu thành 2 ý lớn. )

3. Ý nghĩa biu tưng trong

đoạn trch Ông già và bin c

cua Hê-ming-uê?

(GV yêu cầu HS xem lại bài

Ông già và biển cả, trên cơ sở

đó để thảo luận. )

HS làm việc cá nhân và phát

biểu

HS làm việc cá nhân và phát

biểu

HS làm việc cá nhân và phát

biểu, thảo luận

- Bệnh u mê lạc hu ca ngưi dân.

- Bệnh xa ri quần chúng cua những ngưi cch

mạng tiên phong.

+ Đc sắc nghệ thut ca tc phm:

- Ct truyện đơn gin nhưng hàm súc.

- Cc chi tit, hình nh đều giàu ý nghĩa tưng

trựng. Đc biệt là hình nh chic bnh bao tm

mu, hình nh con đưng, hình nh vòng hoa trên

m Hạ Du,...

- Không gian, thi gian ca truyện là mt tn

hiệu nghệ thut c ý nghĩa .

3. Đoạn trích Ông già và biển cả của Hê-

ming-uê

Ý nghĩa biu tưng trong đoạn trch Ông già và

bin c ca Hê-ming-uê

+ Ông lão và con c kim. Hai hình tưng

mang mt vẻ đẹp song song tương đng trong mt

tình hung căng thẳng đi lp.

+ Ông lão tưng trưng cho vẻ đẹp ca con

ngưi trong việc theo đuổi ước mơ gin d nhưng

rất to lớn ca đi mình.

+ Con c kim là đại diện cho tnh chất kiêu

hng vĩ đại ca tự nhiên.

+ Trong mi quan hệ phức tạp ca thiên nhiên

với con ngưi không phi lúc nào thiên nhiên cũng

là kẻ th. Con ngưi và thiên nhiên c th va là

bạn va là đi th. Con c kim là biu tưng ca

ước mơ va bình thưng gin d nhưng đng thi

cũng rất khc thưng, cao c mà con ngưi t nhất

tng theo đuổi mt lần trong đi.

3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

Câu hỏi 1: Chi tiết nào sau đây về tiểu

sử Nguyễn Thi là chưa chính xác?

a. Tên khai sinh là Nguyễn Hòang Ca,

sinh 1928, quê  Nam Đnh.

b. Tc phm chinh: Dòng kinh quê

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực hiện nhiệm vu:

ĐÁP ÁN

[1]='d'

239

hương, Những sự tch  đất thép…(bút

k); Khi mẹ vắng nhà, Những đứa con

trong gia đình…(truyện ngắn); Ngưi

mẹ cầm súng, Ước mơ ca đất, Ở xã

Trung Nghĩa (tiu thuyt)…

c. Nguyễn Thi đưc coi là nhà văn ca

ngưi nông dân Nam B trong cuc

khng chin chng Mĩ c liệt.

d. Đã hi sinh trong khi tham gia chng

chin tranh ph hai miền Bắc cua đ

quc Mĩ.

Câu hỏi 2: Vì sao Nguyễn Thi đặc biệt

gắn bó và viết nhiều về Nam Bộ?

a. Ông sinh ra lớn lên, gắn b sut đi

với con ngưi, cnh vt Nam B.

b. Tuy Nam B không phi quê hương

nhưng tuổi thơ và tuổi trẻ ca Nguyễn

Thi gắn b sâu nng với mnh đất Nam

B.

c. Nam B là mnh đất lưu giữ mi

tình đầu ca Nguyễn Thi.

d. T thu nh đưc đc “Đất rng

phương Nam” ca Đòan Gii, Nam B

đã in đm trong k ức ca Nguyễn

Thi.

Câu hỏi 3: Sng tc ca Nguyễn Minh

Châu c những thiên hướng nào?

a. Trữ tình lãng mạn.

b. Cm hứng th sự.

c. Giai đan đầu là cm hứng th sự,

giai đan sau thiên về trữ tình lãng

mạn.

d. Giai đan đầu là trữ tình lãng mạn,

giai đan sau chuyn sang cm hứng

th sự.

Câu hỏi 4: Truyện “Chiêc thuyền

ngoài xa” đưc k theo cch nào?

a. Nhà văn cho nhân vt Phùng – ngưi

phóng viên k lại câu chuyện.

[2]='b'

[3]='d'

[4]='a'

240

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

Phân tch những nghch l

trong truyện ngắn Chic

thuyền ngoài xa

(Nguyễn Minh Châu).

- HS thực hiện nhiệm vu:

- HS bo co kt qu thực

hiện nhiệm vu:

Bài vit cần c cc ý chnh sau:

+ Giới thiệu truyện ngắn Chic thuyền

ngoài xa và vấn đề tình hung

nghch l trong truyện ngắn

+ Nêu và phân tch cc tình hung nghch l trong

Chic thuyền ngoài xa

− Đi sng và nghệ thut

− Cnh đẹp thiên nhiên và di hoạ chin tranh

− Cnh c hn và cnh vô hn

− Cnh đẹp tuyệt đỉnh và cnh lam lũ, tàn bạo

+ Ý nghĩa, tc dng nghệ thut cua nghch lí nghệ

thut .

b. Nhà văn đứng ngoài câu chuyện k

lại.

c. Nhà văn cho nhân vt chú bé Phác k

lại câu chuyện.

d. Nhà văn cho nhân vt Đu – v

chánh án tòa k lại câu chuyện

4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

5. TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kin thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

+ Vẽ bản đồ tư duy bài học

+ Chọm 1 câu nói đậm chất

trit lí và nhân văn trong

đoạn trích kịch Hồn

Trương Ba, da hàng thịt

của Lưu Quang Vũ. Vit

đoạn văn 200 từ trình bày

suy nghĩ về trit lí đó

-HS thực hiện nhiệm v:

- HS bo co kt qu thực

hiện nhiệm vu:

- Bit chọn câu nói tiêu biểu của nhân vật

- Trình bày cái hay, cái đẹp của câu nói đó.

241

TIẾT 103-104

Bài kiểm tra tổng hợp cuối năm

Thi theo đề chung của Sở

TIẾT 105 : Trả bài vit số 7

(Chữa bài thi theo đáp án của Sở)

Bấm Tải xuống để xem toàn bộ.

| 1/243

| | Tải xuống

Giáo án Ngữ Văn 12 học kỳ 2 theo phương pháp mới

Thông tin :

Tài liệu liên quan:

Giáo án văn 12 cả năm theo phương pháp mới

Giáo án bồi dưỡng học sinh giỏi Văn 12 cả năm

Giáo án tự chọn Ngữ Văn 12 cả năm

Đề thi HK1 Ngữ Văn 12 Sở GD Bắc Ninh 2023-2024 (có đáp án)